ID.nl logo
Bespaar ruimte en kosten: maak slimme back-ups naar de cloud
© Chor muang - stock.adobe.com
Huis

Bespaar ruimte en kosten: maak slimme back-ups naar de cloud

Maak je back-ups graag volgens de regels, maar wil je niet te veel betalen? Diensten als Google Drive en Dropbox bieden standaard al aardig wat cloudopslag voor niks. Zoek je extra ruimte, dan kun je bijvoorbeeld Hetzner Storage Box overwegen. Deze optie gaan we in dit artikel verkennen. We laten ook zien hoe je slim en efficiënt een back-up naar de cloud kunt maken.

In dit artikel laten we zien hoe je een efficiënte en veilige cloudback-up maakt: • Kies een cloudopslagoptie, zoals Hetzner Storage Box, Dropbox of Google Drive • Configureer een back-uprepository met Kopia • Automatiseer de incrementele back-ups • Installeer Rclone om naar diverse cloudopslagdiensten te back-uppen Toch data kwijt? Lees dan zeker ook: Terug van weggewist: met deze tools herstel je verloren gewaande data

Volgens de 3-2-1-regel hoor je drie kopieën van je data te hebben, waarvan twee lokaal op verschillende media maar ook één op een andere locatie. Dat systeem beschermt je bij diefstal, waterschade of brand. Hiervoor zijn meerdere opties. Bij veel data is een NAS ideaal. Bij een bescheiden dataset of voor een extra kopie van alleen de belangrijkste data is de cloud een prima bestemming. Je bent dan niet van anderen afhankelijk. Met de huidige hoge internetsnelheden en incrementele back-ups is dat ook voor grotere back-ups goed te doen, zeker als je het automatiseert. De cloudback-up is vaak een laatste redmiddel, dus je hoeft data niet vaak terug te halen.

Cloudopslag is tegenwoordig relatief goedkoop als je meerekent dat je geen aanschafkosten voor hardware en stroomkosten meer hebt. Je hebt bovendien geen onderhoudsperikelen én kunt makkelijk opschalen, zonder nieuwe investeringen te hoeven doen. De cloud groeit gewoon met je mee.

In dit artikel laten we zien hoe je een back-up naar de cloud kunt maken met relatief voordelige opslagopties en enkele handige tools. We gaan met Hetzner Storage Box aan de slag én benutten de gratis goedkope cloudopslag die je wellicht al hebt, zoals Dropbox en Google Drive. Als back-uptool gaan we Kopia gebruiken, maar ook Rclone komt aan bod, waar Kopia voor sommige opslagdiensten op leunt.

©Kanlaya - stock.adobe.com

Traditionele cloudopslag versus S3

We richten ons hier vooral op ‘traditionele’ cloudopslag, vergelijkbaar met wat je op de pc hebt: een bestandssysteem en structuur van mappen en bestanden. Moderner is object-storage, met S3 (Simple Storage Service) als bekendste voorbeeld. Het is abstracter, omdat bestanden nu als zogenoemde objecten worden opgeslagen. Die objecten worden bewaard in containers, ook wel buckets genoemd. Populaire aanbieders zijn Amazon Web Services, Microsoft en Google. Ook kleinere spelers als Backblaze, OVHCloud en DigitalOcean bieden S3-compatibele opslag aan.

S3 is vaak wat duurder, al is het door verborgen kosten soms lastig vooraf te bepalen. Vaak zijn er meerdere opslagklassen, met de goedkoopste klasse voor data die je niet of zelden hoeft terug te halen, wat het óók goedkoper kan maken. Doorgaans biedt S3 meer databescherming, omdat data wordt verspreid over meerdere datacenters. Bij uitval van één datacenter worden de taken overgenomen door de andere datacenters. Ook voor verloren of corrupte data biedt dat redding. Kopia ondersteunt overigens ook een back-up naar S3, dus laat je je daardoor niet tegenhouden.

Cloudopslag

1 Dropbox en co

Beschik je over bijvoorbeeld Dropbox, Google Drive of OneDrive, dan is die dienst zeker geschikt voor een back-up in de cloud. Ook veel tools werken ermee samen, waaronder Kopia. De ruimte is vaak wel beperkt. Bij Google Drive wordt de standaard 15 GB gedeeld tussen Drive, Gmail en Google Foto’s. Wel kun je dit tegen betaling uitbreiden met bijvoorbeeld 100 GB (€ 1,99/maand) of 2 TB (€ 9,99/maand). De genoemde prijzen zijn bij betaling per maand. Bij jaarlijkse betaling bespaar je ongeveer 20 procent. Bij zulke prijzen zijn ook alternatieven interessant, zoals Hetzner Storage Box, dat we in dit artikel gaan gebruiken naast Dropbox en co.

Google Drive deelt de opslag met onder meer Gmail en Google Foto’s.

2 Hetzner Storage Box

Voor betaalbare en flexibel toegankelijke cloudopslag nemen we een Storage Box van Hetzner als voorbeeld. De verschillende abonnementen kun je vinden op de website van Hetzner onder Storage / Storage Box. Wij kiezen 1 TB (€ 3,81/maand). Andere opties zijn bijvoorbeeld 5 TB (€ 12,97/maand) of 10 TB (€ 24,75/maand). Betalen kan onder meer via een SEPA-overschrijving, creditcard of PayPal. Er zijn geen eenmalige kosten en er worden ook geen kosten voor dataverkeer berekend. Bij opzegging betaal je alleen voor de periode waarin je de beschikking had over de dienst, wat dus ook een gedeelte van een maand kan zijn.

De grotere capaciteiten geven je meer snapshots, maar verder zijn de specificaties gelijk. Zulke snapshots zijn handig, omdat je in feite een momentopname van de hele inhoud van de Storage Box kunt maken, die je terug kunt zetten als de situatie daarom vraagt. Het staat overigens los van de snapshots die we zelf met Kopia gaan maken.

Overzicht met abonnementen en specificaties voor Hetzner Storage Box.

3 Aanvraag Storage Box

Het is handig om een account te maken als je dat nog niet hebt en daarna een aanvraag te starten voor de gewenste Storage Box. Hierbij kun je kiezen tussen een datacenter in Finland of Duitsland. Duitsland ligt voor Nederlanders het meest voor de hand. We raden aan om tweestapsverificatie aan te zetten voor je account. Dit kan direct na je aanvraag. Vrij snel na je aanvraag staat de cloudopslag voor je klaar. Je kunt hier op meerdere manieren toegang toe krijgen. De website toont een tabel met alle beschikbare protocollen voor toegang en enkele compatibele toepassingen, waaronder BorgBackup, Restic, Rclone en rsync.

Je kunt bij de aanvraag kiezen tussen een datacenter in Finland of Duitsland.

4 Toegang instellen

We gaan eerst naar Hetzner Robot voor het instellen van toegang en beheer van de opslag. Begin onder Storage Box data. Stel een nieuw sterk wachtwoord in via Reset password. Noteer dit direct: het wordt slechts eenmalig getoond.

We willen voor Kopia een sub-account gebruiken, waarvoor we eerst een eigen map moeten maken. Om dat te kunnen doen, is eerst toegang tot de opslag nodig. Hiervoor gaan we WebDAV onder Windows gebruiken. Zet daarom een vinkje bij WebDAV support. Noteer de gebruikersnaam achter User name. Ga in Windows naar Verkenner en dan Deze pc. Klik rechts op een lege plek en kies Een netwerklocatie toevoegen en dan Een aangepaste netwerklocatie selecteren. Vul het adres in, in de vorm https://gebruikersnaam.your-storagebox.de. Log daarna in met je gebruikersnaam en het zojuist ingestelde wachtwoord. Nu kun je als het goed is door de nog lege cloudopslag bladeren.

Via Hetzner Robot kun je je Storage Box beheren.

5 Sub-account maken

We willen zoals aangegeven Kopia via een sub-account gaan gebruiken met een eigen map. Het voordeel is dat Kopia met dat sub-account enkel toegang tot de bewuste map heeft, terwijl de hoofdgebruiker wel alle mappen kan benaderen. Maak daarvoor eerst een map in de via WebDAV gekoppelde opslag (bijvoorbeeld met de naam kopia). Maak daarna onder Sub-account een sub-account. Selecteer hierbij de zojuist gemaakte map. Zet vinkjes bij Allow SSH en External reachability voor toegang van buitenaf via ssh. Klik dan op Save. Noteer de gebruikersnaam en het wachtwoord.

We maken een sub-account waarmee gebruik van Kopia kan worden gemaakt.

Kopia

6 Compatibiliteit

We gaan in dit artikel actief met Kopia aan de slag, dat flexibel inzetbaar is en cross-platform, al richten we ons hier vooral op Windows. Je kunt een back-up naar lokale opslag of je netwerk maken, maar ook naar de cloud. Voor Hetzner Storage Box gaan we SFTP gebruiken. Voor Dropbox kiezen we Rclone als ‘back-end’ waar Kopia mee kan samenwerken. Diezelfde optie kun je gebruiken voor Google Drive of OneDrive. Belangrijk om te onthouden, is dat de locatie waar je back-ups bewaart repository worden genoemd. De back-ups zelf noemen we snapshots. Qua terminologie zijn er overigens veel overeenkomsten met andere tools, zoals Rclone Restic en BorgBackup.

Kopia ondersteunt talloze soorten opslag, zowel lokaal als in de cloud.

Versleuteling van begin tot eind

Bij het maken van een back-up naar de cloud is versleuteling extra belangrijk. Als de back-up in de cloud onverhoopt in verkeerde handen valt, wil je in ieder geval voorkomen dat iemand de data kan lezen. Nemen we Kopia als voorbeeld, dan is versleuteling standaard actief. Het wachtwoord stel je in bij het maken van de repository. Je kunt niet eens een back-up zonder versleuteling maken.

De encryptie is end-to-end en zero knowledge. Met end-to-end wordt bedoeld dat de gegevens feitelijk al zijn versleuteld op het systeem zelf. Naast de gegevens zelf zijn bovendien de bestandsnamen versleuteld. Dat is prettig, want ook bestandsnamen zelf kunnen soms privacygevoelige informatie bevatten. De term ‘zero knowledge’ verwijst naar het feit dat niemand behalve jijzelf het wachtwoord kent. Hier schuilt ook een risico in: als je het wachtwoord kwijt bent, kun je niets meer met je back-up.

7 Snapshots bij Kopia

Een snapshot is een momentopname van de inhoud van je systeem. Je kunt in een repository meerdere snapshots maken, bijvoorbeeld één voor elke map. Zo’n snapshot is bij Kopia altijd incrementeel. Dat betekent dat bestanden maar één keer worden geüpload. Daarna worden alleen bestanden waarvan de inhoud is gewijzigd geüpload. Het werkt ook heel efficiënt voor grotere bestanden, omdat alleen de gewijzigde delen worden geüpload en dus niet het volledige bestand.

Als je een bestand hernoemt of verplaatst, herkent Kopia zelfs dat het bestand dezelfde inhoud heeft, waardoor het evenmin opnieuw hoeft te worden geüpload. Retentie zorgt dat meerdere versies in de tijd beschikbaar zijn. Kopia ondersteunt ook compressie en de-duplicatie. Compressie helpt om de omvang van de back-up te beperken, waardoor je wellicht wat aan opslagcapaciteit en dus geld kunt besparen. Standaard is compressie uitgeschakeld, maar je kunt deze instelling per snapshot aanpassen. Dankzij de-duplicatie, wat óók standaard is, wordt een bestand waarvan je meerdere kopieën hebt maar één keer in de back-up bewaard. Dit helpt om de benodigde opslagruimte verder te beperken.

Voorbeeld van snapshots die door Kopia zijn gemaakt.

8 Aan de slag met Kopia

Bij Kopia kun je kiezen tussen twee versies: cli en gui (zie kader). Niet iedereen werkt graag met een opdrachtprompt, waardoor we hier met de gui werken, ook wel KopiaUI genoemd. Op de pagina met releases vind je alle installatiebestanden hiervoor. Voor Windows kun je het installatieprogramma downloaden en uitvoeren (KopiaUI-Setup-0.17.0.exe) óf het zip-bestand (KopiaUI-0.17.0-win.zip) downloaden en uitpakken in een map, waarna je in die map KopiaUI.exe start.

Als je het programma start, wordt gevraagd om een eerste repository toe te voegen. We gaan eerst een lokale map als repository gebruiken. Daarna gaan we een repository inrichten bij Hetzner Storage Box en Dropbox (via Rclone). Je kunt binnen Kopia zonder problemen meerdere repository’s toevoegen en apart van elkaar gebruiken.

Via GitHub kun je de verschillende releases voor Kopia downloaden.

Werken met een CLI versus GUI

Veel back-uptools werken via de opdrachtprompt ofwel CLI (command-line interface). Een voordeel is dat je taken wat makkelijker kunt ‘scripten’ of automatiseren. Heb je hier minder ervaring mee? Dan kan een grafische gebruikersinterface (GUI) redding bieden. Vaak is dat een desktopprogramma, maar het kan via een browser werken, een zogenoemde web-GUI. Sommige tools zoals Kopia bieden zelf een GUI. Er zijn GUI’s die gebouwd zijn om met een bepaalde tool samen te werken, zoals Backrest voor restic en BorgWarehouse voor BorgBackup. Via de GUI kun je bijvoorbeeld een repository toevoegen, door snapshots bladeren en bestanden herstellen.

9 Lokale back-up

We beginnen met een back-up naar een lokale map. Dit is de eenvoudigste optie. Het kan overigens ook een netwerkschijf zijn die je onder Windows hebt gekoppeld. Kies op het beginscherm de optie Local Directory or NAS. Blader dan naar de map en kies Next. Nu wordt om een sterk wachtwoord gevraagd. Op basis van dat wachtwoord wordt de inhoud van de repository versleuteld. Het is zeer belangrijk dat je dit wachtwoord niet verliest.

Klik op Create Repository om de repository te maken. Je zult zien dat er al direct enkele bestanden worden gemaakt in de bewuste map die we als repository hebben aangewezen. Als voorbeeld gebruiken we de repository voor een back-up van een map met administratie. Je kunt ook snapshots voor andere mappen toevoegen aan dezelfde repository. Verander eventueel de naam van de repository. Ga daarvoor naar Repository, vul een passende naam in, zodat je weet dat dit de lokale map betreft en kies Update Description. Dat is handig als je straks meerdere repository’s hebt.

Als eerste kun je kiezen om wat voor soort repository het gaat.

10 Eerste snapshot maken

We gaan nu een eerste snapshot maken van een map met administratie. Ga daarvoor naar Snapshots en kies New Snapshot. Blader naar de gewenste map. Je kunt nu de beleidsregels aanpassen, ook wel policy’s genoemd. Zo regel je bijvoorbeeld hoe vaak een snapshot moet worden gemaakt, welke bestanden moeten worden uitgesloten, wat het retentiebeleid voor snapshots is en of compressie moet worden gebruikt. Voor nu accepteren we de standaardopties en kiezen Snapshot Now om de eerste snapshot te maken. Een volgende keer is een snapshot veel sneller gemaakt, omdat alleen de veranderingen worden geback-upt.

Via New Snapshot kun je ook voor andere mappen een snapshot maken met eigen beleidsregels die dan in dezelfde repository worden bewaard. Als je door de gemaakte snapshots bladert, kun je onder Start time op de datum en tijd van de snapshot klikken. Hierna zie je de optie Mount as Local Filesysteem. Daarmee koppel je de bewuste snapshot als lokaal bestandssysteem, zodat je door de volledige inhoud kunt bladeren. Gebruik eventueel een programma als WinMerge om eventueel mappen en bestanden met elkaar te vergelijken, waarbij je visueel de verschillen kunt zien.

Je kunt bladeren door gemaakte snapshots en ze als bestandssysteem koppelen.

11 Beleidsregels

We kijken nog in iets meer detail naar de beleidsregels. Je kunt ze aanpassen onder Snapshots, door in de kolom Actions op Policy te klikken. Wil je bijvoorbeeld compressie gebruiken, dan vouw je Compression uit en kies je achter Compression Algorithm voor bijvoorbeeld zstd, gzip of pgzip. Je kunt er ook voor kiezen om alleen bestanden met een bepaalde extensie te comprimeren, of bestandsextensies invullen die helemaal niet gecomprimeerd moeten worden. Onder Scheduling kun je kiezen hoe vaak de snapshot gemaakt moet worden. Omdat alleen veranderingen worden geback-upt, kun je prima een hogere frequentie kiezen, zoals elk uur. Merk op dat als je compressie inschakelt, alleen toekomstige gegevens worden gecomprimeerd. De bestaande gegevens blijven dus niet gecomprimeerd.

Via beleidsregels kun je bijvoorbeeld ervoor kiezen om compressie te gebruiken.

Kopia naar Storage Box

12 Back-up naar Storage Box

Voor een back-up naar Hetzner Storage Box met Kopia gaan we SFTP gebruiken. Dit staat voor Secure File Transfer Protocol. Met het protocol kun je via ssh (Secure Shell) bestanden uitwisselen tussen je systeem met bijvoorbeeld Windows en je opslag in de cloud. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een versleutelde verbinding. Merk op dat de gegevens zelf dankzij de end-to-end-encryptie van Kopia natuurlijk al versleuteld zijn, maar extra versleuteling tijdens de overdracht kan natuurlijk nooit kwaad.

We gaan SFTP gebruiken voor toegang tot onze Hetzner Storage Box.

13 Verbinding via ssh

We gaan eerst een verbinding via ssh opzetten met OpenSSH, dat standaard deel uitmaakt van Windows. Open hiervoor een opdrachtprompt. Je kunt nu direct verbinding maken met het sub-account op de ssh-server van je Storage Box. Voor gebruiker u123456 is het eerste sub-account in principe u123456-sub1. Om met dit sub-account in te loggen via ssh geef je dan de volgende opdracht:

ssh -p 23 u123456-sub1@u123456.your-storagebox.de

Accepteer de verbinding bij een melding over de authenticiteit van de host. Hiermee wordt de host toegevoegd aan het bestand met bekende hosts (known_hosts). Voer ook je wachtwoord in. Als het goed is, ben je hierna verbonden en zit je in je thuismap onder /home.

We testen eerst de verbinding via ssh via de opdrachtprompt.

14 Repository toevoegen

Voeg nu in Kopia een nieuwe repository toe voor de Storage Box via de optie SFTP Server. Hiervoor kun je rechts op het icoontje in de taakbalk klikken en kies je Connect to Another Repository. Vul de host (zoals u123456.your-storagebox.de), de gebruikersnaam van het sub-account (zoals u123456-sub1), het poortnummer 23 en wachtwoord in voor het sub-account. Bij Path vul je /home in. Bij Path to known_hosts File vul je het pad naar known_hosts van Windows in. Dit kun je opzoeken voor jouw gebruikersnaam in Verkenner onder C:\Users.

In de volgende stap kun je, als de verbinding lukt, een wachtwoord instellen voor de repository, net als hiervoor bij de lokale map. Het maken van een snapshot werkt op vergelijkbare wijze. Een back-up van 3,3 GB was met een rappe internetverbinding binnen vier minuten gemaakt en neemt online dankzij compressie ongeveer 2,1 GB in. Een volgende back-up gaat veel sneller, afhankelijk van de hoeveelheid wijzigingen. Je kunt via de WebDAV-koppeling volgen wat er in de map gebeurt.

Configureer de repository met de correcte gegevens van je Storage Box.

Kopia naar Dropbox

15 Back-up naar Dropbox

Kopia ondersteunt een back-up naar bijvoorbeeld Dropbox, Google Drive of OneDrive. Je kunt deze diensten gebruiken via Rclone. Kopia kent wel wat ondersteuning voor Google Drive, maar alleen in de CLI-versie. We beginnen met de installatie van Rclone. Ga daarvoor naar https://rclone.org/downloads/ en download het zip-bestand voor Windows. Pak het zip-bestand uit. Je hebt alleen het uitvoerbare bestand rclone.exe nodig. Je kunt dit naar C:\Windows\System32 kopiëren, zodat je er vanaf elke map toegang toe hebt.

Je kunt Rclone vanaf elke map in je systeem aanroepen.

16 Configuratiebestand maken

Open een opdrachtprompt en geef de opdracht rclone config. Er start een wizard. Kies daarin n voor een nieuwe remote. Vul een naam in, bijvoorbeeld dropbox, googledrive of onedrive. Je ziet nu een lijst met alle ondersteunde opslagdiensten, waar ook Dropbox, Google Drive en Microsoft OneDrive tussen staan. Vul het bijbehorende nummer in. Volg daarna de instructies voor autorisatie. Dit verschilt per opslagdienst.

Voor Dropbox is het eenvoudig. Je kunt zoals door de wizard ook wordt aangegeven de client_id en client_secret leeglaten. De geavanceerde configuratie kun je overslaan. Als je systeem een webbrowser heeft, kun je daarna automatisch autoriseren. In de browser hoef je alleen op Toestaan te klikken. Ga daarna terug naar de wizard. Kies y (yes) om de configuratie te bewaren en q (quit) om de tool te verlaten. Hiermee is de configuratie van Rclone al klaar, en kunnen we verder in Kopia.

Wil je zien hoe de configuratie eruitziet? De locatie van het bestand kun je achterhalen met rclone config file. Overigens is de configuratie van Google Drive iets lastiger. Je kunt eventueel de interne client_id gebruiken, maar is het aan te raden een eigen client_id te maken, voor betere prestaties. Voor de instructies kun je de link volgen die je krijgt te zien als je de stappen van de wizard doorloopt.

Kies de gewenste opslag voor je nieuwe repository, zoals Dropbox.

17 Kopia

In Kopia kun je nu een repository voor je cloudopslag maken via Rclone door de optie Rclone Remote te kiezen. Gebruik de naam die je eerder koos (zoals dropbox) en bedenk in welke map Kopia de bestanden moet gaan bewaren binnen je cloudopslag (bijvoorbeeld /kopia). Achter Rclone Remote Path vul je dan in dit geval simpelweg dropbox:/kopia in. Bij Rclone Executable Path kun je rclone.exe invullen, omdat het uitvoerbare bestand vanuit elke map kan worden aangeroepen. Hierna kun je snapshots gaan maken die in je cloudopslag zullen worden opgeslagen, zoals in dit voorbeeld het Dropbox-account. Merk op dat Rclone naast Dropbox, Google Drive en OneDrive ook andere opslagdiensten ondersteunt, maar die zijn niet allemaal getest in combinatie met Kopia.

De configuratie van Rclone voor Dropbox binnen Kopia is nu heel eenvoudig.

▼ Volgende artikel
Review Sony Bravia 8 II K-65XR8M2 - Waar voor je geld?
Huis

Review Sony Bravia 8 II K-65XR8M2 - Waar voor je geld?

Nu Sony zijn tv-modellen blijkbaar slechts om de twee jaar vernieuwt, keken we des te meer uit naar deze Bravia 8 II. De opvolger van de A95L belooft een mooie verbetering op het gebied van piekhelderheid, maar de concurrentie is genadeloos.

Uitstekend
Energy label
Conclusie

De Sony Bravia 8 II (K-65XR8M2) biedt een uitstekende beeldkwaliteit met een fraaie HDR-weergave, goede schaduwdetails en sterke beeldverwerking. Toch is hij minder helder dan bijvoorbeeld de Samsung S95F die hetzelfde maneer heeft, en het toestel is voor gamers wat beperkt met 4K120 en slechts twee HDMI 2.1-poorten. Pluspunten zijn Google TV, Sony Pictures Core en goed geluid.

Plus- en minpunten
  • Ruime piekhelderheid
  • Zeer goede beeldverwerking
  • Mooie schaduwdetails
  • Erg ruime kijkhoek
  • Minder piekhelderheid dan concurrenten
  • Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen en max 120Hz
Sony K-65XR8M2

Adviesprijs: 3699 euro
Wat: Ultra HD 4K 120Hz QD-OLED-tv
Schermformaat: 65 inch (164 cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (2x 48 Gbit/s, 2x 18 Gbit/s, ARC/eARC, ALLM, 4K120, VRR), S-middenspeaker, 1x optisch digitaal uit, 2x usb, 3x antenne, bluetooth, ethernet, wifi 6 (802.11ax)
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, DTS:X, Google TV (12), Google Cast, AirPlay 2, usb/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, XR-processor
Afmetingen: 1443 x 905 x 339 mm (incl. voet)
Gewicht: 24,2 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 87 kWh (F) / HDR 108 kWh (G)

Deze Bravia 8 II (spreek uit: Bravia 8 mark twee) neemt plaats in de lange rij van knappe Sony-designs. Hij is niet alleen stijlvol, maar is ook uitstekend afgewerkt. Het is een echte blikvanger in de woonkamer. Hij is amper 34 mm diep, met een volledig vlakke rug die aan de randen licht gewelfd is voor een nog slankere look. Het vierkantpatroon in de rug is een mooi detail. Het scherm is afgezet met een donkermetalen rand. Hij staat stevig opgesteld op twee volledig metalen poten in dezelfde kleur als de schermrand. Je monteert ze aan het uiteinde van de tv, dus een breed meubel is wel vereist. Je kunt de poten ook monteren in een positie die het scherm voldoende boven het meubel tilt om ruimte te laten voor een soundbar.

Aansluitingen

Haal je deze tv in huis om vooral films, series en televisie te kijken, dan is de selectie aansluitingen uitstekend. Gamers daarentegen zien dat Sony toch wat achterstand oploopt op zijn concurrenten. Van de vier HDMI-poorten leveren er nog steeds maar twee de volledige 48Gbit/s-bandbreedte die nodig is om te kunnen gamen in 4K120Hz. En omdat slechts één van die poorten ARC/eARC biedt, zijn gamers die een soundbar gebruiken beperkt tot slechts één poort voor hun gamebronnen. En terwijl je op modellen van Samsung en LG al tot 4K165Hz kunt gaan (met een pc weliswaar), is 4K120Hz het maximum bij Sony. Er is daarentegen ondersteuning voor ALLM en VRR (NVIDIA G-Sync). De input-lag bedraagt 17,5 ms bij 4K60 en 8,5 ms bij 2K120, en dat is ruim voldoende voor een lekker vlotte game-ervaring.

De achterzijde met de aansluitingen.

Welke aansluitingen biedt Sony je naast de HDMI-poorten? Een digitaal optische audio-uitgang die dubbelt als S-Center-ingang. Met die laatste sluit je de tv aan op een Sony-audiosysteem en doet de tv dienst als center luidspreker. Er is een dubbele tv-tuner aan boord met één CI+-slot en twee usb-poorten. Live-tv opnemen of pauzeren is mogelijk als je een externe usb-opslag aansluit. Bluetooth (voor een hoofdtelefoon), wifi en een ethernetaansluiting maken de lijst compleet.

Google TV

De Mediatek Pentonic MT5897 chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, een ruime 6 GB RAM en de Mali-G57 grafische processor vormen het hart van de Sony. Die processor deed ook in vorige modellen al dienst en zorgt voor een vlotte Google TV-beleving. Met Apple AirPlay 2, Google Cast en alle apps die Google TV te bieden heeft, is het entertainment aanbod erg ruim.

De Sony Bravia 8ii K-65XR8M2 is uitgerust met Google TV.

Sony biedt je bovendien toegang tot een eigen streamingdienst: Sony Picture Core. Je krijgt tien credits voor films en twee jaar lang toegang tot een regelmatig aangepaste selectie van 100 films. Onze enige klacht is dat Sony het instellingenmenu te omslachtig heeft gemaakt. Gelukkig kun je via het snelmenu de belangrijkste instellingen zoals de beeld- en geluidspreset aanpassen, zonder dat je door het volledige menu hoeft te navigeren.

Sony Picture Core is de eigen streamingdienst van de fabrikant.

De tv wordt geleverd met een klassieke afstandsbediening én een moderne versie. Die eerste lijkt ons in de meest gevallen overbodig. De moderne afstandsbediening daarentegen is erg handig. Het aantal toetsen is beperkt, maar goed gekozen zodat je de meest gebruikte actie met een minimaal aantal aanslagen kunt uitvoeren. Zo zijn er toetsen voor zes populaire smart-tv-apps, live-tv, HDMI-ingangen, opties en een snelmenu. De aanslag is licht en duidelijk. Het viel ons op dat Sony, hoewel dit een echte premium-tv is, toch heeft beknibbeld op de afstandsbediening. Zo heeft hij geen oplaadbare batterij en zijn de toetsen niet verlicht.

Beeldverwerking

De Sony XR-processor staat garant voor uitstekende beeldverwerking. De upscaling levert scherpe, zuivere beelden en Reality Creation geeft ze wat extra scherpte en diepte. Ook oudere SD-content (zoals dvd) ziet er wat scherper uit, zonder die typisch overmatig bewerkte, uitgevlakte look. Ruisonderdrukking schoont lo-res beelden goed op. De 'Soepele gradatie'-instelling die ontbrak op de XR80 (Bravia 8) is op dit toestel gelukkig weer beschikbaar. Die instelling doet de meeste kleurstroken in zachte gradiënten verdwijnen.

Alleen voor heel zware gevallen blijft dat lastig. Je kunt dan de mediumstand kiezen in plaats van laag, maar weet dat je dan ook wat detail opoffert, dus gebruik het alleen als je het echt storend vindt. Het oledscherm heeft een zeer snelle pixelresponstijd en dat levert uitstekende bewegingsscherpte. Anderzijds zorgt het voor een stotterend effect van snelle camerabewegingen in 24fps-films. Met Motionflow kun je dat compenseren. De motion interpolation-techniek kan die snelle pans vloeiend maken. Het blijft een persoonlijke keuze of je dat wenst; motionflow is instelbaar in stappen, dus experimenteer wat voor jou het aangenaamst is. Bij complexe achtergronden kan het wel wat beeldfouten veroorzaken.

Nieuw QD-OLED-paneel: beperkte helderheidswinst

De Bravia 8ii is uitgerust met het nieuwste QD-oledpaneel, net zoals we dat terugvinden in de Samsung S95F. We meten de piekhelderheid in HDR Professional Mode die de beste kalibratie levert. Op het 10%-venster komen we uit op 1634 nits, op het volledig wit beeld meten we 249 nits. Zeer goede resultaten, maar toch zijn we wat teleurgesteld. Tegenover de voorganger, de A95L, zien we alleen op het 10%-venster een duidelijke verbetering.

De Samsung S95F, een rechtstreekse concurrent, levert respectievelijk 2060 en 391 nits. Vooral dat verschil op het volledig witte beeld valt op. De Sony zal de gemiddeld zeer heldere beelden (denk aan sneeuwlandschappen) duidelijk minder helder weergeven. Waarom Sony het toestel zo inperkt, is onduidelijk. Mogelijk wil de fabrikant elk risico op inbranden van het scherm vermijden. Het paneel heeft echter een erg goede uniformiteit en een uitmuntende kijkhoek. In tegenstelling tot de Samsung is de Sony voorzien van een glossy afwerking in plaats van een matte. Het weert reflecties redelijk goed, maar het is op dat vlak uiteraard niet te vergelijken met de Samsung. Houd er bovendien rekening mee dat sterk omgevingslicht het scherm een lichte magenta glow geeft, waardoor je wat contrast verliest.

De Professional-modus heeft een goede kalibratie. De grijsschaal is iets te koel, de wittinten neigen daardoor naar blauw, maar zonder referentie zal dat niemand storen. De kleurweergave is zeer goed en het beeld levert een uitstekend schaduwdetail. In HDR zien we dezelfde opmerkingen, maar ook hier is het eindresultaat erg goed. Sony gebruikt dynamische tone mapping die zeer goed witdetail bewaart, alleen zeer extreme (en zeldzame) gevallen laten wat witdetail verdwijnen. Met een kleurbereik van 100% P3 en zeer heldere primaire kleuren komen HDR-beelden erg goed tot hun recht. Specifiek voor Netflix, Prime Vieo en Sony Pictures Core heeft de tv zogenoemde Calibrated-beeldmodes. In een doorsnee huiskamer is ook de Cinema-beeldmode een prima keuze.

Geluid

Het Acoustic Surface blijft een exclusieve eigenschap van Sony-toestellen. Het scherm doet dienst als luidsprekermembraan voor de hoge en middentonen, de bassen hebben een woofer in de rug. De 50 watt 2.1-opstelling is wat krap bemeten voor echte filmbeleving, maar scoort in dagelijks gebruik erg goed. De klank is prima gebalanceerd en de bas is duidelijk hoorbaar. Het geluid komt recht uit het scherm en dat helpt het realisme wel wat, zeker omdat ook de stereoscheiding duidelijk hoorbaar is. Alleen bij hoge volumes grijpt de processor in, waarbij de bas wat wegvalt. Het surroundgeluid is nogal beperkt, ook al ondersteunt de tv Dolby Atmos en DTS:X, maar dat mag bij een 2.1-opstelling geen verrassing zijn.

Conclusie

We hebben met veel plezier naar de Sony Bravia 8 II (de K-65XR8M2) gekeken. De beeldkwaliteit is erg goed, met prachtige HDR-beelden, prima schaduwdetail en uitstekende beeldverwerking. En toch… De Sony is duidelijk minder helder dan de Samsung S95F, terwijl ze beiden toch hetzelfde QD-oledpaneel gebruiken. Vooral voor overwegend heldere beelden zal de Sony nog duidelijk moeten dimmen; dat zal zowel in SDR als HDR zichtbaar zijn. Gamers zullen dan weer wat teleurgesteld zijn dat de tv nog steeds 4K120 als maximum hanteert, en dat hij maar twee volwaardige HDMI 2.1-poorten heeft. Toch zijn we overtuigd dat de tv heel wat te bieden heeft. Naast de knappe beeldkwaliteit krijg je Google TV, een extra streamingdienst (Sony Pictures Core), en fijne audio via het Acoustic Surface. De officiële adviesprijs is echter veel te hoog, al zien we af en toe kortingen voorbijkomen die deze Sony wel degelijk aantrekkelijk maken.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pc-monitors van 34 inch
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pc-monitors van 34 inch

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een groot computerscherm? Dan is een 34 inch-model wel iets voor je. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Heb je kantoor aan huis of werk je veel thuis voor je werk? Met de overvloed aan informatie die we steeds meer voor onze kiezen krijgen volstaat alleen het scherm van je laptop allang niet meer. Een extra monitor is daarom onontbeerlijk. Die schermen zijn de laatste jaren ook steeds groter geworden, maar qua prijs blijven ze betaalbaar. Wij vonden vijf 34 inch-modellen goede monitors met een leuk prijskaartje.

LG 34WR50QC-B

Als je op zoek bent naar een breed scherm voor multitasking, dan kun je de LG 34WR50QC-B overwegen. Dit model heeft een VA-paneel, wat vaak zorgt voor diepe zwartwaarden, en het scherm is gebogen. De kromming, aangeduid als 1800R, is bedoeld om het hele schermoppervlak binnen je gezichtsveld te brengen. Voor de scherpte van het beeld beschikt deze monitor over een UWQHD-resolutie van 3440 x 1440 pixels, verdeeld over een diagonaal van 34 inch. De verversingssnelheid van 100 Hz zorgt voor een vloeiende weergave van beweging, wat merkbaar is bij het scrollen door webpagina's of tijdens het afspelen van video's. Qua aansluitingen vind je op dit scherm twee HDMI-poorten en een DisplayPort-aansluiting. Ook is er een hoofdtelefoonaansluiting aanwezig. Het scherm ondersteunt HDR10, wat de weergave van contrast en kleuren in compatibele media kan verbeteren. De voet van de monitor is kantelbaar, maar niet in hoogte verstelbaar of draaibaar.

Energy Label F
Specificaties

HDR-ondersteuning: Ja, HDR10
Maximale resolutie: 3440x1440
Aantal videopoorten: 2x HDMI / 1x DisplayPort
Verversingssnelheid: 100Hz

LC-Power LC-M34-UWQHD-100-C-V2

De LC-Power LC-M34-UWQHD-100-C-V2 is een gebogen breedbeeldmonitor met een schermdiagonaal van 34 inch en een kromming van 1500R. Het gebruikte VA-paneel levert een resolutie van 3440 x 1440 pixels en een contrastverhouding van 3000:1, wat bijdraagt aan diepe zwarttinten. De verversingssnelheid van 100 Hz zorgt voor een soepele weergave van bewegende beelden. Voor het aansluiten van apparaten beschikt deze monitor over drie HDMI-poorten en één DisplayPort. De monitor is uitgerust met Adaptive Sync-technologie, die de framerate van je grafische kaart en de monitor op elkaar afstemt om haperingen in het beeld te minimaliseren. Functionaliteiten zoals Picture-in-Picture (PiP) en Picture-by-Picture (PbP) zijn aanwezig, waarmee je beelden van twee verschillende bronnen tegelijkertijd op het scherm kunt weergeven. De voet van de monitor is verstelbaar, waardoor je het scherm kunt kantelen voor een betere kijkhoek.

Energy Label G
Specificaties

HDR-ondersteuning: Nee
Maximale resolutie: 3440 x 1440
Aantal videopoorten:
1x HDMI
Verversingsnelheid: 100Hz

LG 34WQ75C-B

Zoek je een betaalbare pc-monitor met een gebogen ips-paneel, dan is de LG 34WQ75C-B een goede keuze. Dit paneeltype staat garant voor levendige kleuren en goede kijkhoeken. Het 34inch-scherm heeft 3440 × 1440 pixels en is dus ideaal voor videostreaming. De ondersteuning voor HDR10 komt hierbij goed van pas. Films en series van de betere streamingdiensten hebben hierdoor een realistischer kleurverloop. Zet deze LG-monitor gerust in een (thuis)kantoor met veel licht, want het scherm heeft een anti-reflecterende coating. Aan aansluitopties geen gebrek! Zo kies je voor de beeldoverdracht tussen usb-c, DisplayPort en tweemaal HDMI. Daarnaast zijn er ook nog eens vier usb-poorten en een ethernetaansluiting voorhanden. Nuttig voor wie zijn of haar laptop snel op de monitor inclusief alle randapparaten wil aansluiten. Denk onder meer aan een muis, toetsenbord en externe harde schijf. Via een enkele usb-c-kabel bereiken data en stroom de laptop, terwijl het beeldsignaal in tegengestelde richting naar het scherm wordt verzonden. Overige pluspunten zijn de geïntegreerde speakers en in hoogte verstelbare standaard.

Energy Label G
Specificaties

HDR-ondersteuning: Ja, HDR10
Maximale resolutie: 3440x1440
Aantal videopoorten: 1x DisplayPort / 2x HDMI
Verversingssnelheid: 60Hz

Samsung Odyssey G5 C34G55T

Deze 34-inch monitor van Samsung is uitermate geschikt voor fanatieke gamers. Zo presteert het paneel op een maximale vernieuwingsfrequentie van 165 hertz. Hierdoor ervaar je uiterst vloeiende gameplay. Als je een pc met een geschikte grafische kaart aansluit, wordt de vernieuwingsfrequentie continu geoptimaliseerd. Dat werkt via de techniek FreeSync. Voor het spelen van multiplayergames is de rappe reactietijd van één milliseconde een groot voordeel. Zo reageer je razendsnel op (online) tegenstanders. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels verschijnen de animatiebeelden ook nog eens scherp in beeld. Deze luxe monitor kan uit de voeten met HDR10, waardoor de beelden van games, films en series zeer realistisch ogen. Je sluit een computer of laptop op twee manieren aan, namelijk via DisplayPort of HDMI. Dankzij de lichte kromming neem je moeiteloos pal voor het scherm plaats. Het beeld sluit goed aan bij je gezichtsveld, waardoor je de monitor ook voor regulier kantoorwerk kunt gebruiken. Daarnaast leent de Odyssey G5 LC34G55T zich goed voor beeldbewerking. Het scherm is trouwens niet in hoogte verstelbaar; er is alleen een kantelfunctie beschikbaar.

Energy Label G
Specificaties

HDR-ondersteuning: Ja, HDR10+
Maximale resolutie: 3440x1440
Aantal videopoorten: 1x DisplayPort / 1x HDMI
Verversingsnelheid: 165Hz

Philips Evnia 34M2C6500/00

Voor oled-begrippen valt de vraagprijs van de Philips Evnia 34M2C6500/00 alleszins mee. Dit model bevat om precies te zijn een hoogwaardig qd-oled-paneel. Deze schermtechniek staat bekend om zijn inktzwarte contrasten, hoge helderheid en natuurgetrouwe kleuren. Aangezien iedere pixel individueel wordt aangestuurd, zie je volop details. Deze pc-monitor is geschikt voor wie games, video's en foto's in een hoge kwaliteit wil bewonderen. Voor nog fraaiere beelden schakel je tussen verschillende HDRI-modi. Je sluit met behulp van DisplayPort en HDMI (2×) één of meerdere computers aan. Verder telt de onderzijde van het scherm twee usb-poorten.

De Evnia 34M2C6500/00 ondersteunt een respectabele resolutie van 3440 × 1440 pixels. Daarnaast valt de riante vernieuwingsfrequentie van 175 hertz op. Snel bewegende beelden verschijnen dus scherp op het qd-oled-paneel. Dankzij het gebogen ontwerp volg je vanuit jouw zitpositie  alle activiteiten op het scherm. Gamers slaan hun persoonlijke voorkeuren optioneel in eigen profielen op. Switch zo bij ieder spel naar de juiste beeldinstellingen. Voor schiet-, race- en strategiegames zijn er overigens voorgekauwde instellingen beschikbaar. Tot slot heeft Philips ook aan een goede ergonomie gedacht. Je kunt de Evnia 34M2C6500/00 kantelen, zwenken én in hoogte verstellen.

Energy Label F
Specificaties

HDR-ondersteuning: Ja, HDR10+
Maximale resolutie: 3440x1440
Aantal videopoorten: 1x DisplayPort / 1x HDMI
Verversingssnelheid: 175Hz via DisplayPort / 100Hz via HDMI