Zelf een pergola maken is best een klus, maar met de juiste voorbereiding, materialen en gereedschap zul je beretrots zijn op het resultaat! Afhankelijk van je wensen kun je er een ingewikkeld bouwwerk van maken, of een simpel frame waarmee je een goede basis legt om verder uit te bouwen en aan te kleden. Wij gaan daarom uit van de frameversie, zodat je hierna zelf je vervolgstappen kunt zetten.

Voor je begint, doe je er goed aan een paar extra handen te regelen: dat scheelt in de uitvoering. Zorg ook dat je van tevoren je idee goed hebt uitgetekend, inclusief de bijbehorende maten. Hieronder een korte checklist van de spullen die je sowieso nodig hebt!

Checklist van je benodigde materiaal

• Geïmpregneerde palen

• Gegalvaniseerde schroeven

• Snelbeton

• Piketpaaltjes

• Metselkoord

Checklist van je benodigde gereedschap

• Accuboormachine

• Steekschop of grondboor 

• Huishoudtrap

• Potlood

• Lange waterpas

• Klauwhamer

• Emmer water

©DmitryDDD

Als basis kun je het best een houten frame gebruiken, en dan bij voorkeur een vierkant of rechthoekig model. Driehoekig of rond kan natuurlijk ook, maar dat vereist wel extra teken- en rekenwerk, dus laten we het niet meteen al te ingewikkeld maken.

We zijn uitgegaan van vurenhouten palen van 300 cm lang x 6,5 cm breed. Het liefst geïmpregneerd, zodat ze zijn beschermd tegen weersinvloeden. Een duurzamer alternatief kan ook, bijvoorbeeld Douglashout.

Stap 1: Uitmeten van je ontwerp

Zorg om te beginnen voor een vlakke, opgeruimde ondergrond zonder obstakels, zoals boomwortels of gesteente. Zo werk je snel en ongestoord aan je klus. Begin daarna met het uitzetten van je ontwerp. Dat doe je door de hoeken van je ontwerp met piketpaaltjes in de grond te slaan. Trek vervolgens met behulp van je meetkoord strakke hulplijnen van piketpaal naar piketpaal en voilà: de eerste zichtbare tekenen staan!

Stap 2: Aanleg en plaatsen palen

Nu begin je daadwerkelijk met de aanleg van je pergola. Graaf voor elke paal een gat in de grond met een diepte van 60 cm. Daarmee geef je de palen voldoende stevigheid.

Voor de afstand tussen de palen houd je minimaal 1 meter tot maximaal 2 meter aan. Als je pergola bijvoorbeeld 3 meter is, kun je het beste om de 1,5 meter een paal zetten.

©GalinaSt - stock.adobe.com

Vul de gaten met snelbeton. Als je de paal in het snelbeton zet, meet dan goed met je waterpas na of de paal ook echt mooi recht staat. De droogtijd van het snelbeton bedraagt 15 tot 30 minuten, en dan is het ook echt hard. Controleer aan het begin én halverwege of de paal nog recht staat, mocht de boel toch iets gaan wijken.

Stap 3: De liggers en / of doek monteren     

Als alle palen stevig in de grond staan, kun je aan de bovenkant beginnen. Afhankelijk van jouw ontwerp plaats je nu alle liggers of monteer je een afschermdoek. Wat je keuze ook is, je hebt in elk geval vier liggers nodig om de hoeken met elkaar te verbinden. Je kunt deze boven op de palen bevestigen of aan de zijkant van de palen. Bij een ontwerp met een doek kun je de liggers het best óp de palen bevestigen; dan is de kans op beschadigingen minder, maar het doek valt met deze methode ook mooier.

Het bevestigen van de liggers doe je met lange gegalvaniseerde schroeven (die zijn bewerkt met zink en beschermd tegen roesten). Houd hiervoor anderhalf keer de lengte van de dikte van de palen aan. Is de dikte van het hout 6 cm? Gebruik dan een schroeflengte van minstens 9 cm. Vervolgens boor je de gaten voor de schroeven eerst voor. Dat voorkomt het splijten van het hout en dus de palen. Alles over het gebruik van de juiste boor voor jouw klus lees je hier!

Afhankelijk van je gekozen doek monteer je de uiteinden aan de hoeken. Als je doek groot genoeg is, kun je ervoor kiezen om het doek over één of meerdere tussenliggende liggers te draperen. En hiermee is het frame van je pergola eigenlijk al af. Laat die lange, zwoele zomeravonden nu maar komen!

©Iriana Shiyan

Je pergola verfraaien of uitbreiden

We geven je graag nog wat leuke tips om je pergola een persoonlijke touch te geven. Denk bijvoorbeeld aan: 

Helemaal next-level is natuurlijk een hangschommel monteren. Voor deze constructie kun je beter dikkere balken (bijvoorbeeld van 11 x 11 cm) gebruiken; die geven veel meer draagkracht. Kleine tip: gebruik hier een bouwpakket voor!

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!