ID.nl logo
Veilig surfen via een eigen VPN-server
© Reshift Digital
Huis

Veilig surfen via een eigen VPN-server

Veilig surfen op internet kun je door een VPN-verbinding (Virtual Private Network) te gebruiken. Daar schakel je bepaalde VPN-diensten voor in, maar het is ook mogelijk je eigen server op te zetten. Wij leggen uit hoe.

Let op: het opzetten en configureren van een eigen VPN-server is minder eenvoudig dan deel 1 van deze cursus waar we laten zien hoe je gebruikmaakt van een VPN-dienst. We beschouwen dit tweede deel van de cursus als expertcursus, waarbij het handig is als de gebruiker iets meer technisch onderlegd is.

Zelf een VPN-server opzetten

Een andere mogelijkheid is om, in plaats van een VPN-dienst, zelf een VPN-server in te stellen op je computer. Of op je NAS, router of een apparaatje zoals de Raspberry Pi. Er zijn wel enkele voorwaarden om zo'n opstelling goed te laten werken. Allereerst moet het apparaat waarop je de server installeert een statisch IP-adres hebben, zodat de clients gemakkelijk toegang tot de server krijgen.

Vervolgens moet je in je router 'port forwarding' instellen: je moet al het netwerkverkeer dat op de netwerkpoort van het gebruikte VPN-protocol binnenkomt omleiden naar het apparaat waarop je VPN-server staat. Zonder port forwarding heb je van buiten je thuisnetwerk immers geen toegang tot een server in je netwerk.

En wil je voor je eigen VPN-verbinding een gemakkelijk te onthouden domeinnaam gebruiken in plaats van het (zo nu en dan wisselende) IP-adres van je internetverbinding? Activeer dan op je router iets dat dynamic DNS (DDNS) heet.

Pas als aan deze drie voorwaarden (statisch IP-adres, port forwarding en dynamic DNS) voldaan is, zal de VPN-verbinding soepel verlopen. Het loont de moeite om eerst in de handleiding van je router op te zoeken hoe je dit allemaal doet en om te controleren of je router misschien zelfs in staat is om zelfstandig als VPN-server te fungeren. Zo ja, dan is je router het beste VPN-apparaat dat je kunt kiezen, want dan hoef je niets extra's te installeren en heb je geen aparte port forwarding nodig. Er bestaat ook een opensource-firmware die je op veel routers kunt installeren, genaamd DD-WRT, die een ingebouwde VPN-server bevat. Op veel NAS-apparaten kun je een VPN-server installeren als extra module. En ook op een Raspberry Pi (of een andere Linux-computer) kun je een VPN-server installeren, zoals OpenVPN.

©PXimport

Ook op je NAS kun je een VPN-server installeren.

©PXimport

Een apparaat binnen je bedrijfsnetwerk kan pas als VPN-server voor apparaten buitenaf werken met port forwarding.

OpenVPN-server in Windows

Windows 7 en 8 hebben een VPN-server ingebouwd, maar die gebruikt het protocol PPTP (Point-to-Point Tunneling Protocol), dat zoals gezegd niet meer zo veilig is. Hoewel dit het meest ondersteunde protocol is op allerlei platformen, verkiezen we een veiliger oplossing, al is die wat moeilijker te installeren en te configureren: OpenVPN. Open deze link je browser en download van deze pagina het Windows-installatieprogramma van OpenVPN. Controleer wel eerst of je een 32- of 64bit-versie van Windows hebt en kies dezelfde versie van OpenVPN om te downloaden.

Het installatieprogramma start een wizard die je in enkele stappen door de installatie loodst. Vink in het venster Choose components zeker OpenVPN RSA Certificate Management Scripts aan. En kies in het venster erna voor de locatie C:\OpenVPN in plaats van de standaardlocatie, dat vermijdt een aantal problemen bij de configuratie. Is de installatie eenmaal aan de gang, dan vraagt Windows op een bepaald moment of je de installatie van een virtuele-netwerkdriver wilt toestaan. Bevestig die vraag door op Installeren te klikken.

©PXimport

Installeer de OpenVPN-server op Windows.

Certificaten

Nu moeten we OpenVPN nog configureren en certificaten aanmaken. Dat doen we met een serie commando's die nauwkeurig ingevoerd moeten worden, maar we nemen ze stap voor stap met je door.

Ga in Windows naar Start / Alle programma's / Bureau-accessoires / Opdrachtprompt (of open Start en tik cmd.exe en druk op Enter). Wellicht ten overvloede: alle commando's die je achter de opdrachtprompt intikt, sluit je af met een druk op de Enter. Typ achter de opdrachtprompt het commando cd C:\OpenVPN\easy-rsa in en druk dan op Enter (vanaf nu noemen we die Enters niet meer expliciet). Initialiseer de configuratie daarna met het commando init-config. Open het bestand vars.bat met het Kladblok via het commando notepad vars.bat. Vul in dit tekstbestand je gegevens in achter de regels met KEY_COUNTRY (landcode, bijvoorbeeld NL), KEY_PROVINCE (provincie), KEY_CITY (stad), KEY_ORG (bedrijf of organisatie, maar hier mag je willekeurig wat invullen) en KEY_EMAIL (een geldig e-mailadres). Verander ook dat wat achter HOME staat in C:\OpenVPN\easy-rsa. Sla het bestand op en sluit Kladblok af. In het Opdrachtprompt-venster voer nu je één voor één de opdrachten vars en clean-all uit.

We gaan vervolgens een certificaat en sleutel aanmaken (voor de 'certificate authority' (CA), maar dit mag je vergeten). Dat begint met de opdracht build-ca. Er wordt je gevraagd om een aantal zaken in te geven, zoals de lettercode van je land, je provincie, je organisatie enzovoort. De meeste gegevens heb je al in het bestand vars.bat ingevuld en die worden hier dan ook als standaardwaarde getoond. Met een druk op Enter neem je ze aan. Vul bij Common Name je naam in.

Maak daarna een certificaat en sleutel voor de server aan met het commando build-key-server server. Accepteer weer dezelfde standaardwaardes als in de alinea hierboven, maar vul bij Common Name deze keer server in. Achter de vragen voor een challenge password en een company name hoeft je niets antwoorden, geef gewoon een druk op Enter waardoor het antwoord leeg blijft. Op de vraag Sign the certificate? antwoord je bevestigend met een druk op de Y-toets (yes), evenals op de vraag erna.

Maak nu voor elke client een certificaat en sleutel aan met het commando build-key client1, waarbij client1 de naam van de client is (dat kan bijvoorbeeld de naam van de pc zijn of van een mobiel apparaat zijn). Accepteer weer dezelfde standaardwaardes en vul bij Common Name deze keer de naam van de client in, bijvoorbeeld client1. Antwoord voor de rest hetzelfde als bij het aanmaken van het certificaat en de sleutel voor de server. Herhaal dit nu voor alle apparaten waarmee je met het VPN wilt verbinden en zorg dat je voor elk apparaat een unieke naam voor het certificaat gebruikt. Als laatste voer je nog het commando build-dh uit om de encryptie voor de VPN-verbinding op te zetten.

©PXimport

Certificaten aanmaken gebeurt in de opdrachtprompt van Windows.

Configuratie van de server

Kopieer nu het standaardconfiguratiebestand van OpenVPN en pas het aan. Dat kan met de commando's copy ..\sample-config\server.ovpn . (let op: mét die punt) en daarna notepad server.ovpn. Zoek naar de regels die achtereenvolgens beginnen met ca, cert, key en dh. Maak daar het volgende van:

ca "C:\\OpenVPN\\config\\ca.crt"

cert "C:\\OpenVPN\\config\\server.crt"

key "C:\\OpenVPN\\config\\server.key"

dh "C:\\OpenVPN\\config\\dh1024.pem"

Sla het bestand op en sluit Kladblok af. Kopieer de nodige bestanden naar de juiste locatie met de volgende commando's in de Opdrachtprompt:

copy keys\ca.crt ..\config

copy keys\server.crt ..\config

copy keys\server.key ..\config

copy keys\dh1024.pem ..\config

copy server.ovpn ..\config

De OpenVPN-server is nu klaar. Je start de server met het programma OpenVPN GUI, dat in het Startmenu geïnstalleerd is. Dubbelklik op het icoontje in de taakbalk rechtsonder om de verbinding te starten. Windows staat toegang tot de VPN-server standaard enkel toe in je thuis- of bedrijfsnetwerk en niet op openbare netwerken, en geeft daarover een waarschuwing. Aangezien je je VPN-server waarschijnlijk enkel wilt gebruiken als je pc thuis staat, accepteer je het best die keuze en klik je op Toegang toestaan. Je VPN-server is nu operationeel, maar vergeet niet de drie voorwaarden waaraan een VPN-server moet voldoen (een statisch IP-adres, port forwarding en dynamic DNS), zie de paragraaf 'Zelf een VPN-server opzetten'.

©PXimport

Je configureert je OpenVPN-server in het bestand server.ovpn.

©PXimport

De Windows-firewall raadt je aan om je VPN-server niet in openbare netwerken te draaien.

VPN via je wifi-toegangspunt

In deze cursus leggen we uit hoe je op al je apparaten een VPN-verbinding instelt. Maar wat als je op vakantie bent met vijf mobiele apparaten en die niet allemaal opnieuw wilt configureren? Of wat als je thuis regelmatig landrestricties wilt omzeilen op allerlei apparaten en je niet overal die VPN-configuratie wilt ingeven? Heel eenvoudig: laat je apparaten verbinden met een apparaat dat zelf via een VPN een internetverbinding opzet. Geavanceerde draadloze toegangspunten ondersteunen deze functie, die vaak iets als 'VPN client' heet. In het wifi-toegangspunt geef je dan de configuratie van de VPN-server in, waarna het toegangspunt zijn internetverbinding via de VPN-server opzet. Alle apparaten die dan draadloos verbinden met het toegangspunt, surfen automatisch via het VPN, zonder dat verdere configuratie nodig is. Ondersteunt je toegangspunt dat niet, lees dan in het volgende nummer van Computer!Totaal onze workshop waarin we uitleggen hoe je van je Raspberry zo'n VPN-router maakt.

Configuratie van de client

Nu moeten we de apparaten configureren die we toegang tot de VPN-server willen geven. Als het om een Windows-computer gaat, kun je dezelfde OpenVPN-software installeren, want het programma werkt ook als client. Installeer dus op je client-pc OpenVPN op dezelfde manier als op de server. Onze uitleg over certificaten en sleutels mag je hier overslaan, want dat is niet nodig op de client. Het certificaat en de sleutel voor de client hebben we eerder al op de server aangemaakt.

Kopieer het standaardconfiguratiebestand in C:\OpenVPN\sample-config\client.ovpn naar de map C:\OpenVPN\config en open het dan met Kladblok. Vervang de regels die achtereenvolgens beginnen met ca, cert en key door:

ca "C:\\OpenVPN\\config\\ca.crt"

cert "C:\\OpenVPN\\config\\client1.crt"

key "C:\\OpenVPN\\config\\client1.key"

Gebruik de juiste naam (hier 'client1') voor het certificaat en de sleutel. Zoek naar de regel die begint met remote en maak daar het volgende van: remote server 1194, waarbij je in plaats van de aanduiding 'server' het IP-adres of de (dynamische) domeinnaam van je VPN-server invult. Sla het bestand op en sluit Kladblok af. Kopieer de bestanden ca.crt, client1.crt en client1.key van de server naar de client (doe dat op een veilige manier, bijvoorbeeld op een (versleutelde) usb-stick) en plaats ze in de map C:\OpenVPN\config. Daarna start je de OpenVPN-client met de OpenVPN GUI en ben je (als alles goed gaat) verbonden met je VPN-server.

©PXimport

Met de OpenVPN GUI kun je zowel een OpenVPN-server als een -client opstarten.

Mobiele apps

OpenVPN draait niet alleen op Windows, maar ook onder Linux en OS X. Op die laatste is OpenVPN bijvoorbeeld te installeren met behulp van Macports, maar er bestaat ook een grafisch programma dat OpenVPN ondersteunt: Tunnelblick. De configuratie gebeurt grotendeels hetzelfde. Ook voor allerlei mobiele platforms bestaan er OpenVPN-apps. De officiële app van OpenVPN voor iOS is OpenVPN Connect, waarmee je eenvoudig en gebruiksvriendelijk met een OpenVPN-server verbindt op je iPhone of iPad. Dezelfde app bestaat ook op Android. In de volgende paragraaf tonen we hoe je ze gebruikt. De alternatieve Android-firmware CyanogenMod heeft overigens OpenVPN-ondersteuning al ingebouwd. Dat kan interessant zijn als je toestel wat ouder is en geen recente Android-versie ondersteunt, want de OpenVPN-app vereist Android 4.0 of hoger.

Mobiele configuratie

Je kunt het configuratiebestand voor de client dat je onder Windows gemaakt hebt hergebruiken onder Android. Zorg wel dat je de regels die beginnen met ca, cert en key aanpast, zodat ze niet meer verwijzen naar een pad op je Windows-computer. De regels worden dan:

ca ca.crt

cert client1.crt

key client1.key

Waarbij 'client1' wederom vervangen moet worden door de naam van het betreffende apparaat. Kopieer het configuratiebestand samen met de bestanden ca.crt, client1.crt en client1.key naar de opslagruimte van de smartphone, allemaal in dezelfde map. Druk dan in de OpenVPN Connect-app op de menutoets en kies Import / Import Profile from SD card. Kies het .ovpn-bestand en klik op Select. Als alles goed gaat, krijg je de melding Profile successfully imported en klik je op Connect om de VPN-verbinding op te zetten. Daarna surf je via je beveiligde verbinding. Je sluit de VPN-verbinding af door op Disconnect te klikken.

Om de OpenVPN Connect-app op iOS te configureren, dien je je iPad of iPhone op de pc aan te sluiten. De OpenVPN Connect-app staat bij de apps in iTunes. Sleep het configuratiebestand samen met de bestanden ca.crt, client1.crt en client1.key naar de app in iTunes. In de app krijg je daarna te zien dat er een nieuw profiel beschikbaar is, klik erop om het te importeren.

Externe server

Voor een verbinding met je eigen OpenVPN-server kun je eenvoudig een .ovpn-configuratiebestand zoals hierboven aanmaken voor je smartphone, maar als je met een OpenVPN-server van een VPN-dienst verbindt, krijg je normaal van die dienst een .ovpn-bestand. Zo niet, dan kun je op basis van de instellingen die je VPN-dienst publiek maakt wellicht zelf een configuratiebestand aanmaken. Begin met het voorbeeldconfiguratiebestand client.vpn dat in de map sample-config van OpenVPN voor Windows staat en pas de regel met remote aan. Kopieer het configuratiebestand en de benodigde bestanden voor de sleutel en certificaten en importeer het dan.

©PXimport

Met de OpenVPN Connect app voor Android en iOS verbind je met OpenVPN-servers.

©PXimport

Het OpenVPN-profiel is geïmporteerd in de app.

©PXimport

OpenVPN Connect is verbonden met de VPN-server.

Andere poort

Als je zelf een VPN-server opzet en daarvoor de standaardpoort 1194 en het standaardprotocol UDP gebruikt, kun je soms wel eens tegen problemen aanlopen. Sommige netwerken blokkeren immers allerlei protocollen behalve webverkeer (poort 80). Daar kun je echter slim op reageren: laat je OpenVPN-server eenvoudigweg luisteren op TCP-poort 443. Dat is dezelfde als voor websites die gebruikmaken van HTTPS, dat door geen enkel netwerk geblokkeerd wordt. Bovendien is het netwerkverkeer van OpenVPN niet te onderscheiden van HTTPS omdat allebei de protocollen met SSL versleuteld zijn.

Open het bestand C:\OpenVPN\config\server.ovpn in Kladblok en wijzig de regels die met port en proto beginnen respectievelijk in port 443 en proto tcp. Wijzig uiteraard ook de firewallregel in Windows en de portforwarding-regel in je router zodat de nieuwe poort functioneel is. Je clients moeten ook de nieuwe poort gebruiken. In het configuratiebestand van OpenVPN onder Windows gaat dat met de regel remote server 443 tcp.

▼ Volgende artikel
Review Dreame H15 Pro Foamwash – Schuim maakt het verschil
© Wesley Akkerman
Huis

Review Dreame H15 Pro Foamwash – Schuim maakt het verschil

Met de Dreame H15 Pro Foamwash gaat het Chinese merk net een stapje verder als het om dweilen gaat, terwijl het de stofzuigprestaties niet laat overschaduwen. Ondanks dat pakt het merk niet elk probleem aan van het 699 euro kostende apparaat.

Uitstekend
Conclusie

De H15 Pro Foamwash is niet zwaar, ligt lekker in de hand en rijdt gemakkelijk met je mee. Hij haalt hardnekkig en aangekoekt vuil veel sneller en beter weg dan de concurrentie, dankzij het gebruik van schuim (dat je zelf kunt doseren). Ja, de prijs is fors, maar met een beetje korting is de nat-droogcombinatie de aanschaf waard als je bijvoorbeeld huisdieren hebt en af wilt van nare geurtjes.

Plus- en minpunten
  • Soepel en behendig
  • Gaat ook onder de bank
  • Bijna geen omkijken naar
  • Koppeling met app
  • Muren worden niet nat
  • Robotarm en wisser
  • Plat en rechtop
  • Schuim voor hardnekkige vlekken
  • Prijs
  • Oppassen met draden op de vloer
  • Eén opvangbak voor stof en vies water
  • Geen tapijtherkenning
  • Waterbak op de kop

2025 is het jaar van de Dreame H15 Pro-serie, waarvan de Dreame H15 Pro Foamwash de meest recente versie is. Het is ook een van de duurdere modellen binnen deze reeks (waartoe onder meer ook de H15 Pro en H15 Mix behoren). Dit model richt zich vooral op de dweilfunctie en introduceert daarvoor een speciale foamkop. Deze kop spuit schuim op de vloer, waardoor hardnekkig vuil en uitwerpselen van huisdieren beter loskomen.

In de basis is dit nog steeds de vertrouwde H15 Pro, maar dan met een paar opvallende extra's. De Foamwash heeft net als het standaardmodel een robotarm die voorkomt dat muren nat worden en een ingebouwde wisser die de dweilborstel schoonhoudt. Je kunt het apparaat zowel rechtop als plat gebruiken, waardoor je ook moeiteloos onder banken en stoelen dweilt. Instellen en bedienen doe je eenvoudig via de Dreame-app.

©Wesley Akkerman

Dezelfde basis

Ook heb je er qua onderhoud bijna geen omkijken naar. Je plaats hem op de meegeleverde oplaadbasis, drukt op de knop voor zelfreiniging en vervolgens doet het apparaat de rest. Het maakt schoon met heet water en neemt de tijd voor het drogen, waardoor er geen nare geurtjes ontstaan. Je kunt alles zó instellen dat er om de zoveel tijd een extra schoonmaakbeurt wordt uitgevoerd, zodat je huis fris blijft en nare geurtjes geen kans krijgen.

Hoewel we over het algemeen positief zijn over de Dreame H15-serie, blijven er ook aandachtspunten. Net als bij het Pro-model zonder toevoeging, herkent dit model geen kabels en kan het die dus per ongeluk opzuigen. Tapijtherkenning ontbreekt eveneens, en water en vuil belanden samen in één opvangbak in plaats van apart. Bovendien zit de schoonwaterbak ondersteboven – en dat levert geregeld een kliederboel op.

©Wesley Akkerman

Unieke eigenschappen

In vergelijking met de H15 Pro en H15 Pro Heat biedt de Foamwash net wat meer zuigkracht, met 23.000 Pa. Ook heeft deze variant, net als de robotstofzuigers, een speciale borstel die korte metten maakt met (dieren)haren, zodat ze niet vast blijven zitten of zich ophopen tijdens het schoonmaken. Dat maakt dit apparaat een uitstekende optie voor mensen met huisdieren of lang haar (of allebei), vooral op harde vloeren.

Net zoals veel andere H15-versies biedt de Foamwash dus een unieke functie aan. Zoals gezegd kun je tijdens het schoonmaken een laagje schuim op de grond spuiten. Dit gaat heel soepel met een klein hendeltje dat onder je duim rust. Als je dat naar beneden duwt en kort ingedrukt houdt, spuit de stofzuigermond wat foam op de grond. Vervolgens ga je hier met de nat-droogstofzuiger overheen en maak je schoon zoals je dat ook zonder schuim zou doen.

©Wesley Akkerman

Met of zonder schuim

Maar waarom zou je dat doen? Nou, die extra schuimlaag kan twee dingen doen. Ten eerste helpt het schuim om nare geurtjes te verdoezelen en een frisse geur te verspreiden, waardoor je bijvoorbeeld geen last meer hebt van de geurtjes afkomstig van huisdierongelukjes. Daarnaast maakt het schuim grondiger schoon. Door wat extra schuim op een hardnekkige vlek te spuiten, verdwijnt die vaak sneller dan zonder foam.

Over het algemeen is de Dreame H15 Pro Foamwash al capabel genoeg om na één duw flink wat soorten vuil weg te halen. Denk dan aan sauzen, stof, brokjes, pap, appelmoes, noem maar op. In een enkel geval moet je er misschien een tweede keer overheen, maar dat is standaard voor dit soort machines. De grootste uitdaging blijft het aanpakken van aangekoekte vlekken. Vetvlekken op de grond naast het fornuis krijgt hij nog niet helemaal weg, maar vrijwel al het andere verdwijnt zonder moeite.

©Wesley Akkerman

Dreame H15 Pro Foamwash kopen?

Tijdens het gebruik merkten we dat de Dreame H15 Pro Foamwash dankzij de extra schuimfunctie goed presteert bij hardnekkige of opgedroogde vlekken. Je moet er soms wel een paar keer overheen gaan en bij elke beweging wat schuim laten vrijkomen, maar dat is precies waarom je dit apparaat in huis haalt. Het schuim weekt het vuil los, waardoor het na een paar bewegingen moeiteloos verdwijnt.

Tel daarbij op dat de Foamwash niet heel zwaar in de hand ligt, gemakkelijk over de vloer rijdt en redelijk flexibel is en je houdt een betrouwbare nat-droogcombinatie over die vuil sneller en beter weghaalt dan menig ander dweilstofzuiger. De prijs is vrij fors, maar met een goede aanbieding haal je een sterke allrounder in huis. Dat laagje schuim maakt echt verschil. Bovendien is de basis op orde, aangezien de H15 Pro het fundament vormt.

▼ Volgende artikel
Meer dan alleen Word: verborgen parels in Microsoft 365
© monticellllo - stock.adobe.com
Huis

Meer dan alleen Word: verborgen parels in Microsoft 365

Microsoft 365 puilt uit van apps en functies, maar de meeste mensen beperken zich tot Outlook, Teams en Word. Daardoor blijven vele tools onbenut die je werkdag juist soepeler, creatiever en meetbaar productiever kunnen maken. In dit artikel bespreken we vijf minder bekende Microsoft-apps die al binnen enkele minuten tijdswinst opleveren.

In dit artikel lees je:
  • Waarom veel Microsoft 365-tools onbenut blijven

  • Welke vijf apps je vandaag nog kunt gebruiken

  • Forms voor snelle feedback en data in Excel

  • Sway voor interactieve presentaties zonder dia’s

  • To Do voor focus en dagplanning

  • Whiteboard voor realtime brainstormen

  • Clipchamp voor simpele video’s in de browser

We weten allemaal dat Microsoft 365 meer is dan alleen Word. Alleen zodra de mail is weggewerkt en de meeting is afgelopen, grijpen we automatisch terug naar onze vaste patronen. Zonde, want juist in die minder gebruikte apps zit de winst. Ze zijn al opgenomen in je licentie, vragen geen installatiestress en sluiten naadloos aan op de gegevens waarmee je toch al werkt.

Deze apps zijn eigenlijk nog je ongeopende gereedschapsladen voor onder meer snelle polls, interactieve presentaties en slim taakbeheer. We laten stap voor stap zien hoe je Forms, Sway, To Do, Whiteboard en Clipchamp inzet. Daarmee versnel je je routineklussen, trigger je je creativiteit en maak je het samenwerken leuker. Elk voorbeeld kun je in enkele minuten uitproberen, direct in de browser. Pak dus een kop koffie, open de app-launcher en ontdek wat er al klaarstaat om jouw werkdag soepeler te maken. 

Microsoft Forms: Instant enquêtes

Microsoft Forms is waarschijnlijk de snelste manier om feedback te verzamelen, maar weinig mensen weten dat de app standaard tot hun beschikking staat. Open Forms via de app-launcher of open de url en klik op Nieuw formulier. Geef je formulier een titel en beschrijving, druk op + en kies Keuze om meerkeuzevragen toe te voegen. Probeer ook eens de optie Likert nadat je een nieuwe vraag toevoegt met het plusje. Hiermee kun je verschillende vragen en antwoordopties combineren in een handige tabel.

Klik na het invoeren van al je vragen bovenaan op Voorbeeld om het resultaat te testen in de desktop- en de mobiele weergave. Zodra alles klopt, gebruik je Antwoorden verzamelen en selecteer je Koppeling kopiëren. Binnenkomende antwoorden vind je onder Antwoorden weergeven, waar je met één klik op Resultaten openen in Excel een realtime gekoppeld werkblad krijgt. Zo voeg je data toe aan bestaande dashboards zonder handmatige import. Daarmee is Forms een handige tool om snel data in een Excel-sheet te krijgen.

Een formulier is zo gemaakt, verstuurd én geanalyseerd.

Sway: Interactief en meetbaar

Sway is Microsofts digitale canvas waarmee je in een handomdraai een interactieve presentatie, nieuwsbrief of rapport publiceert, zonder ook maar één dia te ontwerpen. Klik in de app-launcher op Sway (of ga naar de browserversie) en selecteer Nieuwe maken. Je start met een lege Verhaallijn waarin elke kaart een inhoudsblok vertegenwoordigt. Typ een titel, druk op Enter en klik op + om tekst, afbeeldingen of video toe te voegen. Wanneer je bij Media kiest voor Zoeken, haalt de app rechtenvrije beelden uit Bing Image Search en slaat deze meteen op in de presentatie.

Open vervolgens het rechtervenster Ontwerpen via de knop linksboven en klik op Stijlen. Met het vergrootglas-pictogram pas je lettertype en kleuren aan. De knop Remix! draait het complete ontwerp net zo lang tot het fris oogt. Druk op Afspelen om de verticale of horizontale scrolrichting te testen. Door bovenaan Delen te kiezen en de optie Invoegcode ophalen te kopiëren, plaats je de presentatie in SharePoint of op een externe site. Zo verruil je de statische dia’s voor dynamische, mobielvriendelijke verhalen voor elk publiek.

Een Sway-presentatie wordt pas echt interessant wanneer je interactiviteit toevoegt. Klik in de verhaallijn op + en kies Groep; selecteer vervolgens Stapel om een stapel kaarten te maken. Gebruik Groep / Vergelijking als je een effect wilt, bijvoorbeeld om productfeatures te onthullen.

Heb je alles gepubliceerd, ga dan naar het dashboard en open je project. Klik rechtsboven op Analyse. Hier zie je leestijd, scroltempo en de hoeveelheid tegels die zijn bekeken. Als te weinig lezers het einde halen, experimenteer dan met kortere tekstkaarten of een extra accentkleur via Stijlen. Door deze datagedreven tweaks te herhalen, optimaliseer je je verhaal op een vergelijkbare manier als A/B-testen in marketing, maar zonder ingewikkelde tools of code.

Microsoft Sway is een modern alternatief voor PowerPoint.

Alles wat met Sway is gemaakt kun je snel bekijken, ook de gebruiksstatistieken.

Welke licentie heb je nodig?

Vraag je je af of je extra moet betalen voor minder bekende Microsoft-apps? Goed nieuws: apps zoals Forms, Sway, To Do en Whiteboard zijn inbegrepen bij bijna alle Microsoft 365-abonnementen, ook bij de versies voor thuisgebruik.

Clipchamp – handig voor het maken en bewerken van video’s – zit standaard in de nieuwere Microsoft 365-pakketten. Heb je een ouder abonnement, dan kun je de gratis versie gebruiken, al zit daar soms een klein watermerk op. Voor toegang tot extra functies zoals professionele stockvideo’s of merksets heb je een betaalde uitbreiding nodig.

Power Automate, waarmee je taken automatiseert, is beperkt beschikbaar in standaardabonnementen. Zolang je het niet intensief gebruikt, hoef je niets extra’s te betalen. Whiteboard werkt prima op een gewone laptop en is ideaal voor het maken van snelle schetsen of samen brainstormen.

Wil je zeker weten welke apps je kunt gebruiken? Kijk dan in je Microsoft 365-instellingen. Daar zie je welke apps zijn ingeschakeld en kun je eventueel functies aan- of uitzetten. Zo haal je het meeste uit je abonnement zonder onnodige kosten.

To Do: dagelijkse focus

Microsoft To Do lijkt op het eerste gezicht een takenlijst, maar de app bevat krachtige functies om afleidingen te minimaliseren. Start de dag in Mijn dag en klik op Taak toevoegen en vervolgens op Toevoegen, zodat ze in de dagplanning verschijnen. Klik vervolgens op een taak en stel via het bel-pictogram een herinnering in, bijvoorbeeld tien minuten voor je vergadering. Gebruik bij grotere projecten de functie Stap toevoegen om subtaken te definiëren, zodat je progressie ziet zonder het hoofdticket af te vinken. Door consequent prioriteiten en vervaldatums in te vullen, ontstaat een realtime dashboard dat je minder tijd kost dan een handmatig bijgehouden spreadsheet.

To Do is veel meer dan een simpel boodschappenlijstje.

Whiteboard: virtueel brainstormen

Microsoft Whiteboard verandert elk toestel in een gedeeld canvas waarop je samen met anderen realtime schetst, post-its plakt en processen visualiseert. Klik op Nieuw whiteboard; er verschijnt een leeg bord voor iedereen die je ervoor uitnodigt. Klik onderaan op Notitie of notitieraster toevoegen om digitale sticky’s te plaatsen en druk na iedere regel op Ctrl+Enter voor een nieuwe kaart. Gebruik vervolgens Reacties en selecteer het smiley-pictogram om stemmen uit te brengen zonder de flow te onderbreken.

Wil je structuur aanbrengen, open dan het pictogram Sjablonen en selecteer bijvoorbeeld Kanban of SWOT. Sleep de sjabloon naar het bord en laat collega’s hun bestaande notities erin gooien. Als iemand liever tekent, activeer je de pennen onderaan. Na de sessie klik je op Instellingen / Exporteren / Afbeelding om het resultaat van je brainstorm te downloaden.

Een brainstormsessie is natuurlijk niet compleet zonder een paar (virtuele) post-its.

Clipchamp: snel sociale video’s maken

Clipchamp is Microsofts video-editor waarmee je zonder zware software toch professionele filmpjes in elkaar zet. De app staat standaard geïnstalleerd in Windows 11. Meld je aan met je account, en kies welk soort video’s je wilt gaan maken.

Klik op Een nieuwe video maken en kies het gewenste beeldformaat, bijvoorbeeld 16:9 voor YouTube of 9:16 voor Instagram Reels. Sleep vervolgens je ruwe beelden naar het mediaveld of importeer rechtstreeks vanaf OneDrive. Trek een clip op de tijdlijn, selecteer hem en druk op S om het fragment exact op de cursor te splitsen. Gebruik de knop Tekst aan de linkerkant en selecteer een sjabloon om de video van je eigen tekst te voorzien.

Voor dynamische overgangen klik je tussen twee clips op Overgang toevoegen, in de rechterzijbalk vind je verschillende opties. Klaar? Druk rechtsboven op Exporteren en zet de dropdown op 1080p voor de beste balans tussen scherpte en bestandsgrootte. Dankzij directe upload naar OneDrive kun je de clip meteen delen in Teams zonder extra handelingen of mails.

Met Clipchamp maak je in een handomdraai een professioneel ogende social video.

Maak meer impact!

Je hoeft dus geen nieuwe software te kopen om sneller, creatiever en datagedreven te werken. Forms levert je in vijf minuten bruikbare inzichten op, zeker wanneer je de antwoorden via Power Automate omzet in acties. Sway vervangt statische dia’s door responsive verhalen die zich aanpassen aan elk scherm. Met To Do combineer je persoonlijke focus en teamtaken zonder dubbelwerk. Met Whiteboard kun je intuïtief brainstormen, terwijl Clipchamp binnen de browser video’s produceert die klaar zijn voor sociale kanalen. Door deze minder bekende onderdelen slim in te zetten, verhoog je de productiviteit én de betrokkenheid zonder een cent extra.