De nieuwe usb 3.1-standaard biedt hogere snelheden dan we tot nu toe gewend waren van usb 3.0. Tegelijkertijd hebben de bedrijven achter de populaire standaard een nieuwe stekker bedacht: usb Type-C is niet alleen handig in gebruik, maar biedt ook verschillende nieuwe mogelijkheden.

De usb-poort is op een moderne pc niet meer weg te denken: of het nu gaat om muis en toetsenbord, een externe harde schijf, een printer of een webcam, tegenwoordig wordt zo'n beetje alle randapparatuur aangesloten met één en dezelfde stekker. Wie ruim vijftien jaar geleden al met pc's in de weer was, zal zich de tijd van vele verschillende aansluitingen nog wel herinneren en zal het gebruiksgemak van usb extra kunnen waarderen. Lees ook: In 3 stappen - Maak van je usb-stick een toegangssleutel.

Usb werd geïntroduceerd in 1996 en de initiële versies (usb 1.0 en 1.1) kenden een maximale doorvoersnelheid van 12 megabit per seconde, wat men destijds Full Speed USB noemde. In 2000 volgde usb 2.0 - Hi-Speed USB in officieel jargon - dat 40x hogere prestaties bood: 480 megabit/s. Usb 3.0 ofwel SuperSpeed USB stamt uit 2008 en biedt doorvoersnelheden tot 5 gigabit/s. Bij al deze bestaande varianten gaan dankzij zogenaamde 8b/10b-codering voor iedere 8 bit die verstuurd worden, er 10 bit daadwerkelijk over de kabel. Hierdoor zijn de datasnelheden van de drie standaard respectievelijk 1,2 megabyte/s, 48 megabyte/s en 500 megabyte/s. Dankzij overhead van de gebruikte protocollen kun je in de praktijk met usb 1.1, 2.0 en 3.0 snelheden tot circa 0,8 mbyte/s, 35 mbyte/s en 400 mbyte/s behalen.

Usb 3.1

Die 400 mbyte/s die usb 3.0 in de praktijk kan bieden, is voor veel toepassingen meer dan voldoende, maar begint voor andere toepassingen een bottleneck te worden. Denk bijvoorbeeld aan externe schijven: dankzij SSD-technologie is het eenvoudig om een externe disk te maken die snelheden richting de gigabyte per seconde biedt, maar dan moet er wel een interface zijn die dat ondersteunt. Maar ook voor bijvoorbeeld camera's die (vrijwel) ongecodeerde HD- of Ultra HD-video doorsturen kan usb 3.0 te weinig snelheid bieden.

Vandaar dat in 2013 de usb3.1-standaard werd voltooid. De eerste producten zijn inmiddels op de markt. De nieuwe versie luistert naar de naam SuperSpeed+ en de signaalsnelheid is verdubbeld van 5 gigabit/s naar 10 gigabit/s. Tegelijkertijd is de 8b/10b codering veranderd naar 128b/132b, ofwel voor iedere 128 bit data, gaan er 132 over de kabel. Dat zorgt voor minder verlies en maakt dat usb 3.1 tot 1241 mbyte/s kan transporteren. In de praktijk verwacht men dat snelheden tot circa 1000 mbyte/s mogelijk gaan zijn, ruim een verdubbeling ten opzichte van usb 3.0 dus!

Usb 3.1 kan gebruikmaken van dezelfde kabels als usb 3.0, hardwarematig is er in feite niets veranderd. Wel is het zo dat tegelijkertijd een nieuwe stekker is bedacht, waarover hierna meer. Waar usb3.0-poorten bij de meeste pc's en laptops te herkennen zijn aan een blauwe kleur - wat overigens nooit een verplichting is geweest - schrijft het consortium achter de standaard voor usb 3.1 een blauwgroenige kleur voor. In de praktijk wordt die echter door maar weinig fabrikanten van moederborden, pc's en laptops gebruikt.

©PXimport

Nieuwe connector

Vrijwel tegelijkertijd met de nieuwe usb3.1-standaard heeft het consortium van fabrikanten dat de standaard ontwikkelt, ook een nieuwe connector afgeleverd: usb Type-C. Deze nieuwe stekker moet vooral een beter gebruiksgemak bieden. De Type-C-connector is ongeveer net zo klein als de bestaande micro-usb-stekker, maar is omkeerbaar, wat betekent dat het niet uitmaakt hoe je de stekker in een apparaat stopt. Bezitters van een iPhone of iPad met Lightning-connector weten hoe handig zo'n omkeerbare stekker is.

De Type-C-stekker is er verder zowel voor de zogenaamde host- als de client-kant. Ofwel: aan beide kanten van de kabel dezelfde stekker! Daarmee komt een eind aan het verschil tussen de zogenaamde Type-A-stekkers die je in de regel op pc en laptop vindt en Type-B-stekkers die je vindt op randapparatuur en mobiele apparaten. Vooral voor makers van laptops is dat goed nieuws, aangezien de normale usb-connector inmiddels een beperking wordt bij het alsmaar dunner maken van notebooks.

De nieuwe connector staat zoals geschreven los van de usb3.1-standaard. Dat houdt in dat er ook prima usb3.0-poorten met Type-C uitgevoerd kunnen worden. Dit is op de nieuwe MacBook bijvoorbeeld het geval. Tegelijkertijd kan usb 3.1 ook prima met de bestaande Type-A-connector worden uitgevoerd. Totdat de hele industrie over is op Type-C-connectors, wat vermoedelijk zal gaan gebeuren, zullen we nog een tijdje moeten prutsen met allerhande verloopkabels.

©PXimport

Meer dan alleen usb

Het mooie van de Type-C-stekker is dat deze officieel gebruikt kan en mag worden voor meer dan alleen usb. Dankzij de zogenaamde Alternative Mode staat het fabrikanten vrij om andere soorten interface over usb Type-C-kabels te laten gaan, in plaats van of aanvullend op usb. En dat gaat gebeuren ook! De VESA-organisatie die verantwoordelijk is voor de DisplayPort-standaard heeft al aangegeven dat men usb Type-C gaat gebruiken en Intel gebruikt de Type-C-stekker ook voor de nieuwe Thunderbolt3-interface. En aangezien de stekker ook nog eens gebruikt kan worden voor het met meer power opladen van apparaten, is het prima denkbaar dat op niet al te lange termijn laptops alleen nog maar een rijtje Type-C-connectoren hebben. De genoemde Apple MacBook is daar al een voorbode van.

Opladen

Usb-kabels worden al sinds jaar en dag gebruikt voor het opladen van smartphones, tablets en andere apparaten. Op dit moment kunnen usb2.0-poorten tot 2,5 W vermogen (5 V met 500 mA stroom) en usb3.x-poorten tot 4,5 W (5 V met 900 mA) vermogen leveren voor het laten werken of opladen van externe apparaten. Usb-laders bieden al hogere stromen (tot vlak boven de 2 A) om sneller op te laden, maar zonder gelijktijdige datacommunicatie.

De nieuwe usb Power Delivery-standaard biedt de mogelijk om usb Type-C-kabels veel hogere vermogens te laten transporteren dan de standaard 900 mA. De standaard voorziet in 10 W (5 V met 2 A), 18 W (12 V met 1,5 A), 36 W (12 V met 3 A), 60 W (12 V met 5 A of 20 V met 3 A) en zelfs 100W-profielen (20 V met 5 A). 60 of 100 watt is meer dan voldoende om een laptop op te laden!

Voor usb Power Delivery zijn wel speciale kabels nodig, waarin chips zitten die de aangesloten apparaten vertellen welke profielen ondersteund worden. De standaard maakt het in ieder geval mogelijk dat je in de toekomst een laptop via een Type-C kabel aansluit op een docking-station en dat via die kabel dus én de laptop wordt opgeladen, én de laptop communiceert met randapparatuur. En het gaat zelfs nog een stapje verder: de standaard voorzien in bi-directioneel opladen, waarmee apparaten dus kunnen overleggen wie wie van stroom voorziet. Op die manier kun je dus niet alleen je tablet opladen vanaf je laptop, maar dus ook je tablet gebruiken als 'powerbank' voor je laptop als dat op dat moment handig is.

In de praktijk

Het is nog even wachten op de eerste laptops of andere apparaten die de nieuwe usb Power Delivery-standaard ondersteunen, maar met usb 3.1 (of beter gezegd dus usb 3.1 Gen 2) kún je nu al aan de slag. De Taiwanese chipontwerper ASMedia heeft sinds enige maanden de eerste usb3.1-controllers beschikbaar die nu al gebruikt worden door onder meer verschillende moederbordfabrikanten op hun nieuwste modellen. Ook de eerste laptops met usb 3.1 zijn er al, al zal het in de mobiele markt voornamelijk wachten zijn op de volgende generatie modellen (die eind van het jaar uitkomen) eer de nieuwe standaard gemeengoed wordt.

©PXimport

Voor wie een bestaande desktop-pc wil uitbreiden met usb 3.1, heeft onder meer het merk Sharkoon een PCI Express-insteekkaart met daarop de nieuwe controller. De eerste usb3.1-randapparatuur begint ook langzaamaan op de markt te komen. Zo heeft bijvoorbeeld SanDisk al een snelle externe SSD met usb 3.1 aangekondigd en heeft het genoemde Sharkoon inmiddels een lege usb3.1-schijfbehuizing waar je zélf een 2,5inch-SSD in kunt plaatsen.

Wij hebben inmiddels al de nodige ervaring opgedaan met de nieuwe standaard bij tests van verschillende moederborden uit de nieuwste generatie met daarop de genoemde controller. Daarop sluiten we een externe SSD aan die intern is opgebouwd uit een RAID0-configuratie van twee snelle Samsung 850 Evo-SSD's. In verschillende benchmarks, waaronder Crystal DiskMark, hebben we snelheden boven de 700 megabyte/s gemeten. Wanneer je Windows instelt op Hoge Prestaties bij energiebeheer en ook in de BIOS van de pc diverse energiebesparende technieken uitschakelt, zijn zelfs snelheden ruim boven de 800 mbyte/s mogelijk. Dezelfde externe SSD aangesloten op een usb3.0-poort blijft net boven de 400 mbyte/s steken. Wanneer je bijvoorbeeld tientallen of honderden gigabytes aan data wilt kopiëren van of naar je externe schijf, kan dat vele minuten tijd schelen.

Conclusie

In de tijd van externe SSD's zijn de hogere snelheden van usb 3.1 zeer welkom. De nieuwe Type-C-stekker is echter veel groter nieuws: het kleine formaat en de 'omkeerbaarheid' zorgen voor een groter gebruiksgemak. Het feit dat de stekker ook voor andere doeleinden gebruikt zal gaan worden, waaronder DisplayPort, maakt dat de standaard nog universeler wordt dan ie al is. Zeker gecombineerd met de Power Delivery-standaard wordt het in de toekomst mogelijk om een laptop met één kabel op een dockingstation aan te sluiten en dan is alles geregeld. Toch zorgt de nieuwe standaard ook voor onduidelijkheid.

De usb 3.1 Gen 1 en Gen 2 benaming is wat ons betreft echt een grote misser van het consortium. We zien nu al dat producten worden aangeprezen als usb 3.1, terwijl het in feite om usb 3.0 gaat. En veel van dezelfde connectors op de pc kan ook verwarrend zijn, zeker als je in de toekomst Type-C-aansluitingen krijgt die puur DisplayPort bieden en geen usb. Het 'als het past werkt het'-adagium van usb gaat daarmee op de schop. Het is aan de fabrikanten van desktops, laptops en andere apparaten om op beide vlakken voldoende duidelijkheid te scheppen.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar producten voor een mooie prijs die je leven makkelijk(er) maken. Werk je vaak thuis, maar is je werkplek niet al te groot? Dan kun je overwegen om een klein formaat pc aan te schaffen. Een mini-pc voldoet aan die behoefte, het enige dat nodig is, is een aparte monitor.

Een mini-pc kan een goede oplossing zijn voor thuiswerkplekken die niet al te groot zijn, of waar je simpelweg gewoon een opgeruimder bureau wil hebben. Mini-pc's zijn compact, maar snel en veelzijdig genoeg om er je gewone werk op te doen of om op te gamen. Wij vonden vijf krachtige mini-pc's voor je.

Acer Revo Box RB102-01W Mini

De Acer Revo Box RB102-01W Mini is een compacte computer die zijn rekenkracht ontleent aan een Intel Core Ultra 5 125U processor. Deze processor is ontworpen om een balans te bieden tussen prestaties en energie-efficiëntie. Voor het uitvoeren van je dagelijkse taken en het wisselen tussen verschillende applicaties beschikt het systeem over 8 GB aan DDR5 werkgeheugen. De opslag van je bestanden, software en het besturingssysteem wordt verzorgd door een 512 GB SSD, wat bijdraagt aan snelle opstart- en laadtijden. Qua connectiviteit kun je gebruikmaken van een reeks poorten. Zo zijn er meerdere USB-aansluitingen beschikbaar voor je randapparatuur. Voor het aansluiten van beeldschermen is de mini-pc uitgerust met zowel een HDMI- als een DisplayPort-uitgang. Om verbinding te maken met een netwerk, is er een 2.5 Gigabit Ethernetpoort aanwezig. Het systeem wordt geleverd met Windows 11 voorgeïnstalleerd.

MSI Cubi 5 12M-002EU

De MSI Cubi 5 12M-002EU is een rappe mini-pc van slechts 12,4 × 12,4 × 5,4 centimeter. Via de bijgesloten VESA-beugel monteer je de behuizing optioneel achterop een pc-monitor. Ondanks het nogal kleine formaat betreft het een volwaardige pc waarop je één of twee schermen kunt aansluiten. Gebruik hiervoor de HDMI- en/of DisplayPort-aansluiting aan de achterzijde. Verder zien we hier twee netwerk- en usb-poorten. Via drie usb-ingangen aan de voorzijde sluit je makkelijk randapparaten aan. Voor draadloze communicatie heeft de binnenzijde een bluetooth- en wifi-adapter.

In het kleine 'doosje' zit een ssd van 512 GB. Hierop is Windows 11 Pro voorgeïnstalleerd. Om die reden leent de Cubi 5 12M-002EU zich goed voor zakelijke gebruikers, want deze Windows-editie beschikt over extra veiligheidsfuncties. De Intel Core i5-1235U-processor voldoet voor dagelijkse pc-taken prima. Deze processor heeft tien rekenkernen waarvan de snelste twee zijn afgeregeld op een maximale klokfrequentie van 4,4 GHz. Tot slot is er een geheugenmodule van 8 GB RAM ingebouwd. Blijkt dat op den duur onvoldoende, dan kun je eventueel upgraden naar maximaal 64 GB RAM. Deze mini-pc is als alternatief ook met meer rekenpower verkrijgbaar.

Lenovo ThinkCentre M70q Gen 5 Mini PC 

De Lenovo ThinkCentre M70q Gen 5 is een compacte computer die zijn prestaties haalt uit een Intel Core i5-14400T processor. Voor het uitvoeren van je taken en het draaien van software is het systeem voorzien van 16 GB aan DDR5 werkgeheugen. Dit type geheugen heeft een hogere snelheid dan zijn voorganger, DDR4. Als het gaat om de opslag van je bestanden en programma's, dan maak je gebruik van een 512 GB SSD. De aanwezigheid van een SSD is van invloed op de opstarttijd van de computer en de laadsnelheid van je applicaties. Verbindingen met het internet en je lokale netwerk leg je via de ingebouwde Wi-Fi 6 (802.11ax) module of de aanwezige ethernetpoort. Voor het koppelen van randapparatuur zoals een monitor, muis of extern opslagapparaat, beschikt de mini-pc over een variatie aan poorten, waaronder HDMI, DisplayPort en meerdere USB-aansluitingen. Het besturingssysteem dat vooraf geïnstalleerd is, is Windows 11 Pro.

DELL OptiPlex 3000 Thin Client - N6005

De DELL OptiPlex 3000 in deze Thin Client-uitvoering is een systeem dat is ontworpen voor specifieke computertaken. Het apparaat draait op een Intel Pentium Silver N6005 processor, een chip die de basis vormt voor de functionaliteit. Voor het werkgeheugen is er 16 GB RAM aanwezig, wat van invloed is op de prestaties bij het gebruiken van meerdere programma's. De opslag bestaat uit een SSD met een capaciteit van 256 GB, waarop het besturingssysteem en je applicaties worden geïnstalleerd. Dit model is uitgerust met Dell ThinOS, een specifiek besturingssysteem dat is gericht op het werken met virtuele desktopomgevingen. Voor het aansluiten van je apparatuur beschikt de computer over diverse poorten. Je vindt er onder andere USB 3.2-poorten, een netwerkaansluiting en twee DisplayPort-uitgangen voor het koppelen van beeldschermen. De compacte behuizing maakt het mogelijk om het systeem op verschillende manieren te plaatsen

Blackview MP100 Mini PC

Binnen de compacte behuizing van de Blackview MP100 vind je een AMD Ryzen 7 5825U processor, een chip met 8 kernen die de taken van het systeem verwerkt met een maximale turbofrequentie van 4.5 GHz. Voor het gelijktijdig gebruiken van verschillende programma's is het systeem, afhankelijk van de uitvoering, voorzien van 16 GB of 32 GB DDR4 werkgeheugen. Mocht je in de toekomst meer geheugen nodig hebben, dan is dit uit te breiden tot een maximum van 64 GB. De opslag van je bestanden en software wordt verzorgd door een M.2 SSD, met een capaciteit van 512 GB of 1 TB. Qua verbindingen heb je de beschikking over Wi-Fi 6 en Bluetooth 5.2 voor draadloze connectiviteit. Fysieke aansluitingen zijn er ook volop: het apparaat heeft onder andere USB 3.2-poorten, twee Type-C poorten, een HDMI-aansluiting en een DisplayPort. Hiermee kun je tot drie 4K-beeldschermen tegelijk aansturen. Het vooraf geïnstalleerde besturingssysteem op dit model is Windows 11 Pro.

Acer heeft de nieuwe Swift Air 16 (SFA16-61M) gepresenteerd, een ultralichte 16 inch-laptop die minder dan een kilo weegt. De laptop is bedoeld voor gebruikers die veel reizen en combineert een ruim scherm met de nieuwste AI-functies van Windows 11.

De Swift Air 16 draait op de AMD Ryzen AI 300-serie processoren, tot maximaal een Ryzen AI 7 350. Deze chips zijn ontworpen om lokale AI-toepassingen sneller en energiezuiniger uit te voeren. Volgens Acer gaat de batterij tot 13 uur mee. De laptop is bovendien onderdeel van Microsofts Copilot+ pc-programma, waarmee functies als Recall, Click to Do en verbeterde Windows Search beschikbaar zijn voor productiever werken.

De behuizing is gemaakt van een magnesium-aluminiumlegering, wat zorgt voor stevigheid bij een gewicht van minder dan één kilo. Daarmee behoort de Swift Air 16 tot de lichtste laptops met een 16 inch-scherm. Gebruikers kunnen kiezen uit verschillende kleuruitvoeringen en twee schermopties: een WQXGA+ AMOLED-display met 120 Hz verversingssnelheid of een WUXGA IPS-paneel met een refresh rate van 60 Hz. De AMOLED-versie biedt een hoge helderheid (400 nits) en volledige DCI-P3-kleurruimte, wat vooral interessant is voor ontwerpers en andere creatieve professionals.

Voor videogesprekken is de laptop uitgerust met een 2MP Full HD IR-camera met privacysluiter en gezichtsherkenning via Windows Hello. Twee microfoons en luidsprekers zorgen voor helder geluid. Qua aansluitingen zijn er twee USB-C-poorten, een USB-A-poort en een HDMI 1.4-uitgang. Draadloos biedt het apparaat ondersteuning voor wifi 6E en de nieuwste Bluetooth-standaard.

De Acer Swift Air 16 ligt vanaf november 2025 in de Benelux in de winkels, met een adviesprijs vanaf 999 euro.