Bluetooth-signalen hebben vaak een beperkt bereik. Dit kun je verbeteren door met ESPHome een zogenoemde bluetooth-proxy te maken van een ESP32-module. Door enkele van deze microcontrollerbordjes strategisch in je huis te plaatsen, vangen ze van alle kanten bluetooth-signalen op en sturen die door naar Home Assistant. Wij leggen uit hoe je dit doet.

In Home Assistant kun je communiceren met allerlei apparaten via bluetooth low-energy, wat we vanaf nu kortweg BLE of bluetooth zullen noemen. Het aanbod is divers: alleen al voor temperatuursensoren zijn er tal van fabrikanten, van Xiaomi tot ThermoBeacon en ThermoPro. Deze apparaatjes versturen hun data via bluetooth naar alle ontvangers in de buurt. Verder zijn er ook deursloten, leds en andere apparaten die Home Assistant via bluetooth kan aansturen.

Maar het bereik van bluetooth is beperkt. Als je Raspberry Pi of Linux-server met Home Assistant aan de ene kant van je huis staat, bereik je wellicht niet de bluetooth-apparaten aan het andere uiteinde. Werkt het wel, dan vaak slechts sporadisch of met frequente uitval. De ontwikkelaars van Home Assistant hebben hiervoor een oplossing: een bluetooth-proxy. Dit is een microcontrollerbordje dat speciale firmware draait en bluetooth-signalen opvangt, en die via wifi of ethernet naar Home Assistant doorstuurt. In omgekeerde richting neemt zo’n proxy ook opdrachten van Home Assistant aan via wifi of ethernet, en stuurt deze via bluetooth naar de betreffende apparaten door.

Als je dus op enkele strategische plaatsen in huis een bluetooth-proxy ophangt, verhoog je het bereik van je bluetooth-apparaten.

1 Bluetooth-integratie

Om de bluetooth-integratie in Home Assistant te activeren, klik je in de linkerzijbalk bij Instellingen op Apparaten & diensten. Doorgaans heeft Home Assistant je bluetooth-adapter, zoals de ingebouwde adapter van de Raspberry Pi of een externe usb-adapter, al ontdekt onder het kopje Bluetooth. Klik op Configureren bij de ontdekte integratie om de adapter in te stellen. Je kunt ook altijd rechtsonder op Integratie toevoegen klikken en dan op Bluetooth.

Vanaf dat moment zal je Home Assistant-installatie bluetooth-apparaten in de buurt ook automatisch ontdekken. Het duurt wellicht niet lang voordat je allerlei apparaten in het tabblad Integraties ziet verschijnen met een knopje Configureren om ze aan Home Assistant toe te voegen. Voeg ze zo een voor een toe.

Als je meerdere bluetooth-adapters hebt aangesloten, zal de bluetooth-integratie de data die het van al die adapters ontvangt overigens samenbrengen voor ze naar de apparaatspecifieke integraties worden doorgestuurd.

De bluetooth-integratie van Home Assistant ontdekt automatisch allerlei bluetooth-apparaten in de buurt.

2 ESP32 als bluetooth-proxy

Als je een bluetooth-proxy wilt opzetten, kan dat eenvoudig met elk willekeurig ESP32-ontwikkelbordje. De ESP32-microcontroller heeft namelijk zowel bluetooth als wifi ingebouwd, en is dankzij ESPHome aan te sturen en met Home Assistant te integreren zonder dat hiervoor geavanceerde programmeervaardigheden nodig zijn. Nabu Casa, het bedrijf achter Home Assistant, ontwikkelt ook ESPHome en ze hebben het component Bluetooth Proxy aan ESPHome toegevoegd.

Je hoeft zelfs niet met ESPHome vertrouwd te zijn om hun bluetooth-proxy te gebruiken. Op een pagina met kant-en-klare projecten van ESPHome vind je namelijk een webgebaseerde installer om firmware met een bluetooth-proxy te installeren op enkele types ESP32-ontwikkelbordjes. Dat werkt overigens alleen via Google Chrome of Microsoft Edge.

Installeer ESPHome-firmware met bluetooth-proxy op een ESP32-ontwikkelbordje via je browser.

3 ESPHome installeren

Sluit een ESP32-microcontrollerbordje via usb aan op je computer. Het type bordje maakt niet uit, zolang het maar een standaard ESP32-chip bevat en geen variant zoals de ESP32-C3. We hebben dit getest met de ESP32-DevKitC V4, een officieel ontwikkelbordje van Espressif. Open dan de pagina met kant-en-klare projecten van ESPHome, selecteer Bluetooth proxy en selecteer onderaan Generic ESP32. Mocht je toevallig over een van de twee andere bordjes beschikken, de M5Stack Atom Lite of de Olimex ESP32 Power-over-Ethernet ISO, selecteer die dan.

Klik daarna op de blauwe knop Connect. Je browser toont een lijst met seriële interfaces. Als je maar één microcontroller hebt aangesloten, dan zie je normaal gesproken maar één interface. Onder Windows is dat een COM-poort, onder Linux en macOS een poort als ttyUSB0. Selecteer de juiste poort en klik op Connect. Kies dan Install Bluetooth proxy en bevestig dat je alle data op het apparaatje wilt overschrijven met de nieuwe firmware. Na ongeveer twee minuten staat de firmware op het microcontrollerbordje.

De installatie van de ESPHome-firmware duurt iets van twee minuten.

4 Bluetooth-proxy integreren

Nadat je de melding Installation complete! te zien krijgt, klik je op Next. Kies nu het wifi-netwerk waarmee je je bluetooth-proxy wilt laten verbinden en vul het bijbehorende wachtwoord in. Let op: de ESP32 ondersteunt alleen 2,4GHz-netwerken. Je 5GHz-netwerken verschijnen dus niet in de lijst. Na een klik op Connect wordt de wifi-verbinding op je bluetooth-proxy geconfigureerd en maakt het apparaatje verbinding met je netwerk.

Je kunt nu vanaf deze webpagina je bluetooth-proxy aan Home Assistant toevoegen. Maar als je de webinterface van je Home Assistant-installatie bezoekt, zul je zien dat er bij de meldingen al een nieuw apparaat is ontdekt. Dit vind je via Instellingen / Apparaten & diensten bij de lijst van ontdekte apparaten, onder de naam Bluetooth Proxy met de laatste zes hexadecimale cijfers van het MAC-adres van de ESP32. Klik op de knop Configureren en bevestig dat je het ESPHome-apparaat wilt toevoegen. Je kunt het optioneel ook aan een ruimte toevoegen. Voltooi tot slot de configuratie.

Voeg de bluetooth-proxy toe aan Home Assistant.

05 Bereik testen

Maar hoe weet je nu of je bluetooth-proxy werkt? Als alles goed gaat, hoef je niets te doen. Home Assistant zou nu meer bluetooth-apparaten moeten ontdekken, omdat het nu niet alleen via de lokale bluetooth-adapter, maar ook via de bluetooth-proxy apparaten ontdekt. Als je de vorige stappen voor een of meer extra ESP32-bordjes herhaalt en deze op verschillende locaties in huis plaatst, dan zul je meer en meer bluetooth-apparaten in Home Assistant kunnen gebruiken.

Je kunt eventueel zelfs je lokale bluetooth-adapter uitschakelen. Klik op de integratie Bluetooth in Instellingen / Apparaten & diensten en klik naast je bluetooth-adapter op de drie verticale bolletjes en dan op Uitschakelen. Bevestig dat je de adapter wilt uitschakelen. Je zult zien dat je bluetooth-apparaten nog altijd bereikbaar zijn voor Home Assistant. De bluetooth-integratie handelt de bluetooth-signalen gewoon af, of die nu via een bluetooth-proxy of een lokale bluetooth-adapter worden ontvangen. En als je een bluetooth-lamp aanstuurt, zoekt de bluetooth-integratie zelf uit wat de beste manier is om de opdracht te versturen.

Stuur bijvoorbeeld een ledstrip aan vanuit Home Assistant via een bluetooth-proxy.

06 Configuratie aanpassen

De kant-en-klare firmware die je op deze manier installeert, is in veel gevallen voldoende. De ESPHome-configuratie hiervan vind je via deze GitHub-pagina. Je kunt natuurlijk ook je eigen ESPHome-configuratie maken. Je zou dan de functionaliteit van een bluetooth-proxy kunnen combineren met andere functies die met ESPHome te realiseren zijn. Let dan wel op dat je geen componenten toevoegt die te veel geheugen verbruiken, zoals de webserver. De betrouwbaarheid van je bluetooth-proxy zal daaronder lijden.

Omdat de radiomodule van de ESP32 zijn tijd moet verdelen tussen wifi en bluetooth, kan de ontvangst van bluetooth-pakketten door je bluetooth-proxy weleens tegenvallen. Een ESP32-bord met ethernet werkt beter. Maar die zijn natuurlijk minder gemakkelijk te vinden en duurder. Als je toch zo’n bordje hebt, kijk dan in de ESPHome-configuratie van de Olimex ESP32 Power-over-Ethernet ISO naar een extra optimalisatie. Deze configuratie stelt de lengte van het scanvenster (de tijd dat de ESP32 naar bluetooth-pakketten luistert) gelijk aan het interval tussen de scanvensters, om zo veel mogelijk bluetooth-pakketten te ontvangen. Dat doe je met de volgende ESPHome-configuratie:

Gebruik deze instelling niet wanneer je wifi gebruikt op een bluetooth-proxy, omdat dit de wifi-verbinding instabiel maakt.

07 Actieve verbindingen

De kant-en-klare bluetooth-proxyfirmware stuurt standaard ook verbindingsaanvragen van Home Assistant naar bluetooth-apparaten door, zoals voor het aansturen van een ledstrip. Maar dit heeft een belangrijke beperking: ESPHome kan maar maximaal drie verbindingen tegelijk open houden. Dat is minder problematisch dan het lijkt. Als Home Assistant een opdracht naar een ledstrip stuurt om de kleur te veranderen, opent die een verbinding, die door de bluetooth-proxy wordt doorgestuurd naar de ledstrip en na de juiste opdracht wordt de verbinding gesloten. Het is pas als een verbinding continu openblijft, dat je snel aan het maximum van drie verbindingen komt die een bluetooth-proxy aankan.

Als je geen verbindingsaanvragen wilt doorsturen, kun je deze functionaliteit ook uitschakelen. Dat doe je met de volgende configuratie:

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een aparte vriezer kun je extra veel eten invriezen en voor langere tijd bewaren. Wij zochten vier vrijstaande vriezers voor je met een inhoud van minstens 100 liter.

Bij een koelkast is het vriesvak meestal beperkt van formaat. Kies je voor een losse vriezer, dan heb je veel meer ruimte. Modellen met meer dan 100 liter zijn geen uitzondering. Wij hebben vijf stuks voor je gevonden met flink wat ruimte.

Whirlpool W55ZM 112 W 2 N

De Whirlpool heeft een netto inhoud van 103 liter. Met een hoogte van 83,8 cm is het apparaat geschikt voor plaatsing onder een aanrechtblad. De vriezer beschikt over twee transparante lades en een vriesvak met klep. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. De W55ZM heeft een invriescapaciteit van 4,5 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 16 uur. De vriezer behoort tot klimaatklasse SN-T, wat betekent dat hij goed functioneert bij omgevingstemperaturen tussen +10°C en +43°C, maar niet geschikt is voor onverwarmde ruimtes als een schuur of garage. Gezien het formaat is hij ook eerder geschikt voor plaatsing in de keuken.

Jaarlijks energieverbruik: 170 kWh
Netto inhoud: 103 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 16 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Bosch GSN29VLEP 

Deze vrieskast heeft een royale inhoud van 200 liter en is afgewerkt in een roestvrijstalen look, waardoor hij er strak uitziet in elke keuken. Binnenin vind je vier handige, doorzichtige vrieslades, waaronder een extra ruime BigBox-lade voor grotere producten zoals pizza's of diepvriesgroenten. Dankzij de Supervriezen-functie worden nieuwe etenswaren snel ingevroren. Bij een eventuele stroomuitval hoef je je geen zorgen te maken: de vriezer houdt je producten tot wel 25 uur op de juiste temperatuur.

Jaarlijks energieverbruik: 221 kWh
Netto inhoud: 200 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 25 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Inventum VR1420

De Inventum VR1420 is een vrijstaande vrieskast met een netto inhoud van 160 liter. Hij beschikt over drie transparante lades en twee vriesvakken met kleppen. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. Met een invriesvermogen van 7,2 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 9 uur biedt de VR1420 betrouwbare prestaties. Het geluidsniveau bedraagt 42 dB, wat als normaal wordt beschouwd voor dit type apparaat. De vriezer is geschikt voor plaatsing in ruimtes met temperaturen tot -10°C, zoals een garage. Het energielabel van de VR1420 is E, met een jaarlijks energieverbruik van 235 kWh.

Jaarlijks energieverbruik: 235 kWh
Netto inhoud: 160 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 9 uur
Geschikt voor schuur of garage: Ja

Beko RFNE448E45W

Deze Beko heeft een netto inhoud van maar liefst 404 liter. Met een hoogte van 192 cm, een breedte van 70 cm en een diepte van 77 cm biedt deze vriezer dus ruime opslagmogelijkheden. Het apparaat heeft acht transparante vrieslades, waaronder een ruime lade voor het opslaan van grotere producten. De draairichting van de deur kan aangepast worden aan de plaatsingsruimte. Bij stroomuitval blijft de temperatuur tot 30 uur op een veilig niveau. Deze vriezer is echter niet geschikt voor de schuur of garage. Wel heeft deze vriezer een iets zuiniger energielabel dan de meeste apparaten die hier besproken zijn, namelijk D.

Jaarlijks energieverbruik: 233 kWh
Netto inhoud: 404 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 30 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

AEG OAG7M281EX

De AEG OAG7M281EX is een vrijstaande vrieskast uit de 7000-serie met een netto inhoud van 278 liter. Dankzij de NoFrost-technologie hoef je nooit meer handmatig te ontdooien. De MultiFlow-luchtcirculatie zorgt voor een stabiele temperatuur en luchtvochtigheid in de hele vriezer, wat de kwaliteit van je voedsel beschermt. De vriezer is uitgerust met vijf transparante lades en twee uitneembare glazen legplanken, wat flexibiliteit biedt bij het opbergen van grotere items. Dankzij de elektronische bediening met LED-indicatie kun je de temperatuur en andere instellingen precies regelen. De invriescapaciteit bedraagt 13 kilogram per 24 uur, ruim voldoende om ook na een grote boodschappenronde alles snel in te vriezen.

Jaarlijks energieverbruik: 248 kWh
Netto inhoud: 278 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 15 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

De JBL Tour One M3 is een over-ear-hoofdtelefoon met ANC-modus, waarin hij zoveel mogelijk omgevingsgeluiden minimaliseert om jou rustig te laten luisteren naar muziek of een podcast. JBL voorziet de hoofdtelefoon van nog veel meer functies. In deze review lees je onze ervaringen met de JBL Tour One M3 na drie weken intensief gebruik.

JBL heeft voor velen een wat stoerder imago, onder andere door de focus op krachtige luidsprekers en oordopjes en marketing gericht op een jongere doelgroep. Daar horen ook speciale hoofdtelefoons bij. De Tour One M3 is wat dat betreft een minder typisch JBL-product, want deze luxe hoofdtelefoon past qua adviesprijs (350 euro), uitstraling en functies meer bij mensen die in alle rust willen genieten. Bijvoorbeeld in de trein of in het vliegtuig. Ja, de Tour One M3 is zeker interessant voor (zaken)reizigers. Een domein waar traditioneel vooral Bose en Sony sterk in zijn.

Ontwerp en draagcomfort

De JBL Tour One M3 oogt zakelijk in zijn blauwe (getest), zwarte of zandachtige kleur en valt prettig over onze oren heen. De hoofdband is zacht en irriteert niet na een paar uur luisteren. We krijgen dan wel wat warme oren. Je kunt de bluetooth-hoofdtelefoon opvouwen. De knoppen op de schelpen voor de bediening vergen wat gewenning om op de tast te vinden, maar werken naar behoren.

©Rens Blom

Ook de meegeleverde opbergdoos is strak, sterk gebouwd en geeft een premium gevoel. In de doos zitten genoeg kabels om de hoofdtelefoon bekabeld te gebruiken, ook in het vliegtuig. Een usb-c-oplaadkabel is uiteraard ook aanwezig.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit en ANC-modus

Heel belangrijk aan een dure hoofdtelefoon is de geluidskwaliteit. We vallen met de deur in huis: die is heel goed bij de JBL Tour One M3. De hoofdtelefoon klinkt krachtig, duidelijk en best ruimtelijk. Altijd knap aangezien de oorschelpen over je oren heen vallen en het geluid dus heel duidelijk je oren in gaat.

Wat we ook fijn vinden is dat JBL geen extra nadruk legt op de bas, iets dat het merk wel doet bij producten die meer op jongeren gericht zijn. Podcasts klinken ook lekker realistisch.

We zijn ook fan van de uitgebreide equalizer in de JBL Headphones-app die je op je smartphone kunt installeren. Wie raad weet met een equalizer, kan lekker pingelen in de app om de geluidskwaliteit van de Tour One M3 meer naar eigen hand te zetten.

©Rens Blom

De app van JBL biedt heel veel functies.

De ANC-modus is effectief in het onderdrukken van omgevingsgeluiden, vooral repetitieve geluiden als vliegtuigmotoren (wanneer we in het vliegtuig zitten) of voorbijrazende auto's (als we op circa dertig meter van een drukkere weg wandelen). We merken echter ook dat de Sonos Ace en Sony WH-1000XM5 nog beter zijn in het minimaliseren van niet-repetitieve geluiden, zoals luid pratende mensen achter je in het vliegtuig, joelende kinderen in de trein of knisperende verpakkingen in een kantoortuin. Met de JBL Tour One M3 op horen we dergelijke geluiden meer dan met de twee andere genoemde hoofdtelefoons. Voor onze volgende langere vlieg- en treinreizen kiezen we daarom liever voor een van die andere modellen. Niet omdat de accuduur van de Tour One M3 tegenvalt – die is ruim voldoende – maar vanwege de demping van omgevingsgeluid.

©Rens Blom

Accuduur

Over die accuduur gesproken: de Tour One M3 gaat zeker 35 uur mee bij het luisteren naar muziek met de ANC-modus aan. Zonder ANC komen daar nog tientallen uren bij. Opladen doet de hoofdtelefoon snel via zijn usb-c-poort. Vijf minuten opladen is goed voor ruim drie uur muziek luisteren.

Smart Tx is interessante gadget

Dan nog even over de Smart Tx, het kleine rechthoekige apparaatje dat werkt met de hoofdtelefoon. De Smart Tx heeft een accu die in de praktijk meerdere werkdagen meegaat, of langer als je de hoofdtelefoon minder vaak gebruikt. Op het aanraakgevoelige schermpje van de gadget zie je nuttige informatie over het gebruik van de hoofdtelefoon en je muziek. Je kunt ook allerlei instellingen veranderen. Met deze gadget binnen handbereik hoef je de JBL-app op je smartphone eigenlijk niet te openen.

©Rens Blom

Maar de gadget kan – gelukkig – meer. Je kunt 'm namelijk bekabeld via usb aansluiten op vele typen audiobronnen, van een computer en televisie tot het inflight-entertainmentsysteem in het vliegtuig. Na het koppelen en aanzetten van de Smart TX maakt deze automatisch verbinding met je Tour One M3 en stuurt het geluid draadloos door. Zo kun je dus een film kijken op het vliegtuigschermpje zonder dat je per ongeluk de kabel uit je hoofdtelefoon trekt als je je dekentje lekker warm om je benen vouwt.

©Rens Blom

Ook noemenswaardig is dat de Smart Tx ondersteuning biedt voor Auracast, een relatief nieuwe bluetooth-functionaliteit waarmee je geluid van één apparaat kunt streamen naar meerdere ondersteunde hoofdtelefoons, oordopjes en luidsprekers. JBL zet al langer in op Auracast, wat de Smart Tx-gadget extra nuttig maakt voor wie al andere moderne JBL-producten gebruikt.

Spreken de functies van de Smart Tx je niet aan? Je kunt de Tour One M3 los kopen voor een adviesprijs van 349 euro of in combinatie met de Smart Tx voor 399 euro. Fijn dat JBL je niet verplicht laat betalen voor een gadget die je misschien niet hoeft.

©Rens Blom

Conclusie: JBL Tour One M3 kopen?

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.