Als u uren in de weer bent geweest met het bewerken van een videofilm, verdient zo'n op dvd gebrand meesterwerk natuurlijk ook een strak ogend hoesje. Er zijn flink wat commerciële programma's te vinden die dit klusje in een handomdraai klaren. Het kan echter ook gratis, met Microsoft Word.

Als u uren in de weer bent geweest met het bewerken van een videofilm, verdient zo'n op dvd gebrand meesterwerk natuurlijk ook een strak ogend hoesje. Er zijn flink wat commerciële programma's te vinden die dit klusje in een handomdraai klaren. Het kan echter ook gratis, met Microsoft Word. Een dvd-hoes bestaat uit een in drie onderdelen verdeeld stuk papier: de voor- en achterkant en een ruglabel. In deze workshop laten we zien hoe u in Word deze drie onderdelen op een A4'tje uitlijnt en er vervolgens tekst en afbeeldingen op plaatst

Stap 1

[afbeelding0]Begin met het openen van een leeg document in Word. Klik vervolgens in het menu Bestand op Paginainstelling en kies Liggend als Afdrukstand. De boven- en ondermarge stelt u in op elk 1,3 cm en de linker- en rechtermarges op 0,6 cm. Daarmee hebt u precies de juiste afmetingen ingesteld voor een standaard dvd-hoes. Zodra u deze instellingen hebt gemaakt klikt u op OK en bewaart u het document. Vergeet niet tijdens deze workshop het document min of meer  regelmatig op te slaan.

Stap 2

[afbeelding0]Er zijn verschillende wegen die naar Rome leiden als het om het maken van een dvd-hoesje met Word gaat. Zo zijn er op  internet kant-en-klare sjablonen te vinden, die gebruik maken van de tabelfunctie in Word om op die manier de drie genoemde onderdelen te maken. Dat vinden wij onnodig gecompliceerd, daarom pakken we het simpeler aan. Klik in het menu Invoegen onder Afbeelding op Nieuwe tekening, waarna Word een 'tekenvel' invoegt op de pagina.

Stap 3

[afbeelding0]Zodra het tekenvel is ingevoegd, kunt u er tekst en afbeeldingen op plaatsen en daarmee bijvoorbeeld een mooie voorkant voor een dvdhoes maken. Op dit moment is ons tekenvel echter nog veel te groot en dus dient de zaak verkleind te worden naar het formaat van een dvd-inlegvel. Klik daarvoor met uw rechtermuisknop ergens in het tekenvel en selecteer de optie Tekenpapier opmaken.

Stap 4

[afbeelding0]In het dialoogvenster dat u nu ziet klikt u op het tabblad Grootte. Schakel daar allereerst het selectievakje voor de optie Hoogte-breedteverhouding vergrendelen uit. Deze functie zorgt ervoor dat de verhouding tussen hoogte en breedte van het tekenvel gelijk blijft bij vergroten of verkleinen, maar dat willen we in dit geval nu juist niet. Vervolgens vult u in het veld achter Hoogte een waarde in van 18,1 cm en in het veld achter breedte 13 cm. Klik daarna op OK.

Stap 5

[afbeelding0]Het tekenvel is nu in grootte aangepast en klaar voor ons beoogde gebruik als dvd-inlegvel. Uiteraard bestaat de volgende stap uit het toevoegen van het volgende paneel én het ruglabel. Eerst gaan we het net gemaakte paneel even van een omlijning voorzien. Dat is handig om het overzicht te behouden als u zodadelijk de andere onderdelen gaat toevoegen. Klik daarvoor op de lijnknop in de werkbalk Tekenen (mocht u die niet onder in het Word-venster zien, klik dan in het menu Beeld onder Werkbalken op Tekenen). Kies een lijndikte van 1pt.

Stap 6

[afbeelding0]Klik ergens in het net gemaakte en omlijnde paneel en druk daarna op de sneltoetscombinatie Ctrl + C gevolgd door een druk op Ctrl + V om het tekenvel eerst te kopiëren en daarna te plakken. U beschikt nu over twee even grote tekenvellen. Het tweede, geplakte onderdeel moet echter dienen als ruglabel en dus dient de grootte aangepast te worden. Klik  daarvoor met uw rechtermuisknop op het tweede paneel en selecteer weer de optie Tekenpapier opmaken. Op het tabblad Grootte in het daarop geopende dialoogvenster dient u de waarde achter Hoogte te laten staan. De waarde achter Breedte dient gewijzigd te worden in 1,3 cm. Klik daarna op OK.

Stap 7

[afbeelding0]Klik nu weer op het grotere, linker tekenvel en druk weer op Control-C om het paneel nog één keer te kopiëren. Klik vervolgens met uw linkermuisknop op het lege deel van de pagina, direct rechts naast de rugmarge. Druk dan op Ctrl + V om het paneel strak op de rugmarge aansluitend te plakken. U beschikt nu over een basisontwerp voor een standaard dvd-insteekhoesje, waarbij de voor- en achterkant netjes gescheiden zijn door een rugmarge.

Stap 8

[afbeelding0]Nu u het basisontwerp hebt afgerond, is het erg praktisch dit als een Word-sjabloon te bewaren. Klik daarvoor in het menu Bestand op Opslaan als. Geef het bestand vervolgens een duidelijk herkenbare naam (bijvoorbeeld iets als 'dvd-label'). Selecteer vervolgens in het selectiemenu achter Opslaan als de optie Documentsjabloon (*.dot). Voordeel van het bewaren als Documentsjabloon is dat het wordt toegevoegd aan de lijst met Word-sjablonen. Deze kunt u openen en gebruiken wanneer u maar wilt. Klik echter eerst in het menu Bestand op Sluiten. Klik dan wederom in het menu Bestand op Nieuw en daarna in het paneel aan de rechterkantop Op mijn computer (1). Selecteer daar het sjabloon dvd-label.dot (2) (of welke andere naam u het daarnet ook gegeven hebt) en klik op OK. U beschikt nu over een leeg document met daarin een eveneens nog maagdelijk leeg dvd-inlegvel.

Stap 9

[afbeelding0]Tijd dus om ons ontwerp af te maken. Elk van de drie tekenvellen is een autonoom onderdeel dat onafhankelijk van de andere tekenvellen bewerkt kan worden. U kunt ieder ontwerpgereedschap van Word inzetten om afbeeldingen, clipart en tekst toe te voegen. We beginnen met de voorkant, ofwel het rechter grote tekenvel. Klik hier allereerst op om het te activeren en klik daarna in het menu Invoegen onder Afbeelding op Uit bestand. U kunt hiermee foto's of afbeeldingen die ergens in een map op uw harde schijf staan invoegen. Selecteer een bestand en klik in het venster Afbeelding invoegen op de knop Invoegen.

Stap 10

[afbeelding0]Zodra de foto of afbeelding is ingevoegd is deze waarschijnlijk te klein en precies in het midden van het tekenvel geplaatst. U kunt de foto groter maken door deze met uw muis op een van de hoekpunten beet te pakken en groter te slepen. Ook naar een andere plek slepen behoort tot de mogelijkheden en in de nieuwere versies van Word kunt u een foto zelfs draaien met behulp van het groene balletje midden boven de foto. Door met uw muis op de foto te klikken opent u een werkbalk waarin u allerlei instellingen kunt regelen,waaronder bijvoorbeeld helderheid en contrast.

Stap 11

[afbeelding0]Maak de foto zo groot dat deze het hele voorpaneel vult. Als dat klusje is geklaard, kunt u de titeltekst toevoegen. Klik daarvoor op de knop Tekstvak op de werkbalk Tekenen of klik in het menu Invoegen op Tekstvak. Klik dan ergens op de foto om het tekstvak in te voegen. U kunt dit tekstvak vergroten en verslepen en er bovendien zoals gebruikelijk tekst in alle vormen en maten in typen. Nadeel is echter dat de achtergrond van het tekstvak wit is en dus een deel van de foto bedekt. Dat probleempje moet dus even aangepakt worden.

Stap 12

[afbeelding0]Klik met uw rechtermuisknop op de rand van het tekstvak en daarna in het verschenen contextmenu op Tekstvak opmaken. Klik in het geopende dialoogvenster op het tabblad Kleuren en lijnen en zet de schuifregelaar achter Doorzichtigheid  helemaal naar rechts om het tekstvak compleet doorzichtig te maken (1). Kies met behulp van het selectiemenu achter Kleur de optie Geen lijn (2) en klik op OK. Daarmee verdwijnt de omkadering van het tekstvak, zodat de tekst geheel vrij boven de foto zweeft. U kunt de tekst in het tekstvak op de gebruikelijke manier wat groter maken, centreren en/of van een kleurtje voorzien.

Stap 13

[afbeelding0]Nog een trucje als het gaat om het werken met teksten in Word. Maak opnieuw een tekstvak aan, deze keer in het ruglabel. Typ hier uw tekst voor de rugmarge, waarbij het even niet uitmaakt hoe groot en in welke richting u het tekstvak daarvoor moet maken. De tekst zal eerst ook horizontaal lopen. Klik echter in het menu Opmaak op Tekstrichting, waarna een klein dialoogvenster opent. U kunt hiermee de tekstrichting naar behoefte aanpassen. U kunt het tekstvak  vervolgens precies passend in en naar het ruglabel slepen en eventueel voorzien van een achtergrondkleurtje.

Stap 14

[afbeelding0]En klaar is onze complete dvd-hoes. We hebben wat extra details toegevoegd, inclusief wat foto's voor op de achterkant en wat meer tekst. Verder kunt u een achtergrondje aan het tekenvel toevoegen, foto's van een randje voorzien en zelfs tekstvakken met een leuk patroon opvullen. Dergelijke mogelijkheden vindt u allemaal in de opmaakvensters van de desbetreffende onderdelen; genoeg opties om eens een avondje mee te experimenteren. Hebt u eenmaal de beschikking over het in deze workshop gemaakte basissjabloon voor een dvd-hoes, dan staat niets u natuurlijk meer in de weg om eens flink aan de slag te gaan met het uitproberen van de vele tekst- en grafische gereedschappen van Word.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.

Toe aan wat frisse lucht in huis, maar vind je een airco te duur en een ventilator niet effectief genoeg? Misschien is een aircooler wat voor je. Een aircooler koelt de lucht met water in plaats van een koelvloeistof. Dat heeft een aantal fijne voordelen, maar een aircooler kent ook wat beperkingen. 

Lees ook: Ventilator of mobiele airco?

Aircoolers zijn (nog) niet erg populair. Dat komt omdat aircoolers een stuk minder krachtig zijn dan airconditioners. Airco's zijn in staat om de kamertemperatuur flink te laten dalen, terwijl het effect van een aircooler meer lijkt op dat van een ventilator. Een aircooler zuigt warme lucht aan en haalt dit langs een koelelement met water, waarna de gekoelde lucht weer naar buiten komt. Zo ontstaat er een frisse luchtstroom in de buurt van het apparaat. Zet je het apparaat uit, dan verdwijnt het verkoelende effect snel. 

Voordelen

Hoewel aircoolers geen grote invloed kunnen uitoefenen op de daadwerkelijke temperatuur in een kamer, kunnen ze wél de gevoelstemperatuur aanzienlijk verbeteren. Daarin zijn ze vaak beter dan ventilators, die niet meer doen dan een luchtstroom creëren met de al aanwezige (warme) lucht. Omdat een aircooler warme lucht actief verkoelt met behulp van waterdamp, voelt de luchtstroom uit dit type apparaat extra fris en verkoelend aan. Vooral in kleinere ruimtes zul je dit effect merken.

Een ander voordeel van een aircooler is dat dit apparaat door de afwezigheid van een compressor een stuk stiller is dan een airco. Daardoor kun je een aircooler gerust neerzetten in ruimtes waar stilte gewenst is, zoals in je werk- of slaapkamer. Je hebt voor een aircooler ook geen passende raamafdichting nodig: je kunt hem neerzetten waar je wilt. Vaak zitten er ook nog wieltjes onder waarmee je het apparaat makkelijk van de ene naar de andere ruimte verplaatst. 

Dan is er nog het financiële aspect: een aircooler is over het algemeen veel goedkoper dan een airco. Je hebt immers niet te maken met hoge installatiekosten en ook je energiekosten vallen door het energiezuinige verkoelingssysteem van een aircooler goedkoper uit. Ook de aanschafprijs ligt een stuk lager. Waar je voor een mobiele airco al snel honderden euro's neerlegt, heb je voor een paar tientjes al een goede aircooler. Sommige aircoolers zijn uitgerust met een ingebouwde luchtzuiveraar die stof, pollen en schimmels uit de omgeving haalt: daar leg je uiteraard wat meer geld voor neer. 

©Sekai

Nadelen 

Het voornaamste nadeel van aircoolers is dat ze minder goed zijn in het verkoelen van een ruimte dan airconditioners. Dat komt door het verschil in werking tussen beide apparaten. Een airco onttrekt warme lucht aan een ruimte en voert die via een afvoerslang naar buiten. Tegelijkertijd blaast het apparaat koude lucht van buiten via een compressor met koelvloeistof de ruimte in. Door die dubbele werking kan een airco de temperatuur in een ruimte met wel tien graden verlagen. Een aircooler verlaagt de omgevingstemperatuur met maximaal drie graden. Je kunt op een aircooler dan ook geen gewenste temperatuur instellen; op een airco kan dat meestal wel. 

Een aircooler is daarnaast niet voor elke ruimte even geschikt. Het apparaat maakt de lucht in een ruimte namelijk vochtiger, wat bij warm weer niet altijd gewenst is. Het wordt dan ook aangeraden om het raam open te zetten wanneer een aircooler zijn werk doet, met name in ruimtes met een hoge luchtvochtigheid. Dat het apparaat op basis van vocht werkt, heeft ook als nadeel dat het regelmatig geleegd en schoongemaakt moet worden. Anders kan de boel gaan schimmelen, en dan is de lucht die het apparaat uitblaast lang niet zo fris meer.

Wanneer kies je voor een aircooler? 

Een aircooler past bij jou als je geen honderden euro's wilt uitgeven aan een airconditioner, maar wel een apparaat in huis wilt dat een frisse luchtstroom creëert (zonder de daadwerkelijke temperatuur te verlagen). Ook als je een stil apparaat zoekt dat weinig energie verbruikt, is een aircooler een goede keuze.

Wanneer kies je beter geen aircooler? 

Een aircooler is minder geschikt als je grotere ruimtes wilt verkoelen en op zoek bent naar een apparaat dat de temperatuur in huis significant omlaag kan brengen. Ook als de luchtvochtigheid in je woning al hoog is, kies je beter voor een traditionele airco.

Toch liever een vaste airco? ⤵