ID.nl logo
Streams later bekijken? Download ze of neem ze op
© Reshift Digital
Huis

Streams later bekijken? Download ze of neem ze op

Streamingdiensten zijn vanwege het laagdrempelige karakter uiterst populair. Je klikt op een leuke film of serie, waarna je direct beeld te zien krijgt. Een keerzijde hiervan is dat je altijd toegang tot (snel) internet nodig hebt. Op de camping of in het vliegtuig is dat lang niet altijd beschikbaar. Bovendien heb je in het buitenland vaak te maken met regiorestricties. Kortom, genoeg reden om soms eens wat leuke video's op je laptop of tablet te droppen. Zo kun je streams later bekijken.

Zodra je een film of serie streamt, downloadt je computer, tablet, gameconsole of smart-tv voortdurend een klein stukje vanaf internet. Tijdens de weergave haalt het afspeelapparaat vervolgens de rest binnen en bewaart dit gedeelte in een buffer. Het voordeel van deze technologie is dat je niet eerst het volledige mediabestand hoeft op te slaan voordat je kunt beginnen met kijken. Na afloop van de film of serie wissen streamingdiensten het betreffende mediabestand weer van je systeem. Lees ook: Haal alles uit Netflix met deze 12 superhandige tips.

Voor Netflix, Videoland, NPO Gemist, YouTube en andere aanbieders van streaming-video is dit een prachtige methode. Zij geven de mediabestanden slechts tijdelijk weg, zodat gebruikers ze niet onderling kunnen delen. Consumenten ondervinden weinig hinder van deze aanpak. Breedbandinternet is tenslotte op grote schaal beschikbaar en de wachttijden zijn doorgaans kort. Toch komt iedereen weleens in situaties terecht waarbij er geen (snel) internet voorhanden is. Denk bijvoorbeeld aan de beperkte bandbreedte op een camping, dure wifi-kosten in een hotel of vluchten zonder meereizende wifi-hotspots. Voor de zekerheid bewaar je favoriete mediabestanden daarom ook lokaal.

Wetgeving

Mag je streams downloaden? En hoe zit het met opnemen? Goede vragen waar we kort antwoord op geven. Auteursrechtelijk beschermde mediabestanden op downloadnetwerken als usenet en bittorrent zijn illegaal. Die mag je dus officieel niet downloaden. Het rippen van televisieprogramma’s en YouTube-streams via GemistDownloader is eveneens verboden. Toch is het risico op problemen te verwaarlozen. Tot dusver pakt Stichting Brein namelijk alleen de aanbieders van mediabestanden aan. Een grijs gebied is echter het opnemen van streams via een programma als PlayOn. Netflix-titels zijn bijvoorbeeld auteursrechtelijk beschermd, maar mag je de streams dan wel of niet opnemen? Mits je een betaald account hebt en de mediabestanden niet met anderen deelt, loop je vermoedelijk weinig risico. Met een harddiskrecorder mag je tenslotte ook televisie-uitzendingen opnemen, bijvoorbeeld via de Horizon Mediabox van Ziggo. Opnemen met PlayOn is min of meer vergelijkbaar, aangezien je netjes voor het Netflix-abonnement betaalt.

©PXimport

01 Offline modus

Het zou geweldig zijn als de populairste streamingdiensten een offline modus introduceren. Voordat je het vliegtuig binnenstapt, zet je dan alle afleveringen alvast klaar. Netflix biedt sinds kort in zijn mobiele iOS- en Android-apps een dergelijke functie aan. Helaas is deze functie niet voor alle films en series beschikbaar. Het blijkt in de praktijk lastig om een dergelijke functie over de volle breedte te introduceren, omdat Netflix toestemming van filmmaatschappijen nodig heeft om titels offline aan te bieden. Ook Videoland biedt sinds kort een offline modus aan. De uitrol van deze nieuwe functie vindt gefaseerd plaats, dus je kunt niet alle titels meteen downloaden. Naast sommige videodiensten hebben bijna alle muziekdiensten ook een offline modus ingebouwd. Voorbeelden hiervan zijn Spotify, Deezer, Tidal, Apple Music en Google Play Music.

YouTube Go/Red

YouTube introduceerde onlangs in India de mobiele app YouTube Go, waarmee filmpjes bewaard kunnen worden om ze onderweg te bekijken (de verbindingen zijn nogal slecht in India). Verder bestaat er onder de naam YouTube Red ook een betaalde variant van de populaire streamingdienst. Hiermee kunnen gebruikers eveneens video’s naar hun computer of mobiele toestel downloaden. Helaas zijn zowel YouTube Go als Red (nog) niet in Nederland beschikbaar. Later lees je in dit artikel op welke manier je eenvoudig YouTube-filmpjes ript.

Amazon Prime

Amazon Prime is onder meer in de Verenigde Staten een grote concurrent van Netflix. Deze dienst heeft een interessante catalogus met online films en series, waarbij het bedrijf ook eigen producties aanbiedt. Sinds 2015 bevat Amazon Prime een functie om videomateriaal lokaal op te slaan, zodat je ook op plekken zonder internetverbinding kunt kijken. Volgens sterke geruchten introduceert Amazon binnenkort een Nederlandse versie van zijn streamingdienst.

02 GemistDownloader

Wil je televisieprogramma’s lokaal opslaan, dan is de software GemistDownloader je beste vriend. Dit laagdrempelige programma downloadt eenvoudig streams van alle bekende gemist-diensten. Surf hiernaartoe om de freeware te downloaden. Na de installatie bepaal je bij welke gemist-dienst je een uitzending wilt ophalen. Je hebt onder meer keuze tussen NPO, RTL XL, KIJK en YouTube. Belangrijk is dat je de url van de uitzending kopieert. Je regelt dat door het betreffende televisieprogramma bijvoorbeeld in RTL XL te openen en de volledige url in de adresbalk te kopiëren. Nadat je het webadres in GemistDownloader hebt geplakt, kies je voor Verder. Het programma haalt informatie van de uitzending op. Geef aan in welk bestandsformaat je het videobestand wilt opslaan en kies de gewenste kwaliteit. Via Opslaan naar selecteer je een opslagmap op je pc. Bevestig als laatste met Start downloaden. GemistDownloader vermeldt netjes de verwachte downloadtijd.

©PXimport

03 Meerdere uitzendingen

Als je bijvoorbeeld een heel seizoen van een televisieprogramma wilt opslaan, is het omslachtig om de uitzendingen één voor één binnen te halen. Gelukkig plaats je ze met GemistDownloader eenvoudig in een downloadlijst. Zodra je de juiste url van een uitzending hebt ingevoerd, kies je onderaan voor Toevoegen aan queue. Klik daarna op Nieuwe download om een extra uitzending toe te voegen. Als je alle afleveringen hebt klaargezet, klik je rechtsonder op het blauwe pijltje. Bij Na downloaden stel je optioneel in dat de computer na het downloadproces automatisch afsluit. Kies ten slotte voor Start downloaden.

©PXimport

04 Online rippen

Naast het opslaan van televisieprogramma’s gebruik je GemistDownloader ook om YouTube-filmpjes op te slaan. Sommige video’s bewaar je zelfs in ultra hd-kwaliteit (2160p). Heb je geen zin om hiervoor een aparte applicatie te installeren? Er zijn ook talloze websites waarmee je videomateriaal vanaf YouTube ript. Surf maar eens naar deze Nederlandstalige website. Open in een ander venster of tabblad van je browser een leuk filmpje bij YouTube en kopieer de url in de adresbalk. Het webadres plak je vervolgens in het lege invoerveld van Downloadvanyoutube.nl. Klik op Download. Bepaal daarna in welk videoformaat je het filmpje wilt opslaan en gebruik hiervoor de juiste downloadlink. Houd er rekening mee dat deze website een resolutie van maximaal 720p ondersteunt. Wens je een hogere resolutie, dan kun je de Engelstalige website www.keepvid.com overwegen. Daar is in de vorm van pop-ups wel allerlei irritante reclame aanwezig.

©PXimport

Browserextensie

Struin je regelmatig het web af op zoek naar leuke filmpjes? Met bijvoorbeeld de browserextensie Video DownloadHelper sla je ze heel gemakkelijk op. Deze plug-in is momenteel alleen voor Chrome en Firefox beschikbaar. Daarnaast zijn de makers bezig met een lobby om Video DownloadHelper gereed te krijgen voor Edge. Surf naar www.downloadhelper.net om de uitbreiding te installeren. Na de installatie verschijnt er in de knoppenbalk een nieuw pictogram. Dit pictogram bestaat uit drie gekleurde bolletjes, die bij detectie van een online video gaan draaien. Klik erop en kies daarna welk videobestand je wilt opslaan. Video DownloadHelper werkt onder meer voor YouTube, Dailymotion en Facebook.

©PXimport

05 Downloadgemist

Een Nederlandse ontwikkelaar heeft een webapplicatie gebouwd waarmee je direct afleveringen van NPO Gemist en RTL XL kunt opslaan. Handig, want je hoeft dan geen programma te installeren. Open de website www.downloadgemist.nl en plak de url van de uitzending in het lege invoerveld. Je stelt verder de gewenste videokwaliteit in. Je hebt hierbij keuze tussen laag, gemiddeld en hoog. Fijn is dat deze webdienst streams van RTL XL in een resolutie van 720p opslaat. Klik onderaan op Extraopties. Via de optie Download tt888 ondertiteling voorzie je de uitzending eventueel van Nederlandse ondertitels. Overigens werkt dat alleen voor televisieprogramma’s van NPO Gemist. De overige opties laat je ongewijzigd. Bevestig met Download de video. Downloadgemist bewaart vervolgens het videobestand op je computer.

©PXimport

06 PlayOn

Netflix biedt alleen een downloadfunctie aan voor zijn mobiele apps, en alleen voor een select aantal films/series. Wie liever films en series op een groter scherm van bijvoorbeeld een laptop kijkt, kan de beelden eventueel opnemen. Je gebruikt hiervoor het tooltje PlayOn. Naast Netflix ondersteunt dit programma ook andere videodiensten, al zijn die vooral interessant voor de Amerikaanse markt. Bedenk wel dat deze moderne videorecorder geld kost. Je betaalt hiervoor 30 dollar per jaar. Voor 59,99 dollar kun je ook een levenslange licentie afnemen. Je creëert op de website van PlayOn eerst een account, waarna je het exe-bestand opslaat. Voer vervolgens de installatieprocedure uit. Zodra je de software voor de eerste keer opstart, verschijnt er een stappenplan met allerlei informatie. Klik enkele keren op Next en neem de Engelstalige gegevens door. Log daarna in met je e-mailadres en zojuist aangemaakte wachtwoord. Het gratis account stelt je helaas niet in staat om streams op te nemen. Klik linksboven op My Account. Via de oranje knop Upgrade To Plus schaf je de betaalde versie van PlayOn aan. Je voldoet de betaling via een creditcard- of PayPal-account.

©PXimport

07 Netflix-account toevoegen

Voordat je streams van Netflix vastlegt, neem je eerst nog even wat opties van PlayOn door. Klik vanuit het hoofdvenster linksonder op het tandwielpictogram om de programma-opties te openen. Bij het onderdeel PlayOn Media Server klik je op Stop. Op die manier zijn er geen instellingen geblokkeerd. Je kiest bij Recording storage location via de knop Set een logische opslaglocatie voor de gedownloade streams. Neem naar eigen inzicht de overige instellingen van dit tabblad door en bewaar de wijzigingen door te bevestigen met Apply. Via Start schakel je de PlayOn-server weer in. Ga naar het tabblad Channels. Je geeft op deze plek aan via welke diensten je streams wilt vastleggen. Vul bovenaan het e-mailadres en wachtwoord van je Netflix-account in. Met Test controleer je of PlayOn een verbinding tot stand kan brengen. Bij een geslaagde connectie bevestig je met OK.

©PXimport

08 Netflix opnemen

Hoog tijd om je favoriete Netflix-series op te nemen! Klik bovenaan het PlayOn-venster op Channels en vervolgens op Netflix. Als je een account deelt met meerdere personen, klik je op de betreffende gebruikersnaam. Open de goede map, bijvoorbeeld Actie, Cabaret, Series of Spannende films. In het geval van een serie blader je ook nog naar het juiste seizoen. Je klikt daarna op de titel van een film of serie. Er verschijnt een lijstje met mogelijkheden. Kies voor Record om de video realtime op te nemen. Duurt een aflevering bijvoorbeeld vijftig minuten, dan heeft PlayOn evenzoveel tijd nodig om het bestand op te slaan. Via Record All kun je er ook voor kiezen om een heel seizoen op te nemen. In het rechterdeelvenster volg je nauwlettend het downloadproces en zie je de resterende tijd van de opname. Tijdens het opnemen kun je PlayOn gewoon nog gebruiken. Je voegt naar behoefte nog meer films of afleveringen van series aan de wachtrij toe. Het programma bewaart de video’s als mp4-bestanden. Kortom, leun lekker achterover en laat dit handige programma al het werk doen.

©PXimport

PlayOn als mediaserver

Wanneer je PlayOn hebt aangeschaft, is het zonde om dit veelzijdige programma alleen maar voor opnamedoeleinden te gebruiken. Er is namelijk nog veel meer mogelijk. Zo gebruik je de software onder meer als dlna-mediaserver. Opgenomen series en films speel je via het netwerk af op andere apparaten, zoals een smart-tv, gameconsole of computer. Via apps voor Android en iOS stream je de videobestanden eventueel rechtstreeks naar je smartphone of tablet. Vanuit de mobiele app is er overigens ook een opneemfunctie beschikbaar. Zodra je op Record tikt, stuurt PlayOn Mobile een downloadopdracht naar de desktopclient op je pc.

09 Tijdstip opname

Bij een standaard Netflix-abonnement mag je twee streams gelijktijdig afspelen. Wanneer je dus met PlayOn opneemt, kun je op een ander apparaat dus probleemloos een film kijken. Als een ander gezinslid ook nog wil ‘netflixen’ is dat vanwege PlayOn dus niet mogelijk. In dat geval is het slim om de tijden van de opnames te reguleren. Een tijdschema is bijvoorbeeld ook nuttig wanneer je de bandbreedte van je internetverbinding overdag liever gebruikt voor andere zaken. Klik rechtsboven het hoofdvenster op het maantje. Zet een vinkje voor Use Off-Peak recording times to set custom record times en geef aan tussen welke tijden je wilt opnemen. Via advanced settings stel je als alternatief per dag de gewenste tijdstippen in. Sluit het venster met Save.

©PXimport

10 Usenet

Voor het lokaal opslaan van films, series en televisieprogramma’s doe je natuurlijk net zo gemakkelijk een beroep op een downloadnetwerk. Auteursrechtorganisaties bestrijden echter actief het gebruik van downloadnetwerken. Zo pakt Stichting Brein regelmatig uploaders van illegale bestanden aan. Individuen die weleens wat downloaden, blijven vooralsnog buiten schot. Het gebruik blijft echter op eigen risico. Op usenet vind je talloze mediabestanden. Een groot voordeel van dit platform is dat je mediabestanden op hoge snelheid kunt downloaden. Netflix Originals haal je daardoor veel vlotter binnen dan wanneer je de mediabestanden realtime opneemt via het eerder besproken programma PlayOn. Voor usenet heb je toegang tot een nieuwsserver nodig. Betaalde diensten als Eweka en Giganews kunnen je daarbij helpen. De gegevens van de nieuwsserver voeg je bijvoorbeeld aan downloadprogramma Spotnet toe, waarna je (illegaal) toegang hebt tot een enorme mediacollectie.

©PXimport

11 Bittorrent

Wat voor usenet geldt, geldt ook voor bittorrent. Het is illegaal en auteursrechtorganisaties doen er alles aan om dit downloadnetwerk in de kiem te smoren. Toch zijn er wereldwijd miljoenen mensen die de verleiding niet kunnen weerstaan en regelmatig videobestanden downloaden. Bittorrent puilt dan ook uit met illegale kopieën van bekende films en series. Ook originele Netflix-producties zijn illegaal beschikbaar. Via een torrentsite bekijk je het aanbod. The Pirate Bay is veruit de bekendste en meest omstreden torrentsite. Door een magnet-link in een bittorrent-client te laden, sla je een film of serie lokaal op. Een bekend programma waarmee dat kan, is qBittorrent.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt
© Leonid Iastremskyi
Energie

Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt

Veel mensen denken dat een luchtreiniger vooral nuttig is in het voorjaar en de zomer, als het pollenseizoen in …uhm volle bloei staat. Maar ook – of juist – in de herfst is zo’n apparaat een echte hulp voor een gezonder binnenklimaat in huis. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Dit artikel in het kort

Een luchtreiniger doet meer dan alleen pollen, rook en huisstofmijt uit de lucht halen. Zeker in de herfst, als we minder ventileren, helpt hij de lucht in beweging te houden, allergenen te verminderen en de luchtkwaliteit op peil te houden. In dit artikel lees je wat er verandert zodra het kouder wordt, hoe je het effect van je luchtreiniger vergroot met slim ventileren en waar je op let bij gebruik en plaatsing voor een stabieler binnenklimaat.

Lees ook: Schimmel in je badkamer? Zo kom je er voor eens en altijd vanaf!

Open deur: minder ventilatie = minder frisse lucht

Waar in de zomer ramen en deuren openstaan, houden we in de herfst juist alles vaker dicht. Dat houdt de warmte binnen, maar doordat de lucht minder goed circuleert blijven vocht, stof en geuren langer hangen. In badkamers, keukens en woonkamers met goed sluitende kozijnen merk je dat direct: de lucht voelt wat bedompter aan en ruikt sneller muf. Een luchtreiniger helpt dat te voorkomen door fijnstof, pollen en andere kleine deeltjes actief uit de lucht te filteren. Zo blijft het binnenklimaat merkbaar frisser, ook wanneer de ramen dicht blijven.

Luchtfiltering uitgelegd

De meeste luchtreinigers gebruiken een HEPA-filter dat microscopisch kleine deeltjes opvangt. Sommige modellen combineren dat met een koolstoffilter dat geuren en vluchtige stoffen neutraliseert. Zo verdwijnt niet alleen stof, maar ook kookluchtjes en sigarettenrook sneller uit de ruimte. Een goed HEPA-filter verwijdert tot 99,97 procent van de deeltjes van 0,3 micrometer of groter, waaronder fijnstof, pollen en schimmelsporen.

Minder allergieklachten

Wie gevoelig is voor huisstofmijt of schimmelsporen, merkt dat klachten vaak toenemen in de herfst. Dat komt doordat vocht en temperatuur in huis precies de omstandigheden bieden waarin deze allergenen goed gedijen. Een luchtreiniger helpt door de lucht continu in beweging te houden en allergenen te vangen. Wat je wel moet weten: schimmelsporen worden door een filter grotendeels uit de lucht gehaald, maar de bron – vaak vochtige muren of slecht geventileerde ruimtes – moet je nog steeds aanpakken. Zonder die bronbestrijding blijft het probleem terugkomen. Een luchtreiniger helpt dus vooral bij de symptomen, niet bij de oorzaak.

De ideale stand

Laat de luchtreiniger liever langdurig op lage stand draaien dan af en toe kort op volle kracht. Zo blijft de luchtkwaliteit stabiel. Veel luchtreinigers meten zelf de luchtkwaliteit met sensoren en schakelen automatisch een tandje bij als dat nodig is. Op lage stand gebruiken ze meestal 20 tot 40 watt, vergelijkbaar met een ledlamp.

©Philips

Ventileren en luchtvochtigheid

Een luchtreiniger is geen vervanger voor ventilatie. Ventileren blijft nodig om koolstofdioxide, vocht en geur af te voeren. Wie de ramen regelmatig openzet en daarnaast een luchtreiniger laat draaien, houdt de lucht zowel vers als schoon. De luchtreiniger pakt de fijne stofdeeltjes aan, terwijl ventilatie zorgt dat nieuwe zuurstof binnenkomt.

In de herfst speelt ook de luchtvochtigheid een rol. Door de verwarming kan de lucht binnen te droog worden, en daar doet een luchtreiniger weinig aan. Wil je het binnenklimaat prettig houden, combineer hem dan met een luchtbevochtiger.

De beste plek om je luchtreiniger neer te zetten

Zet de luchtreiniger niet in een hoek, maar vrij in de kamer zodat lucht rondom het apparaat kan circuleren. In de buurt van een deur of raam werkt vaak het best. Zet hem niet op de grond, maar juist wat hoger – bijvoorbeeld op een kast of bijzettafel. Zo zuivert hij de lucht op borsthoogte (dus de hoogte waarop je lucht inademt) beter en verdeelt hij de schone lucht gelijkmatig door de ruimte.

Betere lucht, beter binnenklimaat

Een luchtreiniger is geen wondermiddel, maar wel een apparaat dat in de herfst meer doet dan veel mensen denken. Hij haalt stof, pollen en schimmelsporen uit de lucht, helpt muffe geur te voorkomen en ondersteunt de ventilatie in huis. Zeker in goed geïsoleerde woningen, waar de lucht snel stil komt te staan, merk je het verschil. De lucht voelt frisser aan, je ademt prettiger en het binnenklimaat blijft in balans – precies wat je nodig hebt in het seizoen waarin we het liefst binnen blijven.



Minder stof = een beter binnenklimaat

Heb jij al een plumeau in huis?
▼ Volgende artikel
Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden
© ID.nl
Huis

Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Wat gaan we doen?

We laten je zien hoeveel informatie er in je foto’s, muziek en documenten verstopt zit. Je ontdekt hoe je die metadata zelf kunt bekijken, wissen of juist aanvullen – met slimme tools en praktische ingrepen.

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Metadata bevatten vaak interessante informatie over een bestand.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

De meeste smartphones en camera’s leggen standaard ook de gps-coördinaten van je foto’s vast.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Je kunt in Android via de camera-app aangeven dat je de locatie (niet) wilt opslaan.

Metadata foto’s

Om de vaak talrijke metadata van foto’s gestructureerd te bewaren en weer te geven, zijn er in de loop der jaren verschillende metadata-frameworks ontstaan. Het eerste dat echt als standaard doorbrak, was EXIF (EXchangeable Image File format). Vrijwel alle digitale camera’s en smartphones voegen dit automatisch toe, met informatie zoals datum, tijd, gps-coördinaten, cameramerk en diafragma. Om gebruikers ook zelf metadata te laten toevoegen, werd eind vorige eeuw het IPTC-IIM-formaat ontwikkeld (International Press Telecommunications Council - Information Interchange Model), voor gegevens zoals copyright en beschrijvende tags. Hierop volgden nog diverse uitbreidingen.

Begin deze eeuw lanceerde Adobe XMP (eXtensible Metadata Platform), vooral bedoeld voor metadata tijdens fotobewerking. Deze worden ook opgeslagen in het fotobestand zelf of in een apart xmp-bestand (een sidecar genoemd). Alles bij elkaar is dit dus behoorlijk complex, vooral omdat er in één foto metadata van deze drie frameworks tegelijk kunnen voorkomen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Je kunt metadata verwijderen, maar ook zelf bewerken in XnView MP.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Je kunt metadata in één keer ook in meerdere fotobestanden toevoegen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

De metadata van een mp3-bestand kan onder andere de albumhoes bevatten die getoond wordt als je het bestand afspeelt.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Je kunt metadata handmatig aanpassen, maar ook online bronnen ter hulp roepen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Stel je metadata samen op basis van de bestandsnamen (of omgekeerd).

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Ook vanuit Verkenner kun je allerlei metadata van (bijvoorbeeld) docx-bestanden bekijken.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

Vanuit Word kun je aangeven welke extra elementen, waaronder metadata, je uit het document wilt verwijderen.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.

PDF24 bevat een indrukwekkende toolbox voor pdf-bewerkingen, waaronder verwijderen en aanpassen van metadata.