Wachtwoorden zijn een noodzakelijk kwaad. Je weet dat je sterke wachtwoorden moet hebben voor allerlei online en offline diensten, maar toch kies je vaak de makkelijke weg. In dit artikel lees je handige tips om sterke wachtwoorden te genereren en adequaat te reageren als er iets misgaat.

Dat een sterk wachtwoord enorm belangrijk is, bleek vorig jaar wel uit 'celebrity-gate'. Door een combinatie van een beveiligingslek in iCloud, gehaaide hackers en slechte wachtwoorden werden privéfoto's van bekende Hollywoodsterren van iCloud gehaald en online gezet. Je bent nooit volledig immuun voor een hack, maar je moet het potentiële dieven ook niet te makkelijk maken. Lees ook: Beveilig je wifi-netwerk.

Een sterk wachtwoord

Je kunt zelf al heel wat doen om minder kwetsbaar te zijn, vindt ook Niels Tanis, Senior Security Specialist bij SecureLabs. "Een veilig wachtwoord is er in ieder geval één die jij makkelijk kunt reproduceren, maar die aan de andere kant door anderen niet makkelijk te herleiden is." Het eerste waar we aan denken bij een wachtwoord dat we zelf makkelijk kunnen onthouden, zijn de namen van onze huisdieren, onze kinderen of onze hobby's. Dit soort informatie gebruiken in een wachtwoord is echter geen goed idee, legt Tanis uit: "Bij een doelgerichte aanval is er altijd wel persoonlijke informatie over jou te vinden: hoe je kat heet of wat de naam van je zoon of dochter is. Tools die worden ingezet om wachtwoorden te kraken, maken gebruik van dit soort informatie." En ook al is je wachtwoord niet te raden, je weet als consument nooit helemaal zeker of een website of dienst betrouwbaar is of dat het zorgvuldig met je data omgaat.

Thomas Schindler, internet-entrepreneur en CEO van application development-firma delodi zegt hierover: "Een webdienst of mobiele dienst moet altijd via SSL versleuteld zijn om ervoor te zorgen dat je data veilig naar de dienst wordt verstuurd. Helaas is SSL geen toverwoord, pas bijvoorbeeld op dat je geen onveilige extensies aan je browser hebt toegevoegd. Ook is het zo, dat de veiligheid van een dienst vaak niet door de techniek, maar door de medewerkers van een bedrijf wordt bepaald. Veel firma's die in principe betrouwbaar zijn, zijn wel eens data van gebruikers kwijtgeraakt." Tanis vult aan: "Ik zou sowieso iedereen willen aanraden om op iedere website en bij iedere dienst een ander wachtwoord te gebruiken. Ten tweede moet je ervan uitgaan dat je wachtwoord op enig moment gestolen gaat worden. Zorg dat je hierop bent voorbereid en weet wat je in zo'n geval moet doen."

©PXimport

Veel diensten geven op hun websites aan dat je altijd voor een veilige SSL-verbinding moet kiezen als dit een optie is.

Brute force

Bij het kraken van een wachtwoord worden vaak speciale tools gebruikt om in korte tijd een account te bombarderen met wachtwoordopties. Naast je persoonlijke informatie wordt zo'n zogenoemde brute-force-aanval uitgevoerd met standaard woordenlijsten. Tanis: "Deze tools worden steeds slimmer, ze combineren woorden en vervangen soms bepaalde tekens uit een woord, de letter 'a' wordt dan bijvoorbeeld vervangen door een apenstaartje."

©PXimport

De tool iDict werd gebruikt om foto's en video's van iCloud binnen te krijgen. Het programma is nog steeds op internet te vinden, Apple heeft het lek inmiddels gedicht.

Kies een sterk wachtwoord

Een sterk wachtwoord kiezen, is moelijker dan je denkt. Er is een aantal tips waar je je aan kunt houden om ervoor te zorgen dat je wachtwoord niet te raden valt.

- Zorg voor een combinatie van hoofdletters, kleine letters, cijfers en numerieke tekens.

- Gebruik geen bestaande woorden, maar verbaster deze tot moeilijkere wachtwoorden, hierbij kun je letters in cijfers veranderen (v3r4nd3r3n).

- Nog beter is om niet voor de standaard cijferwisseling te kiezen, een o kan een 0 worden, maar ook een ().

- Maak een combinatie van twee niet-gerelateerde woorden en scheid deze door een symbool, de woorden Kat en Computer kun je bijvoorbeeld spellen als K4t#C()Mput3R.

- Wil je een wachtwoord hebben dat je makkelijk kunt onthouden? Vorm dan een vraag, zin of stelling om tot een wachtwoord van bijvoorbeeld acht tekens. "As The World Turns, Goede Tijden Slechte Tijden" wordt atwtgtst. Als je nu de cijfer-truc toepast en numerieke tekens en symbolen toevoegt, kan je wachtwoord bijvoorbeeld @twT.Gt5T zijn.

- Wil je voor elke website een uniek wachtwoord, maar wil je geen veertig verschillende onthouden, dan kun je ook twee letters aan je wachtwoord toevoegen voor elke unieke website, eentje ervoor en eentje erna. Voor Marktplaats gebruik je dan m@twT.Gt5Ts, voor Facebook f@twT.Gt5Tk.

Tweestapsauthenticatie

Een wachtwoord is één factor van authenticatie, in het beste geval heb je bij een dienst meerdere vormen van authenticatie, dat maakt de beveiliging sterk. Tanis: "In de security-wereld maken we onderscheid tussen drie vormen van authenticatie. Het eerste is iets wat je weet: een wachtwoord of een pincode bijvoorbeeld. Het tweede is iets wat je hebt: dat kan een sms-bericht of een token zijn, maar ook iets wat codes genereert zoals de random reader van je bank. Het derde is iets wat je bent en dit gaat dan om biometrie: een vingerafdruk of bijvoorbeeld een irisscan. Het liefst wil je minstens twee van de drie vormen van authenticatie hebben.

Wat je op internet veel ziet, is dat sites als Facebook, LinkedIn en Gmail tweestapsauthenticatie aanbieden. Mijn advies is dat iedereen dit gewoon moet gaan gebruiken. Google heeft voor je smartphone bijvoorbeeld Google Authenticator, die app genereert codes die in een bepaald tijdsinterval geldig zijn. Zo'n code voer je samen met je wachtwoord in. Als iemand jouw wachtwoord heeft, weet hij of zij niet de code van je smartphone, die is namelijk nog steeds in jouw bezit."

©PXimport

LinkedIn biedt tweestapsauthenticatie aan, maar helaas zit deze functie ver weggestopt in het menu.

Wachtwoordmanagers

Als je niet al je wachtwoorden kunt onthouden, kijk dan eens naar een wachtwoordmanager. Deze kan zeer sterke wachtwoorden voor je genereren. Tanis: "Een wachtwoordmanager kan uitkomst bieden. Een online manager zou ik persoonlijk niet zo snel gebruiken, omdat je niet weet wat er allemaal met je data gebeurt. Het voordeel van een lokale wachtwoordmanager (een programma dat je op je computer installeert) is dat alle data op je eigen computer wordt versleuteld. Veel programma's bieden je ook een optie om wachtwoorden automatisch in te vullen.

Dit raad ik af: als ik ergens inlog, wil ik zelf de handeling doen". Twee opties die Tanis noemt zijn KeePass en PasswordSafe. Nadeel van een wachtwoordmanager die alleen op één machine draait, is dat je geen synchronisatie hebt tussen bijvoorbeeld je computer en je smartphone. Er zijn diensten die dit wel aanbieden, maar wees je ervan bewust dat het online synchroniseren een extra risico met zich meebrengt. Bekende online wachtwoordmanagers zijn bijvoorbeeld LastPass en DashLane.

©PXimport

KeePass is een wachtwoordmanager die alle wachtwoorden lokaal, dus op je computer versleuteld.

Check

Wil je weten of jouw e-mailadres ooit getroffen is door een wachtwoorden-hack, ga dan naar www.haveibeenpwned.com. Deze website heeft een database met e-mailadressen en accountnamen die zijn buitgemaakt bij hacks. Als jouw mailadres in de database zit, kleurt het venster rood. Je ziet bij welke hack jouw account is buitgemaakt en er staat ook of je account in een zogenoemde 'paste' zit. Een paste betekent dat je account- en wachtwoordinformatie op een openbare website is gepubliceerd. Dit is nog gevaarlijker dan alleen een hack, aangezien de kans groter is dat mensen al toegang tot je account hebben weten te krijgen.

©PXimport

Ook het e-mailadres van de auteur was door de grote Adobe-hack in 2013 betroffen, deze hack betrof alle Adobe-gebruikers, meer dan 152 miljoen in totaal. Verander in zo'n geval meteen je wachtwoord, ook voor andere sites waar je het zelfde wachtwoord gebruikt.

Identiteitsfraude

Sommige mensen zijn doelbewust uit op het stelen van je persoonlijke gegevens om identiteitsfraude te plegen. Dit kunnen paspoorten of andere identiteitsbewijzen zijn, maar ook wachtwoorden. Een dief kan bijvoorbeeld op jouw naam inkopen doen bij een webwinkel of zich op internet voor jou uitgeven. Informatie over het herkennen en voorkomen van identiteitsfraude vind je hier.

©PXimport

Voor meer informatie over hoe je identiteitsfraude tegen kunt gaan, kijk je op de site van de rijksoverheid.

Wat te doen als het misgaat

Als je een keer een mail krijgt met de melding dat één van de diensten die je gebruikt, gehackt is, dan moet je snel handelen. Schindler: "Als eerste moet je de aanwijzingen in de mail opvolgen en in ieder geval moet je je wachtwoord voor deze dienst wijzigen. Daarna ga je na welke diensten met deze dienst in verbinding staan of voor welke diensten je hetzelfde wachtwoord gebruikt. In sommige gevallen is het stelen van één wachtwoord ook slechts het begin van een kettingreactie. Als een onbevoegd persoon eenmaal toegang tot je e-mail heeft, kan hij of zij bijvoorbeeld gemakkelijker toegang krijgen tot je PayPal-rekening of data verwijderen van andere accounts."

Apparaten beveiligen

De meeste mensen snappen wel dat je een wachtwoord moet ingeven als je je bij een nieuwe dienst aanmeldt, maar vergeten vaak dat bepaalde apparaten die verbinding maken met het internet ook beveiligd moeten worden met een sterk wachtwoord. Dit kan bijvoorbeeld een NAS-opslagmedium of een router zijn. Vorig jaar verschenen er op de website www.insecam.cc zo'n 73 duizend livestreams van zogenoemde IP-camera's, camera's die je via een internetverbinding kunt monitoren. Veel gebruikers hadden het standaardwachtwoord niet veranderd en beelden van huiskamers en winkels werden rechtstreeks weergegeven op de website. De website is inmiddels niet meer online, maar dit voorbeeld geeft toch weer hoe belangrijk het is om een standaardwachtwoord op een apparaat te wijzigen zodra je het in gebruik neemt.

©PXimport

Op insecam.cc waren maandenlang rechtstreekse beelden van IP-camera's van over de wereld te zien doordat mensen het standaard wachtwoord niet hadden veranderd.

De toekomst

Op de vraag of we in de toekomst nog met wachtwoorden te maken hebben, antwoordt Tanis: "Ik hoop van wel. De combinatie van een pincode en een vingerafdruk is een goede vorm van authenticatie. Ik denk niet dat vingerafdrukscanners ervoor gaan zorgen dat een wachtwoord niet meer nodig is, het vult elkaar goed aan." De ontwikkeling van deze technologie is in volle gang, Touch ID is standaard op de iPhone 5s en iPhone 6 aanwezig en dus al voor heel veel mensen beschikbaar. "Hoe meer consumenten toegang krijgen tot dit soort technologieën, des te beter. Ik zou gebruikers dan ook willen aanmoedigen om dit te gaan gebruiken." Schindler denkt dat naast biometrie ook fysieke sleutels weer een grotere rol gaan spelen, dit kan bijvoorbeeld ook in de vorm van een apparaten met RFID- of NFC-chip zijn. "Onbevoegden moeten dan over de fysieke sleutel beschikken voordat ze een systeem binnen kunnen dringen. Een voordeel is dat de mens vertrouwd is met fysieke sleutels, we weten allemaal hoe we daar mee om moeten gaan."

©PXimport

Touch ID op je iPad of iPhone is een vorm van biometrische beveiliging, iets wat we in de toekomst vaker gaan zien.

Slechte wachtwoorden

Een zwak wachtwoord is zo gemaakt. Gebruik daarom géén informatie uit deze lijst.

- Je naam, ook niet omgedraaid en ook niet je tweede naam. Gebruik ook nooit de naam van je huisdier of mensen uit je familie, deze zijn makkelijk te raden. Taboe zijn bijvoorbeeld ook namen als Batman&Robin, Harry_Potter en Madonna.

- Je paspoortnummer of ander ID-nummer zoals bijvoorbeeld je kenteken. Als je portemonnee gestolen wordt, hebben hackers toegang tot je digitale leven.

- Je telefoonnummer, adres, verjaardag of andere dingen die makkelijk te herleiden zijn.

- Ook woorden die één-op-één in het woordenboek voorkomen zijn niet verstandig, ook niet als je een letter door een cijfer vervangt. Een hack-programma kan gebruik maken van een woordenboek en ingebouwd hebben dat het niet alleen het woord rabarber probeert, maar ook r4b4rb3r.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.