ID.nl logo
Zo bouw je je eigen 'mesh-netwerk’
© PXimport
Huis

Zo bouw je je eigen 'mesh-netwerk’

Overal snelle wifi is een van de belangrijke eisen die we stellen aan onze woonomgeving. Met de komst van mesh- of multiroom-wifisystemen beloven de routerfabrikanten dit nu ook echt te leveren, maar daarvoor vragen ze wel de hoofdprijs. Met wat oude routers kun je zonder die kosten te maken een vergelijkbaar goed wifi-netwerk bouwen.

Mesh-wifi is de belangrijkste innovatie in het thuisnetwerk van de laatste jaren. Kenmerkend voor mesh is dat het niet uitgaat van één centrale router die vanaf één plek in huis overal de wifi levert, maar dat er meerdere accesspoints worden gebruikt. Die accesspoints vormen samen een groot draadloos netwerk dat ook goede ontvangst biedt op plekken waar de gewone wifi niet komt. Doordat de losse accesspoints slim met elkaar samenwerken, kan de gebruiker zich bovendien vrij binnen het netwerk verplaatsen zonder dat zijn smartphone of laptop de verbinding verliest.

©PXimport

01 Geen kabels

Een ander kenmerk van mesh-wifi is dat er geen netwerkkabels nodig zijn, aansluiten op het stopcontact is voldoende. Anders dan traditionele wifi gebruikt mesh-wifi namelijk behalve voor de communicatie tussen draadloze apparaten en het accesspoint ook voor de communicatie tussen de accesspoints zelf een draadloze verbinding. Routerfabrikanten noemen de verbinding tussen de accesspoints de backhaul en deze is bepalend voor de stabiliteit en snelheid van het mesh-systeem. Omdat ook een draadloze backhaul gevoelig is voor signaalverlies door muren, plafonds en de wifi van de buren, bieden sommige mesh-wifisystemen de mogelijkheid om de accesspoints toch met een netwerkkabel aan te sluiten.

©PXimport

Een leuk klusje

Woon je in een huis waar bij de bouw geen rekening is gehouden met het hebben van een thuisnetwerk, dan lijkt mesh-wifi die geen kabels nodig heeft een goede keuze. En hoewel het alsnog aanleggen van netwerkbekabeling een flinke uitdaging kan zijn, is het een eenmalige operatie die een echt veel beter thuisnetwerk oplevert. Zeker wanneer je huis een kruipruimte heeft en een centrale kolom waar de meeste kabels en buizen doorheen lopen, dan kun je vaak door een gericht aantal gaten te boren in muren en vloeren, overal bedrade netwerkverbindingen krijgen.

©PXimport

02 Zelfbouw-mesh

Wil je de wifi upgraden, maar vind je de kosten van een mesh-wifisysteem te hoog, dan kun je met wat met oude routers een vergelijkbaar systeem te bouwen. Dit hoeven ook niet de beste en allerduurste routers te zijn, maar ondersteuning van de 5Ghz-band en 802.11n of nieuwer heeft wel de voorkeur. De routers hoeven ook niet van hetzelfde merk of model te zijn, ze worden apart van elkaar in gebruik genomen. Begin ermee de router te resetten naar fabrieksinstellingen. Hoe dit moet, verschilt per merk en soms per model, maar staat altijd beschreven in de handleiding op de site van de routerfabrikant. Verbind daarna de wan-poort van de router met een van de lan-poorten op de router van de internetprovider en schakel de eerste in. Sluit dan een pc of laptop aan op een van de lan-poorten van de router die je zojuist gereset hebt en wacht tot de verbinding is opgekomen. Start een opdrachtprompt door in Windows op Start te klikken. Typ dan cmd en druk op Enter. Typ op de prompt het commando ipconfig en druk op Enter. Noteer het ip-adres dat genoemd wordt als Default Gateway en typ dit in de adresbalk van de webbrowser en druk opnieuw op Enter. Log in op de router met het standaardgebruikersnaam en wachtwoord, zoek het onderdeel Firmware en download en installeer de nieuwste firmware op de router.

©PXimport

03 Heatmap

De extra routers gaan gebruikt worden als extra accesspoints in het thuisnetwerk. Ze moeten ervoor zorgen dat het signaal ook komt op plekken waar de wifi-ontvangst nu onvoldoende is. Het aantal benodigde routers wordt bepaald door het aantal plekken in en om het huis met slechte wifi. Wil je dit echt goed in beeld brengen, maak dan een heatmap. Dat is een grafische weergave van de ruimte, zeg het huis en de tuin, met daarbij aangegeven hoe sterk het draadloos netwerk overal is. Dit kan heel uitgebreid met de betaalde versie van NetSpot (Windows, Mac) maar je kunt ook op één of enkele A4’tjes een plattegrond tekenen en daar de plekken met slechte of juist goede wifi intekenen.

Weet je niet precies waar de wifi beter moet, loop dan rond met een programma dat de kracht van de wifi inzichtelijk maakt, zoals WiFi Man of Net Analyzer. Voor de pc zijn er WiFi Analyzer uit de Windows Store en Acrylic WiFi, net als de gratis versie van het net genoemde NetSpot (Windows én Mac). Deze apps geven allemaal de sterkte van het wifi-signaal en door rond te lopen zie je hoe het overal verschilt. Let wel, de sterkte van wifi wordt gemeten in decibel-milliwatt (dBm). Dit getal is altijd negatief en hoe dichter bij nul, hoe sterker het signaal. Waarden lager dan -75 dBm gelden als slecht.

©PXimport

04 Router als accesspoint

Steeds meer routers bieden behalve de mogelijkheid het apparaat echt als router te gebruiken, ook ondersteuning voor gebruik als repeater of accesspoint. Vooral de laatste modus, waarbij de router via een netwerkkabel aangesloten wordt op het bestaande netwerk en daarna als een echt accesspoint werkt, is erg handig bij het bouwen van een eigen mesh-wifinetwerk. Selecteer als de router deze mogelijkheid ondersteunt, Access Point (AP) mode en klik op Apply. Configureer in de volgende schermen of je het accesspoint een vast ip-adres wilt geven of dat je dat automatisch via dhcp wilt laten gebeuren. Kies je voor vast, geef dan ook subnetmasker, default gateway en de ip-adressen van twee dns-servers (meestal het ip-adres van de router van de internetprovider en bijvoorbeeld 8.8.8.8 voor een van de Google DNS-en). Om te beginnen is dhcp vaak de goede optie, aanpassen kan later altijd nog. Opletten is het bij de Wireless Settings, gebruik hier dezelfde ssid en dezelfde beveiligingsopties en sleutel als bij het netwerk dat je met het accesspoint wilt uitbreiden. Na de laatste Apply zal de verbinding met de router wegvallen, omdat deze niet meer als router werkt en nu onderdeel is van het oorspronkelijke thuisnetwerk. Wanneer je nu inlogt op de webinterface van het accesspoint zul je zien dat alle wan-, firewall- en routerfuncties zijn verdwenen. Duidelijk zichtbaar is dat de router in AP-modus draait. Je kunt de router nu afsluiten en verplaatsen naar de plek in huis waar je het extra accesspoint wilt plaatsen om er het wifi-signaal te verbeteren. Sluit het daar aan op het lichtnet en het thuisnetwerk en alle apparaten die nu het nieuwe accesspoint gebruiken, zullen een veel betere en snellere verbinding hebben.

©PXimport

05 Router als repeater

Is het niet mogelijk de extra router met een netwerkkabel aan te sluiten, gebruik dan de repeater-modus. De router functioneert ook dan als een accesspoint, maar gebruikt zelf ook het draadloze netwerk om zich met het netwerk te verbinden. De repeater-router en de apparaten die via hem verbinding maken met het draadloos netwerk en het internet delen dus de bandbreedte van het draadloos netwerk van de repeater. Het voordeel hiervan is dat de router doorgaans een sterkere antenne heeft dan smartphones en tablets. Die kunnen de sterkere verbinding van de repeater-router als een soort verlengstuk van hun eigen draadloos signaal gebruiken. Net als bij het inschakelen van de accesspoint-modus schakelt de router de firewall, de dhcp-server en alle bijbehorende routerfunctionaliteit uit.

Om de router als repeater te gebruiken zoek je in de webinterface naar de Repeater Modus. Selecteer die en klik op Apply. In een van de volgende stappen moet ook het draadloze netwerk worden geselecteerd waarmee de router zichzelf daarna gaat verbinden en waarmee alle apparaten die aansluiten op de router, ook verbinding maken. Om de router aan te sluiten is het wachtwoord van de betreffende wifi eenmalig nodig.

©PXimport

06 Router handmatig als accesspoint

Biedt de router geen specifieke accesspoint- of repeater-modus, dan is het nog steeds mogelijk deze als extra accesspoint in te zetten. Alleen zul je nu zelf de router zo moeten configureren dat dit werkt. Hiervoor bestaan er twee varianten, een makkelijk en een moeilijkere. Voor de eerste is vereist dat wanneer de router niet via de wan-poort met het netwerk wordt verbonden, maar de verbinding met de internetrouter wordt aangesloten op een van de lan-poorten van de router, deze direct als een switch gaat werken. Vanwege het grote verschil in moeilijkheidsgraad en aantal handelingen is het aan te raden dit eerst te proberen.

Sluit de pc aan op een van de lan-poorten van de router en maak verbinding met de webinterface. Login en configureer het draadloze netwerk met een ssid, encryptie en een wachtwoord. Schakel ook de dhcp-server van de router uit en geef de router een vast ip-adres in de range van je normale router. Bevestig de veranderingen in de configuratie van de router en schakel deze uit. Sluit de router vervolgens via één van de lan-poorten aan op je thuisnetwerk. Schakel daarna de router weer in. Zolang je niet de wan-poort gebruikt, zal de router nu als een switch handelen die onderdeel is van het thuisnetwerk, en de wifi maakt er meteen een extra accesspoint van. De webinterface kun je als het goed is bereiken via het vaste ip-adres dat je hebt ingesteld. Lukt het niet, dan kun je de router eventueel resetten en de methode in de volgende stap proberen.

07 De lastige methode

Vaak is het niet mogelijk de routerfunctie uit te schakelen. Wat wel mogelijk is, is de router via de wan-poort met het thuisnetwerk te verbinden. Op de router configureer je dan een ander netwerk met een andere ip-reeks en dhcp-server dan het bestaande thuisnetwerk. Daarna kun je de wifi configureren zoals de al bestaande wifi. Je zult de onnodige functionaliteit van de router moeten uitschakelen en de voor zijn nieuwe rol benodigde opties configureren. Sluit de extra router via de wan-poort aan, schakel hem in en wacht tot hij operationeel is. Log dan in op de webinterface van de router en configureer voor de lan een ander netwerk dan op de lan van de internetrouter (vaak gebeurt dat al automatisch). Pas ook de dhcp-server hierop aan. Configureer daarna het draadloze netwerk met dezelfde opties als op de internetrouter of eventuele andere accesspoints. De tweede router bouwt dan een eigen netwerk op dat via de internetrouter met het internet is verbonden. Gebruik hiervoor de instellingen in het volgende schema.

©PXimport

08 De wifi-keuze

Bij een wifi-mesh-wifisysteem gebruiken alle accesspoints dezelfde ssid en beveiligingsopties voor het draadloze netwerk. Je kunt vervolgens dankzij het samenwerken van de accesspoints vrij binnen het hele netwerk bewegen zonder de verbinding te verliezen. Bij een zelfbouw-mesh-netwerk is dit veel minder het geval, doordat het eigenlijk niet één netwerk is maar verschillende losse netwerken zijn. Om de werking van een echt mesh-netwerk zoveel mogelijk na te bootsen, kun je ervoor kiezen de naam van het netwerk plus alle beveiligingsopties op alle apparaten hetzelfde in te stellen. Dus overal dezelfde ssid, dezelfde wpa2-versleuteling en dezelfde geheime netwerksleutel. Of het werkt met de eigen smartphones, tablets en notebooks moet je testen.

Werkt het vrij bewegen niet, dan kun je de verbinding verbreken en weer opbouwen op de nieuwe zitplek. Dan zal het apparaat wel het beste signaal kiezen. Een andere optie is om op de extra accesspoints en repeaters een andere ssid te gebruiken. Je hoeft dan geen ander netwerkwachtwoord te onthouden, maar kunt wel heel bewust voor de verbinding met wifi_huiskamer en wifi_zolder kiezen. Minder gebruiksvriendelijk, maar soms wel de betere manier van roamen.

©PXimport

09 Kanalen kiezen

Met meerdere wifi-netwerken zo dicht bijeen, is het belangrijk dat ze elkaar niet verstoren. Dit kun je voorkomen of beperken door binnen de wifi-band van elkaar gescheiden kanalen te gebruiken. De 2,4GHz-band heeft elf kanalen waarop de wifi geconfigureerd kan worden. Omdat de kanalen elkaar overlappen, zijn alleen de kanalen 1, 6 en 11 echt vrij van invloed van anderen. Door de wifi-netwerken van de verschillende accesspoints op deze gescheiden kanalen te zetten voorkom je dat bijvoorbeeld het ene accesspoint niet kan zenden als het andere accesspoint aan het zenden is. Dit heet Co-Channel Interference (CCI). In de 5GHz-band zijn er 23 niet-overlappende kanalen. Afhankelijk van de standaard worden er hier enkele van gecombineerd tot een breder kanaal. Het grote aantal kanalen geeft voldoende vrijheid. Controleer op de router of deze automatisch de kanalen indeelt afhankelijk van de andere wifi-netwerken in de buurt. Zo niet, log dan in op de router, het accesspoint of de repeater en kies een of enkele rustige kanalen voor het eigen netwerk. Met de gratis versie van NetSpot (Windows, Mac) kun je de kanalen overzichtelijk op het beeldscherm toveren.

©PXimport

10 Roaming assistent

Sommige routers bieden in de accesspoint- of repeater-modus een extra functie genaamd ‘roaming assistant’. Deze functie beoogt het probleem op te lossen dat een smartphone of tablet een zwakkere verbinding blijft gebruiken en niet overstapt naar een sterker signaal van een router die dichterbij is. De router gebruikt hiervoor de Received Signal Strength Indicator (RSSI). Dit is een schatting van de router van de kwaliteit van de draadloze verbinding met een apparaat in het netwerk. Zakt deze onder een bepaalde waarde, dan is er volgens de router geen goede netwerkverbinding mogelijk en zal deze de verbinding verbreken. Met de Roaming Assistent schakel je deze functionaliteit in én kun je ook nog de grenswaarde opgeven waaronder de router de verbinding verbreekt. De waarde loopt van 0 tot -120, waarbij 0 een beter signaal is dan -120. Een RSSI-waarde van -70 is het over het algemeen prima om verbindingen die te zwak worden af te sluiten en het apparaat ertoe te bewegen een nieuwe verbinding op te zetten met het dan sterkste signaal.

©PXimport

Minder dan echte mesh

Een goede wifi die overal in en om het huis de gebruikers van voldoende bandbreedte voorziet om online alles te doen wat ze willen, is een grote bijdrage aan het woongenot. Lange tijd is geprobeerd dit met één router te regelen, maar voor veel situaties blijkt die oplossing onvoldoende. Een oplossing met meerdere accesspoints biedt als belangrijke voordeel dat je op plekken waar het signaal te zwak is, een extra accesspoint kunt plaatsen. Dat fabrikanten hierop inspelen door complete wifi-mesh-systemen aan te bieden is logisch, maar helemaal noodzakelijk is een dergelijk systeem niet. Met een paar oude routers valt ook een goede oplossing met meer en betere dekking te bouwen. Helemaal zo goed als een echt mesh-wifi wordt het helaas niet, vrij bewegen tussen alle accesspoints blijkt voor deze oplossing toch nog een brug te ver. Wie ook dat wil, is beter af met een echt mesh-wifisysteem.

2,4 versus 5 GHz

Niet alleen de locatie van de router geeft beperkingen, ook voor de door de router gebruikte radiotechniek geldt dit. Routers op basis van de 802.11n of een eerdere standaard gebruiken vooral de 2,4GHz-band. Deze heeft maar een beperkte frequentieruimte, wat betekent dat de zelfs de theoretisch maximaal bereikbare snelheid laag ligt. En dat terwijl de kans op storende invloed van andere wifi-netwerken, zoals van de buren, juist groter is. De 5GHz-band die eigenlijk pas sinds 802.11ac volop wordt gebruikt, is sneller maar heeft een veel kleiner bereik. Het signaal dringt ook nog eens veel minder goed door muren en plafonds dan de langzamere signalen van de 2,4GHz-band. Schrale troost bij dit laatste, de kans dat de wifi van de buren stoort is bij een 5GHz-signaal wel weer kleiner.

What a mesh?

Hoewel nieuw in het thuisnetwerk, bestaat mesh als netwerktopologie al heel lang. Het is een van vele gangbare patronen waarlangs een netwerk ingericht kan worden. Kenmerkend voor de mesh-inrichting is dat het bestaat uit meerdere knooppunten die allemaal met elkaar kunnen communiceren. Die communicatie kan direct van het ene knooppunt naar de andere, maar wanneer die andere te ver weg is, ook via een tussenliggend knooppunt. De benodigde verbindingen worden gebouwd naar behoefte. Het voordeel hiervan is dat er grote afstanden kunnen worden overbrugd en het netwerk zeer betrouwbaar wordt. Netwerktechnisch is de routering ingewikkelder. Ook moet de informatie tussen de nodes gesynchroniseerd worden om het effectief te houden. Heel anders dan de mesh-inrichting is de ster-topologie. Hierbij is er één centrale node die alle verbindingen onderhoudt. De nodes in het netwerk communiceren niet rechtstreeks met elkaar, maar altijd via de centrale node. Het voordeel is dat het eenvoudiger te configureren is en energiezuiniger. Nadelen zijn dat het geen grote afstanden kan overbruggen en kwetsbaarder is voor verstoringen. Om de verwarring te vergroten, zijn er ook mesh-wifisystemen te koop die niet meshen, maar waar elke node alleen verbinding kan maken met de hoofdnode. Dat zijn dus mesh-systemen die een ster-topologie onderhouden.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker
© Ivan Guia
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe Amerikaanse koelkasten met een ijsblokjesmaker

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

▼ Volgende artikel
DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?
Huis

DeepSeek: een geweldige vinding of juist een gevaar?

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Waarom is er zoveel aandacht voor DeepSeek? Ontdek wat deze AI-chatbot bijzonder maakt en waar je op moet letten. Kunstmatige intelligentie blijft zich in een hoog tempo doorontwikkelen. In begin 2025 werd DeepSeek gelanceerd en zorgde meteen voor een enorme schokgolf. Is het echt zoveel beter als bestaande modellen zoals ChatGPT? En wat maakt DeepSeek uniek?

  • De introductie van DeepSeek en de chaos op de aandelenmarkt
  • De unieke eigenschappen van DeepSeek
  • Voordelen, zorgen en toekomstperspectieven

Ontdek waarmee ChatGPT je allemaal kan helpen.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

DeepSeek open en OpenAI gesloten? Een belangrijk onderscheid is dat DeepSeek volledig opensource is. Dat betekent dat de volledige onderliggende code beschikbaar is om te downloaden, te bestuderen en aan te passen, waardoor het hele model transparant is. Daarentegen houdt OpenAI, ondanks de naam, de technische details van ChatGPT grotendeels geheim.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.