ID.nl logo
Zelf een buitenkeuken maken: zo doe je dat
© Serge Touch - stock.adobe.com
Huis

Zelf een buitenkeuken maken: zo doe je dat

Een van de grootste voordelen van een buitenkeuken is misschien wel het feit dat je alles kunt bereiden wat je bedenkt, ongeacht de geur, het geklieder of het argument dat je lang in de keuken staat. Geen geurtjes waar je je druk om hoeft te maken, je werkt in een omgeving waar alles tegen een stootje kan en het beste van alles: je bent al lekker buiten. Je vergroot bovendien je woonruimte en grote kans dat je vrienden en familie voortaan sneller uitnodigt.

**In dit artikel gaan we uitleggen hoe je een buitenkeuken bouwt. Daarbij komt onder meer aan bod: **

  • Een checklist van de benodigde materialen en gereedschappen

  • Stap-voor-stap bouwinstructies

  • Water- en elektriciteitsvoorziening voor de buitenkeuken

  • Verlichting en sfeer: ideeën voor het creëren van een gezellige sfeer.

  • Ook lezen: Een pergola in de tuin? Die bouw je gewoon zelf!

Checklist materialen en gereedschappen

Welke materialen en gereedschappen heb je nodig voor je buitenkeuken? 

Benodigdheden
- Houten planken en balken- Schuurpapier
- Schroeven- Grondverf of beits
- Houtlijm- Potlood
- Houtboortje van 3 mm- Rolmaat
- Inboorscharnieren- (Schroef)boormachine

Werkwijze

Om zelf een buitenkeuken te maken, kun je met hout een stevig frame bouwen. Hout is de populairste keuze voor dit doel, omdat het materiaal eenvoudig te bewerken is, maar het je keuken ook een mooie natuurlijke uitstraling geeft. Er zijn drie typen hout die het meest geschikt zijn voor deze klus: 

Vurenhout
Vurenhout is een relatief goedkope houtsoort, het is licht van gewicht en je kunt het makkelijk bewerken. Het is alleen niet de meest duurzame houtsoort, omdat het gemiddeld 5 tot 10 jaar meegaat. Tenzij je het netjes impregneert en beitst met speciale beits voor geïmpregneerd hout: dan kan het zomaar 25 jaar meegaan. Het FSC-certificaat garandeert dat het hout duurzaam is geteeld.  

Steigerhout
Hiermee kies je voor een houtsoort die wat meer doorleefd en stevig oogt. Het is populair omdat je hiermee meteen een stylish en trendy uitstraling voor je buitenkeuken neerzet. Het is net als vurenhout ook geen heel duurzame houtsoort en gaat eveneens ongeveer 5 tot 10 jaar mee. Ook steigerhout kun je niet onbehandeld laten, omdat het veel vocht opneemt. 

Douglashout
Douglas is de meest duurzame soort om te gebruiken en kan tien tot vijftien jaar mee. Maar met de juiste behandeling en onderhoud kan het nog veel langer mee. Douglashout is sterk, heeft een warme kleur en geeft je buitenkeuken meteen een heel luxe uitstraling. Door het te onderhouden met speciale olie voor Douglashout behoudt het zijn prachtige, originele kleur. Je kunt Douglas kennen van veel houten tuinmeubelen, zoals je ze in allerlei tuincentra ziet staan. Het is daarmee de meest gebruikte houtsoort voor buitenmeubelen.

©tallantimages.eu - stock.adobe.com

Douglashout is te herkennen aan de mooie oranje gloed.

Planning en ontwerp van je buitenkeuken

Bepaal eerst waar jouw buitenkeuken aan moet voldoen. Wil je vooral werkruimte hebben, of moet er bijvoorbeeld ook stromend water beschikbaar zijn? Wil je er een gasfles voor de gasbarbecue in hebben, of moet er ruimte zijn voor een Big Green Egg of kookplaat? Als het gaat om opbergruimte voor pannen, potten en kookgerei, houdt dan rekening met kastjes die dicht kunnen. Wil je meer je mooie buitenservies ‘on display’ hebben, samen met wat mooie potten met ingrediënten? Dan is een vakkenkast voldoende. Je kunt je buitenkeuken zo compleet maken als je zelf wilt. Liever een strakke, maar toch quick ‘n dirty-benadering? Een high-end of budgetversie? Jij bepaalt! 

Overweeg bij het ontwerpen de volgende punten: 

  • Waar komt de buitenkeuken te staan? Overdekt of in de volle zon? Dat laatste is misschien op hete zomerdagen niet ideaal, dus denk ook om de plaatsing van je buitenkeuken. Een overkapping is – ook voor het behoud van je buitenkeuken – een goede afweging. 

  • Plaats de keuken niet te ver van je gasten en dus de zithoek of eettafel. Zo ben je lekker in de keuken bezig, maar ben je nog steeds in de buurt van je gezelschap. 

  • Voor de aansluiting van water is het handig als je de buitenkeuken vlak bij een waterpunt plaatst. 

  • Als je kleine kinderen hebt, denk er dan aan dat zij door je tuin rennen en het kookgebied misschien niet meteen herkennen. Zorg er vooral voor dat ze bij een ingebouwde barbecue niet dicht bij het warmteoppervlak kunnen komen. Plaats de barbecue daarom liever iets naar achteren, waar ze niet makkelijk bij kunnen. 

  • Zorg voor een stabiele ondergrond zonder ongelijke vloerdelen of te licht materiaal. Werk met stevige balken en zorg dat de vloer tegen een stootje kan. Het werken met open vuur of andere verwarmde bereidingswijzen, vragen van tevoren de nodige veiligheidsafwegingen

©magdal3na - stock.adobe.com

Werkhoogte bepalen Mocht je trouwens wat langer zijn dan gemiddeld, dan is het voordat je aan het zagen en timmeren slaat wellicht verstandig om eerst jouw ideale werkhoogte te bepalen. Een prettige en goede werkhoogte van een keuken is 10 cm onder je elleboog. De vroegere standaardhoogte van 90 cm gaat daarom niet altijd meer op. Houd hier rekening mee bij het uittekenen van je ontwerp.

Bouw van je eigen buitenkeuken

Stap 1: Je ontwerp op papier zetten  
Zorg dat een ontwerp voor je bouwkeuken op papier staat! Begin met het maken van een bouwtekening, inclusief alle maten en wensen. Houd rekening met de werkhoogte, opbergruimten, uitsparingen en eventueel kastdeuren. Meet de maten goed op en vermeld bij elk onderdeel duidelijk de afmetingen (of nummer de onderdelen). 

Stap 2: Maak alle onderdelen op maat
Afhankelijk van je ontwerp kun je alle grote planken al bij de bouwmarkt op maat laten zagen. Dat scheelt alvast. Als je zelf een cirkelzaag hebt, hoeft dat uiteraard niet. De balken kun je beter wel pas op je werkplek op maat zagen.

Zorg dat je met potlood en rolmaat alle maten goed aftekent op het hout. Schrijf eventueel de nummers van het onderdeel erop, zodat je weet welk deel voor welke plek bestemd is. Tip: door de beschreven kanten als onzichtbaar deel tegen een staander te schroeven, zie je er straks niets meer van. 

Stap 3: Bouw nu het frame van de buitenkeuken
Als je alle balken op maat hebt gezaagd, kun je met het frame beginnen. Gebruik hiervoor zes staanders: dat wordt de basis van het frame waar je straks alles aan vastmaakt. Je verbindt aan deze zes staanders de zijkanten (stap 4) en de dwarsbalken voor de zijkanten (stap 5), de bodemplaat (stap 6), de middenplank (stap 7) en het keukenblad (stap 8).

Stap 4: Begin aan de zijkanten van de buitenkeuken
De planken die je voor de zijkanten van de buitenkeuken hebt gezaagd, kun je nu tegen de staanders bevestigen. Boor met je houtboor de gaten voor en schroef de planken vast op de staanders. Deze vormen nu de steunen waar de bodemplaat en middenplank op steunen. 

Stap 5: Breng dwarsbalken aan op de zijkanten
Om de middenplank extra stevigheid te bieden, plaats je dwarsbalken aan de zijkant van de buitenkeuken. Hiervoor lijm je eerst de balken voor de zijkant met houtlijm vast op hun plek. Plaats lijmklemmen om de boel goed te laten hechten en schroef vervolgens – na het drogen – de steunen met schroeven vast.

Stap 6: Maak de bodemplaat voor de keuken
De bodemplaat vormt, zoals de naam al zegt, de onderkant van je keuken. Ook hier zorg je voor een steviging, door vier balken vast te maken aan de onderkant. Deze bevestig je aan de onderste steunen van de zijkant van de buitenkeuken. 

Vervolgens bevestig je daar je de onderste plank aan vast.

Stap 7: Bevestig de dwarsbalken voor je middenplank.  
Indien er nog een wasbak inclusief afvoer, barbecue of andere uitsparing nodig is, zorg dan dat je hier ruimte voor incalculeert. Het doel is om de middenplank voldoende ondersteuning te geven, zodat die niet gaat doorhangen wanneer er bijvoorbeeld een stapel borden op staat.

Stap 8: Bevestig de dwarsbalken voor het keukenblad.
Je bent er bijna! Je gaat nu de dwarsbalken bevestigen waar je keukenblad op komt te rusten. Zorg dat je deze balken vastschroeft aan de staanders en de steunen van de zijkanten van je buitenkeuken. Let ook hierbij op dat je rekening houdt met de mogelijke wasbak en barbecue die je in de buitenkeuken kwijt wilt. De dwarsbalken moeten met name de plekken van je keukenblad ondersteunen waar het gewicht op komt te rusten.

Stap 9: Open vakken of kastdeuren?
Had je van tevoren een open keuken bedacht, dan ben je bijna klaar. Had je deuren in je ontwerp opgenomen? Check in dat geval goed de afstanden en teken eventueel de boorgaten af. Schroef vervolgens het ene deel van de scharnieren aan de achterkant van een deur vast en daarna het andere deel van scharnieren aan de binnenkant van de zijkanten. Heb je nog bedrading of een afvoer die je moet inbouwen? Zorg dan dat je nu de uitsparing op de daartoe bestemde plekken uitzaagt.

Mocht je een inkeping voor een barbecue of wasbak nodig hebben, dan ziet de buitenkeuken er zo uit.

Stap 10: Werk de keuken af en behandel het hout
Je keuken is nu af! Je kunt hem nu opschuren en het oppervlak behandelen met grondverf of een speciale beits of olie voor het type hout van jouw keuze. Kies je voor een grondverf, schuur de laag hierna dan nog tussentijds op voordat je de lak aanbrengt. 

Stap 11: Bevestig je keukenblad
Tijd voor de finishing touch. Je buitenkeuken staat en je kunt nu het ​​​​​​​keukenblad bevestigen. Indien je voor een houten werkblad hebt gekozen: zorg dan ook hier voor de juiste behandeling van het hout. 

Stap 12: Afwerking van je buitenkeuken
Eventueel kun je nog rails of haken aan de zijkanten bevestigen waar je keuken- en barbecuetools, handdoeken en handschoenen aan kunt ophangen.

©Fantastic - stock.adobe.com

Voor welk werkblad kies je?

Kies voor een werkblad waar je hygiënisch op kunt werken. Wat dat betreft kun je bijvoorbeeld beter niet voor onbehandeld hout met diepe houtnerven kiezen. Dat is minder goed schoon te houden, waardoor bacteriën zich in het werkblad kunnen nestelen. 

Typen werkbladen die wel prima geschikt zijn, zijn die van graniet, terrazzo en composiet. Werkbladen van deze materialen kunnen wel iets kostbaarder uitvallen dan hout. Esthetisch winnen graniet en terazzo het van composiet. Daarnaast zijn deze materialen hygiënisch, kunnen ze behoorlijk wat verdragen (zoals bijvoorbeeld zuur) en kunnen ze tegen een stootje. Granieten werkbladen hebben wel meer onderhoud nodig. Zo is het verstandig graniet te impregneren om het te beschermen tegen vlekken. Een composieten werkblad heeft daar minder last van. Een ander voordeel van composiet is dat het in allerlei verschillende soorten verkrijgbaar is. 

Als je naast de esthetiek van een keukenblad ook duurzaamheid belangrijk vindt, let dan ook op criteria als: 

  • Is het materiaal drukvast: kun je er gewicht op uitoefenen?

  • Is het stootvast: krast het oppervlak snel of kan het tegen een stootje?

  • Is het slijtvast: ontstaan er makkelijk uitgesleten delen op het werkblad?

  • Is het UV-beschermd: verkleurt het oppervlak niet tijdens het buiten staan?

  • Is het bestendig tegen vorst en dooi in de winter?

Water- en elektriciteit voor je buitenkeuken

Wil je jouw buitenkeuken voorzien van alle gemakken die de binnenkeuken ook bevat? Leg dan water- en stroom aan. Zo heb je de mogelijkheid om volledig operationeel aan de slag te gaan! Ruimte voor een koelkast? En toch de frituurpan buiten aanzetten? Denk er dan aan dat je stoppenkast dat ook aan moet kunnen.

Voor een zwaardere belasting is het goed om te controleren of er voldoende groepen zijn aangelegd. Er mogen maximaal vier groepen achter één aardlekschakelaar hangen. Reken zeker op minimaal twee aardlekschakelaars bij een volledige uitrusting van je huishouden. Bij grote stroomverbruikers dien je hier vóór de installatie van allerlei apparaten in je buitenkeuken altijd even goed op te letten. Een inductieplaat kun je sowieso niet zomaar op een gewone groep aansluiten. Vanwege het hoge vermogen van de plaat dien je eerst een aparte kookgroep te installeren. 

Als je stromend water in je buitenkeuken wilt, heb je verschillende opties. 

  • De kostbaarste en meest gebruiksvriendelijke optie is een nieuwe waterleiding aanleggen voor warm en koud water. Weeg af of je vaak warm water nodig hebt en hoe vaak je in je buitenkeuken water zult verbruiken. De investering is flink, het gebruik mogelijk laag – goed om tegen elkaar af te wegen. 

  • Verbind je tuinslang met een snelkoppeling. Zo heb je altijd vers koud water. Koppel de tuinslang aan zodra je de buitenkeuken wilt gebruiken. Deze oplossing is praktisch en snel te installeren. Het is ook de meest voordelige oplossing, want je hebt alleen een snelkoppeling nodig, en eventueel een stukje extra tuinslang.

  • Je kunt ook een watertank plaatsen waar je elke keer schoon water in laat lopen, met daaraan een aftapkraantje of een dompelpomp. Dat is redelijk hygiënisch zolang je de tank maar goed schoon houdt, net als de dompelpomp. Het is letterlijk plug and play wat betreft ingebruikname, maar je moet wel elke keer de tank vullen.

©This image is the sole copyright of Sophie McAulay.

Verlichting en sfeer

Nu kun je nog een decoratieve achterwand voor je buitenkeuken plaatsen. Denk aan rabatdelen (planken zoals vaak voor een schutting gebruikt). Hiervoor gebruik je aan de achterkant langere staanders, zodat je hier tot op de gewenste hoogte de rabatdelen tegenaan kunt schroeven. Voor een mooi effect schroef je de planken aan de achterzijde in, zodat je de schroeven aan de voorzijde niet ziet. Schilder de achterwand nog in de gewenste kleur of werk hem af met een beits of olie. 

Als je nog wat extra ruimte hebt om kruiden of potten uit te stallen, kun je er ook aan denken om nog een extra plank tegen de wand aan de voorzijde te bevestigen. Hierop plaats je dan je olijfolie, kruidenpotjes of weckpotten met ingrediënten voor een decoratieve look. 

©This image is the sole copyright of Sophie McAulay.

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!