ID.nl logo
Met deze basiskennis maak je in een handomdraai tabellen in Word
© itsmaku - stock.adobe.com
Huis

Met deze basiskennis maak je in een handomdraai tabellen in Word

Een Word-document bevat vaak een tabel om bepaalde gegevens overzichtelijker te maken. Dat lukt daar dan beter mee dan met een alineatekst. Is het maken van zo’n strakke tabel voor jou een worsteling? Dat hoeft niet als je de basisregels kent. Daarmee kun je op de juiste manier tabellen samenstellen en vormgeven.

Na het lezen van dit artikel weet je precies hoe je in Word een tabel moet maken en opmaken:

  • Handmatig aanmaken, Excel-spreadsheet invoegen of via functie Snelle tabellen
  • Omzetten van tekst naar tabel
  • Kolommen en rijen invoegen
  • Randen
  • Tabelstijlen en andere eigenschappen

Ook interessant: TreeSheets: een kruising tussen het beste van Word en Excel

Een tabel bestaat uit rijen (horizontaal) en kolommen (verticaal). Die lijnen met elkaar de gegevens uit die in verschillende cellen staan. Een tabel met vier rijen en vijf kolommen heeft dus twintig cellen. Zo’n cel kan tekst, numerieke informatie en zelfs een afbeelding bevatten. Elke kolom en elke rij kan een eigen koptekst hebben. Er zijn ook tabellen die alleen kolomkoppen of rijkoppen hebben.

Met het raster

Er zijn verschillende manieren om een tabel in Word toe te voegen. De eenvoudigste manier is gebruikmaken van het raster. Ga in het lint naar het tabblad Invoegen en klik op de knop Tabel. Hierdoor opent het dialoogvenster Tabel invoegen, daar zie je een rasterpatroon en enkele menu-opties.

In het raster sleep je de cursor over het aantal kolommen en rijen dat je nodig hebt. Op deze manier kun je een tabel van maximaal tien kolommen en acht rijen maken. Als je de tabel in het document selecteert, komen er in het lint twee nieuwe tabbladen bij: Tabelontwerp en Indeling. Deze twee heb je nodig om de tabel verder aan te passen en vorm te geven. We vertellen je daar straks meer over.

Met het raster maken we een tabel van vijf kolommen en vier rijen.

Met de invoegfunctie

In het dialoogvenster van zojuist vind je onder het raster de opdracht Tabel invoegen. Via deze knop verschijnt een dialoogvenster waar je het gewenste aantal rijen en kolommen invult. In het veld Vaste kolombreedte selecteer je Auto. Hierdoor verbreedt de kolom zich automatisch als je een woord typt dat langer is dan de oorspronkelijke breedte van de kolom. Je kunt de breedte ook vastzetten door een kolombreedte in centimeters in te voeren.

Ga je voor de tweede optie AutoAanpassen aan inhoud, dan begin je met smalle kolommen waarvan de breedte zich aanpast aan de inhoud. Selecteer de optie AutoAanpassen aan venster om de breedte van de tabel af te stemmen op de documentinhoud. Wil je de gekozen optie behouden voor toekomstige tabellen, dan vink je de onderste optie aan: Dimensies voor nieuwe tabellen opslaan.

De standaardinstelling is de Vaste kolombreedte met de optie Auto.

Handmatig tekenen

Het is ook mogelijk om zo’n basistabel handmatig te tekenen. Hiervoor ga je weer naar Tabel invoegen en dan kies je Tabel tekenen. De muisaanwijzer verandert in een potlood. Sleep het potlood naar beneden en over het document om de omtrek van de tabel te tekenen. Maak je geen zorgen over de afmetingen, die kun je later gemakkelijk aanpassen.

Teken daarna een voor een de rijen en de kolommen. Als je meer kolommen of rijen wilt toevoegen, ga je naar het tabblad Indeling. Daar kun je het potlood (de knop Tabel tekenen) of de gum selecteren om de tabel verder aan te passen.

Met de gum kun je tabellijnen verwijderen.

Excel-spreadsheet invoegen

Heb je gegevens verzameld in een Excel-rekenblad en moeten deze in het Word-document komen? Je kunt de gegevens gewoon kopiëren en plakken. Open het Excel-werkblad, selecteer de spreadsheet die je nodig hebt, en kopieer de selectie. Ga daarna naar het Word-document en selecteer in het vervolgkeuzemenu Plakken speciaal in het tabblad Start.

Kies de optie Opmaak van bron behouden. Vaak is de tabel te breed voor de inhoud van het Word-document. Dat los je op door de tabel te selecteren, zodat de handvatten rond de tabel verschijnen. Je klikt hier met de rechtermuisknop op en kiest AutoAanpassen aan inhoud. Hierdoor stemmen de afmetingen van de tabel zich af op de lay-out van het document.

We hebben de tabel aangepast aan de inhoud van het document.

Excel-spreadsheet in Word

Veel gebruikers weten niet dat ze in Word rechtstreeks een Excel-spreadsheet kunnen maken. In het dialoogvenster Tabel invoegen kies je de opdracht Excel werkblad. De minispreadsheet in Excel wordt dan geopend op de plaats waar je muisaanwijzer staat. Zelfs het menu en de opdrachten van Excel zijn beschikbaar om de tabel te bewerken.

Excel opent zich letterlijk in Word.

Snelle tabellen

Wil je een kant-en-klare tabel waarin je niet al te veel hoeft aan te passen? Dan heeft Word enkele sjablonen voor je klaarstaan in het menu Snelle tabellen. Deze ingebouwde tabellen besparen je veel tijd. Om bij de snelle tabellen te komen gebruik je opnieuw het dialoogvenster Tabel invoegen, kies voor Snelle tabellen. Scrol vervolgens door het aanbod sjablonen en selecteer de tabel die bij je project past. Uiteraard kun je nog details aan het ontwerp wijzigen.

Het is ook mogelijk om een zelfgemaakte tabel op te slaan in de galerij Snelle tabellen. Dat maakt het makkelijk om deze nog een keer te gebruiken. Kies de optie Selectie opslaan in galerie Snelle tabellen. Geef daarna je eigen snelle tabel een naam in het venster Bouwsteen maken.

Word heeft enkele sjablonen voor tabellen voor je klaarstaan.

Van tekst naar tabel

Het omzetten van tekst naar een tabel was vroeger een rommelige bedoening, maar deze functie is behoorlijk verbeterd. Microsoft Word kan de tekst nu ook naar tabellen omzetten op basis van komma’s, alinea’s, tabs en andere scheidingstekens.

Stel dat je een lijst met gegevens hebt die worden gescheiden door tabs. De rijen worden gescheiden door op Enter te drukken en een nieuwe paragraaf te beginnen. Selecteer de lijst en ga naar Invoegen / Tabellen. Kies de optie Tekst naar Tabel converteren. Op basis van de selectie stelt Word voor de conversie het aantal kolommen en rijen voor. Bovendien duidt het programma in het dialoogvenster de gebruikte lijstscheidingstekens aan. Controleer dit en klik op OK.

Trouwens, gebruik in je tabellen het liefst een schreefloos lettertype. Dat is een lettertype zonder dwarsstreepje aan de uiteinden van de letters en cijfers. Zo’n schreefloos lettertype komt in een tabel professioneler over.

Als scheidingstekens hebben we tabs geselecteerd.

Tabel handmatig aanpassen

Een tabel is niet het meest sexy element in een document. Gelukkig kun je de vormgeving aanpassen in de tabbladen Tabelontwerp en Indeling. Hier staan de hulpmiddelen om de achtergrondkleur te wijzigen en de lijndikte, -stijl en -kleur aan te passen. Bovendien kun je een van de aangeboden tabelstijlen toepassen.

In het tabblad Indeling vind je de tools om cellen, rijen en kolommen toe te voegen, te verwijderen, cellen samen te voegen of te splitsen. De grootte van de volledige tabel aanpassen is gewoon een kwestie van selecteren en slepen. Selecteer de tabel en klik op het vierkantje dat in de rechterbenedenhoek verschijnt. Daarna sleep je de tabel naar het gewenste formaat.

Een bepaalde rand van een kolom of rij verplaatsen is net zo eenvoudig. Plaats de muisaanwijzer op de lijn die je wilt slepen tot de cursor in een dubbelzijdige pijl verandert. Klik en sleep de lijn om de kolom of rij breder of smaller te maken. Wanneer je klaar bent, laat je de muisknop los.

De tweede manier om kolombreedte of rijhoogte aan te passen is via de liniaal die je tevoorschijn haalt via Beeld / Weergeven. In de liniaal zie je bovenaan kleine rasters staan. Die kun je naar links of rechts slepen. Bij rijen werkt dat hetzelfde.

Zodra de cursor verandert in een dubbelzijdige pijl kun je lijn verslepen.

Samenvoegen en splitsen Soms komt het voor dat je meerdere cellen moet samenvoegen tot één cel. Hiervoor selecteer je de cellen die je wilt samenbrengen. Vervolgens kies je in het tabblad Indeling voor de knop Cellen samenvoegen. De inhoud van deze cellen wordt in één cel samengebracht.

Omgekeerd kun je van één cel ook meerdere cellen maken. Plaats de muisaanwijzer in de cel die je wilt splitsen. Kies in hetzelfde tabblad voor de knop Cellen splitsen. Een dialoogvenster vraagt dan in hoeveel kolommen en rijen je de cel wilt verdelen.

Deze cel splitsen we in drie kolommen en twee rijen.

Kolommen en rijen invoegen

Bevat je tabel te veel of te weinig rijen en kolommen? Dat los je eenvoudig op. Plaats de muisaanwijzer boven de kolommen of aan de linkerkant van de rijen, totdat er een plusteken in een cirkeltje verschijnt. Klik op dit Plusteken om een nieuwe kolom of rij toe te voegen.

Wil je in één keer meerdere rijen en kolommen invoegen? Selecteer dan eerst een reeks bestaande rijen of kolommen. Als je bijvoorbeeld drie kolommen wilt toevoegen, dan selecteer je drie bestaande kolommen. Daarna klik je met de rechtermuisknop en ga je in het contextmenu naar Invoegen. Vervolgens kies je een van de opties, bijvoorbeeld Kolommen links invoegen, Kolommen rechts invoegen of Rijen boven invoegen.

Om rijen en kolommen te verwijderen, selecteer je deze. Daarna kies je via de rechtermuisknop voor de opdracht Kolommen verwijderen of Rijen verwijderen.

Via het plusteken in het cirkeltje voeg je snel kolommen toe.

Miniwerkbalk Aan een bestaande tabel kun je heel snel rijen en kolommen toevoegen met behulp van de miniwerkbalk. Om dit werkbalkje te zien, klik je met rechts in een cel naast de plaats waar een extra rij of kolom moet komen. In de miniwerkbalk zie je de knop Invoegen. Klik hierop om bij de opdrachten te komen om een rij of kolom toe te voegen.

Gebruik de miniwerkbalk om snel kolommen en rijen toe te voegen.

Overzicht in je dagelijks leven nodig?

Dit planbord is multfunctioneel

Randen

Door tabelranden en achtergrondkleuren toe te voegen zorg je dat de tabel er professioneel uitziet en maak je de inhoud makkelijker leesbaar. Beide mogelijkheden staan in het tabblad Tabelontwerp. Klik op Randen. In een vervolgkeuzemenu kies je het type rand. Selecteer de cellen waar je de randen wilt plaatsen en bekijk met de muisaanwijzer de mogelijkheden in het vervolgkeuzemenu. Hierdoor krijg je een voorbeeld hoe elke optie de tabel aanpast. Heb je de juiste randstijl gevonden? Klik er dan op om deze op de tabel toe te passen.

Bepaal de dikte en het type van de rand.

Achtergrondkleur

In het tabblad Tabelontwerp is ook de knop Arcering erg nuttig om de tabel meer stijl te geven. Alhoewel de naam van deze functie ongelukkig is gekozen. Beter zou de naam ‘Achtergrondkleur’ zijn. Selecteer de cellen die een kleurtje moet krijgen. Gebruik het vervolgkeuzemenu Arcering om een kleur te selecteren die de cellen beter uit de verf laat komen.

Wanneer je een tabel invoegt, krijg je automatisch zwarte celranden te zien. Je kunt die celranden verwijderen, omdat je ze bijvoorbeeld niet in de afdruk wilt hebben. Maar als je aan de tabel werkt, zijn ze wel makkelijk om de afzonderlijke celvakken te herkennen. Daarvoor gebruik je de knop Rasterlijnenweergeven in het tabblad Indeling.

Met de knop Arcering geef je de cellen een achtergrondkleur.

Tabelstijlen

Microsoft Word heeft een mooi aanbod aan kant-en-klare tabelstijlen die de tabel professioneler maken zonder dat je er moeite voor hoeft te doen. Selecteer de tabel en ga naar het tabblad Tabelontwerp. Daar zie je het vak Tabelstijl. Gebruik de pijlen omhoog en omlaag of de pijl Meer om door de galerij te bladeren. Als je de muisaanwijzer op een specifieke stijl houdt, zie je de voorvertoning in het document. Klik op de geselecteerde stijl om deze op de tabel toe te passen.

Linksboven in het tabblad Tabelontwerp kun je de Opties voor tabelstijlen inschakelen. Als in de bovenste rij van jouw tabel kolomkoppen staan, dan zet je een vinkje bij Veldnamenrij. Wil je dat er om de andere rij een kleur wordt toegepast om je niet te vergissen van rij? Plaats dan een vinkje bij Gestreepte rijen.

Hier passen we gestreepte rijen toe en markeren we de bovenste rij en de eerste kolom.

Uitlijning Hoe de inhoud in een cel wordt verdeeld, noemen we de uitlijning. In het tabblad Indeling zie je negen uitlijningsmogelijkheden. Bij uitlijning is de celmarge meestal ook belangrijk. De celmarge is de witruimte tussen de celrand en de inhoud van de cel. Bij Uitlijning vind je verder de knop Celmarges, waar je deze waarden kunt invoeren.

Dit zijn de negen mogelijkheden om de inhoud van cellen uit te lijnen.

Tabeleigenschappen

Wanneer je een specifieke rijhoogte en kolombreedte wilt instellen, gebruik je de Tabeleigenschappen. Selecteer de tabel, klik er met de rechtermuisknop op en kies in het contextmenu de opdracht Tabeleigenschappen. In dit dialoogvenster gebruik je het tabblad Tabel, Rij, Kolom, Cel en Alternatieve tekst om de grootte, de tekstomloop, de uitlijning en meer aan te passen.

In de meeste gevallen maakt de tabel deel uit van een tekst. Je kunt de tekst rondom de tabel laten lopen, zodat er meer tekst op een pagina past. Ook dit regel je in de Tabeleigenschappen. Klik bij Tekstterugloop op Rondom. Het kan natuurlijk niet de bedoeling zijn dat de tekst tegen de tabel plakt. Om meer ruimte tussen de tabel en de tekst te creëren gebruik je daarom de knop Plaatsing. In het volgende dialoogvenster bepaal je de positie van de tabel (links, rechts, centrum, binnen of buiten) en de afstanden aan de vier kanten tot de omliggende tekst.

Zorg dat de omringende tekst niet tegen de tabel plakt.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.