De Verkenner van Windows is waarschijnlijk een van je meest gebruikte programma’s. In dit artikel bespreken we enkele handige functies en opties, waaronder een paar nieuwigheden (in Windows 11 24H2). Functies die ontbreken, vullen we aan met externe tools.

Tip 1 Tabbladen

Wil je bestanden kopiëren of verplaatsen tussen mappen, open dan eenvoudig twee tabbladen in Verkenner. Selecteer de items in de eerste map en sleep deze met de rechtermuisknop ingedrukt naar het tweede tabblad. Laat de muisknop los om een contextmenu te openen met opties als Hierheen kopiëren, Hierheen verplaatsen en Hier snelkoppelingen maken.

Tabbladen kun je verslepen, net als in een browser. Klik je met rechts op een tabblad, dan krijg je opties als Andere tabbladen sluiten, Tabblad rechts sluiten en Tabblad dupliceren.

Navigeren in Verkenner: net als in je browser.

Tip 2 Contextmenu

Wanneer je in Verkenner met rechts op een map of bestand klikt, verschijnt standaard de optie Meer opties weergeven in het contextmenu. Hier vind je onder meer Knippen, Kopiëren en Naam wijzigen. Zie je deze opties liever meteen in het contextmenu verschijnen, dan kun je dit met een registeringreep regelen.

Start regedit.exe vanuit het Windows-startmenu. Navigeer naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\Software\Classes\CLSID. Klik hier met rechts op en kies Nieuw / Sleutel. Geef deze de naam {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik met rechts op deze nieuwe sleutel en maak hier de subsleutel InprocServer32. Dubbelklik in het rechterdeelvenster op (Standaard), bevestig met OK, sluit De Register-editor af en herstart Windows.

Na een registeringreep duikt het vertrouwde contextmenu weer op.

Tip 3 Sneltoetsen

Verkenner biedt tijdbesparende sneltoetsen, net als veel andere applicaties. Met Windows-toets+E bijvoorbeeld start je Verkenner snel op, terwijl je met ingedrukte Ctrl-toets in combinatie met W, Tab en Shift+Tab tussen tabbladen navigeert. Andere nuttige sneltoetsen zijn F2 om bestanden te hernoemen, Shift+Delete om data definitief te verwijderen (na bevestiging) en Ctrl+Z om de laatste actie ongedaan te maken. Heb je bijvoorbeeld per ongeluk bestanden hernoemd of verwijderd, dan kun je dat met deze sneltoets herstellen.

In de tabel vind je een overzicht van de meeste sneltoetsen voor Verkenner.

Tip 4 Extra opties

Selecteer je in Verkenner een map of bestand en druk je op Shift+F10, dan verschijnen afhankelijk van het geselecteerde item extra geavanceerde opties. Voor een map zie je bijvoorbeeld In nieuw proces openen en PowerShell-venster hier openen. De eerste optie opent een nieuw, onafhankelijk Verkenner-venster dat ook blijft werken in het geval dat andere processen vastlopen. De tweede optie spreekt voor zich.

Bij een uitvoerbaar bestand vind je de optie Als andere gebruiker uitvoeren, waarmee je de toepassing kunt starten met de machtigingen van een specifieke gebruiker.

Je kunt ook geavanceerdere opties tevoorschijn halen.

Tip 5 De startpagina van Verkenner

Als je Verkenner opent, zie je boven in het navigatievenster (maak dit desnoods zichtbaar via Weergeven / Weergeven) standaard het item Thuis. Dit is je startpagina, met rechts dynamische onderdelen als Snelle toegang, Favorieten en Recente. Via het contextmenu kun je mappen vastmaken of losmaken aan het menu Snelle toegang. Bestanden kun je via vergelijkbare opties toevoegen aan of juist verwijderen uit de favorieten. Op deze manier zijn veelgebruikte mappen en bestanden sneller toegankelijk.

Onder Recente vind je de twintig meest recent (lokaal) geopende of bewerkte bestanden. Is dit lijstje leeg, schakel de functie in via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Startmenu en schakel de optie Recent geopende items weergeven in Start, Jumplists en de Verkenner in. In Windows 11 versie 24H2 komt hier Gedeeld bij, voor bestanden die via OneDrive, SharePoint of Teams met jou zijn gedeeld (vooropgesteld dat je met het juiste account bent aangemeld).

In Windows 11 fungeert het item Thuis in Verkenner als een soort startpagina.

Tip 6 De rubriek Galerie

Op de startpagina van Verkenner vind je in het navigatiedeelvenster, direct onder Thuis, de rubriek Galerie. Hier zie je een chronologisch overzicht met een scrolbare tijdsindeling van visuele media uit je persoonlijke mappen Afbeeldingen en Video’s, en uit je OneDrive (indien synchronisatie is ingeschakeld).

Je kunt ook zelf bepalen welke galerielocaties worden gebruikt. Klik bovenaan op Verzameling / Verzameling beheren om mappen te verwijderen of toe te voegen. Verschijnen media van bepaalde locaties niet, voeg deze dan toe aan de indexeringslocaties van de ingebouwde zoekfunctie (zie tip 8).

Leuk: de ingebouwde mediagalerie van Verkenner.

Tip 7 Compressie

In Windows kun je al langer bestanden en mappen archiveren naar een zip-bestand. Selecteer de items, klik met rechts op de selectie en kies Kopiëren naar / Gecomprimeerde (gezipte) map. Het zip-bestand neemt automatisch de naam over van het bestand waarop je het laatst hebt geklikt.

Om een zip-archief uit te pakken, selecteer je het bestand, kies je bovenaan Alles uitpakken en geef je een doellocatie op. Sinds Windows 11 versie 23H2 kun je op dezelfde manier ook archieven als tar en 7z uitpakken. Vanaf versie 24H2 is het mogelijk data direct vanuit het contextmenu Comprimeren in te pakken in de formaten zip, 7z en tar. Via de optie Aanvullende opties kun je hierbij ook compressiemethodes selecteren. Deze functie is mogelijk nog niet op alle 24H2-systemen beschikbaar.

Windows kan al langer met zip-bestanden overweg (andere formaten volgen binnenkort).

Tip 8 Zoekfunctie

Een bestandsbrowser bevat uiteraard een zoekfunctie. Zo kun je in Verkenner een map openen en rechts boven in de zoekbalk een deel van een bestandsnaam invoeren. Dit levert een lijst op van bestanden in de map, inclusief submappen.

Bij te veel zoekresultaten kun je booleaanse zoekoperatoren, jokertekens en filters gebruiken. Combineer zoektermen met operatoren als AND (beide aanwezig), OR (één of beide aanwezig) en NOT (niet aanwezig). Een XOR-operator (één aanwezig, maar niet beide) ontbreekt, maar kan via PowerShell worden uitgevoerd met deze opdracht:

Via de optie Zoekopties bovenaan, kun je na het invoeren van een zoekterm allerlei filters instellen, zoals Gewijzigd op / Deze maand en Grootte / Heel groot. Hier kun je ook locaties en criteria kiezen, zoals Alle onderliggende mappen of Huidige map, al dan niet ook zoeken in de (leesbare) bestandsinhoud enzovoort.

Meerdere filters combineren is ook mogelijk en de zoekbalk toont telkens netjes de bijbehorende zoekinstructies (goed ter lering). Zoekopdrachten kun je voor snel hergebruik bewaren via de knop met drie puntjes, met de optie Vastmaken aan Snelle toegang.

Bij Zoekopties / Geïndexeerde locaties wijzigen bepaal je zelf welke bestandslocaties Windows moet indexeren, wat (veel) snellere zoekresultaten oplevert.

Zoeken is meer dan zomaar trefwoorden intikken. Filters maken het zoekproces veel efficiënter.

Tip 9 Alternatief bestandsbeheer

Hoewel Verkenner de standaard bestandsbrowser van Windows is, kun je daarnaast ook prima andere tools gebruiken. Gratis alternatieven zijn bijvoorbeeld het krachtige Multi Commander en het eenvoudigere Files, dat met een aanpasbare lay-out goed aansluit bij Windows 11.

Hier bekijken we kort Files. In het navigatiepaneel vind je naast Stations ook secties als Cloudstations (voor Google Drive en OneDrive), Netwerk, WSL, Vastgezet (voor vastgepinde mappen en bestanden) en Labels.

Met Labels kun je gekleurde labels toewijzen aan data, waarna deze automatisch in virtuele mappen verschijnen. Klik op het icoon naast een map of bestand om deze te veranderen in selectievakjes, wat meervoudige selectie vereenvoudigt. Het contextmenu biedt opties zoals Comprimeren (naar zip en 7z) en de optie Maak map met selectie. Ook hernoemen in bulk is mogelijk. Via het tandwielpictogram zet je de interface nog meer naar je hand.

Het programma Files is in diverse opzichten toch net iets beter dan Verkenner.

Tip 10 Schijfruimte

Verkenner geeft een beetje inzicht in de beschikbare schijfruimte, maar het is minder snel duidelijk waar de grootste bestanden zich bevinden. Hiervoor is een tool als TreeSize Free handiger. Deze tool toont in een boomstructuur welke mappen en bestanden de meeste ruimte innemen, inclusief hun percentage van de totale schijfruimte.

TreeSize Free integreert in Verkenner, zodat je vanuit het contextmenu via Scannen met Treesize Free eenvoudig een mappenscan start. Je kunt mappen direct sorteren op grootte en ook netwerkschijven worden ondersteund. De scanfunctie biedt binnen enkele seconden een overzicht, zelfs op grote schijven. Bestanden kunnen ook rechtstreeks vanuit de tool worden verwijderd, wat opruimen efficiënter maakt.

Deze schijf raakt al behoorlijk vol.

Tip 11 Speurneus

De geïntegreerde zoekfunctie van Windows ondersteunt weliswaar indexering, jokertekens, zoekfilters en booleaanse zoekoperatoren, maar veel gebruikers vinden deze niet zo gebruiksvriendelijk. De gratis versie van Listary is handiger en kan ook dienen als applicatielauncher.

Standaard zoekt Listary op alle lokale schijven (aanpasbaar in de Pro-versie, inclusief ondersteuning voor netwerkschijven). Standaardfilters als Folder, Bestand, Document, Picture, Video en Audio helpen je resultaten te verfijnen, en je kunt instellen hoe recent data mogen zijn gewijzigd.

Door tweemaal op de Ctrl-toets te drukken, verschijnt een balk waarin je een deel van een bestands- of programmanaam kunt invoeren om het direct te openen met een muisklik of sneltoets.

Via Opties, bereikbaar via het contextmenu van het programma-icoon, kun je extra functies toevoegen. Denk aan commando’s zoals cmd voor de Opdrachtprompt of aangepaste snelkoppelingen als kb <bestand> (opent het bestand in Kladblok). Hier stel je tevens tekstmacro’s in, zoals g <zoekterm> of w <zoekterm>, voor snelle zoekopdrachten in Google en Wikipedia.

Twee in één: een snelle zoekfunctie en een applicatielauncher.

Tip 12 Archivaris

Hoewel Windows 11 versie 24h2 ondersteuning biedt voor tar, zip en 7z, blijven de instelopties beperkt. Voor meer functionaliteit is 7-Zip een betere keuze.

Na installatie vind je de 7-Zip Manager in het startmenu. Hiermee kun je bestanden archiveren, testen en uitpakken, maar dankzij integratie met Verkenner kan dit ook direct vanuit het contextmenu. Hier zijn opties beschikbaar zoals Toevoegen aan <bestandsnaam>.7z of <bestandsnaam>.zip, Toevoegen aan archief en Inpakken en e-mailen. Bij de laatste twee kun je uitgebreide parameters instellen.

Je kiest bijvoorbeeld het archiefformaat (7z, zip, tar, wim enzovoort), compressieniveau en -grootte. Ook kun je een zelfuitpakkend SFX-archief maken (met exe-extensie) of het archief beveiligen met een wachtwoord. Daarnaast is het mogelijk grote archieven automatisch op te splitsen in instelbare, kleinere bestanden.

7-Zip richt zich duidelijk tot de veeleisende power-user.

Tip 13 Voorbeeldweergave

In het voorbeeldvenster in Verkenner (klik op Weergeven en selecteer Voorbeeldvenster) kun je miniaturen bekijken van veelgebruikte afbeeldingsformaten, de eerste frames van video’s en de inhoud van enkele tekst- en documentbestanden. QuickLook breidt deze functionaliteit aanzienlijk uit en werkt vergelijkbaar met de voorbeeldfunctie in macOS. Deze app is beschikbaar in de Microsoft Store.

Door simpelweg op de spatiebalk te drukken, zie je direct een (groot) voorbeeld van een bestand, zonder dat je een extra programma of Verkenner-venster hoeft te openen. QuickLook ondersteunt meer bestandstypen dan Verkenner, zoals jpg, png, (geanimeerde) gif, raw-afbeeldingen, pdf, Word-, PowerPoint- en Excel-bestanden, markdown, video en audio (inclusief ingebouwde afspeelmogelijkheden), code- en archiefbestanden.

Met één druk op de spatiebalk krijg je fraaie voorbeeldweergaven.

Tip 14 Eigenschappen aanpassen

Elke map en elk bestand heeft eigenschappen zoals een datum, en attributen zoals alleen lezen, verborgen en systeem(bestand). Hoewel je deze attributen kunt bekijken via de Opdrachtprompt, werkt dit veel eenvoudiger met het tooltje Attribute Changer via de optie shell extension.

Selecteer de gewenste data in Verkenner, open het contextmenu en kies Eigenschappen aanpassen. Op het tabblad Eigenschappen schakel je attributen naar wens in of uit, en pas je tegelijk de datum- en tijdnotaties aan (Gemaakt, Gewijzigd, Laatst geopend). Rechtsklikken op de velden geeft toegang tot extra opties. Zo kun je bijvoorbeeld de datum van een (foto)selectie in één keer met een bepaald aantal dagen aanpassen. Een simulatiemodus toont de wijzigingen vooraf.

Pas bijvoorbeeld de bestandsdatums aan.

Tip 15 Bulkacties

Als je vaak dezelfde acties op groepen bestanden uitvoert, bespaart DropIt je veel tijd. Hoewel de tool al wat ouder is, werkt hij nog uitstekend op Windows 11. Na installatie verschijnt een verplaatsbare knop op je bureaublad. Klik hier met rechts op en kies Profielen / Aanpassen. In het dialoogvenster kun je acties instellen.

Wil je bijvoorbeeld alle png-bestanden uit een map verplaatsen, geef het profiel dan een naam als PNG-verhuis. Selecteer vervolgens een pictogram via Zoeken en sla het profiel op. Kies het profiel, klik met rechts op het pictogram en ga naar Associaties. Klik op de plusknop, vul een naam in en stel bij Regels de waarde *.png in. Kies Verplaats bij Acties (DropIt ondersteunt meer dan twintig verschillende acties) en geef de Doelfolder op. Voeg een extra associatie toe voor andere bestanden: Regels: # (voor alle andere bestanden), Actie: Overslaan. Bewaar de associaties. Nu kun je een map met png-bestanden simpelweg naar de DropIt-knop slepen en bevestigen.

Bestandsoperaties in bulk gaan veel sneller met DropIt.

Tip 16 Menubeheer

Programma’s zoals 7-Zip en Attribute Changer voegen hun opties toe aan het contextmenu van Verkenner, maar met Filemenu Tools krijg je nog meer mogelijkheden. Na installatie verschijnt in het contextmenu de optie Filemenu Tools, waarmee je toegang hebt tot meer dan dertig functies.

Voorbeelden zijn Change Icon, Size of Folder, Send to Mail Recipient en Shred Files. Via Configure Filemenu Tools kun je het menu aanpassen door ongewenste items uit te schakelen en dit te bevestigen met de groene V-knop. Op de tabbladen Send To… menu en Commands of other applications kun je ook andere contextmenu-opties aanpassen, maar voor volledig beheer van het contextmenu is Context Menu Manager beter geschikt. Klik op de GitHub-pagina op Github Releases en download het recentste exe-bestand. In het menu Home kun je vrijwel alle contextmenu-opties van Verkenner beheren, ongewenste items uitschakelen en eigen items toevoegen via Create new menu item.

Stel het contextmenu van Verkenner helemaal in zoals jij dat wenst.

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, maar ook de meest toegankelijke telefoon van het - Nederlandse! - merk tot dusver. De Fairphone 6 is een smartphone die voor iedereen boeiend is, vertelt de fabrikant vol trots. Is dat echt zo? Je leest het in deze Fairphone 6-review.

Het verhaal van Fairphone is nobel: het maakt smartphones (en audioproducten) met respect voor mens en milieu, onder andere door zoveel mogelijk duurzaam gewonnen grondstoffen te gebruiken en Chinese fabrieksarbeiders goed te behandelen en te betalen. De telefoons zelf zijn deels door jou als gebruiker te repareren en krijgen vele jaren software-updates. Alles voor een zo duurzaam mogelijke smartphone die jij zo lang mogelijk kunt gebruiken. Een streven waar niemand op tegen kan zijn, maar een groot verkoopsucces zijn Fairphones nooit geworden. Wij denken dat dat onder andere komt omdat Fairphone vaak koos voor technisch wat minder goede onderdelen, waardoor een Fairphone op papier en in de praktijk minder goed presteerde dan even dure – maar veel minder duurzame – smartphones van andere merken. 

©Rens Blom

De batterij kun je zelf uit de smartphone halen.

©Rens Blom

De batterij uit de behuizing.

©Rens Blom

Een nieuwe batterij is zo in de smartphone te stoppen.

De Fairphone 6 moet dat verhaal veranderen. Het 193 gram wegende toestel is net als zijn voorgangers erg duurzaam, krijgt updates tot 2033 en is grotendeels zelf te repareren. Fairphone belooft die reserve-onderdelen ook te blijven verkopen tot 2033. Bovendien krijg je vijf jaar garantie op de hardware van de smartphone, tegenover twee jaar die de meeste andere merken bieden. Tot zover de aspecten die Fairphone interessant maken voor de bekende doelgroep. 

©Rens Blom

Prima specificaties

Fairphone heeft echter ook stappen gezet om zijn nieuwste smartphone interessanter te maken voor een grotere doelgroep. In de Fairphone 6 zitten meer gangbare specificaties, zoals een prima Qualcomm-processor en — net als in de Fairphone 5 – 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagcapaciteit. De Fairphone 6 heeft een beter oledscherm gekregen. Dat scherm is met 6,3 inch redelijk goed met één hand te bedienen, oogt soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid en kan ook op andere vlakken aardig meekomen met de concurrentie. 

©Rens Blom

De camera's zijn ook vernieuwd en bevallen ons heel aardig. Met de 50megapixel-hoofdcamera schiet je in veel omstandigheden realistische foto's en de 13megapixel-groothoekcamera doet ook keurig zijn werk. Er zijn in dit prijssegment wel smartphones met nog betere camera's. Voor de batterij geldt hetzelfde. De Fairphone 6 beschikt over een 4415mAh-accu die probleemloos een dag meegaat, maar daar houdt het op. Veel concurrerende toestellen hebben grotere accu's en gaan langer mee. Opladen doet de Fairphone 6 met maximaal 30 watt via usb-c, waardoor de accu snel genoeg vol zit. 

Rustgevende modus

Om een bredere doelgroep aan te spreken, heeft Fairphone meer gedaan dan een technisch fijne smartphone maken. De Fairphone 6 heeft echt een eigen smoel, komt – ondanks dat je hem grotendeels uit elkaar kunt schroeven – degelijk over en houdt prettig vast. Een speciale knop laat je overschakelen naar een rustgevende modus met slechts vijf apps, zonder meldingen. Helaas ervaren wij nogal wat bugs in deze modus.

©Rens Blom

De rustgevende modus.

©Rens Blom

Met deze gele knop schakel je de rustgevende modus in en uit.

We vinden het ook leuk en slim bedacht dat je officiële accessoires kunt kopen om op de achterkant te schroeven. Denk aan een kaarthouder, nekkoord en verticaal rubber handvat voor meer grip. De accessoires bevestigen en verwijderen gaat erg eenvoudig en doet ons veel denken aan de aanpak van de concurrerende CMF Phone 1 die begin 2024 uitkwam. 

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Wat CMF niet doet en andere merken vrijwel ook niet, is jou de telefoon laten openschroeven om onderdelen als het scherm, de batterij en luidspreker te vervangen bij schade of een defect. Fairphone doet dit wel en profileert zich zo niet alleen als een duurzaam merk, maar ook als een merk dat jou als gebruiker verder helpt bij problemen. Die filosofie waarderen we.

Software nog met bugs

Fairphone belooft zijn nieuwste smartphone tot 2033 software-updates te geven, een belofte die bij oude toestellen is waargemaakt. Het merk heeft langer nodig dan andere fabrikanten om updates uit te rollen, maar heeft wel een lange adem. Opmerkelijk is dat wij en veel andere vroege gebruikers nogal wat softwareprobleempjes ervaren met de Fairphone 6. Een topman van Fairphone (h)erkent de bugs en belooft deze zomer updates met oplossingen. Fijn, maar als vroege koper kunnen de eerste weken tot maanden met je nieuwe Fairphone 6 dus ook frustrerend zijn.  

©Rens Blom

Dan blijft alleen nog de prijs over. De eerste Fairphones waren niet heel duur, maar technisch ook niet zo geavanceerd. De Fairphone 5 uit 2023 was technisch een stuk beter, maar kostte een serieuze 699 euro. We vinden het dan ook een goede stap dat de Fairphone 6 verschijnt voor 599 euro – een prijs die in potentie meer mensen aanspreekt. Zeker omdat de smartphone technisch echt prima bevalt.

Conclusie: Fairphone 6 kopen?

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.

Begint je oude ratelende Windows-computer nog net niet te roken? Dikke kans dat de pc of laptop met LibreELEC weer loopt als een zonnetje. Dit lichtgewicht besturingssysteem telt slechts één programma: Kodi. En wat voor een, want eigen opgeslagen films, series en muziek verschijnen in een fraaie bibliotheek. Bouw met behulp van gratis software je eigen media-pc!

Op exact 14 oktober 2025 vervalt de ondersteuning voor Windows 10. Pc’s en laptops die wegens hardwarebeperkingen niet naar versie 11 kunnen upgraden, ontvangen vanaf die datum geen (veiligheids)updates meer. Met LibreELEC geef je een gedateerde computer een tweede leven. Na het nodige instelwerk verbind je de kersverse media-pc met een televisie, zodat je in vol ornaat van mooie videocontent kunt genieten.

Nut van een media-pc

Zo’n beetje elke hedendaagse smart-tv heeft toegang tot Netflix, Disney+, Amazon Prime Video en consorten. Waarom zou je dan een media-pc met lokaal opgeslagen mediabestanden op de computer aansluiten? Het antwoord daarop is ietwat omstreden. In illegale downloadnetwerken als bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) liggen er nog altijd volop films, series, documentaires en muziek voor het oprapen. Bovendien was downloaden voor eigen gebruik tot het jaar 2014 tot op zekere hoogte toegestaan. Kortom, misschien heb je nog wel ergens een harde schijf of NAS met talloze mediabestanden liggen. Creëer daarvan een gelikte bibliotheek en toon die op een televisie of computermonitor.

Lage systeemeisen

LibreELEC is een zogeheten Linux-distributie met lage systeemeisen. De ontwikkelaar geeft op zijn website geen uitsluitsel over welke processorsnelheid en hoeveel werkgeheugen je minimaal nodig hebt. Het is dus een kwestie van uitproberen. Met een computer van pakweg tien jaar oud kom je vermoedelijk al een heel eind.

Naast reguliere pc’s en laptops is LibreELEC ook voor andere apparaten beschikbaar. Zo kun je dit besturingssysteem bijvoorbeeld op een geschikte singleboardcomputer installeren, zoals een Raspberry Pi. Het voordeel daarvan is dat je tegen lage kosten een volwaardige media-pc inricht.

Opslagmedium prepareren

Je voert de installatie van LibreELEC straks vanaf een SD-kaart of usb-stick uit. Bedenk goed dat je daarmee alle huidige opgeslagen gegevens kwijtraakt. Stel deze data zo nodig dus eerst veilig. Je gaat het opslagmedium nu met het hulpprogramma LibreELEC USB-SD Creator prepareren. Gebruik hiervoor een willekeurige pc, laptop of Mac.

Download LibreELEC USB-SD Creator. Er zijn versies voor Windows en macOS beschikbaar. Zodra je op het installatiebestand dubbelklikt, verschijnt er mogelijk eerst een waarschuwing. Dat komt omdat de beveiligingsmodule van Windows de uitgever niet herkent. Je kunt de installatie gewoon uitvoeren, want het programma is volkomen veilig.

Prik de SD-kaart of usb-stick in de computer en start LibreELEC USB-SD Creator op. Klik onder Kies versie op het uitrolmenu. Als je het besturingssysteem op een normale pc of laptop gaat installeren, kies je Generic (AMD/Intel). Je bevestigt vervolgens met Download, waarna je een lokale opslagmap selecteert. Wanneer je onder Kies uw USB stick of SD kaart het juiste opslagmedium hebt aangewezen, klik je als laatste op Schrijf / Yes.

Selecteer de juiste versie van LibreELEC om een opstartbare SD-kaart of usb-stick te genereren.

Opstartbare usb-stick of SD-kaart

Je hebt nu de pc of laptop nodig waarop je LibreELEC wilt installeren. Stop daarin de SD-kaart of usb-stick. De bedoeling is dat je dit systeem vanaf het zojuist geprepareerde externe opslagmedium gaat opstarten. Je regelt dat door in een specifiek menu van het moederbord de SD-kaart of usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Roep dit zogeheten BIOS- of UEFI-menu op door tijdens de opstartfase van de pc of laptop op een specifieke sneltoets te drukken. Dat is bijvoorbeeld F10, F2 of Delete. De exacte toets verschilt per systeem.

Heb je het BIOS- of UEFI-menu eenmaal gevonden, dan navigeer je naar Boot of een soortgelijk onderdeel. Zorg ervoor dat het juiste opslagmedium als eerste opstartschijf is geselecteerd. Je herkent een SD-kaart of usb-stick doorgaans aan de naam van de fabrikant. Bewaar als laatste de wijzigingen en start de computer op.

©PXimport

Regel in het BIOS- of UEFI-menu dat de computer vanaf het externe opslagmedium opstart.

Installatie starten

Hoog tijd om de installatie van LibreELEC te starten! Als het goed is, komt vanzelf het gekleurde logo van deze Linux-distributie tevoorschijn. Na even wachten zie je een blauw scherm met een ietwat Spartaans ogend menu. Selecteer Install LibreELEC en bevestig met Enter. Heeft jouw computer meerdere schijven? Bepaal dan op welke opslagdrager je het besturingssysteem wilt installeren en druk nogmaals op Enter. Je selecteert in de volgende schermen tweemaal Yes, waarna je wederom op Enter drukt. De installatie wordt nu gestart. Haal na afloop de usb-stick of SD-kaart uit de computer en druk nog een keer op de Enter-toets. Je gaat nu met de pijltjestoetsen naar Reboot en drukt – je raadt het al – nog een laatste keer op Enter.

Zodra LibreELEC succesvol vanaf het externe opslagmedium opstart, verschijnt dit logo.

Instellingen LibreELEC

Het is gedaan met die lelijke Spartaanse installatiemenu’s, want het openingsscherm van dit besturingssysteem ziet eruit om door een ringetje te halen. Je gaat in het welkomstvenster eerst enkele instellingen van LibreELEC aanpassen.

Klik onder Language op het uitrolmenu en kies Dutch.

Wijzig de taal van het besturingssysteem meteen naar het Nederlands.

Via Volgende geef je het systeem desgewenst een andere hostnaam. Dat is met name handig voor de herkenbaarheid van de media-pc binnen het thuisnetwerk. LibreELEC vereist een internetverbinding. Op die manier kan het besturingssysteem verse systeemupdates, filmcovers en overige informatie ophalen. Indien de computer niet met een netwerkkabel is verbonden, klik je in het volgende venster op de naam van jouw thuisnetwerk. Kies Verbinden en typ het wifi-wachtwoord. Sluit het venster met OK. Achter de netwerknaam verschijnt een ip-adres.

Misschien wil je de mediabibliotheek van de media-pc op den duur vanaf andere apparaten beheren. In dat geval is het verstandig om in het volgende venster alvast de verbindingsopties SSH en Samba te activeren. Sluit met tweemaal Volgende het welkomstvenster.

Voor een goede werking koppel je de media-pc aan jouw (draadloze) thuisnetwerk.

Navigeren in Kodi

Als je het besturingssysteem LibreELEC opstart, kom je automatisch in Kodi terecht. Dit populaire mediaprogramma kun je volledig naar eigen smaak finetunen. Je gebruikt het touchpad van een laptop of een normale muis om door de menu’s te navigeren. Zit je ergens diep in Kodi en kun je niet terug? Met de Escape-knop van het toetsenbord kun je altijd weer naar het voorgaande venster teruggaan.

Films importeren

In een ideale situatie overspoel je Kodi met films, zodat het programma daarvan een mooie mediabibliotheek kan opbouwen. Staan de films op een externe harde schijf, ssd of usb-stick? Sluit dit opslagmedium dan op de nieuwbakken media-pc aan.

Navigeer vanuit het beginvenster achtereenvolgens naar Speelfilms / Ga naar bestandensectie / Toevoegen video’s / Bladeren / Root bestandsysteem / media en wijs het bewuste opslagstation aan. Selecteer een map met films en klik op OK. Je bedenkt voor deze bestandslocatie eventueel een passende naam, waarna je bevestigt met OK.

Je gaat nu inhoud aan de map toewijzen. Op basis van deze gegevens haalt Kodi de juiste filmgegevens op bij een online informatiebron. Klik op Deze map bevat en kies Speelfilms.

Met de juiste instellingen plukt Kodi filmgegevens van het web.

Heb je een map met series aangewezen, dan kun je hier als alternatief ook Series kiezen. Klik ook nog even op Instellingen en selecteer bij Voorkeurstaal de optie nl-NL. Ga daarna naar Fanart.tv en kies nl achter Taal voor fanart.tv achtergrond. Klik tweemaal op OK en Ja om de films in Kodi te tonen.

Kodi creëert van alle mediabestanden een prachtige bibliotheek met filmcovers.

Films in netwerk

Kodi kan ook films van andere apparaten binnen jouw thuisnetwerk importeren, zoals een pc of NAS. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Een handige methode is om eerst een mediaserver met films op een pc of NAS in te stellen. Er zijn voor dit doeleinde diverse toepassingen beschikbaar. Op een Synology-NAS gebruik je hiervoor bijvoorbeeld de app Mediaserver, terwijl je op een pc de freeware Universal Media Server kunt installeren.

Je past in Kodi eerst even een instelling aan. Klik in het beginvenster bovenaan op het tandwielpictogram om de instellingen te openen. Ga vervolgens naar Diensten / UPnP/DLNA en activeer de optie UPnP-ondersteuning inschakelen.

Na een aanpassing in de instellingen kan Kodi met andere mediaservers communiceren.

Daarnaast loont het de moeite om de opties Deel mijn bibliotheken en Toestaan op afstand bedienen via UPnP in te schakelen. Je kunt de Kodi-bibliotheek dan namelijk ook op andere apparaten benaderen, zoals een smart-tv. Stream de films zo over het thuisnetwerk.

Keer terug naar het beginvenster en ga naar Video’s / Bestanden / Toevoegen video’s / Bladeren / UPnP-apparaten en kies de gewenste mediaserver. Je selecteert de goede map en klikt tweemaal op OK.

Voeg in Kodi een mediaserver met films toe.

Tijd voor popcorn!

Zin in een filmpje? Voordat je de videoweergave start, wil je misschien eerst weten waar het verhaal over gaat. Klik met de rechtermuisknop op een filmcover en kies Informatie. Er opent een vers scherm met onder andere een korte Nederlandse beschrijving en een overzicht van de belangrijkste acteurs. Je bekijkt zelfs een trailer, al dien je dan wel eerst een add-on met YouTube-toegang te installeren.

In feite creëer je met Kodi je eigen ‘Netflix’ vol met filminformatie.

Klik op Afspelen om de film te starten. Via het spraakballonnetje onderaan schakel je zo nodig Nederlandstalige ondertitels in. Wanneer die ontbreken, komt de optie Download ondertiteling goed van pas. Hiervoor is het wel een voorwaarde dat je een ondertiteldienst hebt toegevoegd (zie volgende paragraaf).

Soms zijn er meerdere audiosporen beschikbaar. Zo kun je veel animatiefilms in het Engels óf Nederlands volgen. Open via het tandwiel rechtsonder de Instellingen en klik op Audio-instellingen. Selecteer nu achter Audiospoor de juiste optie.

Kodi speelt films in een hoge resolutie inclusief ondertitels af.

Belangrijke instellingen

Kodi heeft een heleboel instellingen. Het zijn er zelfs zó veel dat we er met gemak een compleet artikel aan kunnen wijden. In plaats daarvan nemen we de belangrijkste opties met je door. Klik in het beginvenster linksboven op het tandwielpictogram om de instellingen te openen. Via Add-ons / Installeer van repository / Alle repositories kun je allerlei extensies toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan ondertiteldiensten, informatieleveranciers en zelfs spelletjes. Probeer gerust eens iets uit door de betreffende extensie te installeren.

Ga in het instellingenmenu naar Systeem / Beeldscherm. Standaard laat Kodi alleen de basisopties zien. Klik daarom linksonder een paar keer op het tandwiel om alle opties te tonen. In dit menu kun je de maximale resolutie en vernieuwingsfrequentie instellen. Tot slot is het onderdeel Audio de moeite waard. Bepaal hier uit welke speakers je geluid wilt horen.

Het uitgebreide instellingenmenu van Kodi bevat meerdere rubrieken.

Maximaal kijkgenot

Heb je Kodi volledig naar eigen wens ingesteld? Mooi, want dan kun je eindelijk eens in alle rust van die mooie film of serie genieten. Uiteraard doe je dat het liefst op een groot scherm. De meeste laptops en pc’s hebben een HDMI-uitgang, zodat je een televisie als veredeld computerscherm kunt aansluiten. Voor nog meer comfort is de aanschaf van een geschikte afstandsbediening het overwegen waard. Veel kijkplezier!