ID.nl logo
Alles over nepprofielen: Zo herken je ze
© PXimport
Huis

Alles over nepprofielen: Zo herken je ze

Al voor een paar euro koop je het profiel van een nepmens. Je past het uiterlijk aan naargelang wat je nodig hebt. Leeftijd, geslacht, zelfs de etniciteit bepaal je zelf. Duizenden gesimuleerde profielen circuleren op het internet en hierachter verschuilen zich allerlei lieden die graag anoniem willen blijven. Maar als je goed oplet, kun je een nepprofiel toch herkennen.

De Facebook-groep Convoy to Ottawa 2022 is een van de socialmedia-initiatieven die begin dit jaar opriepen om de Canadese hoofdstad met trucks te bezetten als protest tegen de coronamaatregelen. Een van de administrators van deze Facebook-groep is Jason Shoeaddict. Waarschijnlijk een schuilnaam, wat vreemd is voor iemand die aangeeft te werken voor National Geographic TV, een organisatie waar trouwens geen enkel spoor van terug te vinden is.

Nog vreemder is het feit dat de profielfoto van Shoeaddict ook opduikt in een ander profiel, Pavel Zakirov, iemand die zich uitgeeft als recruitment manager van een Russische website voor freelancers. We hebben geen idee of Shoeaddict al dan niet een Russische trol is die Canadese activisten opjut. Wat we ondertussen wel weten, is dat de foto’s van Jason én Pavel het product zijn van deepfake-technologie. Hoewel hij eruitziet als je buurman, is er niemand in de wereld die rondloopt met het hoofd dat je op de profielfoto’s ziet.

©PXimport

GAN

Op sociale media, datingsites en recruitmentplatformen zijn nepprofielen al lang geen uitzondering meer. Ze worden ingezet om de indruk te wekken dat een organisatie veel aanhang heeft. De valse profielen gebruiken niet alleen valse namen, men plakt er omwille van de geloofwaardigheid ook graag gezichten op. Je kunt uiteraard een foto stelen van een bestaand iemand, maar daarmee loop je tegenwoordig al snel tegen de lamp. Daarom gebruikt men liever een deepfake foto.

Deze foto’s worden samengesteld door een GAN (Generative Adversarial Network). Zo’n generatief tegenstrijdig netwerk is een klasse machine learning-algoritmen, waarbij twee neurale netwerken voortdurend met elkaar wedijveren. Zo’n GAN werkt enerzijds met een neuraal netwerk voor de generator en een netwerk voor de discriminator. 

De generator krijgt de echte afbeeldingen die hij zo goed mogelijk probeert na te bootsen. De discriminator leert onderscheid te maken tussen vervalste afbeeldingen en de originelen. StyleGAN is een generatief tegenstrijdig netwerk dat drie jaar geleden door Nvidia-onderzoekers als bron beschikbaar is gesteld.

©PXimport

Een mens per klik

Als je een enorme hoeveelheid afbeeldingen in zo’n netwerk invoert, kan het systeem nieuwe afbeeldingen van een soortgelijk type creëren. Ondertussen worden GAN’s ook ingezet om zelfstandig kunst te genereren, zoals panorama’s van reusachtige steden, idyllische zonsondergangen of Escheriaanse structuren, maar tevens om muziek te produceren. Op termijn zullen GAN’s in staat zijn beelden van mensen op een natuurlijke manier te laten spreken en bewegen.

Voed een GAN een enorme hoeveelheid portretten en de tool begint zelf nieuwe gezichten samen te stellen met de neus van persoon A, de lippen van B, de wenkbrauwen van C enzovoort. Op de website This Person Does Not Exist van Phillip Wang worden constant nieuwe gezichten gegenereerd van niet-bestaande personen. Je kunt iedere foto downloaden. Trouwens, voor de liefhebbers van katten is er een parodie op deze site: www.thiscatdoesnotexist.com.

©PXimport

Communicatiewapen

Wat ooit begon als een innovatief concept, wordt ingezet als communicatiewapen. Er gebeuren schimmige dingen met valse profielen. Volgens William Evanina, directeur van het Amerikaanse National Counterintelligence and Security Center, zijn valse profielen op LinkedIn bijvoorbeeld een risicoloze manier om mensen voor spionage te rekruteren. “In plaats van spionnen naar een parkeergarage in de VS te sturen om een target te rekruteren, is het efficiënter om achter een computer in Shanghai te zitten en vriendschapsverzoeken te versturen.”

Nepprofielen worden gebruikt om de publieke opinie te beïnvloeden. Al in 2016 probeerden Russische trollen het politieke debat bij de Amerikaanse verkiezingen te verstoren. Sindsdien spoort Twitter actief nepaccounts op om deze te schorsen. Door deze inspanning daalde het aantal gebruikers van dit platform met negen miljoen.

Het bekendste voorbeeld in de lage landen is Eduard van Vlugtenstahl die momenteel nog steeds als Meneer Panini de ronde doet op Twitter. Hij was het die midden in de Covid-crisis de tweet verstuurde: “Vandaag vervelende post gehad. Mijn ex-schoonvader plotseling overleden na tweede prik. Gelieve geen vragen hierover. Trek je eigen conclusies.” 

Het bericht werd onmiddellijk geretweet door een Nederlandse politicus. Na een tijdje werd duidelijk dat Van Vlugtenstahl helemaal niet bestaat en dat zijn profielfoto door een GAN werd gegenereerd.

©PXimport

Leren detecteren

Eigenlijk is het produceren van foto’s van niet-bestaande mensen een bijproduct. Oorspronkelijk was het doel van de AI-face-generator om valse gezichten en gezichten in het algemeen te herkennen. Het is beangstigend hoe realistisch de resultaten eruitzien.

Hoewel deepfakes steeds beter worden, maakt een neuraal netwerk toch fouten. Die kun je ontdekken door heel goed te kijken, want de visuele verwerkingssystemen van de mens zijn nog steeds sterker dan die van de computer. Je herkent een vervalsing aan een haar die op een vreemde manier uit het voorhoofd komt, aan de rand van een brilmontuur dat plots verdwijnt, aan kunstmatige vlekken in de achtergrond, aan herhaalde snijtanden …

Deze visuele uitschuivers noemt men glitches. Je kunt jezelf trainen om glitches te herkennen op Which Face Is Real, een project van twee wetenschappers aan de universiteit van Washington. Je krijgt telkens een foto te zien van This Person Does Not Exist naast een echte foto. Aan jou om te beslissen welke foto iemand van vlees en bloed toont. 

Je zult zien dat het niet lang duurt voordat je een score van 9 op 10 haalt in het herkennen van nepfoto’s. Ook op Deepfact.3duniversum kun je in een quiz je vaardigheid als deepfake-detective aanscherpen.

©PXimport

Let op de pupillen

De personen op de nepfoto’s zien er niet perfect uit, het zijn geen filmsterren. Het zouden collega’s kunnen zijn. Toch zie je vaak aan de ogen dat het om een gegenereerde foto gaat. Onafhankelijk van de stand van het hoofd staan de pupillen bijna altijd op dezelfde plek. Als je in een beeldbewerkingsprogramma zoals Photoshop de ogen markeert met hulplijntjes, dan merk je hoe onwerkelijk de pupillen steeds op dezelfde plaats staan.

Regelmatig zitten er ook symmetriefouten in de oren of heeft iemand één kleinere schouder en zie je op de achtergrond een half hoofd of een stuk arm van iemand anders. Er is een controlesite: www.sensity.ai. Vroeger was die gratis, maar nu werkt die uitsluitend via een betaalmodel. Deze dienst kan met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid aangeven of een foto fake is.

©PXimport

Zelf genereren

Een fake profiel is niet altijd kwaadaardig bedoeld. Soms gaat het om mensen die zich willen mengen in politieke of maatschappelijke discussies, zonder dat iemand hen daarop kan aanspreken. Toch blijft het een bedenkelijke vorm van anonimiteit, omdat die mensen niet toegeven dat ze anoniem zijn.

Voor bepaalde projecten en presentaties hebben ontwerpers foto’s van mensen nodig die gratis, divers en vrij van rechten zijn. Daarom heeft Icons8 op Generated Photos een fotobank samengesteld waarop 2.681.746 personen staan die stuk voor stuk door AI gegenereerd zijn. Je mag die foto’s zonder copyright downloaden.

Kies je voor Browse photos, dan kun je telkens de achtergrond, het geslacht, de leeftijd, etniciteit, emotie en haarlengte van de eerste dertig foto’s in het raster bepalen. De onlinetool reageert onmiddellijk bij alle foto’s als je de schuifjes beweegt.

Als je een jpg van 1024 × 1024 pixels wilt downloaden, kost je dat 2,99 dollar per foto. Of je betaalt 19,99 dollar om 15 foto’s per maand binnen te mogen halen. Je kunt de foto zoals gezegd ook gratis downloaden, maar dan mag je hem niet voor commerciële doeleinden gebruiken en is de resolutie beperkt tot 512 × 512.

©PXimport

Gezichtengenerator

In plaats van door reeds gegenereerde foto’s te bladeren, kun je ook zelf gezichten aanmaken in de gezichtengenerator. Op basis van de instellingen in de linkerbalk genereer je dan zelf één portret. Je kunt de kenmerken van deze persoon tot in detail bewerken. Wil je het hoofd wat naar links of boven draaien, of wil je de persoon een zonnebril of leesbril opzetten, dan kan dat. En weer bepaal jij de leeftijd, de emotie, de huidskleur en de haarkleur. Het is zelfs mogelijk om make-up aan te brengen op de ogen en de lippen. Ben je klaar, dan kun je de foto in het winkelkarretje plaatsen.

©PXimport

Oogreflectie vergelijken

Niet alleen de deepfakes worden beter, ook de tools om ze te ontmaskeren worden steeds doeltreffender. Een veelbelovend project wordt op dit ogenblik ontwikkeld door computerwetenschappers aan de Universiteit van Buffalo.

Het gaat om een nieuwe AI-tool die momenteel al met een precisie van 94% GAN-foto’s herkent. Het systeem legt vervalsingen bloot door de reflecties van hoornvliezen van de ogen te analyseren en links en rechts te vergelijken. In een foto van een echte persoon zal de reflectie in beide ogen gelijk zijn, omdat de ogen hetzelfde zien. De door GAN’s gesynthetiseerde deepfake afbeeldingen slagen er niet in om exact dezelfde reflecties te produceren. De deepfakes vertonen vaak inconsistenties, zoals verschillende geometrische vormen of locaties van reflecties die niet overeenkomen.

Op dit moment is het studiewerk af, maar de app is nog niet beschikbaar voor het publiek. Het systeem blijkt bijzonder efficiënt bij afbeeldingen afkomstig van de website This Person Does Not Exist, omdat het daar altijd om portretfoto’s gaat waarop beide ogen te zien zijn. Als één oog niet zichtbaar is, werkt de methode niet.

©PXimport

Omgekeerd zoeken

Even terugkomen op ons allereerste voorbeeld: Jason Shoeaddict. Hoe zijn factcheckers erachter gekomen dat de profielfoto van een spilfiguur in de Facebook-groep identiek is aan die van de recruiter van een Russisch freelancerbureau? Het begon bij gezonde argwaan. Via een omgekeerde fotozoekopdracht ontdekte men het dubbele gebruik van de profielfoto.

Een van de populairste tools voor zo’n omgekeerde afbeeldingszoekopdracht is TinEye, een dienst die trouwens ook een extensie heeft voor de browsers Chrome, Firefox, Edge en Opera. Je sleept de verdachte foto in het zoekvak of je plakt het webadres in het zoekvak. 

Als je de extensie hebt geïnstalleerd, klik je met de rechtermuisknop op de afbeelding en kies je de opdracht Search Image on TinEye. Met de functie TinEye Compare kun je snel heen en weer schakelen tussen de zoek- en de resultaatafbeelding om nog beter te vergelijken.

©PXimport

MatchEngine

Ook heeft TinEye bij de geavanceerde functies een zogenaamde MatchEngine die gezien het betaalmodel vooral bedoeld is voor bedrijven. Door je hierop te abonneren, ontvang je een eigen webtool. Hiermee vindt TinEye dubbele en bijna-dubbele foto’s. Er zitten ook specialistische functies bij, zoals fraudedetectie voor het vinden van schadefoto’s die bijvoorbeeld meerdere keren werden ingediend voor verzekeringsclaims.

MatchEngine ondersteunt visuele inspectie en beeldverificatie voor dating en socialmedia-platformen. TinEye toont daarbij de meest gewijzigde, oudste en nieuwste versies van een foto. Hierdoor kun je zien wanneer de foto het eerst werd gepost en wanneer hij verder werd gebruikt en gewijzigd.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt
© Philips
Huis

Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Uitstekend
Conclusie

Een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om patat en snacks mee te maken? Dan zijn simpeler modellen een betere keuze.

Plus- en minpunten
  • Multifunctioneel: airfryen, stomen, of een combinatie
  • Twee aparte manden voor flexibel koken
  • Robuuste bouwkwaliteit
  • Goede prestaties, zeker in de grote lade
  • Stiller dan vergelijkbare modellen
  • Handige functies zoals stoomreiniging en schudherinnering
  • Groot en zwaar apparaat
  • Geen papieren handleiding meegeleverd
  • Zeer lange, rommelige online handleiding
  • Niet intuïtief in gebruik
  • Vlekgevoelige buitenzijde en waterreservoir

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

  1. Wat een joekel!

  2. Wat een hoop knopjes!

  3. Waar is de handleiding?

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Met een siliconen keukentang houd je je airfryer krasvrij...

...en draai je je gerechten om zonder je handen te verbranden!

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.

▼ Volgende artikel
De juiste stofzuiger voor jouw huis: zo vind je 'm
Huis

De juiste stofzuiger voor jouw huis: zo vind je 'm

Een stofzuiger is zo vanzelfsprekend dat je bijna vergeet wat een handig en onmisbaar apparaat het eigenlijk is. Maar als je een nieuwe zoekt, zie je al snel: er is ontzettend veel keuze. Welke stofzuiger past nu echt bij jouw vloer, gezin en manier van wonen?

Dit artikel in het kort

• Wat voor soorten stofzuigers er zijn • Hoe je een stofzuiger voor harde vloeren kiest • Hoe je een stofzuiger voor tapijt kies • Hoe je een stofzuiger kiest wanneer je huisdieren hebt • Hoe je een stofzuiger kiest wanneer je last hebt van allergieën • Wat je moet weten over het energieverbruik van stofzuigers • Hoe het zit met oplaadtijd en gebruiksduur

Verschillende soorten stofzuigers

Zoals gezegd: de keuze is enorm. Wanneer je een nieuwe stofzuiger zoekt, kun je kiezen tussen traditionele sledestofzuigers met of zonder zak, draadloze steelstofzuigers, robotstofzuigers, kruimeldieven en modellen die speciaal zijn ontworpen voor mensen met allergieën of huisdieren. Elk type heeft z'n eigen voordelen, zoals je in de tabel hieronder ziet. Wat bij jou past, hangt af van hoe en waar je het apparaat wilt gebruiken.

Type stofzuigerVoordelenNadelen
Sledestofzuiger met zakSterke zuigkracht, grote stofcapaciteit, vaak stil, goed voor allergieënZwaar en minder wendbaar, moet vaak van stopcontact wisselen
Sledestofzuiger zonder zakGeen kosten voor zakken, meestal doorzichtige opvangbak, goede zuigkrachtLeegmaken kan stoffig zijn, filter vraagt onderhoud
Draadloze steelstofzuigerWendbaar, snoerloos, compact, handig voor snel gebruikBeperkte accuduur, kleinere stofbak, vaak luidruchtig
RobotstofzuigerVolledig automatisch, ideaal voor dagelijks onderhoud, programmeerbaarKomt niet in hoeken of op trappen, werkt alleen op één verdieping
KruimeldiefHandzaam, snel inzetbaar, ideaal voor kleine klusjes en hoekjesKleine opvangcapaciteit, korte gebruiksduur, minder krachtig

©Starcom

Je vloer is grotendeels bepalend

Stofzuigen doe je vooral om je vloer schoon te houden. Het soort vloer in huis bepaalt daarom voor een groot deel welke stofzuiger handig is. Bij harde vloeren let je op andere dingen dan bij tapijt. Handig om vooraf te bedenken waar de stofzuiger het meeste werk moet verrichten.

Stofzuigers voor harde vloeren

Laminaat, parket, plavuizen of een gietvloer? Dan is een model dat goed scoort op 'stofopname harde vloer' belangrijk. Op het label zie je hoe goed een stofzuiger presteert, van D (minimaal 98 procent opname) tot A+++ (nog beter). Voor kwetsbare vloeren is een parketborstel aan te raden: die voorkomt krassen en glijdt soepel over het oppervlak. Soms wordt een parketzuigmond meteen meegeleverd, soms moet je hem los kopen. In het laatste geval is het wel belangrijk dat je goed controleert of 'ie op jouw stofzuiger past.

Stofzuigers voor tapijt

Tapijt vraagt om een krachtigere aanpak. Vooral bij hoogpolig tapijt is een turboborstel handig: een opzetstuk met een draaiende borstel die diep liggend vuil omhoog haalt. Bij laagpolig tapijt kun je uit de voeten met een combiborstel. Ook de stofopname voor tapijt wordt genoemd op het label: bij het laagste classificering (D) moet de stofopname minimaal 75 procent zijn. Dat is minder dan bij harde vloeren, dus een label A of hoger loont. Let ook op het vermogen van de stofzuiger: hoe krachtiger, hoe beter voor dik tapijt.

©gunnar3000

Robotstofzuigers en tapijt

Een robotstofzuiger op tapijt Veel robotstofzuigers kunnen prima overweg met tapijt, zeker als het laagpolig is. Modellen met een instelbare zuigkracht of een ingebouwde turbomotor doen het beter op deze ondergrond. Vloerkleden zijn meestal geen probleem. Bij hoogpolig tapijt wordt het lastiger: daar hebben zelfs de duurdere modellen moeite mee.

Stofzuigers voor huisdieren

Haren van hond of kat vind je overal terug. Een turboborstel is dan bijna onmisbaar, zeker als je huisdieren op de bank of in het kleed liggen. Ook voor steelstofzuigers zijn er turboborstels te koop. Let op het vermogen: 800 watt of meer is aan te raden. En hoewel een zak niet verplicht is, is het wel zo prettig met al die losse haren. Het legen van een zakloze stofzuiger kan in dit geval een stoffige klus zijn.

Houd ook rekening met het geluid. Sommige stofzuigers halen makkelijk 80 decibel, wat vervelend kan zijn voor gevoelige huisdieren. Op het label zie je het geluidsniveau. Minder dan 60 decibel is prettig stil: dan kun je zelfs stofzuigen terwijl de tv aanstaat.

Robotstofzuigers voor dierenharen

Robotstofzuigers voor dierenharen Er zijn robotstofzuigers met een ronddraaiende middenborstel, speciaal voor het opzuigen van dierenharen. Deze modellen zijn meestal ook geschikt voor tapijt, maar de combinatie van hoogpolig tapijt én veel dierenhaar is voor veel robotstofzuigers nog een uitdaging.

©Надія Коваль - stock.adobe.com

Stofzuigers voor allergieën

Heb je een stofallergie, astma of hooikoorts? Let dan extra op de stofuitstoot van de stofzuiger. Die staat op het label, van A+++ (minimaal) tot D (maximaal 1 procent). Een model met HEPA-filter is extra handig: die filtert zelfs de kleinste stofdeeltjes uit de lucht. Zo voorkom je dat je tijdens het stofzuigen juist meer klachten krijgt.

Energieverbruik van stofzuigers

Hoewel stofzuigers momenteel geen verplicht energielabel hebben, is het energieverbruik wel iets om op te letten. De zuigkracht en het vermogen van een stofzuiger zeggen niet automatisch iets over hoe zuinig hij is. Sommige modellen leveren goede prestaties bij een relatief laag wattage. Er zijn fabrikanten die zuinigere motoren of een eco-stand gebruiken. Het wattage zegt iets over het energieverbruik van de motor, maar niet direct over de zuigkracht. Een hoger wattage betekent dus niet automatisch dat een stofzuiger beter schoonmaakt. Sommige modellen met een lagere wattage zijn juist efficiënter ontworpen en leveren alsnog krachtige prestaties. Naar verwachting wordt het energielabel in 2026 opnieuw ingevoerd voor stofzuigers, zodat je beter kunt vergelijken

Klein maar handig: de kruimeldief

Een kruimeldief is perfect voor kleine klusjes: even wat kruimels van tafel, haren van de bank of stof uit een lastig hoekje. Ze werken meestal op een accu, dus let op de accuduur. Ook het soort accu speelt mee in de prestaties. Sommige kruimeldieven maken behoorlijk wat herrie. En kijk of er accessoires bijzitten zoals een verlengstuk of borstel. Nat-droogmodellen kunnen ook vocht opzuigen, bijvoorbeeld gemorste koffie. Dat maakt ze net wat veelzijdiger.

©sebra

Let ook op oplaadtijd en gebruiksduur

Bij oplaadbare modellen – zoals steelstofzuigers en kruimeldieven – is het slim om te checken hoe lang ze meegaan op een volle accu. Je wilt niet halverwege moeten stoppen om op te laden. Minstens zo belangrijk is de oplaadtijd: hoe lang moet het apparaat aan de lader voordat je 'm weer kunt gebruiken? Bij sommige modellen is dat een paar uur, terwijl andere pas na een nacht opladen weer inzetbaar zijn.

Tot slot

Welke stofzuiger het beste bij je past, hangt af van jouw woning, vloer, gezinssamenstelling en wensen. Denk na over waar je hem het vaakst gebruikt, wat je belangrijk vindt – zoals zuigkracht, geluid, accuduur of een HEPA-filter – en waar je eventueel concessies kunt doen. Door goed te vergelijken voordat je een nieuwe stofzuiger kopen gaat, voorkom je frustratie achteraf. En heb je eenmaal de juiste stofzuiger gevonden, dan wordt schoonmaken net een stukje makkelijker.