ID.nl logo
Zelf een buitenkeuken maken: zo doe je dat
© Serge Touch - stock.adobe.com
Huis

Zelf een buitenkeuken maken: zo doe je dat

Een van de grootste voordelen van een buitenkeuken is misschien wel het feit dat je alles kunt bereiden wat je bedenkt, ongeacht de geur, het geklieder of het argument dat je lang in de keuken staat. Geen geurtjes waar je je druk om hoeft te maken, je werkt in een omgeving waar alles tegen een stootje kan en het beste van alles: je bent al lekker buiten. Je vergroot bovendien je woonruimte en grote kans dat je vrienden en familie voortaan sneller uitnodigt.

**In dit artikel gaan we uitleggen hoe je een buitenkeuken bouwt. Daarbij komt onder meer aan bod: **

  • Een checklist van de benodigde materialen en gereedschappen

  • Stap-voor-stap bouwinstructies

  • Water- en elektriciteitsvoorziening voor de buitenkeuken

  • Verlichting en sfeer: ideeën voor het creëren van een gezellige sfeer.

  • Ook lezen: Een pergola in de tuin? Die bouw je gewoon zelf!

Checklist materialen en gereedschappen

Welke materialen en gereedschappen heb je nodig voor je buitenkeuken? 

Benodigdheden
- Houten planken en balken- Schuurpapier
- Schroeven- Grondverf of beits
- Houtlijm- Potlood
- Houtboortje van 3 mm- Rolmaat
- Inboorscharnieren- (Schroef)boormachine

Werkwijze

Om zelf een buitenkeuken te maken, kun je met hout een stevig frame bouwen. Hout is de populairste keuze voor dit doel, omdat het materiaal eenvoudig te bewerken is, maar het je keuken ook een mooie natuurlijke uitstraling geeft. Er zijn drie typen hout die het meest geschikt zijn voor deze klus: 

Vurenhout
Vurenhout is een relatief goedkope houtsoort, het is licht van gewicht en je kunt het makkelijk bewerken. Het is alleen niet de meest duurzame houtsoort, omdat het gemiddeld 5 tot 10 jaar meegaat. Tenzij je het netjes impregneert en beitst met speciale beits voor geïmpregneerd hout: dan kan het zomaar 25 jaar meegaan. Het FSC-certificaat garandeert dat het hout duurzaam is geteeld.  

Steigerhout
Hiermee kies je voor een houtsoort die wat meer doorleefd en stevig oogt. Het is populair omdat je hiermee meteen een stylish en trendy uitstraling voor je buitenkeuken neerzet. Het is net als vurenhout ook geen heel duurzame houtsoort en gaat eveneens ongeveer 5 tot 10 jaar mee. Ook steigerhout kun je niet onbehandeld laten, omdat het veel vocht opneemt. 

Douglashout
Douglas is de meest duurzame soort om te gebruiken en kan tien tot vijftien jaar mee. Maar met de juiste behandeling en onderhoud kan het nog veel langer mee. Douglashout is sterk, heeft een warme kleur en geeft je buitenkeuken meteen een heel luxe uitstraling. Door het te onderhouden met speciale olie voor Douglashout behoudt het zijn prachtige, originele kleur. Je kunt Douglas kennen van veel houten tuinmeubelen, zoals je ze in allerlei tuincentra ziet staan. Het is daarmee de meest gebruikte houtsoort voor buitenmeubelen.

©tallantimages.eu - stock.adobe.com

Douglashout is te herkennen aan de mooie oranje gloed.

Planning en ontwerp van je buitenkeuken

Bepaal eerst waar jouw buitenkeuken aan moet voldoen. Wil je vooral werkruimte hebben, of moet er bijvoorbeeld ook stromend water beschikbaar zijn? Wil je er een gasfles voor de gasbarbecue in hebben, of moet er ruimte zijn voor een Big Green Egg of kookplaat? Als het gaat om opbergruimte voor pannen, potten en kookgerei, houdt dan rekening met kastjes die dicht kunnen. Wil je meer je mooie buitenservies ‘on display’ hebben, samen met wat mooie potten met ingrediënten? Dan is een vakkenkast voldoende. Je kunt je buitenkeuken zo compleet maken als je zelf wilt. Liever een strakke, maar toch quick ‘n dirty-benadering? Een high-end of budgetversie? Jij bepaalt! 

Overweeg bij het ontwerpen de volgende punten: 

  • Waar komt de buitenkeuken te staan? Overdekt of in de volle zon? Dat laatste is misschien op hete zomerdagen niet ideaal, dus denk ook om de plaatsing van je buitenkeuken. Een overkapping is – ook voor het behoud van je buitenkeuken – een goede afweging. 

  • Plaats de keuken niet te ver van je gasten en dus de zithoek of eettafel. Zo ben je lekker in de keuken bezig, maar ben je nog steeds in de buurt van je gezelschap. 

  • Voor de aansluiting van water is het handig als je de buitenkeuken vlak bij een waterpunt plaatst. 

  • Als je kleine kinderen hebt, denk er dan aan dat zij door je tuin rennen en het kookgebied misschien niet meteen herkennen. Zorg er vooral voor dat ze bij een ingebouwde barbecue niet dicht bij het warmteoppervlak kunnen komen. Plaats de barbecue daarom liever iets naar achteren, waar ze niet makkelijk bij kunnen. 

  • Zorg voor een stabiele ondergrond zonder ongelijke vloerdelen of te licht materiaal. Werk met stevige balken en zorg dat de vloer tegen een stootje kan. Het werken met open vuur of andere verwarmde bereidingswijzen, vragen van tevoren de nodige veiligheidsafwegingen

©magdal3na - stock.adobe.com

Werkhoogte bepalen Mocht je trouwens wat langer zijn dan gemiddeld, dan is het voordat je aan het zagen en timmeren slaat wellicht verstandig om eerst jouw ideale werkhoogte te bepalen. Een prettige en goede werkhoogte van een keuken is 10 cm onder je elleboog. De vroegere standaardhoogte van 90 cm gaat daarom niet altijd meer op. Houd hier rekening mee bij het uittekenen van je ontwerp.

Bouw van je eigen buitenkeuken

Stap 1: Je ontwerp op papier zetten  
Zorg dat een ontwerp voor je bouwkeuken op papier staat! Begin met het maken van een bouwtekening, inclusief alle maten en wensen. Houd rekening met de werkhoogte, opbergruimten, uitsparingen en eventueel kastdeuren. Meet de maten goed op en vermeld bij elk onderdeel duidelijk de afmetingen (of nummer de onderdelen). 

Stap 2: Maak alle onderdelen op maat
Afhankelijk van je ontwerp kun je alle grote planken al bij de bouwmarkt op maat laten zagen. Dat scheelt alvast. Als je zelf een cirkelzaag hebt, hoeft dat uiteraard niet. De balken kun je beter wel pas op je werkplek op maat zagen.

Zorg dat je met potlood en rolmaat alle maten goed aftekent op het hout. Schrijf eventueel de nummers van het onderdeel erop, zodat je weet welk deel voor welke plek bestemd is. Tip: door de beschreven kanten als onzichtbaar deel tegen een staander te schroeven, zie je er straks niets meer van. 

Stap 3: Bouw nu het frame van de buitenkeuken
Als je alle balken op maat hebt gezaagd, kun je met het frame beginnen. Gebruik hiervoor zes staanders: dat wordt de basis van het frame waar je straks alles aan vastmaakt. Je verbindt aan deze zes staanders de zijkanten (stap 4) en de dwarsbalken voor de zijkanten (stap 5), de bodemplaat (stap 6), de middenplank (stap 7) en het keukenblad (stap 8).

Stap 4: Begin aan de zijkanten van de buitenkeuken
De planken die je voor de zijkanten van de buitenkeuken hebt gezaagd, kun je nu tegen de staanders bevestigen. Boor met je houtboor de gaten voor en schroef de planken vast op de staanders. Deze vormen nu de steunen waar de bodemplaat en middenplank op steunen. 

Stap 5: Breng dwarsbalken aan op de zijkanten
Om de middenplank extra stevigheid te bieden, plaats je dwarsbalken aan de zijkant van de buitenkeuken. Hiervoor lijm je eerst de balken voor de zijkant met houtlijm vast op hun plek. Plaats lijmklemmen om de boel goed te laten hechten en schroef vervolgens – na het drogen – de steunen met schroeven vast.

Stap 6: Maak de bodemplaat voor de keuken
De bodemplaat vormt, zoals de naam al zegt, de onderkant van je keuken. Ook hier zorg je voor een steviging, door vier balken vast te maken aan de onderkant. Deze bevestig je aan de onderste steunen van de zijkant van de buitenkeuken. 

Vervolgens bevestig je daar je de onderste plank aan vast.

Stap 7: Bevestig de dwarsbalken voor je middenplank.  
Indien er nog een wasbak inclusief afvoer, barbecue of andere uitsparing nodig is, zorg dan dat je hier ruimte voor incalculeert. Het doel is om de middenplank voldoende ondersteuning te geven, zodat die niet gaat doorhangen wanneer er bijvoorbeeld een stapel borden op staat.

Stap 8: Bevestig de dwarsbalken voor het keukenblad.
Je bent er bijna! Je gaat nu de dwarsbalken bevestigen waar je keukenblad op komt te rusten. Zorg dat je deze balken vastschroeft aan de staanders en de steunen van de zijkanten van je buitenkeuken. Let ook hierbij op dat je rekening houdt met de mogelijke wasbak en barbecue die je in de buitenkeuken kwijt wilt. De dwarsbalken moeten met name de plekken van je keukenblad ondersteunen waar het gewicht op komt te rusten.

Stap 9: Open vakken of kastdeuren?
Had je van tevoren een open keuken bedacht, dan ben je bijna klaar. Had je deuren in je ontwerp opgenomen? Check in dat geval goed de afstanden en teken eventueel de boorgaten af. Schroef vervolgens het ene deel van de scharnieren aan de achterkant van een deur vast en daarna het andere deel van scharnieren aan de binnenkant van de zijkanten. Heb je nog bedrading of een afvoer die je moet inbouwen? Zorg dan dat je nu de uitsparing op de daartoe bestemde plekken uitzaagt.

Mocht je een inkeping voor een barbecue of wasbak nodig hebben, dan ziet de buitenkeuken er zo uit.

Stap 10: Werk de keuken af en behandel het hout
Je keuken is nu af! Je kunt hem nu opschuren en het oppervlak behandelen met grondverf of een speciale beits of olie voor het type hout van jouw keuze. Kies je voor een grondverf, schuur de laag hierna dan nog tussentijds op voordat je de lak aanbrengt. 

Stap 11: Bevestig je keukenblad
Tijd voor de finishing touch. Je buitenkeuken staat en je kunt nu het ​​​​​​​keukenblad bevestigen. Indien je voor een houten werkblad hebt gekozen: zorg dan ook hier voor de juiste behandeling van het hout. 

Stap 12: Afwerking van je buitenkeuken
Eventueel kun je nog rails of haken aan de zijkanten bevestigen waar je keuken- en barbecuetools, handdoeken en handschoenen aan kunt ophangen.

©Fantastic - stock.adobe.com

Voor welk werkblad kies je?

Kies voor een werkblad waar je hygiënisch op kunt werken. Wat dat betreft kun je bijvoorbeeld beter niet voor onbehandeld hout met diepe houtnerven kiezen. Dat is minder goed schoon te houden, waardoor bacteriën zich in het werkblad kunnen nestelen. 

Typen werkbladen die wel prima geschikt zijn, zijn die van graniet, terrazzo en composiet. Werkbladen van deze materialen kunnen wel iets kostbaarder uitvallen dan hout. Esthetisch winnen graniet en terazzo het van composiet. Daarnaast zijn deze materialen hygiënisch, kunnen ze behoorlijk wat verdragen (zoals bijvoorbeeld zuur) en kunnen ze tegen een stootje. Granieten werkbladen hebben wel meer onderhoud nodig. Zo is het verstandig graniet te impregneren om het te beschermen tegen vlekken. Een composieten werkblad heeft daar minder last van. Een ander voordeel van composiet is dat het in allerlei verschillende soorten verkrijgbaar is. 

Als je naast de esthetiek van een keukenblad ook duurzaamheid belangrijk vindt, let dan ook op criteria als: 

  • Is het materiaal drukvast: kun je er gewicht op uitoefenen?

  • Is het stootvast: krast het oppervlak snel of kan het tegen een stootje?

  • Is het slijtvast: ontstaan er makkelijk uitgesleten delen op het werkblad?

  • Is het UV-beschermd: verkleurt het oppervlak niet tijdens het buiten staan?

  • Is het bestendig tegen vorst en dooi in de winter?

Water- en elektriciteit voor je buitenkeuken

Wil je jouw buitenkeuken voorzien van alle gemakken die de binnenkeuken ook bevat? Leg dan water- en stroom aan. Zo heb je de mogelijkheid om volledig operationeel aan de slag te gaan! Ruimte voor een koelkast? En toch de frituurpan buiten aanzetten? Denk er dan aan dat je stoppenkast dat ook aan moet kunnen.

Voor een zwaardere belasting is het goed om te controleren of er voldoende groepen zijn aangelegd. Er mogen maximaal vier groepen achter één aardlekschakelaar hangen. Reken zeker op minimaal twee aardlekschakelaars bij een volledige uitrusting van je huishouden. Bij grote stroomverbruikers dien je hier vóór de installatie van allerlei apparaten in je buitenkeuken altijd even goed op te letten. Een inductieplaat kun je sowieso niet zomaar op een gewone groep aansluiten. Vanwege het hoge vermogen van de plaat dien je eerst een aparte kookgroep te installeren. 

Als je stromend water in je buitenkeuken wilt, heb je verschillende opties. 

  • De kostbaarste en meest gebruiksvriendelijke optie is een nieuwe waterleiding aanleggen voor warm en koud water. Weeg af of je vaak warm water nodig hebt en hoe vaak je in je buitenkeuken water zult verbruiken. De investering is flink, het gebruik mogelijk laag – goed om tegen elkaar af te wegen. 

  • Verbind je tuinslang met een snelkoppeling. Zo heb je altijd vers koud water. Koppel de tuinslang aan zodra je de buitenkeuken wilt gebruiken. Deze oplossing is praktisch en snel te installeren. Het is ook de meest voordelige oplossing, want je hebt alleen een snelkoppeling nodig, en eventueel een stukje extra tuinslang.

  • Je kunt ook een watertank plaatsen waar je elke keer schoon water in laat lopen, met daaraan een aftapkraantje of een dompelpomp. Dat is redelijk hygiënisch zolang je de tank maar goed schoon houdt, net als de dompelpomp. Het is letterlijk plug and play wat betreft ingebruikname, maar je moet wel elke keer de tank vullen.

©This image is the sole copyright of Sophie McAulay.

Verlichting en sfeer

Nu kun je nog een decoratieve achterwand voor je buitenkeuken plaatsen. Denk aan rabatdelen (planken zoals vaak voor een schutting gebruikt). Hiervoor gebruik je aan de achterkant langere staanders, zodat je hier tot op de gewenste hoogte de rabatdelen tegenaan kunt schroeven. Voor een mooi effect schroef je de planken aan de achterzijde in, zodat je de schroeven aan de voorzijde niet ziet. Schilder de achterwand nog in de gewenste kleur of werk hem af met een beits of olie. 

Als je nog wat extra ruimte hebt om kruiden of potten uit te stallen, kun je er ook aan denken om nog een extra plank tegen de wand aan de voorzijde te bevestigen. Hierop plaats je dan je olijfolie, kruidenpotjes of weckpotten met ingrediënten voor een decoratieve look. 

©This image is the sole copyright of Sophie McAulay.

▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.