Kun je nog anoniem surfen? Met deze instellingen verberg je jezelf online
Welke basismogelijkheden zijn er om je zo anoniem mogelijk op internet te bewegen, met een normale computer en browser? Je hoeft niet per se specialistische kennis te hebben of allerlei toeren uit te halen! Met een paar eenvoudige zaken, waarover je waarschijnlijk al beschikt, ga je een stuk veiliger te werk.
Na het lezen van dit artikel weet jij precies waar je op moet letten en wat je moet instellen om zo anoniem mogelijk op internet te surfen. We bespreken de volgende diensten en instellingen:
- Microsoft
- Edge
- DuckDuckGo
- Brave
- Gegevens laten verwijderen of aanpassen
- Accounts opheffen
- VPN-dienst gebruiken
Ons doel is eenvoudig: we willen met gangbare software gewoon prettig online actief zijn en hierbij zo min mogelijk informatie prijsgeven. Welke handige instellingen, software en diensten zijn beschikbaar om ons hierbij te helpen? Uiteraard begint het met inzicht, bijvoorbeeld in hoeverre je tijdens internetgebruik al informatie over jezelf prijsgeeft. In de praktijk worden vaak zogeheten trackers ingezet. Ze zijn ontwikkeld om de profielen van gebruikers zo compleet mogelijk in te vullen. Bijvoorbeeld voor adverteerders, die graag willen weten waar je zoekvoorkeuren liggen en welke websites je bezoekt. Trackers zijn dus allesbehalve prettig voor je privacy. Ze opereren in de regel zo onzichtbaar mogelijk, zodat je niet of nauwelijks doorhebt dat ze hun werk op de achtergrond doen.
Ben je benieuwd in hoeverre je momenteel informatie prijsgeeft? Op https://coveryourtracks.eff.org vind je een gratis test die je meer inzicht geeft. Klik op Test your browser. De pagina geeft vervolgens aan welke informatie voor derden zichtbaar is en in hoeverre er al maatregelen zijn genomen. Een populaire methode om je als gebruiker online te volgen, is het gebruik van ‘fingerprinting’. Hierbij verzamelt de tracker een set van uiteenlopende kenmerken. Bijvoorbeeld welke systeemlettertypen zijn geïnstalleerd, welke schermresolutie en hardwareconfiguratie je systeem gebruikt en welke plug-ins je hebt geïnstalleerd. Die combinatie is ‘uniek’ voor de gebruiker. Op basis hiervan kun je vervolgens worden gevolgd.
In hoeverre ben je momenteel anoniem? Een online test geeft antwoord.
Helaas is er nog geen waterdichte bescherming tegen fingerprinting beschikbaar; daar wordt wel continu aan gewerkt, bijvoorbeeld door Privacy Badger. Deze browseruitbreiding helpt je te beschermen tegen trackers en een deel van de fingerprinting-methoden. De plug-in is onder meer beschikbaar voor Chrome en Firefox.
Met een browseruitbreiding kun je jezelf beter beschermen tegen trackers.
Microsoft-instellingen
Neem ook de instellingen voor je Microsoft-account onder de loep. Je vindt je persoonlijke dashboard via https://account.microsoft.com. Klik links op de rubriek Privacy en je komt terecht in het privacydashboard. In de sectie Uw productiviteit verbeteren bepaal je per onderdeel hoe anoniem je bent. Klik bijvoorbeeld op Locatie om te zien welke gegevens zijn bijgehouden. Via Bladeren en zoeken zie je je surfgeschiedenis en naar welke items je hebt gezocht. In elke sectie vind je de mogelijkheid om de bestaande gegevens te wissen.
Ook Windows speelt een rol bij het bepalen van hoe anoniem je beweegt. Open het Windows-instellingenvenster (tip: gebruik de toetscombinatie Windows-toets+I) en kies Privacy en beveiliging / Diagnostische gegevens en feedback. Klap de sectie Ervaringen op maat uit en zet de schuif op Uit. Hiermee voorkom je dat Windows gegevens gebruikt voor het tonen van onder meer persoonlijke advertenties en ‘aanbevelingen’.
Open in het instellingenvenster vervolgens Algemeen en zet de schuif op Uit bij Websites hebben toegang met mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie, Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken en Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door applanceringen bij te houden.
Ook in Windows kun je je gegevens beter beschermen.
Google-instellingen
Maak je gebruik van Google? Ook deze instellingen passen we aan. In het advertentiecentrum kun je aangeven dat je geen gepersonaliseerde advertenties wilt zien. Ga naar https://myadcenter.google.com. Rechtsboven zie je de optie Gepersonaliseerde advertenties. Kies voor Uit. Bepaal hierna in hoeverre je Google-activiteit mag worden vastgelegd. Je vindt de instellingen op https://myactivity.google.com/myactivity. Google maakt onderscheid tussen drie typen activiteiten: Web- en app-activiteit, Locatiegeschiedenis en YouTube-geschiedenis. Die vind je bovenaan de pagina. Klik op een activiteit om de instellingen te zien. Kies Uitzetten als je de informatie niet wilt opslaan. Er is ook een middenweg mogelijk: hierbij wordt de activiteit wel opgeslagen, maar bepaal je dat deze na een bepaalde periode automatisch wordt verwijderd. Klik onderaan de pagina op Kies een optie voor automatisch verwijderen. Activeer de optie Automatisch activiteit verwijderen die ouder is dan en geef het aantal maanden op.
Controleer je privacy-instellingen in Google en pas ze aan waar nodig.
Lees ook: 4 alternatieven voor de zoekmachine van Google
Tijdelijke e-mail
Wees terughoudend met het delen van je e-mailadres. Zo verlaag je het risico dat de gegevens op e-maillijsten terechtkomen en dat het adres door kwaadwillenden wordt gebruikt. Met een tijdelijk adres kun je e-mail ontvangen op een adres dat zichzelf na verloop van tijd automatisch opheft. Zulke wegwerpadressen komen goed van pas voor verschillende doeleinden: bijvoorbeeld voor het aanmaken van een account waarvoor je je eigen gegevens niet wilt afgeven of voor het ontvangen van een downloadlink die je pas ‘ziet’ als je je data afgeeft. Er zijn meerdere aanbieders, waaronder Temp-Mail. Bovenin zie je je tijdelijke adres. Daaronder zie je je postvak, waarin de mail binnenkomt. Uiteraard gebruik je deze adressen alleen voor niet-gevoelige informatie.
Tijdelijk een ander e-mailadres? Handig!
E-mailmasker
Een andere methode in de strijd tegen spam is ‘masking’ van e-mail. Deze dienst wordt bijvoorbeeld aangeboden door wachtwoordmanager NordPass. Zodra je bij een website een account aanmaakt, maak je een e-mailmasker aan. Je kunt dit beschouwen als een doorstuur-e-mailadres. Alle hierop binnenkomende e-mail wordt vervolgens door de dienst doorgestuurd naar je eigenlijke e-mailadres. Je kunt het e-mailmasker voor meerdere diensten gebruiken. Heb je er genoeg van, dan kun je het masker simpelweg verwijderen en een nieuwe aanmaken. Firefox biedt ook een vergelijkbare dienst. Je mag vijf e-mailmaskers maken. Heb je er meer nodig, dan kun je voor een euro per maand een abonnement afsluiten, waarbij je een onbeperkt aantal maskers kunt maken.
Ergens bekend? Het komt regelmatig voor: bedrijven waarbij digitaal wordt ingebroken en persoonlijke klantgegevens op straat belanden, zoals e-mailadressen. In de meeste gevallen ontvang je hierover een melding en een verzoek om maatregelen te treffen. Ben je benieuwd of e-mailadres ooit ten prooi is gevallen aan een digitale inbraak? Via www.haveibeenpwned.com kun je controleren of je e-mailadres in een gelekte database is terechtgekomen. De makers vermelden ook bij wie het lek plaatsvond, zodat je eventueel bijbehorende wachtwoorden voor die service (en andere diensten waarvoor je hetzelfde wachtwoord gebruikt), kunt aanpassen.
Privacy in Edge
Eerlijk is eerlijk: de ingebouwde browser van Windows besteedt steeds meer aandacht aan privacy. Het is wel belangrijk dat je instellingen op de juiste manier configureert: standaard zijn ze veel te vrij afgesteld. Druk in Edge op Alt+F en kies Privacy, zoeken en services. Edge bevat een ingebouwde blokkering tegen tracking. Zet de schuif op Aan bij Traceringspreventie en bepaal hoe streng de blokkering moet zijn. Je kiest daarbij tussen Basis, Gebalanceerd en Strikt. Onder elke modus lees je wat deze inhoudt. Wij kiezen voor Strikt. In de praktijk werkt het merendeel van de websites prima met dit niveau. Websites die in deze modus weigeren te werken en die je alsnog wilt bezoeken, kun je toevoegen aan de lijst met uitzonderingen. Op deze websites worden trackers alsnog toegestaan. Klik op Uitzonderingen en voeg de website toe.
Wil je eventuele cookies na elke browsersessie automatisch verwijderen, zodat je de volgende keer met een schone lei begint? Ga naar de sectie Browsegegevens wissen en klik op Selecteer wat u wilt wissen telkens wanneer u de browser gebruikt. Zet de schuif op Aan bij Cookies en andere sitegegevens.
Edge kent een relatief grote hoeveelheid privacy-instellingen.
Storende advertenties Edge beschikt over de mogelijkheid om ‘storende’ of misleidende advertenties te blokkeren. In het instellingenvenster van Edge kies je voor Cookies en site-machtigingen. Kies Storende advertenties. Zet de schuif op Aan bij Geblokkeerd op sites die storende of misleidende advertenties weergeven. Op dezelfde pagina kun je specifieke websites handmatig toevoegen. Klik op de knop Toevoegen en geef het webadres op.
Ongestoord zoeken
Op het gebied van zoeken kun je gelukkig ook relatief anoniem te werk gaan. In plaats van gevestigde browsers zoals Google en Bing te gebruiken, kun je kiezer voor DuckDuckGo. In tegenstelling tot de bekende zoekmachines, volgt DuckDuckGo je zoekopdrachten of surfgeschiedenis standaard niet. DuckDuckGo is als browser beschikbaar voor Windows, maar je kunt de zoekdienst ook als standaardzoekmachine instellen. Zo kun je je bestaande browser blijven gebruiken. Maak je bijvoorbeeld gebruik van Edge, dan open je de instellingen (druk op Alt+F) en kies Instellingen. Kies Privacy, zoeken en services, Adresbalk en zoeken. Kies DuckDuckGo bij Zoekprogramma dat in de adresbalk wordt gebruikt.
Browseralternatieven
Als het gaat om zo anoniem mogelijk werken, ben je bij de grotere browserspelers, zoals Google en Microsoft, aan het verkeerde adres. Er zijn verschillende alternatieven beschikbaar, die aanzienlijk voorzichtiger met je gegevens omgaan. Met een browser als Brave kun je internetten en een minimum aan gegevens prijsgeven. Zo blokkeert deze browser trackers en advertenties. Op de website houden de makers een vergelijkingstabel bij, waarin je onder meer ziet hoe de beveiligingsonderdelen zich verhouden tot andere browsers.
Er zijn voldoende veiliger alternatieven voor gevestigde browsers beschikbaar.
Verwijderen
Kom je jezelf op Google tegen – bijvoorbeeld in de zoekresultaten – en stel je dit niet op prijs, bijvoorbeeld omdat het om gevoelige of schadelijke informatie gaat? Je kunt bij Google een aanvraag indienen om de resultaten te verwijderen. Een overzicht van de mogelijkheden vind je op deze pagina. In het verlengde hiervan biedt Google ook de mogelijkheid om gedateerde informatie bij te werken met bijgewerkte informatie. Bezoek de site en klik op Request refresh.
Je kunt een vergelijkbare aanvraag doen voor het bijwerken van eventueel gedateerde afbeeldingen. Google houdt je via een dashboard op de hoogte van de voortgang. Als je specifiek persoonsgegevens op Google tegenkomt, kun je een directe aanvraag indienen. Gebruik hiervoor dit formulier.
Ook andere diensten, zoals Facebook, LinkedIn en Instagram, bieden vergelijkbare diensten aan. Op de ondersteuningspagina van Google vind je een handig overzicht met directe verwijzingen naar de betreffende pagina’s. Je vindt het overzicht in de sectie Een lijst met veelgebruikte tools weergeven.
Opschonen maar
In de loop van de tijd bouw je waarschijnlijk aardig wat online accounts op. Een groot deel van die accounts gebruik je mogelijk niet meer. Maak regelmatig tijd om ongebruikte accounts af te sluiten: meld je aan bij de dienst en volg de stappen om de account op te heffen. De eenvoudig waarmee dat gaat, verschilt per dienst. Op de website Just Delete Me vind je een overzicht van populaire diensten en een directe verwijzing naar de juiste pagina om je af te melden. Wanneer het niet mogelijk is om je af te melden bij de dienst, lees je dit ook terug op de site. De makers hebben ook een extensie voor Chrome en Edge beschikbaar gemaakt. De extensie geeft een melding als je een herkende website bezoekt en biedt je dan de mogelijkheid om direct op te heffen.
Haal de bezem door je online accounts en hef ongebruikte accounts op.
VPN-verbinding
Op het gebied van anoniem online, draagt een VPN-verbinding een grote steen bij. Inmiddels is het aanbod VPN-aanbieders flink toegenomen. VPN-aanbieders met een ‘no logging’-beleid zorgen ervoor dat er geen logboekgegevens worden opgeslagen. Een goed voorbeeld van een VPN-aanbieder die je veel controle geeft, is AirVPN.
De dienst opereert vanuit Europa en valt daarmee onder Europese wet- en regelgeving. Prettig is dat je de VPN-verbinding op de computer kunt gebruiken, maar deze – als je een ondersteunde router hebt – ook direct op de router kunt instellen. Hierdoor maken alle aangesloten apparaten automatisch gebruik van de beveiligde VPN-verbinding. Op de website zie je een overzicht van de servers en de bijbehorende beschikbare capaciteit.
Interessant om te lezen: Virtual Private Nachtmerrie? Dit zijn de grootste nadelen van een VPN
Wel zo veilig: het gebruik van een VPN-verbinding.
