Google Stadia is Google’s eigen op cloud gebaseerde gamestreamingdienst die in november verschijnt en ‘gamen voor iedereen toegankelijk’ maakt. We begrijpen het als je nog vraagtekens hebt, wij geven antwoord op de vraag: wat is Google Stadia?

Onze vrienden van de PU leggen het uit:

Google tracht met Stadia een duit in het zakje te doen in de gamingindustrie. Niet door met een hardwareproduct te komen, maar met een streamingdienst. Stadia is dus geen dure fysieke console voor onder je tv, maar een platform in Google’s datacenter dat via de cloud toegankelijk is. Je koopt geen fysieke games meer, maar schaft deze aan via de Stadia-dienst. Installeren is niet meer nodig. Wanneer je een game bezit kun je deze gewoon via een Chrome-brower spelen. Ontwikkelaars maken hun games op afstand, games zijn overal toegankelijk en het kijken van games op YouTube-wordt naadloos geïntegreerd. En als je een video over een game hebt gezien, kan je die meteen spelen door de prominente Play Now-knop. Zonder dat je de game eerst moet installeren of updaten. De game wordt namelijk gestreamd vanaf een datacenter.

Altijd, overal

Het is misschien lastig te bevatten, maar Google wil games net zo eenvoudig toegankelijk maken als muziek en films. Het internet fungeert als ‘winkel’ en een Play Now-knop of een linkje op het internet biedt toegang tot games. Als je hierop klikt, start een game volgens het bedrijf binnen vijf seconden op. Downloads, updates en installaties zijn niet meer benodigd, waardoor je direct in de game zit. Ook wordt progressie opgeslagen in de cloud, dus klooien met savefiles als je op verschillende apparaten en plekken verder wilt spelen is verleden tijd. Games zijn beschikbaar op elk apparaat met een scherm en een Google Chrome browser, zoals laptops, desktops, tablets, smartphones en televisies (via een Google Chromecast). Zo kun je grafisch zware games spelen op apparaten die dat normaal gesproken niet aan kunnen.

De specificaties van Google Stadia zijn daarnaast veelbelovend. Met een internetsnelheid van 25 Mbit kunnen spelers volgens Google games streamen in 1080p en 60fps en voor 4K heb je minstens een 30 Mbit/s-verbinding nodig. In de toekomst zou streamen in 8K en 120fps zelfs mogelijk zijn, maar er wordt ook rekening gehouden met suboptimale scenario’s. Ontwikkelaars kunnen dit soort verbindingen testen om Stadia daadwerkelijk voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar te maken; wel zo fijn als je je op dit moment in Midden-Amerika bevindt.

©PXimport

Mogelijkheden voor ontwikkelaars

Over ontwikkelaars gesproken, Stadia biedt een aantal features voor ontwikkelaars die niet mogelijk zijn met de huidige consoles. Op dit moment moeten ontwikkelaars games optimaliseren voor de hardware van de Nintendo Switch, PlayStation 4 en Xbox One, maar Stadia is hierin veel flexibeler. Volgens Google kan de hardware schalen naar de behoefte van de ontwikkelaar en kunnen er zelfs meerdere hardwaresets gebruikt worden voor ‘ambitieuzere’ games. Google toonde het verschil tussen water gerenderd met een enkele GPU en meerdere GPU’s.

©PXimport

Voor gamers opent de flexibiliteit van Stadia nieuwe deuren. Google geeft als voorbeeld het vervagen van splitscreen co-op, omdat het voor consoles zwaar is om twee schermen tegelijkertijd te verwerken. Met Stadia kunnen ontwikkelaars in de vorm van Stream Connect meerdere eenheden van het datacenter beschikbaar maken en zo zonder enige moeite meerdere games naast elkaar draaien. In de demonstratie van Google’s eigen R&D-team wordt getoond hoe spelers zelfs de schermen van anderen in beeld kunnen brengen en een speler zelfs het overzicht kan houden en de wereld kan beïnvloeden.

©PXimport

Multiplayer

Online multiplayer-games zouden ook veranderen met Stadia, omdat verbindingen niet meer afhankelijk zijn van de speler met de langzaamste internetverbinding. Met Stadia maken spelers via hun internetprovider rechtstreeks verbinding met Google’s datacenter en servers, die in theorie duizenden spelers kunnen toelaten. Ook kunnen multiplayer-werelden zo complexer en destructiever worden, net zoals de multiplayer-modus van Crackdown 3.

Machine learning wordt ook een onderdeel van Stadia met Style Transfer. In feite kunnen ontwikkelaars experimenteren met verschillende art styles door afbeeldingen automatisch in games te stoppen en zichzelf zo te laten inspireren. In hoeverre het ook mooiere games oplevert is de vraag, maar volgens indie-ontwikkelaar Tequila Works scheelt het een hoop ontwikkeltijd.

Stadia Controller

Andere features van Stadia zijn geïntegreerd in de controller, die via wifi rechtstreeks met de game verbindt. De eerste is de capture-knop, waarmee spelers gameplay kunnen uitzenden en opslaan. Stadia slaat automatisch gameplay op in maximaal 4K en 60fps via YouTube, zodat je altijd beelden kunt terugkijken en delen. Ook bevat de controller een Google Assistant-knop, waarmee spelers om hulp kunnen vragen als ze vastzitten. Een leuk detail is overigens dat de Konami Code aan de onderkant staat.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Voor contentmakers op YouTube belooft Stadia ook een hoop moois. Crowd Play bijvoorbeeld, waarbij kijkers van livestreams direct toe kunnen treden tot een potje. Het bedrijf gaf een potje NBA 2K19 als voorbeeld, waarbij spelers in een wachtrij komen te staan om mee te doen met de desbetreffende streamer. Ook kunnen streamers scenario’s opslaan en delen met State Share, waarmee spelers slechts op de link hoeven te klikken en direct onder dezelfde omstandigheden in hetzelfde level terechtkomen. In feite hoef je zo geen YouTube-video’s van toffe momenten te delen, maar kun je anderen het zelf laten ervaren.

Games

Google heeft een aanzienlijk aantal uitgevers en ontwikkelaars overgehaald om hun games ook op Stadia uit te brengen. Sommige van deze games zijn gratis te spelen met een premiumaccount (zie onderaan dit artikel), andere games moeten los gekocht worden. Je kan Stadia op twee verschillende manieren afnemen. Er is een gratis versie die gamen in 1080p mogelijk maakt. Bij de gratis versie zul je games los moeten kopen.

Daarnaast is er Stadia Pro, dit is de abonnementsvorm van Stadia. Met Pro kun je games in 4k streamen en krijg je een aantal extra's. Zo krijg je regelmatig een gratis game en kun je gebruik maken van speciale kortingen. Je moet Stadia Pro niet zien als een Netflix voor games, je hebt geen toegang tot alle games uit de bibliotheek. Je krijgt af en toe een gratis game, waarschijnlijk wordt dit maandelijks. Daarnaast biedt de zoekgigant uitgevers de mogelijkheid om een eigen abonnement via Stadia aan te bieden. Deze afgelopen E3 werd bijvoorbeeld duidelijk dat Ubisoft hun nieuwe Uplay Plus-dienst in september lanceert op Stadia. Hier dien je 14,95 per maand te betalen. Wil je die games in 4K spelen via Stadia, moet je nog eens 9,99 euro per maand betalen. Het kan dus zo zijn dat je meerdere abonnementen hebt lopen voor Google Stadia.

Google Stadia heeft Google Games en Entertainment opgericht, een studio die games ontwikkelt en samenwerkingen aangaat met indie-ontwikkelaars. Stadia Games en Entertainment werkt aan exclusieve Stadia-games en in een interview met Kotaku vertelt vicepresident Phil Harrison dat het overgrote deel van de samenwerkingen exclusief wordt.

Google maakte kort voor 19 november bekend dat Stadia met 12 games zou lanceren, recentelijk zijn hier nog 10 games bij toegevoegd.

Google heeft al laten weten dat het de bibliotheek blijft uitbreiden. Dit zal met eigen gemaakte content zijn, maar ook met games van andere partijen. Zo is er al aangekondigd dat Cyberpunk 2077 in april 2020 uit zal komen voor Stadia. Daarnaast is Baldur's Gate 3 in de maak.

©PXimport

Prijs

De gratis Base-versie lanceert ergens in 2020. Games dienen dan wel per stuk gekocht te worden. Ook is een Stadia-controller niet per se nodig, je kunt de games ook via bijvoorbeeld een Playstation 4 of Xbox One controller spelen. Games die je via pc afspeelt kunnen met muis en toetsenbord worden bestuurd.

Ook is er Stadia Pro, waar je € 9,99 voor betaalt. Hiermee kan je niet alleen games spelen in 4K en met 60fps, maar zijn sommige games ook gratis te spelen, zoals dat met Xbox Live of PlayStation Plus. Met het Pro-abonnement kun je op 19 november al met Google Stadia aan de slag.

©PXimport

©PXimport

Daarnaast kunnen gamers ook de Founders Edition (Inmiddels de Premiere Edition) aanschaffen. Mensen met deze editie kunnen ook op 19 november al spelen. Deze is beschikbaar voor 129 euro. Hiervoor krijg je een exclusieve blauwe Stadia-controller, een Chromecast Ultra (nodig om op je televisie te spelen), 3 maanden Stadia Pro voor jou en een vriend en Destiny 2 plus alle uitbreidingen.

Een 'gewoon prima' smartphone hoeft echt geen vele honderden euro's te kosten, weten we inmiddels. De nieuwe Motorola Edge 60 Fusion is daar een mooi voorbeeld van, lees je in deze review. Voor een adviesprijs van 329 euro krijg je een telefoon die luxe oogt, fijne specificaties heeft en zes jaar updates ontvangt.

De Edge 60 Fusion is het goedkoopste model in Motorola's Edge 60-serie en verkrijgbaar in drie kleuren: blauw, roze en het geteste turquoise. Niet de meeste alledaagse kleuren voor een smartphone, en het veilige grijs, zwart en wit ontbreken. Wij kunnen dat wel waarderen.

Opvallend ontwerp

De Edge 60 Fusion valt lekker op in de saaie massa. Een hoesje kan handig zijn om de telefoon beter te beschermen, maar is niet nodig voor grip. De nepleren achterkant biedt namelijk veel grip. Motorola schermt bovendien met een MIL-STD-810H-certificering, die aangeeft dat de Edge 60 Fusion niet stuk zou moeten gaan door een val van maximaal 1,2 meter hoogte.

©Rens Blom

De Edge 60 Fusion valt lekker op.

De gebruikservaring van de Motorola-smartphone is uitstekend. Met 178 gram is het toestel relatief licht, door de gekromde randen aan de zijkanten heb je het idee dat je een hele dure telefoon in handen hebt en het 6,67 inch-oledscherm ziet ook heel goed uit. De verversingssnelheid is 120 Hz en de resolutie wat hoger dan Full-HD, waardoor het scherm scherp oogt.

Complete smartphone

We zijn ook blij dat Motorola de scherp geprijsde smartphone zo compleet heeft gemaakt. De Edge 60 Fusion is bijvoorbeeld waterbestendig, ondersteunt een e-sim en heeft lekker veel (256 GB) opslagcapaciteit. Ook het werkgeheugen is van gebruikelijke grootte (8 GB) en de gangbare accucapaciteit van 5200 mAh levert een meer dan prima accuduur op. Wij kunnen de smartphone bij redelijk intensief gebruik, ook buiten de deur, zeker een lange dag gebruiken. 's Avonds opladen kan, maar de volgende ochtend redt het toestel ook.

©Rens Blom

Het grote scherm ziet er goed uit

Je dient wel zelf een oplaadadapter te regelen, en het liefst een krachtige. Motorola levert – vanwege nieuwe EU-wetgeving – namelijk alleen een usb-c-kabel in de doos van de Edge 60 Fusion mee. Met de juiste adapter kan de smartphone overigens lekker rap opladen, namelijk met 68 watt. Wat dat zegt? Dat het drie kwartier duurt om de telefoon van 0 naar 100 procent te brengen.

Is de Edge 60 Fusion zonder compromissen? Nee. De gebruikte MediaTek-processor is niet zo snel, waardoor de telefoon ons af en toe niet kan bijhouden. Geen ramp, maar wel een aandachtspunt. Toestellen worden door de jaren heen namelijk wat trager door alle apps en bestanden die je erop hebt gezet, en de Edge 60 Fusion is dus vanaf dag één al niet de snelste in zijn segment.

©Rens Blom

Camera's

De camera's van de smartphone zijn wat verwarrend. Achterop lijken drie cameralenzen te zitten, aangevuld met een flitser. Er zijn echter maar twee camera's: een hoofdcamera en een groothoekcamera. De Edge 60 Fusion kan ook inzoomen, maar gebruikt daar zijn hoofdcamera voor. Hoewel de camera's prima zijn gelet op de prijs, merken we duidelijk dat duurdere smartphones betere kiekjes schieten. Een begrijpelijk compromis, en we zijn blij dat Motorola de groothoeklens voorzien heeft van een macrofunctie, om van heel dichtbij te fotograferen. Dat kunnen lang niet alle telefoons in dit prijssegment.

Hieronder zie je twee fotoseries met van links naar rechts de hoofdcamera, groothoekcamera en zoomfunctie (2x) aan het werk.

©Rens Blom

©Rens Blom

Zes jaar updates

Prettig aan de Motorola Edge 60 Fusion is dat de telefoon drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates krijgt. Je kunt het toestel dus heel lang veilig gebruiken. Motorola installeert ook heel wat AI-functies op het toestel. Sommige functies zijn nuttig, andere niet. Vertrouwd prettig blijven de gebaren om de smartphone efficiënt te bedienen. Motorola's tijdlijn met artikelen in allerlei categorieën toont ons om onduidelijke redenen alleen Engelstalige content, aangevuld met advertenties. Google's nieuwsfeed blijft dus relevanter.

©Rens Blom

Sommige onderdelen van Motorola's software bevallen goed, andere delen minder.

Conclusie: Motorola Edge 60 Fusion kopen?

De Motorola Edge 60 Fusion is niet de snelste smartphone in zijn prijsklasse, maar scoort op alle andere belangrijke punten wel (erg) goed. We zijn ook blij met het updatebeleid van zes jaar. Voor iets meer dan 300 euro koop je zo een telefoon waar je veel plezier aan kunt beleven.

WhatsApp is de meest geïnstalleerde app op Nederlandse smartphones, gevolgd door Google Maps, DigiD en YouTube. Dat blijkt uit het Mobile App Trends Report 2025 van Framna. Voor dit rapport zijn 600 apps geanalyseerd en 9.000 gebruikers ondervraagd.

Praktisch wint het van nieuws

De Top 20 laat een duidelijke voorkeur zien voor praktische apps, zoals 9292, NS, PostNL en Buienradar. Ook supermarktapps als die van Albert Heijn en Lidl Plus zijn vertegenwoordigd; terwijl ook Marktplaats, Bol en Spotify populair zijn.Nieuwsapps van onder andere NU.nl, NOS en De Telegraaf ontbreken. Daarin verschilt Nederland bijvoorbeeld van Scandinavische landen als Zweden en Denemarken, waarin de categorie nieuwsapps sterker scoort.

Kijken we naar sociale media, dan staan Facebook, Instagram en LinkedIn wel in de Top 20, maar TikTok ontbreekt.

Hoge waardering ≠ (automatisch) vaak geïnstalleerd

Framna keek niet alleen naar hoeveel een app wordt geïnstalleerd, maar ook naar de mate van waardering. De zogeheten "App Pulse-score" is gebaseerd op tevredenheid, gebruikswaarde, relevantie en het imago van de aanbieder. Op basis van die score staan WhatsApp, Spotify en ChatGPT bovenaan. Opvallend: sommige apps met een hoge App Pulse-score – zoals ChatGPT en Teletekst – komen niet voor in de lijst van meest geïnstalleerde apps.

WhatsApp niet weg te denken

WhatsApp is met een gebruikspercentage van 97 procent met afstand de populairste app in Nederland. De app wordt zowel privé als zakelijk gebruikt, onder meer voor klantenservice, groepsgesprekken en afspraakherinneringen. Daarmee speelt WhatsApp een centrale rol in de digitale communicatie van veel Nederlanders.

DigiD en Tikkie onmisbaar geworden

Ook DigiD en Tikkie zijn breed ingeburgerd. DigiD is de standaard geworden voor online toegang tot overheidsdiensten en zorginstanties. Tikkie wordt veel gebruikt voor het eenvoudig terugbetalen van bedragen onderling. Beide apps combineren gebruiksgemak met een duidelijke functie, waardoor ze inmiddels voor veel gebruikers tot de vaste uitrusting van hun telefoon behoren.

Social media dagelijks het meest geopend

In het onderzoek is ook gekeken naar het daadwerkelijke gebruik van apps. Social media worden het vaakst dagelijks geopend (door 62 procent van de ondervraagden), gevolgd door nieuwsapps (61 procent), financiële apps (31 procent) en entertainmentapps (28 procent). Toch halen nieuwsapps de top 20 van meest gebruikte apps niet.

De 20 meest gedownloade apps in Nederland

1: WhatsApp

2: Google Maps

3: DigiD

4: YouTube

5: Facebook

6: Marktplaats

7: Instagram

8: Albert Heijn

9: Spotify

10: Bol

11: PostNL

12: Messenger

13: NS

14: Netflix

15: Buienradar

16: Tikkie

17: Lidl Plus

18: LinkedIn

19: 9292

20: ING