Daar waar vroeger elke scholier en student steevast een rekenmachine op zak had, is dat tegenwoordig natuurlijk de smartphone. En de multicore-processor die daarin zit, draait zijn hand niet om voor zelfs de meest complexe formules en rekenkundige bewerkingen. We zetten een paar van de beste rekenmachine-apps voor je op een rij.

PCalc

We beginnen met PCalc voor iOS en iPadOS (lees vooral verder, er komt ook nog allerlei moois voor Android!). PCalc is een rekenmachine-app met een lange geschiedenis. In 1992 verscheen het als als programma voor de Apple Macintosh. Inmiddels heeft het de sprong naar recente Macs gemaakt, maar ook naar mobiele apparaten, inclusief iPhone, iPad en de Apple Watch.

Het is een wetenschappelijke calculator, maar je kunt de app zo instellen dat je in horizontale stand van je toestel het wetenschappelijke exemplaar ziet en in verticale stand een eenvoudige bureaucalculator voor het snelle en simpele werk.

©PXimport

PCalc bevat een schat aan functies en mogelijkheden, zoals een (virtuele) papierstrook waarop je de geschiedenis van berekeningen kunt zien. Praktisch is verder de uitgebreide conversiemodule, waarmee je snel tussen allerlei eenheden – al was het maar van gallons naar liters – kunt omrekenen. Ook is gedacht aan een uitgebreide database met constanten en een mooie formuledatabase. In beide modules kun je ook zelf zaken definiëren.

PCalc is een pure rekenmachine, verwacht geen onnodige opsmuk, de mogelijkheid tot het tekenen van grafieken of het kunnen programmeren. De prijs voor de volledige versie is voor sommigen met bijna 11 euro wellicht wat te pittig. Maar voor de serieuze rekenaar in bezit van een i-apparaat is dit dé rekenmachine die je moet hebben. En ben je net wat minder serieus, dan is er ook een gratis lightversie van beschikbaar.

Breukencalculator

Nadat je op de middelbare school tijdens een van de eerste wiskundelessen leerde dat je breuken niet meer nodig had, heb je er hoogstwaarschijnlijk nooit meer naar omgekeken. Totdat (klein)kinderen op de basisschool ineens weer met dezelfde materie geconfronteerd worden en je als (groot)ouder de helpende hand moet bieden.

Voor die klusjes komt een bijzondere rekenmachine goed van pas: Breukencaclulator, waarvan we van harte de Plus-versie zonder reclame en dergelijke aanbevelen. Deze app is zowel voor Android als iOS en iPadOS beschikbaar.

©PXimport

©PXimport

Zoals de naam van de app al doet vermoeden, rekent deze app met breuken. Alle standaard rekenkundige bewerkingen kun je erop loslaten en je voert een breuk in middels twee numerieke toetsenborden, eentje voor de teller en eentje voor de noemer. Het antwoord verschijnt ook in breukvorm.

En nu wordt het leuk: zodra het antwoord op het scherm staat, kun je door op het symbool in het display te tikken, de weg naar de oplossing bekijken. Kortom: een ideale educatieve hulp om te zien hoe die vermaledijde breuken (ook alweer) werken. Voor een paar euro upgrade je de gratis versie naar de advertentievrije variant.

Calculator Infinity

Ook een hele mooie rekenmachine voor iOS en iPadOS is Calculator Infinity. Het is een exemplaar met grafische mogelijkheden en andere meer geavanceerde extraatjes, zoals matrixberekeningen, solvers (oplossers) voor formules, een statistische modus, een modus voor rekenen met complexe getallen en voor de programmeurs een base x-calculator. Ofwel – wat dat laatste betreft – lekker stoeien met bijvoorbeeld hexadecimale of binaire getallen.

In het algemeen zijn fysieke rekenmachines met zoveel mogelijkheden aan boord vrij duur, zéker ook als ze een scherm met flink wat pixels voor scherpe afbeeldingen aan boord hebben. Nu beschikt iedere iPhone en iPad standaard over zo’n scherm. Voor een paar euro tover je die apparaten om tot een zeer geavanceerde rekenmachine met legio wetenschappelijke mogelijkheden.

©PXimport

Om te schakelen tussen de ‘werkstanden’ gebruik je de knop links onder in beeld. Verder kun je drie functies definiëren; deze functies kunnen vervolgens geplot worden als grafiek. Elke grafiek afzonderlijk is in- en uitschakelbaar en in- en uitzoomen gebeurt via een knijp- of spreidbeweging.

De app lijkt ons met name geschikt voor meer ‘hardcore’-gebruikers van rekenmachines. Hoe dan ook: je maakt voor een bescheiden bedrag een uitgebreide rekenmachine van je iPhone of iPad.

Rekenmachine van Google

Komen we nu bij een van de ‘essentials’ voor Android: de app Rekenmachine van Google. Dit is zo’n app die je standaard op elk Android-apparaat moet hebben staan. Deels zal dat wellicht al het geval zijn, deels ook niet. Het is ook een praktisch rekentuig voor op een Chromebook.

Het is een vrij simpele rekenmachine, maar wel met net iets meer mogelijkheden aan boord dan een bureaucalculator. Zo tref je er de basis-wetenschappelijke functies op aan, zoals sin, cos en tan. Worteltrekken kan hij ook, net als logaritmen berekenen.

©PXimport

Een handig appje voor de min of meer dagelijks voorkomende rekenklusjes. Deze app kost niks, ook mooi meegenomen.

HiPER Calc Pro

Nog een mooie speciaal voor Android dan: HiPER Calc Pro. Omdat het oog ook wat wil, zetten we deze even in het zonnetje. Zoals de toevoeging Pro al aangeeft, betreft het hier de betaalde variant. Er is ook een gratis versie met advertenties, HiPER Scientific Calculator geheten.

Wat in ieder geval opvalt aan deze app is het gelikte uiterlijk. En ook dat hij moeiteloos de meest complexe breukensommen kan berekenen. Je krijgt echter alleen het antwoord te zien, en niet ‘de weg daarheen’. Maar voor een snelle check van een breukensom een prima tool.

Verder heeft HiPER Calc Pro eigenlijk alles wat je van fatsoenlijke wetenschappelijke rekenmachine mag verwachten aan boord. Inclusief (om)rekenen met en tussen verschillende talstelsels. Een klik of tik op de knop CONV leidt naar een uitgebreide conversiemodule tussen allerlei eenheden.

©PXimport

Leuk is dat deze calculator ook in de zogeheten RPN-modus gebruikt kan worden, waarbij RPN staat voor Reverse Polish Notation. Die was (en is) best geliefd bij veel techneuten. Het werkt qua invoer net wat anders dan normaal. Om bijvoorbeeld 3+7 in te voeren vul je eerst het getal 3 in gevolgd door een tik op Enter. Dan de 7 en tot slot de +.

Dat klinkt wat complex, maar het gekke is dat je hier – zo leert de ervaring – volledig aan gewend raakt. Een hele serie roemruchte rekenmachines van HP gebruik(te) bijvoorbeeld RPN als invoermethode. Om over de schakelen naar RPN in HiPER Calc Pro, tik je op de knop MENU, dan Mode en vervolgens RPN.

Rekenmachines van HP

Liefhebbers van HP-rekenmachines (en dat zijn veelal pro’s) worden ongetwijfeld gelukkig van de calculators die officieel door HP in app-vorm zijn omgezet. Dit zijn – waarschuwing vooraf – niet bepaald goedkope apps, met prijzen van elk net iets minder dan twee tientjes.

Maar de originele rekenmachines zijn een stuk duurder. Nu ja, voor iedereen die een ‘echte’ HP 12C (dé standaard financiële rekenmachine) of 15C (beide al dan niet in Platinum-uitvoering) altijd op zak wil hebben, zijn deze beschikbaar in de app-stores van Android en iOS.

©PXimport

Het zijn allebei – zoals het een HP-calculator betaamt – RPN-machines (zie hierboven). De 15C Platinum is bovendien, net als het origineel, programmeerbaar. Hoewel niet echt ideaal voor iedereen (al was het maar vanwege de prijs) zonder meer aanbevelenswaardig voor wie eraan gewend is met een van deze apparaten te werken.

Leuk extraatje van de app is verder dat als je je toestel in de portretstand houdt een eenvoudige basisrekenmachine wordt getoond. Maar dan wel met RPN-invoer! In landschapsstand verschijnt een volledige versie (maar dan virtueel) van de rekenmachine.

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.