Als je Googelt op ‘koffie kopen’ krijg je ruim 24 miljoen resultaten. Hoe kies je dan koffie? Smaak is zeker belangrijk. Maar je wilt misschien ook naar duurzame koffie kijken. Hebben de boeren een eerlijke prijs gekregen? Is er geen regenwoud gekapt voor je bak troost? Daarvoor zijn keurmerken in het leven geroepen. Hoe het met die keurmerken voor koffie zit, lees je in dit artikel.

Koffie kiezen

Koffie koop je bij de supermarkt of bij een koffiespeciaalzaak. Je kunt het ook online bestellen. Hoe dan ook, er is veel keuze. Keurmerken zeggen niets over de smaak, maar wel over de productie. Klein nadeel: inmiddels zijn er ook heel veel keurmerken voor koffie. Hoe zorg je dat je door de bonen het bos blijft zien?

Wat is een keurmerk en wat zegt het over koffie?

Een keurmerk of certificaat is in feite een beeldmerk (een soort logootje) op de verpakking van een product, dat je informatie geeft over de manier waarop het product tot stand is gekomen. De overheid ondersteunt keurmerken, omdat ze consumenten helpen om een keuze te maken. Dit staat er op de website van de rijksoverheid:

‘Een certificaat of een keurmerk laat zien dat iets aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Bijvoorbeeld veiligheidseisen of duurzaamheidseisen’.

Een keurmerk geeft je dus informatie over een product of dienst. In het geval van koffie gaat het dan meestal over duurzaamheid en milieuvriendelijkheid tijdens het hele proces. Ook kan een keurmerk iets zeggen over een eerlijke vergoeding voor de boeren. Koffie groeit doorgaans in landen waar de lonen laag liggen, dus vaak is een eerlijke vergoeding niet vanzelfsprekend.

Het grote nadeel van keurmerken is dat iedereen ze in feite mag uitgeven. Er zijn wel centrale instellingen die dit coördineren (CI’s), maar een merk kan het in principe ook zelf doen. Daarom is het een goed idee om die keurmerken kritisch te bekijken en even wat huiswerk te doen. Daar helpen we je mee.

©Jane Kelly

Keurmerken en certificeringen streven meestal naar betere omstandigheden op één deel van de keten. Hiermee kunnen ze niet alle problemen en onrecht wegnemen, maar het is wel een stap naar verbetering. Mits het een echt keurmerk is, natuurlijk. Kijk dus goed of het bedrijf zélf gekeurd is voor het keurmerk. Ook goed om te weten: keurmerken kunnen per land verschillen. Ook zijn er keurmerken die door de Europese Unie en zelfs wereldwijd worden uitgegeven.

Keurmerken voor duurzame koffie

Duurzame koffie is koffie die op een 'vriendelijk voor de aarde' en 'eerlijk voor boeren' manier wordt gemaakt. Soms één van de twee, soms beide. Dit zijn een aantal veel voorkomende keurmerken.

🌍 Internationale keurmerken

Rainforest alliance (gefuseerd met UTZ)

Het Rainforest Alliance keurmerk staat voor duurzaamheid in de koffieproductie. Dit betekent dat de koffie op een manier wordt verbouwd die goed is voor de natuur en de mensen die erbij betrokken zijn. Boerderijen die dit keurmerk dragen moeten bepaalde regels volgen. Sinds 2005 mogen ze geen waardevolle natuurgebieden vernietigen voor koffieteelt en moeten ze wilde dieren en planten beschermen. Hiermee kwamen de belangen van Rainforest alliance en UTZ samen, dus de fusie was logisch. Overigens kun je het UTZ-kenmerk ook nog apart tegenkomen.

De boeren die dit keurmerk willen behouden, moeten een systeem gebruiken om verantwoord met water, afval en chemische stoffen om te gaan. Ze moeten ook zorgen voor goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers.

Forest Stewardship Council (FSC)

Producten met het FSC-label ondersteunen verantwoord bosbeheer en dragen bij aan het behoud van bossen en de biodiversiteit. Het FSC-keurmerk is 100 procent tegen ontbossing en is voor eerlijke arbeidsomstandigheden, bescherming van plant- en diersoorten, rechten van de lokale bevolking en een verantwoorde omgang met hulpbronnen. Het label komt in verschillende varianten, zoals FSC 100% (voor producten die volledig uit FSC-gecertificeerde bossen afkomstig zijn), FSC Gerecycled (voor producten gemaakt van gerecyclede materialen), en FSC Mix voor producten met een mix van FSC-gecertificeerde, gerecyclede en gecontroleerde houtmaterialen.

4C Association

4C Association, oftewel de Common Code for the Coffee Community, waarborgt dat koffieproductie niet bijdraagt aan ontbossing of verlies van biodiversiteit. Het legt nadruk op goede landbouwpraktijken en de bescherming van grond, water en lucht. Daarnaast worden de rechten van arbeiders en boeren gerespecteerd. Ook zet dit keurmerk in op training van de boeren, om de productiviteit en winstgevendheid te vergroten.

Het 4C-label wordt uitgegeven door onafhankelijke certificeringsinstanties. Producten moeten minstens 30 procent 4C-gecertificeerde koffie bevatten om het label te dragen, met een overgangsperiode van drie jaar om dit tot 90 procent te verhogen.

Café Femenino

Deze non-profitorganisatie is net even anders, want ze richt zich op vrouwen. Ze verstrekt subsidies voor specifieke projecten die aangevraagd zijn door vrouwelijke koffieboeren, om het leven van hun families en gemeenschappen te verbeteren. Café Femenino richt zich op de emancipatie van vrouwelijke koffieboeren, in gebieden waar dat nog in de kinderschoenen staat. Dit is voor deze organisatie vooral Midden- en Zuid-Amerika.

©id512

🌷 Nederlandse keurmerken

Fairtrade (voorheen Max Havelaar)

Fairtrade, voorheen Max Havelaar, staat voor eerlijke handel. De organisatie zet zich in om de levens van boeren en werknemers wereldwijd te verbeteren door betere handelsvoorwaarden te creëren. De missie richt zich op mensenrechten, leefbare lonen, het beschermen van het milieu en het bestrijden van kinderarbeid. In Nederland keurt Fairtrade producten met zijn herkenbare logo, wat garandeert dat de leverancier aan de vastgestelde normen voldoet. Denk aan het betalen van eerlijke minimumprijzen en premies aan boerencoöperaties. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van boeren en hun gemeenschappen.

Keurmerk ‘biologisch’

Het Europees biologisch keurmerk staat op producten die voldoen aan de EU-regels voor biologische productie. Dit keurmerk geeft aan dat een product voor minimaal 95 procent uit biologische ingrediënten bestaat en vrij is van chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Ook kijkt het, bij de productie van dierlijke producten, naar dierenwelzijn. Het Europees biologisch keurmerk kijkt dus naar het milieu, dier én de mens en bevordert duurzame landbouwpraktijken. Het wordt gebruikt op alle biologische producten die in de EU zijn geproduceerd en kan ook toegepast worden op geïmporteerde producten die aan deze regels voldoen.

Andere keurmerken

Er zijn nog andere keurmerken die je op koffie tegen kunt komen. In feite kunnen fabrikanten ze ook nog eens zelf verzinnen. Dit zijn overige keurmerken die je ook vaak tegenkomt:

Fair for Life (koffie, thee en chocolade)

Gaat over milieu en mensen.

Climate Neutral Certified (koffie, thee en chocolade)

Milieu- en klimaatneutrale koffieproductie.

Fairglobe

Fairtradeproducten speciaal voor Lidl supermarkten.

EKO (koffie, thee en chocolade)

De basis hiervoor is het EU biologisch keurmerk.

Demeter (Koffie, Thee, Chocolade)

Ook gebaseerd op EU biologisch.

Ben je op zoek naar een koffiemachine? Vraag dan de (gratis!) Kieskeurig.nl Koffiewijzer 2023 aan: 16 koffiemachines, uitgebreid getest door consumenten. Van gebruiksgemak tot onderhoud, van koffievariëteiten tot smaak: lees de onafhankelijke en eerlijke reviews van meer dan 100 testers.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.