Google Stadia is Google’s eigen op cloud gebaseerde gamestreamingdienst die in november verschijnt en ‘gamen voor iedereen toegankelijk’ maakt. We begrijpen het als je nog vraagtekens hebt, wij geven antwoord op de vraag: wat is Google Stadia?

Onze vrienden van de PU leggen het uit:

Google tracht met Stadia een duit in het zakje te doen in de gamingindustrie. Niet door met een hardwareproduct te komen, maar met een streamingdienst. Stadia is dus geen dure fysieke console voor onder je tv, maar een platform in Google’s datacenter dat via de cloud toegankelijk is. Je koopt geen fysieke games meer, maar schaft deze aan via de Stadia-dienst. Installeren is niet meer nodig. Wanneer je een game bezit kun je deze gewoon via een Chrome-brower spelen. Ontwikkelaars maken hun games op afstand, games zijn overal toegankelijk en het kijken van games op YouTube-wordt naadloos geïntegreerd. En als je een video over een game hebt gezien, kan je die meteen spelen door de prominente Play Now-knop. Zonder dat je de game eerst moet installeren of updaten. De game wordt namelijk gestreamd vanaf een datacenter.

Altijd, overal

Het is misschien lastig te bevatten, maar Google wil games net zo eenvoudig toegankelijk maken als muziek en films. Het internet fungeert als ‘winkel’ en een Play Now-knop of een linkje op het internet biedt toegang tot games. Als je hierop klikt, start een game volgens het bedrijf binnen vijf seconden op. Downloads, updates en installaties zijn niet meer benodigd, waardoor je direct in de game zit. Ook wordt progressie opgeslagen in de cloud, dus klooien met savefiles als je op verschillende apparaten en plekken verder wilt spelen is verleden tijd. Games zijn beschikbaar op elk apparaat met een scherm en een Google Chrome browser, zoals laptops, desktops, tablets, smartphones en televisies (via een Google Chromecast). Zo kun je grafisch zware games spelen op apparaten die dat normaal gesproken niet aan kunnen.

De specificaties van Google Stadia zijn daarnaast veelbelovend. Met een internetsnelheid van 25 Mbit kunnen spelers volgens Google games streamen in 1080p en 60fps en voor 4K heb je minstens een 30 Mbit/s-verbinding nodig. In de toekomst zou streamen in 8K en 120fps zelfs mogelijk zijn, maar er wordt ook rekening gehouden met suboptimale scenario’s. Ontwikkelaars kunnen dit soort verbindingen testen om Stadia daadwerkelijk voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar te maken; wel zo fijn als je je op dit moment in Midden-Amerika bevindt.

©PXimport

Mogelijkheden voor ontwikkelaars

Over ontwikkelaars gesproken, Stadia biedt een aantal features voor ontwikkelaars die niet mogelijk zijn met de huidige consoles. Op dit moment moeten ontwikkelaars games optimaliseren voor de hardware van de Nintendo Switch, PlayStation 4 en Xbox One, maar Stadia is hierin veel flexibeler. Volgens Google kan de hardware schalen naar de behoefte van de ontwikkelaar en kunnen er zelfs meerdere hardwaresets gebruikt worden voor ‘ambitieuzere’ games. Google toonde het verschil tussen water gerenderd met een enkele GPU en meerdere GPU’s.

©PXimport

Voor gamers opent de flexibiliteit van Stadia nieuwe deuren. Google geeft als voorbeeld het vervagen van splitscreen co-op, omdat het voor consoles zwaar is om twee schermen tegelijkertijd te verwerken. Met Stadia kunnen ontwikkelaars in de vorm van Stream Connect meerdere eenheden van het datacenter beschikbaar maken en zo zonder enige moeite meerdere games naast elkaar draaien. In de demonstratie van Google’s eigen R&D-team wordt getoond hoe spelers zelfs de schermen van anderen in beeld kunnen brengen en een speler zelfs het overzicht kan houden en de wereld kan beïnvloeden.

©PXimport

Multiplayer

Online multiplayer-games zouden ook veranderen met Stadia, omdat verbindingen niet meer afhankelijk zijn van de speler met de langzaamste internetverbinding. Met Stadia maken spelers via hun internetprovider rechtstreeks verbinding met Google’s datacenter en servers, die in theorie duizenden spelers kunnen toelaten. Ook kunnen multiplayer-werelden zo complexer en destructiever worden, net zoals de multiplayer-modus van Crackdown 3.

Machine learning wordt ook een onderdeel van Stadia met Style Transfer. In feite kunnen ontwikkelaars experimenteren met verschillende art styles door afbeeldingen automatisch in games te stoppen en zichzelf zo te laten inspireren. In hoeverre het ook mooiere games oplevert is de vraag, maar volgens indie-ontwikkelaar Tequila Works scheelt het een hoop ontwikkeltijd.

Stadia Controller

Andere features van Stadia zijn geïntegreerd in de controller, die via wifi rechtstreeks met de game verbindt. De eerste is de capture-knop, waarmee spelers gameplay kunnen uitzenden en opslaan. Stadia slaat automatisch gameplay op in maximaal 4K en 60fps via YouTube, zodat je altijd beelden kunt terugkijken en delen. Ook bevat de controller een Google Assistant-knop, waarmee spelers om hulp kunnen vragen als ze vastzitten. Een leuk detail is overigens dat de Konami Code aan de onderkant staat.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Voor contentmakers op YouTube belooft Stadia ook een hoop moois. Crowd Play bijvoorbeeld, waarbij kijkers van livestreams direct toe kunnen treden tot een potje. Het bedrijf gaf een potje NBA 2K19 als voorbeeld, waarbij spelers in een wachtrij komen te staan om mee te doen met de desbetreffende streamer. Ook kunnen streamers scenario’s opslaan en delen met State Share, waarmee spelers slechts op de link hoeven te klikken en direct onder dezelfde omstandigheden in hetzelfde level terechtkomen. In feite hoef je zo geen YouTube-video’s van toffe momenten te delen, maar kun je anderen het zelf laten ervaren.

Games

Google heeft een aanzienlijk aantal uitgevers en ontwikkelaars overgehaald om hun games ook op Stadia uit te brengen. Sommige van deze games zijn gratis te spelen met een premiumaccount (zie onderaan dit artikel), andere games moeten los gekocht worden. Je kan Stadia op twee verschillende manieren afnemen. Er is een gratis versie die gamen in 1080p mogelijk maakt. Bij de gratis versie zul je games los moeten kopen.

Daarnaast is er Stadia Pro, dit is de abonnementsvorm van Stadia. Met Pro kun je games in 4k streamen en krijg je een aantal extra's. Zo krijg je regelmatig een gratis game en kun je gebruik maken van speciale kortingen. Je moet Stadia Pro niet zien als een Netflix voor games, je hebt geen toegang tot alle games uit de bibliotheek. Je krijgt af en toe een gratis game, waarschijnlijk wordt dit maandelijks. Daarnaast biedt de zoekgigant uitgevers de mogelijkheid om een eigen abonnement via Stadia aan te bieden. Deze afgelopen E3 werd bijvoorbeeld duidelijk dat Ubisoft hun nieuwe Uplay Plus-dienst in september lanceert op Stadia. Hier dien je 14,95 per maand te betalen. Wil je die games in 4K spelen via Stadia, moet je nog eens 9,99 euro per maand betalen. Het kan dus zo zijn dat je meerdere abonnementen hebt lopen voor Google Stadia.

Google Stadia heeft Google Games en Entertainment opgericht, een studio die games ontwikkelt en samenwerkingen aangaat met indie-ontwikkelaars. Stadia Games en Entertainment werkt aan exclusieve Stadia-games en in een interview met Kotaku vertelt vicepresident Phil Harrison dat het overgrote deel van de samenwerkingen exclusief wordt.

Google maakte kort voor 19 november bekend dat Stadia met 12 games zou lanceren, recentelijk zijn hier nog 10 games bij toegevoegd.

Google heeft al laten weten dat het de bibliotheek blijft uitbreiden. Dit zal met eigen gemaakte content zijn, maar ook met games van andere partijen. Zo is er al aangekondigd dat Cyberpunk 2077 in april 2020 uit zal komen voor Stadia. Daarnaast is Baldur's Gate 3 in de maak.

©PXimport

Prijs

De gratis Base-versie lanceert ergens in 2020. Games dienen dan wel per stuk gekocht te worden. Ook is een Stadia-controller niet per se nodig, je kunt de games ook via bijvoorbeeld een Playstation 4 of Xbox One controller spelen. Games die je via pc afspeelt kunnen met muis en toetsenbord worden bestuurd.

Ook is er Stadia Pro, waar je € 9,99 voor betaalt. Hiermee kan je niet alleen games spelen in 4K en met 60fps, maar zijn sommige games ook gratis te spelen, zoals dat met Xbox Live of PlayStation Plus. Met het Pro-abonnement kun je op 19 november al met Google Stadia aan de slag.

©PXimport

©PXimport

Daarnaast kunnen gamers ook de Founders Edition (Inmiddels de Premiere Edition) aanschaffen. Mensen met deze editie kunnen ook op 19 november al spelen. Deze is beschikbaar voor 129 euro. Hiervoor krijg je een exclusieve blauwe Stadia-controller, een Chromecast Ultra (nodig om op je televisie te spelen), 3 maanden Stadia Pro voor jou en een vriend en Destiny 2 plus alle uitbreidingen.

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een mooie smartwatch en de meer premium variant op de 'gewone' Watch 8. De prijs ligt ook hoger. In deze review lees je onze ervaringen met de Watch 8 Classic.

Fysieke draairing

De Watch 8 Classic is een smartwatch die enigszins als een traditioneel horloge oogt. Dat zie je terug in het ronde scherm, maar ook aan de fysieke draairing rond het scherm. Via deze draairing kun je door de software navigeren, bijvoorbeeld meldingen lezen en snel een app opzoeken. Een prima systeem, vinden wij. Je ziet ook beter wat je doet op het horloge omdat je niet de hele tijd met je vingers op het scherm zit.

©Rens Blom

Het horloge heeft een stevig roestvrijstalen ontwerp en een comfortabel, chic ogend kunstleren bandje. We vinden de smartwatch wel aan de dikke kant, wat je vooral merkt als je hem onder een strakker overhemd draagt. Op de zijkant vind je drie fysieke knoppen. Die gebruik je – net als de draairing – om door de software te navigeren, maar ook om een favoriete app naar keuze te starten. Je stopwatch bijvoorbeeld.

©Rens Blom

Het scherm is overigens ook aanraakgevoelig en ziet er goed uit. Het is prima afleesbaar in de zon, met mooie kleuren en duidelijke tekst (voor zover dat mogelijk is op een horlogescherm). Prettig is dat het horloge stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Slimme software

Net als andere moderne Samsung-smartwatches draait de Galaxy Watch 8 Classic op Wear OS. Dat is software van Google, aangevuld met functies van Samsung. De software geeft je toegang tot allerlei nuttige apps, stelt je in staat om contactloos te betalen met het horloge en toont meldingen van je smartphone. Tenminste, als jij dat wilt, natuurlijk. Gelukkig kun je zelf instellen welke apps wel en geen notificaties mogen tonen. Beantwoorden gaat prima via kant-en-klare reacties, spraakbediening of een piepklein toetsenbordje.

Nieuw is de Google Gemini-spraakassistent. Die is aardig slim en zeker het proberen waard, maar nog niet dé reden om een smartwatch te kopen. Gemini zit ook in andere moderne Wear OS-smartwatches, onder meer van OnePlus en Google.

©Rens Blom

De Galaxy Watch 8 Classic is met zijn vele ingebouwde sensoren en slimme software goed in staat om je gezondheid te monitoren. Van het aantal stappen dat je zet tot je hartslag meten en alles ertussenin; de mogelijkheden kunnen wat overweldigend zijn als je geen smartwatch gewend bent. Draag je het horloge ook 's nachts, dan kan hij zelfs je slaap registreren. Dat gebeurt mooi nauwkeurig, is onze ervaring.

De smartwatch krijgt vier jaar software-updates, waardoor je de komende jaren verzekerd bent van nieuwe functies. De accuduur van Samsung-horloges blijft helaas kort. Na anderhalve dag moet ook de Watch 8 Classic echt aan de oplader. Daar valt mee te werken en aan te wennen, maar het blijft kort.

©Rens Blom

Samsung-invloed

Dat je hiermee een Samsung-smartwatch in huis haalt, merk je aan verschillende dingen. Je hebt bijvoorbeeld niet per se een Samsung-smartphone (wel een Android-toestel) nodig om de Watch 8 Classic te kunnen gebruiken, maar sommige functies werken wel alléén met een Samsung-telefoon. Op je telefoon moet je bovendien twee Samsung-apps installeren: de Galaxy Wearable-app om de instellingen van het horloge aan te passen en de Samsung Health-app om de verzamelde gezondheidsstatistieken van het horloge te bekijken. We verbaasden ons vorig jaar al over het feit dat Samsung niet gewoon één complete app maakt. Dat is helaas dus nog steeds het geval.

Conclusie: Samsung Galaxy Watch 8 Classic kopen?

De Samsung Galaxy Watch 8 Classic is een stijlvolle smartwatch die zich leent voor het grote publiek. Uitgezonderd iPhone-gebruikers. Het horloge is compleet, werkt prettig en kan jaren mee. De adviesprijs is wel hoog, dus dat kan een terecht struikelblok zijn.

Met de vertrouwelijke modus in Gmail kun je gevoelige e-mails beter beveiligen. Je bepaalt zelf hoe lang een bericht te bekijken is en of de ontvanger extra stappen moet zetten om het te openen. Dat kan handig zijn bij privégegevens, zakelijke documenten of andere informatie die niet onnodig in een inbox moet blijven staan.

Wat je met de vertrouwelijke modus kunt doen

Met de vertrouwelijke modus geef je een e-mail een soort digitale houdbaarheidsdatum. Je kunt instellen dat een bericht na bijvoorbeeld een dag, een week of een jaar automatisch verdwijnt. De ontvanger kan de inhoud niet zomaar kopiëren, doorsturen, downloaden of afdrukken. Wil je nog een extra veiligheidslaag, dan kun je een sms-verificatie toevoegen. De ontvanger krijgt dan een code op zijn telefoon die nodig is om het bericht te openen.

Belangrijk om te weten: de inhoud wordt niet volledig versleuteld zoals bij sommige beveiligde maildiensten. Gmail bewaart het bericht op de eigen servers. Bij Gmail-gebruikers verschijnt het in hun inbox, bij andere e-maildiensten ontvangt de ontvanger een link naar een beveiligde Google-pagina.

©ID.nl

Zo zet je de vertrouwelijke modus aan op desktop

Wil je de vertrouwelijke modus gebruiken in de webversie van Gmail? Volg dan deze stappen:
1. Klik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Onderaan het venster zie je een pictogram van een slotje met een klokje. Klik hierop.
3. Stel de vervaldatum in en kies of je sms-verificatie wilt inschakelen.
4. Klik op Opslaan en schrijf je e-mail.
5. Verstuur het bericht zoals normaal.
Je kunt na verzending altijd teruggaan naar het bericht in je map Verzonden om de toegang in te trekken, mocht dat nodig zijn.

Zo werkt het in de Gmail-app

Ook op je telefoon of tablet is de vertrouwelijke modus beschikbaar:
1. Tik op Opstellen voor een nieuwe e-mail.
2. Tik rechtsboven op de drie puntjes en kies Vertrouwelijke modus.
3. Bepaal de vervaldatum en zet eventueel sms-verificatie aan.
4. Tik op Opslaan en verzend je e-mail.
De instellingen gelden alleen voor dat specifieke bericht.

👍 Wel gebruiken wanneer...

👍 je tijdelijk gevoelige info deelt (bijv. wachtwoorden, contracten)
👍 je wilt dat de ontvanger geen bestanden downloadt, print of doorstuurt
👍 je alleen controle wilt behouden over wie het bericht ziet en wanneer

👎 Niet gebruiken wanneer...

👎 je volledige privacy of end-to-end-beveiliging nodig hebt
👎 je écht niet wilt dat de inhoud bewaard wordt (want in de vertrouwelijke modus kan nog steeds een schermafbeelding worden gemaakt)
👎 de inhoud volledig privé moet blijven, ook voor Google

De vertrouwelijke modus is dus vooral nuttig wanneer je grip wilt houden op wie toegang heeft tot bepaalde informatie en voor hoe lang. Denk aan het delen van een contract dat na ondertekening niet meer nodig is, of een tijdelijk wachtwoord dat je na gebruik intrekt. Houd er wel rekening mee dat Google de inhoud opslaat en dat iemand altijd nog een screenshot kan maken. Zie het als een extra laag beveiliging, niet als volledige bescherming.

Valkuilen en risico's

Veel gebruikers gaan er onterecht van uit dat de vertrouwelijke modus volledige versleuteling biedt. Dat is niet het geval: Google kan de inhoud nog steeds inzien en bij externe ontvangers wordt het bericht via een link geopend. Gebruik de functie daarom alleen als beperkte toegang belangrijker is dan absolute privacy. Ook sms-verificatie wordt soms overschat. Het voegt wel veiligheid toe, maar sms is niet waterdicht. Bij sim-swapping of toegang tot de telefoon kan de code alsnog onderschept worden. Een alternatief is om het wachtwoord of de toegangscode via een ander kanaal te versturen.

Een veelgemaakte fout is dat gebruikers vergeten de toegang in te trekken zodra de informatie overbodig is. Een vervaldatum helpt, maar soms blijft een bericht toch langer zichtbaar dan nodig. Zet daarom een herinnering in je (digitale) agenda om dit handmatig te doen. Ook wordt vaak gedacht dat het blokkeren van downloaden, printen en doorsturen voorkomt dat de inhoud wordt vastgelegd. In werkelijkheid kan de ontvanger nog steeds een schermafbeelding maken of de tekst overschrijven. Verstuur daarom geen informatie die echt niet mag uitlekken.

Let ook op dat de vertrouwelijke modus geen bescherming biedt tegen interne lekken binnen een organisatie: een collega die het bericht ontvangt, kan de inhoud nog steeds delen. Daarnaast kan het uiterlijk van een vertrouwelijke-modus-mail worden nagebootst door phishingcriminelen. Controleer daarom altijd de URL voordat je inlogt op een Google-pagina. Tot slot geldt dat bijlagen in deze modus altijd via Google's omgeving worden geopend. Bij externe ontvangers kan dat tot verwarring leiden, zeker als ze geen Gmail-account hebben.

Meer beveiliging nodig?

Als je maximale bescherming wilt, zijn er betere opties. Diensten als ProtonMail en Tutanota bieden end-to-end-versleuteling, waarbij alleen verzender en ontvanger de inhoud kunnen lezen. In zakelijke Gmail-omgevingen is S/MIME een optie, mits er certificaten zijn ingesteld. Je kunt ook gevoelige bestanden versleutelen in een zip- of pdf-bestand en dit beveiligen met een wachtwoord dat je via een apart kanaal deelt.