Kun je thuis met meerdere toestellen tegelijk op het internet, dan heb je dat aan een router te danken. Vaak heeft je internetprovider die al voor je geïnstalleerd en geconfigureerd. Je hebt er nog weinig omkijken naar. Wel zo makkelijk, maar een moderne router beschikt vaak over allerlei geavanceerde functies. Het is echt zonde om dergelijke verborgen router-functionaliteiten die links te laten liggen.

Om de datasignalen van je internetprovider (isp) naar een bruikbaar digitaal signaal voor je eigen toestellen om te zetten is een modem nodig, een MOdulator-DEModulator. Die kan zich helaas maar met één toestel tegelijk verbinden en daarom wordt er een router tussen het modem en je netwerk(toestellen) geplaatst. Bij veel providers zitten de modem en de router in één behuizing. Je toestellen verbinden zich draadloos met de router of via de utp-kabels. Routers voorzien hiervoor doorgaans vier lan-poorten (Local Area Network, je thuisnetwerk), maar er zijn meer connecties mogelijk wanneer je hieraan een of meer schakelkastjes (switches) koppelt. In dit artikel bekijken we een tiental extra functionaliteiten. Houd er rekening mee dat de exacte procedures bij je eigen router iets kunnen verschillen of dat je router bepaalde functies mogelijk niet biedt. Raadpleeg daarom ook de routerhandleiding.

©PXimport

Basisfuncties

Zo’n router fungeert dus als een poort (gateway) tussen het internet en je thuisnetwerk en zorgt in beide richtingen voor optimale routes voor het dataverkeer. Bijna alle thuisrouters maken hiervoor gebruik van network address translation (nat). De router zelf is daarmee via een uniek en publiek ip-adres bereikbaar voor het internet. Kijk op www.whatismyip.org om te zien welk ip-adres je hebt.

Je interne toestellen beschikken over verschillende ip-adressen die alleen binnen je thuisnetwerk uniek zijn. De router zorgt ervoor dat binnenkomende datapakketjes bij het juiste toestel terechtkomen. Je interne ip-adressen zijn dus niet rechtstreeks van buitenaf bereikbaar, wat ook veiliger is.

Routers regelen deze interne adresbedeling zelf met een zonoemde dhcp-server. Hiermee hebben we de basisfuncties van een router toegelicht. Redelijk saaie materie weliswaar, maar moderne routers voorzien gelukkig in allerlei extra mogelijkheden en functies. Laten we die eens nader gaan bekijken.

©PXimport

Printer

Je hebt een usb-printer op je pc aangesloten. Mooi, maar niet zo handig als je ook vanaf andere pc’s wilt kunnen afdrukken. Bevat je router een usb-poort, geschikt voor printerdeling, dan kun je de printer beter aansluiten op de router. Dat gaat ongeveer als volgt.

Koppel je printer aan de usb-poort van je router en meld je via jebrowser aan bij het configuratiescherm van de router. Hier vind je een rubriek die toelaat een aangesloten printer te detecteren. Op onze router, een Linksys Smart Wi-Fi EA6400, troffen we bij Lijst met apparaat de knop Apparaat toevoegen aan, waarna ook de knop USB-printer verscheen.

Zodra je router de printer heeft gedetecteerd moet je nog connectiesoftware installeren op alle pc’s waarmee je wilt kunnen printen. Op onze router leverde de knop USB-printer een link naar de juiste software op. Zodra het zip-bestand was gedownload en uitgepakt, konden we het exe-bestand uitvoeren voor de installatie van de tool USB Control Center. Deze detecteert de printer en laat het ook toe om het stuurprogramma te installeren.

Nas

Een nas (network attached storage) is een netwerkschijf die door verschillende gebruikers tegelijk en met aangepaste rechten kan worden benaderd. Zo’n toestel is aan de prijs, maar wanneer je een usb-medium aan je router koppelt, kun je ook een soort nas creëren.

Na deze koppeling meld je je bij je router aan. Vanuit een rubriek als USB-apparaten komt het medium beschikbaar. Hier vind je vast een onderdeel om de maptoegang te regelen. Heb je meerdere partities (fat32 of ntfs), selecteer dan eerst de gewenste partitie. Creëer vervolgens een gebruikersaccount en stel de machtigingen in, zoals Alleen lezen of Lezen en schrijven. Tenzij je het volledige opslagapparaat wilt delen, duid je alleen een specifieke map aan en geef je een sharenaam op.

Wanneer je in de verkenner vervolgens \\<intern-ip-adres-van-uw-router> intikt, eventueel gevolgd door \<sharenaam>, bijvoorbeeld \\192.168.0.254\documenten, dan krijg je na het invoeren van het gebruikers-id toegang tot de share.

Duikt er een foutmelding op in verband met een verouderd protocol, dan moet je eerst een Windows-onderdeel inschakelen. Druk op Windows-toets+R en voer Optionalfeatures uit. Scrol in het venster van Windows-onderdelen in- of uitschakelen tot bij Ondersteuning voor SMB 1.0/CIFS voor het delen van bestanden. Schakel deze optie in en start je pc opnieuw op. Houd er rekening mee dat dit protocol minder veilig is.

©PXimport

Ftp-server

Je kunt deze gedeelde mappen ook vanuit internet bereikbaar maken, maar wij raden dit om veiligheidsredenen af. Een betere oplossing is een sftp- of ftps-verbinding, waarbij alle data met ssh of ssl/tls worden versleuteld. Helaas zijn er maar weinig thuisrouters die dit ondersteunen.

Maar niet-versleutelde ftp-connecties zijn vaak wel mogelijk. Je hoeft hier doorgaans weinig meer te doen dan FTP-server inschakelen te kiezen en eventueel een andere FTP-poort (dan de standaardpoort 21) in te stellen. Vervolgens kun je vanaf het internet via een ftp-client, bijvoorbeeld www.filezilla-project.org, reeds gedeelde mappen op het aangesloten usb-medium benaderen via het publieke ip-adres van je router.

©PXimport

Mediaserver

Nog leuker wordt het als je router een mediaserver heeft ingebouwd. Ook hier hoef je weinig meer te doen dan Mediaserver inschakelen te kiezen en eventueel de frequentie aan te geven waarmee het usb-medium op nieuwe mediabestanden moet worden gescand. Deze mediaserver kun je vervolgens op een (hardware- of softwarematige) mediaspeler terugvinden die upnp/dlna ondersteunt, zoals Windows Media Player. Langs deze weg kun je dus video of audio streamen vanaf (het usb-medium op) je router.

©PXimport

Poortdoorverwijzing

Bijna alle thuisrouters ondersteunen poortdoorverwijzing (port forwarding). Stel, je hebt een server op poort 8080 draaien op een netwerk-pc, met als ip-adres bijvoorbeeld 192.168.0.129. Als je die server van buitenaf wilt bereiken moet je langs het publieke router-ip-adres gaan (bijvoorbeeld http://80.81.71.26:8080). Je router weet helaas niet voor welke pc die aanvraag is bedoeld, tenzij je via poortverwijzing alle aanvragen voor poort 8080 automatisch laat doorsluizen naar de juiste pc, met adres 192.168.0.129. Hier vind je instructies voor tientallen routers, maar doorgaans gaat het als volgt.

We nemen een uitgeklede webserver als Simple HTTP Server als voorbeeld, die je vanuit de Microsoft Store op een pc installeert. Start die op, verwijs naar een geschikte map met Select server folder en zet de schuifknop aan. Je leest nu het interne ip-adres evenals het poortnummer af (in ons voorbeeld: http:/192.168.0.140:19780).

Over naar je router waar je zoekt naar de rubriek voor poortdoorverwijzing. Op onze router is dat Beveiliging, Toepassingen en games, Enkele poort doorsturen. Vul een naam voor de nieuwe regel in. Bij Interne poort voorzie je het poortnummer van de webserver (bijvoorbeeld 19780) en bij Externe poort het standaard http-poortnummer 80). Verder vul je bij IP-adres het interne ip-adres van de pc in en bij Protocol kies jeTCP. Je webserver is nu van buitenaf bereikbaar.

©PXimport

Dynamisch dns

Het blijft vervelend dat je het routeradres moet onthouden om die van buitenaf te bereiken, zeker omdat je internetprovider dat adres zomaar kan aanpassen. Het zou handiger zijn als je dat adres aan een vaste (sub)domeinnaam kon koppelen.

Goed nieuws, dat kan met een gratis dynamisch dns als Dynu. Ga hiervoor naar www.dynu.com, klik DDNS en kies Sign Up. Vul bij Use Our Domain Name een naam in en bevestig met +Add. Vul ook de andere gegevens in, zoals naam en wachtwoord. Klik vervolgens op de link in de bevestigingsmail en meld je aan bij Dynu. Kies hier voor DDNS Services: als het goed is heeft die je routeradres al gedetecteerd en dat aan je domeinnaam gekoppeld.

Nu moet je nog in een mechanisme voorzien om die koppeling levend te houden, zodat Dynu meteen elke wijziging van het routeradres detecteert. Dat kan met een tool die je ook op de website van Dynu vindt, maar mogelijk is deze functie al in je router ingebouwd. Op onze router vonden we deze via Beveiliging, Toepassingen en games, DDNS. Selecteer je provider en vul je Dynu account-id en domeinnaam in. Je router zorgt er voortaan voor dat de koppeling intact blijft.

©PXimport

Toegangscontrole

Hangen je (klein)kinderen naar je zin iets te veel rond op het internet? Dan kun je een tool voor ouderlijk toezicht inschakelen op hun pc’s. Als het je gaat om het instellen van tijdslimieten, dan biedt je router waarschijnlijk al voldoende uitkomst.

Kijk bij een rubriek als Ouderlijk toezicht. Activeer deze functie en selecteer het toestel waarvoor de beperkingen moeten gelden. Vervolgens stel je de tijdsperiode in waarbinnen je de internettoegang wilt blokkeren. Mogelijk kun je hier ook specifieke apps, websites of internetverkeer op specifieke poorten aanduiden.

©PXimport

Tweede router

Als de router van je provider op een wat ongelukkige plaats staat voor een optimaal draadloos bereik, dan kun je eventueel een tweede router inzetten. Mogelijk heb je er nog eentje liggen. Plaats die op een goede plek voor je draadloze netwerk. We bespreken hier een relatief eenvoudige oplossing, waarbij beide routers bereikbaar blijven voor al je netwerktoestellen.

Open alvast de Opdrachtprompt op een pc in je thuisnetwerk die op dit moment nog steeds alleen met die ene router is verbonden. Voer het commando Ipconfig uit en noteer het (interne) ip-adres van de router bij Default gateway.

Ontkoppel vervolgens de router en verbind de pc met een lan-poort van je tweede router. Meld je met je browser aan bij deze router (raadpleeg eventueel de handleiding) en geef die een uniek en compatibel ip-adres. Stel, het ip-adres van router 1 is 192.168.0.254, dan voorzie je voor router 2 bijvoorbeeld 192.168.0.253. Dit adres mag weliswaar nog niet in gebruik zijn in je netwerk en bevindt zich bij voorkeur buiten het dhcp-bereik van router 1. Als subnetmasker vul je (normaliter) 255.255.255.0 in.

©PXimport

Configuratie

Omdat er op router 1 normaal gesproken al een dhcp actief is, moet je deze uitschakelen op router 2. Er mag namelijk maar één dhcp-server tegelijk actief zijn. Mogelijk biedt je router hiervoor een zogenoemde Brugmodus aan (raadpleeg je handleiding). De standaardgateway van router 2 laat je naar het ip-adres van router 1 verwijzen.

Om je vlot te kunnen bewegen (roamen) binnen je draadloze netwerk, geef je beide routers (per frequentieband) bij voorkeur hetzelfde ssid en stel je ook dezelfde wifi- en encryptiestandaard in met een identiek wachtwoord. Let wel, op de 2,4 GHz-frequentieband kies je voor router 2 voor een kanaal dat vijf nummers verschilt van dat van router 1 (bijvoorbeeld kanalen 1 en 6, of 6 en 11).

Je mag nu de pc weer (eventueel via een switch) verbinden met een lan-poort op router 1, waarna je ook router 2 op gelijkwaardige manier met router 1 verbindt, dus van lan-poort naar lan-poort. Als het goed is, kun je vanaf een willekeurige browser nu beide routers bereiken via hun eigen ip-adressen.

©PXimport

Firmware-update

Ben je ietwat gefrustreerd omdat je router maar een beperkt aantal functies aanbiedt? Ga dan eerst eens na of een firmware-update soelaas biedt. Het is sowieso goed om zulke updates regelmatig te doen, omdat die de veiligheid en stabiliteit van je router kunnen verhogen.

Bij de meeste routers gaat zo’n update relatief eenvoudig. Dat neemt niet weg dat het slim is om eerst een back-up te maken van de routerconfiguratie. Onze router voorziet zo’n back-upmogelijkheid via Problemen oplossen, Diagnostische gegevens, Back-up. Het terugzetten van het back-upbestand loopt over Diagnostische gegevens, Herstellen, Bestand kiezen.

Veelal vergt de update niet meer dan een druk op een paar knoppen, zoals op onze router via Connectiviteit, Controleren op updates, Klik hier om te installeren. Of je downloadt zelf het juiste updatebestand van de website van de fabrikant. Je klikt op Bestand kiezen en maakt de update. Onderbreek het updateproces niet, want dat kan tot een gebrekkige router leiden.

©PXimport

Alternatieve firmware

Levert ook een firmware-update niet de gewenste functionaliteit, dan doet alternatieve firmware dat mogelijk wel. Je moet er wel zeker van zijn dat je router hiermee compatibel is (wat het geval is voor veel Linksys-modellen). Je doet dit op je eigen risico, wij geven je alleen een voorzichtige aanzet.

Tot de populairste firmware behoren die van DD-WRT en van OpenWRT. We nemen DD-WRT als voorbeeld, omdat die ook voor beginners goed te doen is. Zoek op de website van DD-WRT naar het exacte routermodel. Ga alleen verder als je router in de database voorkomt en er Yes staat in de kolom Supported.

Klik op je routernaam en download het firmwarebestand. Voor onze router is dat linksys-ea6400-webflash.bin. Een update via webflash is vaak niet moeilijker dan de firmware te updaten door naar het gedownloade bestand te verwijzen. Toch is het verstandig om eerst de instructies door te nemen. Die je vindt door op je routernaam te klikken bij Additional information. Voel je je hier helemaal comfortabel bij, dan kun je verder gaan en als het goed is, ziet de webinterface van je router er wat later helemaal anders uit. Je hebt daarmee allerlei extra functies gekregen. Succes!

©PXimport

Een schone oven is belangrijk om hygiënisch te kunnen koken. Na verloop van tijd hopen etensresten en vet zich op en dat veroorzaakt nare geurtjes, maar is ook niet goeed voor de prestaties. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je oven weer te laten glimmen. En bij sommige ovens gaat dat zelfs helemaal vanzelf.

Handmatige reiniging

Begin met de basis: handmatige reiniging. Dit is de meest directe methode en vereist wat spierkracht en de juiste middelen. Verwijder eerst alle roosters en bakplaten uit de oven. Die kun je apart schoonmaken in warm sop met afwasmiddel, of in de vaatwasser als ze daarvoor geschikt zijn. Erg vuile roosters kun je ook een tijdje laten weken in een bak met heet water en wat druppels afwasmiddel. Op die manier gaat het vuil er bij het handmatig afwassen of in de vaatwasser er beter af.

Lees ook:Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken

Voor de binnenkant van de oven kun je een speciale ovenreiniger gebruiken. Volg altijd nauwkeurig de instructies op de verpakking, want sommige reinigers zijn zeer krachtig en vereisen dat je de keuken ventileert. Je kunt ook kiezen voor huis-tuin-en-keukenmiddelen. Een pasta van baking soda en water werkt vaak verrassend goed op aangekoekt vuil. Breng de pasta aan op de bevuilde plekken, laat het een paar uur (of een nacht) intrekken en veeg het daarna weg met een vochtige doek. Hardnekkige plekken kun je voorzichtig schrobben met een zachte borstel of een spons. Spoel de oven na met schoon water om alle resten van reinigingsmiddel te verwijderen.

©ID.nl

Veel ovens hebben een makkelijk schoon te maken en te houden emaille binnenwand. Hierdoor volstaat vaak alleen al het schoonmaken met een vochtige doek om vuil eraf te kunnen krijgen. Het gladde oppervlak zorgt er namelijk voor dat vuil zich niet hecht, waardoor je de oven makkelijk schoonhoudt.

Zelfreinigende ovens: pyrolyse, hydrolyse en katalyse

Veel moderne ovens zijn uitgerust met slimme zelfreinigende functies die het werk voor je doen. De drie meest voorkomende systemen zijn pyrolyse, hydrolyse en katalyse. Begrijp goed hoe elk systeem werkt om te bepalen wat het beste bij jouw gebruik past.

Wat doet pyrolyse?

Pyrolyse is een geavanceerde zelfreinigende functie die werkt met zeer hoge temperaturen. Tijdens zo'n pyrolysecyclus wordt de oven verwarmd tot extreem hoge temperaturen, vaak rond de 500 graden Celsius. Op deze temperatuur veranderen vet- en etensresten in as. Dit proces duurt meestal tussen de één en drie uur. De ovendeur vergrendelt automatisch tijdens de cyclus, waardoor jij (of bijvoorbeeld je kinderen) de deur niet kunnen openmaken.

Wanneer de oven is afgekoeld, hoef je alleen nog de overgebleven fijne as met een vochtige doek weg te vegen. Het is weliswaar een effectieve methode voor grondige reiniging, maar verbruikt wel veel energie. Daarnaast kan een lichte geur ontstaan door het verbranden van vet. Zorg daarom voor goede ventilatie.

Hoe werkt hydrolyse?

Bij Hydrolyse wordt de oven gereinigd door stoom. Bij dit proces plaats je een kleine hoeveelheid water in de bodem van de oven. Vervolgens activeer je het hydrolyseprogramma, waarbij de oven wordt verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 100 graden Celsius. De stoom die ontstaat, weekt het vuil los van de ovenwanden. Na afloop van het programma, wanneer de oven is afgekoeld, kun je de zacht geworden etensresten eenvoudig wegvegen met een doek. Hydrolyse is een mildere en energiezuinigere methode dan pyrolyse, maar is vooral geschikt voor lichte tot matige vervuiling. Voor hardnekkig, aangekoekt vuil moet je zelf de boel nog nabehandelen met schoonmaakmiddel.

©ID.nl

Wat doet katalyse?

Katalyse is een continue zelfreinigende functie, wat betekent dat het reinigingsproces al begint tijdens het koken. Ovens met katalytische wanden zijn bekleed met een speciale, poreuze emaillelaag die de eigenschap heeft om vetspatten te absorberen en te oxideren (verbranden) bij normale kooktemperaturen, meestal boven de 200 graden Celsius. De katalytische laag breekt de vetten af en zet ze om in water en kooldioxide. De wanden van zulke ovens voelen vaak ruw aan. Het voordeel van katalyse is dat het continu werkt en je dus minder vaak handmatig hoeft te reinigen. Wel kunnen de katalytische panelen na verloop van tijd verzadigd raken en dan hun effectiviteit verliezen. Ze kunnen dan niet meer worden gereinigd en moeten mogelijk worden vervangen. Katalyse werkt het beste bij vetspatten en minder goed bij aangekoekte suikers of andere hardnekkige etensresten.

Deur reinigen

Natuurlijk is er ook nog de deur van de oven. De ruit kan al snel behoorlijk vuil raken. Vaak is een gewone ruitenreiniger al voldoende om vetspetters en strepen te verwijderen. Zijn de vlekken hardnekkiger? Gebruik dan wat baking soda of groene zeep op een vochtige doek en wrijf rustig schoon.

©ID.nl

Onderhoud en preventie

Ongeacht de reinigingsmethode is regelmatig onderhoud de sleutel tot een schone oven. Veeg na elk gebruik eventuele gemorste etensresten direct weg. Gebruik (biologisch) bakpapier of ovenschalen met deksel om spatten te minimaliseren. Een schone oven verlengt niet alleen de levensduur van het apparaat, maar zorgt er ook voor dat de oven beter op temperatuur komt, het eten beter smaakt en er minder stank vrij komt.

Navigeren, bijvoorbeeld met je smartphone, verloopt vlot met een internetverbinding. Maar wat als er geen mobiel netwerk is? Met vooraf gedownloade kaarten is ook offline navigeren gelukkig geen probleem.

Tip 1 Wel of geen internet

Navigeren met je smartphone gaat het makkelijkst met een stabiele internetverbinding, maar in het buitenland kan dit hoge roamingkosten opleveren. En wat als je reist in gebieden zonder mobiel netwerk of waar het netwerk plots wegvalt? Offline navigatie, waarbij je vooraf kaarten downloadt, is dan een praktische oplossing. Een gedownloade kaart laadt sneller en verbruikt minder batterij dan een app die constant data ophaalt. Neem tijdens je route bij voorkeur wel een opgeladen powerbank mee om te voorkomen dat je zonder stroom komt te zitten.

Zonder internet bepaalt je smartphone de locatie volledig via gps. Binnen de gedownloade regio kun je meestal routeberekeningen maken en navigatie-instructies ontvangen. Sommige apps bieden in offline modus ook een POI-zoekfunctie (Points of Interest).

Zonder internet werken deze functies niet: realtime verkeersinformatie (zoals files, werkzaamheden en flitsers), live ov-gegevens, bepaalde zoekopdrachten, street view en satelliet- of hybride kaarten (wel standaard wegenkaarten). Controleer vooraf of je eerder gedownloade kaarten nog actueel zijn en werk ze regelmatig bij.

Laten we enkele populaire mobiele apps bekijken die offline navigatie ondersteunen. Het is handig om meerdere apps met offline kaarten bij de hand te hebben. Je kunt dit testen door tijdelijk de vliegtuigmodus in te schakelen of wifi en mobiele data uit te zetten. De populaire navigatie-app Waze laten we hier buiten beschouwing omdat deze geen offline kaarten aanbiedt.

Street view is voorbehouden aan de online modus (hier Google Maps). 

Tip 2 Google Maps

We starten met een van de populairste navigatie-apps: Google Maps. Open de app, tik rechtsboven op je profielfoto of initialen en kies Offline kaarten. Selecteer je eigen kaart via Selecteer je eigen kaart (Android) of Je eigen kaart selecteren (iPhone). Zoom in en uit met twee vingers en verplaats de kaart met één vinger totdat het gewenste gebied binnen het blauwe kader valt. Onderaan zie je hoeveel opslagruimte nodig is. Tik op Downloaden om het gebied op te slaan. Na de download keer je automatisch terug naar Offline kaarten, waar een overzicht van je gedownloade kaarten verschijnt. Om een kaart een andere naam te geven, tik je op het icoon met de drie puntjes en kies je Naamwijzigen.

De kaart is nu klaar voor offline gebruik en je kunt nog extra kaarten downloaden. Navigeer zoals gebruikelijk: de app schakelt automatisch over op de gedownloade kaarten als er geen mobiel internet is.

Werk je offline kaarten regelmatig bij: tik op de drie puntjes en kies Updaten. Hier kun je kaarten trouwens ook verwijderen.

In Google Maps kun je offline kaarten downloaden, hernoemen, bekijken, updaten en verwijderen.

Tip 3 HERE WeGo

Net als Google Maps is HERE WeGo volledig gratis. De kaarten komen van Here Technologies, dat begon als Navteq, werd later door Nokia overgenomen en is nu in handen van Duitse autofabrikanten. Via https://mapcreator.here.com kunnen gebruikers eigen kaartgegevens toevoegen.

Voor offline kaarten trek je de onderste balk omhoog voor het menu. Tik op Kaarten downloaden en schakel bij voorkeur Uitsluitend downloaden via wifi in. Tik opnieuw op Kaarten downloaden, kies het continent en vervolgens het land of de regio die je nodig hebt. De benodigde opslagruimte wordt weergegeven. Tik op het downloadicoon om de kaart op te slaan.

Om te voorkomen dat de app tijdens offline navigatie tevergeefs een internetverbinding zoekt, stel je in het menu de App-verbinding tijdelijk in op Offline. Updates worden bij Kaarten downloaden naast de betreffende kaart aangegeven en kun je direct ophalen. Om een kaart weg te halen, selecteer je deze en kies je Verwijderen.

De volledige offline kaart van Nederland bijvoorbeeld neemt bij HERE WeGo zo’n halve gigabyte in beslag.

Tip 4 OsmAnd

OsmAnd (OpenStreetMap Automated Navigation Directions) is een mobiele app voor offline kaarten en navigatie, gebaseerd op OpenStreetMap-gegevens. Deze worden door een wereldwijde gemeenschap bijgewerkt en je krijgt meestal gedetailleerde en actuele kaartinformatie.

Bij de eerste keer opstarten, kun je de kaart van je huidige regio downloaden. Tik op de drie streepjes, kies Kaarten en hulpmiddelen en open Downloads om zelf een land of regio te selecteren. In de gratis versie kun je tot zeven kaarten downloaden. Naast de kaart zelf kun je voor een gebied ook hoogtelijnen, Wikipedia-informatie, een terreinkaart en weersvoorspellingen installeren, maar deze functies zijn voorbehouden aan de betaalde versie (ongeveer 3 euro per maand).

Om te navigeren binnen het gedownloade gebied tik je op de kaart of gebruik je de optie Zoeken in het menu. Tik op Navigatie, kies het vervoermiddel (auto, fiets of te voet) en tik op Start. Dit biedt turn-by-turn-aanwijzingen met spraakbegeleiding. Wil je de route als GPX-track opslaan, kies dan Details, tik op het downloadknopje en vul een naam in bij Bewaar als nieuwe track. Bevestig met Opslaan. Op Android wordt het bestand standaard opgeslagen in Android/data/net.osmand/files/tracks. Vanuit het menu, bij Plan een route, kun je de tracks direct openen of ook een eigen GPX-route importeren (zie ook tip 8).

OsmAnd geeft ook gesproken turn-by-turn-aanwijzingen.

Tip 5 MAPS.ME

MAPS.ME is een gratis navigatie-app die net als OsmAnd gebruikmaakt van OpenStreetMap-kaarten. In de gratis versie kun je ongeveer tien kaarten downloaden.

Open de app en zoom in op het gewenste gebied totdat een prompt verschijnt om de kaart te downloaden. Dit gebeurt meestal wanneer de indicatie 5 km zichtbaar is. Bevestig met Download.

Een andere en vaak handigere manier om kaarten te downloaden is via de optie Meer, waar je Gedownloadekaarten selecteert. Bovenaan kun je naar een locatie zoeken. Als de app deze herkent, verschijnt direct de downloadknop om het gebied op te halen.

Als je bij de instellingen de optie Markeer gedownloade kaarten hebt ingeschakeld, dan kun je op de kaart zien welke gebieden reeds offline beschikbaar zijn.

Voor navigatie gebruik je de zoekfunctie of tik je op de kaart om een locatie te selecteren. Kies vervolgens Route naar of eventueel Route van en bepaal het vervoermiddel: auto, te voet of per fiets. Ook offline krijg je turn-by-turn-navigatie.

Je kunt gedownloade kaarten updaten door bij Gedownloade kaarten op Controleren te tikken. Om een kaart te verwijderen, selecteer je deze, tik je op de drie puntjes en kies je Verwijderen.

Kleurmarkeringen geven duidelijk aan welke gebieden je al gedownload hebt voor offline navigatie.

Tip 6 Sygic

Sygic is misschien minder bekend in Nederland en België, maar de app biedt wel hoogwaardige 2D- en 3D-kaarten van TomTom. Om Sygic te gebruiken, moet je je eerst registreren. In de gratis versie kun je in principe onbeperkt kaarten downloaden; grotere landen zijn opgesplitst in regio’s. Om kaarten te downloaden, open je het menu en kies je Offline kaarten (toevoegen).

Deze kaarten worden in de gratis versie driemaal per jaar automatisch geüpdatet. In de betaalde Premium-variant gebeurt dit maandelijks en krijg je ook turn-by-turn-navigatie en gesproken instructies en (in de online modus) ook de actuele verkeersdrukte, snelheidslimieten en mobiele flitsers.

Houd er rekening mee dat Sygic zich volledig richt op autoverkeer. Er zijn geen routeberekeningen specifiek voor fietsers of wandelaars.

Je kunt in Sygic een onbeperkt aantal offline kaarten downloaden.

Tip 7 Komoot en RouteYou

Waar Sygic zich vooral richt op autoverkeer, zijn Komoot en RouteYou juist gespecialiseerd in (sportieve en recreatieve) wandel- en fietsroutes. In de gratis versie van Komoot kun je helaas slechts één regio ontgrendelen voor offline navigatie en spraakinstructies. Extra regio’s zijn beschikbaar tegen een prijs tussen circa 4 en 9 euro, afhankelijk van de grootte, of je kunt alle wereldregio’s in één keer aanschaffen voor ongeveer 30 euro.

Ga via de Profiel-knop naar de rubriek Maps, tik op de +-knop en zoek de gewenste regio. Selecteer de ontgrendelde regio en schakel Opslaan voor offline in. Je kunt ook een route plannen (uitsluitend met internetverbinding aangezien de berekening via de Komoot-servers verloopt) en deze vervolgens bewaren. Tik hiervoor op Opslaan en vink Opslaan voor offline gebruik aan. Na bevestiging kun je de route offline volgen, inclusief spraaknavigatie, vooropgesteld dat deze regio is ontgrendeld.

Ook RouteYou biedt de mogelijkheid routes met een achtergrondkaart offline te downloaden, maar dit is alleen beschikbaar in de betaalde versies. Een Plus-account kost ongeveer 36 euro per jaar. Je vindt gedownloade routes dan bij Gedownloade routes via de knop Profiel.

In Komoot kun je ook specifieke regio’s (tegen betaling) downloaden voor offline navigatie.

Alles over Komoot lees je in dit artikel: Wandelen en fietsen buiten de gebaande paden met Komoot

Tip 8 GPX-import via OsmAnd en Komoot

Verschillende navigatie-apps – en gps-handhelds – ondersteunen het importeren van GPX-tracks en -routes, die vervolgens offline kunnen worden gebruikt. In het kader ‘GPX’ lees je meer over dit bestandstype. Gratis import en offline gebruik zijn mogelijk in onder meer OsmAnd en in Komoot voor ontgrendelde regio’s.

In OsmAnd open je het menu, kies je Plan een route en tik je op Importeer track. Vervolgens selecteer je een GPX-bestand. Tijdens tests bleek deze functie helaas niet altijd even betrouwbaar. In Komoot verloopt dit proces vlotter. Ga naar Home, open Profiel, kies Opgeslagen routes en tik bovenaan op Importeren en vervolgens op Importeer een bestand (GPX). Selecteer het gewenste GPX-bestand en kies Bestandopenen om de route of track in de routeplanner te openen en als geplande tour op te slaan, of Bestand opslaan om deze direct als voltooide tour te bewaren.

In beide gevallen geef je het verplaatsingstype aan, zoals Wandelen, Fietsen, Mountainbiken of Bergwandelen, en bevestig je de keuze. Bij het opslaan kun je de tour een naam geven en Opslaan voor offline gebruik aanvinken. Je vindt de route dan terug bij Opgeslagenroutes of bij Voltooide activiteiten. Als de bijbehorende kaart al is gedownload, kun je direct navigeren.

Handig om weten: in Komoot kun je GPX-routes ook via de dienst Garmin Connect met je Garmin-toestel synchroniseren.

GPX-routes werken ook op een smartwatch: Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie

Een pas geïmporteerde GPX-route kun je als een ‘tour’ (voor offline gebruik) bewaren in Komoot.

Tip 9 GPX-routes downloaden

In tip 8 lees je hoe je GPX-routes en -tracks in navigatie-apps importeert. Ook in de meeste gps-apparaten is zo’n import mogelijk. In tips 10 en 11 ontdek je hoe je zelf zo’n GPX-bestand maakt, maar dat is niet altijd nodig. Er zijn namelijk diverse sites waar je kant-en-klare GPX-routes en -tracks ook gratis kunt downloaden voor (offline) navigatie.

Een optie is AllTrails. Meld je aan, voer een regio in en kies een voorgestelde trail. Klik onderaan op de groene knop (Hit the trail of Daar gaan we) en selecteer Export map file of Kaartbestand exporteren/ GPXTrack of GPX Route zonder tijdstempels (zie kader ‘GPX’). Andere exportopties zijn onder meer Google Earth KML/KMZ en Garmin FIT.

Ook RouteYou (zie ook tip 7) biedt GPX-routes. Registreer je (gratis) en klik op Zoek een route. Geef het routetype aan, kies locatie en lengte en klik op Toon <x> routes. Selecteer een route, klik op Downloaden en kies GPX. Andere opties zijn bijvoorbeeld Garmin en Google Earth (KML).

Voor talrijke fiets- en wandelroutes in Nederland, België en Duitsland kun je terecht op onder meer Routiq. Kies een route en klik op Download de GPX. Dit vereist wel een Premium-account (circa 15 euro per jaar).

Bij AllTrails kun je routes in diverse formaten downloaden, waaronder GPX.

Tip 10 GPX-routes zelf maken

Je kunt ook zelf GPX-routes maken en deze downloaden naar je navigatie-app of gps-toestel voor offline gebruik. Dit kan gratis via verschillende sites, zoals www.gpx.studio.

Klik op App en zoom in tot je voldoende kaartdetails hebt. Klik op het potloodicoon, laat Routing ingeschakeld en kies een activiteitstype, zoals Bike, Run/hike of Motorcycle. Klik op het potlood-icoon en plaats de routepunten op de kaart. De route wordt automatisch langs bestaande wegen gemarkeerd. Onderaan zie je de routelengte en het hoogteprofiel.

Wil je POI’s (waypoints) toevoegen? Klik op het pin-icoon, vul een naam en beschrijving in, kies een geschikt icoon en bevestig met Create point of interest.

Stel geheel zelf je GPX-route samen in gpx.studio.

Tip 11 RouteYou

Ook op de website van RouteYou kun je zelf routes maken en gratis (openbaar) opslaan. Ze worden dan automatisch beschikbaar in de mobiele app van RouteYou. Als je bent aangemeld met hetzelfde account, vind je ze terug bij Profiel / Mijn routes. Je kunt de routes ook downloaden.

Meld je aan en klik op het pijlknopje bij Plan een route. Kies uit Maak een route, Uploadeen route (voor GPX-import), Wandelknooppunten of Fietsknooppunten. De laatste twee maken handig gebruik van het uitgebreide knooppuntennetwerk in Nederland en België.

Bij Maak een route geef je het routetype aan, met subtypes zoals Recreatieve fietsroute, Gravelbikeroute of Mountainbike route. Voor een A-naar-B-route vul je start- en aankomstlocatie in, bij een lusvormige route kies je de startplaats en lengte (en eventueel de kompasrichting). Bevestig met Opslaan / Route opslaan. Klik op Downloaden en kies (bijvoorbeeld) GPX.

Je kunt ook routes samenstellen op de site van RouteYou en deze als GPX-bestand downloaden.