ID.nl logo
Boompje opzetten? MyHeritage maakt familiebanden inzichtelijk
© Usmanify - stock.adobe.com
Huis

Boompje opzetten? MyHeritage maakt familiebanden inzichtelijk

Wil je meer weten over je voorouders en verwanten, maar weet je niet goed hoe of waar te beginnen? Met een tool als MyHeritage kun je snel een beginnetje maken zonder stoffige archieven te hoeven doorpluizen. Op basis van overlappende stambomen, historische documenten en zelfs DNA-gegevens kun je je eigen familiestamboom uitbouwen.

In dit artikel gaan we aan de slag met MyHeritage. Hiermee kun je een stamboom opzetten, zonder dat je zelf de archieven in hoeft te duiken.

  • Familieleden en verwantschappen toevoegen
  • Foto's en video's toevoegen
  • Smart matches
  • DNA-analyse

Familieleden zonder partner? De beste apps voor jouw eenzame opa of oma

Vroeger vereiste het opzetten van een uitgebreide familiestamboom intensieve rondgangen bij familieleden en tijdrovend speurwerk in onder meer bevolkingsregisters, de burgerlijke stand, het kadaster, en kerkelijke, notariële, en krantenarchieven. Dit kun je nog steeds doen, maar dankzij de wereldwijde digitalisering van veel archieven kun je, in combinatie met gebruiksvriendelijke en slimme software, veel tijd besparen.

Een lijst op Wikipedia toont aan dat er heel veel genealogische sites en tools zijn, maar in dit artikel focussen we op de software van MyHeritage. Deze heeft zo’n 100 miljoen geregistreerde gebruikers, samen goed voor 50 miljoen stambomen en bijna 6 miljard stamboomprofielen. Tegen betaling krijg je toegang tot meer dan 20 miljard historische gegevens – ook in Europa – en kun je je DNA laten analyseren voor het bepalen van je etnische afkomst, het ontdekken van verre familieleden en het detecteren van genetische defecten.

Slechts een greep uit de lijst met genealogische software zoals opgesteld op Wikipedia.

Alternatieven We kiezen er in dit artikel voor om te werken met de software van MyHeritage, maar er zijn natuurlijk talloze alternatieven. Zowel Gramps als Ancestris zijn beschikbaar voor Windows, macOS en Linux, zijn gratis en opensource, en worden regelmatig bijgewerkt. Het Nederlandse Aldfaer is ook gratis, maar alleen beschikbaar voor Windows en niet meer zo up-to-date. My Family Tree is ook gratis en alleen voor Windows beschikbaar (via de Microsoft Store).

Een van de grootste aanbieders is Ancestry. Dit programma heeft veel overeenkomsten met MyHeritage: er is een web-, desktop- en mobiele app, heeft beperkingen in het gratis aanbod, en tegen betaling kun je je DNA laten analyseren. Ancestry heeft een grotere database, maar richt zich meer op de Angelsaksische wereld en is ook duurder dan MyHeritage.

De meeste genealogische software biedt een handige GEDCOM-export- en importoptie. GEDCOM (genealogical data communication) is een gestandaardiseerd bestandsformaat om het uitwisselen van genealogische gegevens eenvoudiger te maken. In de webapplicatie van MyHeritage vind je deze functies bij Stamboom / Importeer GEDCOM en bij Stamboom / Stambomen beheren / Uitvoeren naar GEDCOM.

In de desktopapplicatie van MyHeritage kun je GEDCOM-data makkelijk importen en exporteren.

Aanmelden

Of je met de MyHeritage-software werkt via de desktopapplicatie (voor Windows en macOS), de mobiele app (beschikbaar in de appstores) of je browser: zonder aanmelding kom je niet ver. In dit artikel focussen we op de webapplicatie via de browser, omdat deze platformonafhankelijk is en hier alle functies beschikbaar zijn.

Wil je gratis (maar wel met beperkingen) aan de slag, surf dan naar www.myheritage.nl. Meld je aan met je Google- of Apple-account of vul de gevraagde gegevens in, zoals de naam van je ouders, en klik op Aan de slag.

Wil je direct met alle beschikbare functies aan de slag, ga dan voor de gratis proefperiode van 14 dagen. Je moet hierbij wel je betaalgegevens verstrekken. Zorg dat je op tijd annuleert als je verdere maandelijkse betalingen wilt vermijden (tot 21,58 euro per maand).

Links: gratis (met beperkingen), rechts: 14 dagen proefperiode (met betaalgegevens).

Verkenning

Na aanmelding kom je terecht in je persoonlijke dashboard. Rechtsboven kun je de interfacetaal aanpassen. Je vindt hier ook knoppen voor het Help Centrum (met FAQ’s) en het Kennisplatform met artikelen, webinars en instructievideo’s.

De knop KiesPremium is bedoeld voor het upgraden van je MyHeritage-account. Er zijn drie pakketten: Premium (5,75 euro per maand), PremiumPlus (10,75 euro per maand) en Compleet (13,25 euro per maand).

De gratis versie is beperkt tot 250 personen in je stamboom en je hebt geen toegang tot functies als Smart Matches, Instant Discoveries, Record Matches en volledige toegang tot de historische database. Upgraden naar een hoger pakket kan op elk moment. In dit artikel wordt duidelijk dat precies dergelijke functies je stamboom een flinke boost kunnen geven.

Het prille begin van een stamboom. Nu de andere verwanten nog.

Stamboom van steentjes

Leuk voor een grote familie!

Informatiebeheer

Om persoonsinformatie aan te passen, open je Stamboom / Mijn stamboom en selecteer je de naam van de persoon. Klik op het potloodicoontje om de informatie te wijzigen of er iets aan toe te voegen. Wanneer je hier een e-mailadres invult, kun je contact opnemen met die persoon vanuit de app of hem/haar voor je site uitnodigen.

Klik op Bewerk meer voor een venster waarin je nog meer gegevens kunt toevoegen, zoals Contactinformatie, Beroepen en Bronvermeldingen. Klik zeker ook op Al mijn feiten en vervolgens op Voeg nog een feit toe. Er duiken nu diverse feitencategorieën op, zoals Overlijden, Onderwijs en Militaire. Elke categorie bestaat uit diverse feittypes. Bij Overlijden bijvoorbeeld zijn dit onder meer Begrafenisceremonie, Herdenking en Testament. Afhankelijk van het type verschijnt er een aangepast invoervenster.

Bij overleden personen komt in het profiel de knop AI Biography maken beschikbaar. Een ingebouwde OpenAI-module zorgt dan voor een biografie op basis van de gegeven informatie, die ook in pdf-formaat wordt doorgemaild (lees hier meer over in de paragraaf ‘Matching’).

Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt er informatie over invullen.

Media en AI

Verder is het mogelijk foto’s en video’s te uploaden. Selecteer een profiel en klik in het profielpaneel bij Foto’s en video’s op Voegtoe. Je kunt nu mediabestanden selecteren. Standaard worden alle geüploade media met de profielnaam getagd.

Je vindt deze media terug in het menu Foto’s, waar je bij Personen alleen de media van een specifiek persoon kunt bekijken. In dit menu vind je ook handige tools zoals Foto’s inkleuren, waarmee je met AI zwart-witfoto’s kunt laten inkleuren. Met Verbeter foto’s optimaliseer je onscherpe of bekraste foto’s en met Foto’s animeren breng je gezichten in familiefoto’s tot leven.

En er is nog meer AI: via DeepStory breng je een close-up van een overleden persoon tot leven. De persoon vertelt namelijk een levensverhaal op basis van ingevoerde tekst en afbeeldingen (vooralsnog niet met de eigen stem).

Naast mediabestanden is het ook mogelijk documenten uit allerlei bronnen te uploaden. Ga hiervoor naar Stamboom en kies Meer / Bronnen. Vul de benodigde gegevens in zoals Brontitel en upload het gewenste bestand. Je kunt deze documenten op elk moment bekijken, personen eraan koppelen, en trefwoorden en notities toevoegen. Met een gratis account heb je 500 MB cloudopslag tot je beschikking.

Oude familiefoto’s in zwart-wit? MyHeritage kleurt ze zo voor je in.

Nieuwe profielen

Je kunt ook nieuwe profielen aan je stamboom toevoegen. Dit kan rechtstreeks vanuit de stamboom door op het plusknopje bij een profiel te klikken of via Voeg toe in het profielpaneel.

Er verschijnt nu een schema waarin je de verwantschap aanduidt, zoals Vader toevoegen, Partner toevoegen of Zus toevoegen. Nadat je de gegevens hebt ingevuld, neemt het nieuwe profiel de juiste plek in je stamboom in. Op deze manier kun je je stamboom verder uitbreiden. Via Meer in het profielpaneel kun je een persoon verwijderen of verbinden met een al toegevoegd persoon.

Een profiel aan je stamboom toevoegen is zo gebeurd.

Weergave en afdruk

Naarmate je stamboom groeit, kan de weergave minder overzichtelijk worden. Met de knopjes rechtsonder kun je snel in- en uitzoomen en via kleurcodering de profielen langs moeders- en vaderszijde herkennen.

Met de knoppen rechtsboven kun je de weergave aanpassen en snel schakelen tussen de familie-, stamboom-, waaier- en lijstweergave. Een zoekfunctie helpt je snel de gewenste persoon te vinden, en via het tandwielpictogram kun je diverse stamboomvoorkeuren instellen.

Handig is ook Start / Familiestatistieken. Dit biedt je in één oogopslag interessante informatie over de profielen in je stamboom, zoals relaties, woonplaatsen en leeftijden. Wil je dit op papier afdrukken, ga dan naar Stamboom / Printdiagrammen & boeken. Bij Diagramopties kies je het type, zoals Naaste familie of Familieboek, en de stijl. Veel meer instellingen vind je bij Geavanceerdeaanpassingsopties. Kort na het klikken op Maak diagram ontvang je een mail met het pdf-bestand, waarna je het zelf kunt afdrukken.

Allerlei interessante familiestatistieken zie je in één oogopslag.

Matching

De eerder genoemde AI-biografie bevat naast historische context en een etymologische verklaring van de achternaamnaam mogelijk ook informatie over familieleden die je zelf niet in je stamboom had opgenomen. Dit lijkt vreemd, maar komt doordat MyHeritage, op basis van gegevens als naam en geboorte- of sterfdatum, die persoon met eventuele verwanten in andere stambomen heeft gevonden.

Het vinden van profielovereenkomsten tussen stambomen zijn de zogeheten ‘Smart Matches’. Hoe meer profielen je toevoegt, hoe groter de kans op zulke matches. Soms wordt een profiel in een historische bron gevonden: dit is een ‘Record Match’.

Je vindt deze matches in het menu Ontdekkingen, via Matches per persoon of Matchesper bron. Is er een match gevonden, klik dan op Beoordeel [x] match(es). Als het om dezelfde persoon gaat, klik op Bevestig Match en kies Haal informatie handmatig op of klik op Bewaar in stamboom of Sla opin uw stamboom om nieuwe of verbeterde informatie automatisch in je stamboom op te nemen. Het is niet uitgesloten dat er langs deze weg ook andere profielen of hele takken aan je eigen stambomen kunnen worden gekoppeld. Meestal krijg je dan ook de gelegenheid contact op te nemen met de beheerder van de betreffende stamboom.

Het kan ook gebeuren dat er in je stamboom een gele indicatie ‘Ontdekking!’ verschijnt (ook bereikbaar via Ontdekkingen / Instant Discoveries), wat inhoudt er op basis van een match in een andere stamboom een tak werd gevonden die je zo aan je eigen stamboom kunt hangen. Je kunt deze dan altijd openen in je stamboom door op het icoontje met de twee blokjes te klikken.

Instant Discoveries: deze stamboom werd in één keer veertig profielen rijker, tot in de 18de eeuw.

Onderzoek

MyHeritage kan voor zijn record matches putten uit een database van wel 20 miljard records. Met het juiste account kun je deze bronnen ook zelf raadplegen vanuit het menu Onderzoek. Hier vind je items als Geboorte,huwelijk en overlijden, Volkstellingsgegevens, Kranten en Immigratiegegevens. Je kunt hier ook Verzamelingencatalogus openen om gericht te zoeken in zo’n 7400 gerubriceerde collecties. Een trefwoord als Nederland bijvoorbeeld leverde 49 collecties op met miljoenen records.

Een andere manier om historische records te doorzoeken is via Zoek in alle gegevens, waar je op het tabblad Doorzoeken op diverse criteria kunt filteren (klik op +Meer voor extra filters). Het tabblad Chatten laat je zelfs een AI-chatbot bevragen die toegang heeft tot de beschikbare historische records.

Een AI-chatbot met toegang tot historische records helpt je graag op weg.

Privacy-instellingen

Dat MyHeritage vaak zo snel en zo veel informatie uit stambomen van medegebruikers weet op te vissen is best leuk, maar betekent dit dat anderen ook zomaar je eigen stamboom kunnen bekijken en hieruit gegevens kunnen halen? Tot op zekere hoogte wel, maar je bepaalt gelukkig zelf wat mag en kan.

Klik op je eigen naam rechtsboven, en kies Mijn privacy. We raden je aan alle onderdelen door te nemen, waaronder Mijn lidmaatschapsvoorkeuren. Bekijk zeker de onderdelen Toegang en Inhoud. Misschien wil je hier wel de opties Stagasten toe om beperkte informatie in mijn site te bekijken of Sta siteleden toe om inhoudop de site te plaatsen uitschakelen. Het is namelijk mogelijk om andere leden een uitnodiging voor deelname aan je stamboom te versturen. Je vindt deze optie bij Start / Familie uitnodigen.

Verder is het handig bij Mijn stamboom ook even te klikken op het tandwielpictogram (rechts) en bij Meer acties naar de opties Privacy instelling van de stamboom en Bevoegdhedenom de stamboom te wijzigen te kijken. Stel ook hier alles naar wens in.

Controleer goed alle (privacy)instellingen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Personaliseer je huis

Met een muursticker en wat fotolijstjes

DNA-procedure

Naast Instant Discoveries, Smart Matches en Record Matches biedt MyHeritage nog een andere mogelijkheid om je stamboom uit te breiden: een DNA-analyse (standaardprijs 89 euro, op het moment van schrijven 39 euro).

Je ontvangt per post een testkit met een activatiecode waarmee je je op www.myheritage.nl/dna/activate registreert. Met een wattenstaafje strijk je langs de binnenkant van je wangen en dit stuur je in een kleine flacon met je code terug. Na enkele weken ontvang je een bericht van ontvangst, en nog een paar weken later krijg je een melding dat het lab aan je DNA-analyse begint. Enkele dagen later kun je je resultaten bekijken vanuit je MyHeritage-applicatie.

We kunnen ons voorstellen dat dit vragen oproept met betrekking tot je privacy. Margaux Stelman, pr-manager bij MyHeritage, verzekerde ons dat overeenkomstig hun officiële privacybeleid DNA-data onder geen enkele voorwaarde aan derden worden doorgegeven. Gebruikers kunnen ook altijd vragen om verwijdering van hun data. De analyses worden uitgevoerd in Texas, in een laboratorium met CLIA-certificering en CAP-accreditatie, en alle data worden met meerdere encryptielagen opgeslagen.

Het is aan jou om te beoordelen of dit voldoende geruststelling biedt.

Activeer je DNA-kit aan de hand van een persoonlijke code.

DNA-analyse Wanneer je met het wattenstaafje langs de binnenkant van je wangen strijkt, blijven er epitheelcellen aan kleven. Elke cel bevat een kern met een kopie van je erfelijk materiaal, het DNA (desoxyribonucleïnezuur).

In het lab worden vervolgens specifieke DNA-segmenten vermenigvuldigd om voldoende analysemateriaal te verkrijgen. Daarna worden specifieke genetische varianten geïdentificeerd (genotypering) en geanalyseerd.

Via zo’n genotyperingstest kunnen je genetische afkomst en etnische achtergrond achterhaald worden. Omdat je DNA wordt vergeleken met dat van anderen in de MyHeritage-database, ontvang je ook een lijst met DNA-matches. Dit zijn mensen met voldoende DNA-overeenkomsten om te veronderstellen dat ze familieleden zijn. Op basis van het gedeelde DNA-percentage krijg je de geschatte relatie te zien (wijzelf ontvingen bijvoorbeeld 4772 matches).

Daarnaast kun je een gezondheidsrapport bestellen. Dit geeft je genetische risico weer voor het ontwikkelen van aandoeningen als hart- en vaatziekten, bepaalde kankersoorten, de ziekte van Parkinson, Alzheimer en Crohn. Het toont ook het risico op het doorgeven van genetische aandoeningen die je zelf niet hebt ontwikkeld.

DNA-resultaten

Om je DNA-resultaten te bekijken, open je het menu DNA en kies je Overzicht. Klik hier bijvoorbeeld op Bekijk de volledigeschatting bij Geschatte etniciteit om je etnische afkomst op een wereldkaart te zien. Klik op DNA Matches om de stambomen van de profielen te bekijken die een bepaald DNA-percentage met je delen, en om eventueel deze personen een bericht te sturen. Bij een ouder-kindrelatie is de gemiddelde DNA-overeenkomst 50%, maar bij een derdegraadsrelatie is dat bijvoorbeeld 12,5%, volgens de formule: (1/2)^n × 100, waarbij n het aantal stappen in de genealogische relatie is (ouder-kind = 1, grootouder-kleinkind = 2 enzovoort). Bij een achterneef (vierdegraads) zou dit nog (1/2)^4 × 100 = 6,25% zijn.

Bij elke match zie je de hoeveelheid gedeelde DNA, uitgedrukt in zowel percentage als cM (centimorgan). Hoe langer het grootste gedeelde segment, hoe nauwer de verwantschap normaliter is. Je kunt je matches tevens filteren op diverse criteria, zoals locaties, labels en relaties.

Afhankelijk van je aanvraag kun je bij DNA / Gezondheidsrapporten, na het invullen van je wachtwoord, de vastgestelde genetische risico’s en je dragerschapsstatus bekijken. Bij elk item kun je ook extra feedback opvragen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.

▼ Volgende artikel
Slim en snel zoeken in Windows met Copilot, Perplexity en PowerToys
© Unshu - stock.adobe.com
Huis

Slim en snel zoeken in Windows met Copilot, Perplexity en PowerToys

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Dit gaan we doen

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Lees ook: Boost je productiviteit met Copilot Pro

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Geef Copilot toestemming om lokale bestanden te doorzoeken.

Copilot: mappen uitsluiten

Je kunt aangeven dat specifieke mappen niet mogen worden meegenomen tijdens zoekopdrachten. Klik hiervoor in het Windows-instellingenvenster op Een uitgesloten map toevoegen. Je vindt deze knop in de sectie Mappen uitsluiten van uitgebreide zoekopdracht. Blader naar de map en bevestig met een klik op Map selecteren.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Via de Windows-integratie zoek je direct via Copilot naar informatie ín de bestanden.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Specifieke foto's van mensen vind je met behulp van AI en een beschrijving.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Via Verbinders koppel je bestandsbronnen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

Kies met welke bestanden je wilt werken.

Perplexity: eenrichtingsverkeer

Gebruik je Perplexity in combinatie met een geschikte clouddienst, zoals Google Workspace? Perplexity kan dit moment nog geen synchronisatie met je bestanden opzetten. Dat betekent dat eventuele wijzigingen die je via Perplexity maakt, niet in het bestand op de oorspronkelijke opslaglocatie worden doorgevoerd. Je moet het aangepaste bestand handmatig op die locatie opslaan. Hopelijk maken de makers dit in de toekomst alsnog mogelijk.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

Deze mag niet ontbreken: PowerToys Run.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

Zet de werking van PowerToys Run naar je hand.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: geen miniaturen

PowerToys Run maakt van ondersteunde bestandsformaten een thumbnail (miniatuurweergave), zodat je het bestand tussen de zoekresultaten mogelijk sneller herkent. Dat gaat wel ten koste van de zoeksnelheid. Heb je geen behoefte aan een miniatuur en neem je genoegen met tekstuele resultaten? Schakel dan de optie Miniaturen genereren van bestanden uit.

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

Geef met tekens aan hoe je precies wilt zoeken.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Nóg een aanrader

De makers van de gratis app Everything pakken het anders aan. Deze app is bijzonder compact en snel in het gebruik. Zodra je de app opent, verschijnt een venster met alle bestanden van de computer. Zodra je begint met het typen van de zoekopdracht, slinkt de lijst met zoekresultaten. Je eindigt met een lijst met relevante treffers. Prettig aan Everything is dat je het programma niet hoeft te installeren. Kies voor de portable-uitvoering om Everything direct te gebruiken. Ben je tevreden over het resultaat, dan kun je kiezen voor de installeerbare editie.

Everything is snel en compact.

USB-sticks

(om al je portable apps op te verzamelen)

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!