Zin in een feestje? Organiseer een pubquiz! Op de voetbalclub, tijdens lange vakantie-avonden of zomaar eens tussendoor met vrienden: een pubquiz staat garant voor een paar gezellige uren. Op internet zijn kant-en-klare quizzen te vinden, maar leuker is het om er zelf een te maken. Moeilijk is het niet: zo maak je een pubquiz in PowerPoint.

Vraag 01: Wat is een pubquiz?

De pubquiz is een uit Engeland overgewaaid fenomeen. Op een vaste avond in de week wordt daar in veel dorpscafés een quiz georganiseerd waarbij veelal in teamverband wordt gestreden om de hoofprijs. Vaak bestaat de quiz uit meerdere rondes: een ronde met foto’s, een ronde met geluidsfragmenten en een historische ronde – maar noodzakelijk is dat niet. Je kunt vragen bedenken over elk onderwerp dat je wilt en er natuurlijk ook gewoon het dorpsnieuws, de laatste roddels en vooral heel veel triviale feitjes in stoppen. Juist die maken het spannend en leuk. Je hebt alle vrijheid er iets leuks van te maken precies zoals jij wilt.

Vraag 02: Welke PowerPoint is de beste?

Hoe nieuwer de versie van PowerPoint is, des te meer handige functies erin zitten en des te meer opties je bij elke functie hebt om elk van die functies precies zó te finetunen als jij wilt. Daarom is het goede antwoord op deze vraag: elke versie van PowerPoint is goed, maar de laatste is de beste en op dit moment is dat PowerPoint 2016. PowerPoint 2013 en in mindere mate 2010 zijn echter ook nog goed te gebruiken. Gebruik wel de Windows-versie, dus niet een van de PowerPoint-apps voor iOS of Android en ook niet de online webapplicatie. Die hebben allemaal veel minder mogelijkheden. PowerPoint 2016 voor Mac is wel weer zeer bruikbaar, maar verschilt soms heel iets van de in dit artikel gebruikte Windows-versie. Eerdere Mac-versies van PowerPoint zijn minder handig voor het maken van een pubquiz.

©PXimport

Vraag 03: Hoe kom ik aan vragen?

Vragen zijn natuurlijk een essentieel onderdeel van je pubquiz. Zomaar vragen verzinnen is best lastig, maar met internet heb je een eindeloze bron van feitjes en gebeurtenissen direct binnen handbereik. Nieuwswebsites zijn ook een goede bron. Heb je wel een onderwerp voor een vraag maar nog onvoldoende informatie, zoek dan eens verder via de bekende zoekmachines of kijk op www.wikipedia.org. Wikipedia is ook erg handig als je nog geen onderwerp hebt. Begin gewoon via de hoofdpagina te zoeken; je vindt gegarandeerd heel snel een leuk onderwerp en allerlei beeldmateriaal waar je een vraag bij kunt bedenken. Speciale aandacht verdient de Wikipedia-rubriek Trivia, goed voor leuke feitjes. Heb je een vraag bedacht, vergeet dan niet ook meteen het goede antwoord te noteren. Zo voorkom je dat je later zelf weer op zoek moet.

©PXimport

Vraag 04: Wanneer begin ik?

Leuke vragen vinden is best lastig en een leuke pubquiz maken kost veel tijd. Je kunt dan ook niet vroeg genoeg beginnen en dat geldt zeker voor het verzamelen van de vragen en antwoorden. Je maakt het jezelf een stuk makkelijker door een documentje op OneDrive, Google Drive of Dropbox te zetten en daarin, telkens wanneer je online iets leuks of opvallends tegenkomt, de informatie in te zetten die nodig is om er later een vraag van te maken. Vaak is het al voldoende de url van een nieuwsbericht of foto in het document te plakken. Doordat het document in de cloud staat, kun je het altijd en vanaf elk apparaat aanvullen. Zo verzamel je bijna ongemerkt voldoende vragen en antwoorden voor een leuke pubquiz.

©PXimport

De personal touch

©PXimport

Vraag 05: Wat is de beste opmaak?

Nu we de onderwerpen hebben, beginnen we met de quiz. Die maken we in PowerPoint. Maar een pubquiz is geen presentatie en bij de opmaak moet je daar zeker rekening mee houden. Bij de opmaak is allereerst van belang dat de deelnemers aan de pubquiz de vragen goed moeten kunnen lezen. Datzelfde geldt ook foto’s, video’s en geluidsfragmenten: die moeten goed zichtbaar én verstaanbaar zijn. De grootste valstrik is de pubquiz te druk te maken. Drukte leidt af en een grappige vraag of antwoord is vele malen leuker dan een bewegend gifje. Probeer je zoveel mogelijk aan de volgende regels te houden: beperk het kleurgebruik maar zorg wel voor een duidelijk contrast tussen enerzijds de tekst van vragen en antwoorden en anderzijds de achtergrond, gebruik alleen animaties wanneer die echt nodig zijn voor een vraag, gebruik geen animated gifjes, gebruik alleen foto’s in een hoge resolutie, gebruik liefst maar één foto per dia, gebruik liefst één kleur voor alle tekst en automatiseer de pubquiz maximaal. Veel van deze onderwerpen komen later nog aan bod.

©PXimport

Organiseren

©PXimport

Vraag 06: Kan ik foto’s gebruiken?

Jazeker! Foto’s zijn een belangrijk onderdeel van een pubquiz. Je kunt een vraag stellen bij een foto, maar ook een foto gebruiken om een hint te geven of de deelnemers juist op een dwaalspoor zetten. Ook zijn foto’s erg geschikt als komische noot bij een vraag. Gebruik liefst maar één foto op een dia. Maak een nieuwe dia en kies via rechtsklik op de dia voor Indeling / Leeg. Kies dan Invoegen / Afbeeldingen en selecteer de foto die je wilt gebruiken. Bevestig met Invoegen. Zoom nu zo ver uit dat je de hele dia ziet. Sleep dan de foto zó dat deze de hele dia vult. Komen de hoogte-breedteverhouding niet helemaal overeen met de vorm van de dia, maak de foto dan breder of hoger door een van de zijgrepen met de muis te slepen. Gaat het mis met de beeldverhoudingen, maak dan de hele foto groter door een van de grepen op de hoeken te verslepen en verschuif de foto dan zó ten opzichte van de dia dat het voor de vraag belangrijke deel goed zichtbaar blijft.

©PXimport

Vraag 07: Waar vind ik goede foto’s?

Heb je geen eigen foto’s, dan is opnieuw internet een dankbare bron. Vooral de zoekmachines zijn hier goud waard zeker, wanneer je de extra zoekopties gebruikt. Start de webbrowser en ga naar www.google.nl. Typ in het zoekvak het onderwerp waarbij je een foto zoekt. Hoe meer begrippen je gebruikt, hoe specifieker de foto’s die je zult vinden. Gebruik echter ook weer niet te veel termen: grote kans dat je dan helemaal geen foto’s vindt, ook niet als die er eigenlijk wel zijn. Klik dan op Zoeken. Klik dan op Afbeeldingen en daarna Tools / Grootte / Groot. Zo krijg je alleen de foto’s met een hoge resolutie. Andere handige opties om te gebruiken om te filteren zijn Kleur / Zwart-wit als je specifiek zwart-wit en oude foto’s zoekt en Gebruiksrechten als je alleen foto’s zoekt die je ook zonder auteursrechten te schenden mag hergebruiken. Zoek je foto’s van familieleden, vrienden of collega’s, check dan hun Facebook-pagina of Twitter-account, er staat vaak meer dan ze zelf (willen) weten …

©PXimport

Voorgrond, achtergrond, groeperen

©PXimport

Vraag 08: Hoe combineer ik foto’s en tekst?

Kleurenfoto’s hebben als nadeel dat de tekst die ervoor staat, minder goed leesbaar is. Maar ze zijn wel mooier. Met een beetje creativiteit los je dit probleem handig op. Plaats eerst de kleurenfoto op de volle grootte op de dia. Selecteer dan de kleurenfoto en kopieer deze via Ctrl+C. Plak nu dezelfde foto met Ctrl+V een tweede keer in dezelfde dia. PowerPoint verschuift de tweede foto iets, maar leg ze precies bovenop elkaar. De voorste van de twee foto’s is nu geselecteerd. Klik op Opmaak / Kleur en linksonder voor Lichtgrijs. De foto is nu van een kleurenfoto veranderd in een foto met grijstinten. Klik dan op Bijsnijden en sleep de bovenkant van de foto naar beneden. De achterliggende kleurenfoto wordt weer zichtbaar. Samen vormen ze één beeld waarvan het bovenste deel in kleur is en het onderste uit grijstinten bestaat. Snijd de grijsfoto zo ver bij dat je genoeg ruimte overhoudt om de tekst van de vraag voor het grijze deel te plaatsen. Druk dan de Ctrl-toets in en klik op de kleurenfoto. Beide delen van de foto zijn nu geselecteerd. Klik dan op Opmaak / Groeperen / Groeperen.

©PXimport

Vraag 09: Hoe kom ik aan video en geluid?

Een pubquiz wordt leuker wanneer je behalve foto’s ook video’s en geluidsfragmenten gebruikt. Beide zijn in overvloed te vinden op YouTube. Zoek een video of geluidsfragment waarover je een vraagt wilt stellen of die goed past bij een andere vraag. Selecteer dan in de adresbalk van de browser de url van de video en kopieer deze met Ctrl+C. Open nu een nieuw tabblad in de browser en ga hiernaartoe. Klik in het vak Plak hier de link en plak met Ctrl+V de url van de video. Klik dan op Format en selecteer het formaat waarin je de video wilt downloaden. Wil je alleen het geluid van de video gebruiken, selecteer dan een van de Audio formats; wil je ook beeld, selecteer dan een van de Video formats. PowerPoint ondersteunt zonder meer mp3 en wav voor audio en mp4, mpg en avi voor video. Via Meer instellingen kun je de kwaliteit van het mediafragment kiezen. Heb je niet de hele video nodig, dan geef je hier het begin- en eindpunt van de opname aan. Dit laatste kun je trouwens ook prima in PowerPoint zelf doen. Klik daarna op Start en wacht tot de conversie klaar is. Klik dan op Download en bewaar het fragment in de map Video of Geluid.

©PXimport

Vraag 10: Hoe voeg ik een video in?

Om een video in te voegen, klik je op Invoegen / Media / Video / Video op mijn pc. Selecteer het videofragment en klik op Invoegen. Het eerste beeld van de video wordt zichtbaar in de dia. Belangrijk is weer de opmaak: gebruik ook video bij voorkeur beeldvullend. Je kunt de grootte van de video bepalen door, net als bij een foto, de hoeken te verslepen. Versleep liever niet een van de zijkanten, dan wordt de verhouding van het beeld in de video heel onnatuurlijk. Via de bekende mediaknoppen onder het videofragment kun je de clip afspelen.

©PXimport

Vraag 11: Hoe voeg ik geluid in?

Het invoegen van geluid gaat net zoals het invoegen van video. Open de juiste dia, kies Invoegen / Media / Audio / Audio op mijn pc. Selecteer het geluidsfragment en kies Invoegen. Het belangrijkste verschil? Logisch: je ziet nu geen stilstaand beeld van het begin van de video. In plaats daarvan toont PowerPoint een algemeen geluidssymbool met daaronder weer, net als bij video, de opties om het geluid af te spelen.

©PXimport

Vraag 12: Hoe bewerk ik video en geluid?

Selecteer het video- of audiofragment en klik op Afspelen op de PowerPoint-werkbalk. Dit deel van het Office-lint bevat behalve, naast opties om een video- of geluidsfragment te starten en te bedienen, ook belangrijke andere opties. Handig zijn Video-knippen en (als het om een geluidsfragment gaat) Audio-knippen. Hiermee kun je het begin en einde bepalen van het fragment dat je wilt laten zien of horen. Klik je op deze knop, dan opent zich een apart venster waarin het fragment wordt afgespeeld en je met een groene en rode schuifregelaar het begin en einde kunt aangeven. Klopt het, klik dan op OK. Je raakt niets kwijt, maar bepaalt alleen heel nauwkeurig welk deel van het geluids- of videofragment precies te horen of te zien is.

©PXimport

Vraag 13: Zijn overgangseffecten nuttig?

Een overgang is de manier waarop PowerPoint van de ene dia naar de volgende gaat. Dat kan heel eenvoudig, maar ook met allerlei mooie overgangseffecten. Opnieuw toont zich in de beperking de meester. Overgangseffecten leiden enorm af, dus: liever niet of gebruik alleen een heel eenvoudige. Om een overgangseffect in te stellen, kies je de dia en klik dan op Overgangen. Je kunt hier de gewenste overgang selecteren. Standaard is er Geen overgang geselecteerd, wat betekent dat de ene dia gewoon door de volgende wordt vervangen.

©PXimport

Tip 14: Hoe ga ik naar een volgende dia?

Het belangrijkste aan de overgangen zijn de tijdsinstellingen, helemaal rechts op het lint. Hiermee bepaal je hoe je naar de volgende dia gaat. De standaard is Bij muisklik, wat betekent dat de volgende dia komt als je met de muis klikt of op PgDn drukt. Deze instelling geeft je de meeste controle tijdens de pubquiz. Bestaat een vraag echter uit meerdere dia’s, dan kun je beter automatiseren. Haal dan het vinkje Bij muisklik weg en activeer de optie Na. Geef daarna aan na hoeveel tijd je wilt dat deze dia wordt vervangen door de volgende. Tip: draai even proef om te kijken of het inderdaad zo werkt als je bedoeld had. Met een druk op F5 begin je een presentatie vanaf het begin, handig om te zien of alle instellingen kloppen, met Shift+F5 begin je vanaf de huidige dia.

©PXimport

Wat heb ik verder nodig?

©PXimport

Vraag 15: Kunnen geluid en video ook automatisch?

Ook voor mediafragmenten geldt dat het handig is deze automatisch te laten beginnen en te stoppen. PowerPoint heeft hiervoor alles in huis. Selecteer een video- of geluidsfragment en klik op het lint bij Hulpmiddelen voor Audio of Video voor Afspelen. Zagen we eerder al de mogelijkheden een geluidsfragment te bewerken, direct ernaast op het lint staat het onderdeel Audio-opties of, als je een video selecteert, Video-opties. Standaard begint een fragment altijd Bij klikken, wat betekent dat je nadat je hebt geklikt om naar deze dia te gaan, nog een tweede keer moet klikken om het mediafragment te starten. Dat is niet handig: vaak vergeet je het of klik je te snel en stopt het fragment alweer. Kies daarom Automatisch. Bij geluidsfragmenten is de optie Verbergen tijdens weergave handig: daarmee maak je het geluidsfragmentsymbool onzichtbaar.

©PXimport

Vraag 16: Kan het preciezer?

Is de mogelijkheid tot het instellen van het afspeelmoment van een geluid- of filmfragment niet voldoende maar wil je het nóg preciezer instellen, bijvoorbeeld met een vertraging? Dat kan ook. Alleen moet je daarvoor weten dat het afspelen van een fragment door PowerPoint tot de animaties wordt gerekend. Selecteer daarom het geluidsfragment of de video en klik dan op Animaties. Je ziet dat in de lijst met animaties, de animatie Afspelen is geselecteerd en weer helemaal rechts zie je de bijbehorende Tijdsinstellingen. De opties hier zijn al uitgebreider. Je kunt bijvoorbeeld een Vertraging opgeven, het aantal seconden nadat de dia zichtbaar werd, dat het fragment start, en ook de duur. Wil je helemaal precies het moment van afspelen instellen of zelfs meerdere fragmenten na elkaar, klik dan op Deelvenster animatie. Dan zie je een tijdlijn met daarop ook het moment van het afspelen, dat je heel precies kunt verschuiven en aanpassen.

©PXimport

Vraag 17: Waar laat ik de vragen?

Geen pubquiz zonder vragen. Je kunt de vragen als tekst opnemen op de dia’s of ze, eventueel met een microfoon, luid en duidelijk oplezen. Beide manieren werken goed. Voor het eerste is het noodzakelijk dat je een duidelijk leesbare tekst gebruikt met een afwijkende en over de hele pubquiz liefst altijd dezelfde kleur. Hiervoor heb je eerder tips gezien. Tekst invoegen gaat via Invoegen / Tekstvak. Daarna klik je in de dia en begin je met het intypen van de tekst. Daarna regel je via Start / Lettertype de opmaak. Heeft een deel de goede opmaak en wil je andere delen diezelfde opmaak geven, klik dan in de tekst met de goede opmaak. Klik dan op Opmaak kopiëren/plakken en klik dan op het deel van de tekst dat dezelfde opmaak moet krijgen. Kies je ervoor de vragen op te lezen, zet dan wel altijd de antwoorden op de dia’s. Anders zul je heel vaak de antwoorden moet herhalen, wat de pubquiz niet ten goede komt.

©PXimport

Vraag 18: Kan het ook kleiner?

Met alle media en andere opties die je hebt gebruikt, wordt je PowerPoint al snel een heel groot bestand. Moet het op een usb-geheugenstick passen? Verwijder dan alle overbodige rommel uit de presentatie, zoals delen van een video die je toch niet laat zien of delen van overlappende foto’s. Klik op Bestand en kijk in het paneel Info. Hier zie je twee belangrijke onderdelen. Met Mediacompatibiliteit optimaliseren zorg je ervoor dat ingesloten media zo goed mogelijk op alle apparaten worden weergegeven. Met Mediaformaat en prestaties maak je de pubquiz kleiner zonder dat er echt inhoud verloren gaat. Doe dit bij voorkeur met een kopie van de pubquiz, zodat je later altijd nog terug kunt.

©PXimport

Vraag 19: En de antwoorden?

Behalve de vragen beantwoorden en hopelijk veel punten scoren, vinden deelnemers het ook altijd leuk om te horen wat de goede antwoorden hadden moeten zijn. Je kunt hiervoor versneld door dezelfde pubquiz gaan en alle goede antwoorden geven, maar je kunt ook de presentatie kopiëren en in deze aangepast versie alle goede antwoorden bijvoorbeeld groen maken of alle foute antwoorden doorstrepen. Selecteer in de presentatie dan de foute antwoorden en streep ze door via Start / Lettertype / Doorhalen. Je kunt ze ook nog een lichtere kleur geven via Opmaak / Tekstopvulling.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.