Windows 11 werkt prettig, en net iets sneller en efficiënter dan Windows 10. Maar helemaal compleet of perfect is een besturingssysteem natuurlijk nooit. Gelukkig is er (gratis) software waarmee je uitstekend de tekortkomingen verbetert of uitbreidt.

Interface en weergave

Tip 01: ExplorerPatcher

Je kunt de Windows-omgeving op diverse manieren aanpassen, maar ExplorerPatcher voegt een heel scala aan configuratie-opties toe, voor Windows-onderdelen als de taakbalk, het systeemgebied, het startmenu en Verkenner. Na de installatie open je het configuratievenster door met rechts op de Windows-taakbalk te klikken en Eigenschappen te kiezen. Je treft hier tien rubrieken aan, waaronder de zojuist genoemde onderdelen.

Heel wat opties laten zich met een muisklik eenvoudig in- en uitschakelen, bij andere kies je de gewenste instelling uit een uitklapmenu. Zo kun je bijvoorbeeld het startmenu van Windows 11 het uiterlijk van Windows 10 meegeven of de Windows-taakbalk naar een andere schermrand verplaatsen. Houd er rekening mee dat diverse opties pas echt actief worden nadat je Verkenner opnieuw hebt gestart (iets wat je trouwens met een muisklik vanuit ExplorerPatcher regelt).

Er is weliswaar een optie genaamd Restore default settings, maar toch is het geen slecht idee ook zelf een systeemherstelpunt te maken voor je met ExplorerPatcher aan de slag gaat. Je vindt deze optie in de rubriek About, samen met de mogelijkheid om je configuratie-instellingen te exporteren en te importeren.

Download ExplorePatcher (zoek de versie waar Latest achter staat)

Tip 02: ThisIsWin11

Ook ThisIsWin11 is bedoeld om Windows op allerlei manieren naar je eigen hand te zetten, maar deze portable tool werkt alleen goed op Windows 11. Bij het opstarten kun je via pijltjesknoppen verschillende configuratiestappen doorlopen, maar wij vinden het net iets handiger om de diverse rubrieken te openen en zelf de opties in te stellen.

De belangrijkste rubrieken zijn Customize Windows 11, Debloat Windows 11 en Install packages. De overige rubrieken (Automate tasks with PowerUI en Create your own Tweaks with Extensions) zijn vrij geavanceerd en laten we hier buiten beschouwing.

De eerste rubriek bevat 70 opties. Druk op Check om na te gaan hoeveel en welke opties voor jouw systeem aandacht vereisen. Deze kun je dan met Fix issues in één keer doorvoeren.

De Debloat-rubriek heeft alles te maken met het weghalen van overtollige Windows-apps. Je krijgt een lijst te zien en via een knop verhuis je ze naar rechts waar je ze vervolgens kunt weghalen. De Install-rubriek doet min of meer het tegenovergestelde. Je kiest binnen twintig onderwerpen welke apps je wilt laten installeren en met een druk op de knop Run Installer zorgt Windows Package Manager voor de rest.

Ook ThisisWin11 heeft een knop Restore defaults, maar toch raden we je aan eerst zelf een systeemherstelpunt aan te maken.

Download ThisIsWin11 (zoek de versie waar Latest achter staat)

Tip 03: Lively Wallpaper

Een diashow als achtergrond voor je bureaublad heeft Windows zelf, maar voor geanimeerde achtergronden, webpagina’s en echte video’s klop je aan bij de gratis opensource-tool Lively Wallpaper.

Na de installatie van de vereiste onderdelen nestelt de app zich in het Windows-systeemvak. Hier kies je vanuit het contextmenu meteen een van de dozijn beschikbare standaardanimaties uitkiezen. Heb je meerdere monitors, dan bepaal je zelf of je op elk scherm een andere animatie wilt. Met enkele schuifbalkjes optimaliseer je de achtergronden, bijvoorbeeld voor een betere verzadiging, helderheid of snelheid.

Er zijn trouwens ook heel wat opties (in rubrieken als Algemeen, Prestatie, Achtergrond en Systeem) om de werking en functionaliteit van de tool zelf aan te passen. Je kiest bijvoorbeeld of de app automatisch met Windows moet opstarten en wat er moet gebeuren met de animaties wanneer je gamet.

Het is ook mogelijk eigen achtergronden toe te voegen. Je hoeft hiervoor enkel naar een videobestand of video-url te verwijzen, zoals een YouTube-filmpje. De conversie naar een geanimeerd achtergrondformaat lukte ons zelfs met interactieve webpagina’s en online games, maar besef wel dat die je cpu meer zullen belasten.

Download Lively Wallpaper (of via de Microsoft Store)

Tip 04: Files

Het heeft lang geduurd voor Microsoft bereid was tabbladen in Verkenner te stoppen, maar misschien ben je nog steeds niet gecharmeerd van deze bestandsbeheerder. In dit geval kun je (de gratis versie van) Files overwegen. Uiteraard ondersteunt ook deze tool het gebruik van tabbladen, inclusief aansturing door sneltoetsen.

Je kunt van verschillende bestandsformaten tevens een voorbeeldweergave bekijken zonder het bestand daadwerkelijk te openen. Files biedt ondersteuning voor onder meer ‘syntax highlighting’ (handig voor programmeurs), markdown-notaties en zelfs het afspelen van video’s. Voor wie vaak met archiefbestanden werkt: de programma kan overweg met onder meer zip-compressie: bestanden aan zo’n archief toevoegen doe je met een eenvoudige sleepbeweging.

Verder kun je labels met kleur en tekst toewijzen aan mappen en bestanden, wat een snellere identificatie mogelijk maakt. En gebruik je cloudopslagruimte zoals OneDrive, iCloud of Google Drive: vanuit het navigatiedeelvenster zijn ook deze data makkelijk te benaderen.

Alvast een tip: klik helemaal onder aan de downloadpagina van de Files-website op classic installer om te vermijden dat je 9,99 euro moet betalen via de Microsoft Store.

Download Files

Veiligheid en privacy

Tip 05: O&O ShutUp10++

Windows is geen spyware, maar het besturingssysteem bevat wel talrijke onderdelen waarmee Microsoft heel wat over zijn gebruikers te weten komt. Al tijdens de installatie kun je al een en ander in- of uitschakelen, en ook daarna kun je nog terecht bij onder meer Instellingen / Privacy en beveiliging. Een tool als het portable O&O ShutUp10++ maakt het je echter heel wat makkelijker. Immers, het programma heeft tientallen instellingen die met privacy te maken hebben op een overzichtelijke manier samengebracht.

Via de tabbladen Local Machine en Current User maakt het programma een onderscheid tussen instellingen die op machineniveau doorwerken of alleen op de aangemelde gebruiker van toepassing zijn. Op beide tabbladen merk je tientallen instellingen op, opgedeeld in rubrieken zoals Privacy, App Privacy, Microsoft Edge, Microsoft Office.

Via schuifknoppen (de)activeer je de gewenste functies. In de kolom Recommended lees je in hoeverre de makers het een goed idee vinden dat je een functie uitschakelt. Wijzigingen worden direct doorgevoerd.

In plaats van zelf te beslissen over elk item, kun je in het menu Actions bijvoorbeeld Apply only recommended settings selecteren. Je vindt hier ook opties terug als Undo all changes (“factory settings”) en Create a system restoration point. We bevelen dit laatste zeker aan voor je wijzigingen laat doorvoeren.

Download O&O ShutUp10++

Tip 06: VeraCrypt

Windows Pro-edities en hoger bevatten weliswaar de functie EFS (Encrypting File System) voor het versleutelen van mappen, evenals de functie BitLocker voor de encryptie van een partitie, (systeem)schijf of usb-stick. Voor wie met Windows Home werkt, zijn de mogelijkheden beperkter. Er is wel de functie Stationsversleuteling (een afgeslankte versie van BitLocker), maar als je geen bezwaar hebt tegen wat configuratiewerk, geven we de voorkeur aan het beproefde en flexibele VeraCrypt.

Om in VeraCrypt bijvoorbeeld een versleutelde bestandscontainer te maken, druk je eerst op Volume aanmaken en volg je de verdere instructies. Na afloop koppel je dit volume aan een virtueel station. Alle data die je hierin onderbrengt, worden dan automatisch versleuteld en zijn alleen beschikbaar na het invoeren van het wachtwoord. Maar het is net zo goed mogelijk om een complete (systeem)partitie of -schijf te versleutelen, via Een niet-systeempartitie/schijf versleutelen of (behoorlijk ingrijpend) de optie De systeempartitie of de gehele systeemschijf versleutelen.

Download VeraCrypt

Tip 07: Sandboxie-Plus

Ook wat sandboxing betreft, waarbij applicaties in een afgeschermde ruimte, oftewel sandbox, draaien zodat ze geen gevaar voor de rest van je systeem zijn, bedient Microsoft vooral de Pro-gebruikers. Home-gebruikers missen helaas de Windows Sandbox. Is het vooral je bedoeling om (onbekende) websites en applicaties in zo’n afgeschermde omgeving te kunnen draaien, dan is Sandboxie-Plus een geschikte tool.

Eerst maak je een lege sandbox vanuit het hoofdvenster en vervolgens voer je vanuit het contextmenu van deze sandbox op allerlei manieren een of meer toepassingen uit. Je bladert zelf naar het uitvoerbestand of je kiest een bestand in het startmenu. Of je kiest hier More Tools en selecteert bijvoorbeeld je standaardbrowser of -e-mailclient, Verkenner, Register-editor of Opdrachtprompt.

Elk programma dat in zo’n sandbox wordt uitgevoerd, krijgt een geel kader, zodat je hem makkelijk herkent. Vanuit het contextmenu van zo’n sandbox kun je die nog op allerlei manieren finetunen en bijvoorbeeld ook de beveiliging aanscherpen. Het is ook mogelijk om bestanden die je tijdens zo’n sandbox-sessie hebt gedownload te behouden.

Download Sandboxie-Plus

Met Sandboxie-Plus scherm je applicaties, zoals je browser, veilig af van de rest van je systeem.

Tip 08: GlassWire

De ingebouwde firewall van Windows voldoet prima, maar als gevorderde gebruiker houd je wellicht liever meer zicht op hoeveel en welk verkeer er door je netwerkadapter gaat. GlassWire geeft je hierop een heldere inkijk.

We beperken ons hier tot de interessantste mogelijkheden. Zo krijg je op het tabblad Graph een actueel en historisch overzicht van je netwerkverbindingen, tot een maand terug. Een druk op de knop Traffic volstaat om dit dataverkeer volgens protocoltype te bundelen. Je hoeft in de grafiek maar op een specifiek tijdstip te klikken om de verbindingen van dat moment in meer detail te zien.

Op het tabblad Usage zie je per applicatie het dataverbruik en op het tabblad Security krijg je een veiligheidsindicatie van de programma’s, op basis van het oordeel van medegebruikers en van de dienst VirusTotal (die moet je wel eerst even deblokkeren via Settings / VirusTotal). In dit menu vind je trouwens nog andere handige opties. Zo kun je bij Remote Access een functie deblokkeren die GlassWire-data ook van andere pc’s in je netwerk leest.

Download GlassWire

Tip 09: PrivadoVPN

Voor meer privacy op internet of bij gebruik van een publieke hotspot kun je een VPN-dienst overwegen. Er zijn diverse degelijke aanbieders, maar wil je hier slechts sporadisch gebruik van maken, dan is een gratis variant van een betaalde dienst misschien al toereikend. We denken dan aan Proton VPN (klik op Get Proton Free) of aan het minder bekende PrivadoVPN. Beide zijn van Zwitserse origine, maar de gratis versie van deze laatste is iets royaler, met tien gratis servers, waaronder in Nederland, VK, VS en Zwitserland, en je krijgt maandelijks tot 10 GB dataverkeer. Er is tevens een kill-switch-functie die moet voorkomen dat je systeem zomaar terugschakelt naar je standaard internetverbinding in het geval de VPN-verbinding plots wegvalt. Fijn is dat de dienst geen logs bijhoudt.

De installatie en de eerste verbinding hadden we in minder dan een minuut voor elkaar. Je kiest uit diverse VPN-protocollen: IKEv2, WireGuard en OpenVPN. Als je dit zo instelt, verdwijnt het programmavenster tijdens het gebruik naar het systeemvak.

Download PrivadoVPN

Functionaliteit en efficiëntie

Tip 10: Microsoft PowerToys

Microsoft PowerToys is een verzameling kleine tools die elk op hun manier de functionaliteit van Windows uitbreiden. Op dit moment telt de gereedschapsset bijna twintig hulpmiddelen, maar er komen er geregeld meer bij. Handig is dat je alle tools via het Windows-systeemvak vanuit een programmavenster kunt bereiken en configureren. We beperken ons hier tot een korte beschrijving van de leukste tools.

Zo kun je met Color Picker de kleur opvragen van elk punt op je beeldscherm in HEX, RGB en HSL. Met FancyZones maak je complexe vensterlay-outs om je vensters snel te herorganiseren. Image Resizer zorgt ervoor dat je moeiteloos afbeeldingen kunt schalen. Met Keyboard Manager geef je een andere functie aan specifieke toetsen en kun je ook je eigen sneltoetsen instellen. Bestanden herbenoemen in bulk doe je met PowerRename en met Text Extractor haal je tekst uit een willekeurig schermgebied. En heb je moeite om bepaalde bestanden te sluiten of te verwijderen? File Locksmith geeft aan welke processen die bestanden blokkeren.

Download PowerToys (of via de Microsoft Store)

Tip 11: EarTrumpet

De geluidsaansturing is in de laatste Windows-edities al een stuk beter geworden, maar EarTrumpet maakt het volumebeheer nog veel efficiënter, zeker wanneer je met twee of meer uitvoerapparaten werkt.

Zodra EarTrumpet is gestart, klik je op het bijbehorende luidsprekerpictogram, waarna je een overzicht krijgt van de actieve audioapparaten en programma’s. Klik met rechts op een applicatie en druk op het knopje met de twee pijlen om het uitvoerapparaat te selecteren. Op deze manier kun je bijvoorbeeld Spotify via je hoofdtelefoon beluisteren en systeemgeluiden via de gewone speakers. Klik op een programma-icoon om het bijbehorende geluid meteen stil te zetten.

Download EarTrumpet (of via de Microsoft Store)

Tip 12: QuickLook

Wat EarTrumpet doet voor het oor, doet QuickLook voor het oog. Deze app maakt het namelijk mogelijk om van allerlei afbeeldingen een snelle voorbeeldweergave op te vragen. In Verkenner selecteer je een afbeeldingsbestand en dan druk je op de spatiebalk voor een voorbeeldweergave. Via deze GitHub-pagina vind je tevens een reeks plug-ins die ervoor zorgen dat je ook van allerlei andere bestandsformaten een voorbeeldweergave kunt opvragen, zoals Office-formaten (ook zonder dat je Microsoft Office hebt geïnstalleerd), 3D-modellen en PostScript-bestanden. De installatie van zo’n plug-in is erg eenvoudig: download het bestand met de extensie .qlplugin, selecteer het in Verkenner, druk op de spatiebalk en klik op Click here to install this plugin. Herstart QuickLook tot slot.

Download QuickLook (of via de Microsoft Store)

Tip 13: Everything

Windows zelf beschikt weliswaar over een zoekfunctie, maar die daar zijn we nooit zo enthousiast over geweest. Wij zijn meer gecharmeerd van het alternatief Everything, in combinatie met Everything Toolbar. Beide laat je het best automatisch met Windows starten, zodat de zoekfunctie altijd paraat is.

Zodra je op het pictogram van Everything Toolbar drukt, verschijnt een pop-upvenster met een alfabetische lijst van de gedetecteerde bestands- en mapnamen. Daarna hoef je slechts een deel van een naam in te tikken om te zoeken. Of je werkt met reguliere expressies als je die syntax kent.

Met een druk op een knop beperk je de zoektocht tot specifieke bestandstypes als audio, afbeeldingen of video. Schakel Gebruik Everything filters in als je eigen bestandstypes wilt definiëren – dit moet je dan wel in de zoektool zelf doen. Hier kun je ook terecht voor het indexeren van externe opslaglocaties.

Een alfabetische sortering is standaard, maar je kunt ook andere criteria selecteren, zoals datum of bestandsgrootte. Heb je het gewenste bestand gevonden, dubbelklik erop om het in Verkenner te openen.

Download Everything

Download Everything Toolbar

Tip 14: NanaZip

In Windows kun je zip-bestanden maken en openen, maar veel meer opties krijg je niet. NanaZip, een moderne Windows-tool die van het populaire 7-Zip is afgeleid, biedt meer mogelijkheden. Ben je 7-Zip gewend, dan is de overstap supersimpel.

Net als 7-Zip integreert ook NanaZip standaard in Verkenner en kun je vanuit het contextmenu allerlei handelingen uitvoeren, zoals het uitpakken van een geselecteerd archiefbestand of het archiveren van een bestandsselectie naar een nieuw gecomprimeerd bestand.

Net als 7-Zip kun je ook NanaZip vanuit een afzonderlijk programmavenster aansturen. Dit venster bevat een bestandsbrowser waar je de gewenste items met een paar muisklikken archiveert. Tenzij je liever nog wat aan het archiveringsproces sleutelt, want er zijn tig opties beschikbaar. Zo kun je uit een aantal archiefformaten kiezen (naast 7z ook zip, wim en tar), kun je de compressiemethode en het -niveau instellen, een zelfuitpakkend archiefbestand (exe) maken of het archief met een wachtwoord versleutelen. Handig is verder dat NanaZip de integriteit van een archiefbestand kan controleren.

Download NanaZip (zoek de versie waar Latest achter staat)

Tip 15: Notepads

Een volwaardige tekstverwerker zit aan het ene uiterste op het vlak van tekstverwerking en Kladblok helemaal aan het andere eind van het spectrum. Notepads zit ertussenin: het is een moderne teksteditor met mogelijkheden die je ook in krachtige tools als Sublime of Notepad++ aantreft. Minpuntje is wel dat de app vooralsnog niet in het Nederlands verkrijgbaar is.

Start de app rechtstreeks op vanaf de Opdrachtprompt (met het commando notepads). Elk geopend bestand komt netjes op een ander tabblad terecht. De app kan met markdown overweg en toont deze formattering live in het tekstvenster (beginnersgids).

Heb je aanpassingen aan een tekstbestand doorgevoerd, dan kun je de originele en bewerkte versie naast elkaar bekijken. Voor wie over een touchscreen beschikt: Notepads kan ook met handgeschreven tekst overweg.

Download Notepads (of via de Microsoft Store)

Tip 16: aText

Hoe vaak gebeurt het niet dat je dezelfde stukjes tekst moet intikken in een document of e-mail? Dan zou het zo handig zijn als je de tekst met een paar toetsen kunt reproduceren. Dat (en nog veel meer) kan met de app aText. Er is ook een betaalde Premium-versie met meer mogelijkheden, zoals (cloud)synchronisatie en wachtwoordbeveiliging.

De app heeft standaard al een hele reeks voorbeelden die je al meteen kunt testen vanuit de rubriek Examples & Guides. Uiteraard kun je de bestaande voorbeelden aanpassen en eigen tekstmacro’s toevoegen. We raden je aan hier alle onderdelen goed te bekijken, want er is heel wat mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld ook geformatteerde tekst en zelfs afbeeldingen koppelen aan een tekstmacro, bijvoorbeeld om snel een bepaald logo of handtekening te plaatsen. Of je maakt gebruik van systeemvariabelen om bijvoorbeeld snel een pad of een datum in te voeren. aText kan overweg met diverse scripts, waaronder cmd (batch), PowerShell, JavaScript en VBScript.

Download aText (of via de Microsoft Store)

Tip 17: PDF24 Creator

Het is inmiddels een bekend fenomeen: Windows heeft weliswaar een bepaalde ingebouwde functie, maar die is zo basaal dat je liever op zoek gaat naar iets anders. Dat is bij de ingebouwde virtuele pdf-printer niet anders. Een bestaande pdf hiermee bewerken, kun je vergeten.

PDF24 Creator is een complete suite voor bijna al je pdf-bewerkingen. Je vindt hiervan ook online versies, maar een voordeel van de desktopversie is juist dat je volledig lokaal werkt. Om van alle mogelijkheden gebruik te maken, raden we je een volledige installatie aan.

Wanneer je de tool start, verschijnt een scherm met daarin meer dan veertig knoppen die elk naar een andere bewerking voeren, zoals samenvoegen, comprimeren, bewerken, beschermen en splitsen.

Het programma heeft ook een virtuele pdf-printer, met verschillende opties. Je kunt hier onder meer een voorbeeldweergave bekijken of de pdf meteen doormailen. Of je kiest In Creator openen om pdf-bestanden op allerlei manieren te organiseren. En uiteraard is er ook een pdf-lezer en kun je pdf’s annoteren, zoals het toevoegen van markeringen, tekst, vormen of afbeeldingen.

Download PDF24 Creator

Tip 18: KDE Connect

KDE Connect is alleen nuttig voor wie een smartphone heeft en deze graag aan zijn desktop-pc of laptop koppelt. Dit kan handig zijn om bijvoorbeeld snel het klembord te delen, bestanden uit te wisselen, of sms’jes of andere telefoonnotificaties op je computerscherm te zien en te beheren.

KDE Connect maakt dit allemaal mogelijk (en meer), en is duidelijk krachtiger dan de standaard Windows-app Telefoonkoppeling. Logischerwijs heb je zowel de computerversie (voor Windows, macOS en Linux) als de mobiele app nodig (deze vind je in de officiële appstores), waarna je beide toestellen aan elkaar koppelt.

Deze koppeling gaat erg makkelijk nadat je de nodige machtigingen aan de mobiele app hebt verleend. Naast de eerdergenoemde mogelijkheden kun je ook sms’jes vanaf je pc beantwoorden en kun je mobiele telefoon bijvoorbeeld als afstandsbediening voor een PowerPoint-presentatie of voor je muziekcollectie op je pc inzetten.

KDE Connect kan zelfs je telefoon laten rinkelen wanneer je deze niet meteen kan vinden. Je kunt de invoer van je telefoon overnemen en met de muisaanwijzer op je pc door het scherm van je smartphone navigeren. Het is bovendien mogelijk eigen commando’s toe te voegen om die dan vanaf je smartphone uit te voeren. Laat je alvast inspireren door de voorbeelden.

Download KDE Connect

Tip 19: PicPick

Gaandeweg zijn de mogelijkheden voor het nemen van schermafdrukken in Windows er al stukken op vooruitgegaan, maar wie meer mogelijkheden wil en tevens schermvideo’s wilt opnemen, heeft meer aan een tool als PicPick.

Na de installatie staat het bijbehorende pictogram in het Windows-systeemvak, van waaruit je de gewenste handeling selecteert.

Zo vind je bij Schermopname maar liefst zeven opties, met naast de klassieke mogelijkheden Volledig scherm, Vrije hand en Bereik, ook handigheden als Bladerend venster (handig voor lange webpagina’s bijvoorbeeld) en Laatste opname herhalen. Uiteraard kies je zelf ook of je de muiscursor in je opname wilt zien en of je een tijdsvertraging wilt instellen.

PicPick levert allerlei visuele hulpmiddelen mee, waaronder een Kleurenpipet, Vergrootglas, Lineaal, Draadkruis en Gradenboog. Handig is verder het Whiteboard waardoor je op je bureaublad of programmavenster allerlei annotaties kunt maken (die zich net zo makkelijk ook weer laten verwijderen). Je kunt ook annoteren nadat je een schermafbeelding hebt gemaakt, aangezien PicPick een krachtige editor heeft.

Vrij nieuw is de toevoeging van een video-opnamefunctie, zij het vrij basaal: je kiest het volledige scherm of een deel daarvan, en je bewaart de opname als mp4 of geanimeerde gif.

Download PicPick

Tip 20: VLC

De ingebouwde Mediaspeler van Windows maar weinig voor, zeker in vergelijking met de populaire alleseter VLC. Vanuit de Microsoft Store kun je bovendien een moderne app-versie downloaden van deze opensource-tool. Let wel, deze variant ondersteunt geen dvd’s of blu-rays en ook diverse andere geavanceerde mogelijkheden ontbreken. We focussen ons hier dus op de desktopversie.

Een belangrijk pluspunt van VLC Media Player is dat deze met zo goed als alle bekende mediaformaten overweg kan. Geen gedoe dus met ontbrekende codecs en dergelijke. De desktopversie bevat bovendien een indrukwekkend aantal instellingsopties en heeft heel wat optimalisatiefuncties. Loopt de ondertiteling bijvoorbeeld niet synchroon met de beelden, dan trek je dit recht met de ingebouwde synchronisatiefuncties.

Video’s afspelen kan rechttoe rechtaan, maar VLC is ook niet vies van speciale visuele effecten, zoals het toevoegen van een logo of psychedelische kleuren. De tool laat zich inzetten als mediaconverter en kan ook zelf media opnemen, bijvoorbeeld vanaf je webcam.

Download de desktopversie van VLC

Download VLC (of via de Microsoft Store)

Ninja pakt het concept van airfryers met de CRISPi helemaal anders aan. In plaats van een groot apparaat met bakmanden, is dit een compact geheel van glazen schalen waarop je een pod plaatst waar de hitte uit komt. Is dit een handig alternatief? ID.nl test het.

Eerste indruk

De CRISPi pakt airfryen anders aan: geen dichte mand, maar glazen zogeheten Tempware-schalen met daaraan vastgemaakt handgrepen. Daar bovenop klem je de PowerPod (verwarming + ventilator). In Europa geeft Ninja 1700 watt op als vermogen; dat is meer dan de 1500 watt die het apparaat in de VS heeft.

In de doos vind je een kleine kom van ongeveer 1,4 liter en een grote kom van ongeveer 3,8 liter, beide met zogeheten Crisper Plates om in de schalen te leggen, en bijpassende deksels. Ook levert Ninja een full-colour instructie- en inspiratieboekje mee, met uitgebreide uitleg over de werking, voorbeeldrecepten en tabellen met instellingen en baktijden voor zowel de kleine als de grote schaal. Ninja lijkt de kleine schaal vooral te hebben bedoeld voor snacks en bijvoorbeeld lunchgerechten voor één persoon, terwijl de grote schaal eerder voor avondeten bedoeld is.

©Saskia van Weert

Ninja benadrukt op meerdere plekken dat de CRISPi en de schalen niet alleen bedoeld zijn om eten te airfryen, maar ook om voedsel te marineren. Doe er bijvoorbeeld kip en marinade in, sluit de schaal af met het deksel, zet alles in de koelkast, waarna je tegen etenstijd de kip erin bereidt. Of je dekt na het eten de kliekjes in de schaal af met het deksel en zet het geheel na afkoelen in de koelkast. Dat meervoudige gebruik is even een mindset die je jezelf als gebruiker moet aanleren.

Uitpakken en installatie

Het in elkaar zetten is niet moeilijk: na een eerste keer proberen is het duidelijk. De Crisper Plates moeten elk in hun bijpassende schaal worden gelegd. Ze hebben rubber pootjes aan alle vier de hoeken; deze moeten met de bolletjes omlaag in de schaal worden gelegd, zonder druk uit te oefenen. Druk je te hard of leg je de platen ondersteboven in de schalen, dan kunnen de pootjes loslaten, en die kun je daarna niet meer terugplaatsen.

Gebruik je de kleine schaal, dan plaats je de PowerPod er direct op. Gebruik je de grote schaal, dan zet je eerst de adapter op de schaal en klik je daar de PowerPod in.

Doordat de schalen van glas zijn, kun je in theorie via de zijkant de garing in de gaten houden. In de praktijk is het handiger om de pod tijdens het airfryen op te tillen en van boven te kijken. Dat is sowieso wel makkelijk, omdat je etenswaren tijdens het bakken doorgaans een aantal keer moet omdraaien voor optimaal resultaat.

Bediening en functies

De PowerPod heeft maar een paar drukknoppen. Met de ronde knop kies je een van de vier mogelijke standen: Air Fry, Roast, Recrisp (opnieuw krokant) en Keep Warm. Ninja geeft geen temperaturen op voor de verschillende standen. Air Fry is de hoogste stand met 185 graden, zo vonden we online. Roast is wat minder heet, bedoeld voor bijvoorbeeld vlees. Recrisp is bedoeld voor snacks die afgekoeld of koud zijn en die je wilt oppiepen, en Keep Warm is uiteraard bedoeld om eten op temperatuur te houden.

©Saskia van Weert

Met de ronde knop kies je de gewenste stand, met de plus- en minknop pas je de tijd aan, en met Start gaat alles van start, of juist niet. De opties lichten op zodra de PowerPod goed bevestigd is en je de stekker aansluit. Standaard staat de machine na het aanzetten op Air Fry en 10 minuten.

Alles werkt heel intuïtief. Is de tijd voorbij, dan hoor je een pieptoon en komt er 'End' in het display te staan. De CRISPi gaat niet automatisch uit; dat moet je zelf doen door de stopknop lang ingedrukt te houden of de stekker uit het stopcontact te halen. Doe je dat niet en zet je de Pod na het serveren van het eten weer terug op de schaal, dan begint hij weer doodleuk met 10 minuten Air Fry. Tijdens de testperiode haalden we de stekker daarom maar gewoon uit het stopcontact om stroomverspilling tegen te gaan.

Als je de pod tussentijds optilt om het eten te bekijken of te draaien, dan stopt de pod uiteraard wel. Hij gaat verder als je hem terugplaatst en op Start drukt.

Klein minpunt: je kunt niet twee kommen tegelijk gebruiken; er is één pod. Je kunt de pod natuurlijk wel eerst op de ene schaal zetten en meteen erna op de andere, maar dat zal meestal niet heel praktisch zijn.

Prestaties in de keuken

Tijdens de testperiode is de CRISPi voor werkelijk elk denkbaar doeleinde gebruikt. Niet alleen voor het bakken van diepvriessnacks en patat/friet, maar ook voor het opwarmen van worstenbroodjes, kip met marinade voor de tikka masala, speklapjes, aardappeltjes: alles lukte. Omdat de schalen compact zijn, is voorverwarmen eigenlijk niet nodig. Net als bij alle andere airfryers is het een kwestie van proberen welke stand en welke tijd de beste zijn.

De standen Roast en Air Fry worden in de praktijk het meest gebruikt. Air Fry omdat dit de heetste stand is, en Roast voor zaken die minder snel warm moeten worden, zoals kippenpoten en stukken vlees. Je kunt trouwens ook makkelijk tussendoor de instellingen aanpassen, bijvoorbeeld eerst een tijdje op Roast en daarna 'afgrillen' met Air Fry.

©Ninja

Naast de uitstekende prestaties valt ook het gemak op waarmee je de CRISPi er even bij pakt. Omdat hij klein is en de schalen van glas zijn, oogt hij niet massief, dus kan hij bij veel mensen vast gewoon op het aanrecht staan. Als je de Crisper Plates eruit haalt, kun je de kleine glazen schaal in de grote zetten, en dan de adapter en pod erbovenop. Je hebt dan een betrekkelijk klein stapeltje met bijna alle onderdelen bij elkaar.

©Ninja

Onder de kom en de Pod bevinden zich het hitteschild en een stel harde pootjes, waardoor je ze veilig op het aanrecht of een tafel parkeert. Ninja claimt dat dit ook direct na de bereiding kan, maar gezien de warmte hebben we dat maar niet gedaan. We zetten de pod en de schalen voor de zekerheid liever op onderzetters. De handgrepen blijven wel koel genoeg om de schalen zonder keukenhandschoenen op tafel te zetten.

Schoonmaken & materialen

De glazen kommen, deksels en adapter mogen in de vaatwasser. Glas neemt geen geurtjes op, dus het vuil weekt makkelijk los. De Crisper Plates hebben een (keramische) antiaanbaklaag en alles is PFAS-vrij.

Er is desondanks één schoonmaak-aandachtspunt. De handgrepen lopen onder de schalen door in het hitteschild, en er zit een opening tussen het glas en het zwarte hitteschild. Meerdere malen zaten er toch vegen of kruimels vast tussen het glas en het kunststof. Ik heb dit verwijderd door een lang mes te omwikkelen met keukenpapier en dat tussen de spleet te wringen. Het zou handig zijn als Ninja met een dunne ragger of iets anders zou komen om ook die spleet goed schoon te houden.

Water blijft er soms ook in staan vanuit de vaatwasser, dus om te drogen is het verstandig de schalen op een theedoek schuin tegen een wand te zetten, zodat de druppels eruit kunnen lopen.

Gebruikerservaringen (NL + internationaal)

Nederlandse gebruikers op fora en websites prijzen vooral het compacte formaat, het relatief geringe geluid en het feit dat je na het koken weinig afwas hebt. De CRISPi verdwijnt zó in een keukenkastje. Een terugkerend puntje is de condens die na het koken soms in de dekselrand blijft hangen; even droogmaken helpt. Ook zagen we regelmatig dat mensen in het begin moesten zoeken naar de juiste tijden, juist omdat je niet per graad kunt instellen.

In professionele reviews uit het buitenland wordt de CRISPi neergezet als een echte kleine-keukenwinnaar: ideaal voor snacks en restjes dankzij de Recrisp-stand. In metingen kwam de thermostaat af en toe zo'n 5 graden Celsius lager uit dan de ingestelde waarde, maar dat had weinig invloed op het eindresultaat. De draagbaarheid wordt overal genoemd: de PowerPod is licht en het geheel is makkelijk te verplaatsen.

©Saskia van Weert

Eindoordeel

De Ninja CRISPi onderscheidt zich met een andere benadering van airfryen: een compacte PowerPod boven op glazen Tempware-schalen met handgrepen. Het meervoudige gebruik (marineren, bereiden, bewaren) maakt de CRISPi functioneel buiten het daadwerkelijke airfryen om. De CRISPi pakt door zijn formaat bovendien snel op en is door zijn geringe omvang makkelijk op het aanrecht te laten staan; onderdelen zijn bovendien compact in elkaar te stapelen.

Er zijn aandachtspunten. Met één Pod kun je niet met twee schalen tegelijk werken, en wie graag per graad regelt, mist die fijnmazigheid. Door het glas kun je de garing volgen, maar in de praktijk is bovenlangs kijken het meest accuraat, te meer omdat tussentijds draaien voor het beste resultaat nodig blijft. Positief is dat schalen en deksels in de vaatwasser kunnen, het materiaal PFAS-vrij is en de handgrepen voldoende koel blijven om zonder handschoenen te serveren.

Alles bij elkaar is de Ninja CRISPi een logische keuze voor wie meestal één tot drie porties bereidt, restjes krokant wil opwarmen en waarde hecht aan glaswerk dat direct de koelkast in kan. Wie juist grote batches en precieze temperatuurregeling zoekt, is beter uit met een klassieke, grotere airfryer. Maar voor dagelijks, compact en veelzijdig gebruik overtuigt de CRISPi absoluut.

Standaard is de cloudopslag van Microsoft op alle Windows 11-apparaten ingeschakeld. Maar misschien is OneDrive niet je favoriete cloudplatform en wil je deze pauzeren, uitschakelen of zelfs verwijderen. Op deze manieren doe je dat.

Pauzeren

OneDrive slaat je gegevens op externe servers op. Zorgen over de privacy van je gegevens kan een reden zijn om deze cloudopslag uit te schakelen. Maar ook prestatieproblemen op een ouder systeem of het feit dat je inmiddels de opslaglimiet hebt bereikt, kunnen goede redenen zijn om OneDrive op non-actief te zetten. Via het OneDrive-menu kun je de synchronisatie pauzeren. Klik op de kleine pijl omhoog naast de wifi- en volumeknoppen in de rechterbenedenhoek van het bureaublad om het systeemvak te openen. Selecteer het OneDrive-pictogram en open dan de instellingen via de knop in vorm van het tandwieltje. Hier kun je de optie Synchroniseren onderbreken selecteren. Daarna bepaal je of je OneDrive 2, 8 of 24 uur wilt stopzetten.

Uitschakelen

Het is ook mogelijk om de OneDrive-app volledig uit te schakelen. Uiteraard stopt dan de synchronisatie totdat je de app opnieuw inschakelt of totdat je de pc opnieuw opstart. Klik weer op het OneDrive-pictogram in het systeemvak en open de instellingen. Vervolgens kies je opnieuw Synchroniseren onderbreken. Deze keer selecteer je geen tijdsduur, maar ga je onderaan naar de optie OneDrive afsluiten. Dan verschijnt een pop-upbericht met de vraag of je zeker bent, want dan stopt de synchronisatie en worden er niet langer back-ups in de cloud gemaakt. Klik nogmaals op OneDrive afsluiten om te bevestigen.

Verwijderen

Wil je voorkomen dat deze dienst ooit nog bestanden naar de cloud uploadt, dan kun je OneDrive ook definitief verwijderen. Ga naar het instellingenvenster van Windows. De snelste manier om daar te komen is om Windows-toets+I in te drukken. In het linkermenu klik je op Apps. Daarna selecteer je in het rechterdeel de optie Geïnstalleerde apps. Vervolgens krijg je een lijst van alle apps die op de pc geïnstalleerd zijn. Je kunt naar OneDrive zoeken via de zoekbalk of je scrolt door de alfabetische lijst tot je bij Microsoft OneDrive komt. Klik op de knop met de drie puntjes naast deze app en selecteer Verwijderen. Wanneer de knop Verwijderen er niet is of lichtgrijs is, kun je in de plaats daarvan de optie Wijzigen selecteren en vervolgens kiezen om de app uit te schakelen. Deze blijft dan permanent uitgeschakeld tot je besluit om OneDrive opnieuw in te schakelen.