Windows 11 werkt prettig, en net iets sneller en efficiënter dan Windows 10. Maar helemaal compleet of perfect is een besturingssysteem natuurlijk nooit. Gelukkig is er (gratis) software waarmee je uitstekend de tekortkomingen verbetert of uitbreidt.

Interface en weergave

Tip 01: ExplorerPatcher

Je kunt de Windows-omgeving op diverse manieren aanpassen, maar ExplorerPatcher voegt een heel scala aan configuratie-opties toe, voor Windows-onderdelen als de taakbalk, het systeemgebied, het startmenu en Verkenner. Na de installatie open je het configuratievenster door met rechts op de Windows-taakbalk te klikken en Eigenschappen te kiezen. Je treft hier tien rubrieken aan, waaronder de zojuist genoemde onderdelen.

Heel wat opties laten zich met een muisklik eenvoudig in- en uitschakelen, bij andere kies je de gewenste instelling uit een uitklapmenu. Zo kun je bijvoorbeeld het startmenu van Windows 11 het uiterlijk van Windows 10 meegeven of de Windows-taakbalk naar een andere schermrand verplaatsen. Houd er rekening mee dat diverse opties pas echt actief worden nadat je Verkenner opnieuw hebt gestart (iets wat je trouwens met een muisklik vanuit ExplorerPatcher regelt).

Er is weliswaar een optie genaamd Restore default settings, maar toch is het geen slecht idee ook zelf een systeemherstelpunt te maken voor je met ExplorerPatcher aan de slag gaat. Je vindt deze optie in de rubriek About, samen met de mogelijkheid om je configuratie-instellingen te exporteren en te importeren.

Download ExplorePatcher (zoek de versie waar Latest achter staat)

Met ExplorerPatcher zet je de Windows-omgeving nog meer naar eigen hand.

Tip 02: ThisIsWin11

Ook ThisIsWin11 is bedoeld om Windows op allerlei manieren naar je eigen hand te zetten, maar deze portable tool werkt alleen goed op Windows 11. Bij het opstarten kun je via pijltjesknoppen verschillende configuratiestappen doorlopen, maar wij vinden het net iets handiger om de diverse rubrieken te openen en zelf de opties in te stellen.

De belangrijkste rubrieken zijn Customize Windows 11, Debloat Windows 11 en Install packages. De overige rubrieken (Automate tasks with PowerUI en Create your own Tweaks with Extensions) zijn vrij geavanceerd en laten we hier buiten beschouwing.

De eerste rubriek bevat 70 opties. Druk op Check om na te gaan hoeveel en welke opties voor jouw systeem aandacht vereisen. Deze kun je dan met Fix issues in één keer doorvoeren.

De Debloat-rubriek heeft alles te maken met het weghalen van overtollige Windows-apps. Je krijgt een lijst te zien en via een knop verhuis je ze naar rechts waar je ze vervolgens kunt weghalen. De Install-rubriek doet min of meer het tegenovergestelde. Je kiest binnen twintig onderwerpen welke apps je wilt laten installeren en met een druk op de knop Run Installer zorgt Windows Package Manager voor de rest.

Ook ThisisWin11 heeft een knop Restore defaults, maar toch raden we je aan eerst zelf een systeemherstelpunt aan te maken.

Download ThisIsWin11 (zoek de versie waar Latest achter staat)

Aanpassen, verwijderen en installeren: alles in één.

Tip 03: Lively Wallpaper

Een diashow als achtergrond voor je bureaublad heeft Windows zelf, maar voor geanimeerde achtergronden, webpagina’s en echte video’s klop je aan bij de gratis opensource-tool Lively Wallpaper.

Na de installatie van de vereiste onderdelen nestelt de app zich in het Windows-systeemvak. Hier kies je vanuit het contextmenu meteen een van de dozijn beschikbare standaardanimaties uitkiezen. Heb je meerdere monitors, dan bepaal je zelf of je op elk scherm een andere animatie wilt. Met enkele schuifbalkjes optimaliseer je de achtergronden, bijvoorbeeld voor een betere verzadiging, helderheid of snelheid.

Er zijn trouwens ook heel wat opties (in rubrieken als Algemeen, Prestatie, Achtergrond en Systeem) om de werking en functionaliteit van de tool zelf aan te passen. Je kiest bijvoorbeeld of de app automatisch met Windows moet opstarten en wat er moet gebeuren met de animaties wanneer je gamet.

Het is ook mogelijk eigen achtergronden toe te voegen. Je hoeft hiervoor enkel naar een videobestand of video-url te verwijzen, zoals een YouTube-filmpje. De conversie naar een geanimeerd achtergrondformaat lukte ons zelfs met interactieve webpagina’s en online games, maar besef wel dat die je cpu meer zullen belasten.

Download Lively Wallpaper (of via de Microsoft Store)

Voor elk scherm een andere achtergrondanimatie als je dat wilt.

Tip 04: Files

Het heeft lang geduurd voor Microsoft bereid was tabbladen in Verkenner te stoppen, maar misschien ben je nog steeds niet gecharmeerd van deze bestandsbeheerder. In dit geval kun je (de gratis versie van) Files overwegen. Uiteraard ondersteunt ook deze tool het gebruik van tabbladen, inclusief aansturing door sneltoetsen.

Je kunt van verschillende bestandsformaten tevens een voorbeeldweergave bekijken zonder het bestand daadwerkelijk te openen. Files biedt ondersteuning voor onder meer ‘syntax highlighting’ (handig voor programmeurs), markdown-notaties en zelfs het afspelen van video’s. Voor wie vaak met archiefbestanden werkt: de programma kan overweg met onder meer zip-compressie: bestanden aan zo’n archief toevoegen doe je met een eenvoudige sleepbeweging.

Verder kun je labels met kleur en tekst toewijzen aan mappen en bestanden, wat een snellere identificatie mogelijk maakt. En gebruik je cloudopslagruimte zoals OneDrive, iCloud of Google Drive: vanuit het navigatiedeelvenster zijn ook deze data makkelijk te benaderen.

Alvast een tip: klik helemaal onder aan de downloadpagina van de Files-website op classic installer om te vermijden dat je 9,99 euro moet betalen via de Microsoft Store.

Download Files

Files: de bestandsbrowser die Verkenner had kunnen zijn.

Veiligheid en privacy

Tip 05: O&O ShutUp10++

Windows is geen spyware, maar het besturingssysteem bevat wel talrijke onderdelen waarmee Microsoft heel wat over zijn gebruikers te weten komt. Al tijdens de installatie kun je al een en ander in- of uitschakelen, en ook daarna kun je nog terecht bij onder meer Instellingen / Privacy en beveiliging. Een tool als het portable O&O ShutUp10++ maakt het je echter heel wat makkelijker. Immers, het programma heeft tientallen instellingen die met privacy te maken hebben op een overzichtelijke manier samengebracht.

Via de tabbladen Local Machine en Current User maakt het programma een onderscheid tussen instellingen die op machineniveau doorwerken of alleen op de aangemelde gebruiker van toepassing zijn. Op beide tabbladen merk je tientallen instellingen op, opgedeeld in rubrieken zoals Privacy, App Privacy, Microsoft Edge, Microsoft Office.

Via schuifknoppen (de)activeer je de gewenste functies. In de kolom Recommended lees je in hoeverre de makers het een goed idee vinden dat je een functie uitschakelt. Wijzigingen worden direct doorgevoerd.

In plaats van zelf te beslissen over elk item, kun je in het menu Actions bijvoorbeeld Apply only recommended settings selecteren. Je vindt hier ook opties terug als Undo all changes (“factory settings”) en Create a system restoration point. We bevelen dit laatste zeker aan voor je wijzigingen laat doorvoeren.

Download O&O ShutUp10++

Met een paar muisklikken maak je Windows wat minder privacygevoelig.

Tip 06: VeraCrypt

Windows Pro-edities en hoger bevatten weliswaar de functie EFS (Encrypting File System) voor het versleutelen van mappen, evenals de functie BitLocker voor de encryptie van een partitie, (systeem)schijf of usb-stick. Voor wie met Windows Home werkt, zijn de mogelijkheden beperkter. Er is wel de functie Stationsversleuteling (een afgeslankte versie van BitLocker), maar als je geen bezwaar hebt tegen wat configuratiewerk, geven we de voorkeur aan het beproefde en flexibele VeraCrypt.

Om in VeraCrypt bijvoorbeeld een versleutelde bestandscontainer te maken, druk je eerst op Volume aanmaken en volg je de verdere instructies. Na afloop koppel je dit volume aan een virtueel station. Alle data die je hierin onderbrengt, worden dan automatisch versleuteld en zijn alleen beschikbaar na het invoeren van het wachtwoord. Maar het is net zo goed mogelijk om een complete (systeem)partitie of -schijf te versleutelen, via Een niet-systeempartitie/schijf versleutelen of (behoorlijk ingrijpend) de optie De systeempartitie of de gehele systeemschijf versleutelen.

Download VeraCrypt

VeraCrypt zorgt voor een stevige versleuteling van data en zelfs van complete partities.

Tip 07: Sandboxie-Plus

Ook wat sandboxing betreft, waarbij applicaties in een afgeschermde ruimte, oftewel sandbox, draaien zodat ze geen gevaar voor de rest van je systeem zijn, bedient Microsoft vooral de Pro-gebruikers. Home-gebruikers missen helaas de Windows Sandbox. Is het vooral je bedoeling om (onbekende) websites en applicaties in zo’n afgeschermde omgeving te kunnen draaien, dan is Sandboxie-Plus een geschikte tool.

Eerst maak je een lege sandbox vanuit het hoofdvenster en vervolgens voer je vanuit het contextmenu van deze sandbox op allerlei manieren een of meer toepassingen uit. Je bladert zelf naar het uitvoerbestand of je kiest een bestand in het startmenu. Of je kiest hier More Tools en selecteert bijvoorbeeld je standaardbrowser of -e-mailclient, Verkenner, Register-editor of Opdrachtprompt.

Elk programma dat in zo’n sandbox wordt uitgevoerd, krijgt een geel kader, zodat je hem makkelijk herkent. Vanuit het contextmenu van zo’n sandbox kun je die nog op allerlei manieren finetunen en bijvoorbeeld ook de beveiliging aanscherpen. Het is ook mogelijk om bestanden die je tijdens zo’n sandbox-sessie hebt gedownload te behouden.

Download Sandboxie-Plus

Met Sandboxie-Plus scherm je applicaties, zoals je browser, veilig af van de rest van je systeem.

Tip 08: GlassWire

De ingebouwde firewall van Windows voldoet prima, maar als gevorderde gebruiker houd je wellicht liever meer zicht op hoeveel en welk verkeer er door je netwerkadapter gaat. GlassWire geeft je hierop een heldere inkijk.

We beperken ons hier tot de interessantste mogelijkheden. Zo krijg je op het tabblad Graph een actueel en historisch overzicht van je netwerkverbindingen, tot een maand terug. Een druk op de knop Traffic volstaat om dit dataverkeer volgens protocoltype te bundelen. Je hoeft in de grafiek maar op een specifiek tijdstip te klikken om de verbindingen van dat moment in meer detail te zien.

Op het tabblad Usage zie je per applicatie het dataverbruik en op het tabblad Security krijg je een veiligheidsindicatie van de programma’s, op basis van het oordeel van medegebruikers en van de dienst VirusTotal (die moet je wel eerst even deblokkeren via Settings / VirusTotal). In dit menu vind je trouwens nog andere handige opties. Zo kun je bij Remote Access een functie deblokkeren die GlassWire-data ook van andere pc’s in je netwerk leest.

Download GlassWire

Je krijgt een detailweergave van de huidige en afgelopen netwerkverbindingen.

Tip 09: PrivadoVPN

Voor meer privacy op internet of bij gebruik van een publieke hotspot kun je een VPN-dienst overwegen. Er zijn diverse degelijke aanbieders, maar wil je hier slechts sporadisch gebruik van maken, dan is een gratis variant van een betaalde dienst misschien al toereikend. We denken dan aan Proton VPN (klik op Get Proton Free) of aan het minder bekende PrivadoVPN. Beide zijn van Zwitserse origine, maar de gratis versie van deze laatste is iets royaler, met tien gratis servers, waaronder in Nederland, VK, VS en Zwitserland, en je krijgt maandelijks tot 10 GB dataverkeer. Er is tevens een kill-switch-functie die moet voorkomen dat je systeem zomaar terugschakelt naar je standaard internetverbinding in het geval de VPN-verbinding plots wegvalt. Fijn is dat de dienst geen logs bijhoudt.

De installatie en de eerste verbinding hadden we in minder dan een minuut voor elkaar. Je kiest uit diverse VPN-protocollen: IKEv2, WireGuard en OpenVPN. Als je dit zo instelt, verdwijnt het programmavenster tijdens het gebruik naar het systeemvak.

Download PrivadoVPN

Met de gratis versie van PrivadoVPN kun je maandelijks 10 GB verbruiken.

Functionaliteit en efficiëntie

Tip 10: Microsoft PowerToys

Microsoft PowerToys is een verzameling kleine tools die elk op hun manier de functionaliteit van Windows uitbreiden. Op dit moment telt de gereedschapsset bijna twintig hulpmiddelen, maar er komen er geregeld meer bij. Handig is dat je alle tools via het Windows-systeemvak vanuit een programmavenster kunt bereiken en configureren. We beperken ons hier tot een korte beschrijving van de leukste tools.

Zo kun je met Color Picker de kleur opvragen van elk punt op je beeldscherm in HEX, RGB en HSL. Met FancyZones maak je complexe vensterlay-outs om je vensters snel te herorganiseren. Image Resizer zorgt ervoor dat je moeiteloos afbeeldingen kunt schalen. Met Keyboard Manager geef je een andere functie aan specifieke toetsen en kun je ook je eigen sneltoetsen instellen. Bestanden herbenoemen in bulk doe je met PowerRename en met Text Extractor haal je tekst uit een willekeurig schermgebied. En heb je moeite om bepaalde bestanden te sluiten of te verwijderen? File Locksmith geeft aan welke processen die bestanden blokkeren.

Download PowerToys (of via de Microsoft Store)

Microsoft PowerToys: een handige reeks hulpmiddelen voor Windows.

Tip 11: EarTrumpet

De geluidsaansturing is in de laatste Windows-edities al een stuk beter geworden, maar EarTrumpet maakt het volumebeheer nog veel efficiënter, zeker wanneer je met twee of meer uitvoerapparaten werkt.

Zodra EarTrumpet is gestart, klik je op het bijbehorende luidsprekerpictogram, waarna je een overzicht krijgt van de actieve audioapparaten en programma’s. Klik met rechts op een applicatie en druk op het knopje met de twee pijlen om het uitvoerapparaat te selecteren. Op deze manier kun je bijvoorbeeld Spotify via je hoofdtelefoon beluisteren en systeemgeluiden via de gewone speakers. Klik op een programma-icoon om het bijbehorende geluid meteen stil te zetten.

Download EarTrumpet (of via de Microsoft Store)

EarTrumpet: even elegant als efficiënt.

Tip 12: QuickLook

Wat EarTrumpet doet voor het oor, doet QuickLook voor het oog. Deze app maakt het namelijk mogelijk om van allerlei afbeeldingen een snelle voorbeeldweergave op te vragen. In Verkenner selecteer je een afbeeldingsbestand en dan druk je op de spatiebalk voor een voorbeeldweergave. Via deze GitHub-pagina vind je tevens een reeks plug-ins die ervoor zorgen dat je ook van allerlei andere bestandsformaten een voorbeeldweergave kunt opvragen, zoals Office-formaten (ook zonder dat je Microsoft Office hebt geïnstalleerd), 3D-modellen en PostScript-bestanden. De installatie van zo’n plug-in is erg eenvoudig: download het bestand met de extensie .qlplugin, selecteer het in Verkenner, druk op de spatiebalk en klik op Click here to install this plugin. Herstart QuickLook tot slot.

Download QuickLook (of via de Microsoft Store)

Een zeer snelle preview met QuickLook. Handig!

Tip 13: Everything

Windows zelf beschikt weliswaar over een zoekfunctie, maar die daar zijn we nooit zo enthousiast over geweest. Wij zijn meer gecharmeerd van het alternatief Everything, in combinatie met Everything Toolbar. Beide laat je het best automatisch met Windows starten, zodat de zoekfunctie altijd paraat is.

Zodra je op het pictogram van Everything Toolbar drukt, verschijnt een pop-upvenster met een alfabetische lijst van de gedetecteerde bestands- en mapnamen. Daarna hoef je slechts een deel van een naam in te tikken om te zoeken. Of je werkt met reguliere expressies als je die syntax kent.

Met een druk op een knop beperk je de zoektocht tot specifieke bestandstypes als audio, afbeeldingen of video. Schakel Gebruik Everything filters in als je eigen bestandstypes wilt definiëren – dit moet je dan wel in de zoektool zelf doen. Hier kun je ook terecht voor het indexeren van externe opslaglocaties.

Een alfabetische sortering is standaard, maar je kunt ook andere criteria selecteren, zoals datum of bestandsgrootte. Heb je het gewenste bestand gevonden, dubbelklik erop om het in Verkenner te openen.

Download Everything

Download Everything Toolbar

Everything (met de bijbehorende toolbar) is een supersnelle en flexibele zoektool.

Tip 14: NanaZip

In Windows kun je zip-bestanden maken en openen, maar veel meer opties krijg je niet. NanaZip, een moderne Windows-tool die van het populaire 7-Zip is afgeleid, biedt meer mogelijkheden. Ben je 7-Zip gewend, dan is de overstap supersimpel.

Net als 7-Zip integreert ook NanaZip standaard in Verkenner en kun je vanuit het contextmenu allerlei handelingen uitvoeren, zoals het uitpakken van een geselecteerd archiefbestand of het archiveren van een bestandsselectie naar een nieuw gecomprimeerd bestand.

Net als 7-Zip kun je ook NanaZip vanuit een afzonderlijk programmavenster aansturen. Dit venster bevat een bestandsbrowser waar je de gewenste items met een paar muisklikken archiveert. Tenzij je liever nog wat aan het archiveringsproces sleutelt, want er zijn tig opties beschikbaar. Zo kun je uit een aantal archiefformaten kiezen (naast 7z ook zip, wim en tar), kun je de compressiemethode en het -niveau instellen, een zelfuitpakkend archiefbestand (exe) maken of het archief met een wachtwoord versleutelen. Handig is verder dat NanaZip de integriteit van een archiefbestand kan controleren.

Download NanaZip (zoek de versie waar Latest achter staat)

NanaZip kan met meer archiefformaten overweg en biedt tal van opties aan.

Tip 15: Notepads

Een volwaardige tekstverwerker zit aan het ene uiterste op het vlak van tekstverwerking en Kladblok helemaal aan het andere eind van het spectrum. Notepads zit ertussenin: het is een moderne teksteditor met mogelijkheden die je ook in krachtige tools als Sublime of Notepad++ aantreft. Minpuntje is wel dat de app vooralsnog niet in het Nederlands verkrijgbaar is.

Start de app rechtstreeks op vanaf de Opdrachtprompt (met het commando notepads). Elk geopend bestand komt netjes op een ander tabblad terecht. De app kan met markdown overweg en toont deze formattering live in het tekstvenster (beginnersgids).

Heb je aanpassingen aan een tekstbestand doorgevoerd, dan kun je de originele en bewerkte versie naast elkaar bekijken. Voor wie over een touchscreen beschikt: Notepads kan ook met handgeschreven tekst overweg.

Download Notepads (of via de Microsoft Store)

Notepads lijkt erg basaal, maar heeft best enkele handige functies ingebouwd.

Tip 16: aText

Hoe vaak gebeurt het niet dat je dezelfde stukjes tekst moet intikken in een document of e-mail? Dan zou het zo handig zijn als je de tekst met een paar toetsen kunt reproduceren. Dat (en nog veel meer) kan met de app aText. Er is ook een betaalde Premium-versie met meer mogelijkheden, zoals (cloud)synchronisatie en wachtwoordbeveiliging.

De app heeft standaard al een hele reeks voorbeelden die je al meteen kunt testen vanuit de rubriek Examples & Guides. Uiteraard kun je de bestaande voorbeelden aanpassen en eigen tekstmacro’s toevoegen. We raden je aan hier alle onderdelen goed te bekijken, want er is heel wat mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld ook geformatteerde tekst en zelfs afbeeldingen koppelen aan een tekstmacro, bijvoorbeeld om snel een bepaald logo of handtekening te plaatsen. Of je maakt gebruik van systeemvariabelen om bijvoorbeeld snel een pad of een datum in te voeren. aText kan overweg met diverse scripts, waaronder cmd (batch), PowerShell, JavaScript en VBScript.

Download aText (of via de Microsoft Store)

Met aText hoef je niet langer zelf telkens opnieuw dezelfde tekst in te voeren.

Tip 17: PDF24 Creator

Het is inmiddels een bekend fenomeen: Windows heeft weliswaar een bepaalde ingebouwde functie, maar die is zo basaal dat je liever op zoek gaat naar iets anders. Dat is bij de ingebouwde virtuele pdf-printer niet anders. Een bestaande pdf hiermee bewerken, kun je vergeten.

PDF24 Creator is een complete suite voor bijna al je pdf-bewerkingen. Je vindt hiervan ook online versies, maar een voordeel van de desktopversie is juist dat je volledig lokaal werkt. Om van alle mogelijkheden gebruik te maken, raden we je een volledige installatie aan.

Wanneer je de tool start, verschijnt een scherm met daarin meer dan veertig knoppen die elk naar een andere bewerking voeren, zoals samenvoegen, comprimeren, bewerken, beschermen en splitsen.

Het programma heeft ook een virtuele pdf-printer, met verschillende opties. Je kunt hier onder meer een voorbeeldweergave bekijken of de pdf meteen doormailen. Of je kiest In Creator openen om pdf-bestanden op allerlei manieren te organiseren. En uiteraard is er ook een pdf-lezer en kun je pdf’s annoteren, zoals het toevoegen van markeringen, tekst, vormen of afbeeldingen.

Download PDF24 Creator

PDF24 Creator is een erg veelzijdige toolkit voor het bewerken van pdf-documenten.

Tip 18: KDE Connect

KDE Connect is alleen nuttig voor wie een smartphone heeft en deze graag aan zijn desktop-pc of laptop koppelt. Dit kan handig zijn om bijvoorbeeld snel het klembord te delen, bestanden uit te wisselen, of sms’jes of andere telefoonnotificaties op je computerscherm te zien en te beheren.

KDE Connect maakt dit allemaal mogelijk (en meer), en is duidelijk krachtiger dan de standaard Windows-app Telefoonkoppeling. Logischerwijs heb je zowel de computerversie (voor Windows, macOS en Linux) als de mobiele app nodig (deze vind je in de officiële appstores), waarna je beide toestellen aan elkaar koppelt.

Deze koppeling gaat erg makkelijk nadat je de nodige machtigingen aan de mobiele app hebt verleend. Naast de eerdergenoemde mogelijkheden kun je ook sms’jes vanaf je pc beantwoorden en kun je mobiele telefoon bijvoorbeeld als afstandsbediening voor een PowerPoint-presentatie of voor je muziekcollectie op je pc inzetten.

KDE Connect kan zelfs je telefoon laten rinkelen wanneer je deze niet meteen kan vinden. Je kunt de invoer van je telefoon overnemen en met de muisaanwijzer op je pc door het scherm van je smartphone navigeren. Het is bovendien mogelijk eigen commando’s toe te voegen om die dan vanaf je smartphone uit te voeren. Laat je alvast inspireren door de voorbeelden.

Download KDE Connect

KDE Connect koppelt je mobiele telefoon aan je pc voor allerlei handelingen.

Tip 19: PicPick

Gaandeweg zijn de mogelijkheden voor het nemen van schermafdrukken in Windows er al stukken op vooruitgegaan, maar wie meer mogelijkheden wil en tevens schermvideo’s wilt opnemen, heeft meer aan een tool als PicPick.

Na de installatie staat het bijbehorende pictogram in het Windows-systeemvak, van waaruit je de gewenste handeling selecteert.

Zo vind je bij Schermopname maar liefst zeven opties, met naast de klassieke mogelijkheden Volledig scherm, Vrije hand en Bereik, ook handigheden als Bladerend venster (handig voor lange webpagina’s bijvoorbeeld) en Laatste opname herhalen. Uiteraard kies je zelf ook of je de muiscursor in je opname wilt zien en of je een tijdsvertraging wilt instellen.

PicPick levert allerlei visuele hulpmiddelen mee, waaronder een Kleurenpipet, Vergrootglas, Lineaal, Draadkruis en Gradenboog. Handig is verder het Whiteboard waardoor je op je bureaublad of programmavenster allerlei annotaties kunt maken (die zich net zo makkelijk ook weer laten verwijderen). Je kunt ook annoteren nadat je een schermafbeelding hebt gemaakt, aangezien PicPick een krachtige editor heeft.

Vrij nieuw is de toevoeging van een video-opnamefunctie, zij het vrij basaal: je kiest het volledige scherm of een deel daarvan, en je bewaart de opname als mp4 of geanimeerde gif.

Download PicPick

Schermafbeeldingen (met krachtige editor) en schermvideo’s maken: PicPick doet het beter dan z’n Windows-tegenhanger.

Tip 20: VLC

De ingebouwde Mediaspeler van Windows maar weinig voor, zeker in vergelijking met de populaire alleseter VLC. Vanuit de Microsoft Store kun je bovendien een moderne app-versie downloaden van deze opensource-tool. Let wel, deze variant ondersteunt geen dvd’s of blu-rays en ook diverse andere geavanceerde mogelijkheden ontbreken. We focussen ons hier dus op de desktopversie.

Een belangrijk pluspunt van VLC Media Player is dat deze met zo goed als alle bekende mediaformaten overweg kan. Geen gedoe dus met ontbrekende codecs en dergelijke. De desktopversie bevat bovendien een indrukwekkend aantal instellingsopties en heeft heel wat optimalisatiefuncties. Loopt de ondertiteling bijvoorbeeld niet synchroon met de beelden, dan trek je dit recht met de ingebouwde synchronisatiefuncties.

Video’s afspelen kan rechttoe rechtaan, maar VLC is ook niet vies van speciale visuele effecten, zoals het toevoegen van een logo of psychedelische kleuren. De tool laat zich inzetten als mediaconverter en kan ook zelf media opnemen, bijvoorbeeld vanaf je webcam.

Download de desktopversie van VLC

Download VLC (of via de Microsoft Store)

De desktopversie van VLC Media Player (links) en de VLC-app (rechts).

Waarschijnlijk staat er een massa lettertypes op je pc, maar soms wil je voor een project een meer uitgebalanceerde typografie. Er zijn genoeg websites die allerlei lettertypes aanbieden, maar vaak merk je dat die fonts toch niet professioneel ogen en dat bepaalde lettertekens zelfs niet beschikbaar zijn. Dan komt Google Fonts in beeld, met een enorme bibliotheek kwaliteitsletters waaruit je gratis een keuze kunt maken.

Tip 1 Fonts en lettertypes

Google Fonts heeft stormenderhand de wereld van de typografie veroverd. De tijd dat alle websites met dezelfde twaalf lettertypes werden gemaakt ligt ver achter ons. Volgens Typewolf, dat de trends op vlak van typografie volgt, zijn vier van de tien populairste webfonts afkomstig van Google. Oorspronkelijk is Google Fonts een uitgebreide verzameling van lettertypes die speciaal zijn ontworpen voor gebruik op het web. Toch kun je deze lettertypes ook gebruiken voor onlinetoepassingen als Google Docs of Canva, en zelfs voor offline desktopapplicaties zoals Microsoft Word of PowerPoint.

We gebruiken hier de termen ‘lettertype’ en ‘font’ door elkaar. Hoewel ze zeker aan elkaar verwant zijn, is er wel een verschil. Arial, Helvetica en Times New Roman zijn bekende lettertypes. Een font is de combinatie van het lettertype en de manier hoe het wordt gebruikt, zoals de stijl en de grootte. Helvetica Light Italic is een font. Een lettertype is meer dan een manier om tekst weer te geven. Het bepaalt voor een groot deel de sfeer en de uitstraling van het project.

Op het moment van schrijven staan er 1796 lettertypefamilies in de bibliotheek.

Tip 2 Veel is niet genoeg

Een van de belangrijkste voordelen van Google Fonts is dat je ze gratis mag gebruiken voor zowel persoonlijke als commerciële projecten. Je hoeft je dus geen zorgen te maken over dure lettertype-licenties. Bovendien wordt de collectie regelmatig bijgewerkt met nieuwe kwaliteitsletters en verbeteringen aan bestaande lettertypes. Ten slotte is er een grote ondersteunende community van ontwerpers en ontwikkelaars met tutorials en forums.

Ga naar https://fonts.google.com. Er wordt gevraagd om in te loggen met je Google-account of om een nieuw account aan te maken. Het zal je opvallen dat er ontzettend veel lettertypes zijn. Laat je niet intimideren door het overweldigende aanbod. Er zijn slimme manieren om snel geweldige lettertypes te vinden die bij je project passen. Aan de linkerkant zie je het vak Preview. Typ hier een zin of een stukje tekst dat Google Fonts zal overnemen om de lettertypes te presenteren. Doe je dat niet, dan gebruikt Google Fonts gewoon een eigen standaardzin. Daaronder staat een schuifje waarmee je de lettergrootte van de voorbeeldtekst regelt.

In het vak Preview typ je een stukje tekst als proefzin.

Tip 3 Aanbod bekijken

Wanneer je op de overzichtspagina komt, kun je door de bibliotheek scrollen en een preview bekijken van iedere lettertypefamilie. Bijna elk lettertype is verkrijgbaar in verschillende stijlen en diktes, zoals extra vet (bold of heavy) en cursief (italic). Dit staat bekend als een lettertypefamilie.

Als je tijdens het scrollen het overzicht verliest, dan klik je op het pijltje in de rechterbenedenhoek van het scherm om terug te gaan naar het begin van de resultatenlijst. Aan de hand van twee knoppen bepaal je hoe de fonts op het scherm verschijnen. Je kunt ze bekijken in een raster, waarbij je de fonts in verschillende fiches ziet of je overloopt ze in de lijstweergave. Bovendien kun je de resultaten sorteren in Trending, Most popular, Newest en Name. Met de laatste keuze krijg je ze in alfabetische volgorde. Dit helpt, maar het blijft overrompelend en na een tijdje lijken de lettertypes allemaal op elkaar.

Je kunt het aanbod in rastervorm bekijken.

Tip 4 Filters opbouwen

Om het aanbod behapbaar te maken, moet je de bibliotheek vanuit de linkerkant filteren. Begin met de taalinstelling. Eerst kies je het schrift. Het schrift dat je op dit moment leest, is het Latijnse schrift. Hoewel het Frans, Duits, Noors en Portugees hun eigen lettertekens hebben, valt dat allemaal onder Latijns. Google Fonts ondersteunt vrijwel alle schriftsystemen, zoals Cyrillisch, Arabisch, Koreaans en meer … Daarna selecteer je de taal, bijvoorbeeld Dutch. De filters die je toepast, worden gecombineerd. Dat kun je bovenaan de pagina volgen. Het is de bedoeling dat je filters combineert om uiteindelijk bij een beperkte set interessante voorstellen te komen. Om een filter te verwijderen klik je op het x-teken naast de naam van de filter. Met Clear all verwijder je alle filters die je hebt vastgelegd.

De filters die je toepast, worden samengevoegd.

Tip 5 Filteren op uiterlijk

Wil je afgaan op het gevoel dat een lettertype bij je oproept, dan klik je het criterium Feeling open en dan maak je een keuze uit achttien stijlen zoals: Business, Calm, Vintage, Childlike, Sophisticated, Stiff … Daaronder staat nog een reeks stijlen onder de noemer Appearance en dan kies je tussen Wood type, Monospaced, Medieval en meer.

Er is ook een filter om kalligrafische lettertypes te vinden. En dan zijn er de filters Serif en Sans Serif. Serif-lettertypen of schreefletters worden gekenmerkt door een klein lijntje aan het einde van een streek in elke letter. Sans serif is Frans voor schreefloos. Een letterteken waarbij zulke dwarsstreepjes staan (bijvoorbeeld Times), noemen we een schreeflettertype of een serif-lettertype. Een lettertype zonder dwarsstreepjes, zoals Arial, noemen we een schreefloos lettertype of een sans serif-lettertype. Er is ook een rubriek Technology en Seasonal. In die laatste groep vind je bijvoorbeeld de Valentijns-, Halloween en kerstlettertypes. Met het schuifje Properties specifieer het aantal stijlen dat je wilt zien.

Pas verschillende filters toe om de resultaten te beperken.

Tip 6 Type tester en Glyphs

Er is ook een zoekvak waar je via de naam een lettertype kunt vinden. Klik op een gevonden lettertype om alle opties te bekijken. Die bestaan uit vijf tabs: Specimen, Type tester, Glyphs, About en License. In Specimen kun je de lettergrootte aanpassen door middel van een schuifje. Interessanter is het tabblad Type tester, waar je de verschillende Heading-stijlen kunt bekeken en waar het zelfs mogelijk is om de kleur van het lettertype aan te passen. Glyphs toont een rooster waarin alle letters, cijfers en symbolen staan die in dit lettertype aanwezig zijn. Bij About en License lees je meer informatie over de designer en over het aantal websites dat dit lettertype ondertussen gebruikt.

//06-googlefonts.png/

Je kunt schakelen tussen de lichte en donkere weergave.

Tip 7 Insluiten in een site

Om een Google Font toe te voegen aan je website, begin je bij de pagina met de lettertypedetails. Dan gebruik je de knop Get font en vervolgen ga je voor de optie Get embed code. Bovenaan in de rechterbalk krijg je de code om in de heading van het html-bestand te plakken. In het vak Embed code in the <head> of your html klik je op de knop Copy code. Zoek de <head>-sectie van je html-document en plak de code die je net hebt gekopieerd. Vervolgens moet je nog aanduiden welke css-stijl je wilt koppelen aan het gekozen lettertype. Dus kopieer je ook de css-regels in de pagina van Google Font. En daarna open je het css-bestand van de webpagina met een teksteditor en plak je de gekopieerde css-regel in een sectie.

Je krijgt de code om die in de head-sectie en de css van je website te plakken.

Tip 8 Google Docs

Google Fonts zit geïntegreerd in Google Docs. Dat betekent dat je daar heel snel ieder lettertype van de bibliotheek kunt toepassen. Wanneer je een document opmaakt, kun je via het vak Lettertype een van de inmiddels geïnstalleerde lettertypes selecteren. Om rechtstreeks in de bibliotheek van Google Fonts te duiken, kies je in het lettertype-menu de optie Meer lettertypen. Dan opent een selectiescherm waar je de bekende filters van Google Fonts toepast.

Eerst krijg je een selectie van populaire Google Fonts. Je selecteert een schrift, een taal, een stijl en sorteert op populariteit, alfabetisch, op datum van toevoeging of trends. Het lettertype dat je op die manier selecteert, wordt in de kolom Mijn lettertypen toegevoegd, zodat je het voortaan kunt gebruiken in Google Docs. Het is mogelijk om een toegevoegd Google Fonts-lettertype te verwijderen door op het kruisje achter de naam van het lettertype te klikken. Op die manier maak je de lijst korter. Je kunt geen systeemfonts of lettertypes van Google Docs verwijderen, maar wel de lettertypes die je vanuit Google Fonts hebt geïmporteerd. De rechtstreekse koppeling tussen Google Fonts werkt trouwens op dezelfde manier met Google Spreadsheets en Google Presentaties.

Alle Google Fonts kun je rechtstreeks aanspreken in Google Docs.

Tip 9 In Office toepassen

Nu je weet hoe je een leuk lettertype in de bibliotheek van Google vindt, is het niet moeilijk om deze lettertypes te gebruiken in Microsoft Word of een andere Office-applicatie. Nadat je het perfecte font hebt gevonden in Google Fonts, klik je in de rechterbovenhoek op de knop Get font. In plaats dat je Get embed code selecteert, gebruik je de optie Download all. Hierdoor komt er een zip-bestand in de map Downloads van je computer terecht. Dubbelklik op dit zip-bestand om dit uit te pakken en daarna klik je op het bestand dat eindigt op .ttf, de afkorting van True Type Font-file. Je Windows-computer zal eerst een voorvertoning tonen van het geselecteerde lettertype. Klik op de knop Installeren boven deze voorvertoning. Eenmaal geïnstalleerd zul je dit nieuwe lettertype in Word terugvinden in het dropdown-menu onder het blokje Lettertype. Mocht je Microsoft Word al geopend hebben, dan moet je het programma wellicht eerst even herstarten.

Op de Mac dubbelklik je ook op het zipje in de map Downloads om het archief te extraheren. Daarna klik je met de rechtermuisknop op .ttf-bestand en in het contextueel menu ga je voor de opdracht Openen met Lettertypecatalogus. Daar zul je merken dat het nieuwe lettertype klaarstaat om geïnstalleerd te worden. Het enige wat je moet doen, is op de knop Installeer lettertype klikken.

Klik op de knop Installeren om het lettertype aan het lokaal systeem toe te voegen.

Tip 10 Embedden

Wanneer je een nieuw lettertype toevoegt aan een Word-document of een PowerPointpresentatie en je dat document naar iemand anders stuurt, dan weet je nooit zeker of de ontvanger de inhoud zal zien zoals jij hem hebt opgemaakt. Als je bijvoorbeeld een Google Font-lettertype hebt gebruikt dat de ander niet op zijn computer heeft staan, dan krijgt de ontvanger een ander lettertype te zien. Om dit probleem te voorkomen, kun je zowel in Word als in PowerPoint de gebruikte lettertypes insluiten, ofwel embedden.

Hierdoor zal het document wel een beetje groter worden, maar je weet dan wel zeker dat de ander de opmaak ziet zoals jij die hebt bedoeld. Om een lettertype in te sluiten, klik je in het lint op Bestand en dan op Opties. In het geopende venter klik je links op Opslaan en rechts schakel je de optie Lettertypen in het bestand insluiten in. Wanneer je heel veel lettertypes hebt gebruikt, kun je de optie daaronder activeren: Alleen in het document gebruikte tekens insluiten. Hierdoor worden alleen de echt gebruikte lettertekens mee opgeslagen.

Soms is handig om de gebruikte lettertypes in het document in te sluiten.

Robots worden steeds menselijker en kunnen steeds meer: ze serveren drankjes in restaurants, helpen ouderen bij dagelijkse taken of werken als receptionisten in hotels. Maar wat je waarschijnlijk nog nooit hebt gezien, is humanoïde robots die elkaar te lijf gaan in een echte boksring...

Het Chinese Unitree gaat nu viral met spectaculaire beelden van hun humanoïde robots die elkaar te lijf gaan in de boksring. Tijdens het  CMG World Robot Tournament –  Mecha Combat Arena streden zes humanoïde robots om de winst. Elke robot werd aangestuurd door een team mensen, dat met afstandsbedieningen buiten de ring stond. De robots beschikten over verschillende vechttechnieken: directe stoten, hoeken, uppercuts, knieën en trappen. Ze konden draaien, stappen zetten en (belangrijk bij een bokswedstrijd!) zelfstandig weer overeind komen na een val.

De wedstrijden waren geen vooraf geprogrammeerde show, maar een echt (dynamisch!) samenspel tussen menselijke commando's en door AI aangestuurde bewegingen. De robots reageerden op data van sensoren in hun lichaam. Via simulaties hadden ze al geleerd hoe ze hun evenwicht konden bewaren en aanvallen konden uitvoeren.

Unitree, dat sinds 2016, maakte al eerder furore met hun viervoetige robotdieren. Die worden gebruikt voor serieuze industriële toepassingen. Ze worden bijvoorbeeld ingezet bij de brandweer, bij energiebedrijven voor inspecties en op gevaarlijk terrein waar mensen lastig kunnen komen.

Zelf zo'n boksrobot kopen? De G1 is verkrijgbaar vanaf 16.000 dollar.

P.S. Wij moeten het voorlopig thuis nog doen met deze robots ... 👇🏻