Velen van ons kunnen voor het dagelijkse werk niet zonder Office. Het pakket gaat al heel wat jaren mee, maar haal jij er wel het maximale uit? Wij maken een selectie van slimmigheden waarmee je bekende onderdelen, zoals Word, PowerPoint en Outlook, nóg meer naar je hand zet.

In dit artikel richten we ons op de versies Microsoft Office 2021 en Microsoft Office 365. Gebruik je een andere versie, dan kun je uiteraard altijd proberen of de tip ook daarin werkt.

Vertalen maar

Je ontvangt een document in een vreemde taal of je moet zelf een verslag maken voor een anderstalig publiek. Uiteraard kun je gebruikmaken van een online dienst zoals Google Translate, maar in Word zelf zit ook een vertaalfunctie.

Selecteer de tekst en typ in het zoekvak bovenin: Vertalen. Kies nu voor Vertalen / Selectie vertalen of Vertalen / Document vertalen. Een deelvenster opent rechts in het scherm. Controleer of de juiste bron- en doeltaal is geselecteerd en of je tevreden bent met het vertaalde werk. Klik daarna op Invoegen. De geselecteerde tekst in het document wordt vervangen.

Direct vertalen in Word, zonder hulp van buitenaf.

Dicteren

Geen zin om een lange tekst te typen? Dan is het tijd om de functie Dicteren van Word in te zetten. Open een nieuw document en ga naar het tabblad Start. In de sectie Spraak vind je de knop Dicteren. Begin vervolgens met praten. De tekst verschijnt op het scherm. Je kunt ook opmaaksuggesties geven: zeg ‘Nieuwe regel’ om de volgende zin op een nieuwe regel te beginnen. Standaard is Word ingesteld op de Nederlandse taal. Klik op de knop Instellingen voor dicteren (herkenbaar aan het tandwiel) en kies een andere taal bij Gesproken taal.

In hetzelfde venster kun je ook aangeven welke microfoon moet worden gebruikt en of je automatisch interpunctie wilt gebruiken (kies Automatische interpunctie inschakelen). Ben je tevreden met de instellingen? Klik op Opslaan. Wil je het document niet meer dicteren en verdergaan met typen, dan sluit je het minivenster Dicteren.

Even geen zin om te typen: dicteer je teksten dan.

Plannen maken

Outlook heeft een relatief verborgen optie waarmee je snel een moment met anderen kunt kiezen, bijvoorbeeld om af te spreken. De optie werkt alleen als je met elkaar verbonden bent, bijvoorbeeld via een bedrijfsnetwerk of gezamenlijke licentie binnen de familie. Dat maakt de functionaliteit niet minder handig.

Open een nieuw e-mailbericht en kies op de tab Bericht voor Nieuwe planningspeiling. Vervolgens typ je de namen van de personen om wie het gaat in het vak Aan. Het deelvenster van Planningspeiling vult zich met tijdstippen en laat telkens zien of de andere personen wel of niet beschikbaar zijn. Je kunt de datum en tijd bovenin het venster aanpassen. Klik op Volgende en kies Poll maken.

Mening vragen

In Outlook vind je de mogelijkheid om een poll uit te sturen, waarin je naar de mening van de ontvangers vraagt. Open een nieuw e-mailbericht. Op de tab Bericht klik je op Polls. Een deelvenster opent. Geef hierin je vraag op en de beschikbare antwoorden.

Standaard zijn er twee keuzemogelijkheden, maar je kunt extra antwoorden toevoegen. Klik op Optie toevoegen. Als de ontvangers meerdere opties mogen kiezen, dan zet je de schuif op Aan bij Meerdere antwoorden. Klik op Volgende en controleer of de poll correct is. Kies hierna voor Toevoegen aan e-mailbericht. De ontvangers zien de poll direct in het e-mailbericht en kunnen via de e-mail stemmen.

Vraag om de mening van anderen via een poll per e-mail.

Uitbreiden maar!

Je kunt de Office-onderdelen, waaronder Word en PowerPoint, uitbreiden met nieuwe functies. We maken hiervoor gebruik van invoegtoepassingen. Je kunt deze vergelijken met de plug-ins voor de browser. Open een nieuw document, bijvoorbeeld in Word, en zoek op de tab Start naar Invoegtoepassingen. Een nieuw venster opent, waarin je kunt zoeken naar specifieke uitbreidingen.

Daaronder vind je een sectie met veel gedownloade invoegtoepassingen. Klik op Meer invoegtoepassingen voor de volledige lijst. Zo kun je met invoegtoepassingen bijvoorbeeld AI-hulpjes aan Office toevoegen die je helpen bij het verbeteren van teksten of het opzetten van een verhaal. Ook zijn er uitbreidingen waarmee je formulieren of kant-en-klare designs kunt gebruiken.

Lees hierover ook dit uitgebreide artikel: Deze plug-ins laten je nog productiever werken met Word

Breid de functionaliteit van Office uit met behulp van invoegtoepassingen.

Passende kolom

Je kent het ongetwijfeld: een volle Excel-sheet met talloze kolommen, maar sommige tekst of waarden passen niet volledig in de kolom. Het gevolg: afgebroken informatie. Uiteraard kun je dit handmatig oplossen per kolom, maar het kan wat sneller.

Gebruik Ctrl+A om het volledige werkblad te selecteren. Open de tab Start en klik bij Cellen op de pijl naast Opmaak. Kies voor Kolombreedte AutoAanpassen. Bovendien kun je kiezen voor Rijhoogte AutoAanpassen. Deze acties schelen je aardig wat handmatig werk!

Juiste kleuren

Je bent goed op weg om in PowerPoint een strakke presentatie te maken en maakt hiervoor uiteraard gebruik van een paar mooie illustraties. Hoe zorg je ervoor dat de kleur van het lettertype overeenkomt met de kleuren uit de afbeelding? Selecteer de tekst die je dezelfde kleur wilt geven en open de tab Start. In de sectie Lettertype klik je op de knop Tekstkleur. Kies nu voor Pipet. Klik met de pipet op de gewenste kleur binnen de afbeelding. PowerPoint neemt deze kleur over en past deze meteen toe op de geselecteerde tekst.

Gebruik de pipet om de juiste kleur te kiezen.

Nieuwe Outlook

Voor Outlook is onlangs een nieuwe versie uitgekomen, die vooralsnog door het leven gaat als Outlook (Nieuw). Heb je afscheid genomen van de klassieke versie en ben je inmiddels overgestapt? Je kunt een paar nieuwe functies inzetten en daarmee je postvak beter organiseren.

Zo biedt het nieuwe Outlook de mogelijkheid om een specifiek bericht vast te zetten, zodat het altijd zichtbaar blijft. Handig voor belangrijke berichten. Klik op het bericht en kies voor Dit bericht vastmaken. De knop bevindt zich rechtsboven in het venster en is herkenbaar aan het pictogram van een punaise. Klik nogmaals op de knop om het bericht weer los te maken.

Direct naast deze knop vind je de optie om het geselecteerde bericht tijdelijk te verbergen (herkenbaar aan een klok). Vervolgens kun je kiezen om het bericht later op de dag, in de avond of juist op een ander tijdstip te laten verschijnen. Bijvoorbeeld op een tijdstip dat je het bericht kunt beantwoorden.

Lees zeker ook dit artikel: Van opstellen tot opruimen: zo werk je met het nieuwe Outlook

Opruimen 2.0

Het opgeruimd houden van je inbox speelt in het nieuwe Outlook een grote rol. Dat blijkt ook uit een andere functie, die je slim kunt inzetten: Berichten opruimen (in het Engels aangenaam klinkend als ‘Sweep messages’). Hiermee kun je één bericht selecteren en hiervoor een opruimregel bepalen.

Klik op het gewenste bericht en vervolgens op de knop met een bezem die je vindt in de werkbalk bovenin. Hierna bepaal je of alle berichten van dezelfde afzender naar een andere map moeten worden verplaatst (al dan niet inclusief toekomstige berichten). Je kunt ook kiezen of je het meest recente bericht wilt bewaren en de rest wilt verwijderen, of berichten van de afzender en ouder dan tien dagen altijd wilt verwijderen. Bevestig je keuze met een klik op OK.

Nieuw in het nieuwe Outlook: berichten opruimen.

Eigen werkbalk

Welk Office-programma je ook gebruikt, de kans is groot dat je een paar favoriete opties hebt. Breng deze onder in je persoonlijke werkbalk. Deze balk bevat alleen de opties die jij relevant vindt. Open een Office-programma, bijvoorbeeld Word. Kies vervolgens voor Bestand / Opties. Open de sectie Werkbalk Snelle toegang. Links vind je de beschikbare opties. Deze zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Populaire opdrachten en Macro’s. Selecteer de optie die je aan de eigen werkbalk wilt toevoegen en klik op Toevoegen.

De huidige onderdelen vind je in het rechtervenster. Verwijder daaruit de onderdelen die je niet wilt gebruiken: selecteer deze en klik op Verwijderen. Met de knoppen Omhoog en Omlaag verander je de onderlinge positie. Je kunt de werkbalk ook voor meerdere computers gebruiken: rechtsonder vind je de knop Importeren en exporteren. Verlaat het venster via OK. De werkbalk Snelle toegang wordt linksboven in het Office-venster getoond.

Maak je eigen werkbalk met favoriete opties.

Je smarthome hangt vol met slimme apparatuur en sensoren die je van alles over je huis vertellen, waardoor het haast zonde is dat je deze data alleen vanaf je smartphone of computer kunt aflezen. Een tablet aan de muur hangen kan een oplossing zijn, maar het kan nog een beetje moderner. In dit artikel lees je hoe je zelf een e-ink-scherm bouwt dat je overal in huis kunt neerzetten of ophangen.

Er zijn meerdere redenen om e-ink te gebruiken om informatie over je smarthome te tonen. Ten eerste zijn deze schermen niet voorzien van achtergrondverlichting, waardoor ze geen baken van licht in je kamer worden. Zo’n scherm is net zo subtiel als een foto aan de muur en kan bij het juiste formaat zelfs in een fotolijstje worden gestopt. Ten tweede is e-ink zeer energiezuinig: het scherm verbruikt alleen stroom als deze het de inhoud ververst. Laat jouw scherm de temperatuur in een kamer zien en blijft die urenlang stabiel? Dan wijzigt het scherm niet en verbruikt het bijna geen energie.

Compatibiliteit

Uiteraard is niet ieder smarthomesysteem compatibel met zelfgebouwde e-ink-schermpjes. In dit artikel gaan we uit van een smarthome met Home Assistant, een populair opensource-platform van Nederlandse makelij. Omdat Home Assistant opensource is, werkt het met tal van extra toepassingen en apparaten – waaronder de zeer flexibele ESP32-microcontroller. Dit zijn kleine apparaatjes die je met allerlei apparatuur kunt verbinden en vervolgens programmeert om door Home Assistant als slim thuisapparaat te worden gezien.

Home Assistant

Home Assistant is op allerlei soorten apparaten te installeren. Het bedrijf achter het systeem verkoopt de Home Assistant Green voor pakweg 130 euro. Dat is de simpelste oplossing, maar wie een ongebruikte Raspberry Pi in de kast heeft liggen, kan daar ook de Home Assistant-software op installeren. Een Raspberry Pi 3 is bruikbaar, maar een Pi 4 of 5 wordt geadviseerd. Groot voordeel van een Pi is dat Home Assistant in de officiële configuratiesoftware van de fabrikant zit verwerkt.

Je downloadt de Raspberry Pi Imager van www.raspberrypi.com/software. Bij het voorbereiden van je microSD-kaart kies je Other specific-purpose OS gevolgd door Home assistants and home automation. In de getoonde lijst selecteer je de software voor Home Assistant.

De Home Assistant Green is een alles-in-één-oplossing voor wie zijn smarthome op Home Assistant wil aansluiten.

Configuratie

Staat de software op je microSD-kaart, dan kun je deze in je Pi steken, de stroom aansluiten bij voorkeur een ethernetkabel aansluiten. In de browser van je computer open je dan http://homeassistant.local:8123 om het smarthomesysteem naar wens te configureren.

Je kunt binnen Home Assistant nagenoeg al je gebruikte slimme gadgets toevoegen, zoals de lampen van Hue, sloten van Nuki en verwarmingsknoppen van Tado. Voor apparaten die niet officieel worden ondersteund zijn er bijna altijd wel door fans gemaakte integraties die met het systeem communiceren. Over alle apparaten die gekoppeld zijn aan Home Assistant koppelt kun je later informatie laten weergeven op je e-ink-scherm.

Drie stukjes van de puzzel

Voor de bouw van je e-ink-display heb je drie zaken nodig. Ten eerste is er het scherm zelf. Hier gaan we uit van een 4,2inch-display van WaveShare. Deze is in meerdere webwinkels te koop voor rond de 35 euro. Andere schermen zouden ook moeten werken, maar van dit WaveShare-scherm is bekend dat meer mensen ze succesvol met Home Assistant hebben verbonden. Omdat je later afhankelijk bent van een stukje code, is het gunstig om een beproefde optie te kiezen.

Dit beeldscherm van WaveShare gebruikt e-paper, waardoor informatie net als bij een e-reader wordt getoond. Zeer zuinig en goed af te lezen in fel zonlicht.

Vergeet je HAT niet

Let er bij je aanschaf goed op dat je scherm voorzien is van een zogeheten E-Paper Driver HAT. Bij WaveShare zit dit er standaard op. HAT staat voor Hardware Attached on Top, een printplaatje dat extra functionaliteit aan je onderdeel geeft. In dit geval kun je de Driver HAT met een standaard ribbonkabel met het scherm verbinden, waarna je allerlei kleine pinnetjes hebt om snoertjes op aan te sluiten om weer met een andere device te verbinden. Snoertjes die je nodig hebt voor het laatste stuk van onze puzzel.

Met de speciale E-Paper Driver HAT kun je het beeldscherm aansluiten op andere apparaatjes, zoals de ESP32.

Microcontroller aansluiten

Als laatste hebben we een ESP32-microcontroller nodig. Door de kabels van de E-Paper Driver HAT te verbinden met de ESP32, kan het scherm met wifi verbinden en data ontvangen van Home Assistant. Bijna iedere ESP32 werkt, maar zorg er wel voor dat je model kleine cirkelgaatjes aan de zijkanten heeft. Deze heb je later nodig om te solderen. Dit vergt enige ervaring met een soldeerbout. Hoewel de HAT snoertjes heeft die je kunt vastpluggen, moet je de uiteindes vastsolderen aan verbindingspoortjes van de ESP32-module.

©Tomasz - stock.adobe.com

Deze ESP32 is een zogeheten microcontroller. Programmeer hem met de juiste firmware en hij kan ieder apparaat met Home Assistant verbinden.

ESPHome

Zijn je schermpje, de HAT en de ESP32 allemaal met elkaar verbonden? Dan is het tijd om de ESP32 te programmeren. Dat doen we met behulp van ESPHome, wat op zijn beurt weer in Home Assistant kan worden geïnstalleerd. Open in een browser het webadres van jouw Home Assistant en ga in de linkerbalk onderaan naar Instellingen / Add-ons. Druk rechtsonder op de knop voor de add-on-winkel, zoek ESPHome en installeer dat.

Druk na installatie op de knop Start. Klik daarna op Open Web UI te klikken. Je ziet het ESPHome Dashboard. Hier kun je de ESP32 configureren zonder geavanceerde programmeerkennis. Verbind je installatie met een usb-kabel aan Home Assistant en tik op New Device. Volg hierna de geboden stappen.

ESPHome is gebruiksvriendelijk vanwege het dashboard met alle opties.

YAML-configuratie

Wordt er om een YAML-configuratie gevraagd, plak dan de code getoond op de pagina die je vindt via www.kwikr.nl/epaperyaml. Voer de gegevens van je wifi-netwerk in. Dit configuratiebestand zorgt ervoor dat de ESP32 weet met welke pins hij voor je scherm moet communiceren en wat voor data er op het display getoond moeten worden. Standaard heeft dit bestand een configuratie met een plantensensor, koolmonoxidemeter, de huidige temperatuur en luchtvochtigheid in de ruimte. Door deze apparaten te vervangen door andere apparatuur die aan jouw Home Assistant is verbonden, kun je de inhoud van het display naar eigen smaak veranderen.

In een fotolijstje

Nu zou je e-inkscherm het moeten doen. Dan rest ons nog maar één ding: de gadget ergens in je huis neerzetten of ophangen. Met een beetje geluk kun je een fotolijstje vinden dat ruimte biedt aan het scherm, de HAT en de ESP32. Het 4,2inch-display is aan de buitenkant 103 bij 78,5 millimeter groot, waardoor hij ruim past in een lijstje voor een foto van klein formaat, 100 bij 150 millimeter.

Heb je een 3D-printer? Op www.printables.com vind je allerlei 3D-behuizingen voor de e-ink-schermen van WaveShare, van simpele standaarden tot aan elegante lijstjes voor aan de muur. Groot voordeel aan deze oplossingen is dat ze vaak gemaakt zijn om de ESP32 en HAT ook te integreren, waardoor alles mooi in één pakketje kan worden weggestopt.

Er zijn online tal van 3D-printbare hoesjes speciaal voor dit project te vinden, waaronder deze op printables.com van gebruiker G00TH.

Als je het belangrijk vindt dat je niet gevolgd wordt tijdens het internetten, kun je beter geen standaardbrowser als Microsoft Edge en Google Chrome gebruiken. Er zijn verschillende browsers die beweren speciaal te zijn ontworpen om je online sporen zo veel mogelijk te verbergen. In dit artikel bespreken we vier zelfbenoemde privacybrowsers en kijken we of ze hun beloftes waarmaken.

Brave

De op Chromium gebaseerde Brave-browser zorgt er (zonder dat je aan de instellingen hoeft te komen) voor dat de identificeerbare informatie die je browser naar websites en adverteerders stuurt (oftewel je 'fingerprint'), iedere keer weer compleet willekeurig is, zodat je niet betrouwbaar kunt worden geïdentificeerd. Volgens de website Cover Your Tracks worden vrijwel alle trackers geblokkeerd door de browser.

Desondanks vertrouwen sommige gebruikers Brave niet meer, doordat de browser verschillende controverses op zijn naam heeft staan. Zo kwam Brave in 2016 met een (optionele) functie die advertenties op websites blokkeerde, maar vervolgens verving door eigen reclames. Gebruikers kregen dus alsnog advertenties te zien, maar nu streek de browser daar zelf de inkomsten voor op.

Vier jaar later verving Brave zonder het te melden URL's naar sommige cryptosites door affiliatelinks (waar de browser geld mee verdient) en in 2023 kwam de browser in opspraak omdat het zijn VPN-dienst standaard installeerde bij gebruikers. Brave beweert overigens dat dit allemaal fouten betrof en heeft de controversiële veranderingen inmiddels teruggedraaid.

DuckDuckGo

De zelfbenoemde 'Private Browser' DuckDuckGo belooft net als de andere browsers in dit artikel dat je tijdens het surfen niet kan worden getraceerd. Toch scoort de browser op basis van de uitslagen van PrivacyTests.org minder goed dan andere privacybrowsers. Er worden met de standaardinstellingen maar iets meer trackers geblokkeerd en fingerprintgegevens verborgen dan bij reguliere browsers. In een recent onderzoek werd dan ook geconcludeerd dat DDG direct na de installatie 'middelmatige privacybescherming' biedt, terwijl de andere in dit artikel besproken browsers volgens de onderzoekers een hoge mate van privacybescherming bieden. Wel kun je je privacy via de instellingen opkalefateren.

DuckDuckGo maakt (net als veel andere privacybrowsers) standaard gebruik van zijn gelijknamige zoekmachine waarmee je incognito surft. Hoewel de zoekmachine de zoekindex van Microsofts Bing gebruikt, kan Microsoft hierdoor niet zien waar je naar zoekt. Deze zoekdeal met Microsoft zorgde in 2022 wel voor wat controverse, aangezien toen bleek dat DDG hierdoor de trackers van Microsoft niet mocht blokkeren. Kort nadat dit ontdekt werd, liet DuckDuckGo weten dat het de trackers van het bedrijf toch wel gaat blokkeren.

LibreWolf

LibreWolf is een aangepaste versie van Firefox die standaard een stuk meer privacyfuncties en een robuustere beveiliging biedt. Net als Brave komt de browser feilloos door de trackingtests van PrivacyTests.org heen, al laat je volgens Cover Your Tracks wel nog enkele vingerafdrukgegevens achter in LibreWolf.

Standaard worden alle gebruikersgegevens en cookies gewist na het sluiten van de browser, wat lang niet iedereen handig zal vinden, maar dat kan via de instellingen ongedaan gemaakt worden. Ook zijn de standaardinstellingen mogelijk dusdanig streng dat sommige websites onbruikbaar worden en er andere problemen ontstaan, zoals het niet kunnen inschakelen van de donkere modus. Volgens de ontwikkelaar kun je de meeste problemen verhelpen door de optie Resist Fingerprinting in de instellingen uit te schakelen, maar dat gaat natuurlijk wel ten koste van de privacy.

TOR

Als je écht zo anoniem mogelijk wil internetten, is TOR waarschijnlijk de beste keus. Voordat je een website bezoekt, wordt je 'bezoekaanvraag' eerst door meerdere lagen versleuteling gehaald voordat de pagina in kwestie wordt geladen. TOR anonimiseert alle fingerprints en blokkeert alle reclames en trackingscripts, waardoor het bijna onmogelijk wordt om iemands locatie of identiteit (bijvoorbeeld door middel van het IP-adres) te achterhalen. Niet zo gek, dus, dat TOR de populairste manier is om verborgen .onion-adressen (ook wel het darkweb genoemd) te bezoeken.

Deze verregaande privacyfocus gaat wel ten koste van de gebruiksvriendelijkheid. TOR is merkbaar langzamer dan reguliere browsers, omdat al je verzoeken eerst meerdere keren omgeleid worden zodat je onnavolgbaar blijft. Ook worden alle cookies na iedere sessie standaard gewist, waardoor je telkens met 'schone lei' begint en je veelgebruikte webadressen, inloggegevens en dergelijke steeds weer handmatig moet invullen. Doordat TOR álle trackers blokkeert, functioneert een groot aantal websites bovendien niet goed in deze browser, blijkt uit onderzoek van The Markup.

Lees ook: Hoe gaan populaire browsers om met je privacy?