Wachtwoorden zijn een noodzakelijk kwaad. Je weet dat je sterke wachtwoorden moet hebben voor allerlei online en offline diensten, maar toch kies je vaak de makkelijke weg. In dit artikel lees je handige tips om sterke wachtwoorden te genereren en adequaat te reageren als er iets misgaat.

Dat een sterk wachtwoord enorm belangrijk is, bleek vorig jaar wel uit 'celebrity-gate'. Door een combinatie van een beveiligingslek in iCloud, gehaaide hackers en slechte wachtwoorden werden privéfoto's van bekende Hollywoodsterren van iCloud gehaald en online gezet. Je bent nooit volledig immuun voor een hack, maar je moet het potentiële dieven ook niet te makkelijk maken. Lees ook: Beveilig je wifi-netwerk.

Een sterk wachtwoord

Je kunt zelf al heel wat doen om minder kwetsbaar te zijn, vindt ook Niels Tanis, Senior Security Specialist bij SecureLabs. "Een veilig wachtwoord is er in ieder geval één die jij makkelijk kunt reproduceren, maar die aan de andere kant door anderen niet makkelijk te herleiden is." Het eerste waar we aan denken bij een wachtwoord dat we zelf makkelijk kunnen onthouden, zijn de namen van onze huisdieren, onze kinderen of onze hobby's. Dit soort informatie gebruiken in een wachtwoord is echter geen goed idee, legt Tanis uit: "Bij een doelgerichte aanval is er altijd wel persoonlijke informatie over jou te vinden: hoe je kat heet of wat de naam van je zoon of dochter is. Tools die worden ingezet om wachtwoorden te kraken, maken gebruik van dit soort informatie." En ook al is je wachtwoord niet te raden, je weet als consument nooit helemaal zeker of een website of dienst betrouwbaar is of dat het zorgvuldig met je data omgaat.

Thomas Schindler, internet-entrepreneur en CEO van application development-firma delodi zegt hierover: "Een webdienst of mobiele dienst moet altijd via SSL versleuteld zijn om ervoor te zorgen dat je data veilig naar de dienst wordt verstuurd. Helaas is SSL geen toverwoord, pas bijvoorbeeld op dat je geen onveilige extensies aan je browser hebt toegevoegd. Ook is het zo, dat de veiligheid van een dienst vaak niet door de techniek, maar door de medewerkers van een bedrijf wordt bepaald. Veel firma's die in principe betrouwbaar zijn, zijn wel eens data van gebruikers kwijtgeraakt." Tanis vult aan: "Ik zou sowieso iedereen willen aanraden om op iedere website en bij iedere dienst een ander wachtwoord te gebruiken. Ten tweede moet je ervan uitgaan dat je wachtwoord op enig moment gestolen gaat worden. Zorg dat je hierop bent voorbereid en weet wat je in zo'n geval moet doen."

©PXimport

Veel diensten geven op hun websites aan dat je altijd voor een veilige SSL-verbinding moet kiezen als dit een optie is.

Brute force

Bij het kraken van een wachtwoord worden vaak speciale tools gebruikt om in korte tijd een account te bombarderen met wachtwoordopties. Naast je persoonlijke informatie wordt zo'n zogenoemde brute-force-aanval uitgevoerd met standaard woordenlijsten. Tanis: "Deze tools worden steeds slimmer, ze combineren woorden en vervangen soms bepaalde tekens uit een woord, de letter 'a' wordt dan bijvoorbeeld vervangen door een apenstaartje."

©PXimport

De tool iDict werd gebruikt om foto's en video's van iCloud binnen te krijgen. Het programma is nog steeds op internet te vinden, Apple heeft het lek inmiddels gedicht.

Kies een sterk wachtwoord

Een sterk wachtwoord kiezen, is moelijker dan je denkt. Er is een aantal tips waar je je aan kunt houden om ervoor te zorgen dat je wachtwoord niet te raden valt.

- Zorg voor een combinatie van hoofdletters, kleine letters, cijfers en numerieke tekens.

- Gebruik geen bestaande woorden, maar verbaster deze tot moeilijkere wachtwoorden, hierbij kun je letters in cijfers veranderen (v3r4nd3r3n).

- Nog beter is om niet voor de standaard cijferwisseling te kiezen, een o kan een 0 worden, maar ook een ().

- Maak een combinatie van twee niet-gerelateerde woorden en scheid deze door een symbool, de woorden Kat en Computer kun je bijvoorbeeld spellen als K4t#C()Mput3R.

- Wil je een wachtwoord hebben dat je makkelijk kunt onthouden? Vorm dan een vraag, zin of stelling om tot een wachtwoord van bijvoorbeeld acht tekens. "As The World Turns, Goede Tijden Slechte Tijden" wordt atwtgtst. Als je nu de cijfer-truc toepast en numerieke tekens en symbolen toevoegt, kan je wachtwoord bijvoorbeeld @twT.Gt5T zijn.

- Wil je voor elke website een uniek wachtwoord, maar wil je geen veertig verschillende onthouden, dan kun je ook twee letters aan je wachtwoord toevoegen voor elke unieke website, eentje ervoor en eentje erna. Voor Marktplaats gebruik je dan m@twT.Gt5Ts, voor Facebook f@twT.Gt5Tk.

Tweestapsauthenticatie

Een wachtwoord is één factor van authenticatie, in het beste geval heb je bij een dienst meerdere vormen van authenticatie, dat maakt de beveiliging sterk. Tanis: "In de security-wereld maken we onderscheid tussen drie vormen van authenticatie. Het eerste is iets wat je weet: een wachtwoord of een pincode bijvoorbeeld. Het tweede is iets wat je hebt: dat kan een sms-bericht of een token zijn, maar ook iets wat codes genereert zoals de random reader van je bank. Het derde is iets wat je bent en dit gaat dan om biometrie: een vingerafdruk of bijvoorbeeld een irisscan. Het liefst wil je minstens twee van de drie vormen van authenticatie hebben.

Wat je op internet veel ziet, is dat sites als Facebook, LinkedIn en Gmail tweestapsauthenticatie aanbieden. Mijn advies is dat iedereen dit gewoon moet gaan gebruiken. Google heeft voor je smartphone bijvoorbeeld Google Authenticator, die app genereert codes die in een bepaald tijdsinterval geldig zijn. Zo'n code voer je samen met je wachtwoord in. Als iemand jouw wachtwoord heeft, weet hij of zij niet de code van je smartphone, die is namelijk nog steeds in jouw bezit."

©PXimport

LinkedIn biedt tweestapsauthenticatie aan, maar helaas zit deze functie ver weggestopt in het menu.

Wachtwoordmanagers

Als je niet al je wachtwoorden kunt onthouden, kijk dan eens naar een wachtwoordmanager. Deze kan zeer sterke wachtwoorden voor je genereren. Tanis: "Een wachtwoordmanager kan uitkomst bieden. Een online manager zou ik persoonlijk niet zo snel gebruiken, omdat je niet weet wat er allemaal met je data gebeurt. Het voordeel van een lokale wachtwoordmanager (een programma dat je op je computer installeert) is dat alle data op je eigen computer wordt versleuteld. Veel programma's bieden je ook een optie om wachtwoorden automatisch in te vullen.

Dit raad ik af: als ik ergens inlog, wil ik zelf de handeling doen". Twee opties die Tanis noemt zijn KeePass en PasswordSafe. Nadeel van een wachtwoordmanager die alleen op één machine draait, is dat je geen synchronisatie hebt tussen bijvoorbeeld je computer en je smartphone. Er zijn diensten die dit wel aanbieden, maar wees je ervan bewust dat het online synchroniseren een extra risico met zich meebrengt. Bekende online wachtwoordmanagers zijn bijvoorbeeld LastPass en DashLane.

©PXimport

KeePass is een wachtwoordmanager die alle wachtwoorden lokaal, dus op je computer versleuteld.

Check

Wil je weten of jouw e-mailadres ooit getroffen is door een wachtwoorden-hack, ga dan naar www.haveibeenpwned.com. Deze website heeft een database met e-mailadressen en accountnamen die zijn buitgemaakt bij hacks. Als jouw mailadres in de database zit, kleurt het venster rood. Je ziet bij welke hack jouw account is buitgemaakt en er staat ook of je account in een zogenoemde 'paste' zit. Een paste betekent dat je account- en wachtwoordinformatie op een openbare website is gepubliceerd. Dit is nog gevaarlijker dan alleen een hack, aangezien de kans groter is dat mensen al toegang tot je account hebben weten te krijgen.

©PXimport

Ook het e-mailadres van de auteur was door de grote Adobe-hack in 2013 betroffen, deze hack betrof alle Adobe-gebruikers, meer dan 152 miljoen in totaal. Verander in zo'n geval meteen je wachtwoord, ook voor andere sites waar je het zelfde wachtwoord gebruikt.

Identiteitsfraude

Sommige mensen zijn doelbewust uit op het stelen van je persoonlijke gegevens om identiteitsfraude te plegen. Dit kunnen paspoorten of andere identiteitsbewijzen zijn, maar ook wachtwoorden. Een dief kan bijvoorbeeld op jouw naam inkopen doen bij een webwinkel of zich op internet voor jou uitgeven. Informatie over het herkennen en voorkomen van identiteitsfraude vind je hier.

©PXimport

Voor meer informatie over hoe je identiteitsfraude tegen kunt gaan, kijk je op de site van de rijksoverheid.

Wat te doen als het misgaat

Als je een keer een mail krijgt met de melding dat één van de diensten die je gebruikt, gehackt is, dan moet je snel handelen. Schindler: "Als eerste moet je de aanwijzingen in de mail opvolgen en in ieder geval moet je je wachtwoord voor deze dienst wijzigen. Daarna ga je na welke diensten met deze dienst in verbinding staan of voor welke diensten je hetzelfde wachtwoord gebruikt. In sommige gevallen is het stelen van één wachtwoord ook slechts het begin van een kettingreactie. Als een onbevoegd persoon eenmaal toegang tot je e-mail heeft, kan hij of zij bijvoorbeeld gemakkelijker toegang krijgen tot je PayPal-rekening of data verwijderen van andere accounts."

Apparaten beveiligen

De meeste mensen snappen wel dat je een wachtwoord moet ingeven als je je bij een nieuwe dienst aanmeldt, maar vergeten vaak dat bepaalde apparaten die verbinding maken met het internet ook beveiligd moeten worden met een sterk wachtwoord. Dit kan bijvoorbeeld een NAS-opslagmedium of een router zijn. Vorig jaar verschenen er op de website www.insecam.cc zo'n 73 duizend livestreams van zogenoemde IP-camera's, camera's die je via een internetverbinding kunt monitoren. Veel gebruikers hadden het standaardwachtwoord niet veranderd en beelden van huiskamers en winkels werden rechtstreeks weergegeven op de website. De website is inmiddels niet meer online, maar dit voorbeeld geeft toch weer hoe belangrijk het is om een standaardwachtwoord op een apparaat te wijzigen zodra je het in gebruik neemt.

©PXimport

Op insecam.cc waren maandenlang rechtstreekse beelden van IP-camera's van over de wereld te zien doordat mensen het standaard wachtwoord niet hadden veranderd.

De toekomst

Op de vraag of we in de toekomst nog met wachtwoorden te maken hebben, antwoordt Tanis: "Ik hoop van wel. De combinatie van een pincode en een vingerafdruk is een goede vorm van authenticatie. Ik denk niet dat vingerafdrukscanners ervoor gaan zorgen dat een wachtwoord niet meer nodig is, het vult elkaar goed aan." De ontwikkeling van deze technologie is in volle gang, Touch ID is standaard op de iPhone 5s en iPhone 6 aanwezig en dus al voor heel veel mensen beschikbaar. "Hoe meer consumenten toegang krijgen tot dit soort technologieën, des te beter. Ik zou gebruikers dan ook willen aanmoedigen om dit te gaan gebruiken." Schindler denkt dat naast biometrie ook fysieke sleutels weer een grotere rol gaan spelen, dit kan bijvoorbeeld ook in de vorm van een apparaten met RFID- of NFC-chip zijn. "Onbevoegden moeten dan over de fysieke sleutel beschikken voordat ze een systeem binnen kunnen dringen. Een voordeel is dat de mens vertrouwd is met fysieke sleutels, we weten allemaal hoe we daar mee om moeten gaan."

©PXimport

Touch ID op je iPad of iPhone is een vorm van biometrische beveiliging, iets wat we in de toekomst vaker gaan zien.

Slechte wachtwoorden

Een zwak wachtwoord is zo gemaakt. Gebruik daarom géén informatie uit deze lijst.

- Je naam, ook niet omgedraaid en ook niet je tweede naam. Gebruik ook nooit de naam van je huisdier of mensen uit je familie, deze zijn makkelijk te raden. Taboe zijn bijvoorbeeld ook namen als Batman&Robin, Harry_Potter en Madonna.

- Je paspoortnummer of ander ID-nummer zoals bijvoorbeeld je kenteken. Als je portemonnee gestolen wordt, hebben hackers toegang tot je digitale leven.

- Je telefoonnummer, adres, verjaardag of andere dingen die makkelijk te herleiden zijn.

- Ook woorden die één-op-één in het woordenboek voorkomen zijn niet verstandig, ook niet als je een letter door een cijfer vervangt. Een hack-programma kan gebruik maken van een woordenboek en ingebouwd hebben dat het niet alleen het woord rabarber probeert, maar ook r4b4rb3r.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.