ID.nl logo
12 tips voor een overzichtelijk Bureaublad
© stokkete - stock.adobe.com
Huis

12 tips voor een overzichtelijk Bureaublad

Het is het onderdeel van Windows waar we ongemerkt het meest naar kijken, maar ook het onderdeel dat we misschien wel het slechtst gebruiken: het Bureaublad. Je kunt er veel productiever mee omgaan. In dit artikel laten wij zien hoe.

Na het lezen van dit artikel weet jij hoe je je Bureaublad optimaal instelt. We gaan de volgende opties langs:

  • Resolutie
  • Achtergrondafbeelding
  • Bureaubladpictogrammen
  • Snelkoppelingen
  • Meerdere bureaubladen
  • Taakbalk
  • Widgets

Heb je een Mac, lees dan: Personaliseer je Mac: handige tips voor het Dock en de menubalk

Toon me je bureaublad en ik zeg wie je bent. Zowel een fysiek bureau als zijn digitale tegenhanger zegt veel over de gebruiker. Bij de een staat het Windows-logo er nog precies hetzelfde op als na de aanschaf, en bij de ander vechten tientallen snelkoppelingen en bestanden om een plekje. Behoor je tot laatstgenoemde categorie? Dan ben je in goed gezelschap. Lees in dat geval zeker verder om te zien hoe je in een paar stappen een opgeruimd bureaublad hebt én houdt.

De juiste resolutie instellen

Het is het eerste dat je ziet nadat je de pc opgestart hebt, en het is vaak ook het laatste dat je op een werkdag ziet voordat je je pc uitschakelt: het Bureaublad van Windows. Beter gebruik begint bij de juiste resolutie. Die bepaalt namelijk niet alleen hoe strak het geheel eruitziet, maar ook hoeveel ruimte er is om alle andere dingen te doen die in de rest van deze workshop volgen. De juiste resolutie stel je in door met de rechtermuisknop op het Bureaublad te klikken en te kiezen voor Beeldscherminstellingen. Open bij Beeldschermresolutie het dropdownmenu en kies een resolutie. Vaak wordt er een aanbevolen, probeer die als eerste, maar zeker niet als enige. Ook Windows zit er nog weleens naast, zeker bij grote schermen. Is de resolutie goed, maar de tekst te groot of te klein, pas deze dan aan door een andere Schaal te kiezen. Bij hoge resoluties kan 125% een prima keuze zijn.

Selecteer de resolutie die jij het prettigst vindt, dat hoeft niet altijd de aanbevolen resolutie te zijn.

Persoonlijke instellingen

Een persoonlijk tintje, zoals een fraaie achtergrond, helpt het saaie Bureaublad aantrekkelijker te maken. Klik wederom met de linkermuisknop op het Bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen / Achtergrond. Selecteer uit het dropdownmenu bij Achtergrond de optie Afbeelding als je één mooie foto hebt of kies voor Diavoorstelling en selecteer een map met afbeeldingen. Windows zal dan elke dertig minuten een foto uit die map als bureaubladachtergrond tonen. Die tijd kun je aanpassen, net als de manier waarop Windows een foto bijsnijdt of uitrekt om op het scherm te passen. Klik daarvoor achter Afbeelding aanpassen zodat deze op uw bureaublad past voor een uitklapmenu. De opties Vullen of Spreiden geven meestal het beste resultaat. Heb je geen eigen foto’s, kies dan Windows Spotlight. Windows plaatst dan een foto uit de fotobibliotheek van Microsoft op het Bureaublad.

Kies je voor Diavoorstelling, dan verschijnt er elke 30 minuten een andere foto of afbeelding als bureaubladachtergrond.

Standaardafbeeldingen niet leuk?

Maak zelf de mooiste plaatjes

Pictogrammen op het Bureaublad

Bij de Persoonlijke instellingen staat ook het onderdeel Thema’s. Daarmee verander je het uiterlijk van Windows radicaal, wij gebruiken het liever niet. Wel zit juist hier een nuttige optie verstopt, namelijk welke pictogrammen je op het Bureaublad wilt zien. Klik op Instellingen voor bureaubladpictogrammen en zet een vinkje bij de onderdelen waarvoor jij een snelkoppeling op het Bureaublad wilt hebben, zoals Computer en Prullenbak. Van de optie Thema’s mogen bureaubladpictogrammen wijzigen zijn we geen fan, die laten we uitgeschakeld. Sluit af met OK.

De optie om enkele handige picogrammen op het Bureaublad te plaatsen, vind je in Windows 11 terug bij Thema’s.

Veelgebruikte documenten

Het Bureaublad is er niet alleen om mooi te zijn, het moet vooral voor jouw productiviteit zorgen. Het mag best wat rommelig zijn, maar vooral moet alles wat je nodig hebt om lekker te werken, er te vinden zijn. En dat kan, want je kunt nagenoeg alles op het Bureaublad zetten. Documenten, koppelingen naar websites, mappen, foto’s, het kan allemaal. Een omslachtige manier is door met de rechtermuisknop op het Bureaublad te klikken en via Nieuw / Snelkoppeling een nieuwe snelkoppeling te maken naar een onderdeel of document dat je daarna selecteert. Veel makkelijker gaat het door het document of de koppeling van een site gewoon naar het Bureaublad te slepen en daar los te laten. Gebruik je bij het slepen de linkermuisknop, dan krijg je eerst nog de keuze uit Hierheen kopiëren, Hierheen verplaatsen of Hier een snelkoppeling maken. In het laatste geval blijft het document staan waar het staat, maar kun je het voortaan razendsnel openen via deze koppeling op het Bureaublad.

Documenten open je razendsnel door een snelkoppeling op het Bureaublad te plaatsen.

Het Bureaublad is een map

Dat dit allemaal kan, komt doordat het Bureaublad gewoon een map is. Net als Documenten en Afbeeldingen is er ook de map Bureaublad. In Windows Verkenner vind je het Bureaublad dan ook gewoon terug tussen de andere persoonlijke mappen. Plaats je via de Verkenner een document in de map Bureaublad, dan staat dat document dus ook gewoon op het Bureaublad. Je kunt dus bestanden of snelkoppelingen op het Bureaublad plaatsen door het in Windows Verkenner naar de map Bureaublad te verslepen.

Het Bureaublad is niets minder dan een persoonlijke map, iedere gebruiker van de computer heeft er een.

Snel naar …

Wil je snel navigeren naar de harde schijf, het netwerk of OneDrive, dan kun je ook daarvoor eenvoudigweg koppelingen op het Bureaublad zetten. Het makkelijkste gaat dit door Windows Verkenner te starten in een niet-beeldvullend venster. Je ziet dus zowel het Bureaublad als de inhoud van de Verkenner. Selecteer nu met de muis een onderdeel in de Verkenner waar je via het Bureaublad snel naartoe wilt kunnen, en sleep die uit het venster van de Verkenner naar het Bureaublad en laat het daar los. Windows maakt dan automatisch een snelkoppeling naar dat onderdeel op het Bureaublad. Dat scheelt weer heel wat keren de Verkenner starten in de toekomst.

Met een snelkoppeling naar je C-schijf, open je vanaf je Bureaublad direct de Verkenner met de juiste locatie geopend.

Mooiere snelkoppelingen De snelkoppelingen op het Bureaublad zijn handig, maar er valt nog wel wat aan te tweaken. Zo is de naam vaak onjuist, doordat Windows er ‘Snelkoppeling’ aan toevoegt. Selecteer de koppeling en druk op F2 om de naam te wijzigen. Haal de ongewenste tekst weg en druk op Enter om de nieuwe naam te bevestigen. Wil je ook die kleine pijl die bij elke koppeling staat weg hebben, ga dan naar deze website en klik onderaan de pagina op de knop Download Ultimate Windows Tweaker. Pak het zip-bestand uit en start Ultimate Windows Tweaker 5.1. Bevestig dat het programma wijzigingen mag uitvoeren. Ga dan naar Customization / File Explorer, klik op Remove Shortcut Arrows From Shortcut Icons en klik daarna op Close.

Met Ultimate Windows Tweaker kun je het pijltje in het pictogram van een snelkoppeling verwijderen.

Als één niet genoeg is

Wil je privé en werk op je computer gescheiden houden, dan kun je in Windows voor elke activiteit een eigen bureaublad maken. Wat op het Bureaublad staat, zal hetzelfde blijven, maar de programma’s die je er opent, niet. Plaats de muis op het pictogram met de zwart-witte vensters op de Taakbalk. Je ziet dan een miniatuur van het huidige Bureaublad verschijnen, met ernaast een optie Nieuw bureaublad. Klik je daarop, dan heb je een leeg nieuw bureaublad gecreëerd. Hier kun je de programma’s openen die bij de taak horen die je op dat Bureaublad wilt uitvoeren. Om het overzichtelijker te maken, kun je elk Bureaublad een eigen naam en achtergrond geven. Klik met de rechtermuisknop op het miniatuur en kies Naam wijzigen en/of Achtergrond kiezen.

Wil je taken of activiteiten van elkaar gescheiden houden, maak dan een tweede bureaublad aan.

Extra hulp

Soms heb je net iets extra’s nodig wat Microsoft niet biedt. Een voorbeeld is Fences van Stardock. Het is niet gratis, maar je kunt het wel eerst uitproberen. Installeer de proefversie. Met Fences maak je doorzichtige gebieden op het Bureaublad zodat je daar zaken die bij elkaar horen in kunt opbergen. Voor een snel begin, kies je Begin met gebruik van Fences.Het programma maakt een aantal standaard ‘fences’ en ordent daarin de onderdelen van jouw Bureaublad. Het zet alle programma’s bij elkaar, alle mappen, documenten enzovoort. Om een categorie dicht te klappen, dubbelklik je op de titelbalk. Met een enkele klik op de titel, kun je die aanpassen. Een nieuwe categorie (fence) maak je eenvoudig door met de muis een rechthoek te trekken op het Bureaublad en te kiezen voor Een Fence hier creëren.

Met Fences kun je alle onderdelen op het Bureaublad eenvoudig ordenen en zelfs opbergen als je ze niet nodig hebt.

Taakbalk

De Taakbalk is een vast onderdeel op het Bureaublad. Het is handig om daar de belangrijkste programma’s neer te zetten, zodat je die direct kunt starten. Dat kan met elk willekeurig programma door erop te klikken met de rechtermuisknop en Aan de taakbalk vastmaken te kiezen.

Heb je familie of vrienden elders op de wereld wonen, of zijn ze voor langere tijd op vakantie, dan kan het voor jezelf handig zijn een tweede klok aan de taakbalk toe te voegen. Klik daarvoor met de rechtermuisknop op de klok en kies Datum en tijd aanpassen. Scrol naar beneden en klik op Extra klokken. Activeer de eerste klok en geef die een naam. Voeg eventueel nog een tweede klok toe. Bevestig met OK. Zet je nu de muis boven de klok, dan zie je altijd de lokale tijd én hoe laat het op de andere locatie(s) is.

Door extra klokken toe te voegen, weet je altijd hoe laat het daar is.

Snelle instellingen bewerken

Er is nog een onderdeel op de Taakbalk die aandacht verdient, omdat het met enkele aanpassingen het Bureaublad beter maakt. Dit zijn de snelle instellingen, het onderdeel dat opent als je met de muis op een van de pictogrammen in het systeemvak klikt (de batterij, het volume of het netwerk). Wil je iets aan deze instellingen aanpassen, klik dan op het potlood. Alle huidige onderdelen krijgen nu een punaise met een streep erdoor. Klik je daarop, dan verdwijnt dat onderdeel uit het menu. Via Toevoegen kun je vervolgens een van de beschikbare functies toevoegen en zo de voor jou perfecte gereedschapskist maken, direct aan de rand van het Bureaublad.

De snelle instellingen aan de rand van het bureaublad kun je zelf samenstellen.

Widgets aanpassen

Widgets zijn kleine brokjes informatie, vaak delen van een groter item dat dan elders op het internet te vinden is. Binnen Windows gebruikt Microsoft het om het actuele weer, het laatste nieuws en bijvoorbeeld de files op weg naar huis snel aan je te kunnen laten zien. Helemaal links op de Taakbalk vind je de knop voor de weergave van de widgets; die geeft standaard het weer weer. Plaats je de muis erboven, dan openen direct de widgets. Wel wil je natuurlijk dat je alleen items te zien krijgt die jouw interesse hebben. Om dit aan te passen, klik je rechtsboven iedere widget op de drie kleine puntjes. Je kunt dan je interesses beheren, items verwijderen of aanpassen, of een andere locatie opgeven waarvan je het weerbericht wilt zien. Ook kun je widgets groter of kleiner maken via de keuze Klein, Gemiddeld of Groot.

De widgets zijn handig om direct het laatste nieuws te kunnen bekijken.

Vensters schikken

Gebruik je het Bureaublad actief, dan wil je ook meer grip hebben op de manier waarop vensters zich erop openen. Alles beeldvullend is niet meer handig, nu beeldschermen steeds groter worden. Gelukkig hebben de knoppen om een venster groter of kleiner te maken in Windows 11 meer opties gekregen. Plaats de muis maar eens boven de knop om het venster te maximaliseren, dan zul je zien dat er zes verschillende vensterindelingen verschijnen. Beweeg de muis over de verschillende opties en klik dan op de plaats in zo’n indeling waar jij het venster in beeld wilt hebben ten opzichte van het Bureaublad.

Je kunt gemakkelijk geopende vensters zodanig schikken dat je alles in beeld hebt wat jij op dat moment nodig hebt.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.