Gras maakt een tuin mooi af. Kinderen en huisdieren kunnen er lekker ravotten, het ruikt heerlijk als het net gemaaid is en biedt beestjes onderdak. Maar het heeft ook onderhoud nodig. Je kunt natuurlijk ook kunstgras overwegen. Lees de voor- en nadelen en bepaal wat bij jou en jouw tuin past: kunstgras of echt gras.

De voordelen van kunstgras

Eén van de grootste voordelen van kunstgras is dat het bijna geen onderhoud nodig heeft. Je hoeft nooit meer te maaien, te sproeien of onkruid te wieden. Eén keer leggen en verder heb je er geen omkijken meer naar.

Kunstgras is supersterk en blijft mooi egaal. Je hebt dus nooit meer lelijke kale plekken in je gazon. Zelfs als je hond graag een kuil graaft (dat kan namelijk niet), of de kinderen er dagelijks op voetballen. En dan hebben we het nog niet gehad over de mogelijkheden. Kunstgras is er in allerlei kleuren en lengtes, dus je kunt het helemaal naar jouw smaak aanpassen.

Kunstgras is ook waterdoorlatend is. Als het goed gelegd is, heb je geen plassen meer in je tuin na een flinke regenbui. Ideaal voor als je van een opgeruimde tuin houdt, zonder modderpoelen.

Een ander voordeel, zeker in het begin: kunstgras is direct groen. Je hebt meteen een onderhoudsvriendelijke tuin zonder dat je hoeft te wachten tot het gras begint te groeien. Dat oogt wel prettig.

Overigens kun je kunstgras overal leggen: ook op een balkon of dakterras. Er hoeft geen aarde onder te liggen.

©Yuriy Chertok - stock.adobe.com

De nadelen van kunstgras

Was je al om? Wacht nog heel even, want aan kunstgras zitten ook wat nadelen.

Een belangrijk punt is de grote ecologische voetafdruk die kunstgras achterlaat. Het blijft enorm lang in het milieu en is dus niet de meest klimaatvriendelijke optie voor je tuin. Maar, echt gras heeft water nodig en sommige mensen gebruiken kunstmest of pesticiden, die ook niet goed zijn voor de omgeving.

Daarnaast is het leggen van kunstgras niet zo heel makkelijk. Om het mooi te krijgen moet de ondergrond namelijk eerst geëgaliseerd worden. Dat is een klusje dat je niet zomaar even doet en waarvoor je wel wat handigheid en ervaring nodig hebt. Zeker als het om een flinke kunstgrasmat gaat, dan zul je het waarschijnlijk moeten uitbesteden.

©Jürgen Hüls

Ook kan kunstgras behoorlijk heet worden in de zomer. Dat kan door de zon, maar ook door bijvoorbeeld de BBQ of een vuurkorf. Die laatsten kunnen schroeiplekken achterlaten, de zon kan het te heet maken om op blote voeten over kunstgras te lopen op warme dagen. Daarnaast is kunstgras flink duurder dan echt gras. Het is een investering die je goed moet overwegen.

Laten we eerlijk zijn, kunstgras kan soms ook gewoon nep ogen. Het mist de charme van echt gras en het natuurlijke gevoel dat daarbij hoort. Bovendien trekt kunstgras geen insecten aan, zoals bijen en vlinders. Dat kan een gemis zijn voor de biodiversiteit in je tuin.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat vallen op kunstgras flink pijn kan doen. Het is niet zo zacht als echt gras en dat kan een risico zijn, zeker als je kinderen hebt die graag buitenspelen. Het kan brandwonden veroorzaken na een flinke sliding. Overigens wordt kunstgras wel steeds beter, dus dit wordt al minder.

De voordelen van echt gras

Echt gras is mooi en voelt heel lekker aan. Het oogt fris en zorgt voor een fijne sfeer in je tuin. ‘s Ochtends staan er dauwdruppels op en in het voorjaar krijgt het een frisgroene kleur. Maar er zijn nog veel meer voordelen aan echt gras.

Een belangrijk punt is dat echt gras goed is voor het milieu. Het helpt bij het zuiveren van de lucht en het omzetten van CO₂ in zuurstof. Daarnaast trekt echt gras vogels en insecten aan, zoals bijen en vlinders. Dat is goed voor de biodiversiteit in je tuin en draagt bij aan het behoud van de natuurlijke leefomgeving.

Wat ook mooi meegenomen is, is dat echt gras voordeliger is om aan te leggen of in te zaaien dan kunstgras. Het groeit in feite vanzelf. Dat scheelt flink in de portemonnee.

Voor kinderen en huisdieren is echt gras gewoon prettiger om op te spelen en te ravotten. Het voelt zacht en natuurlijk aan en is dus een fijne plek om te rennen, vallen of met blote voeten doorheen te lopen.

©africaimages.com (Olga Yastremska, Africa Images)

Nadelen van echt gras

Het grootste nadeel is waarschijnlijk het onderhoud. Als je besluit om echt gras te nemen, dan is het belangrijk om te weten dat het onderhoud ervan flink wat werk vereist. Om te beginnen moet je het gras regelmatig maaien, meestal één keer per week in het groeiseizoen (voorjaar en zomer). Overigens heb je daar wel handige robotmaaiers voor!

Daarnaast is het verticuteren van het gras een belangrijke klus om het gezond te houden en kale plekken te voorkomen. Dit is een proces waarbij je met een verticuteermachine de viltlaag in het gras doorbreekt en verwijdert. De viltlaag bestaat uit dood gras, mos en andere materialen die zich tussen de grassprieten hebben opgehoopt. Een verticuteermachine maakt hier als het ware kleine gaatjes in, om weer lucht door te laten. Hiermee voorkom je een ongezonde grasmat en kale plekken. Dit hoeft overigens maar maximaal één keer per jaar.

©Simone - stock.adobe.com

Soms heeft je grasmat wat bemesting nodig, bijvoorbeeld met compost. Ook moet je ervoor zorgen dat het gras water krijgt, vooral tijdens warme en droge periodes. Dit kan betekenen dat je regelmatig moet sproeien, afhankelijk van het weer en de conditie van het gras. Een watersproeier is dan nodig.

Een ander nadeel is dat echt gras hooikoorts kan veroorzaken bij mensen die allergisch zijn voor pollen. In de lente en zomer kan de hoeveelheid stuifmeel in de lucht flink toenemen, wat vervelende klachten zoals niezen, tranende ogen en benauwdheid veroorzaakt als je daar gevoelig voor bent. Dit kan het plezier in je tuin flink verminderen.

Een voordeel van echt gras is dat er allerlei vogels en nuttige insecten op af komen. Maar ook plaagbeestjes worden door gras aangetrokken. Denk aan mieren, die hele kolonies kunnen opzetten in het gras. Of aan de emelt, een larve van de langpootmug die zich voedt met de wortels van het gras en zo kale plekken kan veroorzaken. Het kan een flinke uitdaging zijn om deze beestjes te bestrijden (want je wilt niet alle beestjes wegspuiten) en het gras gezond te houden.

Kunstgras of echt gras: wat past er nu bij mij?

Je hebt de voor- en nadelen van beiden nu gezien. Misschien heb je al een idee wat bij je past. Heb je een broertje dood aan tuinieren, dan is kunstgras voor jou waarschijnlijk de beste keuze.

Kijk daarnaast ook naar het gebruiksgemak en de kosten. Echt gras is goedkoper om aan te leggen, maar vergt wel meer onderhoudskosten. Kunstgras is duurder om aan te leggen, maar vraagt daarna nauwelijks nog kosten.

Tot slot kan ook de uitstraling van je tuin een rol spelen in je keuze. Wil je een strakke en moderne uitstraling? Dan past kunstgras daar misschien beter bij. Maar als je juist een natuurlijke en levendige uitstraling wilt, dan is echt gras een betere keuze.

Wat bij jou past is natuurlijk enorm persoonlijk. We geven je de handvatten om een keuze te maken. Succes!

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.