Stel, je gebruikt Google-apps als Gmail, Agenda, Documenten of Spreadsheets, maar je mist een bepaalde functie in een van die apps. Met Google Apps Script voeg je die gewoon zelf toe. En dankzij slimme tools en trucs hoef je er nauwelijks voor te (kunnen) programmeren.

Stel dat je in Gmail een automatisch antwoord wilt instellen, maar alleen onder specifieke voorwaarden, bijvoorbeeld alleen wanneer een e-mail van een bepaalde afzender komt. Dan is het wel zo handig om ervoor te zorgen dat dit antwoord slechts één keer per persoon wordt verstuurd.

Met Google Apps Script, kortweg GAS, kun je zo’n voorwaardelijk antwoord instellen (vanaf paragraaf 5). GAS is een platform voor snelle applicatieontwikkeling binnen het ecosysteem Google Workspace. Hiermee maak je snel scripts die de functionaliteit van Google-apps uitbreiden of automatiseren.

GAS gebruikt JavaScript en biedt ingebouwde bibliotheken voor de meeste Google Workspace-apps, zoals Documenten, Spreadsheets, Agenda, Formulieren, Vertalen, Maps, Drive en Gmail. Deze bibliotheken zijn direct beschikbaar in de GAS-Editor, en je gebruikt ze door objecten aan te roepen, zoals SpreadsheetApp en DriveApp.

Om bijvoorbeeld een bereik in een actieve spreadsheet te openen, roep je de Google Spreadsheet-bibliotheek aan met:

Maar nu slaan we wel een paar stappen over. En omdat dit artikel zich ook richt op lezers met wat minder script-ervaring, doen we een klein stapje terug.

1 Hallo, wereld!

Met je Google- of Workspace-account log je bijvoorbeeld in bij Google Documenten via https://docs.google.com. Daar kies je Leeg document. Of je gebruikt de verkorte url www.docs.new.

Open hier het tabblad Uitbreidingen en selecteer Apps Script. De editor opent in je browser, met een deelvenster voor je code, een werkbalk voor het uitvoeren en debuggen, en een logvenster voor uitvoer en fouten.

Laten we, zoals gebruikelijk in de programmeerwereld, de wereld begroeten met ons eerste script, dat je als volgt in het editor-venster typt:

Klik op Naamloos project, geef dit een naam en bevestig met Naam wijzigen. Sla je script op in de cloud door op het diskette-icoon te klikken. Druk dan op Uitvoeren: onderaan in het Uitvoeringslogboek zie je meldingen over de start en het voltooien van het uitvoeren, en de werkelijke uitvoer: Hallo, wereld!

Wanneer je vervolgens surft naar https://script.google.com verschijnt je dashboard met onder meer een overzicht van Mijn projecten en Mijn uitvoeringen.

De wereld begroeten met je eerste script – zo hoort het.

2 Logs

Dit eenvoudige script spreekt eigenlijk voor zich, maar let op het gebruik van de .log()-methode van het ingebouwde Logger-object. Deze methode is namelijk handig om te volgen wat er in je script gebeurt of om te debuggen. Door de aanroep bijvoorbeeld vlak voor een mogelijk probleem te plaatsen, kun je de uitvoer van variabelen of berekeningen controleren terwijl het script draait.

Je plaatst het gewenste bericht of de variabele tussen haakjes, bijvoorbeeld:

Deze logberichten zijn trouwens alleen zichtbaar voor jou als scriptontwikkelaar.

Het is ook nuttig om weten dat je in JavaScript voor de waarde van een variabele zowel enkele als dubbele aanhalingstekens kunt gebruiken, maar je blijft best consistent binnen een project(script). Je kunt beide ook handig combineren, als volgt:

Eventueel commentaar laat je voorafgaan door een dubbele slash (//). Merk ook op dat de editor zowel automatische voltooiing als gekleurde syntax ondersteunt, wat het scripten sneller en overzichtelijker maakt.

Je kunt het logboek ook gebruiken tijdens het proefdraaien en debuggen van je script.

3 Koppelen apps

Het is natuurlijk de bedoeling dat je je scripts daadwerkelijk gaat koppelen aan een Google-app. Hieronder volgen twee eenvoudige voorbeelden om dit te doen.

Je kunt bijvoorbeeld e-mailberichten via Gmail versturen met de .sendEmail()-methode van het MailApp-object:

Of je leest gegevens uit een Spreadsheets-werkblad en bewerkt deze:

Voor dit tweede voorbeeld is er een actief Google-spreadsheet nodig. Ga hiervoor bijvoorbeeld naar www.sheets.new, vul een testwaarde in cel A1 in en selecteer Uitbreidingen / Apps script.

Vanuit de GAS-editor kun je trouwens ook op elk moment een nieuw script toevoegen door op de plusknop Een bestand toevoegen te klikken en Script te kiezen, waarna je direct een naam kunt invullen.

Meer documentatie over klassen en methoden in Google Apps Script vind je via deze link. Gevorderde gebruikers vinden hier ook informatie over het gebruik van Google-services, die met specifieke API’s via GAS toegankelijk zijn.

Bij een tweede scriptronde verschijnt in het uitvoeringslogboek ‘Nieuwe waarde!’.

4 Autorisatie

Zodra je je script opslaat en uitvoert, krijg je een melding dat je het moet autoriseren. Wil je het script alleen voor jezelf gebruiken, dan kun je dit privé houden, zodat er geen officiële verificatie nodig is. Klik in het meldingsvenster op Rechten controleren, selecteer je Google-account, klik op Geavanceerd, en kies Ga naar <scriptnaam> (onveilig), en druk op Toestaan. Je ontvangt ook een e-mailmelding van Google met de titel Security alert.

Als je het script alsnog wilt laten verifiëren voor gebruik door anderen, is dit wat complexer. Meld je aan bij de Google Cloud Console met het juiste Google-account. Klik op Select a project, selecteer je GAS-project of klik op New project (en geef het nieuwe project een naam), vul eventueel in het veld Location een locatie in en bevestig met Create. Selecteer het project, druk linksboven op het menu-icoon en ga naar APIs & Services /Credentials. Klik op Configure Consent Screen. Kies Internal om de app beschikbaar te maken voor gebruikers binnen je Workspace-domein of kies External om de app ook voor anderen beschikbaar te maken (dit laatste kan ook binnen de gratis proefperiode). Bevestig met Create en volg de verdere instructies. Bij External moet je nog aanvullende informatie verstrekken en een beoordeling door Google afwachten. Dit heeft dus wel wat voeten in de aarde.

Bij een heuse verificatie moet je kiezen of je je app intern of extern beschikbaar wilt maken.

5 Automatisch antwoord

We hebben al enkele voorbeelden van scripts gezien die aan een Google-app zijn gekoppeld, maar veel functioneel nut zat er nog niet in. Laten we daarom enkele bruikbare voorbeelden doornemen: een voor Gmail en een voor Google Agenda.

In het begin van dit artikel vermeldden we al het instellen van een voorwaardelijk automatisch antwoord in Gmail. Dit vergt enige voorbereiding.

Klik in Gmail op het schuifbalk-knopje rechts van de zoekbalk, vul bij Van het e-mailadres van de gewenste afzender(s) in en laat de overige velden leeg. Klik op Filtermaken, vink de optie Het label toepassen aan, kies Nieuw label en geef het label een naam, bijvoorbeeld automatischantwoord-in. Bevestig met Maken om binnenkomende e-mails van de opgegeven afzenders automatisch aan dit label (een soort mailmap) te koppelen.

Maak vervolgens in het linkermenu met de plusknop bij Labels een tweede label aan, bijvoorbeeld automatischantwoord-uit.

Maak eerst twee labels in Gmail.

6 Antwoord-script

Nu heb je nog een script nodig dat regelmatig checkt welke e-mails het label automatischantwoord-in hebben en automatisch antwoordt naar de afzenders. Deze mails krijgen vervolgens het label automatischantwoord-uit zodat er geen tweede antwoord wordt verstuurd.

Open hiervoor je GAS-editor en maak een script. De benodigde code met commentaar vind je in het document GAP-script_Automatisch_Antwoord.txt. Geef dit script een naam, bijvoorbeeld autoAntwoord, en bewaar het. Klik in het menu op het wekkerpictogram Triggers en kies rechtsonder Trigger toevoegen. Selecteer de juiste functie (autoAntwoord), stel de optie Selecteer afspraakbron in op Op basis van tijd, kies als type bijvoorbeeld Minutentimer met als interval Elke 30 minuten. Bevestig met Save en autoriseer het script zoals uitgelegd in paragraaf 4.

Het script draait nu op de ingestelde frequentie. Test het gerust en de werking controleer via het menu Uitvoeringen.

Het script in werking: label lezen en toekennen, en automatisch antwoord versturen.

7 Agenda-synopsis

In het bestand GAP-script-Agenda-synopsis.txt, vind je een tweede script dat verbinding maakt met zowel Google Agenda als Google Documenten (Drive). Dit script maakt dagelijks een samenvatting van je agenda in een document binnen een specifieke map.

Voor de voorbereiding maak je deze map aan in Google Drive. Vervolgens heb je de ID van de map nodig: open de map in je browser en kopieer alles na /folders/ in de url.

Plak deze ID in het script bij:

Om dit script automatisch op gezette tijden te laten draaien, voeg je een trigger toe. Selecteer hier de functie dagelijkseAgendaNaarDocument en stel een tijd-gebaseerde trigger in, bijvoorbeeld Dagtimertussen 6:00 uur en 7:00 uur. Vergeet niet het script te autoriseren.

In het Uitvoeringslogboek vind je de url (https://docs.google.com/open?id=<…>) naar het document met je agendaoverzicht. Natuurlijk kun je ook naar de map in Google Drive gaan om het document te bekijken en het is ook prima mogelijk om dit document bijvoorbeeld direct naar je mailbox te sturen.

Lees de agenda in en neem een dagelijkse samenvatting op in een Google-document.

8 IFTTT: If This

Je kunt automatiseringen verder uitbreiden door een dienst als IFTTT te gebruiken. Stel dat je een nieuwe rij wilt toevoegen aan een Google Spreadsheet iedere keer wanneer er een nieuw Gmail-bericht binnenkomt met een specifiek onderwerp. Gebruik hiervoor dit GAS-script:

Vervang JE-SPREADSHEET_ID door de ID in de url van je spreadsheet (alles tussen /d/ en /edit). Bewaar en autoriseer het script, en implementeer het als web-app (zie het kader ‘Implementaties’). Voeg een beschrijving toe en bij Wie heeft toegang kun je Iedereen instellen. Na bevestiging met Implementeren verschijnt de url met de implementatie-ID van je web-app. Kopieer en bewaar hem.

Log vervolgens in bij IFTTT, klik op Create en daarna op If This. Selecteer Email als service en kies Send IFTTT an email tagged. Vul als label bijvoorbeeld toevoegen in om te bepalen welke e-mails als trigger zullen gelden. Bevestig met Create trigger.

Dit script wordt als web-app geïmplementeerd.

9 IFTTT: Then That

Klik daarna op Then That en selecteer Webhooks als service. Hiervoor heb je wel een IFTTT Pro-account nodig (gratis één week proef, daarna circa 3 euro per maand).

Kies Make a web request, klik op Connect, en vul deze gegevens in:

Url: <webapp-url-met-implementatie-Id>

Method: POST

Content_type: application/json

Body:

Bevestig met Create action en druk op Continue. Je ziet hier het e-mailadres van IFTTT (trigger@applet.ifttt.com) en jouw gekoppelde Gmail-adres, samen met de eerder ingevulde tag #toevoegen. Rond af met Finish.

Ga nu naar Gmail en test deze automatisering door een bericht naar trigger@applet.ifttt.com te sturen, met #toevoegen in de onderwerpsregel.

Je kunt via Instellingen / Alle instellingen bekijken / tabblad Filters en geblokkeerde adressen eventueel ook binnenkomende mail met het label #toevoegen in de onderwerpregel automatisch laten doorsturen naar het IFTTT-adres.

De IFTTT-applet werd getriggerd en zet via de webhook ons script in werking.

10 Veel of weinig code?

Met GAS kun je dus al veel doen, al dan niet in combinatie met automatiseringstools als IFTTT of Zapier. Het Google Apps Script-platform zegt zelf een zogenoemd low-code-platform te zijn: geschikt voor mensen met minder programeerervaring. Maar als je de door ons gemaakte voorbeeldscripts bekijkt, valt die beloofde low-code-aanpak wat tegen: de scripts lijken vooral geschikt te zijn voor meer ervaren ontwikkelaars. Toch zijn er technieken en tools om ook complexe GAS-scripts te gebruiken zonder (veel) programmeerkennis.

Zo vind je op internet kant-en-klare sjablonen (zie de genoemde links onderaan), en specifiek voor Google Spreadsheets kun je de macro-opnamefunctie inschakelen via Uitbreidingen / Macro’s / Macro opnemen. Neem een macro op, sla deze op, en bekijk of bewerk de macro via de GAS-editor die automatisch opent.

Daarnaast biedt Google AppSheet een gratis no-code-platform met visuele interface en sjablonen voor het bouwen van scripts en apps voor Google Spreadsheets en Drive.

De kers op de taart is AI in de vorm van een chatbot. OpenAI ChatGPT-4o is een van de beste taalmodellen op dit moment en is tegen de tijd dat je dit leest wellicht ook voor gratis accounts beschikbaar met canvas-functionaliteit.

Meld je aan bij ChatGPT en kies (indien beschikbaar) ChatGPT 4o with canvas. Geef uitgebreide instructies voor het beoogde Google Apps-script en vraag om verhelderende Nederlandstalige uitleg. De kans is bestaat dat de gegenereerde code in je GAS-editor meteen werkt. Zo niet, leg uit wat er misgaat, omschrijf eventuele (fout)meldingen en stap voor stap kom je dan meestal toch een werkend eindresultaat.

ChatGPT 4o met canvas: snel gegenereerde code die vaak meteen werkt.

Koffiedrinkers met verschillende smaak in bonen waren tot nu toe aangewezen op twee apparaten of gehannes met verwisselen van koffiebonen. De Philips Baristina is een koffiemachine waarmee je snel wisselt tussen twee soorten bonen. ID.nl testte hem uit.

Eerste indruk: compact en eenvoudig

De Philips Baristina met bean swap is een relatief compacte, niet al te zware machine met een grotendeels kunststof afwerking. Hij biedt de opties om twee verschillende soorten koffiebonen in twee afgescheiden reservoirs boven op het apparaat te doen. Je maakt daarmee naar keuze espresso of lungo met een van beide bonensoorten, of een mix ervan. De bedoeling is dat iedereen makkelijk een koffietje naar zijn eigen smaak maakt. Er is een standaardinstelling voor beide typen dranken, maar het is ook mogelijk om de espresso of lungo sterker te maken met een druk op de knop. Klinkt als een overzichtelijke hoeveelheid functies.

©Saskia van Weert

Verpakking en materiaalgebruik

Zoals bij alle eerder geteste Philips-apparaten zit de Baristina stevig verpakt. Ditmaal niet in een 'gewone' kartonnen doos, maar in een opvallende verpakking waarbij je het karton openklapt om de machine als een soort cadeautje te onthullen. Direct valt op dat het een apparaat zonder veel toeters en bellen is: een eenvoudige grijze body met een uitlekbakje onder het tuitje, een apart verpakte portafilter en een waterreservoir achterop. De behuizing bestaat voor 50 procent uit gerecycled kunststof, waardoor hij helaas wel wat goedkoop oogt gezien de adviesprijs van 349 euro (inmiddels een stuk in prijs gedaald).

Handleiding en voorbereiding

De bediening bestaat uit drie knoppen die met iconen aangeven waarvoor ze bedoeld zijn. Uiteraard is er ook een snoer om hem aan te sluiten, een garantieboekje en een flyer met een QR-code om de handleiding te bekijken en te downloaden. Philips heeft er ditmaal gelukkig voor gekozen niet alle EU-talen in één pdf te zetten, zoals bij de airfryer met stoomfunctie, maar beperkt zich tot een handvol talen. Want hoe eenvoudig een apparaat er ook uitziet, de handleiding even doornemen is altijd een goed idee. Zeker omdat koffiemachines vaak wat handelingen vereisen voordat ze klaar zijn voor gebruik. In dit geval zijn de voorbereidingen overzichtelijk: even doorspoelen met schoon water en uiteraard het portafilter en waterreservoir goed uitspoelen en afdrogen.

©Saskia van Weert

Bonen erin, water erbij

Dan aan de slag. De bonen zijn van bovenaf in het reservoir te gieten. Daarvoor moet wel eerst het bovenklepje open, wat niet zo heel gemakkelijk gaat – ik moet er mijn nagel tussen zetten. Iets van een randje of flapje was handig geweest. Het vullen zelf is een kwestie van de bonen ofwel links ofwel rechts in het reservoir gieten, en dan het klepje weer goed aandrukken. Het waterreservoir haal je gelukkig wel makkelijk uit de behuizing en vul je gewoon onder de kraan. Er zit geen Min-Max-aanduiding op, maar dat is verder geen probleem; er is geen vlondertje om in de gaten te houden.

©Philips

Koffie zetten: zo werkt het

Om koffie te zetten, draai je eerst de knop bovenop naar de gewenste koffiebonensoort. Er zijn drie mogelijkheden: links, rechts of de knop naar onderen draaien. Dat laatste zorgt voor een mix van beide bonensoorten. Druk op de knop voor de espresso of lungo en eventueel de knop voor een extra sterke variant. Vervolgens duw je het portafilter in de opening boven de schenktuit en beweeg je hem naar rechts. Hij komt schuin in een hoek vast te zitten en de machine gaat meteen malen. Dat maakt behoorlijk veel lawaai, en dat is natuurlijk inherent aan het proces van bonen malen. Direct na het malen schiet het portafilter terug naar de beginpositie en begint het water door te lopen. Tijdens dit alles knippert de knop van de gekozen drank.

©Philips

Drab en dosering

Stopt het knipperen, dan is de koffie klaar. Het portafilter kan eruit en moet worden leeggegooid. Direct na het zetten is de koffiedrab erg nat en waterig, dus meteen in de vuilnisbak is geen handige optie. Beter werkt het om de koffie even te laten opdrogen en de drab later alsnog weg te gooien. Er zit een soort uitwerpknopje aan de onderzijde van het portafilter, en dat werkt prima om alles weg te gooien zonder de koffieresten aan te hoeven raken.

Standaard komt er 110 ml lungo of 40 ml espresso uit de machine. Zeker dat eerste is wat krap aan voor een 'Hollandse bak', maar de Baristina kan worden geprogrammeerd om meer koffie te produceren. Dat gaat aan de hand van de drukknoppen en is heel eenvoudig uit te voeren, net als het herstellen van de fabrieksinstellingen.

Consistente smaak

Ook bij meerdere koppen koffie achter elkaar blijft de temperatuur stabiel, wat belangrijk is voor een consistente smaak. Gemalen koffie wordt ondersteund via het portafilter. Dat is ideaal voor speciale single origin-koffies of cafeïnevrije varianten die je niet altijd in bonenvorm kunt krijgen. Het proces is simpel: je voegt de gemalen koffie toe, drukt de juiste knop in en de machine doet de rest.

©Philips

Wat opvalt, is dat de machine zijn werk razendsnel doet. Vanaf het indrukken van de keuzeknop is de koffie in luttele seconden klaar. Qua koffiekwaliteit levert de Baristina een volle, ronde smaak. De cremalaag is mooi egaal en de extractie verloopt zonder spetters of lekkages. Bij de Extra Sterk-stand is de smaak overigens merkbaar krachtiger, dus die voegt zowaar iets toe.

Plus- en minpunten

De belangrijkste pluspunten zijn de snelheid en het gemak van de bean swap-functie, de programmeerbare koffiematen, het gebruiksvriendelijke ontwerp en de veelzijdigheid dankzij de ondersteuning voor zowel bonen als gemalen koffie. Minpunten zijn de minder luxe afwerking, het ontbreken van een klepje op het bonenreservoir en de kleinere inhoud van de dubbele bonencontainers.

Alles bij elkaar is de Philips Baristina met bean swap een uitstekende keuze voor koffiedrinkers die graag variëren in smaak en dat zo eenvoudig mogelijk willen doen. De kernfunctionaliteit is sterk, de koffie is van goede kwaliteit en het gebruiksgemak is hoog. Kleine gemiste details in afwerking en ontwerp doen niets af aan de praktische waarde, maar zorgen er wel voor dat het apparaat minder premium aanvoelt dan sommige concurrenten in dezelfde prijsklasse. Voor wie flexibiliteit belangrijker is dan luxe, is dit echter een zeer geslaagde machine.

Shokz heeft de OpenDots ONE aangekondigd, een setje draadloze clip-on oordopjes met open-ear ontwerp en ondersteuning voor Dolby Audio. De ultralichte dopjes moeten een strak design met krachtig geluid combineren en zijn per direct verkrijgbaar.

©Shokz

Shokz heeft de OpenDots ONE aangekondigd, een nieuwe set draadloze clip-on oordopjes. Het model combineert de open-ear technologie waar het merk om bekendstaat met een compact ontwerp. De fabrikant richt zich met dit product niet alleen op sporters of zakelijke gebruikers, maar ook op een bredere groep consumenten die hun oordopjes de hele dag door willen gebruiken, zowel onderweg als thuis. Daarmee breidt Shokz zijn assortiment uit naast de bestaande bone conduction-koptelefoons.

Voor langdurig comfort

De OpenDots ONE maken gebruik van JointArc-technologie, een ultradunne titaniumlegering die zich automatisch aanpast aan de vorm van het oor. In combinatie met een siliconen afwerking moeten de dopjes licht en flexibel aanvoelen. Dit ontwerp moet ervoor zorgen dat de oordopjes stevig blijven zitten zonder drukpunten te veroorzaken, wat vooral bij langdurig gebruik van belang is. Shokz benadrukt dat de OpenDots ONE ontworpen zijn voor uiteenlopende situaties, van een werkdag achter de computer tot lange treinreizen of een wandeling buiten.

©Shokz

Ruimtelijk geluid

Voor de geluidsweergave heeft Shokz gekozen voor een dual-driver systeem. Dit moet prestaties leveren die vergelijkbaar zijn met die van een 16 mm driver, maar in een compacter formaat. Daarnaast zijn Bassphere- en OpenBass 2.0-technologie geïntegreerd, die zorgen voor extra nadruk op de lage tonen. Samen met de ondersteuning voor Dolby Audio moet dit leiden tot een ruimtelijk geluid dat beter tot zijn recht komt bij muziek, podcasts en films. De fabrikant positioneert de OpenDots ONE hiermee als een alternatief voor traditionele in-ear of over-ear hoofdtelefoons, maar dan met een open-ear ontwerp.

©Shokz

Bediening en accuduur

De bediening verloopt via tik- en knijpbewegingen op de oordopjes zelf. Zo kunnen gebruikers het volume aanpassen, nummers overslaan of telefoongesprekken aannemen zonder hun smartphone erbij te pakken. Een extra functie is Dynamic Ear Detection: ongeacht welk dopje als eerste wordt opgepakt, start de audio automatisch zodra het in het oor wordt geplaatst. De accuduur bedraagt maximaal 10 uur op één lading. Met de meegeleverde oplaadcase kan dat worden verlengd tot 40 uur. Voor korte laadmomenten biedt de snellaadfunctie twee uur speeltijd na tien minuten opladen, wat handig kan zijn als je een drukke dag voor de boeg hebt.

Geschikt voor dagelijks gebruik

Omdat oordopjes vaak worden gebruikt in uiteenlopende omstandigheden, heeft Shokz de OpenDots ONE voorzien van een IP54-certificering. Dat maakt ze bestand tegen zweet en spatwater, waardoor ze ook inzetbaar zijn tijdens sport of bij nat weer. De oplaadcase ondersteunt draadloos opladen, wat natuurlijk wel zo handig is als je even geen kabels en stroom in de buurt hebt. Verder zijn er vier ingebouwde microfoons met ruisonderdrukking aanwezig. Deze moeten ervoor zorgen dat telefoongesprekken helder blijven, ook in omgevingen met veel achtergrondgeluid, zoals in het openbaar vervoer of op straat.

De Shokz OpenDots ONE zijn zoals hierboven al vermeld per direct verkrijgbaar in de kleuren grijs en zwart. De adviesprijs is vastgesteld op 199 euro. Met deze introductie wil de fabrikant een nieuw segment binnen zijn productlijn aanboren: compacte, open-ear oordopjes die zowel als audioproduct als stijlvol dagelijks accessoire gebruikt kunnen worden.