Wil je aan de slag met Linux of met een testversie van Windows? Of wil je een testlab opzetten om bijvoorbeeld je netwerkkennis te vergroten? Een virtuele omgeving is niet alleen voordeliger, maar ook praktischer en veiliger. Je kunt zo’n omgeving opzetten met (de gratis versie van) VMware Workstation Player.

Voor het opzetten en beheren van VM’s is speciale software nodig, namelijk een hypervisor, oftewel Virtual Machine Manager (VMM). We onderscheiden twee hoofdtypes: type 1 en type 2. Type 1-hypervisors, ook bekend als ‘bare-metal’, installeer je direct op de fysieke hardware, zonder een ander besturingssysteem. Voorbeelden hiervan zijn VMware ESXi en Microsoft Hyper-V.

In dit artikel focussen we op een type 2-hypervisor, ook wel hosted genoemd, omdat je deze installeert bovenop een bestaand besturingssysteem (het hostsysteem). Voorbeelden hiervan zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Player.

We gaan aan de slag met VMware Workstation Player, omdat dit programma inmiddels zeer stabiel is en regelmatig updates ontvangt. Bovendien is onze ervaring dat Windows 11-installaties, met hun strengere systeemvereisten, vaak makkelijker virtueel via VMware te installeren zijn. Dit artikel is ook te volgen voor wie nog geen ervaring heeft met virtuele machines.

Downloaden en installeren

Download VMware Workstation Player. We gaan uit van versie 17.5 en downloaden de gratis versie voor persoonlijk gebruik. Voor commercieel gebruik heb je Workstation Pro nodig, die biedt onder meer ondersteuning voor het maken van snapshots van je VM’s.

Workstation Player is beschikbaar voor zowel Linux als Windows. We richten ons op de Windows-versie, maar de verschillen met Linux zijn minimaal.

Start de installatie door te dubbelklikken op het gedownloade exe-bestand. Volg de set-upwizard: druk op Next, accepteer de voorwaarden, druk weer op Next en kies eventueel via Change een geschikte installatiemap. Eventueel plaats je een vinkje bij EnhancedKeyboard Driver, wat in sommige gevallen een betere toetsenbordmapping en -respons kan opleveren, en klik op Next. Haal eventueel het vinkje weg bij Join the VMware Customer Experience ImprovementProgram en klik alweer op Next (2x). Sluit af met Install (of eventueel Upgrade) en uiteindelijk met Finish. Na de installatie kan het nodig zijn je systeem opnieuw op te starten.

VM openen

Wanneer je Workstation Player voor het eerst opstart, zal de lijst met VM’s in het hoofdscherm leeg zijn. Het is de bedoeling dat je hier VM’s aan toevoegt, wat op twee manieren kan: door te verwijzen naar een bestaande VM (met de bestandsextensie vmx, ovf of ova), of door zelf een VM te creëren. We beginnen met het toevoegen van een vooraf geconfigureerde VM.

Online kun je kant-en-klare VM’s vinden, zoals voor de distributie Kali. Deze distributie is erg populair bij hackers, maar geen zorg: we gebruiken het hier puur voor educatieve doeleinden. Download het bijbehorende 7z-archief en pak dit uit naar een aparte map.

Klik in Workstation Player op Open a Virtual Machine, navigeer naar de map waarin je het archief hebt uitgepakt, en selecteer het bijbehorende vmx-bestand van de VM. Deze verschijnt vervolgens bovenaan je lijst met VM’s. Je ziet nu ook dat het om het 64bit-besturingssysteem Debian 10.x gaat en dat de VM 2 GB RAM zal gebruiken. Wil je meer technische details bekijken, klik dan op Edit virtual machine settings. Bekijk gerust alle onderdelen op de tabbladen Hardware en Options, maar wijzig (vooralsnog) niets. Je zult bijvoorbeeld zien dat er een virtuele Hard Disk (SCSI) van 80.1 GB beschikbaar is die verwijst naar een (opgesplitst) vmdk-bestand (virtual machine disk) in je uitpakmap.

VM starten

Sluit het eigenschappenvenster en klik in het hoofdvenster op Play virtual machine. Kali Linux zal dan opstarten in een schaalbaar venster. Log in met de gebruikersnaam ‘kali’ en het wachtwoord ‘kali’ (waarbij de standaard toetsenbordindeling qwerty is), zoals aangegeven op de website van Kali Linux. Klik op het Kali-knopje linksboven om een uitgebreid assortiment aan hacktools te bekijken.

Bovenaan in het venster van Workstation Player vind je de knoppenbalk met opties als Send Ctrl+Alt+Del to virtual machine, wat een bruuske manier is om je bij Kali af te melden, en Enter full screen mode voor weergave op een volledig scherm (klik nogmaals om terug te keren naar de venstermodus). Ook de mooi geïntegreerde Unity mode is beschikbaar, al werkt deze modus niet binnen Linux. Klik op het pijlknopje naast Suspend Guest om de opties te zien waarmee je Kali Linux geforceerd kunt herstarten, afsluiten of bevriezen (Suspend). In het laatste geval wordt de huidige status van je VM opgeslagen, zodat je er later via Play virtual machine weer naar terug kunt keren.

Om je gast-distributie minder abrupt af te sluiten, klik je op het Log Out-knopje rechtsboven en kies je vervolgens voor Shut Down.

Schijfbestand voorbereiden

Voor Kali Linux gebruikten we een kant-en-klare VM, maar voor veel andere distributies en versies van besturingssystemen, zoals Windows, moet je zelf een VM (vmx-bestand) creëren. Dit kun je met of zonder een bestaande virtuele schijf (vmdk-bestand) doen.

Open Workstation Player en selecteer in het hoofdvenster – klik eventueel op Home – de optie Create a New Virtual Machine. Je krijgt nu de keuze tussen Installer disc imagefile (iso) en I will install the operating system later.

We gaan ervanuit dat je al over een virtueel schijfbestand beschikt. Je kunt deze bijvoorbeeld vinden op OSBoxes. Selecteer daar VM IMAGES, kies voor VMware Images en je krijgt keuze uit ongeveer zestig images. We nemen vrij willekeurig CentOS als voorbeeld. Klik op VMware (VMDK) image, ga naar het tabblad VMware en klik op Download om een 7z-archiefbestand binnen te halen. In Windows 11 klik je met rechts op het 7z-bestand en kies je Alles uitpakken, of je gebruikt de gratis tool 7-Zip om het archief uit te pakken.

Terug in Workstation Player kies je voor I will install the operating system later. Klik op Next, selecteer bij Guest operating system de optie Linux en kies CentOS 64-bit (8 of hoger). Klik op Next, geef je VM een naam en kies een locatie. Klik weer op Next. Stel de Maximum disk size (GB) (voorlopig) in op 1 GB, kies voor Store virtual disk as a single file, klik op Next en dan op Finish.

Schijfbestand koppelen

Je VM staat nu bovenaan de lijst. Nu moet je deze nog koppelen aan je gedownloade en uitgepakte vmdk-bestand. Selecteer de VM en open Edit virtual machine settings. Ga naar Hard Disk en verwijder de placeholder-schijf door op Remove te klikken. Klik vervolgens op Add, kies Hard Disk en druk op Next. Laat de aanbevolen optie NVMe gerust staan, klik op Next en kies dan voor Use an existing virtual disk. Klik weer op Next en navigeer via Browse naar het vmdk-bestand van je keuze (in ons voorbeeld CentOS). Bevestig met Openen en klik op Finish. Kies voor Keep Existing Format en sluit af met OK. Selecteer je VM en start deze met Play virtual machine. Bevestig een eventuele vraag rond een ‘virtual device’ met Yes en gebruik als standaardwachtwoord osboxes.org.

Absoluut handig om weten: zit je cursor ooit ‘gevangen’ in het venster van een VM, dan geef je met Ctrl+Alt de controle weer aan je hostsysteem.

Iso-bestand ophalen

We hebben dus al gezien hoe je een kant-en-klare VM gebruikt en hoe je een nieuwe VM creëert op basis van een bestaande virtuele schijf (vmdk). Is er geen geschikt vmdk-bestand voorhanden, dan kun je er zelf een creëren. Je start dan een schijfkopie op, wat meestal een iso-bestand is. Deze zijn te vinden op de officiële websites van Linux-distributies of op verzamelsites als DistroWatch. Iso-bestanden van Windows 8.1 tot en met 11 kun je op deze pagina downloaden. Houd er rekening mee dat deze Windows-versies zonder activering na enige tijd beperkingen vertonen.

Windows 11-iso installeren

Laten we een Windows 11-versie gebruiken als voorbeeld. Open Workstation Player en kies Create a NewVirtual Machine. Kies Installer discimage file (iso) en navigeer met Browse naar je gedownloade iso-bestand. Bevestig met Openen en druk op Next. Kies Microsoft Windows, Windows 11x64 en druk op Next. Kies een geschikte naam en opslaglocatie. Klik alweer op Next. In verband met de verplichte encryptie kun je het vinkje laten staan bij Only the files needed to support a TPM are encrypted. Vul tevens een wachtwoord in (2x). Je mag het vinkje bij Remember this password on this machine in Credential Manager laten staan. Ga verder met Next, wijs minstens 80 GB virtuele schijfruimte toe en kies voor Store virtual disk as a single file. Klik op Next, haal het vinkje weg bij Power on thisvirtual machine after creation en sluit af met Finish.

Na afloop klik je op Edit virtual machine settings bij de nieuwe VM. Controleer of er minstens 4 GB geheugen en 2 processors zijn toegevoegd. Pas dit aan indien nodig. Check ook of een Network Adapter (NAT) en Trusted Platform Module aanwezig zijn. Als alles correct is, druk je op OK en start je de VM met Play virtual machine. Druk in het venster van de VM snel op enkele willekeurige toetsen zodra Press any key to boot from CD or DVD verschijnt voor de Windows-set-up. Je kunt hier eventueel Ik heb geen productcode kiezen. Na enkele automatische reboots kun je aan de slag met je virtuele Windows-machine.

VMware Tools

Tijdens de installatie van Windows kun je een melding over VMware Tools hebben gezien. Deze tools verbeteren de prestaties en optimaliseren muis- en videofuncties. Je installeert VMware Tools als volgt: start je VM, klik linksboven op de knop Player, selecteer Manage en kies (Re)install VMware Tools. (Hier vind je ook de optie Virtual MachineSettings voor aanpassingen aan je de VM die op dat moment draait). Open in je virtuele Windows de Verkenner en ga naar Dvd-station (D:) VMware Tools. Dubbelklik op setup64 en bevestig met Ja. Klik op Next (2x), kies Install, sluit af met Finish en herstart je VM.

Ook handig om te weten: via Player / Removable devices kun je apparaten zoals een dvd-speler, netwerkadapter, geluidskaart en webcam koppelen aan of ontkoppelen van je gastsysteem.

Een YouTube Short is een verticale video van maximaal zestig seconden en ze zijn razend populair. Met deze stappen bundel je ze in afspeellijsten om te delen met vrienden, zodat zij er ook van kunnen genieten.

1 Op een computer

We tonen het hier eerst op de website van YouTube via een gewone computer. Zodra je in je account bent, klik je in het menu aan de linkerkant. Daar zie je de Shorts-knop. Zoek dan de korte video die je wilt opslaan en klik op de drie puntjes naast de video. In het geopende menu klik je op Opslaan in playlist. YouTube geeft je een lijst van bestaande playlists. Als je een nieuwe afspeellijst wilt maken, klik je onderaan op de optie Nieuwe playlist maken.

Vervolgens bepaal je het privacyniveau. Wil je dat deze afspeellijst privé is zodat jij die alleen kunt bekijken? Of wil je een verborgen playlist maken die men uitsluitend kan bekijken via een link die jij hebt gestuurd? De laatste optie is dat je de playlist openbaar maakt zodat iedereen de lijst kan vinden en de inhoud kan bekijken. Klik op de knop Creëren en klaar. Naar gelang het gekozen privacyniveau zal er naast de playlist een ander pictogram verschijnen: een stukje landkaart voor Openbaar, een kettinkje voor Verborgen en een slotje voor Privé.

Wie mag de playlist bekijken?

2 Op een mobiel toestel

Shorts zijn geoptimaliseerd voor verticaal kijken op smartphones en ze sluiten aan bij de behoefte om onderweg snel wat video’s te bekijken. In de mobiele app staat de knop Shorts onderaan. De menuknop met de drie puntjes staat rechts bovenaan. Verder werkt alles hetzelfde.

Ook op een mobiel apparaat kun je een Short in verschillende playlists opslaan.

3 Delen

Een short delen is heel eenvoudig. Selecteer de short en gebruik de knop Delen. Daarna krijg je enkele opties om de video te delen via mail, WhatsApp, Facebook enzovoort. Of je gebruikt de knop Link kopiëren. Om een volledige playlist te delen, open je eerst je YouTube-profiel. Dan ga je naar Playlists en selecteer je de gewenste afspeellijst. Vervolgens tik je of op het pictogram met het potloodje om de eigenschappen aan te passen, of op de knop Delen om de link te genereren die je naar anderen kunt sturen.

Je kunt iedere playlist delen met vrienden.

Een schone oven is belangrijk om hygiënisch te kunnen koken. Na verloop van tijd hopen etensresten en vet zich op en dat veroorzaakt nare geurtjes, maar is ook niet goeed voor de prestaties. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je oven weer te laten glimmen. En bij sommige ovens gaat dat zelfs helemaal vanzelf.

Handmatige reiniging

Begin met de basis: handmatige reiniging. Dit is de meest directe methode en vereist wat spierkracht en de juiste middelen. Verwijder eerst alle roosters en bakplaten uit de oven. Die kun je apart schoonmaken in warm sop met afwasmiddel, of in de vaatwasser als ze daarvoor geschikt zijn. Erg vuile roosters kun je ook een tijdje laten weken in een bak met heet water en wat druppels afwasmiddel. Op die manier gaat het vuil er bij het handmatig afwassen of in de vaatwasser er beter af.

Lees ook:Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken

Voor de binnenkant van de oven kun je een speciale ovenreiniger gebruiken. Volg altijd nauwkeurig de instructies op de verpakking, want sommige reinigers zijn zeer krachtig en vereisen dat je de keuken ventileert. Je kunt ook kiezen voor huis-tuin-en-keukenmiddelen. Een pasta van baking soda en water werkt vaak verrassend goed op aangekoekt vuil. Breng de pasta aan op de bevuilde plekken, laat het een paar uur (of een nacht) intrekken en veeg het daarna weg met een vochtige doek. Hardnekkige plekken kun je voorzichtig schrobben met een zachte borstel of een spons. Spoel de oven na met schoon water om alle resten van reinigingsmiddel te verwijderen.

©ID.nl

Veel ovens hebben een makkelijk schoon te maken en te houden emaille binnenwand. Hierdoor volstaat vaak alleen al het schoonmaken met een vochtige doek om vuil eraf te kunnen krijgen. Het gladde oppervlak zorgt er namelijk voor dat vuil zich niet hecht, waardoor je de oven makkelijk schoonhoudt.

Zelfreinigende ovens: pyrolyse, hydrolyse en katalyse

Veel moderne ovens zijn uitgerust met slimme zelfreinigende functies die het werk voor je doen. De drie meest voorkomende systemen zijn pyrolyse, hydrolyse en katalyse. Begrijp goed hoe elk systeem werkt om te bepalen wat het beste bij jouw gebruik past.

Wat doet pyrolyse?

Pyrolyse is een geavanceerde zelfreinigende functie die werkt met zeer hoge temperaturen. Tijdens zo'n pyrolysecyclus wordt de oven verwarmd tot extreem hoge temperaturen, vaak rond de 500 graden Celsius. Op deze temperatuur veranderen vet- en etensresten in as. Dit proces duurt meestal tussen de één en drie uur. De ovendeur vergrendelt automatisch tijdens de cyclus, waardoor jij (of bijvoorbeeld je kinderen) de deur niet kunnen openmaken.

Wanneer de oven is afgekoeld, hoef je alleen nog de overgebleven fijne as met een vochtige doek weg te vegen. Het is weliswaar een effectieve methode voor grondige reiniging, maar verbruikt wel veel energie. Daarnaast kan een lichte geur ontstaan door het verbranden van vet. Zorg daarom voor goede ventilatie.

Hoe werkt hydrolyse?

Bij Hydrolyse wordt de oven gereinigd door stoom. Bij dit proces plaats je een kleine hoeveelheid water in de bodem van de oven. Vervolgens activeer je het hydrolyseprogramma, waarbij de oven wordt verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 100 graden Celsius. De stoom die ontstaat, weekt het vuil los van de ovenwanden. Na afloop van het programma, wanneer de oven is afgekoeld, kun je de zacht geworden etensresten eenvoudig wegvegen met een doek. Hydrolyse is een mildere en energiezuinigere methode dan pyrolyse, maar is vooral geschikt voor lichte tot matige vervuiling. Voor hardnekkig, aangekoekt vuil moet je zelf de boel nog nabehandelen met schoonmaakmiddel.

©ID.nl

Wat doet katalyse?

Katalyse is een continue zelfreinigende functie, wat betekent dat het reinigingsproces al begint tijdens het koken. Ovens met katalytische wanden zijn bekleed met een speciale, poreuze emaillelaag die de eigenschap heeft om vetspatten te absorberen en te oxideren (verbranden) bij normale kooktemperaturen, meestal boven de 200 graden Celsius. De katalytische laag breekt de vetten af en zet ze om in water en kooldioxide. De wanden van zulke ovens voelen vaak ruw aan. Het voordeel van katalyse is dat het continu werkt en je dus minder vaak handmatig hoeft te reinigen. Wel kunnen de katalytische panelen na verloop van tijd verzadigd raken en dan hun effectiviteit verliezen. Ze kunnen dan niet meer worden gereinigd en moeten mogelijk worden vervangen. Katalyse werkt het beste bij vetspatten en minder goed bij aangekoekte suikers of andere hardnekkige etensresten.

Deur reinigen

Natuurlijk is er ook nog de deur van de oven. De ruit kan al snel behoorlijk vuil raken. Vaak is een gewone ruitenreiniger al voldoende om vetspetters en strepen te verwijderen. Zijn de vlekken hardnekkiger? Gebruik dan wat baking soda of groene zeep op een vochtige doek en wrijf rustig schoon.

©ID.nl

Onderhoud en preventie

Ongeacht de reinigingsmethode is regelmatig onderhoud de sleutel tot een schone oven. Veeg na elk gebruik eventuele gemorste etensresten direct weg. Gebruik (biologisch) bakpapier of ovenschalen met deksel om spatten te minimaliseren. Een schone oven verlengt niet alleen de levensduur van het apparaat, maar zorgt er ook voor dat de oven beter op temperatuur komt, het eten beter smaakt en er minder stank vrij komt.