ID.nl logo
Hoe zou iets zich ontwikkelen? Bekijk het met de simulaties van NetLogo
© Faiza
Huis

Hoe zou iets zich ontwikkelen? Bekijk het met de simulaties van NetLogo

Simulaties vormen een onmisbaar gereedschap in de wetenschap, maar ook geïnteresseerde leken kunnen ermee spelen. Dat kan helemaal gratis met NetLogo.

Om de kans ergens op in te schatten,wordt veel gebruikgemaakt van simulaties. Met NetLogo kun je zelf allerlei simulaties kunt bekijken:

  • Hoe zuurstof en waterstof reageren
  • Voorspellingen over virussen
  • Het ontploffen van vuurwerk
  • Het kat-en-muisspel tussen jagers en hun prooien

Een heel ander soort simulatie: Aan de slag met Microsoft Flight Simulator

Een deel van onze wetenschappelijke kennis bestaat uit natuurwetten en die hebben vaak de vorm van formules waar je wat getallen in stopt en waar vervolgens een exact antwoord uit rolt. Helaas zit de wereld vol met processen die te complex zijn om op die manier te benaderen. Soms is dat omdat er te veel elementen een rol spelen en onze formules alleen werken voor eenvoudiger situaties en soms omdat we simpelweg de kennis missen om zulke formules te ontwikkelen. Er zijn daarnaast volop situaties waarin dat zelfs in theorie onmogelijk is.

Om in al die gevallen toch nuttige en bruikbare wetenschap te kunnen bedrijven, wordt veel gebruikgemaakt van simulaties.

Universeel

Voor heel veel simulaties wordt speciale software ontwikkeld. Dat geldt bijvoorbeeld voor de voorspelling van het weer en het klimaat, en het analyseren van verschijnselen in de kosmos die in het echt te langzaam verlopen om goed te kunnen bestuderen (zoals het botsen van melkwegstelsels).

Veel simulaties hebben echter gemeenschappelijke kenmerken en daarom bestaat er ook een universeel systeem waarin je allerlei soorten simulaties kunt maken. Het heet NetLogo en is helemaal gratis.

Er is ook een onlineversie, NetLogo Web, met enigszins beperkte functionaliteit en een desktopversie met volledige functionaliteit en een grotere verwerkingssnelheid.

We richten ons in eerste instantie op de webversie, omdat deze voldoende materiaal biedt voor een kennismaking.

Kennismaking

Wanneer je de webversie hebt gekozen, wordt het programma geopend met een willekeurig voorbeeld. NetLogo Web werkt met programmaatjes (die Models worden genoemd). Om een indruk te krijgen van het systeem openen we Connected Chemistry Gas Combustion. We zijn in eerste instantie niet geïnteresseerd in het doel van het model, maar in het gebruik ervan.

Zoals je links kunt zien, is er een knop genaamd setup. Klik je daarop, dan verschijnen in het zwarte vlak rechts blauwe en witte bolletjes die moleculen zuurstof en waterstof voorstellen.

Links zie je ook de nodige schuifregelaars waarmee je verschillende parameters van de simulatie kunt aanpassen, zoals het aantal moleculen waarmee de simulatie begint. We laten ze even voor wat ze zijn en klikken naast de setup-knop op go/stop. Je ziet nu de moleculen rondzweven, maar verder gebeurt er niets.

Klik je nu links op de knop speed up & trace one molecule, dan krijgt één molecuul waterstof zoveel energie dat het bij een botsing een zuurstofmolecuul kan breken om zich er vervolgens aan te binden en water te vormen. Hierdoor ontstaat zelfs een kettingreactie. Klik op go/stop om de simulatie te stoppen.

De simulatie begint te lopen nadat we op de knop speed up & trace one molecule hebben geklikt.

Werking

Zoals je hebt kunnen zien terwijl de simulatie draaide, verschijnen er ook grafieken voor het aantal moleculen, en de temperatuur en druk van het gasmengsel. Het zal duidelijk zijn dat dit niet kan zonder het nodige programmeerwerk. Programma’s voor de verschillende simulaties zijn toegankelijk. Je vindt ze door omlaag te scrollen en te klikken op NetLogo Code.

Uiteraard kunnen we je in deze workshop onmogelijk de programmeertaal van NetLogo leren. We zullen daarom alleen de nodige voorbeelden bekijken die een goed beeld geven van de veelzijdigheid en werking van het systeem.

Het leren van deze voorbeelden wordt vergemakkelijkt doordat programma’s vaak uitgebreid zijn voorzien van commentaar (de teksten achter ;;) en doordat ze in functionele blokken zijn verdeeld. Klik je op het keuzemenu genaamd Jump to Prcocedure, dan zie je de segmenten van het programma, zoals setup, make-box en make-gas-molecules (waar de begintoestand van de simulatie wordt gemaakt). Hierdoor kun je op zeker moment zelf de gewenste elementen uit bestaande voorbeelden halen en gebruiken als startpunt voor je eigen simulaties. Verderop komen we nog terug op educatief materiaal om NetLogo te leren.

De onderliggende programma’s zijn gestructureerd en overzichtelijk.

Uitleg

Elke simulatie in NetLogo kun je van tekst en uitleg voorzien en deze vind je onder het kopje Model Info. Hier lees je dat dit specifieke model de manier toont waarop zuurstof en waterstof met elkaar reageren in een raketmotor. Ook kun je deze ruimte gebruiken om te beschrijven hoe je het model gebruikt, bijvoorbeeld waar de verschillende schuifregelaars voor dienen (onder het kopje How to use it).

Omdat NetLogo vaak wordt gebruikt voor educatieve doeleinden, bevat dit specifieke model ook de nodige informatie over de achtergrond van het experiment en suggesties voor verder gebruik en uitbreiding ervan (vanaf het kopje Things to notice).

Interactie

Helemaal bovenaan de interface staat achter Search the Models Library een keuzemenu. Klik op het driehoekje van de modellenlijst bovenin en typ in het zoekvak dat daaronder verschijnt het woord lunar. Je ziet nu het model Lunar Lander. Klik erop om het te openen.

Net als bij het eerste voorbeeld zie je een schuifregelaar genaamd model speed. Deze komen we vaker tegen en dient uiteraard om de simulatie te versnellen of vertragen. Versnellen willen we in dit geval zeker niet, want Lunar Lander is een simulatie waarin je het oeroude spelletje Maanlander kunt spelen. Hierin moet je een ruimteschip een zachte landing op de maan laten maken.

Na een klik op setup wordt een willekeurig landschap gegenereerd met een blauw landingsplatform en een rood ruimteschip. Zodra je op go klikt, start de simulatie en begint het schip onder invloed van de zwaartekracht te dalen. Aan jou de taak om met de toetsen J (links), L (rechts) en K (motor) het schip zachtjes op het platform te plaatsen.. Behalve dat je automatisch draaiende simulaties kunt maken, biedt NetLogo dus ook volop interactie.

Een versie van het oude spelletje Maanlander.

Model

Ten tijde van de coronapandemie werden regelmatig voorspellingen gedaan over de verspreiding van het virus. Dergelijke voorspellingen waren gebaseerd op modellen. Een voorbeeld van zo’n model is Virus on a network. Op basis van de eerdere paragrafen weet je inmiddels hoe je dit model kunt vinden, initiëren en uitvoeren.

In dit model raken gezonde mensen (blauwe bolletjes) besmet (rode bolletjes). Er is een kans op herstel (recovery-chance). Als dat gebeurt wordt een bolletje weer blauw. Er is ook een kans dat iemand resistent wordt (gain-resistance-chance, grijze bolletjes). Iemand die resistent is (en dus zelf niet ziek wordt) kan het virus nog wel doorgeven.

Het model is opgebouwd als netwerk omdat zo ook onze leefwereld in elkaar zit: we zijn allemaal onderdeel van overlappende netwerken van familie, vrienden en collega’s.

Het voorspellen van de verspreiding van een virus.

Een virus stoppen?

Daar is zelfs een spelletje over gemaakt

Data

Onder de verschillende schuifjes waarmee je de parameters van het model naar je hand kunt zetten, zie je het venster Network Status. Dit heeft zijn eigen menu (de drie streepjes). Klik je daarop, dan kun je de gemaakte grafiek afdrukken (Print chart) of opslaan in verschillende formaten, zoals Download PNG image.

Beweeg je de cursor over de grafiek, dan zie je de bijbehorende waarden in een pop-up. Deze waarden kun je ook downloaden, zodat je er vervolgens in een programma als Excel verder mee zou kunnen werken. Dat doe je via de menuoptie Download CSV.

Grafieken kun je afdrukken en opslaan. Ook de achterliggende data kun je opslaan.

Complex

Tijdens de coronapandemie (en andere epidemieën) overleden er mensen aan een besmetting. In deze simulatie zou je dat kunnen verwerken door een percentage van de rode bolletjes na een bepaalde tijd te verwijderen. Dat zou de simulatie nog realistischer maken. Er is nog een factor als het gaat om de voorspellende waarde van dit model: virussen muteren en een nieuwe variant brengt nieuwe parameters met zich mee als het gaat om de kans op overleven of resistentie opbouwen. Die parameters ken je echter pas als zo’n nieuwe mutatie al een tijdje rondwaart.

Daarmee zie je ook meteen een tekortkoming van het werken met modellen. Ja, wetenschappers doen hun uiterste best om modellen zo goed mogelijk te maken, maar het blijft een kwestie van het doen van voorspellingen op basis van (soms zeer) onvolledige gegevens.

Overigens vind je tussen de vele voorbeelden in NetLogo ook meer geavanceerde voorbeelden op het gebied van virusverspreiding (zoek op epiDEM).

Logo

In de paragraaf ‘Werking’ hebben we al even onder de motorkap van een model gekeken. Een tweede model waarbij we dat doen is Fireworks. In dit eenvoudige programma wordt het ontploffen van vuurwerk nagebootst. Je speelt zelf met dit model door het weer op te zoeken in het keuzemenu Search the Models Library en te klikken op de inmiddels bekende knoppen setup en go.

Een eenvoudig programma dat het ontploffen van vuurwerk nabootst.

NetLogo is gebaseerd op Logo, een programmeertaal die al in 1967 werd ontwikkeld en die vooral voor educatieve doeleinden is gemaakt. Logo bevat een belangrijke grafische component, de zogeheten turtle-grapics. Het idee daarbij is dat je een schildpad, die is voorzien van een tekenpen, opdrachten geeft voor zijn bewegingen en voor het al dan niet gebruiken van de pen. Instructies worden dan ook gegeven vanuit het perspectief van de schildpad en het idee is dat dat perspectief het voor beginnende programmeurs eenvoudiger maakt om de juiste instructies te bedenken.

Open je het vak NetLogo Code, dan zie je ook meermaals het woord turtles in het programma (bijvoorbeeld op regels 34 en 44). De verschillende blokken die beginnen met to en eindigen met end beschrijven de bewegingen van de schildpadden die staan voor de afgeschoten vuurpijl of voor de vallende en gloeiende fragmenten.

In de programmeertaal (Net)Logo spelen zogeheten turtle-graphics een grote rol.

Lokaal

Telkens wanneer je de lijst met voorbeelden opent, zie je de tekst Grayed out models don’t yet run in NetLogo Web. Met andere woorden: de webversie kan nog niet alles wat de desktopversie kan. Tijd om de desktopversie te bekijken.

Daarvoor keren we terug naar de startpagina van NetLogo en kiezen Desktop App en Download NetLogo. Hierna hoef je niet per se iets in te vullen, maar kun je gewoon op Download klikken. Tot slot kunnen we kiezen uit versies voor Linux, macOS en Windows. Wij kiezen de Windows-versie in 64 bit. Eenmaal gedownload biedt de installatie geen verrassingen.

Als alles geïnstalleerd is en je hebt gekozen voor het maken van bureaubladpictogrammen, dan zie je dat er maar liefst vier zijn aangemaakt (ook te vinden in het Startmenu). Wij kiezen voor NetLogo.

Openen

Via het menu File / Open kun je uiteraard zelfgemaakt modellen openen, maar de meegeleverde voorbeelden vind je – keurig in rubrieken verdeeld – in Models Library. Hier kiezen we Sample Models / System Dynamics / Wolf Sheep Predation (System Dynamics). Dit is een bekend model uit de biologie waarmee het telkens verschuivende evenwicht tussen jagers en prooidieren wordt nagebootst. Dit is tevens een van de modellen die je in de webversie nog niet kunt gebruiken.

Naast een venster met het programma zie je nu ook een venster genaamd System Dynamics Modeller. Dit is een geavanceerde mogelijkheid die alleen de desktopversie biedt en waarin je grafisch allerlei verbanden kunt definiëren. Wanneer je dubbelklikt op een element, dan kun je de waarde bekijken en eventueel aanpassen. Ook vind je in dit venster een tabblad Code met het leeuwendeel van het programma.

Het programmavenster bevat weer de bekende elementen setup en go, en wanneer je die uitvoert, zie je hoe de populaties wolven en schapen veranderen.

Dit venster bevat naast het tabblad Interface (de uitvoer) ook het tabblad Info met uitleg en het tabblad Code met programmacode. Die activeert in dit geval de hoofdmoot van de code in het andere venster.

In de desktopversie kun je op geavanceerde wijze modellen visueel opbouwen.

Widgets

Open in de desktopversie het model Curricular Models / Connected Chemistry Gas Combustion dat we eerder in de webversie bekeken. Daar zagen we – naast de programmacode – ook de verschillende schuifregelaars waarmee we parameters konden wijzigen, grafiekjes waarin waarden worden bijgehouden en natuurlijk het venster waarbinnen de moleculen bewegen. Al deze elementen van een simulatie worden aangeduid met de term Widgets.

In het lint met pictogrammen vind je alle beschikbare widgets wanneer je klikt op het driehoekje achter Button. Met een klik op Add en een klik op de plaats van bestemming kun je een widget toevoegen aan de gebruikersinterface van een programma. Er wordt dan een pop-up geopend waarin je de eigenschappen opgeeft.

Met widgets voeg je elementen toe aan de gebruikersinterface van je programma.

Tot slot

In het menu Help vind je heel veel bronnen waarmee je NetLogo verder kunt verkennen. Onder File / Models Library vind je onder het kopje Code Examples heel veel basisvoorbeelden die speciaal zijn bedoeld om de verschillende aspecten van de NetLogo-taal te leren.

Ben je daarmee eenmaal vertrouwd, dan kun je je op de meer geavanceerde mogelijkheden storten, zoals het zoeken naar specifieke uitkomsten van een simulatie met de losse module BehaviorSearch en 3D-visualisaties met NetLogo3D.

Ga je naar het menu Tools / Extensions, dan zie allerlei reeds geïnstalleerde en beschikbare extensies waarmee je de mogelijkheden nog verder kunt uitbreiden. Zo kun je vanuit NetLogo een Arduino-apparaat aansturen, video’s vastleggen van simulaties en nog veel meer.

Er valt dan ook nog heel wat te ontdekken met dit boeiende gereedschap!

Analyseer simulaties automatisch met BehaviorSearch.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waarom de 112NL-app onmisbaar is in noodsituaties
© Andrey Popov
Huis

Waarom de 112NL-app onmisbaar is in noodsituaties

De dood van de 17-jarige Lisa uit Abcoude heeft in heel Nederland veel losgemaakt. Tienduizenden mensen installeerden in korte tijd de 112NL-app, de officiële noodhulp-app van politie, brandweer, ambulance en marechaussee. Wat is dit precies voor app, hoe werkt hij en waarom is het verstandig om hem zelf te installeren?

In het kort
  • De 112NL-app is de officiële noodhulp-app van de overheid
  • Bij een oproep worden automatisch je locatie en gegevens meegestuurd
  • Als praten niet kan, schakel je over naar chat met de meldkamer
  • Installatie is gratis en binnen enkele minuten geregeld
  • Inmiddels gebruiken ruim 450.000 Nederlanders de app

De 112NL-app is ontwikkeld om burgers sneller en effectiever in contact te brengen met de meldkamer. Waar een gewone oproep via het alarmnummer afhankelijk is van wat iemand in paniek kan vertellen, stuurt de app automatisch belangrijke gegevens mee. Denk aan je naam, telefoonnummer, taalvoorkeur en vooral je locatie. Ook kun je aangeven of je slechthorend bent of moeite hebt met spreken. Dat helpt centralisten direct te begrijpen wat er speelt en welke hulp het meest passend is.

©ER | ID.nl

Hoe werkt het in de praktijk?

Wie via de app een noodoproep doet, belt in feite gewoon 112. Het verschil zit 'm in de achtergrond. De meldkamer ontvangt automatisch de opgeslagen gegevens, waardoor er geen tijd verloren gaat met uitleggen waar je bent of wat je beperkingen zijn. Als praten onmogelijk of onveilig is, kan de centralist het gesprek omzetten naar chat. Zo kun je toch cruciale informatie doorgeven zonder een woord te zeggen. Deze optie is niet alleen handig bij gehoor- of spraakproblemen, maar ook in situaties waarin stilte geboden is, zoals bij een inbraak.

©ER | ID.nl

Eenvoudig te installeren

De app is gratis beschikbaar voor iOS en Android. Na installatie voer je je persoonlijke gegevens in en geef je toestemming voor het delen van je locatie. Dat klinkt technisch, maar in de praktijk is het in een paar tellen geregeld. Vanaf dat moment ben je voorbereid: met één druk op de knop staan je gegevens klaar en weet de meldkamer direct wie je bent en wáár je bent.

Waarom is dit nuttig?

De enorme stijging in downloads toont aan dat veel Nederlanders de behoefte voelen om beter voorbereid te zijn op noodsituaties. De app verkleint de kans dat kostbare tijd verloren gaat en kan in extreme gevallen het verschil maken tussen leven en dood. Het is hoe dan ook een praktische manier om jezelf en je omgeving net wat veiliger te maken.

▼ Volgende artikel
Slim deurslot: handig om zonder sleutelbos veilig én makkelijk binnen te komen
Zekerheid & gemak

Slim deurslot: handig om zonder sleutelbos veilig én makkelijk binnen te komen

Regelmatig een (huis)sleutel kwijt? Met een slim deurslot heb je daar geen last van. Open het slot gewoon met een app op je smartphone. Dat kan zelfs op afstand, zodat de deur kort voor jouw aankomst al is ontgrendeld. Nuttig voor het geval je met volle boodschappentassen of een zware reiskoffer thuiskomt. Er zijn uiteenlopende slimme deursloten te koop. Maar op welke aspecten moet je bij aanschaf nou letten?

In dit artikel laten we zien waar je op kunt letten bij het kiezen en gebruiken van een slim deurslot:

  • Controleer of je de cilinder moet vervangen of kunt monteren op de bestaande
  • Let op of je een losse bridge moet aanschaffen of dat er al een wifi-adapter op zit
  • Of kies voor bluetooth als je niet van grote afstand de deur hoeft te kunnen openen
  • Gebruik geofencing om het slot automatisch te openen of te sluiten
  • Ontgrendel via codepaneel, vingerafdruk of sleutel
  • Kies tussen vervangbare batterijen of oplaadbare accu
  • Deel tijdelijke of permanente digitale sleutels via de app
  • Koppel het slot aan smartplatformen zoals Google Home, HomeKit of Matter
  • Let op het SKG-keurmerk voor beveiliging tegen inbraak

Lees ook: Slim wonen zonder pottenkijkers: 5 tips voor privacy in je smart home

Tip 1 Nut slim deurslot

Bij een slim deurslot (ook wel smart lock genoemd) fungeert je smartphone of smartwatch als veredelde huissleutel. Je installeert hiervoor een app van de fabrikant. Deze toepassing is vrijwel altijd voor Android-apparaten en iPhones beschikbaar. Tik in een app op een knop om het slot te ontgrendelen of te vergrendelen. Via een elektronisch mechanisme voert het slimme deurslot deze taak vervolgens uit. Je kunt dit apparaat op de voor- en achterdeur monteren.

Een slim deurslot heeft verschillende voordelen. Zo hoef je voortaan geen fysieke sleutel meer mee te nemen. Handig, want je kunt die dan ook niet verliezen. Ben je onderweg en twijfel je of de deur wel op slot zit? Dat controleer je eenvoudig in de app. Afhankelijk van het gekozen product kun je de deur op afstand (automatisch laten) ontgrendelen. Dat gebeurt bijvoorbeeld zodra je de auto bij het huis parkeert. Omgekeerd kan ook. Ga je weg, dan gaat de deur vanzelf op slot.

De genoemde voordelen verschillen per product. Het is dan ook verstandig om de eigenschappen van diverse slimme sloten met elkaar te vergelijken. De tips in dit artikel zijn hierbij een goede leidraad.

Het ingebouwde motortje van een slim deurslot kan de deur ver- of ontgrendelen.

Videodeurbel

Een slim deurslot vormt een goede combinatie met een videodeurbel. Belt er iemand aan? Dan zie je in de app van de videodeurbel wie er voor de deur staat. Als het een bekende is, switch je naar de app van het slimme slot om de deur te ontgrendelen. Uiteraard is het hierbij wel een voorwaarde dat je het slimme deurslot op afstand kunt bedienen. Deze optie komt bijvoorbeeld goed van pas wanneer er onder jouw werktijd een klusjesman of onderhoudsman langskomt.

Het bekende merk Ring fabriceert diverse betaalbare deurbellen.

Tip 2 Cilinder vervangen?

Vanuit praktisch oogpunt is het nuttig om te weten of je de bestaande cilinder van het huidige slot dient te vervangen. Dat is bij de meeste producten het geval. Hierbij is het belangrijk om een product met de juiste binnen- en buitenmaat van de cilinder te kopen. Je kunt de benodigde maten van het huidige ‘domme’ slot zelf opmeten. Houd er rekening mee dat bepaalde producten het volledige deurbeslag of de deurklink vervangen. Shop je graag in buitenlandse webshops? Let er dan op dat het product compatibel is met Europese cilinders.

Sommige slimme deursloten kun je ook op de huidige cilinder monteren, zoals producten van Nuki en Yale. Hierbij zit de huissleutel altijd in het slot. Die wordt door middel van een motortje omgedraaid. Het is dan handig dat je bestaande cilinder voorzien is van een paniekfunctie, de mogelijkheid om aan beide zijden tegelijkertijd een sleutel te gebruiken. Anders kun je ook met sleutel het huis niet meer in als het slimme slot weigert, een normale cilinder accepteert immers maar één sleutel tegelijkertijd.

Overigens zijn slimme sloten die je rechtstreeks op de bestaande cilinder plaatst wel in de minderheid. Een groot voordeel is de eenvoudige installatie. Je monteert dit type slimme deurslot altijd aan de binnenzijde van de deur.

Geen zin om de huidige cilinder te vervangen? In dat geval is het Nuki Smart Lock Pro (vijfde generatie) een interessante optie.

Tip 3 Netwerktoegang

De meeste slimme deursloten communiceren met je thuisnetwerk. In de behuizing bevindt zich dan een draadloze netwerkadapter of de verbinding verloopt via een zogeheten bridge. In dat laatste geval koppel je een apart kastje aan de router of switch, waarna het een eigen draadloos signaal uitzendt. Let hierbij wel even op, want vaak dien je deze bridge apart aan te schaffen. Heeft het slimme deurslot al van zichzelf een wifi-adapter? Zorg dan dat de draadloze netwerkdekking bij de voor- en/of achterdeur op orde is. Een pluspunt is wanneer het slimme apparaat met de 2,4GHz- en 5GHz-frequentieband overweg kan. Dat vergroot de kans op een stabiele verbinding.

Als het slimme deurslot met je thuisnetwerk is verbonden, kun je dit apparaat altijd en overal benaderen. Ben je even niet thuis, dan doe je op afstand even de deur open voor een familielid, buurvrouw of huishoudster. Je deelt vanaf je vakantieadres ook eenvoudig digitale sleutels uit. Ontvang verder pushmeldingen van gebeurtenissen. Je ziet zo precies op welk tijdstip je partner, (klein)kind of huisgenoot thuiskomt. De bekende fabrikant Nuki rekent bij sommige producten een extra bedrag voor wifi-toegang, zoals in het geval van het Smart Lock Go.

Check vooraf goed of je voor koppeling met het draadloze thuisnetwerk een bridge nodig hebt, zoals dit exemplaar van Bold.

Tip 4 Bluetooth

Er bestaan ook slimme deursloten die uitsluitend bluetooth ondersteunen. Deze draadloze verbindingstechniek heeft een kort bereik van pakweg tien meter. Logischerwijs bedien je het slimme deurslot dan uitsluitend wanneer je met jouw smartphone of ander geschikt ontgrendelapparaat in de buurt bent. Goedkope producten van relatief onbekende merken kunnen vaak alleen met bluetooth uit de voeten. Toch kiest ook het bekende merk Netatmo bewust voor een versleutelde bluetooth-koppeling. Het merk beweert dat een wifi-verbinding de kans op een cyberinbraakpoging vergroot.

Vergeleken met wifi heeft bluetooth een lager energieverbruik, waardoor de oplaadbare accu of vervangbare batterijen langer meegaan. Nieuwe slimme deursloten van bekende merken kunnen meestal zowel met wifi als bluetooth overweg. Valt de internetverbinding plotseling uit, dan ontgrendel je de deur alsnog met je smartphone.

Een slim deurslot van Netatmo kun je via een bluetoothverbinding alleen van dichtbij openen.

Tip 5 Geofencing

De betere producten ondersteunen geofencing. Via bluetooth of de gps-chip in je smartphone ‘weet’ het slimme deurslot het zodra je in de buurt van de voordeur bent. Voordat je over de drempel stapt, is het slot al ontgrendeld. Je hoeft de smartphone dan niet uit je broekzak te halen. Soms kun je in de app zelfs de gewenste afstand instellen. Overigens is er in de praktijk mogelijk sprake van vertraging. Het kan bijvoorbeeld een paar tellen langer duren voordat het slot opengaat. Andersom werkt het trouwens ook. Ga je weg, dan kan de geofencing-functie het slot automatisch activeren.

Ook betaalbare producten ondersteunen doorgaans geofencing, zoals de Yale Linus L2.

Tip 6 Slot openen

Elk slim deurslot open en sluit je met een app op een smartphone. Handig, maar wat als je het mobiele toestel even niet op zak hebt of de accu leeg is? Geen zorgen, want meestal zijn er diverse alternatieve methoden om de deur te ontgrendelen.

Bij modellen met een cijferpaneel kun je een pincode instellen. Ideaal voor jonge kinderen die nog geen smartphone bij zich dragen. Je hoeft zo geen sleutel meer in de tuin te verstoppen.

Naast de cijfertoetsen is er op het paneel soms ook een vingerafdruksensor aanwezig, zoals bij bepaalde producten van Nuki en Aqara. Tik die aan om de deur te ontgrendelen. Verder leveren diverse fabrikanten een speciale afstandsbediening mee. Tot slot kun je veel slimme deursloten met een gewone sleutel, pasje of (NFC-)tag openen. Houd er rekening mee dat de hier besproken accessoires lang niet altijd niet in de verpakking van het slimme deurslot zijn inbegrepen. Je kunt ze in dat geval apart aanschaffen.

Smartphone, afstandsbediening of NFC-tag vergeten? Met dit cijferpaneel van de Aqara Smart Lock U200 Kit kom je altijd binnen.

Tip 7 Energievoorziening

Ieder slim deurslot werkt op stroom. In de behuizing zit tenslotte een motortje. Het is dus belangrijk dat de energievoorziening op orde is, want anders werkt het slot niet. Je hebt hierbij keuze uit twee opties, namelijk vervangbare batterijen (AA of AAA) of een oplaadbare accu. In het laatste geval is er een oplaadkabel bijgesloten. Meestal toont de app een waarschuwing wanneer het energieniveau een bepaald niveau bereikt, bijvoorbeeld twintig of dertig procent.

Het is verstandig om te beseffen hoe je een slim deurslot zonder energievoorraad alsnog kunt openen. Als je na een lange vakantie weer thuiskomt, kunnen de batterijen of de accu namelijk leeg zijn. De oplossingen verschillen per product. Veel modellen hebben aan de buitenzijde een noodstroom-aansluiting, waardoor je het apparaat alsnog kunt bedienen. Onder meer producten van Loqed en Netatmo hebben zo’n stroompoort. Verder bestaan er ook modellen die je evengoed met een fysieke sleutel zonder stroomvoorziening kunt bedienen.

Het Nuki Smart Lock Ultra heeft een magnetische oplaadpoort.

Tip 8 Functies in app

Fabrikanten ontwikkelen allemaal een eigen app. Die geeft je over het algemeen toegang tot interessante functies. Dat geldt met name voor producten met netwerktoegang. Je kunt bijvoorbeeld verschillende digitale sleutels uitdelen. Op die manier kan elk gezinslid de deur openmaken of op slot doen. Ga je een tijdje op vakantie? Geef dan een tijdelijke sleutel aan een buurvrouw of -man. Handig voor het geval diegene de planten of huisdieren verzorgt.

Je bepaalt in de app op welke dagen en tijdstippen ieder persoon toegang heeft. Raakt iemand zijn of haar smartphone kwijt, dan blokkeer je de digitale sleutel direct. Dat is heel wat minder ingrijpend (en prijzig) dan het inschakelen van een slotenmaker voor het vervangen van de cilinder(s).

Meestal zit er in de app ook een logboek. Bekijk hierin wie het slimme deurslot op een bepaalde dag allemaal hebben gebruikt. Je kunt hierin onder meer zien of een gezinslid veilig is thuisgekomen. Bij de meeste modellen ontvang je hiervan desgewenst een pushbericht op je smartphone. Tot slot staan er in de app mogelijk verse updates voor het slimme deurslot klaar. Die kun je in dat geval installeren.

In de app kun je digitale sleutels uitdelen en weer intrekken.

Tip 9 Smartplatformen

Veel producten ondersteunen een of meerdere smartplatformen. Het voordeel daarvan is dat ze met andere slimme apparaten kunnen samenwerken. Dat biedt allerlei extra mogelijkheden. Doe je ’s avonds na een lange werkdag de voordeur open, dan springen bijvoorbeeld automatisch de verlichting en verwarming aan. Een andere optie is dat na vergrendeling van het slimme slot jouw alarmsysteem wordt geactiveerd. Verder kun je met behulp van een gekoppelde stemassistent de deur openen. Dat werkt via spraakopdrachten. Kortom, de mogelijkheden zijn eindeloos!

Afhankelijk van welke smarthome-apparaten je reeds bezit, kun je kiezen voor een slim deurslot dat daarmee kan ‘praten’. Wellicht is een product met ondersteuning voor bijvoorbeeld Google Home, Apple HomeKit, IFTTT of Samsung SmartThings voor jou interessant. Nog handiger voor de toekomst is wanneer het slimme slot de overkoepelende standaard Matter accepteert. In dat geval kunnen apparaten met ondersteuning voor uiteenlopende smarthome-platformen met elkaar samenwerken. Veel recente producten van bekende merken ondersteunen tegenwoordig Matter.

Het Nuki Smart Lock Pro (vierde generatie) was volgens het Oostenrijkse merk in 2023 het eerste slimme deurslot met Matter-ondersteuning.

Tip 10 SKG-keurmerk

Naast gebruikscomfort dient een slim deurslot een hoger doel, namelijk het beveiligen van je huis. Check om die reden of het product is gecertificeerd met het gerenommeerde SKG-keurmerk. Stichting Kwaliteit Gevelbouw beoordeelt aan de hand van tests in hoeverre een deurslot is beschermd tegen inbraak. Op basis daarvan krijgt een product één, twee of drie sterren. Hoe meer sterren, hoe langer een inbreker nodig heeft om het slot open te breken. Zo is een SKG***-gecertificeerd product beveiligd tegen de veelgebruikte kerntrekmethode. Onder andere merken als Netatmo, Bold en Loqed fabriceren producten die voldoen aan het hoogste SKG-keurmerk.

Let op of je ergens op het slot dit logo ziet staan.

Kooptips

Wil je een slim deurslot kopen? We bespreken drie interessante producten.

Nuki Smart Lock Pro (vijfde generatie)

Ondanks zijn kleine postuur plaats je het recent verschenen Nuki Smart Lock Pro (vijfde generatie) over de bestaande cilinder en huissleutel. De behuizingen van eerdere generaties waren een stuk groter. Volgens de fabrikant duurt de montage nog geen vijf minuten. Dit product heeft geen bridge nodig.

Aan de hand van drie instellingen bepaal je hoe snel de motor de sleutel omdraait. Kies je de traagste stand, dan hoor je weinig geluid. Voor de stroomvoorziening bevat dit apparaat een oplaadbare batterij. Gebruik de bijgesloten kabel met magnetische aansluiting om de accu te voeden. Verder ondersteunt het Smart Lock Pro (vijfde generatie) zowel bluetooth als wifi. Je kunt het slimme deurslot dus eenvoudig op afstand bedienen. Dankzij ondersteuning voor geofencing gebeurt het vergrendelen en ontgrendelen automatisch bij het verlaten of betreden van de woning. Via de bijgesloten zwarte en witte ring pas je het uiterlijk naar eigen wens aan.

Loqed Touch Smart Lock

Het Loqed Touch Smart Lock is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop. Bij de deurklink zit een klein aanraakpaneel. Tik dat aan om het slot te openen. Het slimme slot herkent de smartphone in jouw broekzak of tas en verleent je vervolgens toegang. Dat gebeurt via bluetooth. Heb je geen mobiel toestel op zak? Tik dan op het bedieningspaneel een toegangscode.

Loqed claimt dat je voor de installatie alleen een schroevendraaier nodig hebt. Je vervangt hierbij de bestaande cilinder. Er is een bridge inbegrepen, zodat je het apparaat op jouw draadloze thuisnetwerk kunt aanmelden. Hierdoor kun je het Touch Smart Lock overal ter wereld bedienen en gastsleutels uitdelen. In de behuizing gaan maar liefst acht AA-batterijen. Tot slot voldoet het product aan de eisen van het SKG***-certificaat.

Netatmo Slim Deurslot

Vergeleken met veel andere merken gooit Netatmo het over een andere boeg. Zo ondersteunt dit slimme deurslot van het Franse merk alleen bluetooth. Kortom, je kunt de deur alleen van dichtbij openen. Hiervoor zijn er standaard drie fysieke sleutels bijgesloten. Heb je er meer nodig, dan kun je die bijbestellen. Wegens het gebruik van fysieke sleutels merk je amper dat je een slim slot in gebruik hebt. Volgens de fabrikant is het onmogelijk om ze na te maken. Uiteraard kun je de deur ook vanuit de app vergrendelen en ontgrendelen, waarbij je eenvoudig (tijdelijke) digitale sleutels aan andere personen uitdeelt. Je vervangt met dit product de bestaande cilinder. Dankzij de SKG***-certificering is dit slimme slot goed bestand tegen fysieke inbraakpogingen. In de behuizing gaan vier AAA-batterijen. Die dien je bij gemiddeld gebruik na ongeveer een jaar te vervangen.