Big Data is in de hoofden van marketeers een warme droom, in de ogen van verkopers een veelbelovend middel voor hun salestargets, en in de perceptie van veel consumenten een groot gevaar voor je privacy. Tegelijkertijd belooft Big Data jou ook veel voordelen. Voor welke prijs?

Het is een streven van veel goedbedoelende nerds om gegevens toegankelijk te maken. De overtuiging dat informatie vrij wil zijn, is een bekend gegeven uit de hackerswereld. De één vult dat in met de interpretatie dat het oké is om digitale data te kopiëren, de ander werkt aan het zo breed mogelijk beschikbaar stellen van allerlei informatiebronnen. Ingenieurs bij Google hebben al openlijk gesteld dat dát het doel is van die zoekmachine: de data van de wereld ontsluiten. Lees ook: 6 'tastbare' big data-projecten.

Zoektermen automatisch aanvullen

Het simpelweg kopiëren of openbaar maken van gegevens is één ding. Het op allerlei manieren koppelen, combineren en analyseren van gegevens is een heel ander ding. Dat kan namelijk nieuwe inzichten opleveren waarop mensen, organisaties, bedrijven en overheden beter onderbouwde beslissingen kunnen nemen. Google doet dat voor gewone gebruikers door bijvoorbeeld zoektermen actief en live aan te vullen wanneer mensen iets intikken in de veelgebruikte zoekmachine.

Daarnaast werkt Google verder door met de dienst Google Now. Deze intelligente persoonlijke assistent combineert diverse databronnen, zoals je agenda en openbare verkeersinformatie, om je bijvoorbeeld te waarschuwen dat je voor een afspraak om 15:00 uur nú moet vertrekken omdat er op je route file aan het ontstaan is. De door Google overgenomen navigatie-app Waze zorgt weer voor een nieuwe bron van verkeersinformatie: opgebouwd uit de bewegingssnelheid - of juist stilstand in een file - van de vele Waze-gebruikers. Terwijl je agenda een privé-item is, geldt dat niet voor grootschalig vergaarde en daarbij geanonimiseerde informatie zoals verkeersstromen.

©PXimport

Definitie(s)

Een veelzeggend spreekwoord in de ICT luidt als volgt: Het mooie aan standaarden is dat je er altijd meerdere van hebt. Hetzelfde valt te zeggen voor definities van technologieën, zeker als die een mooi marketinglabel hebben gekregen. Big Data ontkomt hier ook niet aan. Van oorsprong is Big Data gedefinieerd als 'data van zeer grote omvang, waarbij het gebruik en beheer ervan aanzienlijke logistieke uitdagingen met zich meebrengt'. Dit is een ietwat vage omschrijving, die haaks staat op het huidige groeiende gebruik van Big Data door veel bedrijven, organisaties en overheidsorganen.

Op deze definitie is een variant gekomen die erkent dat de term veelomvattend is en van toepassing is op 'elke verzameling datasets die zo groot en complex is dat het moeilijk te verwerken is met beschikbare tools voor databeheer of met traditionele programma's voor dataverwerking'. Ook deze definitie bevat subjectieve woorden die een bepaalde houdbaarheid hebben. Want wat is moeilijk, en waar ligt de grens tussen traditionele en niet-traditionele programma's?

Gaandeweg de acceptatie, populariteit en ingebruikname van Big Data, zijn er dan ook andere definities geformuleerd. Zoals 'het gebruik van informatie op vernieuwende manieren om nuttige inzichten of goederen of diensten met aanzienlijke waarde te produceren'. Nog altijd behoorlijk breed te interpreteren, maar de focus ligt niet meer zozeer op de omvang van de dataverzameling maar op het nut ervan. Een valkuil is namelijk de gedachte dat alsmaar meer informatie vanzelf leidt tot antwoorden en inzichten. Verzamelwoede voor data kan juist leiden tot minder nuttige informatie. Big Data gaat om het vinden van de (gouden) speld in de hooiberg, die is opgebouwd uit andere hooibergen.

Bier en luiers

Big Data is de term voor dergelijke grootschalige verzameling, koppeling, combinatie, analyse en interpretatie van informatie. Die informatie komt dan uit diverse bronnen en bestaat uit diverse formaten. Het doel van de combinatie en analyse is het verkrijgen van nieuwe inzichten. Soms kunnen dat best verrassende inzichten zijn. Het zogeheten bier-pamperssyndroom is een bekend voorbeeld daarvan, hoewel het waarheidsgehalte ervan wordt betwist. Kort gezegd komt het bier-pamperssyndroom erop neer dat een Amerikaanse supermarktketen jaren geleden uit de analyse van verkoopgegevens een vreemde correlatie haalde. Te weten die tussen de verkoop van bier en die van luiers, met name op vrijdagavond en/of zaterdag. Deze twee volledig verschillende producten hadden iets met elkaar gemeen, want ze werden redelijk simultaan met elkaar verkocht.

Grappen over ouderschap en drankbehoefte daargelaten, leek er toch echt een link te zijn tussen luiers en bier. De redenatie was dat kersverse moeders hun partners op pad stuurden om de grote, onhandige pakken met luiers te halen en dat mannen er dan naar neigden om dan maar nog een groot product mee te nemen: een kratje bier. Als eigen beloning voor het boodschappenwerk? Vervolgens zou de Amerikaanse supermarkt de winkelpositie van luiers en bier hebben aangepast zodat de twee dichter bij elkaar lagen en meer op één route naar de kassa's. Resultaat? De verkoop van bier schoot omhoog. Tenminste, dat wil de overlevering, want details en oorsprong van dit dataverhaal ontbreken. Dus een broodjeaapverhaal? Toch is het een nuttige anekdote als voorbeeld van de voordelen die data-analyse kan brengen.

Inschatting, inkoop, korting en gratis

De klantenkaarten die vele Nederlanders hebben, brengen hun koopgedrag in kaart. Dit niet om hun drankgewoonten bloot te leggen of om met gerichte advertenties aan te zetten tot meer drankinkoop. Het gaat supermarkten, winkeliers en andere aanbieders er ook om betere inkoop te kunnen doen, zodat hun klanten niet onverwacht voor lege schappen staan. En natuurlijk ook zodat de aanbieders niet met onverkochte - en schijnbaar onverkoopbare - voorraden blijven zitten. Als beloning krijgen klanten dan vaak voordeeltjes: extra korting op bepaalde producten of diensten.

In het moderne tijdperk van Big Data kan de korting ook heel ver gaan. Complete producten en diensten zijn geheel gratis. Klinkt wat vergezocht? Dat is het absoluut niet. De kosten voor de opslag van petabytes aan data, de rekenkracht van vele honderdduizenden servers en de enorme hoeveelheden netwerkverkeer zijn vaak niet voor rekening van de gebruiker. Google is gratis te gebruiken, Facebook ook. Googles mobiele besturingssysteem Android is gratis voor de makers van smartphones en tablets. Dit zijn allemaal middelen om meer en meer data te verzamelen.

Doorslaan en nu bezinning

Vaak is daarbij privacy de prijs die wordt betaald. Maar vergis je niet; je hoeft niet gelijk bang te worden: Big Data staat niet per definitie gelijk aan datagraaien ten koste van privacy! De huidige trend lijkt wel die kant op te gaan, maar dat komt grotendeels door de excessen, die veel aandacht krijgen. Zoals de misstappen bij het grote verzamelen van data en koppelen van collecties door bijvoorbeeld giganten als Google en Facebook, maar ook door de Nederlandse Belastingdienst en andere, minder zichtbare partijen. Zij gaan soms wel erg ver in hun verzamelwoede en worden daar ook wel voor op de vingers getikt.

Big Data gaat naar verwachting van experts en analisten nu een periode van bezinning in. De hype over het fenomeen heeft zijn piek wel zo'n beetje bereikt en de opgeblazen verwachtingen worden doorgeprikt. Dit volgens de technologiecyclus zoals geformuleerd door IT-onderzoeksbureau Gartner (zie ook het kader 'Hype, hyper, hypest'). De luchtkastelen en het voorbij galopperen komen dan ten einde. Na een periode van teleurstelling volgt er bezinning en uiteindelijk ook echt beter gebruik. Want Big Data belooft nog altijd veel; als er maar een goede balans wordt gevonden tussen datagraaien en dataversplintering.

Hype, hyper, hypest

Big Data stevent af op een diep dal. Tenminste, als de voorspelling van analisten uitkomt. Net zoals eerder bij de opkomst en uiteindelijk acceptatie van technologische trends, is er sprake van een cyclus: de zogeheten 'hype cycle'. Die trendstracker van ICT-onderzoeksbureau Gartner bestaat uit een curve waarin mensen eerst aanslaan op de innovatieve mogelijkheden van een technologie. Daarna volgen steeds verder opgeblazen verwachtingen tot er een piek wordt bereikt. Het Internet of Things (IoT) zit daar nu zo ongeveer, schatten de analisten van Gartner in.

Eenmaal op de piek van de hype aangekomen, worden de overdreven verwachtingen gezien voor wat ze zijn en volgt de trog van ontgoocheling. De eerst zo veelbelovende technologie wordt afgekraakt, afgeserveerd en lijkt afgedaan. Dit is echter een overdreven reactie op de eerder zo opgeblazen verwachtingen. Een periode van bezinning volgt, wat in de hype cycle de lichte helling van verlichting wordt genoemd. Daar zitten nu technologieën als cloudcomputing, NFC en virtual reality. Laatstgenoemde heeft in de jaren negentig al eens gepiekt qua hype.

Uiteindelijk volgt dan de fase waarin een technologie tot zijn recht komt en echt waarde oplevert. Het is dan geaccepteerd en de verwachtingen liggen lang niet zo hoog als op het toppunt van de hype. Op dit zogeheten plateau van productiviteit zitten nu zaken als spraakherkenning (zoals Siri, Ok Google en Cortana) en 3D-scanners. Voor elke opkomende technologie geldt er wel een andere, eigen tijdsduur om de diverse fases van de hype cycle door te komen. Sommige zaken worden sneller gehypet, zakken harder in en weten vlotter weer rijp te worden dan andere opkomende technologieën.

Vangst en bijvangst

Big Data is een relatieve term. Wat groot is voor de ene organisatie, kan best bescheiden zijn voor een andere dataverzamelaar. De gegevenscollectie van een forse Nederlandse zorgverzekeraar verbleekt waarschijnlijk bij die van bijvoorbeeld Facebook. Hierbij is er ook nog sprake van vooruitgang: wat nu een omvangrijke databerg is, wordt over een paar jaar gezien als een klein dataheuveltje.

Bovendien worden datacollecties en de analyse daarvan nog groter en in potentie interessanter als er meerdere databases met elkaar worden gekoppeld. Dáár zit 'm de meerwaarde en aantrekkelijkheid van Big Data. Zo heeft de Nederlandse Belastingdienst al uitgedokterd dat het best nuttig kan zijn om opgegeven kilometers van leaserijders in relatie te brengen met kentekenscans van parkeergarages. Zo zijn namelijk frauderende bestuurders van leasewagens op te sporen. Leaserijders die aan de fiscus geen bijtelling betalen, mogen in hun auto van de zaak maar een beperkt aantal kilometers rijden voor privégebruik. Aan de hand van de informatie die is opgevraagd bij parkeergarages, valt te zien waar welke leaserijder zoal is geweest en dus hoeveel kilometers hij of zij heeft gemaakt.

Alleen is er met dit vangnet voor leaserijfraude nogal erg breed gevist waarbij veel Nederlanders zich bespioneert voelden. Wettelijk gezien heeft de Belastingdienst niets verkeerd gegaan, bepaalde het Gerechtshof in Den Bosch vorig jaar al. Toch heeft de Belastingdienst begin dit jaar zelf besloten om toch maar te stoppen met het opvragen van parkeergegevens. Het had niet veel nut, vertelde directeur Hans Blokpoel aan De Correspondent, én het ging ook hem te ver. Lees het interview van de Correspondent.

Oppassen voor Big Databrother

Aan de ene kant van de doorgeslagen balans dreigt het alziende spook van Big Brother (ook zeker in bedrijfsgedaante). Aan de andere kant van de balans dreigt onwetendheid door verdeelde data die stil ligt in verschillende, niet-communicerende vijvertjes. De voordelen van goede koppelingen tussen zogeheten datasilo's zijn namelijk legio. Niet alleen voor kortingen en gerichte advertenties, waar naast marketeers ook consumenten wel voordeel in zien.

Naast geldelijk gewin valt er ook op gebied van gezondheid heel wat te winnen door onderling verbonden datameren. Wist je bijvoorbeeld dat griepgolven door Japanse wetenschappers in kaart zijn gebracht door data-analyse van berichten op Twitter? Zo zijn epidemieën vroegtijdig te signaleren én te bestrijden. Grote datavergaarders werken hier ook aan mee. Zo helpt Apple met zijn HealthKit en ResearchKit artsen en wetenschappers om makkelijker apps te maken die medische gegevens kunnen vergaren. Voor patiënten privé, voor geanonimiseerd grootschalig onderzoek én voor preventie van ernstige aandoeningen.

©PXimport

ING en de datarel

Bankiers hebben sinds de crisis bij veel mensen een slecht imago en ING heeft daar ruim een jaar geleden nog wat aan weten toe te voegen. De Nederlandse bank onthulde toen in een interview met Het Financieele Dagblad de plannen voor Big Data. ING had de intentie om een proef te doen waarbij het klantgegevens zou gebruiken voor commerciële doeleinden. "Een tuincentrum wil graag weten dat je elk jaar in maart 150 euro uitgeeft aan tuinspullen. Hij kan dan op het juiste moment een scherp aanbod doen", luidde de uitleg. Dit om "de dienstverlening te verbeteren".

Vervolgens zijn Nederlandse consumenten, de Consumentenbond, politici, financieel toezichthouder AFM en De Nederlandsche Bank gevallen over deze plannen voor data-analyse. Logisch, want de klant voor deze verbeterde dienstverlening lijkt in dit voorbeeld het tuincentrum te zijn en niet de rekeninghouder bij de bank! De proefballon met klantgegevens, die daarvoor wel om toestemming worden gevraagd, is gauw weer neergehaald. Big Data is hiermee niet afgeserveerd, want ING heeft nog vele andere vijvers met data die het wil koppelen tot grotere meren waaruit het interessante informatie kan vissen. Maar dan wel met meer zorg voor privacy.

Dagelijks nut: veiliger verkeer, favoriete films en doelpunten

Dichter bij het dagelijkse leven van de meeste mensen zijn er andere nuttige en verrassende toepassingen. Zoals welke kruispunten in een stad het gevaarlijkste zijn voor welke soort verkeersgebruiker, zodat een gemeente daar wat aan kan doen. En zoals wat de meest beboete parkeerplaats in New York is, zodat je die kunt mijden. Of welke film of tv-serie echt iets voor jou is op basis van je kijkgedrag, zodat Netflix je bizar lijkende subgenres kan voorschotelen.

Trouwens, heb je ooit de Brad Pitt-film Moneyball (2011) gezien? Dan ben je al een beetje bekend met Big Data en wat dat al heeft betekend voor sport. Het Amerikaanse honkbal gebruikt al jaren analyses voor de sport zelf, wat met de man erachter is beschreven in het later verfilmde boek (2003). Statistiek voor gevorderden, die niet alleen interessant is voor sportgokkers en bookmakers. Ook coaches, sporters zelf en professoren hebben veel baat bij Big Data-analyse van trainingen, opstellingen en wedstrijden.

De afgelopen jaren is er in het Amerikaanse basketbal weer voortgebouwd op de Moneyball-inzichten van honkbal. Een professor (tevens basketbalfan) heeft elk doelschot ooit genomen in de NBA (National Basketball Association) geanalyseerd. De complexere sport van basketbal is in kaart gebracht met zogeheten heatmaps waarbij de posities van spelers zijn gekoppeld aan hun scoringskansen. Daarop inspelen met opstelling en tactiek voor doorspelen van de bal levert meer doelpunten op. Het Nederlandse voetbal hoopt hier ook mee te scoren: de honkbalmanager van Moneyball is begin dit jaar door de Alkmaarse club AZ binnengehaald als adviseur. Big Data op het Hollandse voetbalveld. Heel gewoon, net zoals veel meer toepassingen normaal zullen worden.

©PXimport

Zelf doen?

Tot op heden lijkt Big Data iets voor grote giganten die drijven op data. Denk aan internetreuzen als Google en Facebook, denk aan overheden, denk aan wetenschappers. Toch zijn er twee trends die zorgen voor een democratisering van Big Data.

De eerste is het fenomeen van open data. Steeds meer interessante dataverzamelingen zijn openlijk in te zien voor iedereen. Deels zijn dit openbare en opvraagbare gegevens van overheden en deels zijn dit datasets van online diensten zoals bijvoorbeeld Twitter, die hun systemen aanspreekbaar en bevraagbaar maken. Dat doen ze middels een zogeheten API (application programming interface), wat een set beschrijvingen is waarmee het ene programma kan interfacen met een ander. Voer voor programmeurs dus? Ja, hoewel die op hun beurt programma's maken voor gewonere gebruikers.

De tweede democratiserende trend is het fenomeen opensource. Specifiek de Big Data-software Hadoop. De vergelijking valt te trekken met het besturingssysteem Linux, dat lang geleden heeft gezorgd voor een democratisering van servers. Dankzij die opensource-software kan iedereen zelf een server draaien, bijvoorbeeld voor een eigen website. Vroeger was daar een duur Unix-besturingssysteem en bijbehorende server voor nodig.

Zowel toen bij Linux (en webserversoftware Apache) als nu bij Hadoop gaat het er niet eens zozeer om dat de krachtige software gratis verkrijgbaar is. Belangrijker nog is dat de complexe programmatuur zijn taak kan doen op relatief goedkope standaardcomputers. Gewone thuis-pc's of instapservers zijn op dit moment nog niet toe aan Hadoop. Die opensource Big Data-software vraagt naast terabytes aan JBOD-schijven en zeker 64 GB aan geheugen ook quad-, hex- of zelfs octocore-processors. En dit geldt dan pér server die in combinatie een zogeheten cluster vormen waar de Big Data-analyse dan op wordt uitgevoerd. Zelf doen kán dus, maar is nog niet zo gemakkelijk.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

TP-Link Tapo C325WB

De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

TP-Link Tapo C225

Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

EZVIZ BC1c 4K

Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

Foscam G4P-B

De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.

Op koude dagen is er niets lekkerder dan jezelf op te krullen onder een warme elektrische deken. Maar pas op: het gebruik van een elektrische deken is niet zonder risico's. We geven je een aantal tips om brand en kortsluiting te voorkomen.

Lees ook: ❄️ Koud hè? Zo vind je jouw perfecte elektrische deken

Als je denkt dat brand en kortsluiting door elektrische dekens een zeldzaamheid zijn, heb je het helaas mis. Zo'n tien keer per jaar ontstaat er brand door een elektrische deken die te warm wordt. En nog veel vaker zorgen elektrische dekens voor kortsluiting in huis. Zelfs als je een hoogwaardige deken van een betrouwbaar merk in huis haalt, kunnen dit soort ongelukken gebeuren. Iedere deken kan na verloop van tijd immers gaan slijten, en ook de elektrische bedrading kan om allerlei redenen kapotgaan. Wil je dus zo lang én veilig mogelijk genieten van je elektrische deken, houd dan de volgende tips in het achterhoofd.

Tip 1: Niet opvouwen maar oprollen

Veel mensen vouwen hun elektrische bovendeken na gebruik op, maar volgens de brandweer is het veiliger om de deken op te rollen. Door de deken op te vouwen, kunnen er namelijk knikken in de elektrische bedrading ontstaan, wat kan leiden tot kortsluiting. Ook de manier waarop je je elektrische deken opbergt is belangrijk. Dat wil zeggen: niet in een ruimte met een hoge luchtvochtigheid, niet in de buurt van vloeistoffen (pas dus op met glazen water naast de bank) én niet onder zware objecten, want ook die kunnen de bedrading in de deken beschadigen.

Voor een elektrische onderdeken, ofwel een deken die je op je matras legt, geldt dat je hem na het slapen weer zo glad mogelijk over je bed legt - dus zonder vouwen of opgepropte delen. Anders kan de warmte zich ophopen en wordt de deken bij het volgende gebruik mogelijk te heet. Berg je je onderdeken na ieder gebruik op? Ook dan geldt het advies om de deken op te rollen in plaats van te vouwen (lees hierboven) om de bedrading intact te houden.

Tip 2: Gebruik de timer

De meeste elektrische dekens (zowel onder- als bovendekens) hebben een automatische uitschakelfunctie om oververhitting te voorkomen. Bij sommige modellen houdt dat in dat de deken zich áltijd na een specifiek aantal uur (bijvoorbeeld twee of drie) uitschakelt, maar bij andere modellen is het de bedoeling dat je de timer zelf op een gewenst aantal minuten of uren instelt. Geldt dat laatste ook voor jouw deken, maak er dan een gewoonte van om de timerfunctie bij ieder gebruik in te schakelen, ook als je denkt dat dit niet per se nodig is. Hoe vaak gebeurt het niet dat je van de bank afspringt om 'even' de afwas te gaan doen, en vervolgens verzeild raakt in allerlei andere klusjes die nog op je to do-list stonden? Vergeet je daarna ook nog de deken uit te schakelen voordat je naar bed gaat, dan kan dat vervelende gevolgen hebben. Neem dus altijd het zekere voor het onzekere en gebruik de timer.

©Mariana Rusanovschi

Tip 3: Verwijder de stekker uit het stopcontact

Ook als jouw elektrische deken zich na verloop van tijd vanzelf uitschakelt, is het slim om de deken helemaal uit het stopcontact te halen als je hem niet gebruikt. Zolang de stekker in het stopcontact zit, bestaat er namelijk nog steeds een klein risico op oververhitting of kortsluiting. Dit is ook een stuk veiliger mocht de deken in contact komen met water of andere vloeistoffen. Heb je een elektrische onderdeken? Haal deze dan standaard uit het stopcontact wanneer je 's ochtends je bed opmaakt. Gebruik je een bovendeken op de bank, dan kun je door de dag heen even checken of de deken is losgekoppeld van het stopcontact.

Tip 4: Vervang je deken op tijd

Elektrische dekens gaan gemiddeld zo'n zeven jaar mee, maar dat geldt alleen als ze in de tussentijd niet beschadigd raken. Helaas zijn er veel manieren waarop een elektrische deken toch vroegtijdig schade kan oplopen, bijvoorbeeld als er vloeistoffen overheen worden gemorst, huisdieren aan de deken kauwen of krabben of als de deken niet juist wordt opgeborgen. Om er zeker van te zijn dat jouw elektrische deken nog helemaal naar behoren werkt en er geen scheuren of gaten in de stof zitten, is het belangrijk dat je de deken regelmatig even controleert. Ook als een elektrische deken de hele zomer opgevouwen in de kast heeft gelegen, kan het zijn dat de bedrading is beschadigd en dat de deken het niet meer goed doet. Zet je een elektrische deken na lange tijd weer aan, blijf er dan altijd even bij staan. Mocht het toch misgaan, dan ben je er in elk geval op tijd bij.

Tip 5: Plaats een rookmelder

Nog een tip van de brandweer: plaats een rookmelder in de ruimte(s) waarin je je elektrische deken gebruikt. Vooral in de slaapkamer is dit verstandig, zodat je bij rook of brand op tijd wordt gewekt. Met die gedachte in het achterhoofd zul je vast ook een stuk lekkerder slapen.