ID.nl logo
Gratis software: de beste freeware-tips van april 2018
© PXimport
Huis

Gratis software: de beste freeware-tips van april 2018

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Krijg je niet genoeg van onze freeware-tips? Op computertotaal.nl/freeware verzamelen we ze allemaal voor je, handig in één overzicht.

Tip 01: Muziek beheren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

De standaardmuziekspeler van Microsoft, Windows Media Player, doet vaak wat hij moet doen. Maar er zijn betere alternatieven, zoals Musicbee. Deze muziekspeler heeft een modern uiterlijk en is heel overzichtelijk. Je kunt gemakkelijk je muziekcollectie naar Musicbee slepen, waarna het programma de nummers scant en ze meteen indeelt op artiest, album of genre. Het programma downloadt zelf de afbeeldingen van de betreffende artiesten en albums (indien beschikbaar), waardoor het een stuk gemakkelijker is om door de collectie te scrollen. Dat scannen gaat overigens opvallend snel. Voor de smaakmakers is de speler uitgevoerd met een equalizer en allerlei geluidseffecten. Musicbee kun je ook gebruiken om muziek te synchroniseren met je telefoon of tablet (voor de iPhone en iPad moet een extra driver worden geïnstalleerd). Audioformaten die je telefoon niet ondersteunt worden door de speler automatisch geconverteerd naar een formaat dat wel kan worden afgespeeld.

©PXimport

Tip 02: Browsergeheugen

Geschikt voor: Chrome, Firefox, Vivaldi, Opera

Af en toe kom je een programma tegen waarvan je meteen weet: dit gaat mijn leven een stuk gemakkelijker maken. Memex van WorldBrain is er zo eentje. Het overkomt ons allemaal weleens: ben je een tijdje aan het surfen, bedenk je opeens dat je die ene site weer terug wilt vinden. Maar hoe? Je kunt de geschiedenis van je browser doorzoeken, maar daar staan alleen maar titels en links, en dat is niet altijd even behulpzaam. Memex slaat de content van alle sites die je hebt bezocht lokaal op, zodat je ze kunt doorzoeken op tekst. Dus weet je nog waar de site over ging, dan kun je ‘m met Memex weer vinden. Het programma is te installeren als extensie voor Chrome, Firefox en Opera. Nadat je dat hebt gedaan, kun je eerder bezochte sites of bladwijzers importeren, zodat je ook die kunt doorzoeken. Om een pagina te vinden, typ je in de adresbalk van je browser een w, gevolgd door een spatie en de zoekwoorden. Daarna laat Memex meteen alle url’s zien van sites waar die woorden in voorkomen. De eerste link toont een overzicht van de gevonden websites. Vind je zoeken in de adresbalk lastig? Als je op het logo van de extensie klikt, naast de adresbalk, krijg je een keurig zoekvenster.

©PXimport

Tip 03: Ready, set, action!

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Wil je een gratis fotobewerker met veel opties? Probeer dan Lightworks eens. Het programma van EditShare biedt vrijwel evenveel mogelijkheden als een professioneel pakket. Het combineren van beelden, bijsnijden van video of het toevoegen van audio is vrij eenvoudig. Tenminste, als je even de tijd hebt genomen om het programma onder de knie te krijgen, want dat kan wel even duren. Professionele videoprogramma’s moeten het meestal niet hebben van de gebruiksvriendelijkheid, en Lightworks is wat dat betreft niet anders. Het is even zoeken naar de opties. Maar als je eenmaal je weg weet te vinden, kun je vrijwel alles met dit pakket doen, bijvoorbeeld ook kleurcorrectie, effecten en titels toevoegen. De gratis versie heeft één belangrijke beperking: 720p is de hoogste resolutie. Wil je je films opslaan in full hd of 4K, dan moet je de pro-versie kopen voor 19,99 euro per maand.

©PXimport

Tip 04: Eenvoudig appen

Geschikt voor: Windows 8(.1), 10; macOS

WhatsApp is ideaal als je even wilt chatten met een vriend of vriendin. Het wordt alleen lastig als je veel berichtjes naar verschillende mensen wilt sturen. Dan is tikken op het kleine toetsenbord van je smartphone soms best vermoeiend. WhatsApp introduceerde daarom drie jaar geleden de webversie van het chatprogramma, waarmee je via je browser – net als op je telefoon – berichtjes kunt sturen naar al je contacten. Maar wat niet iedereen weet, is dat er ook een desktopversie van de populaire chatapp is. Die werkt vrijwel hetzelfde als de webversie: installeer het programma, open WhatsApp op je telefoon, tik op de drie puntjes rechtsbovenin en kies voor WhatsApp Web. Vervolgens scan je de QR-code die op je monitor wordt weergegeven, en je kunt aan de slag. Wat is dan het voordeel van de desktopversie ten opzichte van de webversie? De dekstopversie van het programma kan automatisch worden geopend als je de computer aanzet en kan beter overweg met sneltoetsen.

©PXimport

Tip 05: Wachtwoordhulp

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

We weten allemaal dat we voor elke website en ieder programma een ander wachtwoord moeten gebruiken als we ons registreren. Mochten hackers je wachtwoord onverhoopt in handen krijgen, dan kunnen ze die maar op één plek gebruiken. Er zijn echter maar weinig mensen die ook daadwerkelijk steeds unieke wachtwoorden verzinnen. Meestal omdat dat te veel gedoe geeft. Een wachtwoordmanager, zoals RoboForm, is dan ideaal. Dit gratis programma slaat al je wachtwoorden op, bedenkt nieuwe voor je als het nodig is en vult ze automatisch voor je in als je ergens wilt inloggen. RoboForm gebruikt daarvoor aes-256bit-encryptie en zorgt ervoor dat elk nieuw wachtwoord minimaal acht tekens lang is. Dankzij de integratie in je browser is het aanmaken van nieuwe logingegevens gemakkelijk te doen: zodra je iets moet invullen schiet RoboForm je te hulp. Daarnaast kun je dankzij de gelijknamige app ook op je mobiel bij alle wachtwoorden die je op je pc hebt aangemaakt. Nieuw in versie 8 is Security Center, dit onderdeel vertelt je hoe sterk je wachtwoorden zijn en of je niet ergens per ongeluk dubbele gebruikt.

©PXimport

Tip 06: Sneller internetten

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Moet je Chrome gedag zeggen, nu de nieuwste versie van de browser Firefox is uitgebracht? Firefox Quantum is volgens ontwikkelaar Mozilla beter, sneller en vreet minder computergeheugen. Is het Mozilla echt gelukt om het gebruiksvriendelijke Chrome van de troon te stoten? Quantum lijkt in elk geval op een aantal vlakken beter te presteren. De browser is zeker snel en vertraagt minder als je een heleboel tabbladen open hebt. Maar Firefox wint vooral op andere vlakken. Zo is het nu heel gemakkelijk om een webpagina te delen met de Firefox-browser op je smartphone, en andersom. Met een druk op de knop kun je dezelfde site verder lezen op je mobiel. Net zo gemakkelijk sla je de webpagina op in Pocket, voor als je hem later (nog eens) wilt lezen. En je maakt ook snel een screenshot van (een deel van) een site, zonder dat je de browser hoeft te verlaten. Ook kun je gemakkelijk de lezersweergave inschakelen, die automatisch een site van alle drukke advertenties, knoppen en links stript, zodat je alleen de tekst overhoudt. Zo kun je je een stuk eenvoudiger concentreren. Daarnaast kan Firefox automatisch ‘trackers’ in advertenties blokkeren, waardoor adverteerders je online gtsedrag niet kunnen volgen.

©PXimport

Tip 07: Crashdetective

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Staat je pc plotseling stil en geeft hij geen sjoege meer? Of start je computer opeens opnieuw op? Ontzettend irritant – helemaal als je erachter zit te werken. Vaak is een corrupte driver de oorzaak. Maar welke? WhoCrashed helpt je om de schuldige te vinden. Het programma analyseert de ‘crash dumps’ (een kopie van het geheugen van de computer op het moment van de crash) en vertelt je vervolgens welke driver moet worden verwijderd of opnieuw geïnstalleerd. Gebruikmaken van WhoCrashed is heel simpel: nadat het programma is geïnstalleerd, klik je op Analyze. Vervolgens krijg je onder de knop Report een gedetailleerd overzicht van wat er mis is gegaan.

©PXimport

Tip 08: Joystickvertaler

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Sommige pc-games spelen een stuk beter met een controller. Bijvoorbeeld racegames spelen veel fijner met een goeie Xbox-controller of PlayStation DualShock in je handen, dan met de toetsen van je toetsenboard. Niet iedere controller wordt echter ondersteund. De oplossing daarvoor is World of Joysticks, een programma dat de bewegingen van de D-pad, sticks of knoppen van je joysticks omzet in toetsaanslagen. Erg eenvoudig is de software niet. Nadat je het programma hebt geïnstalleerd, krijg je een wirwar aan instellingen voorgeschoteld. Sluit je joystick aan op je pc, en wiebel met alle pookjes en druk op alle knoppen om onder Joystick Axes te zien hoe de bewegingen worden geregistreerd. Door onder AxesMapping aan te geven welke sticks voor de horizontale en verticale bewegingen zorgen, kun je de muis met je joystick bewegen. Kies onder Output voor Axis X, en kies de corresponderende stick onder Input. Welke dat is, verschilt per model. Klik vervolgens op de + om de selectie vast te leggen. Doe hetzelfde voor Axis Y. Onder Buttons Mapping kun je de knoppen op de joystick toewijzen aan toetsaanslagen. In games worden de toetsen W, S, A en D gebruikt voor de besturing. Klik op Output en druk dan op de W op je toetsenbord. Selecteer vervolgens Input en druk op de D-pad naar boven. Klik daarna op de + om de selectie vast te leggen. Doe hetzelfde voor de andere toetsen, tot je alle knoppen hebt ingesteld. Wil je zien of het werkt? Kies dan onder Mode voor Playing. Beweeg met de sticks om te zien of je de muis goed kunt verplaatsen. Klik ten slotte op de floppy om je configuratie op te slaan. Als je alle toetsen hebt gekoppeld, kan het gamen beginnen. Voor meer uitleg, bekijk het filmpje

.

©PXimport

Tip 09: Accu-check

Geschikt voor: macOS

MacBooks kampen met hetzelfde euvel als iedere laptop: de accu wordt naar verloop van tijd steeds minder sterk. Daarom is het altijd fijn om in de gaten te houden hoeveel tijd je nog hebt. macOS geeft wel in percentages aan hoe vol je accu nog is, maar niet wanneer je batterij nou echt leeg zal zijn. Battery Health 2 brengt daar verandering in. Het programma vertelt je precies hoeveel uur je accu het nog volhoudt, maar ook hoe oud de batterij is, hoe vaak hij is opgeladen en hoe gezond hij is. Zo heeft de accu van de geteste MacBook Pro in twee jaar tijd zeven procent van z’n capaciteit verloren. Nog niet iets om zenuwachtig van te worden, maar het geeft wel aan dat de laptop een maximale leeftijd heeft. De accu van nieuwe MacBooks is namelijk niet meer te vervangen. De betaalde versie van Battery Health 2 geeft ook notificaties als je batterij een bepaald niveau heeft bereikt (10,99 euro).

Tip 10: Wifi verbeteren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10; macOS

Je kunt de snelste internetverbinding in huis halen, maar als je wifi-dekking niet goed is, heb je er weinig aan. De kwaliteit van je draadloze verbinding hangt namelijk niet alleen af van het abonnement dat je hebt, maar ook van de positie van je router, het aantal wifi-signalen in de buurt en bijvoorbeeld de objecten tussen je apparaat en de router. Simpelweg je router installeren is dus niet voldoende om een goede connectie te garanderen. Xirrus, een bekende fabrikant van wifi-producten, heeft een tool gemaakt om je verder te helpen. Wi-Fi Inspector scant alle netwerken in de buurt en vertelt je gedetailleerd waar de signalen vandaan komen, welke beveiliging ze gebruiken en op welke frequentie ze zitten. Dat laatste is van belang voor de snelheid. Als alle routers in de buurt op dezelfde frequentie zitten, kunnen ze elkaar gaan storen. Zorg dus dat je router een andere frequentie gebruikt dan die van de buren. Onder het tabblad Tests vind je enkele links naar sites om de snelheid en kwaliteit van de verbinding te testen. Heb je genoeg informatie verzameld, dan biedt Xirrus ook nog het gratis programma Wi-Fi Designer aan, waarmee je de optimale positie van de router in je woning kunt bepalen.

©PXimport

Tip 11: Snel installeren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Als je net een nieuwe pc hebt gekocht of Windows opnieuw hebt geïnstalleerd, wacht je nog een vervelende taak: het installeren van alle benodigde programma’s. Een browser, mediaspeler, virusscanner, pdf-lezer enzovoort. Ninite neemt je dat werk uit handen en installeert automatisch al je essentiële programma’s. Het enige dat je hoeft te doen is naar www.ninite.com gaan en daar een vinkje zetten bij alle programma’s die je wilt installeren. Als je je selectie hebt gemaakt, klik je op Get Your Ninite om het installatieprogramma te downloaden. Vervolgens kun je na het opstarten van Ninite rustig achterover hangen, terwijl het tooltje z’n werk doet. Je hoeft geen opties te selecteren of andere keuzes te maken, Ninite installeert alle programma’s op de standaardlocatie en zorgt ervoor dat irritante werkbalken of ongewenste indringers (zie kader ‘Niet te snel klikken’) worden geweigerd. Dat bespaart je dus enorm veel tijd en frustratie.

©PXimport

Tip 12: Mega-cloud

Geschikt voor: Chrome, Firefox

MEGA is misschien wel de meest omstreden clouddienst die er bestaat. De opslagdienst – waar je grote bestanden kunt uploaden en delen met anderen – werd opgericht onder de naam Megaupload door de beruchte miljonair Kim Dotcom. Die site werd in 2012 echter platgelegd door de FBI vanwege het schenden van auteursrechten. Dotcom werd gearresteerd en vele rechtszaken volgden. Maar de beruchte ondernemer gaf niet op. Dotcom besloot het anders aan te pakken en lanceerde in 2013 MEGA, dat in tegenstelling tot Megaupload de bestanden eerst versleutelt voordat ze worden geüpload. Ook werden de servers verplaatst naar Nieuw-Zeeland om de Amerikanen buiten de deur te houden. De dienst werd al snel uitermate populair, maar kampte vooral in het begin met veel problemen. Inmiddels is Dotcom niet meer verbonden aan MEGA en is de dienst een goede concurrent geworden van bijvoorbeeld Dropbox en Box. Mega is vooral aantrekkelijk omdat het 50 GB aan gratis opslagruimte biedt. Daarnaast werkt het gemakkelijk. Maar is het ook betrouwbaar? Voor het delen van bestanden werkt de dienst heel goed. Maar misschien is het vanwege het verleden van het bedrijf beter om er geen illegale of persoonlijke bestanden op te zetten.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook. Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico, of met een overijverig beveiligingsprogramma.

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om ‘verkeerde vinkjes’ op te merken. Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

▼ Volgende artikel
5 veelgemaakte fouten bij het koken op inductie
© alfa27 - stock.adobe.com
Huis

5 veelgemaakte fouten bij het koken op inductie

Aangebrand eten, vibrerende pannen of ongelijke resultaten: wie net begint met koken op inductie kan tegen dit soort frustraties aan lopen. Gelukkig zijn ze makkelijk te voorkomen. Wij vertellen wat de meest gemaakte fouten zijn bij het koken op inductie én hoe je ze voorkomt.

In het kort

Overgestapt van gas op inductie? Dat is vaak even wennen. Wij zetten 5 veelgemaakte fouten bij het koken op een rij, zodat jij ze niet hoeft ze maken. Dit zijn ze:

  1. Verkeerde pannen gebruiken
  2. Kookzones niet goed benutten
  3. Te hoog vermogen gebruiken
  4. Boostfunctie te veel gebruiken
  5. Niet goed schoonmaken

Inductieplaat kopen?

Check hier de beste deals!

Fout 1: Verkeerde pannen gebruiken

Een klassieke fout bij het koken op inductie is het gebruik van pannen die eigenlijk niet geschikt zijn voor dit type kookplaat. Inductie werkt via een magnetisch veld dat de bodem van de pan rechtstreeks verwarmt. Zijn jouw pannen niet magnetisch, dan is het gevolg een tragere opwarming, ongelijke garing en onnodig veel energieverbruik. Soms reageert een inductiekookplaat helemaal niet op gewone pannen.

Weet je niet zeker of jouw pannen geschikt zijn voor inductie? Doe dan de magneettest: pak een (koelkast)magneet en houd 'm tegen de bodem van de pan. Plakt de magneet stevig vast? Dan is de pan geschikt voor inductie. Glijdt de magneet weg of is de magnetische werking veel te zwak? Dan kun je beter niet koken met deze pan. 

Extra tip: als je nieuwe pannen voor je inductiekookplaat wilt kopen, let dan niet alleen op de magnetische werking. Ook de dikte van de bodem is belangrijk. Pannen met een bodem van minstens 4 à 5 mm dik verminderen de kans op aanbranden en trillen bij hoog vermogen. Kies daarnaast voor keukengerei van hout of siliconen; dat voorkomt krassen aan de onderkant van de pan. 

Fout 2: Kookzones niet goed benutten

Een inductiekookplaat werkt het best met pannen die qua formaat goed door de kookzone worden herkend. Zet je een pan neer die veel kleiner is dan de kookzone, dan kan het zijn dat de plaat hem niet detecteert of dat er minder vermogen beschikbaar is. Er gaat echter geen warmte verloren: alleen het deel van de pan dat binnen het magnetisch veld valt, wordt verwarmd. Een pan die juist groter is dan de kookzone kan leiden tot ongelijkmatige verhitting, omdat alleen het middendeel voldoende wordt opgewarmd. Let er daarnaast op dat de bodem van de pan vlak en schoon is, zodat het contact met het glasoppervlak optimaal blijft. Een kromgetrokken of vuile bodem kan de werking verstoren.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Fout 3: Te snel opwarmen

Inductie warmt veel sneller op dan gas. Daardoor zetten veel mensen het vermogen al snel te hoog, met als gevolg dat olie of eten kan aanbranden. Het is slimmer om op een lagere stand te beginnen en de temperatuur geleidelijk op te voeren, zeker bij bakken of sudderen. Voor water koken mag je gerust vol vermogen gebruiken, maar bij braden is dat vaak niet nodig. Merk je dat je pan gaat trillen of de kookplaat een zoemend geluid maakt, dan staat hij waarschijnlijk te hoog. Gebruik bovendien olie of vet met een hoog rookpunt, zoals arachideolie, zonnebloemolie, kokosolie of geklaarde boter (ghee). Daarmee voorkom je dat het vet te snel verbrandt.

Fout 4: Boostfunctie te veel gebruiken 

Veel inductiekookplaten hebben een boostfunctie die het vermogen tijdelijk flink opschroeft. Ideaal om snel een pan met water aan de kook te brengen of grote hoeveelheden soep of pasta te verhitten. Voor delicate bereidingen is de booststand minder geschikt, omdat de pan dan zo heet wordt dat eten kan aanbranden of ongelijk gaart. Gebruik hem dus met beleid: handig als je snel kracht nodig hebt, maar niet bedoeld om continu op te koken.

Fout 5: Niet goed schoonmaken 

Vlekken en etensresten op je inductiekookplaat zijn niet alleen onhygiënisch, ze kunnen ook blijvende schade veroorzaken. Vooral suikers zijn verraderlijk: die kunnen bij verhitting het glasoppervlak aantasten. Ook verbrande resten laten vaak hardnekkige vlekken achter en kunnen het glas op den duur verkleuren of zelfs doen barsten. Maak de kookplaat daarom na gebruik altijd schoon. Gebruik een licht vochtige doek met een mild reinigingsmiddel, zoals een beetje afwasmiddel of een speciaal middel voor inductiekookplaten. Voor aangekoekte resten is een speciale kookplaatschraper handig. Vermijd schuurmiddelen en schuursponsjes, want die veroorzaken krassen en maken het glas dof.

▼ Volgende artikel
Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen
© JEMEE PHOTO STORE - stock.adobe.com
Huis

Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen

Heb je het gevoel dat degene met wie je chat geen mens van vlees en bloed is? De AI-chatbots worden beter. Daarom worden ze ook volop ingezet bij klantenservices, maar ook oplichters maken er graag gebruik van. Als je niet zeker weet of je met een mens of een bot communiceert, dan zijn dit enkele veelzeggende signalen.

In dit artikel geven we aan hoe je kunt herkennen of je met een AI-chatbot of een mens praat:

  • Let op onrealistisch snelle of juist vaste reactietijden
  • Vraag naar de huidige datum en check of het antwoord klopt
  • Wissel van taal en kijk of de ander probleemloos meeverandert
  • Test 24/7 beschikbaarheid door op vreemde tijden te reageren
  • Wees alert op links en controleer deze voor je erop klikt
  • Gooi een onverwachte of onzinnige opmerking in het gesprek
  • Vermijd het onderwerp waar de chatbot steeds naar terugkeert
  • Vraag om een mening over een controversieel onderwerp
  • Stel een vraag die logica vereist maar geen databron heeft

Lees ook: Van deepfakes tot gekloonde stemmen: zo bescherm je jezelf tegen AI-oplichting

Heel veel organisaties plaatsen een chatvenster op hun website waar je terechtkunt met vragen, klachten en bestellingen. Toch geven de meeste klanten er de voorkeur aan om met een persoon te praten in plaats van met een AI-chatbot. Waarschijnlijk heb je tijdens zo’n chat ook al eens gefrustreerd moeten vaststellen dat je met een chatbot aan het praten bent. In de beste gevallen neemt de menselijke klantensupport het na een tijdje alsnog over. Er gaan daarom steeds meer stemmen op om de AI op een andere manier in te zetten voor een verbeterde menselijke klantenondersteuning. De interne medewerkers worden bijvoorbeeld uitgerust met AI-gedreven informatie.

De AI-chatbots die fraudeurs inzetten om geloofwaardige gesprekken te houden, gaan nog verder. De oplichters worden daarin ook steeds creatiever en assertiever. AI-gedreven oplichting is extreem gevaarlijk, omdat de reacties en schrijfstijl griezelig echt aanvoelen. Bovendien kunnen AI-tools je gegevens van sociale media verzamelen om op maat gemaakte oplichting te creëren. Oplichters doen een beroep op AI om nepprofielen te maken op datingsites en apps. Ze creëren aantrekkelijke foto’s en gebruiken automatische chats om een band met je op te bouwen. Nadat ze je vertrouwen hebben gewonnen, hangen ze een dramatisch verhaal op en vragen je om geld of hulp. Met de volgende negen tips kun je zulke chatbots herkennen, maar maak je geen illusies: het wordt steeds moeilijker om AI te ontmaskeren.

1 Let op vertraging

Een chatbot verraadt zich onmiddellijk als hij razendsnel en heel uitvoerig reageert. Geen mens leest en interpreteert een vraag, bedenkt een antwoord en typt acht regels tekst in drie seconden Dat weten oplichters ook en daarom zorgen ze in hun scripts voor een vertraging. Let dus op de reactietijd. AI-reacties volgen doorgaans direct of hebben een consistente vertraging, terwijl mensen op de ene vraag langer moeten nadenken dan over de andere.

De meeste bots gebruiken een vaste vertraging, onafhankelijk van de lengte van hun antwoord. Soms kan een simpele reactie als ‘Hallo’ of ‘Bedankt’ tien tot vijftien seconden duren voordat dit op het scherm komt. Merk je zo’n consistente vertraging op, ongeacht de lengte van de tekst, dan kan het gaan om een bot.

Een andere veelgebruikte methode om een mens te imiteren, is een vertraging die is ingesteld op het aantal woorden in het antwoord. Bijvoorbeeld: drie seconden voor korte antwoorden, acht seconden voor gemiddelde antwoorden enzovoort. Probeer de antwoordtiming voor de verschillende lengte van antwoorden vast te leggen om na te gaan of er enige consistentie is.

In drie seconden stond dit antwoord op het scherm, duidelijk een chatbot.

2 Vraag naar de huidige datum

Het klinkt gek, want waarom zou een mens je de huidige datum vertellen? Bots daarentegen beantwoorden elke vraag, zelfs als ze het antwoord niet weten. AI-hallucinatie is de term die we gebruiken voor een antwoord dat niet gebaseerd is op de werkelijkheid. Gek genoeg slaan chatbots bij deze simpele vraag de bal compleet mis. Dat komt doordat de bots die gebruikt worden voor oplichting in tegenstelling tot ChatGPT of Gemini geen toegang hebben tot gegevens die voortdurend worden bijgewerkt. Dat betekent dat ze geen flauw idee hebben welke dag het vandaag is. Als je dit vraagt, is het mogelijk dat ze een datum geven die minstens een paar maanden oud is. Als het geen bot, maar toch een mens is, dan zal die op zijn minst polsen waarom je die vraag stelt, voordat hij je het juiste antwoord geeft.

Ehm, we zijn toch echt meer dan twee jaar verder in de tijd …

3 Gebruik een andere taal

De meeste bots die zich zoals mensen moeten gedragen zijn niet afgestemd op één bepaalde taal. Als je met ze praat in het Engels en plots overschakelt naar het Nederlands of IJslands zullen ze je begrijpen en zelfs in de nieuwe taal antwoorden. Als je geen andere taal kent, kun je gebruikmaken van een online vertaler. Om er zeker van te zijn dat je te maken hebt met AI, schakel je een paar keer over naar verschillende talen.

Vreemd, de andere kant spreekt net zo vlot Nederlands als IJslands.

Human or Not

Human or Not is een gratis online tussendoortje. De game is gebaseerd op een experiment in 1950 gemaakt door Alan Turing om te testen in hoeverre een machine voor een mens kan doorgaan. Het opzet is eenvoudig: na twee minuten chatten moet je beslissen of je met een mens of met een AI-bot hebt gechat.

Je surft hiervoor naar www.humanornot.ai en klikt op de groene knop Start Game. De chatbox zoekt even naar een partner. Soms chat je met een AI-bot en soms ben je verbonden met een andere speler die op zijn beurt ook probeert uit te zoeken of je een mens of een AI-bot bent.

Ook andere deelnemers worden ingezet om Human or Not te testen.

4 Test de beschikbaarheid

AI-chatbots zijn in staat om 24/7 oplichting uit te voeren en kunnen zich op duizenden mensen tegelijk richten. Op sociale media circuleren nepprofielen die behoorlijk overtuigend zijn, maar ze zijn meestal veel te actief in vergelijking met normale mensen. Als je vermoedt dat je bevriend bent geraakt met een AI-bot, dan krijg je zekerheid door zijn beschikbaarheid te testen. Probeer dus op vreemde tijden, zoals midden in de nacht, met dit contact te praten. Als die altijd snel antwoordt, dan weet je hoe laat het is.

Deze is ten minste eerlijk.

5 Wantrouw externe links

Een tactiek die vaak wordt gebruikt, is dat degene waarmee je chat je links stuurt naar andere websites. Net zoals bij e-mail ga je natuurlijk niet lichtzinnig op zo’n link klikken. Je kunt immers op een phishingsite of andere kwaadaardige website terechtkomen waar je software op je systeem downloadt die je veiligheid in gevaar brengt. Controleer eventueel met externe hulpmiddelen of deze links veilig zijn.

Wees extra wantrouwig als een chatbot je naar een link verwijst.

6 Doe iets onverwachts

Een truc die vaak uitsluitsel geeft, is het maken van een onverwachte, zelfs van de pot gerukte opmerking. Vraag hen dus iets onzinnigs of irrelevants. Terwijl je aan het chatten bent, gooi je er bijvoorbeeld een van deze quotes tussen: “Ik denk dat het heel belangrijk is om te luisteren naar wat onze moeders en vaders ons vertellen te doen, en al onze melk op te drinken en al onze groenten op te eten. Vind je ook niet? ” of “Kun je mij een antwoord geven dat niet droger is dan de Sahara en ondraaglijk voorspelbaar?” “Waarom zeggen ze: ‘Drie is gezellig, maar vier is te veel?’” Je brengt een AI-bot hiermee niet van zijn stuk. De AI-bot zal in het eerste voorbeeld zelfs uitweiden over het belang van gehoorzaamheid aan je ouders. Echte mensen zullen verward reageren met iets in de aard van: “Hè?! Wat is dit?”

Wanneer de ander op zo’n onzinnige quote reageert, weet je dat het om een chatbot gaat.

7 Vermijd de fuik

AI-bots van oplichters worden geprogrammeerd om je steeds naar een bepaald onderwerp te leiden. Ze proberen je naar een bepaald internetadres te sturen of ze proberen je bijvoorbeeld te overtuigen om te investeren in cryptomunten. Wanneer je merkt dat ze zo’n uitgesproken interesse hebben in een specifiek onderwerp, dan vermijd je dat thema en verander je telkens van onderwerp. Als het gaat om een AI-bot dan zal hij je steeds proberen terug te brengen naar het interessegebied waarvoor hij geprogrammeerd is. Een mens begrijpt wel dat je geen interesse hebt en gaat verder.

©Supatman - stock.adobe.com

Malafide chatbots proberen je telkens in een bepaalde richting te sturen.

8 Vraag om een mening

Een chatbot heeft geen eigen mening. Bij controversiële onderwerpen zal hij steeds het antwoord in het midden proberen te houden. Stel een vragen als: “Vind je Donald Trump een narcistische president?”, “Moeten dieetpillen verboden worden?”, “Moeten scholen uitgebreide seksuele voorlichting geven?” of “Is klimaatverandering een serieus probleem dat dringende actie vereist, of is het overdreven?”. Je zult dan nooit een ja of nee krijgen. De chatbot ontwijkt de vraag of geeft een neutraal antwoord waardoor je niet weet of de AI voor of tegen het onderwerp is.

Een chatbot neemt nooit een expliciet standpunt in.

9 Doorprik de logica

Een AI-bot die met het internet is verbonden, kan vrijwel alle data benaderen. Probeer de logica te doorprikken met een uitdagende vraag waarvan het antwoord niet in een toegankelijke database zit. Een truc die vrijwel (voorlopig) altijd werkt, is vragen hoeveel een bepaalde letter in een onbestaand woord voorkomt. Stel bijvoorbeeld de vraag: “Hoeveel keer komt de letter t voor in het woord ‘eeooeotetto’.” De antwoorden die wij kregen waren: 2, 4 en 5.

De bot kan geen bepaalde letters tellen van een onbestaand woord.

Watch on YouTube