ID.nl logo
Vragen? Zo stel je gemakkelijk een online enquête op
© © Edgars Sermulis, All Rights Reserved
Huis

Vragen? Zo stel je gemakkelijk een online enquête op

Je wilt een enquête uitvoeren, maar alle vragen stellen via e-mail blijkt niet zo handig. Met krachtige webformulieren werkt dit ook veel beter: ze bieden een gestructureerd overzicht van de vragen en later ook de resultaten, zodat je er praktisch mee aan de slag kunt.

Na het lezen van dit artikel kun je zelf een formulier opstellen met Microsoft Formulieren of Jotform. Zo leer je onder meer:

  • De verschillende vraagopties kennen
  • Hoe je secties kunt instellen
  • Je formulier mooi opmaken
  • Het geheel verzenden
  • De resultaten verzamelen

Voor een simpele vraag is zelfs WhatsApp geschikt: Laat je vrienden beslissen: zo maak je een WhatsApp-peiling!

Microsoft Formulieren

Tip 01: Sjablonen

De (web-)app Microsoft Formulieren is misschien niet de krachtigste dienst voor formulieren, maar het is wel handig voor wie vertrouwd is met andere Microsoft-producten. Je kunt bijvoorbeeld formulieren invoegen in diverse Microsoft 365-applicaties of de resultaten van je enquête door Excel verder laten analyseren.

Om ermee aan de slag te gaan, moet je over een Microsoft-account of Microsoft 365-account beschikken. Desnoods maak je er een aan op https://account.microsoft.com (klik op Aanmelden en Maak nu een account).

Heb je dit voor elkaar, ga dan naar https://forms.office.com. Er verschijnen twee knoppen, Nieuw formulier en Nieuwe quiz, samen met enkele sjabloontypen, zoals Feedback- en evaluatie-enquêtes en Registratie- en aanmeldingsformulieren. Of je klikt op Meer weergeven of op Sjablooncategorieën verkennen voor extra sjablonen. Kik op een van die kant-en-klare sjablonen voor een formulier met een reeks voorbeeldvragen die je nog naar wens kunt aanpassen. Je kunt ook vragen verwijderen en toevoegen.

Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden: maak handig gebruik van een sjabloon.

Alternatieven In dit artikel introduceren we twee specifieke diensten voor webformulieren, elk met zijn eigen voordelen: Microsoft Formulieren en Jotform. Uiteraard zijn er nog andere diensten, zoals Google Formulieren. Je kunt direct een nieuw formulier aanmaken via www.forms.new. Deze dienst is zeer gebruiksvriendelijk en past naadloos in Googles ecosysteem. Hij blinkt vooral uit door de verschillende vraagtypen, de mogelijkheid om afbeeldingen of video’s aan je vragen te koppelen, of respondenten eigen bestanden te laten uploaden met het formulier.

Een andere degelijke dienst is Wufoo, die al enige tijd geleden is overgenomen door het Amerikaanse SurveyMonkey. Voor een onbeperkt aantal formulieren betaal je bij Wufoo maandelijks ongeveer 29 dollar en bij SurveyMonkey circa 39 euro.

Google Formulieren biedt een hele waaier aan vraagtypen aan.

Tip 02: Vanaf nul

We gaan ervan uit dat je een standaard webformulier wilt maken (geen quiz of test) en dat je dit wilt ontwerpen vanaf niks. Klik dus op Nieuw formulier. Je nieuwe, nog lege formulier verschijnt. Klik op Naamloos formulier en geef het een naam. Vul tevens een omschrijving van je formulier in, waarin je bijvoorbeeld aangeeft waarvoor het formulier bedoeld is en welke vragen je gaat stellen (zie ook het kader ‘Doeltreffende formulieren’).

Wellicht krijg je al meteen enkele vraagsuggesties, maar als je hier niets mee wilt, kun je deze verwijderen door op het kruisje te klikken. Klik op +Nieuwe invoegen om uit verschillende vraagtypen te kiezen. In eerste instantie heb je de keuze uit Keuze, Tekst, Beoordeling en Datum. Als je op het pijlknopje klikt, verschijnen er nog enkele andere vraagtypen, zoals Classificatie, Likert (om houdingen en meningen over een onderwerp te meten) en Net Promoter Score (een waarschijnlijkheidsscore van 0 tot 10). Als je per ongeluk het verkeerde vraagtype hebt geselecteerd, kun je dit verwijderen met het vuilnisbakicoon. Afhankelijk van het gekozen vraagtype krijg je aangepaste opties te zien.

Microsoft Formulieren ondersteunt zeven vraagtypen.

Tip 03: Vraagopties

Bij het vraagtype Keuze zie je standaard twee keuzerondjes. Je kunt er meer toevoegen door op +Optie toevoegen te klikken. Schakel Meerdere antwoorden in om de keuzerondjes te vervangen door selectievakjes, zodat de respondent meer dan één optie kan selecteren. Bij Totaal van opties selecteren kun je een limiet instellen. Klik op het menuknopje met de drie puntjes en selecteer Vervolgkeuzelijst als je de opties als een uitklapbare lijst wilt weergeven (meerdere antwoorden zijn dan niet mogelijk). Via het foto-icoon kun je afbeeldingen toevoegen, bijvoorbeeld vanuit OneDrive, via Bing zoeken of vanaf je eigen pc. Als je Vereist inschakelt, kan de respondent deze vraag niet negeren.

Het vraagtype Tekst is wellicht het eenvoudigste. Schakel Lang antwoord in als je meerdere regels voor het antwoord wilt toestaan. Met de optie Beperkingen kun je verschillende restricties instellen, zoals Groter dan 1 (voor getallen).

Het vraagtype Beoordeling vraagt naar een mening in de vorm van twee of meer sterren of andere symbolen, zoals duimen, hartjes en vinkjes.

Het vraagtype Datum heeft zo goed als geen extra opties. De respondent kan een datum invullen in het formaat dd-mm-jjjj of een datum selecteren via een pop-upkalender.

Een vraag is niet in steen gebeiteld. Er zijn diverse aanpassingsopties beschikbaar.

Tip 04: Sectionering

Lange formulieren splits je het best op in behapbare secties. Zo’n overzichtelijke indeling heeft nog een ander voordeel: je kunt een respondent snel naar een specifieke formuliersectie sturen op basis van een gegeven antwoord.

Je maakt zo’n sectie als volgt aan. Klik op +Nieuwe invoegen, druk op het pijlknopje en kies Sectie. Vul een titel en een eventuele ondertitel in; op deze manier voeg je alle gewenste secties toe.

Stel nu, je wilt de respondent naar Sectie 3 sturen als hij bij een keuzevraag het eerste keuzerondje kiest en naar Sectie 4 als hij het tweede keuzerondje selecteert. Klik dan op de vraag om die te bewerken. Druk op het menuknopje met de drie puntjes en kies Vertakkingen toevoegen. Bij Ga naar naast het eerste keuzerondje selecteer je dan Sectie 3 [naam] en bij het tweede keuzerondje verwijs je naar Sectie 4 [naam] enzovoort.

Naast secties kun je hier ook gewoon Volgende laten staan of je kiest bijvoorbeeld Einde van formulier. Klik bovenaan op Terug om naar de standaard bewerkingsmodus terug te keren.

Vertakkingen zijn erg handig om de respondent snel in de gewenste richting te sturen.

Tip 05: Inkleding

Je vragen (en antwoorden) zijn klaar, maar je webformulier ziet er nog niet erg aantrekkelijk uit. Gelukkig kun je dat snel oplossen. Klik rechtsboven op Stijl. Microsoft heeft waarschijnlijk al enkele geschikte thema’s (kleur en geanimeerde achtergrondafbeelding) voor je formulier gevonden op basis van kunstmatige intelligentie. Klik gewoon op een van die thema’s. Je kunt ook kiezen uit de beschikbare achtergrondkleuren of op Meer weergeven klikken voor extra kleuren en thema’s. Als je wilt, kun je zelfs de knop voor Achtergrondmuziek inschakelen en kiezen uit enkele muzieknummers.

Heb je nog steeds niet gevonden wat je zoekt? Druk dan op de plusknop voor twee extra knoppen: Kleur aanpassen (waar je een kleur in HEX-formaat kunt invoeren) en Afbeelding uploaden (voor een eigen achtergrondafbeelding).

Alle wijzigingen die je aan je formulier doorvoert, worden nagenoeg onmiddellijk opgeslagen en je vindt het netjes terug in het startvenster bij Mijn formulieren.

Een aantrekkelijke vormgeving zal meer respondenten aanzetten tot het invullen van het formulier.

Tip 06: Verzending

Voor je het afgewerkte formulier daadwerkelijk publiceert, is het verstandig om eerst op Preview te klikken. Je kunt dit op elk moment tijdens de ontwerpfase doen. Klik op Nu starten voor een interactieve voorbeeldweergave. Bovenaan kun je kiezen tussen een weergave voor een computer en een mobiele telefoon. Het is goed om te weten dat je ook vanuit de mobiele Microsoft Office-app webformulieren kunt bekijken, bewerken en creëren.

Met de knop Terug keer je terug naar de ontwerpmodus. Je vindt hier ook de knop Presenteren waarmee je als in een diapresentatie door de formuliervragen navigeert. Klik zeker ook op het knopje met de drie puntjes en kies Instellingen. Er komen nu allerlei antwoordopties beschikbaar, zoals Antwoorden accepteren (schakel dit uit als je geen antwoorden meer wilt ontvangen), Tijdsduur instellen, Voortgangsbalk weergeven en Bedankberichten aanpassen.

Om het formulier te verspreiden, klik je op Antwoorden verzamelen. Er zijn verschillende opties beschikbaar: via een url, een aantrekkelijke e-mail (eventueel met voorblad), een QR-code, html-code voor je blog of webpagina, of met Facebook of Twitter.

Via Antwoorden linksboven in je formulierontwerp krijg je een overzicht van de ingezonden reacties. Je ziet het aantal ontvangen antwoorden, de gemiddelde invultijd, evenals de antwoorden op de verschillende vragen. Klik op Openen in Excel om de resultaten op te slaan als een xlsx-bestand. Met het menuknopje met de drie puntjes kun je onder andere een samenvatting afdrukken en een url met het resultatenoverzicht genereren.

Je kunt je formulieren op verschillende manieren naar de respondenten sturen.

Offline formulieren Stuur je maar zeer sporadisch een invulformulier en gebruik je hiervoor liever geen webdienst, dan kan dit ook met een tekstverwerker zoals Microsoft Word of LibreOffice Writer.

Met die laatste, onderdeel van de gratis kantoorsuite, maak je zelfs een echt pdf-formulier. Start Writer, ga naar Formulieren en schakel Ontwerpmodus in, zodat diverse besturingselementen zichtbaar worden. Selecteer een geschikt element (zoals Tekstvak, Numeriek veld, Groepsvak of Datumveld) en teken een kader in je document. Klik met de rechtermuisknop op een element en kies Eigenschappen van besturingselementen voor verdere aanpassingen. Mocht je tussendoor het formulier willen testen, vergeet dan niet de ontwerpmodus even uit te schakelen.

Ben je klaar, open dan Bestand / Exporteren als / Exporteren als PDF. Plaats een vinkje bij PDF-formulier maken en selecteer PDF bij Opmaak bevestigen.

Met LibreOffice Writer kun je een pdf-formulier samenstellen.

Jotform

Tip 07: Start

Jotform kun je net als Microsoft Formulieren gratis gebruiken, maar de gratis versie komt wel met een reeks beperkingen. Op www.jotform.org/pricing krijg je een mooi overzicht van de verschillende abonnementen, van Brons (34 dollar per maand) tot Goud (99 dollar per maand). Wij houden het hier bij de gratis editie: maximaal 5 formulieren en 100 velden per formulier, tot 100 maandelijkse inzendingen en 100 MB online opslagruimte, en onderaan heeft het formulier een advertentieregel. Kun je hiermee leven, meld je dan aan via e-mail, Google of Facebook.

Doe jezelf een plezier en open eerst de rubriek Sjablonen / Formulier Sjablonen. In de tabel links kun je snel inzoomen op honderden formuliertypen, sectoren en beroepen en je kunt van elk sjabloon een voorbeeld bekijken. Zit er iets interessants tussen, druk dan op Kies dit Sjabloon. Houd er rekening mee dat nagenoeg alle formulieren Engelstalig zijn, maar weet ook dat je alle vragen nog kunt aanpassen.

Geen geschikt sjabloon gevonden? Ga dan naar Mijn Formulieren en kies Formulier maken, waar je eventueel nog Importeer Formulier kunt kiezen. Handig als je bijvoorbeeld al over een pdf-formulier beschikt of een formulier op een webpagina hebt gevonden. Toch niet? Een blanco formulier dan maar.

Bij Jotform kun je uit vele honderden (Engelstalige) sjablonen kiezen.

Tip 08: Ontwerp

Wij gaan voor een Klassiek Formulier (waarbij alle vragen op een enkele pagina worden getoond) en deze keuze brengt ons naar het eigenlijke ontwerpvenster – hier Bouwen genoemd. Wanneer je links op Toevoegen element klikt, verschijnt een keuzevenster met tientallen formulierelementen, opgedeeld in Basis, Betalingen en Widgets. We houden het hier bij de categorie Basis Elementen, zoals Korte Tekst, Lange Tekst, Dropdown, Meerkeuze, Afbeelding en Bestand uploaden.

Je hoeft het gewenste element alleen maar naar de gewenste plek op je formulierontwerp te verslepen en de gewenste tekst in te tikken. Klik op het tandwielpictogram naast het toegevoegde element voor extra opties. Deze verschijnen aan de rechterkant van het browservenster. Bij Enkele Keuze bijvoorbeeld zijn deze opties opgedeeld in de rubrieken Algemeen, Opties, Onderzoeken en Gevorderd. Je hebt meteen begrepen dat de mogelijkheden hier veel ruimer zijn dan bij Microsoft (of Google) Formulieren.

Om snel een idee te krijgen van hoe je formulier er momenteel uitziet, schakel je rechtsboven de functie Voorbeeld Formulier in.

De mogelijkheden zijn legio: van formulierelementen tot specifieke opties. 

Tip 09: Instellingen

De handige vertakkingen zoals we die kennen uit Microsoft Formulieren zijn uiteraard ook beschikbaar in Jotform. Hiervoor open je eerst de rubriek Instellingen boven aan het formulier. In het linkerdeelvenster klik je op Voorwaarden en daarna op Spring naar / Pagina verbergen. Bij Als selecteer je het gewenste veld (formulierelement), en vul je de velden Status en Waarde in. Bijvoorbeeld: Vraag 3 Welk besturingssysteem gebruik je (het meest), Is gelijk aan, macOS. Kies vervolgens bij Doen bijvoorbeeld Ga naar de Pagina met de Knop Volgende en selecteer het gewenste paginanummer. Je kunt pagina’s toevoegen door onderaan je formulierontwerp op Hier nieuwe pagina toevoegen te klikken.

Er zijn ook andere voorwaarden beschikbaar, zoals Toon / Verberg veld, Update / Bereken veld en Verander “Thank you” Pagina. Maar dit is nog lang niet alles. Naast Voorwaarden vind je ook andere instellingen, zoals E-mails (om automatische reacties en meldingen te versturen), Integraties (om je formulier te koppelen met een van de vele ondersteunde apps, denk aan Google Drive, Zoom, OneDrive of PayPal) en Mobiele notificaties (om meldingen te ontvangen via de Jotform Mobile Formulieren-app).

Het is even zoeken maar ook voorwaardelijke vertakkingen zijn hier zeker mogelijk.

Tip 10: Publicatie

Is je formulier helemaal naar wens, dan is het tijd voor de rubriek Publiceren. Hier zijn er ook indrukwekkend veel mogelijkheden. Bij Snel delen vind je de url van je formulier die je via e-mail, QR-code of sociale media kunt delen. In de rubriek Invoegen vind je kant-en-klare codestukjes om je formulier op allerlei manieren aan je webpagina toe te voegen, bijvoorbeeld als iframe, met een feedback-knop, in een pop-up of een lightbox.

Andere opties zijn PDF (om een invulbare pdf te downloaden) en Platforms. Bij die laatste kun je uit meer dan veertig diensten kiezen, zoals WordPress, Facebook, Blogger en Joomla. Jotform genereert de nodige code en geeft instructies om deze aan de gekozen dienst toe te voegen.

De ingestuurde responses vind je terug op je Jotform-dashboard, bij Mijn formulieren. Plaats een vinkje bij het betreffende formulier en klik op Inzendingen om de resultaten in een overzichtelijke tabel te zien. Je kunt hier naar trefwoorden zoeken en via de knop Kolommen geef je aan welke kolommen je al dan niet zichtbaar wilt maken. Klik op Alles Downloaden om de resultaten op te halen als csv, xlsx of pdf. Eventuele ingestuurde bestanden kun je in zip-formaat ophalen met Bijlagen Downloaden.

Naast Inzendingen is er onder meer nog de knop Rapporten / Nieuw rapport toevoegen. Hiermee kun je de gegevens in diverse rapportvormen gieten, zoals Excel, html-tabel en rss-lijst. Veel succes met je enquête!

Je kiest zelf op welke manier je het formulier wilt verspreiden.

Doeltreffende formulieren Wanneer je een (web)formulier verstuurt, wil je waarschijnlijk dat ontvangers het volledig ingevuld terugsturen. Hier zijn enkele tips om je formulieren zo efficiënt mogelijk te maken.

  • Vraag alleen wat je echt nodig hebt, in een zo logisch mogelijke volgorde.
  • Vertel ook bij het begin wat je zoal verwacht, vooral bij extra taken als het raadplegen van een document of bij berekeningen.
  • Leg uit waarom bepaalde informatie nodig is en geef een indicatie van de invultijd.

Langere formulieren splits je het best op in overzichtelijke stappen. En het wordt helemaal mooi als je degenen die een volledig en correct ingevuld formulier terugsturen, met een kleine attentie beloont.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget
Huis

Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

De optimale kijkafstand

De juiste kijkafstand voor je televisie is belangrijk voor optimaal kijkcomfort en beeldkwaliteit. Een algemene vuistregel is dat je afstand ongeveer 2–3 keer de schermdiagonaal moet zijn. Zit je te dicht, dan worden scherpe details lastig te zien; te ver weg en je mist details.

Voor een 65-inch tv geldt dat de optimale kijkafstand dan ongeveer vier meter is. Het is dus niet heel logisch om te kiezen voor een grote televisie als de afstand vanaf de bank tot de plek waar de televisie staat, minder dan vier meter is.

Je kunt in zo'n geval ook kiezen voor een 43-inch of 55-inch televisie.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

▼ Volgende artikel
In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

In dit artikel

Je leest hoe je je gourmetstel stap voor stap schoonmaakt zonder de antiaanbaklaag te beschadigen. We leggen uit wanneer je het beste begint met schoonmaken, hoe je losse onderdelen en het elektrische deel veilig reinigt en welke fouten je beter niet kunt maken. Ook krijg je praktische tips om je tafel tijdens en na het gourmetten schoon te houden, zodat je na afloop snel klaar bent.

Lees ook: Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Watch on YouTube

Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van een gourmetstel

Aangekoekte resten wegkrabben met een mesje of staalwol lijkt misschien slim (want: snel), maar beschadigt de antiaanbaklaag blijvend. Ook bij het elektrische deel gaat het vaak mis. Het verwarmingselement onderdompelen in water is onveilig en kan het gourmetstel onbruikbaar maken. Alles direct in de vaatwasser zetten is ook geen goed idee. Vaatwasprogramma's duren vaak lang en werken op hoge temperaturen. Antiaanbaklagen en dunne metalen onderdelen kunnen daardoor sneller slijten of kromtrekken. Twijfel je, dan is met de hand afwassen altijd de veiligste keuze.

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!