Je hebt de fysieke wereld die je ziet als je om je heen kijkt. Daarnaast heb je de virtuele (droom)werelden zoals die door computers worden gegenereerd. Maar je kunt de echte wereld ook combineren met allerlei digitale elementen. Daarmee kom je in de wondere wereld van AR.

Wanneer je een virtualreality-bril (VR) opzet, verdwijnt de wereld om je heen. Je wordt ondergedompeld in een volledig virtuele omgeving. Bij augmented reality (AR) zie je de bestaande wereld nog steeds, maar de werkelijkheid wordt verrijkt. Technologie legt via een scherm een digitale laag over de echte omgeving. Daarop zie je extra informatie of objecten. Als deze virtuele objecten ook nog interactief en in realtime reageren op bijvoorbeeld je stem of handgebaren, dan noemen we het mixed reality (MR). De overkoepelende term voor VR, AR en MR is eXtended reality (XR); hierbij worden fysieke en virtuele werelden gecombineerd of uitgebreid.

MR vereist geavanceerde en vooralsnog erg dure apparaten, zoals een Microsoft HoloLens 2, een Magic Leap 2, of de recent uitgebrachte Apple Vision Pro (elk circa 4000 euro). Met AR daarentegen kun je al aardig experimenteren met je smartphone of tablet. Al zijn er ook specifieke AR-brillen beschikbaar met prijzen vanaf zo’n 500 euro. In dit artikel houden we het graag toegankelijk en richten we ons daarom voornamelijk op de AR-toepassingen.

XR is de overkoepelende term voor de technologieën AR, MR en VR.

Ontwikkeling

De eerste concepten van AR gaan terug tot de jaren zestig van de vorige eeuw. In 1968 creëerde Ivan Sutherland, beschouwd als de grondlegger van computer graphics, de eerste HMD (head-mounted display) met een primitieve vorm van AR. De term augmented reality zelf werd pas in de jaren negentig bedacht. De AR-technologie kreeg toen meer aandacht in academische en militaire kringen.

Aan het begin van deze eeuw maakten mobiele apparaten, zoals smartphones, AR toegankelijk voor het grote publiek. Er verschenen de eerste AR-games, zoals ARQuake, een AR-versie van het populaire computerspel Quake. Ongeveer een decennium later, in 2016, werd de mobiele AR-game Pokémon GO een wereldhit. De laatste jaren wordt AR steeds meer geïntegreerd in onder meer onderwijs, retail en gezondheidszorg.

Je mag AR in elk geval niet als een technologische gimmick zien. De technologie heeft namelijk echt het potentieel om uiteindelijk de manier waarop we leven, werken en communiceren ingrijpend te veranderen. AR kan bijvoorbeeld bijdragen aan een verhoogde productiviteit. Denk aan realtime informatie, instructies en assistentie die technici via een AR-bril krijgen over de machine waaraan ze werken. Ook zorgt AR voor betere leerervaringen. Zo zijn er interactieve en visuele leermiddelen om complexe concepten begrijpelijker te maken. AR biedt verder betere klantenervaringen. Als je een bepaald product wilt kopen, kun je dat eerst virtueel uitproberen. Ook binnen de entertainment, kunst en design speelt AR een rol, denk aan het brengen van innovatie en creativiteit.

De eerste HDM met primitieve augmented reality.

Werking

Voordat we een (beperkte selectie van) handige of leuke AR-toepassingen bekijken, is het goed om iets meer te weten over de basisprincipes en de benodigde hardware en software. Om digitale informatie en objecten in de echte wereld te plaatsen, maakt AR gebruik van verschillende componenten en processen.

AR-apparaten gebruiken camera’s en sensoren om de omgeving te scannen en informatie te verzamelen. Hierdoor kan de juiste positie en oriëntatie van het apparaat worden bepaald. Software-algoritmen verwerken deze data en genereren digitale objecten. De echte wereld en de digitale laag worden vervolgens weergegeven op een geschikt display, zoals een smartphone, tablet of AR-bril.

Nagenoeg alle moderne smartphones en tablets, zoals iPhones met ARKit (vanaf iOS 11) en Android-telefoons met ARCore (vanaf Android 7), zijn hiervoor geschikt. ARKit en ARCore zijn SDK’s (softwareontwikkelingskits) met tools en bibliotheken voor beeldherkenning, bewegingsdetectie en tracering, die worden gebruikt voor het bouwen van AR-applicaties. Een cruciaal onderdeel hierbij is ‘spatial computing’. Deze technologie zorgt ervoor dat digitale objecten op de juiste plek en op gepaste schaal in de bestaande omgeving worden geplaatst. Zo vinden er interacties plaats tussen de gebruiker en de digitale objecten, zoals het verplaatsen van virtuele meubelen in een echte kamer.

LEGO AR City gebruikt ARKit-functies als 3D-objectdetectie om LEGO-creaties tot leven te brengen (bron: Apple).

Entertainment

Terwijl fabrikanten van AR-headsets, zoals Apple, Google en Microsoft, nog steeds zoeken naar een AR killer-app, is AR al lang doorgedrongen op sociale media. Denk aan de erg populaire AR-filters van Snapchat (Lenses) en de Story-filters van Instagram. In 2023 bracht ByteDance voor TikTok de populaire beautyfilter Bold Glamour uit, evenals de verjongingsfilter Teenage. Helaas blijken ze vooral bij jongeren vaak ongewenste psychosociale gevolgen te hebben. Het zal je bovendien weinig verbazen dat zulke AR-filters inmiddels ook zijn verrijkt met AI, voor nog indrukwekkender realtime manipulaties.

Een AR-app van een geheel andere orde werd in 2016 uitgebracht: het erg populaire Pokémon GO (verkrijgbaar in de officiële appstores). Dit is een mobiel spel waarbij spelers buiten rondlopen om Pokémons te vangen en te trainen. Dit zijn fictieve wezens met unieke vaardigheden die via AR in de echte omgeving verschijnen.

Een eenvoudige, maar leuke gimmick is nog dat je verschillende diersoorten, zoals een Tyrannosaurus en allerlei honden en katten, in 3D kunt zien en horen. Voer op je smartphone de naam van het dier in de zoekmachine van Google in en scrol tot bij Bekijk een […] in 3D. Tik dan op Tonen in je ruimte.

Er zijn ook heuse AR-games, beschikbaar in de appstores van Apple en Google. Dit varieert van het gooien van proppen naar een virtuele papiermand (Paper Bin AR) en biljarten of basketballen in je eigen omgeving (Kings of Pool AR en AR Basketball Game) tot het vangen van monsters (Ghostbusters Afterlife scARe). Via deze website vind je (meestal werkende) links naar een tientallen AR-games.

Wilde beesten in de tuin: een Charmander en een Tyrannosaurus!

Educatief

Van de dino’s van Google naar Dinosaur 4D+ (Android, iOS) is het een kleine stap naar een meer educatieve app. Scan een kaart van een specifieke dinosauriër uit een kaartenset en de dino komt interactief tot leven op je scherm. Ook JigSpace (iOS) gebruikt 3D-modellen voor educatieve doeleinden, maar dan van verschillende objecten en mechanismen. Scan een QR-code in en bekijk het bijbehorende object via View in AR in 3D in je eigen ruimte. Probeer het eens.

Een meer ambitieus project, dat aanvankelijk Google Expeditions heette, is nu geïntegreerd in de app Google Arts & Culture (Android en iOS). Het project, dat nu ook gebruikmaakt van AI, biedt onderwerpen als Beeldende kunst, Ambachten, Natuur, Geschiedenis en Wetenschap. Selecteer in het menu bovenaan de optie Camera. Daarna zie je verschillende mogelijkheden, zoals Art Selfie 2 waarmee je een remix van je selfie in een zelf te kiezen artistieke stijl krijgt. Met Art Filter leg je artistieke filters bovenop je selfie, Met Art Projector selecteer je een kunstwerk en plaats je het op een voet in je eigen fysieke ruimte.

Talen Leren in AR (iOS) bewijst dat AR ook voor een ander doel inzetbaar is: het sneller leren van een nieuwe taal. Je ziet geanimeerde objecten inclusief naamsvermelding en vertaling in je omgeving, terwijl een virtuele assistent de woorden uitspreekt.

Voor de Mona Lisa wil ik mijn gazon wel even maaien.

Navigatie

AR is ook erg handig bij navigeren, iets wat Google goed heeft begrepen met de Live View-functie in Google Maps. Open de app, voer je bestemming in, tik op de knop Route en kies de optie voor wandelen. Tik vervolgens op Live View onderaan het scherm en richt je camera op herkenbare oriëntatiepunten. Na een korte kalibratie toont de app pijlen en route-instructies op het camerabeeld voor betere navigatie. Vergelijkbare technieken vind je in sommige duurdere auto’s, waarbij navigatie-instructies en informatie, zoals verkeersborden en snelheid, op je voorruit worden geprojecteerd (Head-Up Display).

Zoek je het liever hogerop, dan zijn Sky Map (Android) en SkyView (Android, iOS) interessante apps. Beide apps gebruiken sensoren van je smartphone, zoals de gyroscoop, accelerometer en magnetometer om je positie en oriëntatie te bepalen. Sky Map toont nu de sterren en planeten op basis van je kijkrichting. SkyView legt bovendien informatie over de hemellichamen op de beelden van je omgeving.

Sky View: de Kleine Beer, tussen de wolken, hoog boven de bomen.

Retail

Met een app als JigSpace kom je dicht bij de commerciële toepassingen van AR. Hiermee kun je namelijk producten interactief in je eigen omgeving bekijken. Dat kan handig zijn bij aankoopbeslissingen. Veel bedrijven gebruiken vergelijkbare AR-technieken, vaak gecombineerd met AI, om hun producten dichter bij de klant te brengen.

Er zijn bijvoorbeeld verschillende apps waarmee je virtuele tattoos op je lichaam kunt zetten voordat je naar de tatoeëerder gaat. Bij Inkhunter (iOS; Android via apk-sideloading) teken je een fysieke markering op je huid, waarna deze als markering wordt gebruikt om de tattoo te plaatsen en realtime te volgen, ook bij beweging.

In de huiselijke sfeer is er de populaire app IKEA (Android, iOS), waarmee je meubels en decoratieve items van IKEA virtueel en op ware grootte in je ruimte plaatst. Selecteer een product, kies Bekijk in 3D en vervolgens Tonen in je ruimte. Ook andere meubelfabrikanten bieden vergelijkbare functies.

Als je interieur een schilderbeurt nodig heeft, kun je eerst virtueel met verschillende kleuren experimenteren. Dit kan bijvoorbeeld met Flexa Visualizer (Android, iOS). Kies de gewenste kleur uit een palet en tik de muur aan die je die kleur wilt geven.

Er is zelfs een heuse AR-tool, Dyson CleanTrace, voor stofzuigers. Hiermee zie je via je smartphone de plekken waar je al hebt gestofzuigd, zodat je perfect kan zien wat je eventueel hebt gemist.

AR kan niet alleen voor je interieur handig zijn, maar kan ook nuttig zijn bij kleding en accessoires. Via https://www.ray-ban.com/uk/c/face-shape-guide kun je bijvoorbeeld diverse brilmodellen uitproberen met je webcamera. Voor kleding blijkt dit wat lastiger, maar in combinatie met AI biedt dit zeker ook mogelijkheden. Zalando is momenteel bijvoorbeeld bezig met het uitwerken van een virtuele paskamer.

Verf er lustig op los: een andere (virtuele) kleur kost geen tijd, moeite of geld.

Andere toepassingen

Er zijn nog andere AR-toepassingen die iets moeilijker te categoriseren zijn. Zo maken de apps van zowel Google Translate als Microsoft Translator gebruik van AR. Wanneer je je camera richt op anderstalige tekst, zoals een verkeersbord of menukaart, verschijnt de vertaalde tekst virtueel in beeld.

Deze tekstherkenningsfunctie vind je ook in Google Lens, maar deze app kun je ook voor andere visuele zoekopdrachten gebruiken. Maak een foto van een object, zoals een plant, dier, bekend gebouw of toestel. Tik op Zoeken en als het goed is, geeft de app informatie over het object, zoals naam, beschrijving en links.

Iets minder spectaculair, maar soms erg nuttig, zijn tools zoals de app Meten (iOS) of Meetlint (Android). Die geven na een korte kalibratie de lengte of omtrek van een object weer. Wil je de afstand meten van de kamers in je appartement, dan kun je magicplan (Android, iOS) gebruiken. Deze app zet de gemeten afstanden om in een grondplan. De betaalde versie biedt meer mogelijkheden en is vooral bedoeld voor professionals die met woningen bezig zijn.

Een menukaart in een vreemde taak? Die heb je zo vertaald met Google Translate (en Google Lens).

Toekomst

AR wordt dus al in diverse sectoren toegepast, maar er blijven enkele uitdagingen. Voor optimale resultaten vereisen AR-toepassingen een hoge mate van nauwkeurigheid bij het plaatsen van digitale objecten in de echte omgeving. Dit vraagt niet alleen om minimale vertraging (latency), maar ook om optimale beeldherkenningsalgoritmes die onder verschillende hoeken, achtergronden en lichtomstandigheden kunnen functioneren. Er zijn ook zorgen over privacy en gegevensbescherming, omdat AR-applicaties vaak grote hoeveelheden data over de omgeving en gebruikers verzamelen.

Ondanks deze uitdagingen ziet de toekomst van AR er veelbelovend uit, met innovatieve toepassingen in bijvoorbeeld de gezondheidszorg (onder meer bij revalidatie en chirurgische begeleiding) en bij onderwijs en training (via interactieve simulaties). De hardware verbetert ongetwijfeld nog verder, met geavanceerdere sensoren en compactere en efficiëntere componenten. De uitrol van 5G-netwerken gaat voor lagere latency en hogere bandbreedte zorgen. En met EU-regelgevingen, zoals DSA (Digital Services Act) en DGA (Data Governance Act), wordt hopelijk ook onze privacy goed beschermd.

AR-brillen worden steeds beter. Dit is de Rokid Max AR, verkrijgbaar vanaf ongeveer 450 euro.

We zijn thuis vaak met z'n allen tegelijkertijd online. Kinderen die op de smartphone lekker aan het chatten zijn met hun vrienden, de ouders die nog even snel wat e-mailtjes van kantoor wegwerken en de ander kijkt een film online. Maar wat we vaak vergeten is dat je online goed beveiligd moet zijn.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

We kennen Bitdefender natuurlijk van de beveiligingspakketten en is al jarenlang een van de best scorende suites als het aankomt op beveiliging voor consumenten.

De meeste beveiligingssuites die je koopt kun je slechts installeren op een paar apparaten, meestal drie of vijf. Maar wil je beveiligingssoftware voor je hele gezin, dan kom je daar vaak niet ver mee: ieder gezinslid heeft tegenwoordig wel minstens één smartphone en een laptop, dus een gemiddeld gezin heeft dan al zo'n acht tot tien apparaten die beveiligd moeten worden. Dat is doorgaans niet goedkoop.

Familie-abonnementen

Bitdefender biedt daarom speciaal voor gezinnen familie-abonnementen aan. Met het meest uitgebreide abonnement bijvoorbeeld kun je tot maximaal 15 apparaten beveiligen. Te denken valt bijvoorbeeld aan alle laptops, de smartphones van de ouders en kinderen, tablets en ook alle Apple-devices.

Het voordeel van een familie-abonnement is dat er één centrale plek is waar de ouders of degene die hierover gaat, zelf aan de knoppen zitten wat betreft wat de kinderen in de familie mogen zien of doen. Bij het abonnement krijg je namelijk een centrale locatie online - Bitdefender Central - waarin bijvoorbeeld ouders sites kunnen blokkeren of de schermtijd kunnen aanpassen.

Iedere Bitdefender-gebruiker van het algemene familie-account heeft toegang tot een eigen Bitdefender Central-omgeving, maar kunnen specifieke rollen toegewezen krijgen. Ouders geven zichzelf dan bijvoorbeeld het Family Manager-account voor het algehele beheer, terwijl andere familieleden, zoals kinderen en tieners, een Tiener- of Kind-account kunnen krijgen. Zij kunnen daar dan zelf ook eigen websiteblokkades instellen, maar kunnen bijvoorbeeld niet de schermtijd opheffen of andere leeftijdgebonden restricties aanpassen.

Kindprofielen kun je eenvoudig hier in Bitdefender installeren.

Het maakt niet uit hoeveel apparaten er worden beveiligd, zolang deze allemaal op hetzelfde hoofdaccount zijn aangemeld, vind je ze hier allemaal terug.

De functies voor ouderlijk toezicht zijn relatief uitgebreid. Wil iemand waarvan bijvoorbeeld de internettijd is verlopen, langer toegang tot internet, dan kan hij of zij dit in de app van bijvoorbeeld de smartphone of tablet aangeven; de beheerder van het familieaccount krijgt dan automatisch een melding en kan ervoor kiezen om die extra tijd al dan niet toe te kennen.

Eenvoudig en opgeruimd

Kijken we naar de interface van Bitdefender op de computer, vanuit waar je je apparaat zelf beheert, dan valt meteen op hoe intuïtief de omgeving eruit ziet. Geen overbodige franje maar gewoon een interface die direct de status van de beveiliging van je apparaat laat zien.

Worden er kwetsbaarheden gevonden, dan laat Bitdefender dit weten door middel van een waarschuwing. Je ziet meteen waar actie op moeten worden ondernomen en hoe het probleem kan worden opgelost.

De intuïtieve interface toont direct de status van je computer.

Computeroptimalisatie valt ook onder de mogelijkheden van Bitdefender Total Security. Via de optie Hulpprogramma's vind je bijvoorbeeld de OneClick Optimizer die je computer opschoont door overbodige registersleutels en bestanden van het systeem te verwijderen, zodat je computer optimaal blijft functioneren.

Zuinig en spaarzaam

Het voordeel van de Bitdefender-software is dat deze een lage systeembelasting heeft. Door gebruik te maken van geoptimaliseerde routines en code in de software wordt de processor van je pc, laptop, tablet of smartphone nauwelijks belast, waardoor de werking van je apparaat niet wordt beïnvloed en er geen vertragingen of haperingen zijn. Daarnaast zijn ook de systeemeisen laag: zo heb je voor Windows een computer nodig met 2GB geheugen en is er slechts 2.5 GB vrije ruimte voor nodig.

Bitdefender scoort hoge ogen

De jaarlijkse AV Comparative is 's-werelds bekende testinstituut voor beveiligingspakketten. Hier worden alle bekende pakketten getest op alertheid, betrouwbaarheid, malware- en virusherkenning en nog tal van andere punten. Bitdefender scoort zowel met haar Windows-software als de Android-app hoge ogen als het aankomt op de beveiliging en belasting van de geteste apparaten.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Deze keer zijn soundbars aan de beurt. Maar niet zomaar soundbars; modellen met ingebouwde subwoofer. Handig, compact en voor een mooie prijs.

Een soundbar wil je natuurlijk het liefst zo compact mogelijk houden, zodat deze mooi onder je televisie past en je geen extra geluidsapparatuur meer nodig hebt. Om die reden kiezen veel mensen voor een soundbar met geïntegreerde soundbar, zodat er geen losse speaker meer nodig is voor het laten horen van lage tonen.

Denon DHT-S218

De Denon DHT-S218 soundmaakt het mogelijk om diepe bastonen te genereren zonder een aparte subwoofer in de kamer te plaatsen. De soundbar beschikt over HDMI ARC, HDMI input/output en een optische aansluiting. Dit zorgt ervoor dat je meerdere apparaten kunt verbinden, terwijl de bediening centraal via je tv-afstandsbediening geregeld blijft. De soundbar is met name geschikt voor kleine tot middelgrote woonkamers.

Gebruiksgemak is belangrijk bij dit model: de afstandsbediening is eenvoudig, en installatie is plug-and-play via HDMI. De geluidskwaliteit wordt over het algemeen als helder en vol beoordeeld, hoewel het niet geschikt is voor grote ruimtes of audiofielen die veel waarde hechten aan surround sound.

Bose TV Speaker

Deze soundbar met een direct herkenbare naam is bedoeld voor gebruikers die hun tv-geluid willen verbeteren zonder een ingewikkeld surround-systeem op te zetten. De speaker bevat een geïntegreerde subwoofer die zorgt voor een redelijk vol geluid, hoewel diepe bastonen enigszins beperkt blijven vergeleken met een aparte subwoofer. Dankzij de HDMI ARC-aansluiting is installatie eenvoudig en kan het apparaat met één afstandsbediening worden bediend.

Verder ondersteunt het apparaat ook Bluetooth-streaming, wat het mogelijk maakt om muziek vanaf een smartphone of tablet af te spelen. Deze soundbar is vooral geschikt voor kleinere ruimtes of voor mensen die een duidelijke verbetering van tv-audio zoeken zonder al te veel gedoe.

TCL S45H

De TCL S45H is een betaalbare en compacte soundbar met een 2.0-kanaalsopstelling, bedoeld voor basis tv-audio en eenvoudige multimedia-ervaring. Dit model beschikt over HDMI ARC en eARC, wat zorgt voor eenvoudige aansluiting op de televisie. Qua draadloze mogelijkheden is Bluetooth 5.2 aanwezig, maar WiFi en AirPlay ontbreken. Er is één HDMI-ingang, één optische aansluiting en een USB-poort voor eenvoudige connectiviteit.

Ondanks de lage prijs biedt de soundbar ondersteuning voor modernere audioformaten via eARC. De geluidsweergave is afgestemd op standaard gebruik zoals series, nieuws en lichte muziek. Dankzij het compacte formaat is dit model met name geschikt voor kleine ruimtes of als vervanger voor zwakke tv-speakers.

Sony HT-S2000

De Sony HT-S2000 is een soundbar met een geïntegreerde subwoofer en drie audio-uitgangskanalen. Het apparaat ondersteunt zowel bedrade als draadloze verbindingen, waaronder Bluetooth 5.2 en 802.11a wifi. Aanwezig zijn een HDMI-ingang, digitale optische aansluiting en een USB-poort voor diverse vormen van audiotoevoer.

De soundbar kan aan de muur worden bevestigd en heeft een zwart ontwerp. Qua audiotechniek beschikt het model over ondersteuning voor DTS-audiocodecs. Voor lage tonen maakt de soundbar gebruik van een bass-reflex systeem en een quad-wooferopstelling.

Sonos Playbar

De Sonos Playbar is een strak vormgegeven soundbar die zowel bedraad als via Wi-Fi kan worden aangesloten. Het apparaat heeft een 3-kanaals luidsprekeropstelling met geïntegreerde basweergave. Bluetooth wordt echter niet ondersteund, maar de Playbar is wel geschikt voor een multiroom-opstelling via het Sonos-systeem.

De aansluiting gebeurt via een digitale optische ingang, want HDMI ontbreekt hiervoor. Dankzij de wandmontage-optie is hij visueel goed te integreren in moderne woonkamers. De Playbar is vooral geschikt voor gebruikers die op zoek zijn naar eenvoud, degelijke audiokwaliteit en integratie binnen een Sonos-ecosysteem, zonder extra randapparatuur.