Ben je van plan je eigen woning opnieuw in te richten of overweeg je om een pand te kopen en daar een gezellige leefruimte van te maken? Met het gratis Sweet Home 3D kun je je eigen verbeelding al in een heuse 3D-omgeving gieten, virtuele wandelingen incluis.

Tip 01: Installeren

Je downloadt Sweet Home 3D hier. Het programma laat je met behulp van JavaScript en Java 6 weliswaar ook toe rechtstreeks vanuit je browser te werken, maar wij verkiezen toch de wat solider en snellere methode: een installatie op je eigen systeem. Lees ook: Wat print jij straks in 3D?

Gezien Sweet Home 3D onderliggend met Java werkt, maakt het besturingssysteem niet zoveel uit: het draait zowel op Windows, OS X als Linux. Ga naar de downloadpagina op de website. Heb je Java 6 of hoger op je systeem geïnstalleerd, dan kun je kiezen voor de versie Java Web Start. In het andere geval kies je voor de installer voor jouw besturingssysteem, hierbij wordt Java ook gelijk geïnstalleerd. De installatie is eenvoudig. De gratis versie van dit programma beperkt je tot een catalogus van een honderdtal meubels. Ben je meer gecharmeerd van circa 1200 meubelstukken, dan moet je voor de betaalde versie gaan (circa 15 euro).

©PXimport

Tip 01 De installatie heb je met een paar muisklikken voor elkaar.

Tip 02: Verkennen

Wanneer je Sweet Home 3D opstart, zie je vier panelen voor je. Linksboven de catalogus met objecten (zoals meubilair, deuren, ramen en verlichting), rechtsboven de ontwerpruimte, linksonder een overzicht van de reeds toegevoegde objecten en rechts daarvan de 3D-weergave van je 2D-ontwerp. Op dit moment valt daar natuurlijk nog weinig te beleven, maar daar gaan we in dit artikel natuurlijk verandering in brengen. In principe kun je al meteen beginnen met het toevoegen van muren en andere objecten, maar het werkt een stuk makkelijker als je eerst al een blauwdruk of plattegrond op papier of met je favoriete tekenprogramma gecreëerd hebt.

De digitale of gedigitaliseerde (lees: ingescande) plattegrond kun je dan (tijdelijk) als achtergrond voor je ontwerp in Sweet Home 3D gebruiken. Hoe je dat doet, lees je in de volgende tip. Blijkt de interface nog Engelstalig, dan pas je dat snel aan via File / Preferences / Language. Zorg er meteen voor dat hier ook de Eenheid bij voorkeur op Centimeter staat ingesteld. De onderdelen Magnetisme, Linialen en Raster laat je hier best ook geactiveerd. Bevestig met OK.

©PXimport

Tip 02 De vierdeling van Sweet Home 3D: links de objecten, rechts het ontwerp in 2D en 3D.

Tip 03: Plattegrond importeren

Over nu naar het menu Plattegrond, waar je Importeer achtergrondafbeelding selecteert. Druk op Kies afbeelding en verwijs naar je plattegrond (in png-, gif-, jpeg- of bmp-formaat). Druk vervolgens op OK en op Verder. Nu volgt een belangrijke stap. De tool geeft je namelijk de gelegenheid de schaalgrootte van de geïmporteerde afbeelding in te stellen. Dat doe je door de eindpunten van de blauwe lijn te positioneren tussen twee punten in je plattegrond waarvan je de exacte lengte kent. Die lengte vul je dan in bij Lengte van tekenlijn (cm).

In een volgende stap verplaats je het blauwe bolletje naar het punt waar je in Sweet Home 3D het (0,0)-punt van je 2D-ontwerp wenst. Dat kan bijvoorbeeld een hoek tussen twee muren zijn. Maak gebruik van het vergrootglaspictogram om dit snijpunt nauwkeuriger te positioneren. Rond af met Voltooien: je plattegrond komt nu als achtergrond in het ontwerppaneel terecht.

©PXimport

Tip 03 Bepaal de juiste afmeting en het 'beginpunt' van je 2D-ontwerp.

Tip 04: Muren plaatsen

Een logisch begin voor je 2D-ontwerp is het plaatsen van muren, waarbij we ons voorlopig even niets aantrekken van eventuele ramen of deuren. Zorg dus dat je voldoende hebt ingezoomd op je plan en dat je al minstens de volledige eerste muur in beeld krijgt. Druk vervolgens op Maak muren in de knoppenbalk en klik met de linkermuisknop nauwkeurig op het beginpunt van de beoogde muur. Op deze manier kun je alle muren afwerken, waarbij je telkens het eerstvolgende hoekpunt aanklikt. Wil je een schuine muur plaatsen, houd dan de Alt-toets ingedrukt zodat je niet langer beperkt bent tot stappen van 15°. Wil je (tijdelijk) ophouden met het tekenen van muren, druk dan op Esc.

©PXimport

Tip 04 Trek je bij het uittekenen van muren (voorlopig) niets aan van ramen of deuren!

Tip 05: Muren bewerken

Je muren zijn geplaatst en de 3D-weergave geeft al een goede eerste indruk. Je kunt echter nog allerlei eigenschappen van een muur aanpassen. Of van een selectie muren: houd de Shift-toets ingedrukt terwijl je met behulp van het pijlknopje Selecteer objecten in plattegrond de gewenste muren aanklikt. Klik je muur(selectie) met de rechtermuisknop aan en kies Bewerk muren. Vanuit dit dialoogvenster kun je beide zijden van de muren inkleuren of van de gewenste structuur voorzien, zoals Marmer of Kleine rode stenen.

Het is ook mogelijk de ruimtes van muurplinten te voorzien en via de knop Bewerk plint ook die een aangepast uiterlijk en de gewenste afmetingen mee te geven. Een hellende muur kan ook: het volstaat de Hoogte aan het begin anders in te stellen dan de Hoogte aan het eind. En ook een gebogen muur is mogelijk, afhankelijk van wat je invult bij Mate van de boog (°). Mocht je een fout hebben gemaakt, geen probleem: Sweet Home 3D bevat voor zowat alle handelingen pijlknopjes met Ongedaan maken en Opnieuw doen.

Tip 06: Openingen

Tenzij je van plan bent een versterkt bastion te bouwen, geef je je ontwerp de nodige ramen en deuren. Dat gaat heel gemakkelijk in Sweet Home 3D. Open de rubriek Deuren en ramen in de catalogus en versleep een geschikt object (zoals Deur, Garagedeur of Schuifraam) naar de gewenste locatie in een van je muren. Het vergt enige behendigheid, maar je zult snel ondervinden dat (de draairichting van) het object zich afstemt op de exacte locatie waar je de muisknop loslaat.

Blijkt het object wat nukkig, dan kun je alles nog haarfijn aanpassen door middel van de blauwe indicaties in de hoeken van het geselecteerde voorwerp. Er zijn indicaties voor de grootte, de hoogte, de rotatiegraad en de elevatie (de hoogte vanaf de vloer). Of je dubbelklikt op het object en je past alles aan vanuit het eigenschappenvenster.

©PXimport

Tip 06 Het exact positioneren van ramen en deuren vergt enige behendigheid.

Tip 07: Kamers vullen

De contouren van je woning zien er al goed uit, maar je bent er natuurlijk nog niet. Laten we nu eerst een van de leukste onderdelen van je woningdesign uitvoeren: het opvullen met aangepast meubilair, verlichting enzovoort. Ook daarvoor spreek je de catalogus aan, met rubrieken als Badkamer, Keuken, Slaapkamer, Woonkamer en Verlichting. Het principe is hetzelfde als bij ramen en deuren: object verplaatsen naar je ontwerpruimte en via het eigenschappenvenster tot in de kleinste details aanpassen.

Vind je niet meteen je gading in de (beperkte) catalogus van het gratis Sweet Home 3D, dan kun je nog aankloppen bij een online bibliotheek.

Download een bruikbaar object, open het menu Meubilair en kies Importeer meubilair. Druk op de knop Kies model en verwijs naar het gedownloade zip-bestandje. Klik op Verder (2x), pas eventueel al bepaalde eigenschappen aan (plaats bijvoorbeeld een vinkje bij Voeg toe aan catalogus en duid de gewenste Categorie aan) en klik nogmaals op Verder. Rond af met Voltooien: het object is nu beschikbaar. Het is ook mogelijk een hele objectenbibliotheek te downloaden: dit zip-bestand moet je dan wel eerst even uitpakken (naar een sh3f-bestand), waarna je in het menu Meubilair de optie Importeer meubilairverzameling kiest en naar het sh3f-bestand verwijst.

Wil je een object uitlijnen tegenover een ander object, dan maak je gebruik van het menu Meubilair. Selecteer de betreffende objecten en kies een van de beschikbare uitlijnopties. Vanuit dit menu is he overigens ook mogelijk verschillende geselecteerde objecten te groeperen.

©PXimport

Tip 07 Het krijgt vorm: meubeltjes plaatsen (desnoods geïmporteerd vanuit een online collectie).

Tip 08: Ruimtes creëren

Je beseft het misschien niet, maar tot nog toe heb je alleen muren getekend en meubels geplaatst. Een vloer (of plafond) is er nog niet. Daarvoor moet je Sweet Home 3D eerst duidelijk maken wat de grenzen van één kamer zijn. Voor je dat doet, halen we eerst de achtergrondafbeelding weg. Open het menu en kies Verbergachtergrondafbeelding.

Vervolgens druk je in de knoppenbalk op Maak ruimtes. De snelste manier om een 'ruimte' te creëren, is door ergens op een lege plaats in zo'n kamer te dubbelklikken. Meerdere kamers tot één ruimte verenigen kan ook: je hoeft dan maar in de gewenste kamers te dubbelklikken. Het is ook mogelijk 'handmatig' een ruimte af te bakenen: dat doe je door achtereenvolgens elk hoekpunt van de kamer aan te klikken. Heb je alle nodige ruimtes gemaakt, dan kun je beginnen met het leggen van de vloeren. Klik de gewenste kamer(selectie) aan en kies Bewerk ruimtes. Je herkent intussen het typische eigenschappenvenster wel. Laat je verbeelding hier maar even de vrije loop!

©PXimport

Tip 08 Net echt, met een gepast vloertje erin!

Tip 09: Ontwerp documenteren

Wil je op basis van het ontwerp in Sweet Home 3D de renovatie uitvoeren, dan doe je er goed aan het ontwerp zo goed mogelijk uit te werken. Zorg bijvoorbeeld dat je alle objecten duidelijk benoemt. Dat doe je door het object in het objectenoverzicht (linksonder) aan te klikken en in het eigenschappenvenster achter Naam: een goed beschrijvende naam in te vullen. Plaats een vinkje bij Toon naam in plattegrond als je de naam ook in het ontwerp zelf wilt zien. Het kan ook handig zijn allerlei afmetingen in je ontwerp op te nemen. Wil je bijvoorbeeld de juiste afmeting tussen twee muren zien, druk dan op het knopje Tekenafmetingen, klik op de eerste muur en vervolgens op de tweede en klik ten slotte op de plaats waar je de afmeting wilt zien verschijnen. Klik op de selectietool om het plaatsen van afmetingen stop te zetten.

Tip 10: Werk bewonderen

Het is fijn dat Sweet Home 3D je tijdens het ontwerpen direct een 3D-weergave van je ontwerp in wording toont. Maar er zijn nog wel meer mogelijkheden. Klik met de rechtermuisknop in de 3D-weergave en kies Sla gezichtspunt op. Je kunt nu de huidige weergave (perspectief, zoomfactor, richting etc.) een naam geven en bewaren zodat je naderhand via Ga naargezichtspunt snel weer diezelfde weergave kunt oproepen.

En wat dacht je van de optie Virtueel bezoek? Die zet een figuurtje in je 2D-ontwerp dat je kunt verplaatsen en waarvan je met de blauwe ronde pijlen de richtings- en hoofdhoek kunt wijzigen. Het resultaat is meteen te zien in de 3D-weergave. Zo maak je als het ware een virtuele wandeling door je huis. Overigens is het vanuit het contextmenu van deze weergave ook mogelijk een foto of zelfs een video (mov) te maken. Exporteren naar een obj-bestand (bijvoorbeeld voor verdere bewerking in een 3D-tool als Blender) kan ook en via Bestand / Printals PDF giet je alles in een mooi pdf-document. Het échte werk kan nu beginnen, en jij kunt alvast genieten van je 3D-voorbeelden.

©PXimport

Tip 10 De kroon op het digitale werk: een (virtuele) wandeling door je woning.

Stapeldoos

Sweet Home 3D kan ook prima overweg met meerdere verdiepingen. In principe volstaat het om het menu Plattegrond te openen en daar Voeg verdieping toe te selecteren. Net boven je 2D-ontwerp komt er nu een extra tabblad bij, met de naam Verdieping #, waarbij # een nummer is. Je kunt de naam overigens aanpassen door te dubbelklikken op dit tabblad. Zorg dat dit tabblad is geopend om wijzigingen binnen deze verdieping te kunnen doorvoeren. Op dezelfde manier kun je nu nog andere verdiepingen bouwen.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.