ID.nl logo
Versleutel je e-mail met pgp
© PXimport
Huis

Versleutel je e-mail met pgp

E-mailen is als een postkaart: iedereen die de mail doorgeeft, kan de mail eenvoudig inzien. Met pgp maak je het een stuk veiliger en kun je de e-mail versleutelen in een speciale map, zodat níet iedereen mee kan lezen.

Met pgp versleutel je je e-mailberichten. In deze masterclass laten we je zien wat pgp precies is, hoe het werkt en hoe je het opzet in je favoriete mailclients, zoals Mozilla Thunderbird of Microsoft Office Outlook. Pgp is echter niet beperkt tot lokale mailclients: je kunt het ook in de browser en op je mobiel gebruiken, maar daarvoor heb je wel aparte oplossingen nodig en dat is weer wat extra werk.

Wat is er nodig?

Om met pgp aan de slag te gaan, is het nodig dat je toegewijd bent. Zoals je in deze masterclass zult zien, moet je nogal wat stappen doorlopen. En niet alleen jij, óók degene met wie je versleuteld wilt gaan mailen. Als de ontvanger geen pgp gebruikt, kun je diegene geen versleutelde mail sturen, want de e-mail wordt versleuteld met de publieke sleutel van de ontvanger. Die ontbreekt in dat geval. Verder moet je per platform apart een plug-in of extensie installeren en configureren voor pgp-ondersteuning.

01 Wat is pgp?

Pgp staat voor ‘pretty good privacy’ en biedt privacy en authenticatie voor digitale communicatie. Pgp wordt niet alleen voor e-mail gebruikt: je kunt het op allerlei varianten van digitale communicatie toepassen, zoals chatten of bestanden. Encryptie van pgp werkt met een combinatie van technieken, namelijk zowel asymmetrische als symmetrische encryptie. Asymmetrische encryptie werkt met een publieke sleutel en een privésleutel. Als iemand jou een bericht wil sturen, heeft diegene jouw publieke sleutel nodig. Met die publieke sleutel wordt normaliter de inhoud versleuteld.

Vervolgens kan de inhoud alleen ingezien worden door diegene die de privésleutel heeft die bij de publieke sleutel hoort, dat ben jij dus. Elke publieke sleutel is gekoppeld aan een e-mailadres of gebruikersnaam. Asymmetrische encryptie is niet zo efficiënt voor grote tekst. Daarom gebruikt pgp ook symmetrische encryptie. Symmetrische encryptie is simpelweg een stukje tekst versleutelen met één wachtwoord. Dat wachtwoord heet in pgp de sessiesleutel en die wordt versleuteld met de asymmetrische encryptie. Jouw mailclient ontsleutelt dan eerst de sessiesleutel met je privésleutel, en ontsleutelt daarna de inhoud van de e-mail met de sessiesleutel.

02 Windows

In Windows ga je eenvoudig aan de slag met Gpg4Win. Je downloadt het programma vanaf www.gpg4win.org. Druk op de grote groene knop, klik op $0 als je niets wilt doneren en klik dan op Download. Voer het gedownloade bestand uit en volg de installatiestappen, die spreken voor zich. De standaardcomponenten die mee worden geïnstalleerd zijn prima. We gaan nu als eerste ons sleutelpaar aanmaken, door Kleopatra vanuit het startmenu te openen. Klik op File / New Certificate. De certificaatwizard opent. Klik op Create a personal OpenPGP key pair. Vul dan je naam in en het e-mailadres waarvoor je pgp wilt gaan gebruiken. Klik op Next / Create Key.

Voer dan een passphrase in, dit is simpelweg een wachtwoord waarmee je de privésleutel beveiligt. Hiermee voorkom je dat iemand die toegang heeft tot je pc, jouw privésleutel in kan zien. Zorg voor een sterk en veilig wachtwoord. Vul daarna nog eens je passphrase in om te bevestigen en klik op OK. In het witte vlak kun je willekeurige tekst intypen, waarmee de sleutel nog willekeuriger wordt. Klik op Finish om het venster te sluiten. Om nu je certificaat te verzenden zodat een ander daadwerkelijk versleutelde e-mail naar je kan sturen, exporteer je je certificaat (je publieke sleutel) en voeg je het als bijlage toe aan een e-mail. Je kunt je publieke sleutel exporteren via File / Export Certificates. Plak het asc-bestand dan in een e-mail.

©PXimport

03 Certificaat terugtrekken

Het is belangrijk om een zogenaamd revocation-certificaat klaar te hebben staan. Op het moment dat iemand je identiteit steelt en je privésleutel en publieke sleutel in handen krijgt, kan deze persoon zich voordoen als jou. Hetzelfde geldt als je de passphrase voor je privésleutel niet meer weet, dan is het ook maar het beste om je sleutel terug te trekken. Het is erg moeilijk om een sleutel in OpenPGP te verwijderen. Daarvoor gebruik je een revocation-certificaat. Als je certificaat gestolen is, upload je dan dat revocation-certificaat naar de OpenPGP-server waarna je publieke sleutel niet meer gebruikt kan worden om e-mails te versleutelen. Om daarmee aan de slag te gaan, open je de Opdrachtprompt van Windows. Voer dan het volgende commando uit:

gpg --output revoke.asc --gen-revoke sleutel-id

Vervang dan sleutel-id met de id van je certificaat. Die vind je door rechts te klikken op je certificaat in Kleopatra en dan te kiezen voor Certificate Details. Kopieer dan de waarde bij Key ID. Druk op Y in Opdrachtprompt om je keuze te bevestigen. Geef een reden op, je kunt hier simpelweg voor 0 kiezen, druk op Enter bij extra opmerkingen. Daarna wordt om je passphrase gevraagd omdat er even toegang verkregen moet worden tot je privésleutel. Het revocation-bestand staat nu in de map C:\Users\[gebruikersnaam] genaamd revoke.asc. Bewaar het op een veilige plek, voor als je het ooit nodig hebt.

©PXimport

Het is belangrijk om een zogenaamd revocation-certificaat klaar te hebben staan.

-

04 Certificaat verspreiden

Een van de manieren om je certificaat te verspreiden, is dus door het handmatig per e-mail te versturen naar iedereen. Je kunt dan dus bijvoorbeeld in elke mail je asc-bestand toevoegen of je kunt de tekst direct uit het asc-bestand kopiëren en in je handtekening zetten, want het is simpelweg een tekstbestand. Er is nog een manier om je certificaat te verspreiden: je kunt het uploaden naar een OpenPGP-server.

Op die manier kan iedereen jouw certificaat vinden en zo versleuteld e-mailen. Bovendien hoef je dan niet naar iedereen zelf je publieke sleutel te sturen, omdat die eenvoudig online te vinden is. Iedereen kan een OpenPGP-server opzetten, dat is goed, want je wilt zo veel mogelijk dat je publieke sleutel verspreid wordt. Je moet wel zelf aangeven waar je ‘m uploadt. Selecteer je certificaat en klik op File / Export Certificates to Server. Er verschijnt een melding dat je nog geen OpenPGP-servers hebt geconfigureerd. Klik op Continue om de standaardserver, keys.gnupg.net, te gebruiken. Klik dan nog eens op Continue en upload je certificaat.

©PXimport

Mailproviders

Als je dit nu allemaal te veel moeite vindt, dan kun je ook eens kijken naar een versleutelde mailprovider. Een van die providers is bijvoorbeeld ProtonMail, een mailprovider die pgp ingebouwd heeft. Het Zwitserse bedrijf heeft zowel een gratis als betaalde variant en zelfs ProtonMail zelf kan je e-mail niet inzien. Een alternatief is Hushmail. Daarvoor betaal je vijftig dollar per jaar, dan krijg je 10 GB opslag en toegang tot alle apps, zodat je er ook op je mobiel bij kunt. Ook Hushmail biedt ingebouwde OpenPGP-bescherming. Bij ProtonMail stel je een wachtwoord in voor de e-mail. De ontvanger krijgt dan een e-mail met een link, waar het wachtwoord ingevuld kan worden waarna de e-mail zichtbaar wordt. Bij Hushmail stel je een vraag aan de ontvanger waar jullie beide het antwoord op weten. Daarmee wordt dan je e-mail versleuteld.

05 Ontvangen e-mail ontsleutelen

Stel nu dat iemand jou een versleuteld e-mailbericht stuurt, dan wil je die e-mail kunnen ontsleutelen. Gpg4Win installeert voor Outlook standaard de extensie GpgOL mee, die werkt met Outlook 2003 tot en met versie 2016. Als je een versleutelde e-mail ontvangt, kun je deze eenvoudig lezen door de e-mail in een apart venster te openen. Klik dan in het Lint op GpgOL en klik op Decrypt. Het e-mailbericht wordt door Kleopatra voor je ontsleuteld.

©PXimport

06 E-mail versleutelen

Om zelf een versleutelde e-mail te versturen, is het nodig dat je van iemand anders de publieke sleutel in handen krijgt. Heb je die in handen, dan importeer je die in Kleopatra met de knop Import certificate. Je ziet het certificaat terug op het tabblad Other Certificates. Om nu een e-mail te versleutelen, stel je een nieuw bericht op en voer je de ontvanger in van wie je het certificaat hebt. Ga dan in het Lint naar GpgOL en klik op Encrypt. Kies voor OpenPGP en vink eventueel de optie Show all recipients aan. Kies dan het certificaat van de ontvanger uit de lijst en klik op OK. De tekst wordt vervangen door de versleutelde tekst. Verstuur je bericht zoals normaal. Degene aan de andere kant kan dan op dezelfde manier als eerst het bericht ontsleutelen.

©PXimport

Ondertekenen of versleutelen

Tot nu toe hebben we alleen laten zien hoe je e-mail versleutelt. PGP heeft nog een optie: namelijk e-mail ondertekenen. Dat staat los van versleutelen. Als je een e-mail ondertekent, voeg je een hash toe aan de e-mail. Die hash is gemaakt op basis van de inhoud van de e-mail. Als een derde partij onderweg de e-mail wijzigt, dan kan de ontvanger dat daarmee detecteren door de hashes te vergelijken. Er is een probleem: niets houdt een derde partij tegen om onderweg de hash te vervangen. Daarom versleutel je de hash met je eigen privésleutel. De ontvanger kan de hash dan alleen ontsleutelen met jouw publieke sleutel, waarmee gegarandeerd wordt dat de mail van jou is. Als iemand dit dan aanpast, kan de hash niet meer ontsleuteld worden met jouw publieke sleutel, tenzij diegene je privésleutel in handen heeft. Om een e-mail te ondertekenen, klik je in GpgOL op Sign.

07 Thunderbird

Om in Thunderbird aan de slag te gaan met pgp, is het nodig om een extra extensie te installeren, namelijk Enigmail. Open daarvoor Thunderbird, druk op de Alt-toets om de menubalk weer te geven en ga dan naar Extra / Add-ons. Bij Alle add-ons doorzoeken typ je Enigmail. Klik op Installeren bij de juiste add-on en herstart Thunderbird achteraf om de installatie te voltooien. Na het opnieuw starten wordt de configuratiewizard van Enigmail gestart. Klik op Verdergaan.

We kiezen voor een standaardconfiguratie, dus klik weer op Verdergaan. Enigmail kiest vanzelf al de juiste gpg-installatie en heeft je sleutels uit Gpg4Win al gevonden. Klik dus op je privésleutel uit de lijst en klik weer op Verdergaan / Gereed. Als je nu een nieuwe e-mail opstelt, zie je de Enigmail-werkbalk erbij. Klik op het slotje om een e-mail te versleutelen. Je kunt ook eenvoudig zo je publieke sleutel versturen door te kiezen voor Mijn publieke sleutel bijvoegen. Verstuur dan je bericht zoals normaal.

©PXimport

08 Mailvelope opzetten

Wat je tot nu toe hebt gezien, is nogal wat werk. Certificaten beheren, terugtrekken, importeren, exporteren en uitwisselen. Het kan eenvoudiger, maar dat geldt alleen als je vooral webmail in Google Chrome of Mozilla Firefox gebruikt. Dan kun je namelijk gebruikmaken van Mailvelope. Download en installeer de add-on voor je favoriete browser. Wij installeren het in Chrome. Om Mailvelope te configureren, klik je op het icoon en dan op Opties. We hebben al een sleutel met Gpg4Win, die moeten we eerst exporteren. In Kleopatra klik je op je certificaat en dan op File / Export Secret Keys. Vink de optie ASCII armor aan, kies waar je het bestand op wilt slaan en geef het een naam. Klik op OK. Terug in Mailvelope klik je op Sleutel importeren en blader je naar het zojuist geëxporteerde asc-bestand. Importeer daarna ook je publieke sleutel door in Kleopatra te kiezen voor Export Certificates zoals eerder uitgelegd, en importeer ook deze sleutel op dezelfde manier in Mailvelope.

Om zelf een versleutelde e-mail te versturen, is het nodig dat je van iemand anders de publieke sleutel in handen krijgt.

-

09 Mailvelope verzenden

Om nu een versleuteld bericht te versturen met Mailvelope, ga je naar je webmailprovider en stel je een bericht op. Er verschijnt dan meteen een pictogram in de tekst in de inhoud van de e-mail. Klik daarop en voeg hier je ontvanger toe en typ hier de daadwerkelijke inhoud van het e-mailbericht. Klik op Versleutelen om je e-mail te versleutelen. De versleutelde tekst verschijnt en je kunt de e-mail zoals normaal verzenden. Je kunt in Mailvelope verder je publieke sleutel uploaden, zodat deze makkelijker voor anderen vindbaar is. Klik daarvoor op het Mailvelope-icoon en kies voor Opties. Ga naar Sleutels weergeven en klik op Publieke sleutel uploaden.

©PXimport

10 Android en iOS

Voor iOS is een van de beste opties iPGMail. Deze app geeft je de mogelijkheid om versleutelde e-mail te lezen en te openen. De standaard mail-app van iOS zal pgp-bijlages automatisch openen met iPGMail, zodat je niet de ciphertext hoeft te kopiëren en plakken. Je kunt je sleutelpaar importeren via AirDrop of met iTunes. Exporteer je bestaande sleutels zoals we eerder ook deden voor Mailvelope. Die sleutel kun je dan importeren met AirDrop of met iTunes. Daarvoor ga je naar je apparaat in iTunes en dan naar Apps en onderaan Bestandsdeling. Je kunt iPGMail verder koppelen aan Dropbox voor toegang tot bestanden die je dan ook versleuteld kunt versturen.

Voor Android kun je kijken naar bijvoorbeeld OpenKeychain, een OpenPGP-app die integreert goed met K-9 Mail. Zorg er dus voor dat je beide apps gebruikt. Zet als eerste OpenKeychain op. Zorg dat je sleutel op je Android-apparaat staat en kies dan in OpenKeychain voor Sleutel importeren uit bestand en kies het bestand. Zet dan K-9 Mail op door je e-mailaccountinstellingen te configureren zoals normaal. Ga achteraf naar het menu / Instellingen / Account instellingen. Klik op Cryptografie / OpenPGP app en kies voor OpenKeychain. Stel dan een mail op en tik op het rode slot. OpenKeychain opent en tik op Toegang toestaan om K-9 Mail toegang te geven.

©PXimport

Beperkingen van pgp

Een nadeel van pgp is dat het geen ‘forward secrecy’ heeft. Dat houdt in dat als iemand jouw pgp-privésleutel in handen krijgt, deze aanvaller alle eerdere én toekomstige communicatie van jou in kan zien. Een ander nadeel is dat pgp heel erg zichtbaar is. Als een internetprovider deep-packet inspection toepast, kan deze heel erg eenvoudig mails met pgp herkennen. Je maakt jezelf dan dus zichtbaar voor de autoriteiten. Bovendien doet pgp niets aan de metadata: pgp kan niet de ontvangers en verzenders versleutelen, dus het is duidelijk met wie je precies communiceert. Pgp kán overigens de onderwerp-regel versleutelen, maar die functie wordt bijna niet gebruikt. Als laatste is het nadeel dat geen een platform native pgp ondersteunt, behalve misschien sommige Linux-desktopomgevingen. Je moet dus steeds weer andere apps hiervoor gebruiken.

In het vizier

Is pgp onveilig? In maart gingen er wat nieuwsberichten rond die dit suggereerden, maar we kunnen je geruststellen. Wat was er dan gebeurd? De Nederlandse politie liet naar eigen zeggen ‘de onderwereld sidderen’ door een grote hoeveelheid pgp-sleutels in beslag te nemen die werden gebruikt op BlackBerry’s. Het ging om een inval bij een bedrijf dat aangepaste BlackBerry’s verkocht waarmee kopers automatisch via pgp mailden. Hoewel de dienst zich niet specifiek richtte op criminelen, bleek het overgrote merendeel van het klantenbestand daar wel uit te bestaan. Opvallend was dat de sleutels om de berichten te kunnen lezen niet lokaal werden gegenereerd, maar op de server waar de berichten overheen liepen. Een erg slechte manier van beveiligen, waar de politie handig gebruik van heeft gemaakt. Wat de nieuwsberichten suggereerden – dat pgp was gekraakt – was dus niet het geval. De politie wist alleen specifieke sleutels te bemachtigen die op een onzorgvuldige manier waren gecreëerd. Gelukkig is pgp tot op de dag van vandaag niet te kraken, integendeel: uit het politieonderzoek kwam juist naar voren dat de politie moeite had met het kraken van de standaard.

▼ Volgende artikel
Voorjaarsklus: verzakt terras of pad zelf herstellen? Zo doe je dat!
© Irina Zharkova
Huis

Voorjaarsklus: verzakt terras of pad zelf herstellen? Zo doe je dat!

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

In dit artikel lees je: • Waardoor bestrating verzakt en hoe je dat voorkomtHoe je verzakte plekken herkent en beoordeeltHoe je stenen of tegels veilig verwijdertHoe je het zandbed ophoogt en de bestrating weer vlak maaktHoe je opsluitbanden opnieuw plaatst of verstevigtWat je kunt doen bij schade door wortelsHoe je verzakking door mollen voorkomt en herstelt

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus


• Goede werkhandschoenen

Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat


Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

NK Tegelwippen 2025

Doet jóúw woonplaats al mee?

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Stenen 'opzuigen'
Er bestaan ook zuignapsystemen voor bestrating, vergelijkbaar met zuignapsystemen om bijvoorbeeld grote glasplaten te plaatsen. Deze apparaten zijn te huur bij specialistische bedrijven, maar zijn eigenlijk vooral geschikt voor zeer grote, zware tegels. De de huurprijs kan liggen tussen de 20 en 30 euro per dag.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Zoeken naar worteldoeken

Bescherm je terras tegen wortels en onkruid

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.

Vraag een offerte aan voor hovenier:

▼ Volgende artikel
Review Ninja Foodi Dual Zone-airfryer – Toegankelijke alleskunner
© Shark Ninja
Huis

Review Ninja Foodi Dual Zone-airfryer – Toegankelijke alleskunner

Steeds meer airfryers hebben twee manden. Handig, want je bakt hele gerechten in één apparaat – die ook nog eens tegelijkertijd klaar zijn. Ninja heeft in het assortiment onder meer de Foodi Dual Zone-airfryer, die met 7,6 liter inhoud en zes verschillende opties een ideaal keukenhulpje zou kunnen zijn. ID.nl testte hem uitvoerig.

Fantastisch
Conclusie

Dit is een degelijke airfryer die goed presteert, zeker als je regelmatig meerdere onderdelen van een maaltijd tegelijk wilt klaarmaken. Houd wel rekening met het formaat, het geluidssignaal en een paar praktische aandachtspunten tijdens het gebruik.

Plus- en minpunten
  • Veel mogelijkheden
  • Wordt snel warm
  • Verschillende gerechten tegelijk klaar
  • Makkelijk schoon te maken
  • Hinderlijk harde piep op allerlei momenten
  • Vlekt makkelijk aan de buitenzijde
  • Crisp-platen lastig te verwijderen

Functies en mogelijkheden

Ninja heeft meerdere modellen airfryers in het assortiment. Eerder bespraken we al de Ninja Double Stack, een zeer uitgebreid model om tot vier verschillende maaltijdcomponenten te bereiden. Lees de review voor uitgebreide informatie. Een nadeel van de Double Stack was het enorme formaat. De Ninja Foodi Dual Zone 7,6 liter-airfryer is bescheidener van formaat en gewicht, maar geldt dat ook voor de mogelijkheden en het resultaat?

Zo werkt deze airfryer

Deze airfryer van Ninja is voorzien van twee naast elkaar geplaatste bakken, waarin onderin twee uitneembare Crisp-platen op kleine pootjes zitten om de hete lucht door de mand te laten circuleren. In het binnenwerk zitten boven de mandjes de twee hitte-elementen. Dat is dus een andere constructie dan het eerder besproken model, de Dual Stack. Daarbij zaten de mandjes boven elkaar, met de warmte die via een element aan de achterzijde kwam.

Doordat de warmte bij de Foodi van boven komt, wordt het eten egaal gaar en krokant, iets wat bij het andere model ook wel lukte, maar waarvoor je heel vaak de inhoud van het mandje moest schudden. In deze Ninja is schudden ook relevant, maar minder vaak nodig, zo wijst de praktijk uit.

Zes functies: wat zijn de verschillen?

De airfryer heeft zes functies, die in de basis vooral van elkaar verschillen door de mogelijkheden rondom temperatuur. Zo kan de standaardfunctie Air Fry een temperatuur aan tussen de 150 en 210 graden, en is dat bij Max Crisp beperkt tot 240 graden, waarbij je de baktijd zelf wel kunt aanpassen.

Verder zitten er knoppen op voor Roast, Bake, Reheat en Dry. Elke functie is bedoeld voor een andere bereiding, al gebruik je de standaardfunctie Air Fry waarschijnlijk het meest omdat die prima voldoet voor uiteenlopende gerechten.

Watch on YouTube

Instructies en handleidingen

De Foodi wordt geleverd met een instructieboekje, een uitgebreide handleiding en wat voorbeeldrecepten om te maken. Deze zijn bedoeld ter inspiratie, maar er zijn online voldoende andere voorbeelden om de startende gebruiker op weg te helpen. Het enige recept dat ik uit het boekje heb geprobeerd (de chocoladebrownies) is helaas jammerlijk mislukt, maar zoals je verderop leest, was dat niet representatief voor de gehele ervaring.

©Saskia van Weert

Vermogen en afmetingen

Het vermogen bedraagt 2400 watt bij gebruik van één mand, 1200 bij gebruik van twee, en het apparaat weegt 8,2 kilo. Qua formaat is hij vergelijkbaar met andere dubbele airfryers: 31,5 centimeter hoog, 38 cm breed en 26,5 cm diep. Je moet hem ergens neerzetten waar je aan alle kanten 15 centimeter vrij hebt, zodat de Foodi zijn warmte goed kwijt kan. Binnen het segment van airfryers zijn het gangbare afmetingen, maar het blijven forse apparaten waar je echt plek voor moet hebben op het aanrecht.

Mogelijkheden voor het gebruik

Er zijn verschillende mogelijkheden voor het gebruik. Zo kun je één of beide mandjes tegelijk gebruiken – los van elkaar met verschillende temperatuur en tijd, of identiek aan elkaar via de Match-functie. Met de Sync-functie zorgt de airfryer ervoor dat beide mandjes tegelijk klaar zijn met bakken. In de praktijk betekent dit dat het gerecht met de kortste bereidingstijd als tweede van start gaat, terwijl het andere mandje al even bezig is.

Bedieningsgemak

De eerder besproken Ninja-airfryer bediende je deels met een draaiknop. Dit model bedien je met tiptoetsen. Er zit bovendien een aan-uitknop op, wat ik erg prettig vond, want die ontbrak op al mijn eerdere Philips-airfryers. Je selecteert welk mandje je wilt instellen, drukt op de knop van de gewenste functie en stelt met de tiptoetsen de temperatuur en de tijd in – en eventueel de Match- of Sync-optie. Met een druk op Start-Stop begint het apparaat te werken.

©Saskia van Weert

De bediening is gebruiksvriendelijk, maar vraagt wel wat gewenning. Zo is het tijdens de testperiode meerdere keren gebeurd dat ik beide mandjes liet opwarmen voor een gerecht en daarna maar één van beide aanzette voor het feitelijke bakwerk. Ook heb ik wat lopen stoeien met het tussentijds uitzetten van een mandje, als de inhoud eerder klaar is dan gedacht. Je kiest hiervoor eerst de betreffende mand en moet wachten tot de instellingen ervan in het display komen staan, tot je hem kunt uitschakelen. Een aantal keren ging dat niet goed en gingen beide mandjes uit.

Bij gebruik van beide mandjes kun je tussentijds de tijd of temperatuur ook aanpassen, op een soortgelijke manier. Daar zit iets van wachttijd op, wat onlogisch aanvoelt. Tussentijds een andere functie kiezen, bijvoorbeeld van Air Fry overschakelen naar Max Crisp, kan niet. Dan moet je het bakproces stoppen en handmatig de andere optie kiezen. Dat is even wennen.

Het bakresultaat

De afgelopen weken zijn er hier in huis ontzettend veel gerechten klaargemaakt in de airfryer. Hierbij heeft het apparaat zich een alleskunner betoond. Of het nu een kroket was, een zak friet, verse zalm op de huid, een vleesvervanger krokant bakken, broodjes oppiepen of het dagelijkse worstenbroodje van het kind des huizes: het ging prima. Zeker door wat te spelen met de instellingen was het resultaat zeer goed te noemen. Daarbij is de functie Max Crisp het vermelden waard: zeker snacks uit de diepvries, zoals loempia's of fish cakes, worden lekker krokant door de extra hoge temperatuur.

©Saskia van Weert

De brownies uit het receptenboekje waren geen succes. De mix moest onder in de mand worden gegoten, zonder Crisp-plaat. Ondanks verlenging van de baktijd bleef de mix ongaar – waarschijnlijk omdat de hete lucht van boven komt en de onderzijde van de brownies niet goed genoeg werd verhit.

Over voorverwarmen: fabrikanten stellen vrijwel altijd dat dit niet nodig is. Echter, voor het beste resultaat doe je dat wel – een minuut of vier op de gewenste temperatuur. Het resultaat is aanmerkelijk beter dan zonder voorverwarmen, zeker bij snacks en eten dat krokant moet worden.

Schoonmaken

Na gebruik moeten de mandjes en platen worden schoongemaakt. Dat gaat prima onder de kraan in een sopje, en de vaatwasser doorstaan ze ook goed. De ervaring met airfryers leert dat er uiteindelijk toch vaak ingebrand vet op de platen opduikt. Het is goed dat in de gaten te houden en de Crisp-platen periodiek met een ovenreiniger te lijf te gaan. Een oude tandenborstel komt dan goed van pas.

Airfryer gebruikt en crispplaat vies?

Laat ovenreiniger even intrekken en spoel de plaat weer blinkend schoon!

Zijn er geen minpunten?

Hoewel de bediening en het resultaat echt dik in orde zijn, kent deze airfryer van Ninja een paar minpuntjes. Zo klinkt er bij elke start, stop, pauze en herstart een nogal luide piep, die echt te hard is om in een gehorig huis 's nachts nog wat te bereiden. De buitenzijde is gevoelig voor vetvlekken en vingerafdrukken, dus als je een schoon uiterlijk belangrijk vindt, moet er vaak een doekje overheen.

De Crisp-platen zitten nogal stevig in de mand geklemd, waardoor ik me bezeerde bij het verwijderen ervan om alles schoon te maken. Door de openingen van de plaatjes kan er ook eten onder vallen, dus zorg dat je hem met een siliconen tang even oplift bij het serveren – om ook bijvoorbeeld broccoli-roosjes of dunne frietjes onder de plaat vandaan te halen.

©Saskia van Weert

Conclusie: Ninja airfryer kopen?

De Ninja Foodi Dual Zone-airfryer is een veelzijdige airfryer met handige functies voor wie graag efficiënt kookt. De mogelijkheid om twee mandjes tegelijk te gebruiken – al dan niet met verschillende instellingen – werkt goed en levert in veel gevallen een mooi bakresultaat op. Snacks, vis, vleesvervangers en zelfs broodjes komen er prima uit.

De bediening is over het algemeen gebruiksvriendelijk, al vraagt het apparaat soms wat aandacht, vooral bij het tussentijds aanpassen van instellingen. Ook het schoonmaken is eenvoudig, al kunnen de Crisp-platen wat lastig loskomen.

Al met al is dit een degelijke airfryer die goed presteert, zeker als je regelmatig meerdere onderdelen van een maaltijd tegelijk wilt klaarmaken. Houd wel rekening met het formaat, het geluidssignaal en een paar praktische aandachtspunten tijdens gebruik.