Objectief geluid meten is gemakkelijk. Met behulp van een decibelmeter lees je exact het aantal dB dat te horen is. Wat je niet kunt meten, is hoe groot de geluidshinder is, want mensen hebben verschillende acceptatiegrenzen. Bovendien zijn geluiden ’s nachts als je probeert te slapen veel irritanter dan overdag. We leven graag in een omgeving waar het geluid niet de overhand krijgt. Hoe kun je jezelf en anderen beschermen tegen geluidshinder?

Er zijn allerlei manieren om een woning of een kamer akoestisch te isoleren, maar in de strijd tegen geluidshinder moet je eerst goed nagaan hoe het storende geluid jou bereikt. Er zijn slechts twee mogelijkheden: gaat het om contactgeluid of luchtgeluid?

Contactgeluid

Contactgeluiden zijn trillingen die worden verspreid in de materie. Bij contactgeluid draait  het om resonantie. In alle gevallen gaat het om twee of meerdere materialen die met elkaar in contact staan en die daardoor trillingen doorgeven. Bekende voorbeelden van contactgeluid zijn een draaiende wasmachine, het geluid van een pomp, de hakken van de bovenbuurvrouw op het parket en het verschuiven van stoelen. Deze trillingen worden door de rest van het gebouw verspreid. 

©viktorcap@gmail.com

Akoestische ontkoppeling

In de wereld van geluidsisolatie heeft men het daarom over het ontkoppelen van de trillingsbron door middel van ontkoppelingsmaterialen. Contactgeluid pas je het best aan bij de bron, door het plaatsen van dempers onder de wasmachine, rubbers tussen de pomp en muur, en een dempingsfolie onder het laminaat. Je zorgt er daarmee voor dat de trillingsbron niet meer verbonden is met de muur, met de vloer of met leidingen die de trilling doorgeven. De dempers en rubbers – kortom het ontkoppelingsmateriaal – stopt de geluidsresonantie.

Luchtgeluid

Luchtgeluiden zijn trillingen in de lucht die je waarneemt als een klank. In tegenstelling tot contactgeluid, dat indirect hoorbaar is, komt luchtgeluid rechtstreeks van de geluidsbron. Bronnen van luchtgeluid zijn bijvoorbeeld de tv van de buren, de bladblazer van de tuinman en het geruis van de wind. De boosdoeners zijn zogenaamde geluidslekken, zoals kieren en gaten, verluchtingsroosters, openingen onder deuren, airco-kanalen en dunne ramen. Kijk ook goed naar de doorvoer van leidingen, want deze zijn berucht om lucht- en geluidslekken.

Ook lezen: Hybride warmtepomp in praktijk: hoe zit het met verwarming, geluid en verbruik?

Vaak kun je dergelijke geluidslekken met tochtstrippen of wat PUR-schuim efficiënt dichten. En voor mensen die onder een aanvliegroute van een vliegveld wonen, raadt men om deze reden geluidswerend gelaagd isolatieglas aan. Doorgaans heb je bij geluidshinder last van een combinatie van beide: contactgeluid én luchtgeluid. Toch is het zo dat een van beide meer aanwezig is dan de ander. Bij luchtgeluid geldt het principe van de massawet: hoe zwaarder het materiaal (dik en dicht), hoe beter de isolatiewaarde. De geluidsgolven kunnen een zware constructie minder gemakkelijk laten trillen dan een lichte constructie.

Geluidsisolatie versus geluidsabsorptie

Om te vermijden dat luchtgeluid naar binnen komt (bijvoorbeeld straatlawaai) kun je de geluidsisolatie verbeteren. Om te vermijden dat er te veel geluid naar buiten ontsnapt, bijvoorbeeld vanuit de zolderkamer waar je dochter op de trombone oefent, moet je inzetten op geluidsabsorptie. Bij het absorberen van geluid worden de klanken in het absorptiemateriaal opgenomen. Hoe dikker het materiaal, hoe hoger de absorptiewaarde. Geluidsisolatie draait dus om geluid weren, geluidsabsorptie draait om geluid dempen. 

©yavdat

Dak- en plafondisolatie

De keuze van het type geluidsisolatie hangt af van het project dat je wilt uitvoeren. Een meevaller is dat veel geluidsisolatiematerialen ook op het gebied van thermische isolatie hoog scoren. Op die manier vang je dus twee vliegen in één klap. Op schuine daken plaats je flexibele glas- of rotswol tussen de kepers en balken.

Bij platte daken is de beste manier van akoestische isolatie een vals plafond. Het nieuwe plafond wordt minimaal 6,5 cm (liefst meer) onder het bestaande plafond aangebracht. Hoe dikker je kunt isoleren, des te beter de geluidsreductie is. Eerst worden speciale Gyproc Soundbloc-profielen of akoestische plafondhangers opgehangen en daartegenaan worden meestal twee lagen Gyproc Soundbloc-platen geschroefd.

Zo’n akoestische plafondhanger levert nog extra dempingswaarden. Soundbloc is een systeem met platen uit gipskarton, die door hun samenstelling een hoge geluidsisolatie hebben. Tijdens het plaatsen wordt de ruimte tussen plafond en de gipsplaten ook nog gevuld met glas- of rotswol, waarna alles luchtdicht wordt afgekit. 

©noppadon - stock.adobe.com

Wandisolatie

Uiteraard kun je de wanden van de ruimte bekleden met akoestische schuimplaten. Deze platen absorberen de trillingen en ze verbeteren de akoestiek. Het schuim zal de hoge tonen beter absorberen dan de lage tonen (bij muziek de bastonen).

Een mooier resultaat krijg je met een geluidsisolerende voorzetwand. Hiermee plaats je een nieuwe wand vóór de bestaande wand. De nieuwe wand heeft een minimale dikte van 6,5 cm. Eerst worden er Gyproc-profielen op ontkoppelingsdempers geplaatst, en daarop wordt een dubbele laag Gyproc Soundbloc-platen aangebracht. De ruimte tussen de voorzetwand en bestaande muur wordt ook hier opgevuld met glaswol.

©@asuarezvega

Vloerisolatie

Er is ook een manier om geluidisolatie op een bestaande vloer aan te brengen. Dat noemen we een droge zwevende vloer. Hierbij wordt eerst plaatmateriaal op een draagvloer aangebracht, waarna die wordt afgewerkt met vloerbekleding. Tussen de ondervloer en de deklaag komt een soepele tussenlaag die voorkomt dat de trillingen op de dragende structuur worden overgebracht. Dat systeem is prima geschikt om bijvoorbeeld loopgeluiden te onderdrukken. 

Geluidsabsorberend meubilair

Een lege kamer klinkt uiteraard anders dan een gemeubileerde ruimte. Dat komt omdat meubilair ook geluid absorbeert. Bovendien bestaat er meubilair dat uit speciaal geluidsabsorberend materiaal is vervaardigd. Het gaat dan vooral om kantooroplossingen, zoals schermwanden, tafels, bloempotten en diverse zitmeubels. Er zijn ook speciale stoelen die het mogelijk maken om in een drukke ruimte toch in alle rust en comfort een telefoongesprek te voeren. Andersom heeft de omgeving hierdoor ook geen last van het telefoongesprek. Er zijn daarnaast ook allerlei kunstzinnige wandelementen beschikbaar die een flexibele oplossing bieden voor akoestiek- en geluidsproblemen.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.