ID.nl logo
Zet een vpn op al je apparaten
© CIDimport
Huis

Zet een vpn op al je apparaten

Met de naderende sleepwet speelt de overheid straks nog meer voor Big Brother dan het nu al doet. Zit je niet op pottenkijkers te wachten, dan maskeer je het dataverkeer eenvoudig met een vpn-dienst. Door via de server van de vpn-dienst te surfen, blijf je anoniem. In dit artikel leggen we uit hoe je zo’n beveiligde verbinding instelt op een computer, tablet, smartphone én router.

1 Vpn-provider kiezen

Er zijn talloze vpn-providers op de markt, wat de keuze nu niet bepaald eenvoudiger maakt. Let naast een betaalbaar tarief vooral ook op de specificaties van de beoogde aanbieder. Voor deze workshop is het belangrijk dat er in elk geval ondersteuning is voor het betrouwbare OpenVPN-protocol. Je kunt dan namelijk gegarandeerd een vpn-verbinding op elke pc, laptop, tablet en smartphone realiseren. Zelfs geschikte routers voorzie je van een vpn-verbinding, zodat je in één klap het dataverkeer van alle netwerkapparatuur beveiligt. Geschikte vpn-providers zijn onder meer AirVPN, BlackVPN, CyberGhost, VyprVPN en ExpressVPN.

2 Aanmelden

Heb je eenmaal een geschikte vpn-aanbieder gevonden, dan is het zaak om jezelf te registreren. Sommige aanbieders hanteren diverse abonnementen, die onderling verschillen in het aantal serverlocaties en de hoeveelheid gelijktijdige verbindingen. Vul je persoonlijke gegevens in en geef aan op welke wijze je wilt betalen. Dat kan doorgaans via een creditcard, PayPal of bitcoin. Na aanmelding sturen de meeste aanbieders een bevestiging per e-mail. Als je het account bevestigt, heb je toegang tot een online bedieningspaneel. Naast betaalinformatie vind je hier vaak Engelstalige instructies om een vpn in te stellen.

©PXimport

Windows-client

In dit artikel gaan we aan de slag met de software OpenVPN om een vpn-verbinding voor een Windows-machine op te tuigen. Veel aanbieders hebben een eigen client voor Windows ontwikkeld. Als alternatief kun je die natuurlijk ook gebruiken. Na de installatie vul je de juiste inloggegevens in, waarna je de mogelijkheid hebt om de vpn-verbinding in te schakelen. Bij de serverlocatie bepaal je vanuit welk land je wilt surfen. Verder kies je ook het gewenste vpn-protocol. Naast OpenVPN heb je meestal keuze uit pptp (minder veilig) en l2tp/ipsec.

3 Ovpn-bestand

Voor het instellen van een vpn-verbinding gebruiken we de gratis software OpenVPN. Je dient hiervoor een apart configuratiebestand bij de vpn-dienst op te halen, namelijk een zogeheten ovpn-bestand. De meeste vpn-aanbieders hebben een aparte webpagina ingericht waar je een ziparchief kunt downloaden, waaronder VyprVPN. Na het uitpakken van dit zip-archief staan er vaak twee mappen voor je klaar. Hierbij heb je de keuze tussen 160bit- en 256bit-encryptie. Laatstgenoemde versleutelingsmethode is de veiligste optie. Open de map en je ziet dat er meerdere ovpn-bestanden voor verschillende landen beschikbaar zijn. Sommige vpn-aanbieders hebben als alternatief een online assistent waarmee je het gewenste ovpn-bestand kunt genereren, zoals CyberGhost.

©PXimport

4 OpenVPN installeren

De website van de software OpenVPN is enigszins misleidend, want de downloadknop op de beginpagina leidt naar clientsoftware van een specifieke vpn-aanbieder. In deze workshop gaan we echter met de opensource-software van OpenVPN aan de slag. Die is compatibel met alle vpn-aanbieders die het OpenVPN-protocol ondersteunen. Surf naar deze webpagina en klik bij Installer, Windows Vista and later op de downloadlink. Na het openen van dit exe-bestand doorloop je enkele standaardinstellingen om de installatie in orde te maken. Vink hierbij voor de zekerheid alle installatie-onderdelen aan. Na afloop start je het programma nog niet op.

5 Ovpn-bestanden kopiëren

De ovpn-bestanden van je vpn-provider plaats je in een systeemmap van het programma OpenVPN. Open Windows Verkenner en ga naar C:\Program Files (x86)\OpenVPN of C:\Program Files\OpenVPN om de juiste locatie te openen. Heb je tijdens de installatie een andere locatie gekozen, dan zoek je zelf de juiste map op. Kies vervolgens voor de map Config. Aan deze bestandslocatie voeg je alle configuratiebestanden van je eigen vpn-provider toe. Mogelijk vraagt Windows om administrator-machtigingen op te geven. Klik in dat geval op Doorgaan. Je mag maximaal vijftig ovpn-bestanden toevoegen.

©PXimport

6 OpenVPN opstarten

Hoog tijd om met de software aan de slag te gaan. Navigeer in het startmenu naar OpenVPN en klik met de rechtermuisknop op OpenVPN GUI. Je kiest vervolgens voor Meer / Als administrator uitvoeren en bevestigt met Ja. Je ziet dat er rechtsonder in het systeemvak een extra pictogram is bijgekomen, namelijk een beeldscherm met een slotje. Wanneer je dit pictogram niet ziet, klik je eerst op het kleine pijltje Verborgen pictogrammen weergeven. Start je OpenVPN in het vervolg graag automatisch met Windows op? Klik met de rechtermuisknop op het systeemvakpictogram en kies voor Instellingen. Zet een vinkje voor Opstarten met Windows en bevestig met OK.

©PXimport

Later ovpn-bestand toevoegen

In dit artikel leggen we uit hoe je ovpn-bestanden naar de systeemmap van OpenVPN kopieert. Geen zin om in Windows Verkenner naar diepliggende bestandslocaties te graven? Je kunt een enkel ovpn-bestand ook naderhand toevoegen via de gebruikersinterface van OpenVPN. Start het programma op als administrator. Er verschijnt een melding dat er geen leesbare verbindingsprofielen zijn gevonden. Via OK klik je met de rechtermuisknop op het OpenVPN-pictogram. Je kiest nu voor Bestand selecteren en wijst een ovpn-bestand aan. Bevestig met Openen. De bijbehorende vpn-server is nu in het contextmenu van OpenVPN beschikbaar.

7 Vpn-server kiezen

Voor het kiezen van een vpn-server gebruik je het systeemvakpictogram. Klik erop met de rechtermuisknop en bekijk welke vpn-servers er beschikbaar zijn. Zeker als je eerder meerdere ovpn-bestanden hebt toegevoegd, is de lijst wellicht lang. Bedenk goed via welk land je wilt surfen en ga er met de muisaanwijzer heen. Je kiest voor Verbinden, waarna je de juiste inloggegevens invult. Meestal zijn dat dezelfde inloggegevens die je tijdens de registratie bij je vpn-provider hebt opgegeven. Bij sommige aanbieders heb je misschien bij het genereren van een ovpn-bestand een aparte gebruikersnaam en wachtwoord aangemaakt. In dat geval vul je die in. Klik op OK.

8 Veilig surfen

Als OpenVPN een correcte vpn-verbinding heeft opgezet, kleurt het systeemvakpictogram groen. Afhankelijk van de gebruikte vpn-aanbieder is de internetverbinding nu mogelijk iets trager. Wil je graag weten welk (buitenlands) ip-adres je computer momenteel gebruikt? Ga met de muisaanwijzer op het OpenVPN-pictogram staan en de informatie verschijnt als ballontip in beeld. Verder staat ook aangegeven in welk land de vpn-server is gehuisvest. Wil je de vpn-verbinding weer afbreken? Dubbelklik op het pictogram om het venster met statusinformatie op te roepen. Kies daarna voor Verbreken.

©PXimport

9 Android

Ook een smartphone of tablet met Android voorzie je desgewenst van een vpn-verbinding. Allereerst is het een vereiste om de configuratiebestanden van je vpn-provider op je mobiele toestel te krijgen. In Android kan dat op meerdere manieren. De simpelste methode is om naar de downloadpagina van je vpn-provider te gaan, waarna je de benodigde ovpn-bestanden op je toestel bewaart. In het geval van een ziparchief open je de app Bestandsbeheer op het Android-toestel. Zoek het ziparchief op en selecteer dat bestand. Via het pictogram met de drie puntjes kies je voor Uitpakken. Nadat je de bestandslocatie hebt gekozen, sluit je af met OK.

10 OpenVPN Connect

Je gebruikt OpenVPN Connect om verbinding met een vpn-server te maken. Download en installeer deze app vanuit de Play Store. Zodra je OpenVPN Connect opent, kom je in een Engelstalige gebruikersomgeving terecht. Tik rechtsboven op het pictogram met de drie puntjes en kies Import / Import Profile from SD card. Blader nu naar de locatie met configuratiebestanden en geef aan welk ovpn-bestand je wilt toevoegen. Via Select vul je daarna de inloggegevens van de vpn-provider in. Zet een vinkje voor Save wanneer je de inloggegevens wilt bewaren. Wanneer je het verbindingsverzoek accepteert, kies je voor Continue. De vpn-verbinding is nu actief.

©PXimport

11 Batterijbesparing

Zodra je vanuit Android een vpn-verbinding opzet, verschijnt er bovenaan in de statusbalk een klein pictogram met een sleutel. In OpenVPN Connect tik je op Tap for more detail om het ip-adres en serverinformatie op te vragen. Een nadeel is dat de vpn-verbinding continu actief is, dus ook wanneer je het toestel niet gebruikt. De accu raakt hierdoor sneller leeg. Bij inactiviteit kun je de vpn-verbinding daarom beter even pauzeren. Tik rechtsboven op het pictogram met de drie puntjes. Via Preferences vink je de instelling Battery Saver in. Telkens wanneer je het mobiele toestel gebruikt, activeert OpenVPN Connect op de achtergrond de vpn-verbinding.

Mobiele app

Nagenoeg elke grote vpn-aanbieder heeft voor iOS en Android een eigen mobiele app. Die kun je als alternatief voor OpenVPN Connect gebruiken. Typ in de App of Play Store maar eens de naam van je vpn-provider en installeer deze toepassing op je mobiele toestel. Na opgave van de inloggegevens kies je een vpn-server uit het gewenste land en pas je eventueel het vpn-protocol aan. In Android accepteer je het verbindingsverzoek. In iOS is het noodzakelijk om een vpn-configuratie toe te voegen. De meeste vpn-apps voeren dit proces automatisch uit, waardoor je niets handmatig hoeft te configureren.

12 Mailbijlage

©PXimport

OpenVPN Connect is ook beschikbaar voor iOS (iPhone en iPad). Je downloadt deze toepassing vanuit de App Store. In tegenstelling tot Android is het toevoegen van een ovpn-bestand wel iets omslachtiger, aangezien je niet direct toegang hebt tot de mappenstructuur van iOS. Het heeft dus weinig zin om naar de downloadpagina van de vpn-aanbieder te surfen. De gemakkelijkste methode is door het configuratiebestand naar jezelf te mailen. Open de Mail-app en tik vervolgens op de bijlage. Kies daarna voor Kopieer naar OpenVPN om het ovpn-bestand te importeren. Hoewel deze wijze erg vlot werkt, is er wel een klein risico op onderscheppingsgevaar.

13 Bestandsdeling iTunes

Wie meer veiligheid wenst, voegt de configuratiebestanden rechtstreeks via een usb-verbinding aan de iPhone of iPad toe. Je gebruikt hiervoor iTunes. In dit programma open je de inhoud van je iOS-apparaat. Kies onder Instellingen voor Bestandsdeling. Alle apps waarnaar je documenten kunt overzetten verschijnen in beeld, waaronder dus in elk geval OpenVPN. Klik daarop en selecteer via Bestand toevoegen alle configuratiebestanden. Zodra je bevestigt met Openen en Synchroniseren hevelt iTunes de data over naar het mobiele Apple-apparaat.

©PXimport

14 Vpn in iOS

Open OpenVPN Connect en bekijk welke configuratiebestanden er beschikbaar zijn. Het importeren van een ovpn-bestand is eenvoudig, want hiervoor tik je op het groene plusteken. Via Allow geef je OpenVPN Connect toestemming om een vpn-configuratie aan het mobiele toestel toe te voegen. Log hiervoor desgevraagd in met je Apple-wachtwoord of vingerafdruk. Vanuit de apparaat-instellingen keer je automatisch terug naar de app. Je veegt indien nodig een stukje omlaag om de gebruikersnaam en het wachtwoord van de vpn-provider op te geven. Activeer de schakelaar achter Save. Gebruik de onderste schakelaar en kies Yes om de vpn-verbinding te activeren. Boven in de statusbalk van iOS verschijnt het vpn-logo.

15 Instellingen

Op toestellen met Android open je binnen de app eenvoudig de instellingen van OpenVPN Connect, maar op een iPhone of iPad werkt dat anders. Tik vanuit het beginscherm van iOS op Instellingen en veeg een flink stuk omlaag. Via OpenVPN krijg je alle beschikbare opties te zien. Bij Connect geef je bijvoorbeeld aan dat je alleen binnen een wifi-netwerk een vpn-verbinding wilt gebruiken. Verder stel je bij Compression de mate van compressie in om eventueel het dataverbruik te verminderen. Je past ook allerlei geavanceerde instellingen aan, al is het voor doorsneegebruikers verstandig om daar niet mee te rommelen.

©PXimport

16 Asuswrt

Sommige moderne routers kun je instellen als vpn-client. Aangezien al het dataverkeer via de vpn-server verloopt, gebruiken hiermee alle apparaten binnen het thuisnetwerk vpn. Denk bijvoorbeeld aan een Chromecast, smart-tv en gameconsole. Een voorbeeld is Asus, dat veel van zijn routers voorziet van de firmware asuswrt. Hierin kun je een openvpn-client instellen. Typ in een browser het ip-adres van de router (meestal http://192.168.1.1) en log vervolgens in. Je navigeert dan achtereenvolgens naar Advanced Settings / VPN / VPN Client. Via Add profile heb je op het tabblad OpenVPN de gelegenheid om met Upload een ovpn-bestand toe te voegen. Na het invullen van een beschrijving en de inloggegevens bevestig je met OK. Klik in de vpn-serverlijst als laatste op Activate.

17 Dd-wrt

Wie geluk heeft, kan zijn router ‘flashen’ met de alternatieve firmware dd-wrt. Via het OpenVPN-protocol stel je dan een vpn-verbinding voor je complete thuisnetwerk in. Log in op het bedieningspaneel van je router en navigeer naar Services / VPN. Vervolgens selecteer je Enable achter Start OpenVPN Client. Vul nu zo veel mogelijk eigenschappen van de vpn-server in, zoals de servernaam, het poortnummer (meestal 1194 of 443), de versleutelingsmethode en de inloggegevens. Hoe je aan alle gevraagde informatie komt, lees je in de volgende stap.

©PXimport

18 Kladblok

Dd-wrt wil nogal wat gegevens over de vpn-server weten. De juiste informatie tref je aan in het betreffende ovpn-bestand. Open dit bestand in Kladblok en klik bovenaan op Opmaak / Automatische terugloop. Je vindt tussen de codes <ca> en </ca> het ca-certificaat. Die kopieer je naar dd-wrt. Gebruik hiervoor het veld bij CA Cert in DD-WRT. Ook de velden bij Public Client Cert en Private Client Key vul je indien nodig op deze wijze in, al zijn de gegevens wellicht in aparte configuratiebestanden van de vpn-provider beschikbaar. Als alles in ingevuld, klik je op Save / Apply Settings. Ga naar Status / OpenVPN om de vpn-verbinding te controleren.

Vpn-verbinding delen

Kun je jouw router niet als vpn-client instellen? Wie weet is het toch nog mogelijk om alle apparaten binnen het thuisnetwerk te voorzien van een vpn-verbinding, namelijk door Windows in te stellen als virtuele router. Je deelt dan de vpn-verbinding van je laptop via een eigen draadloos netwerk. Een voorwaarde is dat de draadloze netwerkadapter deze functie wel ondersteunt. Verder vereist deze functie behoorlijk wat handelingen in de Opdrachtprompt. Veel vpn-providers hebben hiervoor handleidingen op hun website gepubliceerd, zoals ExpressVPN, SaferVPN, CyberGhost en CactusVPN.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!