Zelfrijdende voertuigen hebben de toekomst! En dan niet alleen op het gebied van personenauto's, maar ook - of juist - in het openbaar vervoer. In dit artikel kijken we hoe het er voor staat met de veelbelovende initiatieven van vandaag de dag.

Lees eerst: Zelfrijdende voertuigen van de toekomst: Deel 1

WEpods

In Wageningen heeft in 2016 eveneens een proef met autonome busjes gedraaid (zie afbeelding boven dit artikel). Vergelijkbaar met het systeem van ParkShuttle betrof het hier minibusjes die zich automatisch kunnen voortbewegen. Het grootste verschil is dat de busjes in Wageningen wél de openbare weg op mochten. Door middel van een lasersysteem en gps konden de wagentjes zich met een snelheid van 25 km/u een weg door de straten banen.

Het experiment was echter van korte duur; de wagentjes mochten van de provincie Gelderland 50 km/u rijden, maar die snelheid is nooit gehaald. Wel zijn er passagiers vervoerd op de Wageningse campus, maar de techniek voor het rijden tussen het overige verkeer bleek uiteindelijk toch ingewikkelder dan in eerste instantie werd gedacht.

De pods rijden niet meer, maar de provincie Gelderland hoopt – na een eerdere investering van 4,1 miljoen euro – dat een andere partij zich op de verdere uitrol van het systeem wil storten. Het bedrijf achter WEpods blijft de pods echter nog wel in de regio testen, in de hoop een investeerder te vinden die wil helpen het systeem verder uit te rollen.

Elektrische bus van Connexxion

©PXimport

De elektrische bus is in Nederland in opkomst. Zo maakte Connexxion begin dit jaar bekend vanaf 10 december 2017 de grootste elektrische busvloot van Europa te gaan inzetten in de concessie Amstelland-Meerland. De 100 elektrische bussen zullen worden ingezet in de busdiensten van het Schipholnet, met speciaal aan te leggen oplaadplekken bij parkeerplaats P30, busstation Schiphol-Noord en Amstelveen.

Ook bij een aantal tussenhaltes en eindpunten worden speciale laadpunten aangelegd, waarbij een bus binnen 20 tot 40 minuten kan worden opgeladen. De bussen hebben namelijk een beperkte actieradius van 70 kilometer, en dat vereist een nieuwe planning van de dienstregeling en regelmatig ‘bijtanken’. De huidige dieselbussen worden nu ‘s ochtends helemaal afgetankt en kunnen vervolgens een hele dag rijden.

Voor de elektrische bus geldt dat deze op meerdere momenten gedurende een dienst tussendoor moet worden opgeladen. Chauffeurs worden echter opgeleid om zo zuinig mogelijk te rijden, waarbij goed rijgedrag zelfs wordt beloond met een bonus.

Hybride tram/bus

©PXimport

Een andere ontwikkeling op het gebied van (deels geautomatiseerd) busvervoer is de zogeheten geleidebusbaan. Al in de jaren zeventig werd in de Duitse stad Essen een grote proef gedaan met een betonnen busbaan, waar bussen werden geleid door middel van een verhoogde rand. Zijwielen op de bussen zorgden ervoor dat de bus zijn baan bleef volgen.

Het enige dat de chauffeur hoefde te doen, was remmen en gas geven. Op plekken waar de vrije busbaan eindigde, kon de bus zich met het overige verkeer vervoegen en nam de chauffeur het stuur weer over. Essen was de eerste stad waar dit systeem werd geïntroduceerd. Het werd voornamelijk toegepast in tramtunnels, waar de bussen en trams gezamenlijk konden rijden.

De busbaan is nog deels in gebruik en wereldwijd vinden we geleidebusbanen in Adelaide in Australië, Cambridge en Manchester in Groot-Brittannië en Japan. Een nadeel van zo’n systeem is dat de aanleg van een vrije busbaan met geleiderail een kostbare aangelegenheid is, maar het is eenvoudig en goedkoop om bestaande bussen om te bouwen om van de baan gebruik te maken.

Horizontale lift

©PXimport

De Duitse Liftfabrikant ThyssenKrupp heeft een liftsysteem ontwikkeld waarbij geen gebruik meer wordt gemaakt van kabels en vaste verticale schachten. Een wereldprimeur. De liftcabine van de MULTI drijft zichzelf aan via een lineair motorsysteem en de route van de cabine kan dan zowel verticaal als horizontaal lopen.

Op plekken waar de lift horizontaal kan bewegen, zijn draaibare geleiderails geplaatst. Zodra de liftcabine aankomt op de plek waar de cabine zich horizontaal kan bewegen, draait het geleidesysteem van de cabine aan de achterzijde om zijn as en kan de cabine zijn horizontale route vervolgen.

Het systeem is nog in ontwikkeling en is nog niet toegepast in gebouwen, maar ThyssenKrupp heeft wel een volledig werkend systeem operatief in de 246 meter hoge testtoren in het Duitse Rottweil. De toren en het systeem kunnen worden bezocht, want het is namelijk ook een toeristenattractie.

Lift met dubbele afzonderlijke cabines

©PXimport

Uniek is ook een liftsysteem waarbij in een enkele schacht twee cabines zijn geplaatst. De TWIN-lift van ThyssenKrupp is een systeem met verticaal en los van elkaar bewegende liftcabines in een enkele liftschacht. De capaciteit neemt daardoor met 40 procent toe.

Passagiers geven bij aankomst bij de lift op een panel aan naar welke etage ze willen, dus niet meer in de cabine zelf. Beide liften stoppen alleen op bepaalde verdiepingen, maar ze kunnen wel allebei de begane grond aandoen. Een van de liften die geen passagiers heeft, daalt dan tot in de kelder onder het niveau van de laagste etage, zodat de andere lift die etage aan kan doen.

De toekomst

De vraag naar hoogwaardig geautomatiseerd openbaar vervoer stijgt. De wereldpopulatie groeit en door de vele files en opstoppingen wereldwijd in steden en daarbuiten is de noodzaak om het openbaar vervoer efficiënter, sneller maar ook energiezuiniger te maken hoger dan ooit.

Daar is automatisering voor nodig, want dankzij computersystemen kunnen voertuigen elkaar sneller opvolgen, zodat er bijvoorbeeld elk x-aantal minuten een trein langs het perron komt of een bus bij de halte. Belangrijk in een succesvolle uitrol van (deels) geautomatiseerde openbaarvervoersystemen is standaardisering. Initiatieven en ontwikkelingen vinden vaak plaats op lokaal niveau, maar er wordt niet wereldwijd aan een enkel systeem gewerkt.

Natuurlijk is het zo dat veel oplossingen vaak specifiek voor een bepaalde stad of regio worden ontworpen, maar elke stad heeft uiteindelijk een netwerk dat niet veel verschilt van andere regio’s.

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.