Verlang je naar een moestuin, maar heb je er niet de ruimte voor? Geen zorgen. Deze negen planten en bloemen uit je tuin kun je gewoon eten! Het voordeel: onbespoten bloeiers boordevol vitaminen en mineralen die je algemene gezondheid ondersteunen.

In dit artikel lees je:

In het groen tussen je stoeptegels vind je heel wat vitaminen en mineralen. Ook de door jou gepote bloemen in je tuin, zijn misschien wel rijker dan je had gedacht. Hieronder lees je over negen bloeiers die het tuinieren nog leuker, lekkerder en vooral gezonder maken.

Disclaimer: Eet alleen bloemen en planten wanneer je zeker weet dat ze eetbaar zijn. Sommige bloemen zijn giftig, neem geen risico! 

Zevenblad

Zevenblad kan je vriend of je vijand zijn. Het woekert als een malle door je tuin. Waarom zou je van dit plantje je vriend maken? Het zit boordevol vitamine C, mineralen als kalium, calcium en magnesium. 

Zodra het maartzonnetje tevoorschijn komt, kun je de bladeren al plukken. De bloemetjes hebben een zoetere smaak dan de bladeren. Vers lijkt het op peterselie of spinazie. Gebruik het in je smoothie, soepen, stamppot of kook er een thee mee. Door het te drogen kun je het als kruid in de keuken gebruiken. Pijnlijke gewrichten of een insectenbeet? Gebruik het als verband. 

Foto's

©spline_x - stock.adobe.com

Paardenbloem 

De paardenbloem is niet alleen goed je wens uit te laten komen. Het sapt helpt namelijk tegen wratten en de bloem is rijk aan vitamine A, B1, B2, C, E en mineralen.

Van wortel tot bloem, alles van de paardenbloem is in de keuken te gebruiken. Het blad kun je rauw eten in een salade, bakken met je omelet, wokken of er een thee van koken. De wortels zijn te roosteren en de bloem kan zelfs rauw gegeten worden. 

Brandnetel 

Auw! Als je niet uitkijkt kan de brandnetel nogal vervelend zijn. Het blad bevat mierenzuur en histamine. Dit irriteert je huid. Maaaaar, zodra je het blad kookt of droogt, werken brandharen op het blad niet meer. Je kunt er veilig een soep op thee van koken én het blad na het koken opeten.

Waarom zou je je hieraan wagen? Brandnetel heeft een reinigende werking voor de huid & haar, zuivert je bloed en bestrijdt allergieën. Het (on)kruid bevat ijzer en chlorofyl die beide goed zijn voor het bloed. Daarnaast ondersteunt brandnetel de lever en is hij rijk aan vitamine A, B, C en K en mineralen.

Dovenetel 

Een dovenetel ‘dooft’, een brandnetel ‘brandt’. De blaadjes van de dovenetel kun je goed aanbrengen bij de jeuk van een brandnetel of kneuzing. De dovenetel bloeit met witte, gele of paarse bloemen die een salade een zoetige smaak geven. Van de blaadjes kun je thee zetten. Vooral de witte dovenetel smaakt naar meer. De bloem is rijk aan vitamine B, C, mineralen als kalium, slijmstoffen en bitterstoffen. 

TIP: Ook weegbree en hondsdraf kun je gebruiken tegen de jeuk van de brandnetel. Voor uitwendig gebruik is ook de plant vogelmuur goed gebruiken. Bijvoorbeeld bij pijnlijke botten of kneuzingen. 

©Orest Lyzhechka

Kleine veldkers 

Stoeptegels in de tuin? Grote kans dat je de kleine veldkers eens voorbij hebt zien komen. Gooi het plantje niet meteen weg tijdens het (on)kruid wieden, want in de plant zitten onder andere vitamine C, calcium, ijzer en andere antioxidanten. 

De veldkers smaakt een beetje peperig en is te vergelijken met de tuinkers of sterrenkers. Het plantje is zowel rauw als gekookt te eten. 

Rode klaver

Dit is niet alleen een geluksbrenger voor jou, maar is ook voor dieren en de natuur. De wortels van de klaver maken stikstof aan wat de grond verbetert en maakt kunstmest overbodig. Ook insecten als hommels, vlinders en bijen komen graag op de zoete geur van de klaverbloem af.

Vooral de rode klaver bevat veel hulptroepen voor ons lichaam. Als natuurlijke ondersteuning helpt het bij de overgang en bevat het veel plantaardige eiwitten. Daarnaast bevat rode klaver de vitamines B1, B3 en C en mineralen. De rode klaver is dus écht een allemansvriend. De bladeren kun je als groente gebruiken of in een thee. Alhoewel de rode klavers lijken op distels, prikken ze gelukkig niet. 

Viooltje 

Heb je viooltjes gepoot? Mooi, want dat betekent jarenlang smaakmakers in de tuin. Viooltjes groeien meerdere jaren en de bloemblaadjes worden dikwijls gebruikt voor garnering.

Het bloemetje is rijk aan fijne stoffen die de gezondheid ondersteunen. Allerlei slijmstoffen en flavonoïden vind je erin terug. Net als de vitamines C, E en K, mineralen en andere voedingsstoffen. Poten en opeten maar!  

©Ralf Neumann

Madelief

Madeliefjes zijn niet alleen goed voor het maken van bloemenkransen. Ze zijn ook erg lief voor ons lichaam. Het bloempje helpt bij de bloedsomloop, lever en ademhalingsorganen. Voel je je moe? Zet een kop thee met de madelief. De bloem gaat namelijk vermoeidheid tegen doordat het veel vitamine C en magnesium bevat.

De bloemetjes kun je rauw eten en zijn in de lente het lekkerst. Koken of bakken kan ook. Soms worden ze gebruikt voor borrelhapjes en soepen.

Roos

Naast dat de roos je tuin opfleurt, is de roos een natuurlijke bron van de vitamines B, C en K en een hele rits aan mineralen. Niet voor niets dat er allerlei serums van bestaan. Het helpt namelijk de huid elastisch te houden en rimpels te verminderen. 

Daarnaast heeft de roos een verzachtend effect. Rozenolie wordt daarom ook wel voor de nachtrust gebruikt. Ook zou het de pijn van brandwonden verlichten, menstruatiepijn verzachten, meer energie geven en hoofdpijn tegengaan. 

Voor uitwendig gebruik kun je de knoppen en bladeren koken. En daar blijft het niet bij! Je kunt er ook rozenwater van maken om gerechten te zoeten. Dat doen ze vooral in de Perzische keuken. Door de bladeren te drogen, kun je ze ook als kruid gebruiken of er desserts mee versieren. 

Heb je dus een moestuin nodig om uit je tuin te kunnen eten? Wel nee! Heb je al een tuin en wil je die opfleuren? Kies dan voor bloemen die je ook lekker kunt eten! Of laat het (on)kruid een keer lekker z’n gang gaan. Ze leveren veel vitaminen en mineralen op.

Lees ook: Tuinieren 2.0: gratis tuinapps voor een mooie (moes)tuin

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.