Als je Googelt op ‘koffie kopen’ krijg je ruim 24 miljoen resultaten. Hoe kies je dan koffie? Smaak is zeker belangrijk. Maar je wilt misschien ook naar duurzame koffie kijken. Hebben de boeren een eerlijke prijs gekregen? Is er geen regenwoud gekapt voor je bak troost? Daarvoor zijn keurmerken in het leven geroepen. Hoe het met die keurmerken voor koffie zit, lees je in dit artikel.

Koffie kiezen

Koffie koop je bij de supermarkt of bij een koffiespeciaalzaak. Je kunt het ook online bestellen. Hoe dan ook, er is veel keuze. Keurmerken zeggen niets over de smaak, maar wel over de productie. Klein nadeel: inmiddels zijn er ook heel veel keurmerken voor koffie. Hoe zorg je dat je door de bonen het bos blijft zien?

Wat is een keurmerk en wat zegt het over koffie?

Een keurmerk of certificaat is in feite een beeldmerk (een soort logootje) op de verpakking van een product, dat je informatie geeft over de manier waarop het product tot stand is gekomen. De overheid ondersteunt keurmerken, omdat ze consumenten helpen om een keuze te maken. Dit staat er op de website van de rijksoverheid:

‘Een certificaat of een keurmerk laat zien dat iets aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Bijvoorbeeld veiligheidseisen of duurzaamheidseisen’.

Een keurmerk geeft je dus informatie over een product of dienst. In het geval van koffie gaat het dan meestal over duurzaamheid en milieuvriendelijkheid tijdens het hele proces. Ook kan een keurmerk iets zeggen over een eerlijke vergoeding voor de boeren. Koffie groeit doorgaans in landen waar de lonen laag liggen, dus vaak is een eerlijke vergoeding niet vanzelfsprekend.

Het grote nadeel van keurmerken is dat iedereen ze in feite mag uitgeven. Er zijn wel centrale instellingen die dit coördineren (CI’s), maar een merk kan het in principe ook zelf doen. Daarom is het een goed idee om die keurmerken kritisch te bekijken en even wat huiswerk te doen. Daar helpen we je mee.

©Jane Kelly

Keurmerken en certificeringen streven meestal naar betere omstandigheden op één deel van de keten. Hiermee kunnen ze niet alle problemen en onrecht wegnemen, maar het is wel een stap naar verbetering. Mits het een echt keurmerk is, natuurlijk. Kijk dus goed of het bedrijf zélf gekeurd is voor het keurmerk. Ook goed om te weten: keurmerken kunnen per land verschillen. Ook zijn er keurmerken die door de Europese Unie en zelfs wereldwijd worden uitgegeven.

Keurmerken voor duurzame koffie

Duurzame koffie is koffie die op een 'vriendelijk voor de aarde' en 'eerlijk voor boeren' manier wordt gemaakt. Soms één van de twee, soms beide. Dit zijn een aantal veel voorkomende keurmerken.

🌍 Internationale keurmerken

Rainforest alliance (gefuseerd met UTZ)

Het Rainforest Alliance keurmerk staat voor duurzaamheid in de koffieproductie. Dit betekent dat de koffie op een manier wordt verbouwd die goed is voor de natuur en de mensen die erbij betrokken zijn. Boerderijen die dit keurmerk dragen moeten bepaalde regels volgen. Sinds 2005 mogen ze geen waardevolle natuurgebieden vernietigen voor koffieteelt en moeten ze wilde dieren en planten beschermen. Hiermee kwamen de belangen van Rainforest alliance en UTZ samen, dus de fusie was logisch. Overigens kun je het UTZ-kenmerk ook nog apart tegenkomen.

De boeren die dit keurmerk willen behouden, moeten een systeem gebruiken om verantwoord met water, afval en chemische stoffen om te gaan. Ze moeten ook zorgen voor goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers.

Forest Stewardship Council (FSC)

Producten met het FSC-label ondersteunen verantwoord bosbeheer en dragen bij aan het behoud van bossen en de biodiversiteit. Het FSC-keurmerk is 100 procent tegen ontbossing en is voor eerlijke arbeidsomstandigheden, bescherming van plant- en diersoorten, rechten van de lokale bevolking en een verantwoorde omgang met hulpbronnen. Het label komt in verschillende varianten, zoals FSC 100% (voor producten die volledig uit FSC-gecertificeerde bossen afkomstig zijn), FSC Gerecycled (voor producten gemaakt van gerecyclede materialen), en FSC Mix voor producten met een mix van FSC-gecertificeerde, gerecyclede en gecontroleerde houtmaterialen.

4C Association

4C Association, oftewel de Common Code for the Coffee Community, waarborgt dat koffieproductie niet bijdraagt aan ontbossing of verlies van biodiversiteit. Het legt nadruk op goede landbouwpraktijken en de bescherming van grond, water en lucht. Daarnaast worden de rechten van arbeiders en boeren gerespecteerd. Ook zet dit keurmerk in op training van de boeren, om de productiviteit en winstgevendheid te vergroten.

Het 4C-label wordt uitgegeven door onafhankelijke certificeringsinstanties. Producten moeten minstens 30 procent 4C-gecertificeerde koffie bevatten om het label te dragen, met een overgangsperiode van drie jaar om dit tot 90 procent te verhogen.

Café Femenino

Deze non-profitorganisatie is net even anders, want ze richt zich op vrouwen. Ze verstrekt subsidies voor specifieke projecten die aangevraagd zijn door vrouwelijke koffieboeren, om het leven van hun families en gemeenschappen te verbeteren. Café Femenino richt zich op de emancipatie van vrouwelijke koffieboeren, in gebieden waar dat nog in de kinderschoenen staat. Dit is voor deze organisatie vooral Midden- en Zuid-Amerika.

©id512

🌷 Nederlandse keurmerken

Fairtrade (voorheen Max Havelaar)

Fairtrade, voorheen Max Havelaar, staat voor eerlijke handel. De organisatie zet zich in om de levens van boeren en werknemers wereldwijd te verbeteren door betere handelsvoorwaarden te creëren. De missie richt zich op mensenrechten, leefbare lonen, het beschermen van het milieu en het bestrijden van kinderarbeid. In Nederland keurt Fairtrade producten met zijn herkenbare logo, wat garandeert dat de leverancier aan de vastgestelde normen voldoet. Denk aan het betalen van eerlijke minimumprijzen en premies aan boerencoöperaties. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van boeren en hun gemeenschappen.

Keurmerk ‘biologisch’

Het Europees biologisch keurmerk staat op producten die voldoen aan de EU-regels voor biologische productie. Dit keurmerk geeft aan dat een product voor minimaal 95 procent uit biologische ingrediënten bestaat en vrij is van chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Ook kijkt het, bij de productie van dierlijke producten, naar dierenwelzijn. Het Europees biologisch keurmerk kijkt dus naar het milieu, dier én de mens en bevordert duurzame landbouwpraktijken. Het wordt gebruikt op alle biologische producten die in de EU zijn geproduceerd en kan ook toegepast worden op geïmporteerde producten die aan deze regels voldoen.

Andere keurmerken

Er zijn nog andere keurmerken die je op koffie tegen kunt komen. In feite kunnen fabrikanten ze ook nog eens zelf verzinnen. Dit zijn overige keurmerken die je ook vaak tegenkomt:

Fair for Life (koffie, thee en chocolade)

Gaat over milieu en mensen.

Climate Neutral Certified (koffie, thee en chocolade)

Milieu- en klimaatneutrale koffieproductie.

Fairglobe

Fairtradeproducten speciaal voor Lidl supermarkten.

EKO (koffie, thee en chocolade)

De basis hiervoor is het EU biologisch keurmerk.

Demeter (Koffie, Thee, Chocolade)

Ook gebaseerd op EU biologisch.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda

Vanuit je luie stoel de lampen aanzetten of de temperatuur in huis regelen: smart devices zijn er om het leven nét wat makkelijker te maken. Helaas vormen zulke IoT-apparaten ook een risico voor je privacy. Wil je niet alleen slim, maar ook veilig wonen? Met deze tips voorkom je pottenkijkers in je smart home.

Lees ook: Slimme stekkers – welke modellen zijn echt zuinig?

IoT (Internet of Things) omvat alle huishoudelijke apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals slimme lampen, speakers en thermostaten. Zelfs gordijnen, deursloten en koelkasten kunnen tegenwoordig slim worden gemaakt door ze aan een netwerk te koppelen. Om jou als gebruiker zo goed mogelijk te kunnen bedienen, verzamelen IoT-apparaten de hele dag door data die je gedrag en gewoonten in kaart brengen. Ben je tussen negen en drie niet thuis? Dan weet je slimme thermostaat dat de verwarming omlaag moet, zal het beveiligingssysteem in die uren extra alert zijn op bewegingen rondom je huis en gaat je robotstofzuiger aan de slag om je vloer spic en span te maken. 

Ook jij hebt wat te verbergen

Slimme apparaten komen op allerlei manieren aan hun data, bijvoorbeeld via spraakopdrachten ('Hé Alexa, speel jazzmuziek af'), commando's die je in een app geeft en zelfs via sensoren die beweging, licht en temperatuur detecteren. Al die gegevens worden ergens opgeslagen, en het probleem is dat de meesten van ons geen idee hebben wat er met die data gebeurt. Vaak vinden we dat ook helemaal niet zo interessant: we denken immers al snel dat criminelen niets met onze data kunnen. Maar als je denkt dat je niets te verbergen hebt, heb je het mis. Cybercriminelen die toegang krijgen tot je smart home kunnen veel meer dan alleen je lampen bedienen. Ze kunnen je bankgegevens stelen (bijvoorbeeld via een gehackt apparaat dat toegang geeft tot je thuisnetwerk), het alarmsysteem van je woning uitschakelen en persoonlijke gesprekken afluisteren via je slimme speaker – om maar een paar voorbeelden te noemen. Hoe meer slimme apparaten je in huis hebt, hoe groter de kans dat er ergens een datalek ontstaat. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

©StockPhotoPro

Er zijn allerlei manieren om je smart home te beschermen tegen pottenkijkers. Als je niet zo technisch aangelegd bent, kunnen zulke tactieken je al snel overweldigen. Daarom houden we het bij een aantal algemene tips die voor iedereen makkelijk uit te voeren zijn en die toch een groot verschil kunnen maken in de beveiliging van je smart home.

Tip 1: Kies voor een betrouwbare fabrikant

Het merk van je slimme apparaten kan veel zeggen over hoe goed deze apparaten van zichzelf beveiligd zijn. Gerenommeerde merken zoals Philips, Homey en Amazon hebben immers een reputatie hoog te houden als het om veiligheid gaat. Bovendien moeten producten van A-merken in Europa aan strenge eisen voldoen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een merkloos model van een Chinese fabrikant. Laat je dus niet verleiden door aantrekkelijke deals terwijl je aan het browsen bent: als ze te mooi lijken om waar te zijn, zijn ze dat waarschijnlijk ook. Als je twijfelt of een merk betrouwbaar is, doe dan eerst uitgebreid onderzoek. Lees onafhankelijke reviews, onderwerp de webshop van het betreffende merk aan een kritische blik en controleer of het merk voldoet aan Europese keurmerken. 

Tip 2: Kies sterke wachtwoorden

Slimme apparaten worden doorgaans geleverd met een standaard wachtwoord waarmee je op de bijbehorende app kunt inloggen. Veilig zijn deze wachtwoorden niet. Sterker nog: een standaard wachtwoord aanhouden is haast net zo onveilig als helemaal geen wachtwoord op je smart device hebben. Het is dus belangrijk dat je het wachtwoord al tijdens de installatie van het product verandert in een unieke en sterke variant. Een sterk wachtwoord bestaat uit letters, cijfers én speciale tekens. Verwerk nooit je naam, geboortedatum of adres in het wachtwoord. Geef ook elk slim apparaat een uniek wachtwoord, zodat je andere apparaten bij een hack veilig zijn. En schakel tweestapsverificatie in als dat kan: hiermee voeg je een extra beveiligingslaag toe, zodat anderen niet zomaar kunnen inloggen als ze je wachtwoord weten. 

Tip 3: Maak gastnetwerken aan 

Je wifi-netwerk is voor criminelen een ware goudmijn. Krijgen criminelen toegang tot je wifi, dan kunnen ze niet alleen alles zien wat jij op het internet doet, maar ze kunnen ook slimme apparaten overnemen die op dat netwerk zijn aangesloten. Het is daarom verstandig om gastnetwerken aan te maken voor je slimme apparaten. Hiermee isoleer je het netwerk van deze apparaten van het hoofdnetwerk, wat de kans op een datalek flink verkleint. Ook verklein je op deze manier het risico dat hackers via een zwak beveiligd slim apparaat toegang krijgen tot bijvoorbeeld je laptop, e-mail of bankzaken op het hoofdnetwerk. 

Ook slim is het uitschakelen van de functie Universal Plug and Play (UPnP) op al je slimme apparaten. Deze functie helpt om via wifi automatisch met andere smart devices te verbinden, maar vergroot ook het risico dat je apparaten van buitenaf toegankelijk worden. 

©TStudious - stock.adobe.com

Tip 4: Houd je apparatuur up-to-date

Wacht je altijd weken of zelfs maanden voordat je een nieuwe software-update op je apparaten uitvoert? Foute boel! Updates hebben niet alleen als doel de functionaliteiten van je slimme apparaten te verbeteren, maar zijn er ook om beveiligingslekken te dichten die in eerdere versies zijn opgemerkt. Download je deze updates niet, dan laat je in feite de digitale achterdeur openstaan voor criminelen. Maak er daarom een gewoonte van om iedere week te checken of er nieuwe updates beschikbaar zijn en download deze dan direct. Het is slechts een kleine moeite die een groot effect kan hebben op je privacy.

Tip 5: Controleer de privacy-instellingen

Slimme apparaten komen doorgaans met standaardinstellingen die toestemming geven om bepaalde gegevens te verzamelen of op te slaan. Dat is vaak gunstig voor de fabrikant, maar als je geen pottenkijkers in huis wilt, is het zaak dat er zo min mogelijk gegevens van jou in de cloud terechtkomen. Gelukkig kun je de privacy-instellingen van je slimme apparaten meestal wijzigen. Zo kun je op veel slimme apparaten instellen dat de opnamegeschiedenis direct verwijderd wordt. Sommige apparaten sturen automatisch gegevens naar de fabrikant voor verbeteringsdoeleinden; ook dit kun je vaak uitschakelen. Zet ook altijd functies uit die je niet gebruikt. Gebruik je de spraakbediening op je slimme speaker niet? Schakel de microfoon dan helemaal uit. Zo verklein je in elk geval de kans dat je wordt afgeluisterd.