Je hebt vast veel Word-documenten aangemaakt in je leven. Dat is niet zo ingewikkeld, maar wanneer je een boek, scriptie of rapport wilt maken, dan komt er meer bij kijken. Denk aan onderdelen als een cover, een voorwoord, een inhoudsopgave, paginering en voet- en eindnoten. Wil je een eigen boek maken in Word? We behandelen hier de belangrijkste facetten.

We gebruiken voor dit artikel MS Word 365, maar alle technieken zijn bruikbaar in MS Word 2019 en 2016. Heel wat tips kun je ook in oudere Word-versies toepassen. We gaan zoveel mogelijk te werk in de volgorde van je boek: van coverpagina, voorwoord en inhoudsopgave tot tekstopdeling, paginering, eindnoten en index.

Je hoeft dit natuurlijk niet in deze volgorde uit te voeren. We kunnen ons voorstellen dat bijvoorbeeld de cover, het voorwoord en de inhoud achteraf nog de nodige aandacht krijgen. Maar het is wel goed om alles goed door te nemen voordat je met je magnum opus begint.

Cover toevoegen

We gaan ervan uit dat je ook de coverpagina op een thuisprinter afdrukt. Je kunt je cover natuurlijk creëren met een grafisch ontwerpprogramma als MS Publisher of het gratis Inkscape. Je kunt zelfs een fotobewerkingstool gebruiken, maar wij houden het hier bij MS Word.

Een snelle en tegelijk fraaie manier om een coverpagina toe te voegen gaat via het menu Invoegen, waar je links op Pagina’s klikt en Voorblad selecteert. Je kunt hier uit zestien ontwerpen kiezen. Vervolgens vervang je de voorbeeldtekst maar door je eigen tekst. De pagina-elementen kun je gerust verplaatsen en schalen.

©PXimport

Werken met een hoofddocument

Belangrijk om over na te denken is of je je boek in één Word-document opslaat of dat je voor elk hoofdstuk een apart document aanmaakt. Een enkel document is makkelijker te beheren, maar wordt na verloop van tijd wel logger om mee te werken. In principe kun je het boekwerk in vrij willekeurige delen opsplitsen, natuurlijk wel op basis van hetzelfde stijlsjabloon. Later kun je de diverse documenten samenbrengen met het oog op de zonet vermelde onderdelen.

We willen je ook wijzen op het concept hoofddocument zoals Word dat begrijpt. Creëer een nieuw document en noem dat bijvoorbeeld hoofddocument.docx. Vervolgens open je het menu Beeld en klik je op Overzicht. Vul nu onder elkaar de verschillende (sub)titels van je boekwerk in. Maak hierbij gebruik van de aangeboden niveaus (Niveau 1 tot 9), links op het lint. Kies voor Document weergeven zodra je hiermee klaar bent. Druk op Ctrl+A om alles te selecteren, klik op Maken, waarna je het document nogmaals bewaart.

©PXimport

Je zult zien dat elk hoofdstuk in een eigen kader wordt opgenomen en in een afzonderlijk bestand terechtkomt. Klik nu op Overzichtsweergave sluiten, positioneer de tekstcursor bovenaan je document, open het menu Verwijzingen, klik op Inhoudsopgave en kies een automatische inhoudsopgave.

Sluit het opgeslagen document af en roep het weer op. Je kunt nu van hieruit naar de subdocumenten doorklikken (via Ctrl+muisklik) en die van inhoud voorzien.

©PXimport

Daarna open je de overzichtsweergave van je hoofddocument en klik je op Subdocumenten uitvouwen. Sluit de overzichtsweergave, selecteer je inhoudsopgave en kies Tabel bijwerken. Lijkt dit concept je iets, dan kun je op basis hiervan je boekwerk verder samenstellen.

Inhoudsopgave maken in Word

We blijven nog even bij de inhoudsopgave. Handmatig een inhoudsopgave maken, is niet handig. Die moet je dan bij elke wijziging zelf aanpassen. De inhoudsopgave is in Word gelukkig te automatiseren. Maar dat lukt alleen goed als je in de verschillende (sub)hoofdstukken een consistente opmaakstijl hebt aangehouden.

In het menu Start, bij de rubriek Stijlen kun je hiervoor Kop 1, Kop 2, et ceteraselecteren. Zodra je Kop 2 hebt toegepast komt ook Kop 3 tevoorschijn en daarna de rest.

Je kunt weliswaar ook andere stijlen voor je documenthiërarchie gebruiken, maar dan moet je zelf wel aangeven welke stijl Word als niveau 1, 2, 3… moet beschouwen. Plaats je tekstcursor hiervoor in het tekstdeel, open het tabblad Verwijzingen, kies Tekst toevoegen en duid het gewenste niveau aan.

©PXimport

Om je inhoudsopgave te plaatsen gebruik je het liefst een lege pagina. Ga opnieuw naar Verwijzingen en klik op Inhoudsopgave, waar je een gepaste lay-out aanduidt. De inhoudsopgave verschijnt nagenoeg meteen. Klik op Inhoudsopgave, Aangepaste inhoudsopgave als je nog een of ander wilt aanpassen.

Om gewijzigde tekst in je inhoudsopgave aan te passen, kies je bij Verwijzingen de optie Bijwerken, In zijn geheel bijwerken.

Pagina's zonder paginanummer

Vaak is het zo dat bij een voorwoord geen paginering wordt opgenomen of toch minstens een afwijkende paginering. Hoe krijg je nu de gewenste paginanummers op specifieke pagina’s?

Je zou in principe kunnen starten van een sjabloon dat al in de gewenste nummering voorziet. In dat geval open je Bestand, Nieuw en zoek je naar pagina nummering bij Online sjablonen zoeken. Uiteraard kun je ook zelf de gewenste nummering aangeven.

Normaal gesproken voeg je paginanummers toe vanuit een kop- of voettekst. We gaan er even vanuit dat je onderaan de oneven en even pagina’s een andere lay-out wilt (zodat het paginanummer ook bij een dubbelzijdige afdruk aan de buitenste rand verschijnt) en dat je enkele beginpagina’s, zoals die van je voorwoord, buiten deze paginanummering wilt houden.

We beginnen met het laatste. Positioneer de cursor onderaan de laatste pagina van je voorwoord, open het menu Indeling en kies Invoegen, Eindemarkeringen, Volgende pagina (bij Sectie-einden). We raden je aan in het menu Start op de knop ¶ (Alles weergeven) te klikken zodat je de (verborgen) markering ziet verschijnen.

©PXimport

Vervolgens klik je in het voettekstgebied van de pagina die meteen na je voorwoord komt. In het lint verschijnen nu de opties voor Koptekst en voettekst. Hier plaats je een vinkje bij Even en oneven pagina’s verschillend en klik je op Aan vorige koppelen zodat de indicatie Zelfde als vorige net boven je voettekst verdwijnt. Vervolgens klik je links op Paginanummer, Huidige positie en kies je een geschikte nummerweergave.

Druk nu enkele keren op Tab tot het nummer correct is gepositioneerd. Klik opnieuw op Paginanummer, kies Opmaak paginanummers en vul 1 in bij Beginnen bij.

©PXimport

Dubbelklik in je document om de voettekst te sluiten en herhaal de procedure voor de voettekst op een even pagina, waarbij je deze keer de voettekst wel aan de vorige gekoppeld laat en de nummering nu uiterst links positioneert.

Eventueel geef je afzonderlijke paginanummers aan je voorwoord. Je kunt kiezen voor een ander type: bij Opmaak paginanummers, Nummering kun je bijvoorbeeld Romeinse cijfers selecteren. Overigens kun je in je kop- of voettekst ook andere elementen opnemen, zoals een titel, je naam en de datum.

Voetnoten en eindnoten toevoegen

In een (wetenschappelijke) non-fictietekst wil je wellicht ook voet- of eindnoten toevoegen. Dat gaat vrij makkelijk in Word. Klik op de plaats waar je een voet- of eindnoot wilt koppelen. Open het menu Verwijzingen en kies Voetnoot invoegen of Eindnoot invoegen.

Standaard verschijnt een lijntje onderaan de pagina (bij voetnoot) of achteraan je document (bij eindnoot), met daaronder een cijfer waarachter je de voet- of eindnoot kunt intikken. Dubbelklik op dit cijfer om meteen naar de koppeling in je document terug te keren.

Uiteraard hoef je niet tevreden te zijn met de standaardlay-out van deze voet- of eindnoten. Ga opnieuw naar het menu Verwijzingen en klik het pijltje rechtsonder de rubriek Voetnoten aan. Er verschijnt een dialoogvenster waar je Voetnoot of Eindnoot aanvinkt en alle instellingen naar wens aanpast, zoals het type en of de telling al dan niet bij elke pagina of sectie opnieuw moet beginnen. Bij Wijzigingen toepassen op leg je vast of de aanpassingen zich alleen op de huidige sectie of in het gehele document moeten doorzetten.

©PXimport

Index aanmaken

Een index tot slot is een lijst met termen die in je boekwerk aan bod zijn gekomen, inclusief de paginanummers waar deze te vinden zijn. Je zult begrijpen dat het opzetten van zo’n index de nodige voorbereiding vergt. In een eerste fase markeer je alle vermeldingen in je tekst, bij voorkeur in volgorde van het begin tot het einde. Markeer het woord of tekstdeel zoals je dat ook in de index wilt zien verschijnen.

Open het menu Verwijzingen en klik in de rubriek Index op Item markeren. Bij Hoofdgegeven verschijnt standaard de tekst die je had gemarkeerd, maar dat kun je hier nog aanpassen. Stel dat je het woord Eindemarkeringen hebt gemarkeerd, maar in de index wil je de lezer gewoon doorverwijzen naar de term Secties, dan vink je Kruisverwijzing aan. Hier vul je vervolgens Zie Secties in, zodat in de index zal verschijnen: Eindemarkeringen -> Zie Secties.

©PXimport

Meteen nadat je met Markeren hebt bevestigd, toont Word alle markeringen. Die zien eruit als {XE “<naam-verwijzing>“ }Via de knop Alles weergeven op het tabblad Start maak je die snel weer (on)zichtbaar. Heb je alle vermeldingen gemarkeerd, dan is het tijd voor de eigenlijke index, bijvoorbeeld op een nieuwe pagina op het einde van je boekwerk.

Open alweer Verwijzingen en klik in de rubriek Index op Index invoegen. In het dialoogvenster kun je allerlei opmaakelementen instellen, zoals het aantal kolommen voor je trefwoorden, de uitlijning van de paginanummers en het eventuele opvulteken en de indeling (de stijl, bijvoorbeeld Modern of Decoratief. Bevestig met OK.

Via de knop ¶ (Alles weergeven) in het Start-menu kun je nog wijzigingen aanbrengen. Houd er rekening mee dat je de index na je eventuele aanpassingen nog moet hernieuwen: ga naar Verwijzingen en klik op Index bijwerken in de rubriek Index. Nu is je boek compleet!

Een houten terras geeft je tuin direct sfeer. Maar hout is, anders dan natuursteen of beton, gevoelig voor weer, vuil en vergrijzing. Zonder goed onderhoud kan een mooi terras al na een paar seizoenen zijn glans verliezen. Daarom is het slim om je vlonderterras een paar keer per jaar aan te pakken. Hoe, dat lees je hier.

Lees ook: Verzakt terras of pad zelf herstellen? Zo doe je dat!

Verplaats eerst alle planten, meubels en bloempotten, zodat je overal goed bij kunt. Veeg vervolgens bladeren, takjes en ander los vuil weg met een bezem. Zand, stof en aarde die diep in de nerven van het hout zijn getrokken, krijg je daar niet mee weg. En ook de groene aanslag blijft dan gewoon zitten. Daar heb je meer voor nodig – bijvoorbeeld een speciale terrasreiniger of een hogedrukreiniger met terrasopzetstuk. Pas wel op bij houten vlonders: te veel druk kan het oppervlak beschadigen. Weet je niet zeker hoe het hout reageert? Test het dan eerst op een onopvallend plekje. 

Terrasreiniger of hogedrukreiniger?

Voor houten vlonders zijn terrasreinigers met elektrische borstelrollen bijzonder geschikt. Ze combineren kracht met zachtheid en gebruiken relatief weinig water. De roterende borstels maken het vuil los zonder dat je zelf hoeft te schrobben. Tegelijkertijd spoelen de geïntegreerde sproeiers het vuil direct weg. Ideaal voor grote oppervlakken van bijvoorbeeld geïmpregneerd grenen of lariks.

Een hogedrukreiniger kan ook, mits je zorgvuldig werkt. Hout is gevoelig voor te hoge druk of te veel wrijving. Vooral zachtere houtsoorten zoals vuren en beuk kunnen beschadigen bij verkeerd gebruik. Kies daarom altijd de juiste stand of gebruik een speciaal opzetstuk voor terrassen. Die verdeelt het water gelijkmatig en voorkomt dat vuil opspat. Dankzij de brede, waaiervormige waterstraal en de instelbare afstand tot het hout maak je het oppervlak schoon zonder risico op beschadiging. Blijf het opzetstuk in beweging houden om strepen te voorkomen.

Gebruik je de hogedrukreiniger zonder opzetstuk? Kies dan voor een brede, waaiervormige straal en houd minimaal 20 centimeter afstand tot het hout. Zo voorkom je beschadigingen aan het oppervlak.

©Kärcher

Reinigingsmiddelen voor extra effect

Bij veel hogedrukreinigers kun je een houtreiniger toevoegen via een ingebouwd reservoir of een externe slang. Zo’n middel helpt niet alleen om hardnekkig vuil los te weken, maar verzorgt het hout tegelijk. Het beschermt tegen vocht en uv-straling, waardoor kleur en structuur beter behouden blijven. Een aparte behandeling met olie is dan vaak overbodig, tenzij je het hout extra wilt voeden of opnieuw op kleur wilt brengen.

Extra tips:

🪵 Reinig altijd met de nerf mee om beschadiging te voorkomen.
🪵 Laat het hout na reiniging goed drogen, vooral als je daarna een beschermmiddel wilt aanbrengen.
🪵 Gebruik bij voorkeur milieuvriendelijke reinigers, zeker als je terras grenst aan beplanting of gazon.
🪵 Maak het terras in ieder geval minimaal een keer schoon in het voorjaar en opnieuw voor de winter begint.

Tot slot

Een houten terras vraagt wat aandacht, maar je krijgt er veel voor terug. Door regelmatig schoon te maken, voorkom je aanslag en verwering en blijft het hout in goede conditie. Of je nu kiest voor een borstelmachine, hogedrukreiniger of gewoon wat handwerk: met de juiste aanpak ligt je vlonder er het hele jaar verzorgd bij.

Met een adviesprijs van 429 euro zit de Bowers & Wilkins Px7 S3-koptelefoon iets onder de gangbare prijzen van marktleider Sony WH-1000XM6. Beide producten mikken op hetzelfde publiek – is dit dan het moment om een paar tientjes te kunnen besparen?

De Bowers & Wilkins Px7 S3 is een draadloze over-ear hoofdtelefoon die, door zijn adviesprijs van 429 euro, in het hogere segment valt. Hij is voorzien van actieve ruisonderdrukking en richt zich op het leveren van een gedetailleerde geluidsweergave. Als opvolger van de Px7 S2e brengt de S3 verschillende technische verbeteringen en een aangepast ontwerp. Je luistert via bluetooth, maar kunt ook kiezen voor de meegeleverde usb-c-kabel – die tevens dient om de batterij op te laden.

De Bowers & Wilkins Px7 S3 is uitgerust met nieuw ontworpen 40mm-drivers en ondersteunt de Qualcomm aptX Lossless-codec. Daarmee kun je, in combinatie met een geschikt bronapparaat, audio streamen in cd-kwaliteit (16-bit/44,1kHz). Naast aptX Lossless ondersteunt de hoofdtelefoon ook andere codecs zoals aptX Adaptive, AAC en SBC. Intern zorgt een digitale signaalprocessor (DSP) voor de verwerking en fijnafstemming van het geluid.

©Wesley Akkerman

Metaal, kunststof en stof

Voor de constructie van de Px7 S3 zijn materialen als metaal, kunststof en stof gebruikt. Vergeleken met eerdere modellen is het ontwerp iets slanker geworden, met als resultaat een lager gewicht en een compacter profiel. De bediening van het volume, afspelen en het aannemen van gesprekken gebeurt gelukkig via fysieke knoppen (en niet via vervelende aanraakgevoelige oorschelpen). De hoofdtelefoon wordt geleverd met een hard opbergetui dat is afgestemd op het nieuwe, slankere ontwerp. Opvouwen is helaas niet mogelijk.

Zoals gezegd is de Px7 S3 voorzien van actieve ruisonderdrukking om omgevingsgeluid te reduceren. Voor die functie en voor spraakopname tijdens telefoongesprekken maakt de hoofdtelefoon gebruik van een systeem met in totaal acht microfoons. Vier van deze microfoons zijn specifiek bedoeld voor het meten en filteren van het omgevingsgeluid voor de anc, terwijl de overige microfoons zich richten op het opvangen van de stem van de gebruiker. Via de bijbehorende Bowers & Wilkins Music-app kun je de mate van ruisonderdrukking en andere instellingen aanpassen. Ten opzichte van zijn voorgangers is de app overigens niet aangepast. Behalve de instellingen voor de noise cancelling vind je in de app ook een handmatige equalizer en opties om je muziek te bedienen.

©Wesley Akkerman

Px7 S3 vs. Px7 S2e vs. WH-1000XM6

Ten opzichte van het vorige model, de Px7 S2e, zijn er bij de Px7 S3 een aantal duidelijke vernieuwingen doorgevoerd. De nieuwe versie beschikt over de eerdergenoemde aptX Lossless-ondersteuning, wat de S2e niet heeft. Het aantal microfoons is verhoogd van zes naar acht, waardoor de actieve ruisonderdrukking en gesprekkwaliteit beter zijn. Ook heeft Bowers & Wilkins de interne drivers en de digitale signaalverwerking herzien. Daarnaast is het fysieke ontwerp aangepast, resulterend in een slankere en lichtere bouw. Het oogt ook allemaal net wat strakker. Dat gezegd hebbende vinden we de Sony WH-1000XM6 wat beter zitten. De cups zijn groter (waardoor kleine oorbellen niet in je nek prikken) en de band zit iets minder strak.

De batterijduur van de Px7 S3 bedraagt maximaal dertig uur met anc aan; dat is vergelijkbaar met de Sony, maar loopt iets achter op andere concurrenten. De snellaadfunctie biedt na vijftien minuten opladen pakweg zeven uur luisterplezier. Verder is de koptelefoon voorbereid op support voor LE Audio en Auracast, maar die functies zijn op dit moment nog niet beschikbaar.

©Wesley Akkerman

Gedetailleerd en verfijnd

De geluidskwaliteit van de Px7 S3 is gedetailleerd en verfijnd, met een karakter dat je dicht bij de muziek brengt. Het voelt alsof je midden in de opname zit. De bas klinkt krachtig en diep, maar blijft goed onder controle en dringt zich niet op. Het midden- en hooggebied is helder en je hoort een mooie scheiding tussen instrumenten, waardoor alles goed te volgen blijft. De ruisonderdrukking werkt overtuigend, al hoor je onderweg nog wel geluiden van je omgeving.

Vergeleken met zijn voorgangers biedt de Px7 S3 duidelijk meer detail en ruimtelijkheid, waardoor eerdere modellen wat vlak kunnen klinken. Ten opzichte van zijn concurrenten onderscheidt hij zich door een intiemere presentatie. Waar andere modellen soms een breder, opener geluidsbeeld hebben, legt de Px7 S3 de focus op de controle en textuur binnen de muziek, wat resulteert in een andere, meer gefocuste luisterervaring. De Sony klinkt wat meer open en dynamischer – of dat fijner is, hangt af van je eigen voorkeur.

©Wesley Akkerman

Bowers & Wilkins Px7 S3 kopen?

Of de Bowers & Wilkins Px7 S3 het geld waard is, hangt af van wat je belangrijk vindt. Het geluid is helder en gebalanceerd, met een stevige maar beheerste bas. De ondersteuning voor aptX Lossless is een pluspunt voor wie hoge kwaliteit zoekt. Ook het ontwerp en de fysieke knoppen voelen doordacht aan.

Toch blinkt de Px7 S3 niet op elk vlak uit. De concurrent van Sony zit comfortabeler en biedt betere ruisonderdrukking, vooral voor onderweg. De keuze komt neer op voorkeur: geef je de voorkeur aan het gelaagde, precieze geluid van B&W, of juist aan de ruimere, energiekere klank van anderen? Het ontwerp en de bediening kunnen daarbij de doorslag geven.