De Fritz!Box 7590 is het nieuwe topmodel van de Duitse fabrikant AVM. Dit apparaat slechts een modemrouter noemen is het tekortdoen, want het is tegelijk een telefonieserver, dect-basisstation, mediaserver, hub voor ‘home automation’ én een wifi-mesh in één apparaat. Lees hier onze Fritz!Box 7590 review.

De Fritz!Box 7590 is het nieuwe topmodel van de Duitse fabrikant AVM. Deze wifi-router annex xdsl-modem ondersteunt de allernieuwste standaarden. Het volledig van kunststof vervaardigde apparaat heeft een nieuw design: overwegend ivoorwit met een rood accentje aan de achterkant. Het rood-grijze design van zijn vorige generatie routers heeft de Duitse fabrikant AVM laten vallen. Persoonlijk vinden we het nieuwe jasje mooier dan het vorige. Het past ook beter in een modern kantoor of hedendaagse huiskamer.

De AVM Fritz!Box 7590 is een draadloze dualband-router met 4x4:4 multi-user mimo (mu-mimo). De bruto wifi-snelheden bedragen 1.733 Mbit/s in de 5GHz-frequentie en 800 Mbit/s in de 2,4GHz-frequentie. Daarnaast is het ook een xdsl-modem die de snelle vdsl-standaard ‘supervectoring profiel 35b’ ondersteunt tot een snelheid van maximaal 300 Mbit/s.

Gebruikers met een adsl- of vdsl-internetaansluiting kunnen de Fritz!Box als modem gebruiken en sparen op die manier één apparaat uit. Andere gebruikers kunnen een aparte glasvezel- of kabelmodem koppelen aan de blauwe gigabit-wan-poort op de achterkant. Dat geldt ook voor gebruikers met een adsl-gateway waarvan de provider de inloginformatie niet beschikbaar stelt. De Fritz!Box werkt dan zoals elke andere wifi-router.

Functies en poorten

Deze modemrouter functioneert tegelijk als dect-basisstation en telefonieserver waarmee je analoge-, digitale- en internet-telefonie door elkaar gebruikt met bestaande dect-telefoons of met de apart verkrijgbare dect-telefoons van AVM zelf. Een digitaal antwoordapparaat met voice-to-mail is ingebouwd; je kunt tot vijf aparte antwoordapparaten inrichten.

Ook een fax-functie met e-mail forwarding is van de partij. Het dect-basisstation kan verder de apart verkrijgbare dect-stekkers van AVM bedienen, waarmee je allerlei functies in huis automatiseert, zoals verlichting of verwarming.

©PXimport

De AVM Fritz!Box 7590 heeft acht antennes, maar daar zie je aan de buitenkant niets van: alle antennes zijn onzichtbaar aan de binnenkant gemonteerd. Op de zijkant zit een usb3.0-poort, een tweede exemplaar zit achterop. Daar bevinden zich ook de vier gigabit-ethernetpoorten en een aparte gigabit-wan-poort, iets dat tot nu toe op de meeste routers van AVM ontbrak.

Verder heeft het apparaat naast twee analoge en één digitale zwarte telefoonaansluitingen een grijze dsl-poort. Ten slotte zit er aan de zijkant nog een isdn-s0-bus.

Op de bovenkant bevinden zich vijf groene status-leds en drie drukknoppen, onder meer om het wifi-signaal uit te schakelen en om een wps-verbinding te initiëren. De leds dimmen automatisch, afhankelijk van de hoeveelheid omgevingslicht. Verder kun je drie helderheidsniveaus instellen. De toetsen op de Fritz!Box kunnen in de beheerinterface worden geblokkeerd om te verhinderen dat iemand al dan niet opzettelijk de instellingen wijzigt. Een aparte stroomknop ontbreekt echter.

Fritz!Box 7590 instellen

De verbindings- en inloggegevens vind je aan de onderzijde van het apparaat of je koppelt de router initieel direct aan je pc of switch en surft naar http://fritz.box. Er is ook een ‘nood-ip’ dat altijd werkt, namelijk 169.254.1.1. Allereerst dien je een taalkeuze te maken. Daarbij wordt nu eindelijk ook het Nederlands ondersteund. Vervolgens typ je het beheerwachtwoord in dat je aan de onderzijde vindt. Daarna kies je het land.

Ten slotte kies je het type dsl zoals je dat is medegedeeld door je provider. Dit kun je merkwaardig genoeg niet overslaan, zelfs al gebruik je een eigen internetmodem dat je op de wan-poort aansluit. Het duurt enkele minuten voordat het apparaat eventueel detecteert dat er geen dsl-lijn is aangesloten. Dan moet je het verstekwachtwoord nogmaals invullen, waarna de werkelijke installatiewizard verschijnt.

De installatie-wizard helpt je aan de hand van enkele simpele vragen bij de inrichting van het netwerk. Nu pas kun je bijvoorbeeld aangeven dat je geen dsl-aansluiting, maar netwerktoegang via een wan-aansluiting gebruikt. Het is overigens mogelijk om de instellingen over te nemen van een andere Fritz!Box of compatibel Speedport-apparaat waarvan een back-up is gemaakt.

Klein minpuntje: we moesten de router opnieuw starten om te kunnen inloggen met onze nieuwe instellingen, terwijl de wizard ons dat niet duidelijk maakte en liet doorschemeren dat we direct na het doorvoeren ervan aan de slag konden met het beheer. Zoiets kan behoorlijk verwarrend zijn voor een beginnende gebruiker.

©PXimport

Standaard hebben beide wifi-frequenties hetzelfde ssid; clients verbinden automatisch met het beste signaal. Deze router is ook klaar voor ‘mesh-networking’, maar om dat in te schakelen is een firmware-update nodig (zie verderop). Recente wifi-repeaters, Powerline-stekkers en routers van AVM werken daarna in combinatie met deze router als onderdeel van een zichzelf regelende wifi-mesh.

AVM heeft diverse mobiele apps beschikbaar, onder meer om de status van de verbinding te controleren en de snelheid te testen, of om de router en bepaalde netwerkonderdelen veilig via het internet te gebruiken. Overigens past de klassiek ogende, want volledig menu- en tabgestuurde webinterface ook perfect op het kleinere scherm van een mobiel of tablet.

Je kunt rechtstreeks naar deze webinterface surfen of de MyFRITZ!app-gebruiken. Met behulp van de MyFRITZ!-clouddienst bereik je de router en het achterliggende thuisnetwerk eenvoudig en veilig via het internet. Met FRITZ!App Fon verbind je smartphones via wifi met de FRITZ!Box en kun je ze als voip-telefoon gebruiken.

Praktijktest

Tijdens de volledige duur van de test werkte de router stabiel, zonder storingen in het wifi-signaal. We hoefden het apparaat niet één keer opnieuw te starten. Ook het telefoniegedeelte functioneerde evenwichtig. We koppelden en gebruikten probleemloos draadloze dect-telefoons van AVM, Gigaset en TopCom met zowel analoge als internettelefonie via sip.

De ingebouwde nas- en upnp-mediaservers zijn vooral nuttig voor wie nog geen aparte nas heeft. De usb-snelheid valt echter tegen; dat is een punt van kritiek. Gemeten via lan is de gemiddelde snelheid met 12,6 MB/s al niet denderend, draadloos gemeten valt die nog eens terug tot een ronduit slechte 3 MB/s gemiddeld. En dat is dan nog met de usb-poorten geconfigureerd met de snellere ‘power mode’; standaard zijn ze ingesteld op de ‘green mode’ die de boel terugschakelt naar een nog tragere usb2.0-snelheid.

Wel werken usb-apparaten als printers, scanners en opslagmedia optioneel ook via ‘usb remote connection’. Dan kun je ze op een aangesloten computer met aangepaste apparaatdrivers gebruiken alsof ze direct zijn aangesloten. Je regelt dat apart voor elke usb-poort; nas/media kun je op één poort en de directe verbinding op de tweede usb-poort gebruiken.

Handig is dat je op de router zelf abonnementen voor internetradio en podcasts kunt instellen die dan worden weergegeven op upnp-compatibele afspeelapparaten. De mediastreams kun je ook beluisteren op sommige dect-telefoons van AVM die over een analoge audiopoort beschikken, zoals de FRITZ!Fon C5 en C3. Dat kan dan helaas wel alleen in mono.

Fritz!Dect 200

Verder hebben we enkele slimme stekkers van AVM getest, zoals de Fritz!Dect 200. Daarmee schakel je elektrische apparatuur als boilers en verlichting in of uit en controleer je het verbruik. Dat lukt overigens niet alleen via de webinterface, maar ook via de mobiele app en zelfs via het schermpje van een gekoppelde dect-telefoon van AVM zelf. Bovendien werkt het overal ter wereld veilig via een internetverbinding als je de MyFritz!-dienst inschakelt.

Je schakelt elke stekker manueel in of uit, of je automatiseert de in- en uitschakeltijden volgens verschillende tijdsschema’s: dagelijks, per dag en per uur, toevallig, periodisch (beginnen op …), eenmalig, volgens zonsopgang en zonsondergang, of volgens een gedetailleerd schema dat je in Google Calendar programmeert. In de tab ‘Energy Display’ van het Smart Home-menu vind je gedetailleerde verbruiksgegevens van elke stekker.

(Lees verder onder de afbeelding)

©PXimport

Fritz!Box 7590 prestaties

Onze eerste indruk van deze rond een Intel (voorheen Lantiq) AnyWan GRX350-soc gebouwde modemrouter is zeer positief. De ingebruikname verloopt vlot en snel. De vele functies vergen wel enige aandacht, maar blijken in de praktijk eenvoudig te configureren en te gebruiken. De AVM Fritz!Box 7590 haalt in de gebruikte IPerf3-benchmark gemiddelde draadloze doorvoersnelheden van 377,5 Mbit/s in de 5GHz- en 107,5 Mbit/s in de 2,4GHz-wifi-frequenties.

In de 5GHz-frequentie is de Fritz!Box 7590 daarmee sneller dan de best presterende router in onze database met 48 recent geteste routers, namelijk de Synology RT1900ac, die in dezelfde benchmark een gemiddelde van 352,5 Mbit/s haalt. In de 2,4GHz-frequentie is de Fritz!Box 7590 trager dan de gemiddeld 175,5 Mbit/s scorende Synology RT1900ac. Beide routers hebben een vergelijkbaar bereik, maar de usb-poort van de Synology RT1900ac is in de gebruikte Parkdale-benchmark wel significant sneller dan die van de Fritz!Box 7590.

Functioneel biedt de router van AVM nog wat meer dan die van Synology, maar inzake gebruiksvriendelijkheid en kracht van het besturingssysteem doet de Synology het weer beter. In de praktijk is het moeilijk kiezen tussen deze twee geavanceerde routers, maar de extra telefonie- en ‘home automation’-functies geven de AVM Fritz!Box 7590 net dat duwtje om hem wat ons betreft uit te roepen tot de beste geavanceerde router die er vandaag te koop is. De eerder eveneens door ons besproken Synology RT1900ac is dan een nipte tweede.

©PXimport

De firmware van de Duitse versie van de Fritz!Box 7590 is voorzien van wifi-mesh-functies. Bij de door ons geteste internationale versie was de mesh-firmware tijdens de testperiode alleen beschikbaar in een zogenoemde ‘Fritz Lab’-versie, oftewel bètaversie. De officiële uitrol volgt ergens in het eerste kwartaal van 2018. We hebben de bètaversie van Fritz!OS enkele weken uitgeprobeerd en merkten eigenlijk weinig verschil met de actuele versie. De telefonie-, nas-, mediaserver- en thuisautomatiseringsfuncties werkten exact als voorheen.

De belangrijkste nieuwigheid is dat ‘Mesh Wifi’ voortaan de standaard manier van werken is voor het draadloze netwerk. Dat betekent in de praktijk dat alle gebruikte wifi-repeaters en Powerline-stekkers van AVM naadloos en automatisch worden opgenomen in hetzelfde, centraal via de router beheerde wifi-netwerk. Indien nodig wordt de firmware van de aangesloten stekkers automatisch vernieuwd, zodat de nieuwe mesh-functies beschikbaar worden.

Wij probeerden een en ander uit met de AVM Fritz!Wlan Repeater 1750E en AVM Fritz!Powerline 1000E. De firmware van de eerste werd automatisch vernieuwd; de Powerline had blijkbaar al de juiste ‘mesh’-compatibele firmware. Binnen enkele minuten was ons nieuwe mesh-wifi-netwerk in de lucht.

Als mesh-netwerk

Het Thuisnetwerkoverzicht toont een overzicht van de wifi-mesh en de eventuele updates van aangesloten stekkers die nog moeten worden uitgevoerd. Het volledige wifi-netwerk gebruikt één ssid, één security-instelling en wordt volledig centraal beheerd en aangestuurd. Stel je op de router bijvoorbeeld een nachtdienst in, waarbij het wifi-signaal wordt uitgeschakeld om stroom te besparen, dan zullen alle aangesloten stekkers zich daaraan houden. Op dezelfde manier kun je centraal het gastnetwerk inrichten.

Via ‘seamless roaming’ koppelen client-apparaten zich voor een zo optimaal mogelijk bereik en ontvangst automatisch aan het sterkste wifi-signaal. ‘Band steering’ duwt dualband-clients vanzelf in de richting van de minst drukke 5GHz-frequentieband. Op die manier optimaliseert het wifi-netwerk zich in een omgeving met veel draadloze apparaten helemaal zelf.

©PXimport

Toekomstige updates van de firmware gebeuren voortaan centraal. Nieuwe stekkers aan het mesh-netwerk toevoegen gebeurt met één druk op de wps- of Powerline-security-knop, waarna alle instellingen hetzelfde zijn als in de rest van het netwerk.

Mesh vereenvoudigt vooral het beheer van een groter wifi-netwerk. Het betreft een bètaversie, dus hecht niet te veel belang aan de benchmarks. Opvallend is dat het bereik verbetert, terwijl de draadloze prestaties niet dramatisch verslechteren. In de 2,4GHz-frequentie zijn die ongeveer hetzelfde (110 Mbit/s gemiddeld), terwijl ze in de 5GHz-frequentie iets terugvallen (afhankelijk van het gebruikte testapparaat 277,5 à 300 Mbit/s).

Conclusie

De AVM Fritz!Box 7590 presteert snel en is veel méér dan zomaar een wifi-router. De vele functies lijken overweldigend, maar werken in de praktijk gebruiksvriendelijk. Dit is geen goedkoop apparaat, maar het is evenmin de duurste wifi-router die je kunt kopen. Ben je in de markt voor een snelle wifi-router, dan is de Fritz!Box 7590 een goede kandidaat, zelfs puur als router bekeken. De vele andere functies krijg je er als het ware gratis bij, want zelfs veel duurdere concurrenten hebben die niet.

Toch: Eigenlijk heeft deze router geen echte concurrenten. Heb je het modemgedeelte niet nodig, dan zijn er andere geavanceerde routers op de markt. We vermeldden al de Synology RT1900ac, ook een router met eigenzinnige trekjes en een geavanceerd besturingssysteem. Die heeft intussen een broertje, de RT2600ac, wat betreft wifi-specificaties en kostprijs vergelijkbaar met de Fritz!Box 7590.

Maar geavanceerde routers zoals deze Synology’s of de duurdere apparaten van Asus, D-Link, Linksys, Netgear of TP-Link – die soms (veel) méér kosten dan de Fritz!Box – hebben geen mesh-functies. En de mesh-oplossingen van deze fabrikanten zijn functioneel minder uitgebreid dan die van de Fritz!Box 7590, terwijl ze soms veel duurder zijn. Misschien kan de aangekondigde Synology Mesh Router, die ook werkt met de RT2600ac, een waardige concurrent worden? De toekomst zal het uitwijzen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een smartphone met een dunne schermrand was jaren geleden nogal prijzig, tegenwoordig vind je ze voor een schappelijke prijs. Wij hebben vijf randloze telefoons voor minder dan 350 euro voor je weten te vinden.

Ramdloze smartphones, ook wel toestellen met een zogeheten full-screen- of edge-to-edge- display genoemd, winnen de laatste jaren steeds meer aan populariteit – en dat is niet zonder reden. Door het minimaliseren van de schermranden hebben deze telefoons een strak en modern design, waarbij het scherm nagenoeg de volledige voorkant van het toestel beslaat. Dit zorgt voor een luxe uitstraling. Bovendien maken fabrikanten optimaal gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor zelfs compacte toestellen een groter schermoppervlak kunnen bieden. Voor gebruikers betekent dit een betere balans tussen draagbaarheid en functionaliteit. Daarnaast zijn veel randloze smartphones uitgerust met moderne technologieën zoals in-display vingerafdrukscanners en geavanceerde gezichtsscanners.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G is een middenklasse smartphone met een helder 6,6-inch Super AMOLED-scherm, een 50 MP hoofdcamera en een krachtige Exynos 1380-processor. Het toestel biedt 5G-connectiviteit en een batterijduur die gemakkelijk een dag meegaat. Met Samsung's One UI 6.1 en een strakke ontwerp is dit een uitstekende keuze voor gebruikers die op zoek zijn naar een betrouwbare en stijlvolle smartphone.

Motorola Edge 40

De Motorola Edge 40 beschikt over een 6,55-inch pOLED-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor vloeiende beelden. Het toestel is uitgerust met een MediaTek Dimensity 8020-processor en een 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie. Dankzij de 68W TurboPower-snellader is de 4400 mAh-batterij snel opgeladen. Het slanke, randloze ontwerp met afgeronde hoeken maakt dit een toestel met een premium uiterlijk.

Nothing Phone (2a)

De Nothing Phone (2a) valt op door zijn unieke, transparante ontwerp en LED-notificatieverlichting en de mogelijkheid om afzonderlijke onderdelen makkelijk te vervangen. Het toestel heeft een 6,7-inch AMOLED-scherm, een MediaTek Dimensity 7200 Pro-processor en een dubbele 50 MP camera-opstelling. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 45W snelladen biedt deze smartphone goede preraties.

Xiaomi Redmi Note 13 Pro+ 5G

De Redmi Note 13 Pro+ 5G van Xiaomi is uitgerust met een 6,67-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en een resolutie van 1,5K. Het toestel beschikt over een 200 MP hoofdcamera, een MediaTek Dimensity 7200-Ultra-processor en een 5000 mAh-batterij die 120W snelladen ondersteunt. Door het randloze ontwerp en de krachtige specificaties is deze telefoon een uitstekende keuze voor fotografie-enthousiastelingen.

Google Pixel 7a

De Google Pixel 7a biedt een prettige Android-ervaring met regelmatige updates en een uitstekende camera. Het toestel heeft een 6,1-inch OLED-scherm, een Google Tensor G2-processor en een 64 MP hoofdcamera. Met functies zoals Real Tone en Night Sight levert de Pixel 7a indrukwekkende foto's, zelfs bij weinig licht. De telefoon heeft vooral aan de bovenzijde een smalle rand en de cameralens zit daarbij mooi in het display verwerkt. De compacte vormfactor maakt dit toestel ideaal voor gebruikers die een handzame smartphone zoeken.

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.