De vaatwasser is een handige uitvinding die ons veel tijd en moeite bespaart bij het afwassen van de vaat. Maar let op: niet alles is geschikt voor de vaatwasser. Sommige spullen of materialen kunnen beschadigd raken, kromtrekken, verkleuren of zelfs smelten. Daarom is het belangrijk om te weten welke dingen je beter níet in de vaatwasser kunt stoppen.

Lees ook: 5 veelgemaakte fouten met de vaatwasser

Dit kun je allemaal beter níet in de vaatwasser stoppen

1: Hout

Houten lepels, broodplanken en snijplanken kun je het beste met de hand afwassen. Het hout kan door het water en de hitte van de vaatwasser kromtrekken en barsten. Laat spullen van hout wel goed drogen voordat je ze opbergt.

💡 Vergeet niet om je houten snijplanken regelmatig in te wrijven met olie. Dat kun je bijvoorbeeld doen met lijnzaadolie (niet met olijfolie, want dat laat een vettige film achter op de plank). Zorg wel dat de plank goed droog is voordat je hem insmeert.

©pixel-shot.com (Leonid Yastremskiy)

2: Aluminium kookgerei

Aluminium potten en pannen kunnen in de vaatwasser verkleuren en krassen oplopen. Om ze in goede staat te houden, was je ze beter met de hand.

💡 Gebruik een zachte spons of doek om krassen op je aluminium kookgerei te voorkomen.

3: Plastic

Hoewel sommige plastic items vaatwasser bestendig zijn, kunnen andere smelten of vervormen. Controleer het etiket op het item of de verpakking voordat je het in de vaatwasser plaatst.

💡 Plaats vaatwasserbestendige plastic items op de bovenste rek, zo ver mogelijk van de verwarmingselementen verwijderd.

4: Kristal en handgeschilderd servies

De hitte en het water in de vaatwasser kunnen kristalglas en handbeschilderd servies beschadigen. Om ze mooi te houden, pak je gewoon zelf - nee, níet de afwasborstel maar 👇.

💡 Gebruik lauw water en een zachte doek om kristal en handbeschilderd servies schoon te maken.

5: Gietijzeren pannen

Gietijzeren pannen hebben een speciale coating die kan worden beschadigd door de vaatwasser. Ze kunnen hun 'seasoning' verliezen en gaan roesten. Seasoning verwijst naar de beschermende antiaanbaklaag die gietijzeren pannen vormen naarmate je ze meer gebruikt. Hoe vaker de pan wordt gebruikt met oliën of vetten, hoe beter deze laag wordt. Het ijzer in de pan reageert namelijk met deze stoffen, waardoor er als het ware een natuurlijke antiaanbaklaag ontstaat. Als de seasoning beschadigd raakt, bijvoorbeeld door de vaatwasser, verliest de pan die bescherming. De laag moet opnieuw worden opgebouwd met voldoende gebruik en onderhoud. Was ze daarom met de hand en droog ze onmiddellijk af.

💡 Om je gietijzeren pan te onderhouden, wrijf je deze na het schoonmaken in met een dun laagje olie.

©Sharky Photography

6: Antiek of erfstukken

Antiek vaatwerk of erfstukken kunnen kwetsbaar zijn en kunnen door de hitte en de krachtige waterstralen in de vaatwasser beschadigd raken. Behandel deze items voorzichtig en was ze met de hand.

💡 Gebruik een zachte doek en lauw water om antiek vaatwerk of erfstukken voorzichtig schoon te maken. Vermijd schurende schoonmaakmiddelen die het oppervlak kunnen beschadigen.

7: Messen

Hoewel messen technisch gezien in de vaatwasser kunnen worden gewassen, kunnen ze snel bot worden door het rammelen tegen andere items. Ook kan het handvat van houten messen beschadigd raken. Voor echte koks is messen in de vaatwasser doen dan ook een doodzonde. Was ze met de hand om ze scherp en in goede staat te houden.

💡 Was messen onmiddellijk na gebruik om te voorkomen dat voedselresten aankoeken. Gebruik een zachte doek en warm water om ze schoon te maken.

©Moshbidon

9 tips om je vaatwasser slim en veilig in te delen

Om de vaat optimaal te reinigen en beschadigingen te voorkomen, is het belangrijk om de vaatwasser op de juiste manier in te delen. Hier zijn enkele tips om je te helpen bij het correct indelen van je vaatwasser:

1: Sorteer de vaat op grootte, vorm en materiaal. Dit maakt het makkelijker om alles op de juiste plek in de vaatwasser te plaatsen.
2: Zet grotere items zoals pannen, schalen en snijplanken aan de zijkanten van de onderste rek. Zorg ervoor dat ze elkaar niet raken om krassen te voorkomen.
3: Plaats borden en schalen verticaal in de sleuven van het onderste rek, waarbij je voldoende ruimte tussen elk stuk vaatwerk laat om water en sop er goed door te laten stromen.
4: Plaats bestek met de handvatten naar beneden in de bestekmand. Dit zorgt ervoor dat de vuile delen goed worden schoongemaakt. Zorg er wel voor dat messen met het lemmet naar beneden wijzen om ongelukken bij het uitruimen te voorkomen.
5: Plaats glazen en kopjes ondersteboven in het bovenste rek, zodat ze niet met water gevuld raken. Zorg ervoor dat ze elkaar niet raken om breuk te voorkomen.
6: Plastic items kunnen in het bovenste rek worden geplaatst om te voorkomen dat ze smelten door de hitte van de verwarmingselementen in de onderste rek.
7: Plaats potten en pannen met de open kant naar beneden. Dit zorgt ervoor dat water en sop goed in contact komen met het vuile oppervlak.
8: Probeer de vaatwasser niet te vol te laden, omdat je vaat hierdoor minder schoon kan worden én er meer kans op beschadiging is.
9: Voordat je de vaatwasser start, controleer je of de sproeiarmen vrij kunnen draaien en niet worden geblokkeerd door groot serviesgoed of pannen.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!