Kun je thuis met meerdere toestellen tegelijk op het internet, dan heb je dat aan een router te danken. Vaak heeft je internetprovider die al voor je geïnstalleerd en geconfigureerd. Je hebt er nog weinig omkijken naar. Wel zo makkelijk, maar een moderne router beschikt vaak over allerlei geavanceerde functies. Het is echt zonde om dergelijke verborgen router-functionaliteiten die links te laten liggen.

Om de datasignalen van je internetprovider (isp) naar een bruikbaar digitaal signaal voor je eigen toestellen om te zetten is een modem nodig, een MOdulator-DEModulator. Die kan zich helaas maar met één toestel tegelijk verbinden en daarom wordt er een router tussen het modem en je netwerk(toestellen) geplaatst. Bij veel providers zitten de modem en de router in één behuizing. Je toestellen verbinden zich draadloos met de router of via de utp-kabels. Routers voorzien hiervoor doorgaans vier lan-poorten (Local Area Network, je thuisnetwerk), maar er zijn meer connecties mogelijk wanneer je hieraan een of meer schakelkastjes (switches) koppelt. In dit artikel bekijken we een tiental extra functionaliteiten. Houd er rekening mee dat de exacte procedures bij je eigen router iets kunnen verschillen of dat je router bepaalde functies mogelijk niet biedt. Raadpleeg daarom ook de routerhandleiding.

©PXimport

Basisfuncties

Zo’n router fungeert dus als een poort (gateway) tussen het internet en je thuisnetwerk en zorgt in beide richtingen voor optimale routes voor het dataverkeer. Bijna alle thuisrouters maken hiervoor gebruik van network address translation (nat). De router zelf is daarmee via een uniek en publiek ip-adres bereikbaar voor het internet. Kijk op www.whatismyip.org om te zien welk ip-adres je hebt.

Je interne toestellen beschikken over verschillende ip-adressen die alleen binnen je thuisnetwerk uniek zijn. De router zorgt ervoor dat binnenkomende datapakketjes bij het juiste toestel terechtkomen. Je interne ip-adressen zijn dus niet rechtstreeks van buitenaf bereikbaar, wat ook veiliger is.

Routers regelen deze interne adresbedeling zelf met een zonoemde dhcp-server. Hiermee hebben we de basisfuncties van een router toegelicht. Redelijk saaie materie weliswaar, maar moderne routers voorzien gelukkig in allerlei extra mogelijkheden en functies. Laten we die eens nader gaan bekijken.

©PXimport

Printer

Je hebt een usb-printer op je pc aangesloten. Mooi, maar niet zo handig als je ook vanaf andere pc’s wilt kunnen afdrukken. Bevat je router een usb-poort, geschikt voor printerdeling, dan kun je de printer beter aansluiten op de router. Dat gaat ongeveer als volgt.

Koppel je printer aan de usb-poort van je router en meld je via jebrowser aan bij het configuratiescherm van de router. Hier vind je een rubriek die toelaat een aangesloten printer te detecteren. Op onze router, een Linksys Smart Wi-Fi EA6400, troffen we bij Lijst met apparaat de knop Apparaat toevoegen aan, waarna ook de knop USB-printer verscheen.

Zodra je router de printer heeft gedetecteerd moet je nog connectiesoftware installeren op alle pc’s waarmee je wilt kunnen printen. Op onze router leverde de knop USB-printer een link naar de juiste software op. Zodra het zip-bestand was gedownload en uitgepakt, konden we het exe-bestand uitvoeren voor de installatie van de tool USB Control Center. Deze detecteert de printer en laat het ook toe om het stuurprogramma te installeren.

Nas

Een nas (network attached storage) is een netwerkschijf die door verschillende gebruikers tegelijk en met aangepaste rechten kan worden benaderd. Zo’n toestel is aan de prijs, maar wanneer je een usb-medium aan je router koppelt, kun je ook een soort nas creëren.

Na deze koppeling meld je je bij je router aan. Vanuit een rubriek als USB-apparaten komt het medium beschikbaar. Hier vind je vast een onderdeel om de maptoegang te regelen. Heb je meerdere partities (fat32 of ntfs), selecteer dan eerst de gewenste partitie. Creëer vervolgens een gebruikersaccount en stel de machtigingen in, zoals Alleen lezen of Lezen en schrijven. Tenzij je het volledige opslagapparaat wilt delen, duid je alleen een specifieke map aan en geef je een sharenaam op.

Wanneer je in de verkenner vervolgens \\<intern-ip-adres-van-uw-router> intikt, eventueel gevolgd door \<sharenaam>, bijvoorbeeld \\192.168.0.254\documenten, dan krijg je na het invoeren van het gebruikers-id toegang tot de share.

Duikt er een foutmelding op in verband met een verouderd protocol, dan moet je eerst een Windows-onderdeel inschakelen. Druk op Windows-toets+R en voer Optionalfeatures uit. Scrol in het venster van Windows-onderdelen in- of uitschakelen tot bij Ondersteuning voor SMB 1.0/CIFS voor het delen van bestanden. Schakel deze optie in en start je pc opnieuw op. Houd er rekening mee dat dit protocol minder veilig is.

©PXimport

Ftp-server

Je kunt deze gedeelde mappen ook vanuit internet bereikbaar maken, maar wij raden dit om veiligheidsredenen af. Een betere oplossing is een sftp- of ftps-verbinding, waarbij alle data met ssh of ssl/tls worden versleuteld. Helaas zijn er maar weinig thuisrouters die dit ondersteunen.

Maar niet-versleutelde ftp-connecties zijn vaak wel mogelijk. Je hoeft hier doorgaans weinig meer te doen dan FTP-server inschakelen te kiezen en eventueel een andere FTP-poort (dan de standaardpoort 21) in te stellen. Vervolgens kun je vanaf het internet via een ftp-client, bijvoorbeeld www.filezilla-project.org, reeds gedeelde mappen op het aangesloten usb-medium benaderen via het publieke ip-adres van je router.

©PXimport

Mediaserver

Nog leuker wordt het als je router een mediaserver heeft ingebouwd. Ook hier hoef je weinig meer te doen dan Mediaserver inschakelen te kiezen en eventueel de frequentie aan te geven waarmee het usb-medium op nieuwe mediabestanden moet worden gescand. Deze mediaserver kun je vervolgens op een (hardware- of softwarematige) mediaspeler terugvinden die upnp/dlna ondersteunt, zoals Windows Media Player. Langs deze weg kun je dus video of audio streamen vanaf (het usb-medium op) je router.

©PXimport

Poortdoorverwijzing

Bijna alle thuisrouters ondersteunen poortdoorverwijzing (port forwarding). Stel, je hebt een server op poort 8080 draaien op een netwerk-pc, met als ip-adres bijvoorbeeld 192.168.0.129. Als je die server van buitenaf wilt bereiken moet je langs het publieke router-ip-adres gaan (bijvoorbeeld http://80.81.71.26:8080). Je router weet helaas niet voor welke pc die aanvraag is bedoeld, tenzij je via poortverwijzing alle aanvragen voor poort 8080 automatisch laat doorsluizen naar de juiste pc, met adres 192.168.0.129. Hier vind je instructies voor tientallen routers, maar doorgaans gaat het als volgt.

We nemen een uitgeklede webserver als Simple HTTP Server als voorbeeld, die je vanuit de Microsoft Store op een pc installeert. Start die op, verwijs naar een geschikte map met Select server folder en zet de schuifknop aan. Je leest nu het interne ip-adres evenals het poortnummer af (in ons voorbeeld: http:/192.168.0.140:19780).

Over naar je router waar je zoekt naar de rubriek voor poortdoorverwijzing. Op onze router is dat Beveiliging, Toepassingen en games, Enkele poort doorsturen. Vul een naam voor de nieuwe regel in. Bij Interne poort voorzie je het poortnummer van de webserver (bijvoorbeeld 19780) en bij Externe poort het standaard http-poortnummer 80). Verder vul je bij IP-adres het interne ip-adres van de pc in en bij Protocol kies jeTCP. Je webserver is nu van buitenaf bereikbaar.

©PXimport

Dynamisch dns

Het blijft vervelend dat je het routeradres moet onthouden om die van buitenaf te bereiken, zeker omdat je internetprovider dat adres zomaar kan aanpassen. Het zou handiger zijn als je dat adres aan een vaste (sub)domeinnaam kon koppelen.

Goed nieuws, dat kan met een gratis dynamisch dns als Dynu. Ga hiervoor naar www.dynu.com, klik DDNS en kies Sign Up. Vul bij Use Our Domain Name een naam in en bevestig met +Add. Vul ook de andere gegevens in, zoals naam en wachtwoord. Klik vervolgens op de link in de bevestigingsmail en meld je aan bij Dynu. Kies hier voor DDNS Services: als het goed is heeft die je routeradres al gedetecteerd en dat aan je domeinnaam gekoppeld.

Nu moet je nog in een mechanisme voorzien om die koppeling levend te houden, zodat Dynu meteen elke wijziging van het routeradres detecteert. Dat kan met een tool die je ook op de website van Dynu vindt, maar mogelijk is deze functie al in je router ingebouwd. Op onze router vonden we deze via Beveiliging, Toepassingen en games, DDNS. Selecteer je provider en vul je Dynu account-id en domeinnaam in. Je router zorgt er voortaan voor dat de koppeling intact blijft.

©PXimport

Toegangscontrole

Hangen je (klein)kinderen naar je zin iets te veel rond op het internet? Dan kun je een tool voor ouderlijk toezicht inschakelen op hun pc’s. Als het je gaat om het instellen van tijdslimieten, dan biedt je router waarschijnlijk al voldoende uitkomst.

Kijk bij een rubriek als Ouderlijk toezicht. Activeer deze functie en selecteer het toestel waarvoor de beperkingen moeten gelden. Vervolgens stel je de tijdsperiode in waarbinnen je de internettoegang wilt blokkeren. Mogelijk kun je hier ook specifieke apps, websites of internetverkeer op specifieke poorten aanduiden.

©PXimport

Tweede router

Als de router van je provider op een wat ongelukkige plaats staat voor een optimaal draadloos bereik, dan kun je eventueel een tweede router inzetten. Mogelijk heb je er nog eentje liggen. Plaats die op een goede plek voor je draadloze netwerk. We bespreken hier een relatief eenvoudige oplossing, waarbij beide routers bereikbaar blijven voor al je netwerktoestellen.

Open alvast de Opdrachtprompt op een pc in je thuisnetwerk die op dit moment nog steeds alleen met die ene router is verbonden. Voer het commando Ipconfig uit en noteer het (interne) ip-adres van de router bij Default gateway.

Ontkoppel vervolgens de router en verbind de pc met een lan-poort van je tweede router. Meld je met je browser aan bij deze router (raadpleeg eventueel de handleiding) en geef die een uniek en compatibel ip-adres. Stel, het ip-adres van router 1 is 192.168.0.254, dan voorzie je voor router 2 bijvoorbeeld 192.168.0.253. Dit adres mag weliswaar nog niet in gebruik zijn in je netwerk en bevindt zich bij voorkeur buiten het dhcp-bereik van router 1. Als subnetmasker vul je (normaliter) 255.255.255.0 in.

©PXimport

Configuratie

Omdat er op router 1 normaal gesproken al een dhcp actief is, moet je deze uitschakelen op router 2. Er mag namelijk maar één dhcp-server tegelijk actief zijn. Mogelijk biedt je router hiervoor een zogenoemde Brugmodus aan (raadpleeg je handleiding). De standaardgateway van router 2 laat je naar het ip-adres van router 1 verwijzen.

Om je vlot te kunnen bewegen (roamen) binnen je draadloze netwerk, geef je beide routers (per frequentieband) bij voorkeur hetzelfde ssid en stel je ook dezelfde wifi- en encryptiestandaard in met een identiek wachtwoord. Let wel, op de 2,4 GHz-frequentieband kies je voor router 2 voor een kanaal dat vijf nummers verschilt van dat van router 1 (bijvoorbeeld kanalen 1 en 6, of 6 en 11).

Je mag nu de pc weer (eventueel via een switch) verbinden met een lan-poort op router 1, waarna je ook router 2 op gelijkwaardige manier met router 1 verbindt, dus van lan-poort naar lan-poort. Als het goed is, kun je vanaf een willekeurige browser nu beide routers bereiken via hun eigen ip-adressen.

©PXimport

Firmware-update

Ben je ietwat gefrustreerd omdat je router maar een beperkt aantal functies aanbiedt? Ga dan eerst eens na of een firmware-update soelaas biedt. Het is sowieso goed om zulke updates regelmatig te doen, omdat die de veiligheid en stabiliteit van je router kunnen verhogen.

Bij de meeste routers gaat zo’n update relatief eenvoudig. Dat neemt niet weg dat het slim is om eerst een back-up te maken van de routerconfiguratie. Onze router voorziet zo’n back-upmogelijkheid via Problemen oplossen, Diagnostische gegevens, Back-up. Het terugzetten van het back-upbestand loopt over Diagnostische gegevens, Herstellen, Bestand kiezen.

Veelal vergt de update niet meer dan een druk op een paar knoppen, zoals op onze router via Connectiviteit, Controleren op updates, Klik hier om te installeren. Of je downloadt zelf het juiste updatebestand van de website van de fabrikant. Je klikt op Bestand kiezen en maakt de update. Onderbreek het updateproces niet, want dat kan tot een gebrekkige router leiden.

©PXimport

Alternatieve firmware

Levert ook een firmware-update niet de gewenste functionaliteit, dan doet alternatieve firmware dat mogelijk wel. Je moet er wel zeker van zijn dat je router hiermee compatibel is (wat het geval is voor veel Linksys-modellen). Je doet dit op je eigen risico, wij geven je alleen een voorzichtige aanzet.

Tot de populairste firmware behoren die van DD-WRT en van OpenWRT. We nemen DD-WRT als voorbeeld, omdat die ook voor beginners goed te doen is. Zoek op de website van DD-WRT naar het exacte routermodel. Ga alleen verder als je router in de database voorkomt en er Yes staat in de kolom Supported.

Klik op je routernaam en download het firmwarebestand. Voor onze router is dat linksys-ea6400-webflash.bin. Een update via webflash is vaak niet moeilijker dan de firmware te updaten door naar het gedownloade bestand te verwijzen. Toch is het verstandig om eerst de instructies door te nemen. Die je vindt door op je routernaam te klikken bij Additional information. Voel je je hier helemaal comfortabel bij, dan kun je verder gaan en als het goed is, ziet de webinterface van je router er wat later helemaal anders uit. Je hebt daarmee allerlei extra functies gekregen. Succes!

©PXimport

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.