ID.nl logo
Nieuwe laptop gekocht? Doe dit voordat je er écht gebruik van maakt
© splitov27 - stock.adobe.com
Huis

Nieuwe laptop gekocht? Doe dit voordat je er écht gebruik van maakt

Een nieuwe pc uitpakken en installeren is altijd opwindend. In begin voelt het overweldigend aan en word je verrast door alle mogelijkheden. Toch is het belangrijk dat je de nieuwe aanschaf meteen zo efficiënt mogelijk instelt.

In dit artikel laten we zien hoe je een nieuwe pc optimaal instelt en klaarmaakt voor gebruik:

  • Allereerst: laad je nieuwe laptop volledig op
  • Kies tussen een Microsoft-account of een lokaal account
  • Verwijder onnodige vooraf geïnstalleerde software (bloatware)
  • Controleer de privacy-instellingen
  • Installeer de nieuwste Windows-updates
  • Bescherm je pc tegen ransomware en malware
  • Zet je bestanden en instellingen van je oude computer over

Alles naar wens ingesteld? Vergeet dan niet dit: Verboden toegang voor onbevoegden: zo vergrendel je je pc

Tip 1 Volledig opladen

Bij een laptop is het verstandig het toestel eerst een tijd aan te sluiten op een stroombron. Het is belangrijk dat de batterij in het begin helemaal opgeladen is voordat je de pc inschakelt. Door dit te doen, zorg je ervoor dat de computer de totale capaciteit van de batterij herkent en kalibreert. Je wordt voor je geduld beloond met optimale batterijprestaties en een maximale levensduur. Daarna kun je rekenen op het batterijbeheerprogramma waarover de meeste laptops beschikken, die helpen het maximale uit de batterij te halen.

©cineberg - stock.adobe.com

Laat je nieuwe laptop eerst volledig opladen.

Tip 2 Account instellen

De volgende stap is het aansluiten van de essentiële componenten, zoals het toetsenbord, de muis en het beeldscherm, en zet je de computer aan. Bij een Windows-computer zal het besturingssysteem vragen om gegevens in te stellen, zoals de taal, de tijdzone en de klokinstellingen. Bovendien moedigt Microsoft gebruikers aan om een Microsoft-account te gebruiken of aan te maken. Heb je er al een, bijvoorbeeld van Hotmail of Outlook, dan is een nieuwe aanmaken niet nodig.

Zo’n Microsoft-account maakt het gemakkelijker om instellingen en achtergronden via de cloud te synchroniseren op al je Windows-machines. En het koppelt je pc aan de cloud. Wil je liever een lokaal account gebruiken, dan is het instellen iets lastiger. Een oplossing is om de internetverbinding te verbreken tijdens de installatie. Dan kun je een lokaal account aanmaken en eventueel ook voor andere gebruikers, al is dat later ook mogelijk.

Meld je aan op de pc met een Microsoft-account.

Kwaliteitscontrole

Om de specificaties van de hardware in de nieuwe computer te checken, kun je als Windows-gebruiker het gratis programma CPU-Z downloaden. Met deze freeware lees je uitgebreide informatie over de processor, het moederbord, de chipset, de grafische kaart, de BIOS en het geheugen in de computer. Het programma is verdeeld in zeven tabbladen, die elk uitgebreide informatie geven over een bepaald item. Op de Mac kun je je deze informatie bekijken door linksboven op het Apple-pictogram te klikken en Over de Mac te selecteren.

Controleer het scherm ook even op dode pixels. Als die er zijn, mag je de laptop of het beeldscherm retourneren. Er zijn tal van online tools waarmee je zo’n test uitvoert, zoals:

We raden ook aan om je nieuwe computer bij de fabrikant te registreren. Dat is handig in verband met de garantie en geeft de fabrikant de mogelijkheid om contact op te nemen bij terugroepacties.

In zeven tabbladen lees je alle eigenschappen van de nieuwe pc.

Tip 3 Bloatware

Op iedere nieuwe pc staan vooraf geïnstalleerde programma’s die opslagruimte innemen en tegelijk het startmenu rommelig maken. Of erger nog, sommige van deze apps worden bij het opstarten uitgevoerd, waardoor de opstarttijd van de pc toeneemt en ze geheugen en verwerkingskracht verbruiken. Deze zogeheten bloatware wordt meestal gebundeld door de fabrikant of door het besturingssysteem. Je kunt de lijst met geïnstalleerde apps bekijken en alles wat je niet zint verwijderen. Kijk wel uit daarmee, apps van de hardware-makers zijn nodig voor een goede werking van de pc, net als software van Intel, AMD, Dell, Nvidia, Microsoft, HP of Lenovo. Ongewenste apps zijn te verwijderen door in het Startmenu met rechts erop te klikken en te kiezen voor Verwijderen. Bevestig je keuze en de app wordt verwijderd uit Windows.

Met de rechtermuisknop kun je apps die je niet gebruikt verwijderen.

Tip 4 Andere bloatware

Niet alle bloatware staat in het Startmenu. Veel andere applicaties zitten verborgen in de directory van de computer. Deze verwijder je met het ingebouwde hulpprogramma. Ga in Windows 11 naar Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Dit is de beste manier om alle apps op je computer te vinden en te verwijderen. Hier staat een lijst met alle applicaties die op de computer zijn geïnstalleerd. Je kunt de grootte van elke app naast de naam bekijken. De lijst is alfabetisch geordend. Je kunt ook zoeken naar specifieke apps en de lijst sorteren of filteren om het zoekwerk iets makkelijker te maken.

Klik dan op het menu met de drie puntjes en kies Verwijderen. Afhankelijk van de machtigingen van je account moet je dit bevestigen met een klik op Ja. Het hulpprogramma zal de uninstaller van het betreffende programma uitvoeren. Wanneer die er niet is, zal de generieke Windows Uninstallation Wizard dit klusje klaren.

Klik op de drie puntjes om de opdracht Verwijderen in beeld te krijgen.

Tip 5 PowerShell

Tot nu toe hebben we manieren bekeken om apps van derden te verwijderen. Toch zijn er ook nog applicaties en games die werden gebundeld met Windows zelf. Dit type apps kun je niet rechtstreeks verwijderen via het Startmenu of via het Configuratiescherm. Om dergelijke software te verwijderen moet je beroep doen op PowerShell, een hulpprogramma dat werkt met opdrachtregels en scripts. Eigenlijk is het een moderne versie van de oude opdrachtprompt. Zoek Windows PowerShell via het Startmenu en klik met rechts op de naam om te kiezen voor Als administrator uitvoeren.

Er wordt een PowerShell-venster geopend. Om de apps te verwijderen, heb je de volledige pakketnamen nodig. Die vind je door de volgende opdracht te typen:

DISM /Online /Get-ProvisionedAppxPackages | select-string Packagename

Druk dan op Enter. Er volgt een lijst van alle actieve pakketten op je computer. Die lijst lijkt verwarrend, maar als je goed kijkt, verraden de titels toch de namen van de apps, bijvoorbeeld MineCraftEducation Edition of Simple Solitaire.

Kopieer de namen van de apps die je wilt verwijderen en plak ze in een tekstbestand. Daarna moet je een nieuw commando typen of plakken, namelijk:

DISM /Online /Remove-ProvisionedAppxPackage /PackageName:PackageName

Hierbij vervang je PackageName door de naam van het betreffende pakket. Deze opdracht verwijdert de app van de computer en voorkomt dat deze later automatisch opnieuw wordt geïnstalleerd. DISM is de afkorting van Deployment Imaging Service and Management. Dit onderdeel is verantwoordelijk voor het downloaden en updaten van de kernprogramma’s en applicaties. Door deze uit de lijst te verwijderen, wordt de app niet langer door Windows bijgewerkt.

Hardnekkige toepassingen kun je in PowerShell eerst identificeren en daarna verwijderen.

Debloaters

Het is ook mogelijk om bloatware aan te pakken met een gratis hulpprogramma als Windows 11 Debloater of Windows 10 Debloater van FreeTimeTech. Deze tools helpen niet alleen bij het beheren en verwijderen van bloatware, je kunt ook de prestaties verbeteren door elke functie te verwijderen die je nutteloos vindt. Het programma verdeelt de functionaliteit in categorieën zoals UWP-apps, privacy, telemetrie, gaming, enzovoort. Bij elke optie wordt een kleine uitleg gegeven. De app lijkt erg gebruiksvriendelijk, maar is vooral bedoeld voor de ervaren gebruiker.

Met Windows Debloater kun je bloatware en functies verwijderen die je nutteloos vindt.

Tip 6 Privacy

Vanaf dag één verzamelt Microsoft allerlei gegevens over jou, en die informatie wordt dan gebruikt om advertenties en aanbevelingen te personaliseren. Wie hier niet van houdt, kan je dit uitschakelen in de Instellingen. Bij de Persoonlijke instellingen zoek je het kopje Apparaatgebruik waar je alle schuifregelaars op Uit zet. Je kunt een uitzondering maken voor de optie Gezin.

Selecteer dan Vergrendelingsscherm en haal het vinkje weg bij Leuke weetjes, tips en trucs en meer op het vergrendelingsscherm weergeven. Dit vinkje zie je alleen als je bij Uw vergrendelingsscherm personaliseren de opties Afbeelding of Diavoorstelling hebt geselecteerd.

Daarna ga je naar Instellingen / Systeem / Meldingen. Scrol helemaal naar beneden en klik op Extra instellingen. Schakel vervolgens de opties uit: De welkomstervaring van Windows weergeven na updates en wanneer u bent aangemeld om te laten zien wat er nieuw is en wat voorgesteld wordt en Tips en suggesties krijgen bij het gebruik van Windows.

Verder kunnen ook apps gepersonaliseerde advertenties sturen. Tijdens de installatie van Windows 11 is het mogelijk om daar geen toestemming voor te geven. Heb je dit over het hoofd gezien, dan kun je die toestemming alsnog intrekken. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging en selecteer het kopje Algemeen. Hier schakel je twee opties uit: Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken en Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Vind de tips en suggesties te opdringerig, dan kun je ze uitzetten.

Wil je zeker weten dat je alle advertentiemogelijkheden uitgeschakeld hebt, lees dan dit artikel: Jij bent de baas! Maak korte metten met Windows-promoties

Tip 7 Updates downloaden

Wie denkt dat zijn nieuwe pc meteen voorzien is van de meest actuele systeemversie, heeft het bij het verkeerde eind. Waarschijnlijk wachten er al updates op je gloednieuwe pc. Controleer dit via Instellingen / Windows update / Naar updates zoeken. Is er een update gevonden, klik dan op de knop Downloaden en installeren. Neem je tijd voor deze updates, want het kan veel tijd kosten om grote updates te downloaden en te installeren. Wanneer de eerste update is afgerond, herstart je Windows en herhaal je dit proces, tot alle updates geïnstalleerd zijn.

Ben je nog niet klaar om je machine bij te werken, dan klik je bij Updates onderbreken op de knop Een week pauzeren. Hierdoor verandert de knop Controleren op updates in Update hervatten. Je kunt op die manier de updates tot vijf weken uitstellen.

Neem je tijd om update na update uit te voeren.

Tip 8 Ransomware

Bij ransomware wordt je pc vergrendeld door anderen en willen de criminelen erachter losgeld om deze bestanden vrij te geven. Windows heeft een ingebouwde bescherming tegen ransomware, maar die is niet standaard geactiveerd.

Om de ransomware-beveiliging te activeren ga je via de Instellingen naar Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging en dan klik je bovenaan op de knop Windows-beveiliging openen. Vervolgens open je de sectie Virus en bedreigingsbeveiliging. In het volgende venster vind je de link naar Bescherming tegen ransomware.

Om je bestanden te beschermen, klik je op de knop Bescherming tegen ransomware beheren. Activeer hier Controlled folder access of Gecontroleerde maptoegang. Hierdoor wordt de toegang beperkt voor apps tot de standaardmappen.

Natuurlijk wil je zelf niet voortdurend geblokkeerd worden als je een document in een beschermde map wilt openen. Klik daarom op de optie Een app toestaan via Controlled Folder Access. Daarna selecteer je via de knop Een toegestane app toevoegen de toepassingen die bestanden mogen aanpassen zonder dat het alarm afgaat. Hiervoor navigeer je naar de apps op de harde schijf of je selecteert de app die door deze beveiligingsfunctie al eens werd geblokkeerd.

Standaard beschermt Gecontroleerde maptoegang de mappen Documenten, Afbeeldingen, Video’s en Bureaublad. Je kunt deze mappen niet uit de beschermlijst verwijderen, maar je kunt wel extra locaties toevoegen die beschermd moeten worden. Deze bescherming is goed, maar niet 100 procent waterdicht.

Daarom moet je ook goede back-ups hebben. Windows maakt die automatisch als je bent aangemeld bij OneDrive. Om na te gaan of die back-ups zijn ingeschakeld, klik je bij Gegevensherstel bij ransomware op Bestanden weergeven om te zien welke bestanden je kunt herstellen.

De Gecontroleerde maptoegang beschermt je tegen ransomware.

Tip 9 Snelle installaties

Waarschijnlijk heb je op de oude computer allerlei gratis tools geïnstalleerd die je dagelijks gebruikt. Het is niet handig al die tools opnieuw handmatig te downloaden vanaf de site van de ontwikkelaar. Er zijn oplossingen om dit download- en installatieproces te vereenvoudigen en te versnellen. De eenvoudigste tool blijft Ninite. Surf naar www.ninite.com en plaats vinkje bij de apps die je wilt binnenhalen en installeren. Even later staat het gecombineerde installer.exe-bestand klaar om te downloaden. Dubbelklik op dit bestand om de eerder geselecteerde toepassingen in één keer te installeren.

Selecteer alle programma’s die je in één keer wilt downloaden en installeren.

Tip 10 Handmatig migreren

Natuurlijk wil je de gegevensbestanden van de oude computer overzetten naar je nieuwe pc. Het meest eenvoudig verloopt dat via een usb-stick of een externe usb-schijf die je aan je oude pc koppelt en waarop je via de Verkenner de bestanden naar het usb-medium kopieert. Om alle items in een map te selecteren gebruik je de toetscombinatie Ctrl+A. Wil je alleen bepaalde items kopiëren, dan klik je eerst op het eerste item, je houdt de Ctrl-toets ingedrukt terwijl je op een ander item klikt. Wanneer alles is geselecteerd, kopieer je dit naar het opslagmedium. Daarna sluit je dit medium aan op je nieuwe computer en kopieer je de gewenste gegevens naar de juiste mappen.

Gebruik de Ctrl-toets om verschillende mappen te selecteren en kopieer ze in één keer.

Tip 11 De cloud

In plaats van een fysiek opslagmedium te gebruiken kun je ook een cloudopslagruimte als tussenstation gebruiken. Google Drive geeft je bijvoorbeeld gratis 15 GB aan opslagruimte. Ga met de webbrowser naar https://drive.google.com en log in met je Google-account. Linksboven klik je op +Nieuw en daar selecteer je Bestanden uploaden of Map uploaden. Vervolgens verschijnt er een venster waarin je alle bestanden en/of mappen selecteert die je in de cloud wilt plaatsen. Klik voor bestanden op Openen of in het geval van mappen op Uploaden. Daarna vind je deze gegevens in Mijn Drive in het linkerdeelvenster van Google Drive. Op de nieuwe computer ga je naar je Google Drive en selecteer je de gewenste items met de ingedrukte Ctrl-toets. Klik op het pijltje Downloaden. De bestanden verschijnen in een Verkenner-venster. Klik op Alles uitpakken en geef met Bladeren een geschikte locatie op.

Upload de bestanden en mappen eerst naar Google Drive.

Tip 12 Migratie-tool

Vind je de genoemde twee methoden te omslachtig, dan is er ook software om bestanden te migreren: Todo PCTrans. De Pro-versie kost 49,95 euro en dan zijn er geen beperkingen. Er is ook een gratis versie. Installeer de software op beide machines en zorg dat ze op hetzelfde netwerk zijn ingelogd, of verbind de twee pc’s met een kabeltje. Dat kan doorgaans met een usb-c-kabel of ethernetkabel.

Start Todo PCTrans op de oude pc en kies Gegevensoverdracht. In het venster zie je duidelijk Oude pc en daarnaast zie je de Nieuwe pc. Ook op de nieuwe pc open je hetzelfde programma en selecteer je aan de rechterkant Dit is een nieuwe pc. Onder beide afbeeldingen lees je zelfs de ip-adressen. Als beide machines elkaar hebben gevonden, klik je op Direct overmaken. Je moet akkoord gaan met de verbinding om verder te gaan. Zodra er verbinding is, scant de software de gegevens op de oude pc.

Links staat de oude pc, rechts de nieuwe.

Na het scannen selecteer je de inhoud die je wilt overzetten. ToDo PCTrans heeft enige tijd nodig om alle applicaties, data en accounts van de oude pc te laden. De knop Analyseren wordt aanklikbaar wanneer de analyse klaar is.

Vink de selectievakjes aan van de applicaties die je wilt overzetten. In het tweede tabblad selecteer je de hoofdmappen die je wenst over te dragen: de bestanden, de muziek, de afbeeldingen enzovoort. Helaas is de gratis versie beperkt tot het overzetten van slechts vijf applicaties en 2 GB aan gegevens. Het derde tabblad gebruik je om de accounts over te dragen. Hier krijg je een overzicht van de Windows-accounts op de pc, zowel de lokale accounts als de Microsoft-accounts.

Zet een vinkje bij de accounts die je wilt overdragen naar de nieuwe pc. Voor elk account zie je in het rechterdeel vier onderdelen: Gebruikersinstellingen, Gebruikersdata, Personalisatie en Instellingen. Via de pijlknop kun je deze onderdelen uitvouwen en de items selecteren die je wilt overdragen. Klik daarna op de blauwe knop Overzetten.

Vink de mappen aan die je wilt overzetten.

Tip 13 Antivirus

Het ingebouwde antivirusprogramma Microsoft Defender is de afgelopen jaren behoorlijk verbeterd. En toch blijven we voorstander om te investeren in een antivirusprogramma van derden voor een betere bescherming, omdat zo’n tool meer doet dan een schild vormen tegen malware. Zelfs als je geen geld aan deze bescherming wilt spenderen dan zijn er betrouwbare gratis antivirusprogramma’s beschikbaar. Bijvoorbeeld Avast Free Antivirus. De gratis versie blokkeert virussen en andere malware, spoort zwakke wifi-beveiliging op en voegt een extra beschermingslaag toe tegen ransomware. Wanneer je een antivirusprogramma van derden installeert, zal Windows Defender zichzelf automatisch uitschakelen. Meerdere antivirusprogramma’s op dezelfde Windows-pc draaien, is om problemen vragen. Windows Defender wordt pas weer actief als er geen andere antivirusprogramma draaien.

Avast Free Antivirus heeft geen virussen aangetroffen.

Tip 14 Back-upoplossing

Een gloednieuwe pc gaat weleens kapot, een laptop kan gestolen worden, maar de belangrijkste oorzaak van dataverlies is de gebruiker zelf. Iedereen heeft wel eens per ongeluk gegevens verwijderd of overschreven. Kies dus van meet af aan voor een back-upoplossing. Er zijn betaalde en gratis programma’s voor back-ups, zoals Acronis True Image of Paragon Backup and Recovery. En er is natuurlijk Windows Back-up, een ingebouwde optie zonder kosten die je vindt via het Startmenu. Met deze laatste is het mogelijk om een reservekopie te maken van je bestanden, instellingen, apps en gegevens met Microsoft Cloud-opslag.

Windows heeft zijn eigen back-upoplossing.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Fairphone 6 – Duurzame smartphone voor het brede publiek
© Rens Blom
Huis

Review Fairphone 6 – Duurzame smartphone voor het brede publiek

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, maar ook de meest toegankelijke telefoon van het - Nederlandse! - merk tot dusver. De Fairphone 6 is een smartphone die voor iedereen boeiend is, vertelt de fabrikant vol trots. Is dat echt zo? Je leest het in deze Fairphone 6-review.

Goed
Conclusie

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.

Plus- en minpunten
  • Duurzaam voor mens en milieu
  • Grotendeels zelf te repareren
  • Acht jaar software-updates
  • Prima specificaties...
  • ...al vragen we ons af of de processor acht jaar soepel mee kan
  • Software zit in juli 2025 nog vol bugs
  • Vind je duurzaamheid niet belangrijk, dan koop je voor hetzelfde geld een betere smartphone

Het verhaal van Fairphone is nobel: het maakt smartphones (en audioproducten) met respect voor mens en milieu, onder andere door zoveel mogelijk duurzaam gewonnen grondstoffen te gebruiken en Chinese fabrieksarbeiders goed te behandelen en te betalen. De telefoons zelf zijn deels door jou als gebruiker te repareren en krijgen vele jaren software-updates. Alles voor een zo duurzaam mogelijke smartphone die jij zo lang mogelijk kunt gebruiken. Een streven waar niemand op tegen kan zijn, maar een groot verkoopsucces zijn Fairphones nooit geworden. Wij denken dat dat onder andere komt omdat Fairphone vaak koos voor technisch wat minder goede onderdelen, waardoor een Fairphone op papier en in de praktijk minder goed presteerde dan even dure – maar veel minder duurzame – smartphones van andere merken. 

©Rens Blom

De batterij kun je zelf uit de smartphone halen.

©Rens Blom

De batterij uit de behuizing.

©Rens Blom

Een nieuwe batterij is zo in de smartphone te stoppen.

De Fairphone 6 moet dat verhaal veranderen. Het 193 gram wegende toestel is net als zijn voorgangers erg duurzaam, krijgt updates tot 2033 en is grotendeels zelf te repareren. Fairphone belooft die reserve-onderdelen ook te blijven verkopen tot 2033. Bovendien krijg je vijf jaar garantie op de hardware van de smartphone, tegenover twee jaar die de meeste andere merken bieden. Tot zover de aspecten die Fairphone interessant maken voor de bekende doelgroep. 

©Rens Blom

Prima specificaties

Fairphone heeft echter ook stappen gezet om zijn nieuwste smartphone interessanter te maken voor een grotere doelgroep. In de Fairphone 6 zitten meer gangbare specificaties, zoals een prima Qualcomm-processor en — net als in de Fairphone 5 – 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagcapaciteit. De Fairphone 6 heeft een beter oledscherm gekregen. Dat scherm is met 6,3 inch redelijk goed met één hand te bedienen, oogt soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid en kan ook op andere vlakken aardig meekomen met de concurrentie. 

©Rens Blom

De camera's zijn ook vernieuwd en bevallen ons heel aardig. Met de 50megapixel-hoofdcamera schiet je in veel omstandigheden realistische foto's en de 13megapixel-groothoekcamera doet ook keurig zijn werk. Er zijn in dit prijssegment wel smartphones met nog betere camera's. Voor de batterij geldt hetzelfde. De Fairphone 6 beschikt over een 4415mAh-accu die probleemloos een dag meegaat, maar daar houdt het op. Veel concurrerende toestellen hebben grotere accu's en gaan langer mee. Opladen doet de Fairphone 6 met maximaal 30 watt via usb-c, waardoor de accu snel genoeg vol zit. 

Rustgevende modus

Om een bredere doelgroep aan te spreken, heeft Fairphone meer gedaan dan een technisch fijne smartphone maken. De Fairphone 6 heeft echt een eigen smoel, komt – ondanks dat je hem grotendeels uit elkaar kunt schroeven – degelijk over en houdt prettig vast. Een speciale knop laat je overschakelen naar een rustgevende modus met slechts vijf apps, zonder meldingen. Helaas ervaren wij nogal wat bugs in deze modus.

©Rens Blom

De rustgevende modus.

©Rens Blom

Met deze gele knop schakel je de rustgevende modus in en uit.

We vinden het ook leuk en slim bedacht dat je officiële accessoires kunt kopen om op de achterkant te schroeven. Denk aan een kaarthouder, nekkoord en verticaal rubber handvat voor meer grip. De accessoires bevestigen en verwijderen gaat erg eenvoudig en doet ons veel denken aan de aanpak van de concurrerende CMF Phone 1 die begin 2024 uitkwam. 

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Wat CMF niet doet en andere merken vrijwel ook niet, is jou de telefoon laten openschroeven om onderdelen als het scherm, de batterij en luidspreker te vervangen bij schade of een defect. Fairphone doet dit wel en profileert zich zo niet alleen als een duurzaam merk, maar ook als een merk dat jou als gebruiker verder helpt bij problemen. Die filosofie waarderen we.

Software nog met bugs

Fairphone belooft zijn nieuwste smartphone tot 2033 software-updates te geven, een belofte die bij oude toestellen is waargemaakt. Het merk heeft langer nodig dan andere fabrikanten om updates uit te rollen, maar heeft wel een lange adem. Opmerkelijk is dat wij en veel andere vroege gebruikers nogal wat softwareprobleempjes ervaren met de Fairphone 6. Een topman van Fairphone (h)erkent de bugs en belooft deze zomer updates met oplossingen. Fijn, maar als vroege koper kunnen de eerste weken tot maanden met je nieuwe Fairphone 6 dus ook frustrerend zijn.  

©Rens Blom

Dan blijft alleen nog de prijs over. De eerste Fairphones waren niet heel duur, maar technisch ook niet zo geavanceerd. De Fairphone 5 uit 2023 was technisch een stuk beter, maar kostte een serieuze 699 euro. We vinden het dan ook een goede stap dat de Fairphone 6 verschijnt voor 599 euro – een prijs die in potentie meer mensen aanspreekt. Zeker omdat de smartphone technisch echt prima bevalt.

Conclusie: Fairphone 6 kopen?

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.

▼ Volgende artikel
Ongebruikte computer in huis? Maak er een heuse media-pc van!
© Proxima Studio - stock.adobe.com
Huis

Ongebruikte computer in huis? Maak er een heuse media-pc van!

Begint je oude ratelende Windows-computer nog net niet te roken? Dikke kans dat de pc of laptop met LibreELEC weer loopt als een zonnetje. Dit lichtgewicht besturingssysteem telt slechts één programma: Kodi. En wat voor een, want eigen opgeslagen films, series en muziek verschijnen in een fraaie bibliotheek. Bouw met behulp van gratis software je eigen media-pc!

In dit artikel laten we zien hoe je van een oude pc of laptop een volwaardige media-pc maakt met LibreELEC en Kodi:

  • Installeer LibreELEC op een usb-stick of SD-kaart met de USB-SD Creator
  • Stel het BIOS/UEFI in zodat de pc opstart vanaf het externe opslagmedium
  • Installeer LibreELEC en configureer taal, netwerk en optionele toegang via SSH en Samba
  • Navigeer door Kodi, het mediacentrum, met muis, toetsenbord of afstandsbediening
  • Voeg lokale films en series toe aan Kodi en download automatisch covers en info
  • Importeer mediabestanden vanaf NAS of pc via UPnP/DLNA-servers
  • Bekijk ook muziek en series via dezelfde methode
  • Speel je films af met ondertitels en kies eenvoudig het juiste audiospoor
  • Breid Kodi uit met add-ons, stel resolutie en audio in naar jouw wensen
  • Verbind de media-pc via HDMI met je televisie en geniet van een comfortabele kijkervaring

Op exact 14 oktober 2025 vervalt de ondersteuning voor Windows 10. Pc’s en laptops die wegens hardwarebeperkingen niet naar versie 11 kunnen upgraden, ontvangen vanaf die datum geen (veiligheids)updates meer. Met LibreELEC geef je een gedateerde computer een tweede leven. Na het nodige instelwerk verbind je de kersverse media-pc met een televisie, zodat je in vol ornaat van mooie videocontent kunt genieten.

Nut van een media-pc

Zo’n beetje elke hedendaagse smart-tv heeft toegang tot Netflix, Disney+, Amazon Prime Video en consorten. Waarom zou je dan een media-pc met lokaal opgeslagen mediabestanden op de computer aansluiten? Het antwoord daarop is ietwat omstreden. In illegale downloadnetwerken als bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) liggen er nog altijd volop films, series, documentaires en muziek voor het oprapen. Bovendien was downloaden voor eigen gebruik tot het jaar 2014 tot op zekere hoogte toegestaan. Kortom, misschien heb je nog wel ergens een harde schijf of NAS met talloze mediabestanden liggen. Creëer daarvan een gelikte bibliotheek en toon die op een televisie of computermonitor.

Lage systeemeisen

LibreELEC is een zogeheten Linux-distributie met lage systeemeisen. De ontwikkelaar geeft op zijn website geen uitsluitsel over welke processorsnelheid en hoeveel werkgeheugen je minimaal nodig hebt. Het is dus een kwestie van uitproberen. Met een computer van pakweg tien jaar oud kom je vermoedelijk al een heel eind.

Naast reguliere pc’s en laptops is LibreELEC ook voor andere apparaten beschikbaar. Zo kun je dit besturingssysteem bijvoorbeeld op een geschikte singleboardcomputer installeren, zoals een Raspberry Pi. Het voordeel daarvan is dat je tegen lage kosten een volwaardige media-pc inricht.

Platte mini-pc kopen

Je plaatst een media-pc doorgaans in de buurt van een televisie. Heb je geen pc of laptop die deze rol kan vervullen, maar wil je op het grote scherm wél toegang tot een eigen mediabibliotheek? Op smart-tv’s met het smartplatform Google TV of Android TV is de Kodi-app rechtstreeks in de Play Store beschikbaar. Helaas reageert de gebruikersomgeving dan wel vaak traag. Om die reden is de aanschaf van een mini-pc zonder voorgeïnstalleerd besturingssysteem wellicht een beter idee. Die hebben over het algemeen een lage behuizing, zodat je dit aparte kastje makkelijk in of op een televisiemeubel kwijt kunt. Onder meer pc-merken als Intel (NUC), Gigabyte (BRIX), ASUS, Medion en MSI ontwikkelen geschikte producten. Soms dien je aan deze mini-pc’s trouwens wel zelf een geheugenmodule en opslagdrager toe te voegen.

Wegens de bescheiden behuizing en stille werking matcht een mini-pc goed met je televisie.

Opslagmedium prepareren

Je voert de installatie van LibreELEC straks vanaf een SD-kaart of usb-stick uit. Bedenk goed dat je daarmee alle huidige opgeslagen gegevens kwijtraakt. Stel deze data zo nodig dus eerst veilig. Je gaat het opslagmedium nu met het hulpprogramma LibreELEC USB-SD Creator prepareren. Gebruik hiervoor een willekeurige pc, laptop of Mac.

Download LibreELEC USB-SD Creator. Er zijn versies voor Windows en macOS beschikbaar. Zodra je op het installatiebestand dubbelklikt, verschijnt er mogelijk eerst een waarschuwing. Dat komt omdat de beveiligingsmodule van Windows de uitgever niet herkent. Je kunt de installatie gewoon uitvoeren, want het programma is volkomen veilig.

Prik de SD-kaart of usb-stick in de computer en start LibreELEC USB-SD Creator op. Klik onder Kies versie op het uitrolmenu. Als je het besturingssysteem op een normale pc of laptop gaat installeren, kies je Generic (AMD/Intel). Je bevestigt vervolgens met Download, waarna je een lokale opslagmap selecteert. Wanneer je onder Kies uw USB stick of SD kaart het juiste opslagmedium hebt aangewezen, klik je als laatste op Schrijf / Yes.

Selecteer de juiste versie van LibreELEC om een opstartbare SD-kaart of usb-stick te genereren.

Opstartbare usb-stick of SD-kaart

Je hebt nu de pc of laptop nodig waarop je LibreELEC wilt installeren. Stop daarin de SD-kaart of usb-stick. De bedoeling is dat je dit systeem vanaf het zojuist geprepareerde externe opslagmedium gaat opstarten. Je regelt dat door in een specifiek menu van het moederbord de SD-kaart of usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Roep dit zogeheten BIOS- of UEFI-menu op door tijdens de opstartfase van de pc of laptop op een specifieke sneltoets te drukken. Dat is bijvoorbeeld F10, F2 of Delete. De exacte toets verschilt per systeem.

Heb je het BIOS- of UEFI-menu eenmaal gevonden, dan navigeer je naar Boot of een soortgelijk onderdeel. Zorg ervoor dat het juiste opslagmedium als eerste opstartschijf is geselecteerd. Je herkent een SD-kaart of usb-stick doorgaans aan de naam van de fabrikant. Bewaar als laatste de wijzigingen en start de computer op.

©PXimport

Regel in het BIOS- of UEFI-menu dat de computer vanaf het externe opslagmedium opstart.

Installatie starten

Hoog tijd om de installatie van LibreELEC te starten! Als het goed is, komt vanzelf het gekleurde logo van deze Linux-distributie tevoorschijn. Na even wachten zie je een blauw scherm met een ietwat Spartaans ogend menu. Selecteer Install LibreELEC en bevestig met Enter. Heeft jouw computer meerdere schijven? Bepaal dan op welke opslagdrager je het besturingssysteem wilt installeren en druk nogmaals op Enter. Je selecteert in de volgende schermen tweemaal Yes, waarna je wederom op Enter drukt. De installatie wordt nu gestart. Haal na afloop de usb-stick of SD-kaart uit de computer en druk nog een keer op de Enter-toets. Je gaat nu met de pijltjestoetsen naar Reboot en drukt – je raadt het al – nog een laatste keer op Enter.

Zodra LibreELEC succesvol vanaf het externe opslagmedium opstart, verschijnt dit logo.

Instellingen LibreELEC

Het is gedaan met die lelijke Spartaanse installatiemenu’s, want het openingsscherm van dit besturingssysteem ziet eruit om door een ringetje te halen. Je gaat in het welkomstvenster eerst enkele instellingen van LibreELEC aanpassen.

Klik onder Language op het uitrolmenu en kies Dutch.

Wijzig de taal van het besturingssysteem meteen naar het Nederlands.

Via Volgende geef je het systeem desgewenst een andere hostnaam. Dat is met name handig voor de herkenbaarheid van de media-pc binnen het thuisnetwerk. LibreELEC vereist een internetverbinding. Op die manier kan het besturingssysteem verse systeemupdates, filmcovers en overige informatie ophalen. Indien de computer niet met een netwerkkabel is verbonden, klik je in het volgende venster op de naam van jouw thuisnetwerk. Kies Verbinden en typ het wifi-wachtwoord. Sluit het venster met OK. Achter de netwerknaam verschijnt een ip-adres.

Misschien wil je de mediabibliotheek van de media-pc op den duur vanaf andere apparaten beheren. In dat geval is het verstandig om in het volgende venster alvast de verbindingsopties SSH en Samba te activeren. Sluit met tweemaal Volgende het welkomstvenster.

Voor een goede werking koppel je de media-pc aan jouw (draadloze) thuisnetwerk.

Navigeren in Kodi

Als je het besturingssysteem LibreELEC opstart, kom je automatisch in Kodi terecht. Dit populaire mediaprogramma kun je volledig naar eigen smaak finetunen. Je gebruikt het touchpad van een laptop of een normale muis om door de menu’s te navigeren. Zit je ergens diep in Kodi en kun je niet terug? Met de Escape-knop van het toetsenbord kun je altijd weer naar het voorgaande venster teruggaan.

Films importeren

In een ideale situatie overspoel je Kodi met films, zodat het programma daarvan een mooie mediabibliotheek kan opbouwen. Staan de films op een externe harde schijf, ssd of usb-stick? Sluit dit opslagmedium dan op de nieuwbakken media-pc aan.

Navigeer vanuit het beginvenster achtereenvolgens naar Speelfilms / Ga naar bestandensectie / Toevoegen video’s / Bladeren / Root bestandsysteem / media en wijs het bewuste opslagstation aan. Selecteer een map met films en klik op OK. Je bedenkt voor deze bestandslocatie eventueel een passende naam, waarna je bevestigt met OK.

Je gaat nu inhoud aan de map toewijzen. Op basis van deze gegevens haalt Kodi de juiste filmgegevens op bij een online informatiebron. Klik op Deze map bevat en kies Speelfilms.

Met de juiste instellingen plukt Kodi filmgegevens van het web.

Heb je een map met series aangewezen, dan kun je hier als alternatief ook Series kiezen. Klik ook nog even op Instellingen en selecteer bij Voorkeurstaal de optie nl-NL. Ga daarna naar Fanart.tv en kies nl achter Taal voor fanart.tv achtergrond. Klik tweemaal op OK en Ja om de films in Kodi te tonen.

Kodi creëert van alle mediabestanden een prachtige bibliotheek met filmcovers.

Films in netwerk

Kodi kan ook films van andere apparaten binnen jouw thuisnetwerk importeren, zoals een pc of NAS. Hiervoor bestaan verschillende mogelijkheden. Een handige methode is om eerst een mediaserver met films op een pc of NAS in te stellen. Er zijn voor dit doeleinde diverse toepassingen beschikbaar. Op een Synology-NAS gebruik je hiervoor bijvoorbeeld de app Mediaserver, terwijl je op een pc de freeware Universal Media Server kunt installeren.

Je past in Kodi eerst even een instelling aan. Klik in het beginvenster bovenaan op het tandwielpictogram om de instellingen te openen. Ga vervolgens naar Diensten / UPnP/DLNA en activeer de optie UPnP-ondersteuning inschakelen.

Na een aanpassing in de instellingen kan Kodi met andere mediaservers communiceren.

Daarnaast loont het de moeite om de opties Deel mijn bibliotheken en Toestaan op afstand bedienen via UPnP in te schakelen. Je kunt de Kodi-bibliotheek dan namelijk ook op andere apparaten benaderen, zoals een smart-tv. Stream de films zo over het thuisnetwerk.

Keer terug naar het beginvenster en ga naar Video’s / Bestanden / Toevoegen video’s / Bladeren / UPnP-apparaten en kies de gewenste mediaserver. Je selecteert de goede map en klikt tweemaal op OK.

Voeg in Kodi een mediaserver met films toe.

Series en muziek

Je hebt al gelezen hoe je de bibliotheek van Kodi met films kunt vullen. Op soortgelijke wijze voeg je eventueel ook series en muziek toe. Kies vanuit het beginvenster de juiste rubriek en selecteer daarna de juiste (netwerk)map. Zo gezegd, zo gedaan!

Tijd voor popcorn!

Zin in een filmpje? Voordat je de videoweergave start, wil je misschien eerst weten waar het verhaal over gaat. Klik met de rechtermuisknop op een filmcover en kies Informatie. Er opent een vers scherm met onder andere een korte Nederlandse beschrijving en een overzicht van de belangrijkste acteurs. Je bekijkt zelfs een trailer, al dien je dan wel eerst een add-on met YouTube-toegang te installeren.

In feite creëer je met Kodi je eigen ‘Netflix’ vol met filminformatie.

Klik op Afspelen om de film te starten. Via het spraakballonnetje onderaan schakel je zo nodig Nederlandstalige ondertitels in. Wanneer die ontbreken, komt de optie Download ondertiteling goed van pas. Hiervoor is het wel een voorwaarde dat je een ondertiteldienst hebt toegevoegd (zie volgende paragraaf).

Soms zijn er meerdere audiosporen beschikbaar. Zo kun je veel animatiefilms in het Engels óf Nederlands volgen. Open via het tandwiel rechtsonder de Instellingen en klik op Audio-instellingen. Selecteer nu achter Audiospoor de juiste optie.

Kodi speelt films in een hoge resolutie inclusief ondertitels af.

Belangrijke instellingen

Kodi heeft een heleboel instellingen. Het zijn er zelfs zó veel dat we er met gemak een compleet artikel aan kunnen wijden. In plaats daarvan nemen we de belangrijkste opties met je door. Klik in het beginvenster linksboven op het tandwielpictogram om de instellingen te openen. Via Add-ons / Installeer van repository / Alle repositories kun je allerlei extensies toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan ondertiteldiensten, informatieleveranciers en zelfs spelletjes. Probeer gerust eens iets uit door de betreffende extensie te installeren.

Ga in het instellingenmenu naar Systeem / Beeldscherm. Standaard laat Kodi alleen de basisopties zien. Klik daarom linksonder een paar keer op het tandwiel om alle opties te tonen. In dit menu kun je de maximale resolutie en vernieuwingsfrequentie instellen. Tot slot is het onderdeel Audio de moeite waard. Bepaal hier uit welke speakers je geluid wilt horen.

Het uitgebreide instellingenmenu van Kodi bevat meerdere rubrieken.

Maximaal kijkgenot

Heb je Kodi volledig naar eigen wens ingesteld? Mooi, want dan kun je eindelijk eens in alle rust van die mooie film of serie genieten. Uiteraard doe je dat het liefst op een groot scherm. De meeste laptops en pc’s hebben een HDMI-uitgang, zodat je een televisie als veredeld computerscherm kunt aansluiten. Voor nog meer comfort is de aanschaf van een geschikte afstandsbediening het overwegen waard. Veel kijkplezier!