Je wilt een enquête uitvoeren, maar alle vragen stellen via e-mail blijkt niet zo handig. Met krachtige webformulieren werkt dit ook veel beter: ze bieden een gestructureerd overzicht van de vragen en later ook de resultaten, zodat je er praktisch mee aan de slag kunt.

Microsoft Formulieren

Tip 01: Sjablonen

De (web-)app Microsoft Formulieren is misschien niet de krachtigste dienst voor formulieren, maar het is wel handig voor wie vertrouwd is met andere Microsoft-producten. Je kunt bijvoorbeeld formulieren invoegen in diverse Microsoft 365-applicaties of de resultaten van je enquête door Excel verder laten analyseren.

Om ermee aan de slag te gaan, moet je over een Microsoft-account of Microsoft 365-account beschikken. Desnoods maak je er een aan op https://account.microsoft.com (klik op Aanmelden en Maak nu een account).

Heb je dit voor elkaar, ga dan naar https://forms.office.com. Er verschijnen twee knoppen, Nieuw formulier en Nieuwe quiz, samen met enkele sjabloontypen, zoals Feedback- en evaluatie-enquêtes en Registratie- en aanmeldingsformulieren. Of je klikt op Meer weergeven of op Sjablooncategorieën verkennen voor extra sjablonen. Kik op een van die kant-en-klare sjablonen voor een formulier met een reeks voorbeeldvragen die je nog naar wens kunt aanpassen. Je kunt ook vragen verwijderen en toevoegen.

Tip 02: Vanaf nul

We gaan ervan uit dat je een standaard webformulier wilt maken (geen quiz of test) en dat je dit wilt ontwerpen vanaf niks. Klik dus op Nieuw formulier. Je nieuwe, nog lege formulier verschijnt. Klik op Naamloos formulier en geef het een naam. Vul tevens een omschrijving van je formulier in, waarin je bijvoorbeeld aangeeft waarvoor het formulier bedoeld is en welke vragen je gaat stellen (zie ook het kader ‘Doeltreffende formulieren’).

Wellicht krijg je al meteen enkele vraagsuggesties, maar als je hier niets mee wilt, kun je deze verwijderen door op het kruisje te klikken. Klik op +Nieuwe invoegen om uit verschillende vraagtypen te kiezen. In eerste instantie heb je de keuze uit Keuze, Tekst, Beoordeling en Datum. Als je op het pijlknopje klikt, verschijnen er nog enkele andere vraagtypen, zoals Classificatie, Likert (om houdingen en meningen over een onderwerp te meten) en Net Promoter Score (een waarschijnlijkheidsscore van 0 tot 10). Als je per ongeluk het verkeerde vraagtype hebt geselecteerd, kun je dit verwijderen met het vuilnisbakicoon. Afhankelijk van het gekozen vraagtype krijg je aangepaste opties te zien.

Tip 03: Vraagopties

Bij het vraagtype Keuze zie je standaard twee keuzerondjes. Je kunt er meer toevoegen door op +Optie toevoegen te klikken. Schakel Meerdere antwoorden in om de keuzerondjes te vervangen door selectievakjes, zodat de respondent meer dan één optie kan selecteren. Bij Totaal van opties selecteren kun je een limiet instellen. Klik op het menuknopje met de drie puntjes en selecteer Vervolgkeuzelijst als je de opties als een uitklapbare lijst wilt weergeven (meerdere antwoorden zijn dan niet mogelijk). Via het foto-icoon kun je afbeeldingen toevoegen, bijvoorbeeld vanuit OneDrive, via Bing zoeken of vanaf je eigen pc. Als je Vereist inschakelt, kan de respondent deze vraag niet negeren.

Het vraagtype Tekst is wellicht het eenvoudigste. Schakel Lang antwoord in als je meerdere regels voor het antwoord wilt toestaan. Met de optie Beperkingen kun je verschillende restricties instellen, zoals Groter dan 1 (voor getallen).

Het vraagtype Beoordeling vraagt naar een mening in de vorm van twee of meer sterren of andere symbolen, zoals duimen, hartjes en vinkjes.

Het vraagtype Datum heeft zo goed als geen extra opties. De respondent kan een datum invullen in het formaat dd-mm-jjjj of een datum selecteren via een pop-upkalender.

Tip 04: Sectionering

Lange formulieren splits je het best op in behapbare secties. Zo’n overzichtelijke indeling heeft nog een ander voordeel: je kunt een respondent snel naar een specifieke formuliersectie sturen op basis van een gegeven antwoord.

Je maakt zo’n sectie als volgt aan. Klik op +Nieuwe invoegen, druk op het pijlknopje en kies Sectie. Vul een titel en een eventuele ondertitel in; op deze manier voeg je alle gewenste secties toe.

Stel nu, je wilt de respondent naar Sectie 3 sturen als hij bij een keuzevraag het eerste keuzerondje kiest en naar Sectie 4 als hij het tweede keuzerondje selecteert. Klik dan op de vraag om die te bewerken. Druk op het menuknopje met de drie puntjes en kies Vertakkingen toevoegen. Bij Ga naar naast het eerste keuzerondje selecteer je dan Sectie 3 [naam] en bij het tweede keuzerondje verwijs je naar Sectie 4 [naam] enzovoort.

Naast secties kun je hier ook gewoon Volgende laten staan of je kiest bijvoorbeeld Einde van formulier. Klik bovenaan op Terug om naar de standaard bewerkingsmodus terug te keren.

Tip 05: Inkleding

Je vragen (en antwoorden) zijn klaar, maar je webformulier ziet er nog niet erg aantrekkelijk uit. Gelukkig kun je dat snel oplossen. Klik rechtsboven op Stijl. Microsoft heeft waarschijnlijk al enkele geschikte thema’s (kleur en geanimeerde achtergrondafbeelding) voor je formulier gevonden op basis van kunstmatige intelligentie. Klik gewoon op een van die thema’s. Je kunt ook kiezen uit de beschikbare achtergrondkleuren of op Meer weergeven klikken voor extra kleuren en thema’s. Als je wilt, kun je zelfs de knop voor Achtergrondmuziek inschakelen en kiezen uit enkele muzieknummers.

Heb je nog steeds niet gevonden wat je zoekt? Druk dan op de plusknop voor twee extra knoppen: Kleur aanpassen (waar je een kleur in HEX-formaat kunt invoeren) en Afbeelding uploaden (voor een eigen achtergrondafbeelding).

Alle wijzigingen die je aan je formulier doorvoert, worden nagenoeg onmiddellijk opgeslagen en je vindt het netjes terug in het startvenster bij Mijn formulieren.

Tip 06: Verzending

Voor je het afgewerkte formulier daadwerkelijk publiceert, is het verstandig om eerst op Preview te klikken. Je kunt dit op elk moment tijdens de ontwerpfase doen. Klik op Nu starten voor een interactieve voorbeeldweergave. Bovenaan kun je kiezen tussen een weergave voor een computer en een mobiele telefoon. Het is goed om te weten dat je ook vanuit de mobiele Microsoft Office-app webformulieren kunt bekijken, bewerken en creëren.

Met de knop Terug keer je terug naar de ontwerpmodus. Je vindt hier ook de knop Presenteren waarmee je als in een diapresentatie door de formuliervragen navigeert. Klik zeker ook op het knopje met de drie puntjes en kies Instellingen. Er komen nu allerlei antwoordopties beschikbaar, zoals Antwoorden accepteren (schakel dit uit als je geen antwoorden meer wilt ontvangen), Tijdsduur instellen, Voortgangsbalk weergeven en Bedankberichten aanpassen.

Om het formulier te verspreiden, klik je op Antwoorden verzamelen. Er zijn verschillende opties beschikbaar: via een url, een aantrekkelijke e-mail (eventueel met voorblad), een QR-code, html-code voor je blog of webpagina, of met Facebook of Twitter.

Via Antwoorden linksboven in je formulierontwerp krijg je een overzicht van de ingezonden reacties. Je ziet het aantal ontvangen antwoorden, de gemiddelde invultijd, evenals de antwoorden op de verschillende vragen. Klik op Openen in Excel om de resultaten op te slaan als een xlsx-bestand. Met het menuknopje met de drie puntjes kun je onder andere een samenvatting afdrukken en een url met het resultatenoverzicht genereren.

Jotform

Tip 07: Start

Jotform kun je net als Microsoft Formulieren gratis gebruiken, maar de gratis versie komt wel met een reeks beperkingen. Op www.jotform.org/pricing krijg je een mooi overzicht van de verschillende abonnementen, van Brons (34 dollar per maand) tot Goud (99 dollar per maand). Wij houden het hier bij de gratis editie: maximaal 5 formulieren en 100 velden per formulier, tot 100 maandelijkse inzendingen en 100 MB online opslagruimte, en onderaan heeft het formulier een advertentieregel. Kun je hiermee leven, meld je dan aan via e-mail, Google of Facebook.

Doe jezelf een plezier en open eerst de rubriek Sjablonen / Formulier Sjablonen. In de tabel links kun je snel inzoomen op honderden formuliertypen, sectoren en beroepen en je kunt van elk sjabloon een voorbeeld bekijken. Zit er iets interessants tussen, druk dan op Kies dit Sjabloon. Houd er rekening mee dat nagenoeg alle formulieren Engelstalig zijn, maar weet ook dat je alle vragen nog kunt aanpassen.

Geen geschikt sjabloon gevonden? Ga dan naar Mijn Formulieren en kies Formulier maken, waar je eventueel nog Importeer Formulier kunt kiezen. Handig als je bijvoorbeeld al over een pdf-formulier beschikt of een formulier op een webpagina hebt gevonden. Toch niet? Een blanco formulier dan maar.

Tip 08: Ontwerp

Wij gaan voor een Klassiek Formulier (waarbij alle vragen op een enkele pagina worden getoond) en deze keuze brengt ons naar het eigenlijke ontwerpvenster – hier Bouwen genoemd. Wanneer je links op Toevoegen element klikt, verschijnt een keuzevenster met tientallen formulierelementen, opgedeeld in Basis, Betalingen en Widgets. We houden het hier bij de categorie Basis Elementen, zoals Korte Tekst, Lange Tekst, Dropdown, Meerkeuze, Afbeelding en Bestand uploaden.

Je hoeft het gewenste element alleen maar naar de gewenste plek op je formulierontwerp te verslepen en de gewenste tekst in te tikken. Klik op het tandwielpictogram naast het toegevoegde element voor extra opties. Deze verschijnen aan de rechterkant van het browservenster. Bij Enkele Keuze bijvoorbeeld zijn deze opties opgedeeld in de rubrieken Algemeen, Opties, Onderzoeken en Gevorderd. Je hebt meteen begrepen dat de mogelijkheden hier veel ruimer zijn dan bij Microsoft (of Google) Formulieren.

Om snel een idee te krijgen van hoe je formulier er momenteel uitziet, schakel je rechtsboven de functie Voorbeeld Formulier in.

Tip 09: Instellingen

De handige vertakkingen zoals we die kennen uit Microsoft Formulieren zijn uiteraard ook beschikbaar in Jotform. Hiervoor open je eerst de rubriek Instellingen boven aan het formulier. In het linkerdeelvenster klik je op Voorwaarden en daarna op Spring naar / Pagina verbergen. Bij Als selecteer je het gewenste veld (formulierelement), en vul je de velden Status en Waarde in. Bijvoorbeeld: Vraag 3 Welk besturingssysteem gebruik je (het meest), Is gelijk aan, macOS. Kies vervolgens bij Doen bijvoorbeeld Ga naar de Pagina met de Knop Volgende en selecteer het gewenste paginanummer. Je kunt pagina’s toevoegen door onderaan je formulierontwerp op Hier nieuwe pagina toevoegen te klikken.

Er zijn ook andere voorwaarden beschikbaar, zoals Toon / Verberg veld, Update / Bereken veld en Verander “Thank you” Pagina. Maar dit is nog lang niet alles. Naast Voorwaarden vind je ook andere instellingen, zoals E-mails (om automatische reacties en meldingen te versturen), Integraties (om je formulier te koppelen met een van de vele ondersteunde apps, denk aan Google Drive, Zoom, OneDrive of PayPal) en Mobiele notificaties (om meldingen te ontvangen via de Jotform Mobile Formulieren-app).

Tip 10: Publicatie

Is je formulier helemaal naar wens, dan is het tijd voor de rubriek Publiceren. Hier zijn er ook indrukwekkend veel mogelijkheden. Bij Snel delen vind je de url van je formulier die je via e-mail, QR-code of sociale media kunt delen. In de rubriek Invoegen vind je kant-en-klare codestukjes om je formulier op allerlei manieren aan je webpagina toe te voegen, bijvoorbeeld als iframe, met een feedback-knop, in een pop-up of een lightbox.

Andere opties zijn PDF (om een invulbare pdf te downloaden) en Platforms. Bij die laatste kun je uit meer dan veertig diensten kiezen, zoals WordPress, Facebook, Blogger en Joomla. Jotform genereert de nodige code en geeft instructies om deze aan de gekozen dienst toe te voegen.

De ingestuurde responses vind je terug op je Jotform-dashboard, bij Mijn formulieren. Plaats een vinkje bij het betreffende formulier en klik op Inzendingen om de resultaten in een overzichtelijke tabel te zien. Je kunt hier naar trefwoorden zoeken en via de knop Kolommen geef je aan welke kolommen je al dan niet zichtbaar wilt maken. Klik op Alles Downloaden om de resultaten op te halen als csv, xlsx of pdf. Eventuele ingestuurde bestanden kun je in zip-formaat ophalen met Bijlagen Downloaden.

Naast Inzendingen is er onder meer nog de knop Rapporten / Nieuw rapport toevoegen. Hiermee kun je de gegevens in diverse rapportvormen gieten, zoals Excel, html-tabel en rss-lijst. Veel succes met je enquête!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.