Je hebt het vast weleens ergens gehoord of gelezen: dat je met cola roest kunt verwijderen. Broodje aap? Niet als je kijkt naar de wetenschap erachter. In dit artikel lees je niet alleen waarom het werkt, maar vooral ook hoe je cola kunt gebruiken om van roest af te komen.

Lees ook: 10x (goedkoop!) je huis schoon met soda, groene zeep en azijn

🎓 Waarom cola roest kan verwijderen

Cola is meer dan alleen een verfrissend drankje. Het heeft ook eigenschappen die nuttig kunnen zijn in het huishouden, vooral als het gaat om roestverwijdering. De twee belangrijkste componenten die hierbij helpen zijn fosforzuur en citroenzuur.

Fosforzuur is de primaire component in cola die helpt bij het afbreken van roest. Het reageert met het ijzeroxide (oftewel roest) om ijzerfosfaat te vormen, een oplosbare verbinding die gemakkelijk kan worden weggespoeld. Fosforzuur wordt ook industrieel gebruikt voor roestverwijdering, wat de effectiviteit ervan onderstreept.

Citroenzuur is een andere component in cola, die ook helpt bij de eliminatie van roest, hoewel het minder effectief is dan fosforzuur.

De koolzuur in cola (de belletjes) helpt ook mee. De bruisende belletjes helpen het zuur over het roestoppervlak te verspreiden als de cola erop wordt aangebracht. Dit zorgt voor beter contact tussen het zuur en de roest. Ook wordt de roest makkelijker losgeweekt én helpen de opstijgende belletjes bij het wegspoelen van losgemaakte roestdeeltjes.

🧹 Stappenplan: roest verwijderen met cola

Stap 1: Voorbereiding

Voordat je begint, is het belangrijk om een paar voorbereidende stappen te nemen. Zorg dat het te behandelen voorwerp of oppervlak grondig is gedroogd, zodat de cola goed kan inwerken. Trek ook handschoenen aan ter bescherming van je handen. Dek vervolgens alle oppervlakken af waarvan je niet wilt dat de cola ermee in aanraking komt (al was het maar omdat gemorste cola viezig kan plakken).

Stap 2: Kom maar door met de cola

Als alles klaarstaat, giet dan rijkelijk cola over de roestplekken of dompel het hele voorwerp onder in een bak met cola. Laat de cola vervolgens 15 tot 30 minuten inwerken, afhankelijk van hoe erg de roest is. Voor hardnekkige roest kun je het voorwerp gerust een paar uur of zelfs een hele nacht in de cola laten weken.

Stap 3: Schoonborstelen, afspoelen en drogen

Nadat de cola voldoende tijd heeft gehad om in te werken, pak je een schuur- of staalborstel en borstel je het oppervlak schoon om de losgeweekte roestresten te verwijderen. Als laatste stap is het belangrijk om het behandelde voorwerp grondig af te spoelen met water en direct daarna goed te drogen. Hiermee voorkom je dat er meteen weer nieuwe roest ontstaat.

©Leon Rafael

Roestige schroeven? Probeer ze weer als nieuw te krijgen met cola.

🧹 Roest verwijderen: cola of toch iets anders?

Er zijn diverse methoden en producten op de markt voor het verwijderen van roest. Van gespecialiseerde roestverwijderaars tot huishoudelijke middeltjes zoals azijn of bakpoeder. Cola is vooral handig voor kleine roestklussen en voorwerpen waarbij het gebruik van zwaardere chemicaliën niet wenselijk is. Het is een goede optie voor vastgeroeste schroeven of een roestige fietsketting. Voor ernstige roest of grote oppervlakken kun je beter een specifieke roestverwijderaar gebruiken. Gaat hem om echt grote oppervlakten (zoals bijvoorbeeld een verroeste radiator of auto-onderdelen) of om roest op moeilijk bereikbare plekken? Dan kun je beter een schuurmachine gebruiken. Is dat je teveel moeite, dan bestaat er ook verf die je direct op een roestlaag kunt aanbrengen.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.