De afgelopen maanden is ChatGPT veelvuldig in het nieuws geweest. Door middel van artificiële intelligentie (AI) is deze dienst in staat geloofwaardige chats en teksten te genereren op basis van jouw eisen. Microsoft en Google zijn er als de kippen bij om AI ook te gebruiken.

Is het een technologische race tussen Microsoft en Google? Of willen de techgiganten dolgraag de aandacht afleiden van de negatieve tendens rondom de massa-ontslagen? Hoe dan ook: AI is volgens de bedrijven de moeite waard om veel mankracht en publiciteit op te zetten. Sterker nog: beide techbedrijven stellen dat AI de toekomst van zoekmachines is.

Het is dan ook een race geworden tussen beide bedrijven om te laten zien wie het eerst AI toepast. Uit het niets verscheen dinsdagavond een persbericht van Google over Bard. De dienst die net als ChatGPT teksten kan genereren op basis van ingevoerde eisen, zoekopdrachten in dit geval. Maar waarom een persbericht op een maandagavond, terwijl er voor woensdag een grote aankondiging in Parijs gepland stond? Mogelijk had een plotselinge aankondiging van Microsoft op dinsdagavond daar invloed op. Want ook Microsoft introduceerde een gelijkwaardige dienst, die geïntegreerd wordt in Bing. De AI-race is ingezet.

Wat is ChatGPT?

Maar wat is ChatGPT? Sinds het najaar van 2022 is ChatGPT in het technieuws opgedoken… En eigenlijk nooit meer weggegaan. ChatGPT (waarbij GPT staat voor ‘Generative Pre-trained Transformer’) is in staat chatgesprekken te voeren met mensen en teksten te genereren. Hiervoor worden talloze online bronnen en conversaties geraadpleegd. ChatGPT is overigens niet de eerste AI die hiertoe in staat is. Maar wel de eerste uitvoering die indrukwekkend goed werkt. Al eerder in 2016 bijvoorbeeld lanceerde Microsoft op Twitter chatbot Tay. Door de chatbot openbaar zijn werk te laten doen kon deze veel leren over interactie met mensen. Hoe meer interactie, hoe meer de chatbot leert. Het liep echter uit op een PR-ramp voor Microsoft omdat Tay binnen korte tijd verschrikkelijke racistische uitingen tweette, waarna de bot vluchtig offline gehaald werd. Om er nooit meer wat van te horen.

©PXimport

ChatGPT gaat verder dan interactie. De AI is in staat hele teksten te genereren. Ongeacht het nu rijmpjes, liedjes, verhalen of droge informatie is. De AI spreekt vele talen en doet precies wat je in de tekstomschrijving invoert. Nu al is de impact groot. Studenten gebruiken het zelfs om essays en boekverslagen te laten maken. Het is lastig na te gaan of een tekst nou door ChatGPT is geschreven of door een mens.

Toch zijn er wat ethische kanttekeningen. Zo’n AI doet gewoonweg alles wat je vraagt. Dus als je bijvoorbeeld de controversiële opdracht geeft om een overtuigend betoog te schrijven van 500 woorden waarin mensen in het algemeen wordt aangeraden geen Coronavaccin te nemen, dan levert dat nog best een geloofwaardig schrijfsel op. Ongeacht dat de inhoud schadelijk en mogelijk zelfs onjuist is. Ondanks dat de techniek gevorderd is en de bronnen uitgebreid is dat ook geen garantie op een accuraat tekstueel eindresultaat. Zo zijn er ethische vraagstukken als het aankomt op de nieuwe techniek en moeten ontwikkelaars zich buigen over of antwoorden op commando’s aan AI (of AI in zoekmachines) wel kloppen.

AI is de toekomst

Ondanks de ophef wordt deze ontwikkeling als buitengewoon belangrijk gezien. Microsoft-baas Satya Nadella stelt zelfs dat AI de toekomst van zoeken is. Wanneer je een vraag typt in de zoekmachine kun je met goede AI een waardevol antwoord krijgen. Dit is helemaal het geval als je een vraag stelt aan een spraakassistent.

Microsoft lijkt ChatGPT helemaal te omarmen, door miljardeninvesteringen te doen in het bedrijf achter de AI en met plannen om ChatGPT te integreren in allerlei diensten. Denk aan bijvoorbeeld in Word, waarbij het je kan helpen bij het schrijven van je document of in Teams, waarbij vragen aan collega’s eerst kunnen worden opgelost met een AI-antwoord. Ook ontwikkelt Microsoft een gelijkwaardige AI, die zijn debuut maakt in de eigen zoekmachine Bing en ook in de browser Edge moet verschijnen. Ondanks verwoede pogingen om Bing en Edge relevant te maken, laten de gebruikscijfers van beide het tegenovergestelde zien. Wat dat betreft kan Microsoft zichzelf als uitdager zien. Microsoft hoeft geen grote inkomsten te riskeren door met AI te sleutelen aan Bing, in tegenstelling tot Google. Het risico lijkt kleiner… Zolang Microsoft het ethische vraagstuk niet (weer) uit het oog verliest.

Microsoft kondigde bij zijn persevenement aan dat er een gesloten testomgeving is opgezet voor gebruikers om de AI in Bing te testen. Ook Google heeft Bard voor een select testpubliek opengezet.

Google en AI

Die dominantie op zoekmachine- en browsergebied heeft Google wél. Hetzelfde kan gezegd worden over de spraakassistent van Google, die ook veel te winnen heeft met AI. Google lijkt daarom iets voorzichtiger, ze hebben meer te verliezen. Maar kunnen anderzijds de ontwikkeling niet negeren.

Google omarmt ChatGPT niet zoals Microsoft dat ook doet. Het leunt op het nieuw geïntroduceerde Bard en de rijke ervaring die het bedrijf al heeft opgedaan als het aankomt op AI. Dat laatste kreeg dan ook de focus tijdens de presentatie van Google over de toekomst van Google’s zoekmachine. In gelijke bewoordingen als Microsoft gaf Google eveneens aan dat AI de toekomst is van zoekmachines. Zonder de woorden ChatGPT en Microsoft te gebruiken. Terwijl het er dik bovenop ligt dat beide met argusogen worden gevolgd.

Bard kwam kort aan bod, waarbij de zoekmachine werd gebruikt voor het beantwoorden van een vraag. In dit geval welke auto’s geschikt zijn voor een familie, vervolgd door een vraag wat de voor- en nadelen zijn van een elektrische variant. De antwoorden op de gebruikersvragen komen voort uit AI. Waarbij Prabhakar Raghavan van Google vertelde wat er achter de schermen gebeurt. Bijvoorbeeld het concept ‘NORA’, oftewel: no right answer. Bij sommige vragen kun je meerdere suggesties geven. Zoals dat ook gebeurde bij de zoekopdracht in de demo.

Toch heeft ook Google ethische uitdagingen, gecombineerd met een geschaad vertrouwen als het aankomt op privacy en al-dan-niet betaalde inhoud. Want als je Google vraagt welke auto geschikt is voor jou en je familie, hoe weet je zeker dat het antwoord niet beïnvloed is door een adverteerder? Wil je je vraag over een lichamelijke klacht wel stellen aan een zoekmachine met zo’n privacy-reputatie?

Google is al ver met AI

Toch ging het voornamelijk om de AI die Google al wél heeft. Dat is niet zoals de tekst- en chat-AI van ChatGPT, maar met geavanceerde beeldherkenning van Google Lens bijvoorbeeld. Deze dienst ziet Google ook als de nabije toekomst van zoekmachines, bijvoorbeeld voor vertalingen en zoeken.

Nu ChatGPT zijn intrede heeft gemaakt lijken bedrijven als Google en Microsoft zo hard mogelijk te willen schreeuwen. Het is mooie PR als moeilijke vragen worden beantwoord en werk uit handen wordt genomen door krachtige teksten te genereren: van sollicatiebrieven tot Sinterklaasgedichten. Een kleine ethische misrekening brengt weer flinke PR-uitdagingen met zich mee. Met de komst van ChatGPT is de AI race is nu echt losgebarsten. Daar gaan we in praktijk nog veel van merken.

De Renault Rafale heeft indruk gemaakt met zijn opvallende design en innovatieve hybride techniek. Nu presenteert Renault een nieuwe variant: de Rafale E-Tech 300 plug-in hybrid 4X4 Atelier Alpine. Irwin van InstaAutoVlog deelt zijn ervaringen in dit artikel en een bijbehorende video.

Incognito stekkerversie

Onder de zuid-Franse zon reed ik in de plug-in hybride Renault Rafale E-Tech 300, uitgevoerd in de topversie Atelier Alpine. Dit model valt op door specifieke details zoals 21-inch Diamond Cut lichtmetalen wielen met Continental SportContact 7 banden, een hoogglans zwarte achterspoiler en badges op de voorste zijschermen. De laadpoort, subtiel verwerkt in het zijpaneel, is de enige aanwijzing dat dit om een plug-in hybride gaat.

©Clément Choulot

Fijne zit achter het stuur

Binnenin de Rafale zien we fraaie details als blauw contrasterend tapijt, dito bekleding in de opbergvakken in het portier en een extra knop achter het handvat in de middenconsole waarmee je de EV, hybride of EV-charge functie in kan schakelen. Ook deze Rafale zit ná een comfortabele instap prettig. Je zit echt ín het interieur, wat lager ten opzichte van het dashboard en dat draagt bij aan een beter dynamisch gevoel.

©ClŽment Choulot

Achterin minder comfort

De achterbank biedt iets minder comfort door een 1,5 centimeter hogere vloer ten opzichte van de e-Tech hybrid 200, veroorzaakt door het accupakket. Hierdoor zitten je knieën wat hoger en is er minder ruimte voor je voeten. De hoofdruimte blijft prima, net als de bagageruimte. Ondanks een kleine afname in capaciteit biedt deze met 528 liter (uitbreidbaar tot 1600 liter) nog steeds voldoende ruimte.

Achterin is het comfort iets minder door een 1,5 cm verhoogde vloer, veroorzaakt door het accupakket. De bagageruimte blijft met 528 tot maximaal 1600 liter ruim voldoende.

🔌Leestip: De strategische comeback van Renault in de elektrische automarkt

©Clément Choulot

Vermogen en trekgewicht

De plug-in hybride Rafale heeft een vernieuwde aandrijflijn met een 1.2-liter driecilinder turbomotor die dankzij een grotere turbo 150 pk levert in plaats van 130 pk. Een 70 pk sterke elektromotor op de vooras en een 136 pk elektromotor op de achteras verhogen het totale vermogen tot 300 pk via de zogeheten Multimode-transmissie. Dit zorgt voor een sprint van 0-100 km/u in 5,8 seconden en een begrensde topsnelheid van 175 km/u. Het trekgewicht blijft 1500 kg, ideaal voor veelzijdig gebruik.

©Clément Choulot

Trage boordlader

De Renault Rafale is uitgerust met een 22 kWh-batterij, goed voor een elektrische actieradius van 105 kilometer. Opladen kan via een 1-fase 7,4 kW boordlader, wat in vergelijking met concurrenten met 2- of 3-fase laders beperkt is. Snelladen is niet mogelijk.

©Clement Choulot

Adaptief onderstel

Eenmaal op pad blijkt de Rafale een aangename metgezel. Het elektrische vermogen is een plezier en zeker als ook de goed geïsoleerde driepitter assisteert is het een ronduit vlotte auto. Is de batterij leeg, dan belooft Renault je een range van 1000 kilometer met een gemiddeld verbruik van 5,8 liter per 100 kilometer en een 55 liter grote benzinetank.

Het adaptief onderstel kan zich met behulp van een camera-scanner achter de binnenspiegel continu aan het wegdek aanpassen. Iets wat goed werkt, want in eigenlijk elke situatie voelt de Rafale verfijnd, comfortabel, maar ook zeker na het selecteren van de modus Sport communicatief en dynamisch.

©Clément Choulot

Renault Rafale in actie

Meer weten en zien over de nieuwe plug-in hybride Renault Rafale? Bekijk dan de onderstaande video:

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een prijsvriendelijke smartspeaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple HomePod Mini

Deze betaalbare slimme speaker vormt een ideale match met je iPhone, iPad en/of Mac. Zo neemt de HomePod Mini bijvoorbeeld een luistersessie van Spotify of een andere muziek-app over, waardoor je thuis verder kunt luisteren. Dankzij integratie van de Siri-stemassistent kun je allerlei dingen vragen, zoals actueel nieuws, file-informatie of een recept. Daarnaast speelt het apparaat via spraakopdrachten net zo makkelijk een muziekalbum, podcast of audioboek af, waarbij je ondertussen met je stem het volumeniveau aanpast. Als alternatief vind je bovenop een klein bedieningspaneel om het volume te reguleren. Een nuttige toevoeging is dat je via deze smartspeaker ook allerlei apparaten in huis kunt aansturen, bijvoorbeeld een geschikte thermostaat of lamp.

Ondanks de bescheiden behuizing van 8,43 centimeter hoog heeft de HomePod Mini volgens de Amerikaanse techgigant een behoorlijk bereik. Voor een breder geluid is het mogelijk om meerdere HomePods aan elkaar te koppelen. Zo luister je in meerdere kamers naar dezelfde muziek. Verder is de intercomfunctie handig, want op die manier communiceer je op afstand eenvoudig met gezinsleden. Dit audioproduct is in vijf kleurstellingen te koop, namelijk zwart, blauw, geel, wit en rood. Bij de aanschaf is drie maanden toegang tot Apple Music inbegrepen. Voor een krachtiger geluid kun je ook de grotere Apple HomePod (zwart/wit) overwegen. Je leest in dit artikel meer over de verschillen tussen de HomePod en de HomePod Mini.

Google Nest Audio

De Google Nest Audio is een middelgrote smartspeaker met een bescheiden prijskaartje. Op het moment van schrijven is het product zelfs goedkoper dan ooit. Je kunt kiezen tussen een donkergrijze en witte uitvoering. In tegenstelling tot diverse andere slimme luidsprekers in deze prijsklasse heeft dit model twee actieve audiodrivers, namelijk een tweeter en woofer. Dat komt de audiokwaliteit ten goede! De klankkast meet 17,5 × 12,4 × 7,8 centimeter, zodat je hem bijvoorbeeld prima op een plank of meubel kunt plaatsen. Voor een ruimtelijker geluid koppel je eventueel twee Nest Audio-speakers aan elkaar.

De geïntegreerde wifi-adapter ondersteunt de 2,4GHz- én 5GHz-frequentieband. Een voordeel, want je vergroot daarmee de kans op een stabiele draadloze netwerkverbinding. Je stuurt de Nest Audio met je stem aan. Roep eerst 'Hey Google' en zeg vervolgens welke muziek je wilt horen. Je kunt ook informatie opvragen en geschikte slimme apparaten bedienen. Bang voor luistervinken? Zet dan via een schakelaar aan de achterzijde de microfoons uit. Je leest hier wat enkele gebruikers van deze smartspeaker vinden.

Google Nest Mini

Google bewijst dat een smartspeaker helemaal niet zoveel geld hoeft te kosten, want je betaalt voor de Nest Mini slechts enkele tientjes. Net als zijn grote broer is dit audioproduct eveneens in een donkergrijze en witte behuizing te koop. Het ronde apparaatje heeft een diameter van 9,8 centimeter en is slechts 4,2 centimeter hoog. Door de geringe omvang kun je hem makkelijk ergens in een hoekje kwijt. Voor de ontvangst van wifi is er ondersteuning voor de 2,4GHz- en 5GHz-frequentieband ingebakken.

In de behuizing bevindt zich één actieve audiodriver. Voor het luisteren van (achtergrond)muziek op een laag volumeniveau voldoet die prima. Dankzij Chromecast-integratie kies je vanuit jouw favoriete muziek-app een leuke afspeellijst. Daarnaast fungeert de slimme speaker als jouw persoonlijke assistent. Vraag bijvoorbeeld naar een overzicht met agenda-afspraken en de Nest Mini somt ze een voor een op. Je kunt dit Google-product álles vragen!

Lees ook: Meer dan muziek: kies jouw ideale slimme luidspreker

Sonos Roam 2

In tegenstelling tot de meeste andere smartspeakers gebruik je de Sonos Roam 2 zowel thuis als onderweg. De langwerpige klankkast van 16,8 × 6,2 × 6 centimeter herbergt een oplaadbare accu met een luistertijd van zo'n tien uur. Dit audioproduct is trouwens IP67-gecertificeerd, waardoor de Roam 2 prima stof en water kan verdragen. De behuizing is zelfs valbestendig! Koppel een smartphone via bluetooth en luister op elke plek naar goede muziek. Voor mobiel gebruik komt deze handige beschermhoes goed van pas.

Binnenshuis verbind je de smartspeaker met een 2,4GHz- of 5GHz-netwerk. Vervolgens kies je vanaf een willekeurige smartphone of tablet de muziek die je wilt horen. Installeer hiervoor de Sonos-app op het toestel. Dankzij ondersteuning voor AirPlay 2 vormt de Roam 2 een goede match met Apple-apparaten, zoals een iPhone, iPad en/of Mac. Voor de audioweergave heeft de klankkast een tweeter en woofer aan boord. Tot slot is er spraakondersteuning (Amazon Alexa) geïntegreerd. Je kunt de Sonos Roam 2 in een witte of zwarte behuizing kopen.

Bowers & Wilkins Zeppelin McLaren Edition

Hecht je veel waarde aan een origineel design en een hoge geluidskwaliteit? Overweeg dan deze opvallende McLaren-editie van de Bowers & Wilkins Zeppelin. Als alternatief is deze speaker ook in een zwarte en lichtgrijze behuizing te koop. In zijn eigen webshop rekent de Britse speakerspecialist 899 euro, maar enkele winkels hanteren momenteel een fikse korting. Reserveer voor deze speaker wel voldoende ruimte. De behuizing van 65 × 21 × 19,4 centimeter is voor een smartspeaker tenslotte behoorlijk aan de maat.

Onder de motorkap bevinden zich een wifi- en bluetooth-adapter. Kortom, open Spotify, Tidal of een andere muziek-app op je smartphone en tik een leuke afspeellijst aan. Dankzij AirPlay 2-integratie werkt de Zeppelin naadloos samen met een Apple-toestel. Er is middels Amazon Alexa ook nog een stemassistent geïntegreerd. Bowers & Wilkins heeft op audiogebied een uitstekende reputatie, waardoor je een hoge audiokwaliteit mag verwachten. De behuizing telt dan ook vijf actieve audiodrivers, namelijk twee tweeters, twee middentoners en een woofer. Met een totaal versterkervermogen van 240 watt ervaar je een kamervullend geluid.