Boompje opzetten? MyHeritage maakt familiebanden inzichtelijk
Wil je meer weten over je voorouders en verwanten, maar weet je niet goed hoe of waar te beginnen? Met een tool als MyHeritage kun je snel een beginnetje maken zonder stoffige archieven te hoeven doorpluizen. Op basis van overlappende stambomen, historische documenten en zelfs DNA-gegevens kun je je eigen familiestamboom uitbouwen.
In dit artikel gaan we aan de slag met MyHeritage. Hiermee kun je een stamboom opzetten, zonder dat je zelf de archieven in hoeft te duiken.
- Familieleden en verwantschappen toevoegen
- Foto's en video's toevoegen
- Smart matches
- DNA-analyse
Familieleden zonder partner? De beste apps voor jouw eenzame opa of oma
Vroeger vereiste het opzetten van een uitgebreide familiestamboom intensieve rondgangen bij familieleden en tijdrovend speurwerk in onder meer bevolkingsregisters, de burgerlijke stand, het kadaster, en kerkelijke, notariële, en krantenarchieven. Dit kun je nog steeds doen, maar dankzij de wereldwijde digitalisering van veel archieven kun je, in combinatie met gebruiksvriendelijke en slimme software, veel tijd besparen.
Een lijst op Wikipedia toont aan dat er heel veel genealogische sites en tools zijn, maar in dit artikel focussen we op de software van MyHeritage. Deze heeft zo’n 100 miljoen geregistreerde gebruikers, samen goed voor 50 miljoen stambomen en bijna 6 miljard stamboomprofielen. Tegen betaling krijg je toegang tot meer dan 20 miljard historische gegevens – ook in Europa – en kun je je DNA laten analyseren voor het bepalen van je etnische afkomst, het ontdekken van verre familieleden en het detecteren van genetische defecten.
Slechts een greep uit de lijst met genealogische software zoals opgesteld op Wikipedia.
Alternatieven We kiezen er in dit artikel voor om te werken met de software van MyHeritage, maar er zijn natuurlijk talloze alternatieven. Zowel Gramps als Ancestris zijn beschikbaar voor Windows, macOS en Linux, zijn gratis en opensource, en worden regelmatig bijgewerkt. Het Nederlandse Aldfaer is ook gratis, maar alleen beschikbaar voor Windows en niet meer zo up-to-date. My Family Tree is ook gratis en alleen voor Windows beschikbaar (via de Microsoft Store).
Een van de grootste aanbieders is Ancestry. Dit programma heeft veel overeenkomsten met MyHeritage: er is een web-, desktop- en mobiele app, heeft beperkingen in het gratis aanbod, en tegen betaling kun je je DNA laten analyseren. Ancestry heeft een grotere database, maar richt zich meer op de Angelsaksische wereld en is ook duurder dan MyHeritage.
De meeste genealogische software biedt een handige GEDCOM-export- en importoptie. GEDCOM (genealogical data communication) is een gestandaardiseerd bestandsformaat om het uitwisselen van genealogische gegevens eenvoudiger te maken. In de webapplicatie van MyHeritage vind je deze functies bij Stamboom / Importeer GEDCOM en bij Stamboom / Stambomen beheren / Uitvoeren naar GEDCOM.
In de desktopapplicatie van MyHeritage kun je GEDCOM-data makkelijk importen en exporteren.
Aanmelden
Of je met de MyHeritage-software werkt via de desktopapplicatie (voor Windows en macOS), de mobiele app (beschikbaar in de appstores) of je browser: zonder aanmelding kom je niet ver. In dit artikel focussen we op de webapplicatie via de browser, omdat deze platformonafhankelijk is en hier alle functies beschikbaar zijn.
Wil je gratis (maar wel met beperkingen) aan de slag, surf dan naar www.myheritage.nl. Meld je aan met je Google- of Apple-account of vul de gevraagde gegevens in, zoals de naam van je ouders, en klik op Aan de slag.
Wil je direct met alle beschikbare functies aan de slag, ga dan voor de gratis proefperiode van 14 dagen. Je moet hierbij wel je betaalgegevens verstrekken. Zorg dat je op tijd annuleert als je verdere maandelijkse betalingen wilt vermijden (tot 21,58 euro per maand).
Links: gratis (met beperkingen), rechts: 14 dagen proefperiode (met betaalgegevens).
Verkenning
Na aanmelding kom je terecht in je persoonlijke dashboard. Rechtsboven kun je de interfacetaal aanpassen. Je vindt hier ook knoppen voor het Help Centrum (met FAQ’s) en het Kennisplatform met artikelen, webinars en instructievideo’s.
De knop Kies Premium is bedoeld voor het upgraden van je MyHeritage-account. Er zijn drie pakketten: Premium (5,75 euro per maand), PremiumPlus (10,75 euro per maand) en Compleet (13,25 euro per maand).
De gratis versie is beperkt tot 250 personen in je stamboom en je hebt geen toegang tot functies als Smart Matches, Instant Discoveries, Record Matches en volledige toegang tot de historische database. Upgraden naar een hoger pakket kan op elk moment. In dit artikel wordt duidelijk dat precies dergelijke functies je stamboom een flinke boost kunnen geven.
Het prille begin van een stamboom. Nu de andere verwanten nog.
Stamboom van steentjes
Leuk voor een grote familie!Informatiebeheer
Om persoonsinformatie aan te passen, open je Stamboom / Mijn stamboom en selecteer je de naam van de persoon. Klik op het potloodicoontje om de informatie te wijzigen of er iets aan toe te voegen. Wanneer je hier een e-mailadres invult, kun je contact opnemen met die persoon vanuit de app of hem/haar voor je site uitnodigen.
Klik op Bewerk meer voor een venster waarin je nog meer gegevens kunt toevoegen, zoals Contactinformatie, Beroepen en Bronvermeldingen. Klik zeker ook op Al mijn feiten en vervolgens op Voeg nog een feit toe. Er duiken nu diverse feitencategorieën op, zoals Overlijden, Onderwijs en Militaire. Elke categorie bestaat uit diverse feittypes. Bij Overlijden bijvoorbeeld zijn dit onder meer Begrafenisceremonie, Herdenking en Testament. Afhankelijk van het type verschijnt er een aangepast invoervenster.
Bij overleden personen komt in het profiel de knop AI Biography maken beschikbaar. Een ingebouwde OpenAI-module zorgt dan voor een biografie op basis van de gegeven informatie, die ook in pdf-formaat wordt doorgemaild (lees hier meer over in de paragraaf ‘Matching’).
Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt er informatie over invullen.
Media en AI
Verder is het mogelijk foto’s en video’s te uploaden. Selecteer een profiel en klik in het profielpaneel bij Foto’s en video’s op Voeg toe. Je kunt nu mediabestanden selecteren. Standaard worden alle geüploade media met de profielnaam getagd.
Je vindt deze media terug in het menu Foto’s, waar je bij Personen alleen de media van een specifiek persoon kunt bekijken. In dit menu vind je ook handige tools zoals Foto’s inkleuren, waarmee je met AI zwart-witfoto’s kunt laten inkleuren. Met Verbeter foto’s optimaliseer je onscherpe of bekraste foto’s en met Foto’s animeren breng je gezichten in familiefoto’s tot leven.
En er is nog meer AI: via DeepStory breng je een close-up van een overleden persoon tot leven. De persoon vertelt namelijk een levensverhaal op basis van ingevoerde tekst en afbeeldingen (vooralsnog niet met de eigen stem).
Naast mediabestanden is het ook mogelijk documenten uit allerlei bronnen te uploaden. Ga hiervoor naar Stamboom en kies Meer / Bronnen. Vul de benodigde gegevens in zoals Brontitel en upload het gewenste bestand. Je kunt deze documenten op elk moment bekijken, personen eraan koppelen, en trefwoorden en notities toevoegen. Met een gratis account heb je 500 MB cloudopslag tot je beschikking.
Oude familiefoto’s in zwart-wit? MyHeritage kleurt ze zo voor je in.
Nieuwe profielen
Je kunt ook nieuwe profielen aan je stamboom toevoegen. Dit kan rechtstreeks vanuit de stamboom door op het plusknopje bij een profiel te klikken of via Voeg toe in het profielpaneel.
Er verschijnt nu een schema waarin je de verwantschap aanduidt, zoals Vader toevoegen, Partner toevoegen of Zus toevoegen. Nadat je de gegevens hebt ingevuld, neemt het nieuwe profiel de juiste plek in je stamboom in. Op deze manier kun je je stamboom verder uitbreiden. Via Meer in het profielpaneel kun je een persoon verwijderen of verbinden met een al toegevoegd persoon.
Een profiel aan je stamboom toevoegen is zo gebeurd.
Weergave en afdruk
Naarmate je stamboom groeit, kan de weergave minder overzichtelijk worden. Met de knopjes rechtsonder kun je snel in- en uitzoomen en via kleurcodering de profielen langs moeders- en vaderszijde herkennen.
Met de knoppen rechtsboven kun je de weergave aanpassen en snel schakelen tussen de familie-, stamboom-, waaier- en lijstweergave. Een zoekfunctie helpt je snel de gewenste persoon te vinden, en via het tandwielpictogram kun je diverse stamboomvoorkeuren instellen.
Handig is ook Start / Familiestatistieken. Dit biedt je in één oogopslag interessante informatie over de profielen in je stamboom, zoals relaties, woonplaatsen en leeftijden. Wil je dit op papier afdrukken, ga dan naar Stamboom / Print diagrammen & boeken. Bij Diagramopties kies je het type, zoals Naaste familie of Familieboek, en de stijl. Veel meer instellingen vind je bij Geavanceerde aanpassingsopties. Kort na het klikken op Maak diagram ontvang je een mail met het pdf-bestand, waarna je het zelf kunt afdrukken.
Allerlei interessante familiestatistieken zie je in één oogopslag.
Matching
De eerder genoemde AI-biografie bevat naast historische context en een etymologische verklaring van de achternaamnaam mogelijk ook informatie over familieleden die je zelf niet in je stamboom had opgenomen. Dit lijkt vreemd, maar komt doordat MyHeritage, op basis van gegevens als naam en geboorte- of sterfdatum, die persoon met eventuele verwanten in andere stambomen heeft gevonden.
Het vinden van profielovereenkomsten tussen stambomen zijn de zogeheten ‘Smart Matches’. Hoe meer profielen je toevoegt, hoe groter de kans op zulke matches. Soms wordt een profiel in een historische bron gevonden: dit is een ‘Record Match’.
Je vindt deze matches in het menu Ontdekkingen, via Matches per persoon of Matches per bron. Is er een match gevonden, klik dan op Beoordeel [x] match(es). Als het om dezelfde persoon gaat, klik op Bevestig Match en kies Haal informatie handmatig op of klik op Bewaar in stamboom of Sla op in uw stamboom om nieuwe of verbeterde informatie automatisch in je stamboom op te nemen. Het is niet uitgesloten dat er langs deze weg ook andere profielen of hele takken aan je eigen stambomen kunnen worden gekoppeld. Meestal krijg je dan ook de gelegenheid contact op te nemen met de beheerder van de betreffende stamboom.
Het kan ook gebeuren dat er in je stamboom een gele indicatie ‘Ontdekking!’ verschijnt (ook bereikbaar via Ontdekkingen / Instant Discoveries), wat inhoudt er op basis van een match in een andere stamboom een tak werd gevonden die je zo aan je eigen stamboom kunt hangen. Je kunt deze dan altijd openen in je stamboom door op het icoontje met de twee blokjes te klikken.
Instant Discoveries: deze stamboom werd in één keer veertig profielen rijker, tot in de 18de eeuw.
Onderzoek
MyHeritage kan voor zijn record matches putten uit een database van wel 20 miljard records. Met het juiste account kun je deze bronnen ook zelf raadplegen vanuit het menu Onderzoek. Hier vind je items als Geboorte, huwelijk en overlijden, Volkstellingsgegevens, Kranten en Immigratiegegevens. Je kunt hier ook Verzamelingen catalogus openen om gericht te zoeken in zo’n 7400 gerubriceerde collecties. Een trefwoord als Nederland bijvoorbeeld leverde 49 collecties op met miljoenen records.
Een andere manier om historische records te doorzoeken is via Zoek in alle gegevens, waar je op het tabblad Doorzoeken op diverse criteria kunt filteren (klik op +Meer voor extra filters). Het tabblad Chatten laat je zelfs een AI-chatbot bevragen die toegang heeft tot de beschikbare historische records.
Een AI-chatbot met toegang tot historische records helpt je graag op weg.
Privacy-instellingen
Dat MyHeritage vaak zo snel en zo veel informatie uit stambomen van medegebruikers weet op te vissen is best leuk, maar betekent dit dat anderen ook zomaar je eigen stamboom kunnen bekijken en hieruit gegevens kunnen halen? Tot op zekere hoogte wel, maar je bepaalt gelukkig zelf wat mag en kan.
Klik op je eigen naam rechtsboven, en kies Mijn privacy. We raden je aan alle onderdelen door te nemen, waaronder Mijn lidmaatschapsvoorkeuren. Bekijk zeker de onderdelen Toegang en Inhoud. Misschien wil je hier wel de opties Sta gasten toe om beperkte informatie in mijn site te bekijken of Sta siteleden toe om inhoud op de site te plaatsen uitschakelen. Het is namelijk mogelijk om andere leden een uitnodiging voor deelname aan je stamboom te versturen. Je vindt deze optie bij Start / Familie uitnodigen.
Verder is het handig bij Mijn stamboom ook even te klikken op het tandwielpictogram (rechts) en bij Meer acties naar de opties Privacy instelling van de stamboom en Bevoegdheden om de stamboom te wijzigen te kijken. Stel ook hier alles naar wens in.
Controleer goed alle (privacy)instellingen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
Personaliseer je huis
Met een muursticker en wat fotolijstjesDNA-procedure
Naast Instant Discoveries, Smart Matches en Record Matches biedt MyHeritage nog een andere mogelijkheid om je stamboom uit te breiden: een DNA-analyse (standaardprijs 89 euro, op het moment van schrijven 39 euro).
Je ontvangt per post een testkit met een activatiecode waarmee je je op www.myheritage.nl/dna/activate registreert. Met een wattenstaafje strijk je langs de binnenkant van je wangen en dit stuur je in een kleine flacon met je code terug. Na enkele weken ontvang je een bericht van ontvangst, en nog een paar weken later krijg je een melding dat het lab aan je DNA-analyse begint. Enkele dagen later kun je je resultaten bekijken vanuit je MyHeritage-applicatie.
We kunnen ons voorstellen dat dit vragen oproept met betrekking tot je privacy. Margaux Stelman, pr-manager bij MyHeritage, verzekerde ons dat overeenkomstig hun officiële privacybeleid DNA-data onder geen enkele voorwaarde aan derden worden doorgegeven. Gebruikers kunnen ook altijd vragen om verwijdering van hun data. De analyses worden uitgevoerd in Texas, in een laboratorium met CLIA-certificering en CAP-accreditatie, en alle data worden met meerdere encryptielagen opgeslagen.
Het is aan jou om te beoordelen of dit voldoende geruststelling biedt.
Activeer je DNA-kit aan de hand van een persoonlijke code.
DNA-analyse Wanneer je met het wattenstaafje langs de binnenkant van je wangen strijkt, blijven er epitheelcellen aan kleven. Elke cel bevat een kern met een kopie van je erfelijk materiaal, het DNA (desoxyribonucleïnezuur).
In het lab worden vervolgens specifieke DNA-segmenten vermenigvuldigd om voldoende analysemateriaal te verkrijgen. Daarna worden specifieke genetische varianten geïdentificeerd (genotypering) en geanalyseerd.
Via zo’n genotyperingstest kunnen je genetische afkomst en etnische achtergrond achterhaald worden. Omdat je DNA wordt vergeleken met dat van anderen in de MyHeritage-database, ontvang je ook een lijst met DNA-matches. Dit zijn mensen met voldoende DNA-overeenkomsten om te veronderstellen dat ze familieleden zijn. Op basis van het gedeelde DNA-percentage krijg je de geschatte relatie te zien (wijzelf ontvingen bijvoorbeeld 4772 matches).
Daarnaast kun je een gezondheidsrapport bestellen. Dit geeft je genetische risico weer voor het ontwikkelen van aandoeningen als hart- en vaatziekten, bepaalde kankersoorten, de ziekte van Parkinson, Alzheimer en Crohn. Het toont ook het risico op het doorgeven van genetische aandoeningen die je zelf niet hebt ontwikkeld.
DNA-resultaten
Om je DNA-resultaten te bekijken, open je het menu DNA en kies je Overzicht. Klik hier bijvoorbeeld op Bekijk de volledige schatting bij Geschatte etniciteit om je etnische afkomst op een wereldkaart te zien. Klik op DNA Matches om de stambomen van de profielen te bekijken die een bepaald DNA-percentage met je delen, en om eventueel deze personen een bericht te sturen. Bij een ouder-kindrelatie is de gemiddelde DNA-overeenkomst 50%, maar bij een derdegraadsrelatie is dat bijvoorbeeld 12,5%, volgens de formule: (1/2)^n × 100, waarbij n het aantal stappen in de genealogische relatie is (ouder-kind = 1, grootouder-kleinkind = 2 enzovoort). Bij een achterneef (vierdegraads) zou dit nog (1/2)^4 × 100 = 6,25% zijn.
Bij elke match zie je de hoeveelheid gedeelde DNA, uitgedrukt in zowel percentage als cM (centimorgan). Hoe langer het grootste gedeelde segment, hoe nauwer de verwantschap normaliter is. Je kunt je matches tevens filteren op diverse criteria, zoals locaties, labels en relaties.
Afhankelijk van je aanvraag kun je bij DNA / Gezondheidsrapporten, na het invullen van je wachtwoord, de vastgestelde genetische risico’s en je dragerschapsstatus bekijken. Bij elk item kun je ook extra feedback opvragen.
