Met AI kan iedereen sinds kort met een paar klikken hele muziekarrangementen maken. De populairste muziekgenerators zijn Udio en Suno. In dit artikel leggen we uit hoe je hiermee de best mogelijke resultaten produceert.

Hoe maak je muziek met AI?

Muziek produceren met Suno en Udio kan op verschillende manieren. Je kunt het simpel voor jezelf houden door liedjes te maken puur op basis van een prompt, zoals 'een dromerig bluesnummer over een regenachtige dag in augustus'. De AI creëert dan volledig zelfstandig twee nummers gebaseerd op die opdracht. Je kunt ook besluiten om de songtekst zelf te schrijven via de Custom-optie. Onder het kopje 'Tips voor de beste resultaten' gaan we dieper in op hoe dit precies in zijn werk gaat.

Het is in elk geval belangrijk om te weten dat je niet in één keer een volledig nummer kunt maken. Afhankelijk van de muziekgenerator die je gebruikt, wordt het nummer na 33 seconden (Udio) of twee minuten (Suno) afgekapt. Beide tools hebben wel een Extend-functie, waarmee je een stuk aan een gegenereerd lied kunt toevoegen. Zo kun je stapsgewijs wél een volledig nummer maken.

Houd er verder rekening mee dat je maar een beperkt aantal credits hebt. Voor elke prompt die je invoert (waarmee de AI dus twee nummers genereert), verbruik je bij Udio 2 en bij Suno 10 credits. Udio geeft gratis gebruikers 10 credits per dag, plus 100 'extra' credits per maand. Bij Suno krijg je er 50 per dag. De laatstgenoemde tool laat je per maand kosteloos dus zo’n 150 nummers maken, en Udio 200. De nummers van Suno zijn alleen wel een stuk langer.

Verschillen tussen Udio en Suno

Udio en Suno hebben allebei hun sterke en zwakke kanten. Udio heeft volgens veel gebruikers als grootste nadeel dat je telkens maximaal 33 seconden aan muziek kunt maken. Als je een volledig nummer wilt genereren, moet je dus eerst 33 seconden aan tekst invoeren (ongeveer zes tot acht regels), dat deel van het nummer genereren, dan op Extend klikken, de volgende 33 seconden genereren enzovoort. Suno kan in één keer maximaal 2 minuten aan audio genereren. Daarmee kun je dus veel sneller een volledig nummer fabriceren.

Udio geeft je wel meer opties bij het verlengen van nummers. Je kunt er in tegenstelling tot Suno namelijk voor kiezen of je een nieuw deel vóór of na de reeds gegenereerde audiostukken wilt plakken. Bij Udio kun je ook precies aangeven welk gedeelte van de gegenereerde audio je wilt gebruiken voor het volgende deel van het nummer. Als je ontevreden bent over het begin en eind van de song, kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om alleen het middenstuk te bewaren en voor het eerste en laatste stuk nieuwe audio te genereren. Deze opties heb je bij Suno allemaal niet. In Suno kun je alleen in chronologische volgorde delen aan het nummer toevoegen.

Qua kwaliteit van de output is het overigens stuivertje wisselen tussen beide muziekgenerators; soms heeft de ene een betere zang en de ander een betere melodie, en soms net andersom. Ook houdt Suno zich soms beter aan de gegeven opdracht, en soms juist weer Udio. De kwaliteit wisselt momenteel nog flink per gegenereerd nummer, dus vooralsnog valt er geen peil op te trekken.

Tips voor de beste resultaten

Hoewel je met Suno en Udio nooit helemaal precies krijgt wat je in gedachten had, kun je de uitkomsten op verschillende manieren wel zo veel mogelijk sturen. Je behaalt de beste resultaten als je zo specifiek mogelijk bent in je prompt. Naast het gewenste genre en de 'vibe' (denk aan zomers, deprimerend, vrolijk, 90s), kun je bijvoorbeeld aangeven welke instrumenten moeten worden gebruikt, hoe de zanger of zangeres moet klinken (ruig of juist zoetgevooisd) en hoe hoog het tempo moet zijn. Vul deze termen voor de beste resultaten in als kernwoorden in plaats van volzinnen.

Je kunt in de songtekst zelf verschillende labels tussen vierkante haakjes toevoegen, die dienen als instructies voor de AI. Deze worden dus niet gezongen. Door bijvoorbeeld [verse] in de tekst te schrijven, weet de AI dat het volgende stuk tekst een couplet is, en met [chorus] dat het een refrein betreft. Andere mogelijke labels zijn [female singer] of [choir] om aan te geven dat het volgende stuk tekst door respectievelijk een vrouw of een koor moet worden gezongen.

Als je [no beats] schrijft, wordt de opvolgende tekst gezongen zonder achtergrondmuziek. Je kunt ook intermezzo’s toevoegen met alleen instrumenten, door labels als [guitar solo] of [saxophone] te gebruiken. Sluit de tekst af met [Fade out] en [End], zodat de instrumenten egaal uitfaden.

Door de songtekst tussen ronde haakjes te zetten (zoals dit), kun je aangeven dat die tekst op de achtergrond moet worden gezongen, wat vaak een mooi echo-effect creëert. Tot slot is het handig om te weten dat de AI soms moeite heeft met de uitspraak van bepaalde woorden, zoals afkortingen of buitenlandse woorden in Nederlandse zinnen. Schrijf woorden dus zo veel mogelijk fonetisch op om verkeerde intonaties te voorkomen (dus niet 'AI', maar 'ee-aai', of 'aa-ie').

Voor uitgebreidere tips kun je ook de onofficiële handleidingen doornemen van zowel Suno als Udio, waarin onder andere meer voorbeelden van songtekstlabels worden gegeven en een overzicht te vinden is van alle muziekstijlen/genres die de AI-modellen herkennen.

Zelf aan de slag?

We kunnen ons voorstellen dat het lastig is om zelf 'out of the blue' aan de slag te gaan, dus we hebben hieronder een uitgebreide voorbeeldprompt voor je uitgeschreven met een actueel tintje. Als je in Suno eenmaal een account hebt aangemaakt, kies je in het menu linksboven eerst voor Create en zet je het schuifje op Custom Mode. Daarna verschijnt er een extra venstertje met de naam Lyrics waarin je onderstaande songtekst met instructies kunt plaatsen.

Vervolgens kun je in het tekstvenster daaronder de algemene instructies ingeven. Plaats daar de volgende reeks kernwoorden:

Het geheel zal er ongeveer zo uit komen te zien:

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.