Cloudopslag: iedereen praat erover, maar het kan lastig zijn om een goede cloudoplossing te vinden die bij jouw situatie past. In deze how to lees je hoe je aan de slag gaat.

Tip 01: Inventariseren

Om te weten welke clouddienst bij je past, is een aantal dingen belangrijk. Ten eerste moet je inventariseren welke apparaten je wilt synchroniseren met de cloud. Heb je alleen een Windows-desktop-pc en een Windows-laptop, dan is de keuze veel eenvoudiger dan wanneer je bijvoorbeeld een Mac-computer, een Android-tablet en een Windows Phone-smartphone hebt.

Daarnaast moet je verzinnen wat je allemaal in de cloud wilt opslaan. Zijn dit alleen foto's en documenten, dan kan dit bijvoorbeeld prima met Dropbox of OneDrive. Wil je met meerdere mensen agenda's kunnen delen en aan documenten kunnen werken, dan is een dienst als Google Drive wellicht een betere oplossing. Uiteraard kun je ook voor een combinatie van diensten kiezen.

Synchroniseer je agenda's en contacten bijvoorbeeld op allerlei systemen met Google Drive en zorg dat je foto's en apps op je smartphone via iCloud worden bijgehouden. Het is ook belangrijk welke besturingssystemen je apparaten hebben, iCloud werkt alleen samen met mobiele apparaten van Apple, maar biedt wel ondersteuning voor zowel Mac als pc. Heb je een Windows Phone, dan is OneDrive (voorheen SkyDrive) van Microsoft aantrekkelijk. Google Drive en Dropbox leveren apps voor allerlei verschillende systemen.

©PXimport

Tip 01 De installatie van Dropbox is zo gepiept.

Minder bekende clouddiensten

In dit artikel maken we gebruik van de vier bekendste cloudoplossingen: Microsoft OneDrive, Google Drive, Apple iCloud en Dropbox. Uiteraard zijn er talloze andere diensten te vinden die wellicht beter bij jouw persoonlijke situatie passen. De vier grote diensten zijn allemaal Amerikaans en sinds de NSA-affaire vertrouw je wellicht niet meer zo op Amerikaanse bedrijven.

Gelukkig zijn er niet-Amerikaanse alternatieven. Een nieuwe speler op de markt is Younited van de Finse firma F-Secure. De dienst werkt nog niet zo intuïtief als de grote vier, maar wellicht is dit over een jaar anders. SugarSync is een alternatief voor Dropbox, hier hoef je echter geen bestanden in een aparte map te slepen om ze te synchroniseren. In het programma geef je aan welke mappen moeten worden gesynchroniseerd, deze worden dan automatisch op al je apparaten geüpdatet.

Box is een goed alternatief voor bedrijven, omdat het veel mogelijkheden biedt om bestanden te doorzoeken en het gebruik te analyseren.

©PXimport

SugarSync is een goed alternatief voor Dropbox, je hebt hier alleen geen gratis account voor beschikbaar. Wel kun je een probeerversie (30 dagen) downloaden.

Tip 02: Computers

Als je alleen computers met elkaar wilt laten synchroniseren, is de keuze redelijk overzichtelijk. Werk je met alleen Windows-pc's, dan heb je de keuze uit OneDrive, Google Drive en Dropbox. OneDrive is uiteraard de makkelijkste keuze, omdat het product van Microsoft al standaard is geïnstalleerd op nieuwere Windows-pc's. Heb je nog een oude Windows-versie, ga dan naar deze website, klik op Zet OneDrive op je apparaten en vervolgens op Download OneDrive voor Windows.

Log in met je Microsoft-account en in je thuis-map vind je de map OneDrive terug. Sleep bestanden naar de mappen Afbeeldingen of Documenten en je ziet deze bestanden ook terug op de andere apparaten waar je OneDrive op hebt geïnstalleerd. OneDrive is beschikbaar voor Windows-pc's, Windows Surface-tablets, Windows Phone-smartphones, Android-apparaten, de iPhone, iPad en de Mac. Als je veel met Office werkt, weet dan dat de integratie tussen Office en OneDrive naadloos is. Als je alleen met Mac-computers werkt, dan is iCloud de meest voor de hand liggende keuze.

©PXimport

Tip 02 OneDrive verschijnt als map in de verkenner, net als bijvoorbeeld Dropbox.

Tip 03: Alles-in-één

Wil je een combinatie van computer, smartphone en tablet gebruiken, dan zijn zowel OneDrive als iCloud erg interessant. Vooral iCloud is perfect geïntegreerd in iOS, maar belangrijk is wel dat iCloud alleen relevant is als je mobiele apparaten allemaal van Apple zijn. Heb je een iPhone en een Android-tablet, dan is deze oplossing niet mogelijk. Op een Mac is iCloud al geïnstalleerd, op een pc moet je de instructies volgen en het bijbehorende configuratie-programma downloaden. Wil je OneDrive gebruiken, dan moet je op je Android- of Apple-apparaten de app nog even downloaden.

Google Drive benader je gemakkelijk vanuit de browser op je pc of Mac en apps voor Android en iOS zijn eveneens beschikbaar. Ook kun je software downloaden om Drive te integreren in Windows Verkenner of Finder. Wil je contacten en agenda's synchroniseren, dan is Google Drive ook een goede keuze, je kunt gemakkelijk agenda's delen met bijvoorbeeld je partner.

Omdat het protocol van Google door bijna elk mogelijk apparaat wordt ondersteund, is het eveneens een goede optie als je allerlei apparaten met verschillende besturingssystemen hebt. Zodra je een dienst van Google gebruikt, moet je wel weten dat het bedrijf houdt van gegevens verzamelen, maar sinds de onthullingen van Edward Snowden weet je dat je bij geen enkel Amerikaans helemaal veilig bent.

©PXimport

Tip 03 OneDrive is voor heel veel apparaten beschikbaar.

Tip 04: Team-cloud

Er zijn talloze toepassingen te bedenken waarin je de cloud niet voor privédoeleinden wilt gebruiken, maar bijvoorbeeld om samen met collega's aan documenten te kunnen werken. De twee beste opties hiervoor zijn Google Drive en OneDrive. Met beide systemen kun je tegelijkertijd online aan tekstdocumenten, spreadsheets en presentaties werken. Als je in Google Drive iets aan het bewerken bent, zie je bovenin of er nog meer mensen op hetzelfde moment aan het werk zijn in het document.

Je kunt overigens ook altijd terug naar een opgeslagen oudere versie van een bestand. Om Google Drive te gebruiken, heb je geen aparte software nodig, alle bewerkingen kun je in de browser doen. Er zijn speciale apps voor mobiele apparaten beschikbaar, alleen zijn niet alle functies van de web-versie hierin aanwezig.

Ook OneDrive biedt je de mogelijkheid om met meerdere mensen tegelijkertijd aan een document te werken. Je kunt kiezen om een bestand te openen in Word Online, een uitgeklede versie van Word. Toch voelt de online-variant beslist niet karig, alle belangrijke functies vind je er terug. Wil je meer opties, dan kun je het bestand openen in de offline versie van Word door bovenin op Openen in Word te klikken. Na het bewerken, kun je vanuit Word het bestand weer op je OneDrive opslaan. Gebruikt je hele team overigens de iWork-suite van Apple, dan is iCloud een handige optie.

©PXimport

Tip 04 De online versie van Word biedt best veel bewerkingsmogelijkheden.

Tip 05: Reservekopie

Je kunt de cloud ook gebruiken voor reservekopieën van je smartphone of tablet. Vooral OneDrive en iCloud zijn daar heel geschikt voor. Wil je van je smartphone of tablet een reservekopie maken op OneDrive, download dan de app voor Windows Phone, iOS of Android. Je hebt 3 gigabyte tot je beschikking om je foto's te synchroniseren.

De dienst iCloud gaat iets verder en kan een complete reservekopie van je iPhone of iPad maken. Je hebt hiervoor 5 gigabyte tot je beschikking, maar deze ruimte is niet alleen gereserveerd voor reservekopieën. iCloud biedt de reservekopie-optie alleen aan voor mobiele apparaten van Apple. Op een iPhone of iPad ga je naar Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie. Zet de schuif achter iCloud-reservekopie aan en het apparaat zet automatisch kopieën van je foto's, account-instellingen en documenten in de cloud als het apparaat verbinding maakt met een wifi-netwerk.

Koop je ooit een nieuwe iPhone of iPad, dan kun je deze reservekopie gebruiken om je nieuwe apparaat heel snel te configureren. Wanneer je een nieuw Apple-apparaat aanzet kun je namelijk kiezen voor Zet iCloud-reservekopie terug kiest. Je ziet aan de datum of je de juiste reservekopie hebt geselecteerd en binnen een paar minuten ben je weer helemaal bij de tijd met je nieuwe apparaat.

©PXimport

Tip 05 Met iCloud maak je in een handomdraai een reservekopie van je iPhone of iPad.

Tip 06: Opslagruimte

Een ander belangrijk punt om over na te denken, is hoeveel opslagruimte je nodig denkt te hebben. Maak je veel foto's en video's en wil je deze meteen in de cloud opslaan, dan zit je bij de meeste (gratis) aanbieders binnen een aantal maanden aan je limiet.

Dropbox biedt je tot nog toe de minste opslagruimte, slechts 2 gigabyte krijg je van de Amerikanen. Voor 10 dollar per maand (ca. 7,25 euro) heb je echter al toegang tot 100 gigabyte. Concurrent iCloud levert je in de gratis versie al iets meer, 5 gigabyte. Upgrades zijn er in verschillende varianten, 16 euro per jaar levert je 15 gigabyte en voor 80 euro per jaar heb je 55 gigabyte. Google lijkt je de meeste ruimte te bieden, maar de gratis 15 gigabyte geldt voor zowel je Gmail als Google Drive als Google+-foto's. Een upgrade is bij Google echter spotgoedkoop, voor 2 dollar per maand (ca. 1,45 euro) heb je al 100 gigabyte tot je beschikking, voor 10 dollar per maand (ca. 7,25 euro) heb je zelfs een terabyte.

OneDrive biedt 7 gigabyte gratis aan en is goedkoop met upgrades: voor 19 euro per jaar heb je 50 gigabyte. Als je iemand anders uitnodigt om OneDrive te gebruiken, krijg je bovendien 5 gigabyte extra ruimte.

©PXimport

Tip 06 Bij OneDrive is het uitbreiden van je opslagcapaciteit niet duur.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.