Je leest geregeld over interessante nieuwe functies in toekomstige Windows-versies, waarop je helaas meestal nog maanden moet wachten. Wil je direct met al deze nieuwigheden aan de slag, schrijf je dan gratis in voor het Windows Insider-programma.

Microsoft is zo’n tien jaar geleden begonnen met het uitrollen van een Windows Insider-programma. Dit geeft gebruikers de kans om allerlei bèta- en pre-releaseversies van Windows, inclusief proefversies van cumulatieve updates, te downloaden en te installeren. Je hoeft hier niet voor te betalen, althans niet met geld. Wel geef je bij het intekenen op dit programma toestemming aan Microsoft om na te gaan hoe Windows op je pc presteert en wat je zoal binnen Windows doet, zoals welke apps je gebruikt en welke menu’s je opent. Via een speciale app kun je Microsoft ook zelf suggesties doorspelen of feedback geven over eventuele problematische ervaringen. Je kunt tevens reageren op probleemrapporten van medegebruikers.

1 Voor- en nadelen

Microsoft verzamelt dus aanzienlijk wat informatie via het Insider-programma en daarom activeer je het beter niet op systemen met gevoelige (bedrijfs)gegevens. Bovendien kunnen releases en updates, afhankelijk van het gekozen kanaal (zie stap 3), instabiel zijn, dus is ook activatie op een productiemachine af te raden.

Toch biedt het programma voordelen. Als fervente Windows-gebruiker krijg je toegang tot de nieuwste functies. Ontwikkelaars kunnen hun code testen met toekomstige interfaces en SDK-versies, en bedrijven kunnen in een veilige omgeving hun software en infrastructuur testen met aankomende Windows-versies. Er is trouwens een apart Insider-programma voor zakelijke klanten.

Je kunt ook deelnemen aan een community met discussies, artikelen, web- en podcasts. Bezoek de site, meld je aan, stem in met de voorwaarden, en draag bij met je eigen posts. Via deze pagina vind je wekelijke geüpdatete informatie over het Windows Insider-programma.

2 Registratie

Als het Windows Insider-programma je aanspreekt, kun je je direct vanuit Windows aanmelden. We gaan uit van Windows 11 waar de meeste nieuwe functies voor in ontwikkeling zijn, maar het kan ook in Windows 10. Open Instellingen in Windows en selecteer Windows Update. Klik in het rechterdeelvenster op Windows Insider-programma en vervolgens op Aan de slag. In het dialoogvenster klik je op Een account koppelen en log je in met een Microsoft-account, eventueel een dat je speciaal voor het Insider-programma hebt aangemaakt. Na een geslaagde koppeling kies je uit verschillende kanalen: Canary, Dev, Bèta en ReleasePreview. Wat extra tekst en uitleg is hier zeker op zijn plaats.

3 Kanalen

Het Windows Insider-programma kent verschillende kanalen of ‘channels’, elk met unieke kenmerken en stabiliteitsgraden. Deze kanalen zijn vergelijkbaar met wat Microsoft enkele jaren terug nog ‘rings’ noemde.

Er zijn vier kanalen beschikbaar: Canary, Dev, Bèta en Release Preview, gerangschikt van minst naar meest stabiel. Canary, het nieuwste kanaal, biedt zeer vroege builds voor gebruikers die experimenten niet schuwen. De kanaalnaam verwijst naar de praktijk van koolmijnwerkers die vroeger een kanarie meenamen naar de ondergrondse mijnen als een vroeg waarschuwingsteken voor gevaarlijke gassen. In deze context gaat het om Windows-versies die mogelijk nog bugs bevatten en (dus) problemen kunnen veroorzaken.

Het Dev-kanaal is gericht op technisch vaardige gebruikers zoals ontwikkelaars, met minder stabiele updates die ook nog bugs kunnen bevatten. Bèta is stabieler, met minder frequente updates, en is ideaal voor gebruikers die nieuwe functies willen testen met minder risico. Release Preview is het meest stabiel, perfect voor diegenen die de volgende Windows-release willen proberen, nét voor de algemene uitrol inclusief de nieuwste fixes en verbeteringen.

4 Installatie

Kies zorgvuldig je kanaal binnen het Windows Insider-programma. Overstappen naar een ‘sneller’ kanaal, zoals van Bèta naar Dev of van Dev naar Canary, kan meestal zonder problemen, maar terugkeren naar een trager kanaal is vaak alleen mogelijk als de buildnummers van beide kanalen overeenkomen. We komen hier nog op terug, maar onthoud dat een downgrade naar een lager buildnummer of naar de standaard Windows-editie niet zomaar meer mogelijk is en meestal een schone (her)installatie van Windows vereist.

Selecteer het meest geschikte kanaal en bevestig met Ga verder. Je kunt nu de integrale, Engelstalige Insider-overeenkomst doornemen. Let op, zodra je hier op de knop Doorgaan drukt, heb je weinig andere opties meer dan je systeem te herstarten, waarna het deel uitmaakt van het Insider-programma. Kort hierna ontvang je de nieuwste builds en updates via de ingebouwde updatefunctie; een proces dat ‘flighting’ wordt genoemd.

Druk níét op Doorgaan wanneer je toch liever een parallelle installatie (dual boot) wilt uitvoeren, de Insider-versie op een ander apparaat wilt installeren of wanneer je zo’n build eerst wilt uitproberen in een virtuele machine, want dat kan dus ook.

5 Iso-schijfkopiebestand

Als je het risicovol vindt om een Insider-build met bijbehorende updates direct op je normale Windows-pc te zetten, kun je beter eerst een iso-schijfkopiebestand van de gewenste build downloaden. Jammer genoeg kan dit niet via Windows Instellingen. Gebruik je browser om naar de Windows Insider-pagina te gaan, klik op Register en vervolgens op Sign innow. Voer je Microsoft-accountgegevens in of maak snel (nog) een nieuw account met Maak nu een account. Na een succesvolle registratie, accepteer je de voorwaarden door het vakje aan te vinken en bevestig je met Register now en Flight now.

Je komt terecht op de pagina waar je het iso-bestand kunt downloaden. Klik hier op het tabblad Preview Windows op de link Windows Insider Preview ISO. Scrol op de volgende pagina naar Select edition om de gewenste Insider-build te kiezen, zoals Windows 10 Insider Preview (Release PreviewChannel) of Windows 11 Insider Preview (Canary Channel). Klik op Confirm, kies de taal die je wenst, bijvoorbeeld Dutch, en start de download van het iso-bestand. Deze downloadlink blijft 24 uur geldig.

6 Live boot

In stap 7 en 8 beschrijven we het opzetten van een virtuele machine met het iso-bestand, maar je kunt ook een live installatiemedium creëren. Dat doen we nu eerst en gaat als volgt: stop in je pc een usb-stick van minimaal 8 GB, die geen belangrijke gegevens bevat. Open het startmenu van Windows, typ herstel en open Een herstelstation maken. Kies Ja, haal het vinkje weg bij Maak een back-up van de systeembestanden naar hetherstelstation en klik op Volgende. Kies het juiste usb-station, klik op Volgende, daarna op Maken en uiteindelijk op Voltooien.

Rechtsklik vervolgens op het gedownloade iso-bestand en selecteer Koppelen om de inhoud beschikbaar te maken in Verkenner. Selecteer alle bestanden (met de muis of Ctrl+A), klik er met rechts op en kies Kopiëren. Ga naar je usb-stick, klik met rechts ergens in de hoofdmap en selecteer Plakken om de bestanden over te zetten. Wordt er gevraagd om bestaande gegevens in de doelmap te vervangen, bevestig dat dan. Met deze usb-stick kun je nu een systeem opstarten, eventueel via het bootmenu, om de Windows-installatie van de gekozen Insider-build uit te voeren. Voor verdere details hebben we hier helaas niet de ruimte.

7 Set-up virtuele machine

Ook voor een virtuele installatie van de Insider-build kun je het iso-bestand goed gebruiken. Daarvoor heb je een virtuele machine-manager nodig. VMware Workstation Player, gratis voor persoonlijk gebruik, is hiervoor een goede keuze. Installeer het programma met enkele klikken en start het op, bij voorkeur als administrator. In het startvenster kies je voor Create a New Virtual Machine. Kies Installer disc image file (iso) en zoek via Browse je iso-bestand op. Na de bevestiging met Openen klik je op Next. Kies Microsoft Windows als besturingssysteem, duid de juiste versie aan, zoals Windows 11 x64, en druk op Next. Geef je virtuele machine een naam, kies een geschikte opslagplaats en klik op Next. Als de app om encryptie-informatie vraagt, selecteer dan All the files […] en voer een wachtwoord in (2x). Laat gerust het vinkje bij Remember the password on this machine in Credential Manager staan en ga verder met Next. Wijs voldoende virtuele schijfruimte toe, zoals 100 GB, en kies voor Store virtual disk as a single file. Rond af met Next en Finish.

8 Installatie virtuele machine

De nieuwe virtuele machine wordt nu toegevoegd. Selecteer deze en open eerst Editvirtual machine settings. Controleer of de machine minstens 4 GB Memory en 2Processors heeft, en of een Network Adapter (NAT) en Trusted Platform Module aanwezig zijn. Op het tabblad Options kun je bij Access Control het wachtwoord wijzigen en bij Power vind je de optie Enter full screen mode after powering on. Als alles correct is ingesteld, bevestig dan met OK en klik op Play virtual machine. Wanneer Press any key to verschijnt, druk je op de Ctrl-toets en vervolgens in het venster op een willekeurige toets om Windows-setup te starten. Configureer de taal, tijd, valuta en toetsenbord, kies voor Windows <n> installeren en accepteer de voorwaarden. Voer een productcode in of kies eventueel Ik heb geen productcode, selecteer de gewenste Windows-versie, ga akkoord met de licentieovereenkomst, kies de niet-toegewezen ruimte en bevestig met Installeren. Na enkele keren herstarten kun je de gevirtualiseerde Insider-build op de gebruikelijke wijze configureren.

Let op: selecteer bij de vraag Stuur diagnostische gegevens naar Microsoft de optie Inclusief optioneel om volledig met de build aan de slag te kunnen. En misschien wil je tijdens de configuratie ook nog wel Instellen als nieuwe pc selecteren.

9 Builds en updates

Je kunt controleren of je de juiste build hebt door een melding op je bureaublad en misschien ook wel aan bepaalde functies. Je kunt dit altijd verifiëren door op Windows-toets+R te drukken en winver in te voeren. Je ziet dan bijvoorbeeld Versie 24H2 (Build 26090.112), Windows 11 Pro. Hierbij is 26090 de major build en 112 de minor build, oftewel revisie.

Open ook de Instellingen van Windows, ga naar Windows Update / Windows Insider-programma en controleer je huidige kanaal bij Uw Insider-instellingen kiezen. Je kunt hier eveneens je account aanpassen, bij Windows Insider-account, via de knop Bewerken.

Nieuwe major en minor builds ontvang je normaal gesproken via Windows Update, maar je kunt ze op elk moment ook handmatig binnenhalen met de knop Naar updates zoeken.

Een gedetailleerd, chronologisch overzicht van de verschillende builds uit diverse kanalen vind je op deze pagina.

10 Feedback-hub

Microsoft verzamelt automatisch informatie over het gebruik van het Windows Insider-programma, maar je hebt ook de mogelijkheid om actief feedback te geven. Zo kun je problemen melden of suggesties doen door feedback in de Windows-zoekbalk te typen en de app Feedback-hub te openen.

In het opstartvenster vind je links over het Insider-programma en krijg je informatie over je status als insider, inclusief een sectie Prestaties. Je kunt problemen melden of functies voorstellen via specifieke knoppen, waarna je in stappen je feedback formuleert, inclusief taalkeuze, samenvatting, detailbeschrijving en de relevante categorie. Je ziet ook eerdere, vergelijkbare feedback van anderen. Nuttig, want hiermee kan je vraag al beantwoord worden. Is dat niet het geval, dan kun je verdergaan met nog meer details en kun je eventueel schermopnames en relevante bestanden toevoegen. Tijdens dit proces stuurt de app aanvullende diagnostische gegevens naar Microsoft. De knop Aankondigingen geeft je een chronologisch overzicht van de nieuwste builds.

11 Omschakeling

Als je op een bepaald moment naar een snellere, hogere build wilt overschakelen, ga dan naar Instellingen in Windows, kies Windows Update en vervolgens Windows Insider-programma. Hier klik je op Uw Insider-instellingen kiezen en selecteer je een sneller kanaal. Na enige tijd ontvang je automatisch de updates voor dit nieuwe kanaal.

Je zult merken dat de lagere, tragere kanalen normaliter niet beschikbaar zijn. Dit komt omdat overschakelen naar een trager kanaal of lagere build niet direct mogelijk is. Om terug te keren naar een lagere build of naar de normale Windows-versie (die eigenlijk per definitie van een lagere build is) is meestal een nieuwe installatie van Windows nodig. Op deze pagina vind je hierover meer informatie. Na deze installatie kun je eventueel via het Windows Insider-programma een kanaal met een lagere build kiezen.

12 Stopzetting

Je kunt je in principe op elk moment uitschrijven uit het Windows Insider-programma door Geen Preview-builds meer ontvangen te selecteren. Als je deelnam aan het Bèta- of Release Preview-kanaal, zet dan de bovenste schakelknop op Aan. Dit zorgt ervoor dat bij de volgende grote, definitieve Windows-release de insider-updates automatisch stoppen, maar dit kan weken of zelfs maanden duren. Als je was ingeschreven voor het Dev- of Canary-kanaal, zit er helaas meestal weinig anders op dan via een schone installatie van Windows terug te keren naar de reguliere Windows-versie.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.