ID.nl logo
Sla Word en Excel-bestanden op zonder tussenkomst van OneDrive
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Sla Word en Excel-bestanden op zonder tussenkomst van OneDrive

In Microsoft 365 zit de functie Automatisch opslaan. Dat betekent het programma voortdurend een kopie van je werk opslaat op OneDrive. Toch is het via een omweg mogelijk om te zorgen dat Word en Excel je werk systematisch op de harde schijf opslaan, zonder de tussenkomst van OneDrive.

Nadat je dit artikel gelezen hebt, weet je hoe je Word en Excel in kunt stellen zodat deze programma’s op regelmatige tijdstippen hun documenten lokaal opslaan, zónder dat deze op OneDrive terechtkomen.

Ook interessant: Dit zijn de nieuwe AI-functies in Office

Tip 01: Automatisch opslaan

De Microsoft 365-applicaties zoals Word, Excel en PowerPoint hebben een grote knop Automatisch opslaan in de linkerbovenhoek. Die knop staat standaard aan. Je kunt deze schakelaar uitzetten, maar dat geeft geen veilig gevoel. Deze functie zorgt namelijk dat het document volgens een ingesteld tijdsinterval automatisch wordt opgeslagen terwijl je werkt. Sommige gebruikers realiseren zich niet dat het bestand door Automatisch opslaan niet lokaal wordt bewaard maar in de cloud, namelijk op OneDrive.

In de onlineversie van Office 365 worden je documenten trouwens altijd automatisch opgeslagen. Aan de andere kant biedt Microsoft ook de optie AutoHerstel aan. Verwar Automatisch opslaan niet met AutoHerstel. Die laatste helpt je uit de nood in het geval van een systeemcrash en bij de eerste kun je de versiegeschiedenis raadplegen.

Eigenlijk duwt Microsoft de gebruiker op die manier OneDrive door de strot. Het bedrijf vindt het blijkbaar vanzelfsprekend dat jouw documenten automatisch in de cloud terechtkomen.

Gebruik je OneDrive liever niet dan is Automatisch opslaan voor jou niet beschikbaar. Of wil je OneDrive toch liever gebruiken zoals Dropbox, om zelfgekozen bestanden in de cloud te parkeren zonder dat Word of Excel dit op eigen initiatief doet, dan kun je de schakelaar Automatisch opslaan natuurlijk gewoon uitzetten. In dat geval mag je niet vergeten je werk voortdurend zelf lokaal te bewaren.

In Microsoft 365 lijkt het niet mogelijk om de auto-bewaarfunctie lokaal in te stellen. Hoewel, het lukt toch als je de invoegtoepassing installeert waarover we het later in het artikel hebben. Deze oplossing werkt in Microsoft Word en Excel. Voor PowerPoint is er (nog) geen uitkomst.

Als je Automatisch opslaan activeert, kun je in OneDrive de versiegeschiedenis zien. (Klik op de afbeeldingen voor een betere resolutie.)

Tip 02: Opties aanpassen

Start Microsoft Word en selecteer Opties in de linkerzijbalk. Als je al in een document aan het werken bent, dan ga je via het menu Bestand naar de Opties. Daar kies je in de linkerkolom het onderdeel Opslaan. In de groep Documenten opslaan zet je eerst het vinkje uit bij Bestanden die standaard in de cloud zijn opgeslagen, automatisch opslaan in Word. Hiermee schakel je automatisch opslaan naar OneDrive uit. Je zult straks ook merken dat hierdoor de grote knop in het Word-document uit staat.

Bekijk ook de tijdsinterval voor AutoHerstel. Standaard staat dit ingesteld dat iedere 10 minuten AutoHerstel-gegevens worden opgeslagen. Je kunt dit interval aanpassen. Daarna zet je een vinkje bij de optie Standaard opslaan naar computer. Hierdoor wordt het AutoHerstel-bestand op de harde schijf weggeschreven. Hiermee ben je klaar voor Word. Doe hetzelfde voor Excel. Ook hier zul je merken dat voortaan bij alle Excel-bestanden de knop Automatisch opslaan gedimd is.

Haal het vinkje hier weg, zodat Word niet langer automatisch opslaat in OneDrive.

Tip 03: Opslaglocatie

Nu je toch in de opties bent, kun je de standaard-opslaglocatie aanpassen. Dat is de map die Word en Excel in eerste instantie zal voorstellen om je documenten te bewaren. De standaardlocatie is de map Documenten. Met de knop Bladeren kun je een andere standaardlocatie selecteren.

Hier zit een klein verschil tussen Word en Excel. In Word beschik je hier over de knop Bladeren om een standaardmap te selecteren. In Excel ontbreekt die knop en moet je de locatie handmatig typen in dit vak. Bijvoorbeeld: C:\Users\gebruikersnaam\Documents\Excel-bestanden.

In Excel moet je het pad naar de standaardmap plakken of typen.

Tip 04: Invoegtoepassingen

Op dit moment kun je OneDrive uiteraard nog steeds aanspreken als online opslagplaats voor allerlei bestanden, maar de automatische back-up naar deze dienst werkt niet langer in Word en Excel. Om de autobewaarfunctie lokaal in te stellen, moet je beroep doen op een invoegtoepassing van Graham Mayor. Op zijn website vind je twee invoegtoepassingen — hier noemen ze dat add-ins. Eén voor Word, de andere is voor Excel. Download beide zip-bestanden. Het eerste heet SaveReminder.zip en het tweede SaveReminder-Excel.zip. Ieder zip-bestand bevat twee bestanden: een zelfuitpakkend exe-bestand en het invoegtoepassingsbestand (.dotm voor Word, .xlam voor Excel).

Er is een zipje voor Word en een ander zipje voor Excel.

Extra functionaliteit Invoegtoepassingen zijn miniprogramma’s die je eerst moet binnenhalen voordat je ze kunt gebruiken. Er zijn invoegtoepassingen die door Microsoft werden gemaakt, maar de meeste zijn creaties van anderen, de zogenaamde third-party-invoegtoepassingen. Meestal kun je invoegtoepassingen binnenhalen via het tabblad Invoegen, dan kies je Invoegtoepassingen downloaden en zo kom je in de Store voor invoegtoepassingen. In dit geval gaat het eigenlijk om een macro die je op een andere manier installeert. Hiervoor moet je een specifieke weg volgen.

In de Store vind je nog meer invoegtoepassingen.

Tip 05: Handmatig plaatsen

Deze invoegtoepassingen moet je nog in de juiste mappen plaatsen. Dat kan op twee manieren. We beginnen met de handmatige manier. De invoegtoepassing voor Word, dat is dus SaveReminder Ver 2.7.dotm, die moet terechtkomen in de map C:\Users\gebruikersnaam\AppData\Roaming\Microsoft\Word\OPSTARTEN. Dat gaat het makkelijkste als je het dotm-bestand in de map Downloads kopieert om die daarna in de map OPSTARTEN te plakken.

De standaardlocatie van de invoegtoepassingsmap voor Excel is: C:\Users\gebruikersnaam\AppData\Roaming\Microsoft\Addins. Je kopieert dus SaveReminder Ver 1.2.xlam en je plakt die in de map Addins. Het voordeel van de handmatige manier is dat je straks deze bestanden gemakkelijker terugvindt om straks de eigenschappen aan te passen. En mocht je niet tevreden zijn over de invoegtoepassingen, dan kun je ze ook gemakkelijk verwijderen uit deze mappen.

Sleep of kopieer het dotm-bestand naar de map OPSTARTEN.

Tip 06: Via exe-bestanden

De tweede manier om deze invoegtoepassingen in de juiste mappen te plaatsen, verloopt via de exe-bestanden die in beide zipjes zitten. Zorg dat Word en Excel gesloten zijn en ga terug naar de inhoud van de zip-bestanden die je hebt uitgepakt. Begin met de invoegtoepassing voor Word en dubbelklik op het bestand SaveReminder.exe. Er volgt waarschijnlijk een waarschuwing van Microsoft Defender Smartscreen, maar die mag je negeren. Daarna opent een venstertje met een boodschap van de auteur, daar klik je op de knop Accept. Dan krijg je de boodschap dat de add-in automatisch in de juiste map zal worden geplaatst. Klik op Extract en klaar.

Daarna doe je hetzelfde voor SaveReminder – Excel.exe, zodat het xlam-bestand ook in de juiste map terechtkomt.

Het exe-bestand plaatst de invoegtoepassing meteen in de juiste map.

Tip 07: Blokkering opheffen

Je moet nu nog iets in de eigenschappen van het dotm- en het xlam-bestand aanpassen. Wanneer je Word of Excel nu zou proberen openen, dan krijg je een beveiligingswaarschuwing dat het programma een macro probeert te openen die afkomstig is van een andere computer. Dit wordt om veiligheidsredenen geweigerd. Ga dus naar de map OPSTARTEN en klik met de rechtermuisknop op het bestand SaveReminder Ver2.dotm om de Eigenschappen te openen. Rechts onderaan zie je de optie Blokkering opheffen. Plaats hier een vinkje en klik op de knop Toepassen. Sluit de Eigenschappen. Doe hetzelfde voor SaveReminder Ver 1.2.xlam.

Hef de blokkering op in de Eigenschappen.

Tip 08: Save Reminder Word

Klaar om deze auto-bewaarfunctie voor het eerst in Word te proberen? Open Word en dan krijg je een beveiligingswaarschuwing dat de macro’s zijn uitgeschakeld. Klik op de knop Inhoud inschakelen. Rechtsboven in het lint zie je het tabblad Invoegtoepassingen. Klik daarop en dan vind je de nieuwe knop Save Reminder Options. Dubbelklik op de knop om de instellingen van Save Reminder te zien. De eerste optie dient om deze invoegtoepassing uit te schakelen. Daaronder lees je hoe vaak Save Reminder zijn werk moet doen: na 1, 5, 10, 20, 25 of 30 minuten. Je kunt de vervolgkeuzeknop gebruiken en een interval selecteren, of je kunt een getal tussen 1 en 99 typen om te bepalen hoe vaak de invoegtoepassing moet worden uitgevoerd. Vervolgens bepaal je wat er moet opgeslagen worden: alle open documenten of alleen het actieve document.

Als je niet iedere keer de melding wilt ontvangen om het bestand op te slaan, dan zet je een vinkje bij Save automatically, without prompting. En ten slotte is het mogelijk om een kopie van het document in het pdf-formaat op te slaan. Wanneer je deze instellingen sluit, zal de Save Reminder automatisch zijn werk doen.

Stel de voorkeuren van Save Reminder in via het tabblad Invoegtoepassingen.

Tip 09: Save Reminder Excel

In Excel moet je een extra stap uitvoeren. Open Microsoft Excel en selecteer Opties in de linkerzijbalk. Daarna kun je in de linkerzijbalk de invoegtoepassingen selecteren in het venster van Opties voor Excel. Onderaan in het centrale venster zie je de optie Beheren. Daar kies je Excel-invoegtoepassingen en klik je op Start. Hierdoor opent een klein venster waarin alle beschikbare invoegtoepassingen staan. Als Savereminder Ver 1.2 niet in het lijstje voorkomt, dan moet je deze nog handmatig toevoegen. Klik op de knop Bladeren en navigeer naar C:\Users\gebruikersnaam\AppData\Roaming\Microsoft\Addins om die invoegtoepassing te selecteren. Hierdoor komt deze add-in wel in de lijst beschikbare invoegtoepassingen. Plaats een vinkje bij Savereminder, zodat die actief wordt. Vanaf dan kun je ook via het tabblad Invoegtoepassingen naar de knop van Save Reminder Options.

Activeer Savereminder in de lijst beschikbare invoegtoepassingen.

▼ Volgende artikel
Spinnen in huis? Zo zet (en houd!) je ze buiten
© RHJ - stock.adobe.com
Huis

Spinnen in huis? Zo zet (en houd!) je ze buiten

Het is herfst, en dat betekent spinnen. Niet alleen buiten, maar ook binnen. Daar kun je flink van schrikken. Toch is er geen reden tot paniek. Spinnen zijn juist nuttig: ze vangen muggen, vliegen en andere hinderlijke insecten. Nederlandse spinnen zijn bovendien niet gevaarlijk voor mensen. Wil je ze toch liever niet in huis? Dit kun je doen!

🕷️ Dit artikel in het kort

Spinnen zijn nuttige insecteneters en doen in Nederland mensen geen kwaad. Toch zien we ze vooral in de herfst liever buiten dan binnen. In dit artikel lees je hoe je spinnen vangt, wat je kunt doen om ze te buiten te houden en hoe je de meest voorkomende soorten herkent. Daarnaast kijken we per ruimte in huis naar plekken waar spinnen zich graag verstoppen en wat je daartegen kunt doen. Lees ook: Slim ventileren in de herfst: zo voorkom je vocht en schimmel

Dat je in het najaar meer spinnen ziet, is trouwens logisch. De mannetjesspinnen zijn dan op zoek naar een vrouwtje. Of het nu mannetjes of vrouwtjes zijn, voor allemaal geldt: ze zijn snel, maar niet gevaarlijk. Je kunt ze makkelijk vangen, zolang je maar rustig blijft.

Geen paniek! Vangen en vrijlaten doe je zo

De eenvoudigste methode daarvoor is nog steeds het bekende glas met een stukje stevig papier, bijvoorbeeld een bierviltje. Zet een stevig glas over de spin en schuif er een kartonnetje of papiertje onder. Til het geheel voorzichtig op, houd het goed gesloten en zet de spin buiten op enkele meters van je huis neer. Hoe verder, hoe kleiner de kans dat hij terug naar binnen kruipt.

Er bestaan ook speciale spinnenvangers: lange stelen met zachte borsteltjes of buisjes met een opvangreservoir. Handig als je liever wat afstand bewaart. Oefen eerst even, zodat je zeker weet hoe het werkt. Een spin doorspoelen of bespuiten met insectenspray kun je beter niet doen: er zijn betere, diervriendelijkere manieren om van ze af te komen.

©LeoniekvanderVlietPhotography

Waar komen spinnen binnen?

Spinnen kiezen niet bewust voor jouw woonkamer, maar volgen vaak insecten die aangetrokken worden door licht of warmte. Via kieren langs kozijnen, onder deuren of door ventilatieopeningen vinden ze hun weg naar binnen. Ook via spullen uit de schuur of garage kunnen ze mee naar binnen komen. Door deze routes af te sluiten of te controleren, verklein je de kans dat ze binnen belanden.

Voorkomen is ….

Hieronder lees je wat je in het algemeen kunt doen om insecten en spinnen buiten te houden. Ook kijken we specifiek naar bepaalde ruimtes in je huis.

Algemeen

Inspecteer je hele woning systematisch door langs plintnaden, kozijnen en doorvoeren te lopen. Dicht kieren af en vervang versleten tochtstrips. Plaats fijnmazig rvs-gaas voor ventilatieopeningen en maak ventilatieroosters jaarlijks schoon. Horren monteren voor ramen en deuren scheelt ook al een hoop.

Woonkamer

In de woonkamer trekken lampen vaak insecten aan, en daarmee ook spinnen. Plaats lampen niet direct bij de buitendeur en gebruik eventueel warmere lichtkleuren die minder insecten lokken – wit licht bevat namelijk veel UV- en blauwe componenten, echte insect-magneten. Ruim regelmatig achter kasten en banken op: rommelige hoeken bieden ideale plekken voor webben.

Slaapkamer

Zet bij warm weer het raam open met een hor ervoor. Zo ventileer je goed zonder dat spinnen en insecten naar binnen glippen. Trek ook gordijnen geregeld open en dicht; spinnen houden van rustige, donkere hoekjes.

Badkamer

Door de hoge luchtvochtigheid is de badkamer aantrekkelijk voor insecten en dus voor spinnen. Laat de ruimte goed drogen na het douchen (zet daar bijvoorbeeld de mechanische ventilatie voor aan of zet een raam een stukje open) en haal spinrag direct weg.

Kelder en berging

Dit zijn favoriete plekken voor grote huisspinnen. Ze houden van koelere, vochtige plekken waar ze met rust gelaten worden. Controleer leidingen en kieren, dicht openingen en zorg dat er niet te veel losse spullen op de grond staan.

Ventileren en opruimen helpt

Een goed geventileerd huis is minder aantrekkelijk voor insecten en dus ook voor spinnen. Laat roosters open, zet dagelijks kort ramen tegenover elkaar open voor frisse lucht en maak ventilatieopeningen schoon. Zo zorg je ervoor dat het in huis minder vochtig wordt – en daarmee geef je vliegjes, muggen en andere insecten minder kans.

Oude spinnenwebben kun je eenvoudig weghalen met een plumeau of stofzuiger. Leeg de stofzuigerzak daarna buiten, want een spin kan anders alsnog ontsnappen. Ook lege eizakjes haal je zo weg. Daarmee voorkom je dat er nieuwe generaties in je huis uitkomen.

Van huisspin tot kruisspin: zo herken je ze

Gevaarlijke spinnen? Die komen in Nederland eigenlijk niet voor. Maar dat maakt de angst er niet minder om. Herkennen wat voor spin je ziet, kan dan echt helpen. In september en oktober zie je binnenshuis vooral mannetjes van huisspinnen rondstruinen, terwijl vrouwtjes in hun web blijven. Met een app zoals ObsIdentify (voor Android en iOS) kun je eenvoudig een foto maken en direct zien om welke soort het gaat. Ook de webvorm geeft aanwijzingen: een strak wielweb, een trechter of een slordig matje is vaak soortspecifiek. Door je in de soorten te verdiepen, leer je dat de grote, donkere spinnen in huis simpelweg rondzwervende mannetjes zijn die een partner zoeken. Niets om bang voor te zijn dus!

Top 5 huisspinnen in Nederland

De kruisspin, Araneus diadematus, is jaar in jaar uit de publieksfavoriet én meest geteld; je herkent hem aan het lichte kruis op het achterlijf en het grote wielweb langs schuttingen en raamkozijnen. De grote trilspin, Pholcus phalangioides, hangt met lange poten onder het plafond en trilt heftig bij onraad; je vindt hem vaak in rustige hoekjes binnen. De gewone en grote huisspinnen, Eratigena-soorten, bouwen trechterwebben achter kasten en in kelders. De venstersectorspin, Zygiella x-notata, spant bij ramen een wielweb met een 'hapje' eruit; vaak zie je die in gevelhoeken. De herfsthangmatspin, Metellina segmentata, maakt kleine hangmatwebjes in struiken en rond tuinen en wordt regelmatig bij huizen gezien. De exacte volgorde varieert per jaar en telling, maar deze soorten staan steevast hoog in Nederlandse spinnentellingen.

©Anton Derkach | Iuliia - stock.adobe.com

Veelgestelde vragen over spinnen in huis

Zijn spinnen in Nederland giftig?

De spinnen die je binnenshuis tegenkomt, zoals huisspinnen of trilspinnen, zijn niet gevaarlijk. Ze kunnen hooguit bijten als ze in het nauw komen, maar dat gebeurt zelden en is vergelijkbaar met een muggenprik: een klein rood plekje dat snel verdwijnt. Ook buitenshuis leven er in Nederland geen gevaarlijk giftige spinnen voor mensen.

Kruipen spinnen in je slaap in je mond of oren?

Dit is een hardnekkige mythe. Spinnen zijn schuwe dieren die juist contact met mensen vermijden. Het idee dat ze in je slaap in je mond of oor kruipen is een broodjeaapverhaal. Ze lopen hooguit langs je bed op zoek naar een rustig hoekje, maar hebben geen enkele reden om een mens als schuilplek te gebruiken.

Waarom zie je vooral in de herfst zoveel spinnen?

In nazomer en herfst gaan mannetjes-huisspinnen op zoek naar een vrouwtje. Omdat ze rondzwerven, zie je ze vaker in kamers en gangen lopen. Vrouwtjes blijven meestal in hun web en vallen daardoor minder op. De seizoenspiek heeft dus alles te maken met hun voortplantingscyclus.

Kunnen spinnen eitjes in huis leggen?

Ja, spinnen kunnen in huis eizakjes maken. Meestal gebeurt dat in rustige hoekjes of achter meubels. De jongen verspreiden zich na het uitkomen en veel halen de volwassen leeftijd niet. Door webben en eizakjes regelmatig weg te halen met de stofzuiger, houd je de aantallen eenvoudig onder controle.

Helpt het om spinnen weg te houden met pepermuntolie of azijn?

Er circuleren veel huismiddeltjes die zouden helpen, maar er is weinig bewijs dat spinnen echt wegblijven van bepaalde geuren. Belangrijker is het dichten van kieren, plaatsen van horren en regelmatig opruimen. Dat heeft aantoonbaar meer effect dan een schaaltje azijn of een oliebrandertje.

Kunnen huisspinnen springen of vliegen?

Nee, de huisspinnen die je binnenshuis tegenkomt kunnen niet springen of vliegen. Ze lopen of klimmen via draden. Soms zie je kleine jonge spinnen wel zweven aan een draadje; dat heet 'ballooning'. Dan gebruiken ze een draad als zweeflijn in de wind. Bij volwassen huisspinnen gebeurt dat niet binnenshuis. 

Wat moet ik doen als ik een spin echt niet durf te vangen?

Vraag iemand anders om te helpen of gebruik een lange spinnenvanger waarmee je voldoende afstand houdt. Als dat niet lukt, kun je de deur naar de buitenruimte openen en wachten tot het dier zelf naar buiten trekt. Het belangrijkste is kalm blijven: spinnen zijn sneller bang voor jou dan andersom.

Spinnenvanger nodig?

Kijk, koop en vang
▼ Volgende artikel
Oktober in je tuin: voorbereiden op de winter
© Roland Abel
Huis

Oktober in je tuin: voorbereiden op de winter

In oktober staat de tuin in het teken van de overgang naar de koude maanden. Planten hebben nog steeds zorg nodig en ook het onderhoud vraagt aandacht. Dit is het moment om alles klaar te maken, zodat je tuin de winter goed doorkomt.

In oktober maak je de tuin winterklaar. Sluit de buitenkraan af en berg de tuinslang leeg op. Koop vliesdoek en noppenfolie om kwetsbare planten te beschermen. Plant groenblijvende struiken, winterviolen en bloembollen voor kleur in de donkere maanden. Oogst appels, peren en pompoenen, en zaai veldsla of spinazie. Geef struiken en rozen nog voeding, verwijder zomerbollen uit de grond en snoei rozen, fruitbomen en loofbomen. Werk het gazon af met een laatste maaibeurt en hark het blad weg.

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig

Bescherm de tuin tegen vorst

Met dalende temperaturen is het belangrijk om alles te beschermen tegen vorstschade. Laat de tuinslang volledig leeglopen en berg hem op, zodat er geen water in achterblijft. Draai vervolgens de buitenkraan dicht. Schaf vliesdoek of noppenfolie aan om gevoelige planten te beschermen zodra het gaat vriezen.

Planten en bollen voor een wintertuin

Wie in de winter ook kleur wil behouden, kan nu groenblijvende varens, lage heesters en kerstrozen planten. Voorjaarsbollen zoals sneeuwklokjes, kievitsbloemen en bosanemonen moeten direct de grond in, omdat ze snel uitdrogen. Ook winterjasmijn of knoflook zijn nu aan de beurt. Bedek de grond daarna met een laag bladeren.

In hangmanden kun je winterviolen, bollen en klimop zetten voor wat extra kleur. Rozen plant je alvast voor het nieuwe seizoen. Tulpen die niet in de grond kunnen overwinteren, zet je in bollenbakken. Andere bloembollen plaats je bij vaste planten die qua kleur en bloeitijd goed bij elkaar passen. Geprepareerde hyacinten zet je in glazen binnen om vroeg van hun bloemen te genieten.

Oogsten in de herfst – én zaaien in de moestuin

Oktober is de maand van de oogst. Peren en appels haal je nu van de boom; maak er moes of taart van. Pompoenen en sierkalebassen zijn ook rijp. Laat altijd een stuk steel zitten, dan blijven ze langer goed. Bewaar ze koel en vorstvrij. In de moestuin zaai je nog veldsla, pluksla of spinazie. Kies wel voor winterharde soorten. Groenten die niet tegen kou kunnen, zoals paksoi, koolrabi, bloemkool en broccoli, oogst je voor de winter.

©encierro - stock.adobe.com

Onderhoud in oktober

Struiken, rozen en hagen hebben nog baat bij wat mest. In de border en moestuin kan eventueel kalk gestrooid worden. Blijf onkruid weghalen zodat het in het voorjaar niet uit de hand loopt. Plantensteunen kunnen de schuur in; maak ze schoon voordat je ze opbergt.

Zomerbollen zoals dahlia's, bloemriet en Abessijnse gladiolen moeten gerooid worden na de eerste nachtvorst. Controleer ook potten en bakken: zorg dat de afwateringsgaten open zijn zodat regenwater goed kan weglopen.

Snoeien in oktober

Ramblerrozen knip je bij door lange scheuten wat in te korten. Oktober is ook geschikt voor het snoeien van berk, esdoorn en kastanje, maar doe dit niet later dan eind november, want de sapstromen van deze bomen komen al vroeg op gang. Appel- en perenbomen kunnen eveneens gesnoeid worden.

©maxbelchenko

Het gazon winterklaar maken

Geef het gras dit najaar nog een laatste beurt. Verticuteer om mos en dood gras te verwijderen en lucht in de bodem te brengen. Maai het gras nog een keer, maar laat het niet te kort worden. Steek de randen bij en hark het gevallen blad weg, zodat het gras niet verstikt onder een bladerdeken en in het voorjaar weer gezond kan uitlopen.