Eens in de ongeveer vijf jaar introduceren routerfabrikanten een nieuwe, snellere en betere standaard. In 2019 was dat wifi 6, met als tussenupdate wifi 6E in 2020. Nu begint in 2024 de uitrol van het fonkelnieuwe wifi 7. Wat is er precies aan verbeterd? We zetten de feiten op een rij en vertellen of het zin heeft om nu al te upgraden.

We noemen het gemakshalve wifi 7, maar de eigenlijke naam is IEE 802.11be – de opvolger van IEE 802.11ax. Vroeger werd alleen die technische naam gehanteerd om verschillen tussen wifi-standaarden te duiden, maar in afgelopen jaren zijn simpelere namen met een enkel cijfer geïntroduceerd om het overzichtelijk te houden.

Wifi 7 kan theoretische snelheden halen van tussen de 1,3 en 46 gigabit per seconde (Gbit/s). Die maximale snelheid zul je nooit halen in een gemiddelde thuissituatie. Dan moet er namelijk een kleine afstand zitten tussen jouw apparaat en de router, zonder muren en andere obstakels ertussen, in een huis waar geen enkel ander draadloos signaal in de lucht hangt.

Wel is het bij elkaar een significante upgrade ten opzichte van wifi 6 en 6E, dat tussen de 574 megabit en 9,8 gigabit per seconde bereikte op maximale snelheid. Er zijn een paar manieren waarop fabrikanten die hogere snelheid weten te bereiken. Te beginnen met een eenvoudige upgrade in bandbreedte: wifi 7 zendt uit op 240 of zelfs 320 megahertz, dubbel de hoeveelheid van wat er eerder mogelijk was.

Routers gebruiken verder een zogeheten kwadratuur-amplitudemodulatie om radiogolven te verzenden, een techniek waarbij digitale data in een analoog signaal wordt vertaald. In één stukje daarvan passen normaal gesproken tien bits, maar bij wifi 7 is dat verhoogd naar twaalf bits in hetzelfde pakket. Hierdoor kan feitelijk twintig procent meer op de radiogolven tegelijkertijd worden verzonden.

©RerF - stock.adobe.com

Hogere, snellere frequentie

Wifi 7 gebruikt bovendien een extra radiogolf, waar bij wifi 6E ook al wat mee werd geëxperimenteerd. Je kunt namelijk via de 6GHz-band met de router verbinden. Bij radiogolven geldt: hoe hoger de frequentie, hoe sneller de verbinding en hoe hoger de capaciteit … maar ook hoe lastiger het signaal door objecten zoals muren en kasten heen komt. Routerfabrikanten adviseren daarom altijd om met 2,4 GHz te verbinden als je ver van het apparaat zit en om 5 en 6 GHz vooral te gebruiken als je in de kamer aanwezig bent.

Het betekent dat de 6GHz-band eigenlijk een nog iets betere versie is van de 5GHz-band. Wie hiermee verbindt heeft weer iets sneller internet, maar het is ook nóg belangrijker dat je in de buurt van je router blijft zitten. Ideaal voor bijvoorbeeld het downloaden van grote bestanden of om games vanuit de cloud te streamen.

Bijkomend voordeel: omdat wifi 7 en 6E nog relatief weinig gebruikt worden, is de kans klein dat de buren in je appartementencomplex op die 6GHz-band zitten. Er wordt dus minder gevochten voor plek in het draadloze spectrum, waardoor je internet onverhinderd snel kan verbinden.

©Apisit - stock.adobe.com

Stoorzenders en virtual reality

Stoorzenders zoals veel wifi-netwerken dezelfde flat of huizenrij is een minder groot probleem geworden. Als bij oudere wifi-standaarden een ander apparaat voor storing zorgde op een kanaal, dan werd het gebruik hiervan volledig uitgeschakeld. Een nieuwe functie zoals Flexible Channel Utilization zorgt er nu voor dat de storing wordt geïdentificeerd en weggefilterd, zodat het kanaal gewoon bruikbaar blijft. Het resultaat is sneller en stabieler internet op drukke locaties.

Het signaal wordt bij wifi 7 ook sneller en met minder zogeheten latency verzonden, waardoor nog maar één procent overblijft van de vertraging die je bij wifi 6 had. In de meeste gevallen zal dat voor doorsnee gebruik geen merkbaar verschil opleveren, omdat wifi 6 al weinig last had van latency, maar voor de opmars van virtual en augmented reality (VR en AR) is dit een belangrijke innovatie. Het moet er namelijk voor zorgen dat video beter naar een virtuele headset gestreamd kan worden: een lichte lag verstoort het gevoel daarbij volledig, want het voelt dan alsof je dronken bent en de wereld vertraagd met je meebeweegt. Virtual reality is nu nog een niche, maar verwacht wordt dat Apples nieuwe bril de markt komende jaren flink kan gaan opschudden – waarbij wifi 7 de basis legt voor een toekomstige grotere VR-streamingmarkt.

Lees ook: De nieuwste trends in wearables: van slimme ring tot VR-bril

Dure routers, weinig telefoons

Wifi 7 wordt sinds begin 2024 in apparaten geïmplementeerd, al zijn het er nog niet veel. Het zijn vooral zakelijke producten, met als uitzondering twee consumentenrouters van TP-Link en Netgear. Goedkoop zijn ze niet: de mesh-router van TP-Link, de Deco BE85, wordt als dubbelpakket verkocht voor 1000 euro. De Netgear Orbi 970 kost je voor een enkele router 900 euro of 1700 euro voor een pakket met twee stuks.

Voor dat geld heb je een van de snelste consumentennetwerken die op dit moment mogelijk zijn, maar aan die hogere snelheden heb je pas echt wat als jouw andere apparaten in huis ook wifi 7 ondersteunen. Heeft je oude laptop nog een antenne met wifi 5, dan is het een beetje alsof je met een trekker op de snelweg rijdt. Je mag en kunt hard, maar de motor van je apparaat trekt dat simpelweg niet.

Er zijn nog maar weinig smartphones op de markt die nu al wifi 7 ondersteunen. Denk dan aan modellen als de Samsung Galaxy S24-serie, OnePlus 11 en 12, en Google Pixel 8 (Pro). Maar nog geen van de iPhones. Vermoedelijk komen er in de loop van dit jaar meer toestellen uit die wifi 7 ondersteunen. De meeste nieuwe telefoons worden tussen de zomer en herfst gelanceerd, dus je zult wellicht tot september moeten wachten om te upgraden naar een wifi7-smartphone.

Pc makkelijker dan laptop

Bij je laptop geldt hetzelfde: fabrikanten hebben sinds eind vorig jaar de eerste wifi7-chips en die worden beetje bij beetje in nieuwe producten geïntegreerd. Een handjevol topmodellen met wifi 7 is nu al beschikbaar. De doorsnee laptop in de winkel werkt nog met wifi 6 of 6E. Wie de overstap naar wifi 7 wil maken, kan beter even wachten tot er later dit jaar meer modellen in de winkels verschijnen.

Bezitters van een ouderwetse pc zijn het goedkoopst uit: daarin kun je een PCI-kaart prikken die ondersteuning voor wifi 7 geeft. Met prijzen tussen de 50 en 100 euro is dat aantrekkelijker in aanschaf dan een volledig nieuwe pc.

Upgraden is duur

Een volwaardige upgrade naar wifi 7 is vooralsnog een fikse investering. Je hebt een prijzige nieuwe router nodig, waarvan op dit moment nog maar een paar modellen beschikbaar zijn. En je apparaten moeten een upgrade hebben. De goedkoopste Samsung Galaxy S24 heeft bijvoorbeeld een prijs vanaf bijna 1200 euro. De Google Pixel 8 is met een kleine 600 euro wel wat betaalbaarder. De goedkoopste laptops met wifi 7 kosten op het moment van schrijven rond de 1500 euro. Tel je de aanschaf van router, smartphone en laptop bij elkaar op, dan ga je snel richting de 3000 euro.

En dan heb je alleen nog maar wifi7-snelheden voor twee apparaten: op termijn zou je ook je smart-tv, tablet en andere draadloze apparaten in huis moeten vervangen als je gebruik wilt maken van die nieuwe, snellere verbinding. Wie liefst zo snel mogelijk wil upgraden naar wifi 7 en daar ook alles uit wil halen, is nog duizenden euro’s kwijt. Maar waar je in dat geval misschien zelfs apparaten gaat upgraden die nog helemaal niet aan vervanging toe zijn, raden we dit dus af.

Nog niet nodig

Situaties waarbij wifi 7 in de praktijk echt nuttig is, moeten immers nog ontstaan. De films die je van bijvoorbeeld Netflix streamt, starten er voorlopig niet significant sneller door. Vooralsnog is wifi 7 vooral nog interessant voor gebruik binnenshuis, waar je een hoge bandbreedte wilt hebben om bijvoorbeeld rechtstreeks met je NAS te verbinden.

Het is slimmer om het andersom aan te pakken: vervang je hardware wanneer jij toe bent aan iets nieuws en houd zijdelings in de gaten welke nieuwe apparaten met wifi 7 werken. Bereik je het punt waarop meerdere apparaten in huis met de nieuwe netwerkstandaard kunnen verbinden? Dan is dat wellicht het moment om een nieuwe razendsnelle wifi7-router in huis te halen. Tegen die tijd is er meer keuze, tegen hopelijk wat lagere prijzen.

De HP OmniBook X Flip 14 is een nieuw model binnen de OmniBook X-reeks die bestaat uit luxere AI-laptops. Ten opzichte van de eerdere OmniBook X kun je de Flip ook gebruiken als tablet. Verder valt op dat deze nieuwe variant weer gewoon een Intel-processor heeft. Hoe bevalt deze laptop?

De HP OmniBook X Flip 14 is een convertible laptop die je dankzij een omklapbaar scherm ook als tablet kunt gebruiken. De stevige behuizing is gemaakt van aluminium en afgewerkt in een fraaie kleur die HP atmosferisch blauw noemt. Het materiaal is helaas wel erg vingerafdrukgevoelig en de laptop zat al direct na het uitpakken vol met zichtbare vingerafdrukken. De laptop is ook in het zilver verkrijgbaar; wellicht vallen op die kleur vingerafdrukken minder op. De OmniBook X Flip weegt 1,38 kilogram en dat zeker voor een convertible lekker licht.

©Jeroen Boer - ID.nl

Ondanks de compacte vormgeving krijg je behoorlijk wat aansluitingen waaronder twee usb-c-aansluitingen. Die zijn opvallend genoeg niet identiek qua mogelijkheden. Al is het functionele verschil in veel gevallen niet merkbaar, want beide poorten ondersteunen data, video en opladen. De snelste poort is een Thunderbolt 4-variant met een maximale snelheid van 40 Gbit/s en DisplayPort 2.1. De andere poort ondersteunt usb 3.2 op maximaal 10 Gbit/s in combinatie met Displayport 1.4a. DisplayPort 2.1 biedt veel hogere verversingssnelheden voor 4K-schermen tot 240 Hz en ondersteunt 8K-schermen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Daarnaast is ook voorzien in HDMI 2.1, een 3,5mm-headsetaansluiting en twee normale usb3.2-poorten met een maximale snelheid van 10 Gbit/s. Op het gebied van aansluitingen kom je kortom niks tekort. Zeker omdat de laptop ook nog eens wifi 7 inclusief ondersteuning voor de 6GHz-band heeft.

©Jeroen Boer - ID.nl

In het startmenu vinden we ten opzichte van een normale Windows-installatie relatief veel extra pictogrammen. Veel daarvan zijn van HP zelf in de vorm van documentatie en wat eigen tooltjes zoals een virtuele lichtring om jezelf beter te belichten tijdens videogesprekken en een eigen AI-assistent. Daarnaast is een proefversie van McAfee geïnstalleerd en zien we aanbiedingen van Adobe en Dropbox.

Verschillende varianten

De OmniBook X Flip 14 is te koop in verschillende configuraties en is leverbaar met zowel Intel- als AMD-processors. Dat is overigens een groot verschil ten opzichte van de HP OmniBook X die we vorig jaar getest hebben, want dat was ondanks de vrijwel identieke naam een laptop voorzien van een ARM-processor van Qualcomm. Afhankelijk van de configuratie is de OmniBook X Flip 14 voorzien van een oled- of ips-scherm. Ons testexemplaar met volledig typenummer HP OmniBook X Flip 14-fm0685nd is de duurste uitvoering met een oledscherm en beschikt over een Intel Core Ultra 7 258V met geïntegreerde 32 GB RAM. Deze processor uit Intels Lunar Lake-generatie is voorzien van een npu (neural processing unit) die krachtig genoeg is om de laptop te classificeren als Copilot+-pc. Alle AI-extraatjes in Windows zoals live-ondertitels, webcameffecten en simpele beeldgeneratie in Paint zijn dan ook aanwezig. De processor wordt in de geteste configuratie gecombineerd met een 1 TB-ssd afkomstig van Samsung. Het geïntegreerde werkgeheugen kun je logischerwijs niet uitbreiden. De M.2-ssd en het wifi-kaartje zijn eventueel wel verwisselbaar. 

Toetsen zonder uitsparing

Waar veel duurdere laptops een toetsenbord hebben waarbij er per toets individuele uitsparingen in het metaal zijn gemaakt, gebruikt HP op deze laptop een grote uitsparing waar het toetsenbord in verwerkt is. Om toch een premiumuitstraling te krijgen zijn de toetsen wat groter dan normaal waardoor er vrijwel geen uitsparing tussen de toetsen zichtbaar is. In combinatie met het extra grote lettertje ziet het er lekker robuust uit. Toch zijn we niet heel enthousiast. De toetsen zijn geheel vlak en doordat er nauwelijks een uitsparing tussen de toetsen zit, is het soms lastig om te voelen welke toets je gebruikt. De aanslag had ook wat duidelijker gekund. Het tikcomfort is wat ons betreft minder goed dan het toetsenbord dat we vorig jaar op de OmniBook X zagen. Dat toetsenbord had wel los uitgesneden toetsen in de behuizing en zag er met zijn toetsen in verschillende kleuren ook wat leuker uit.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het toetsenbord heeft verlichting die je in twee standen kunt instellen. In de rij met functietoetsen valt een functietoets op voor het invoegen van emoji. Wellicht voor veel mensen overbodig, maar deze emoji-toets is niet ten koste gegaan van andere functionaliteiten. Waar je op andere laptops bijvoorbeeld een toets hebt om de webcam mee uit te zetten, is er hier een schuifje ingebouwd waardoor een knopje niet nodig is. Ook een muteknop voor de microfoon is gewoon aanwezig.

Onder het toetsenbord is een ruime touchpad geplaatst die prima werkt en gebaren met drie en vier vingers ondersteunt. Wel lijkt het erop dat het geen glazen touchpad is en dat voelt wat goedkoop aan. 

Mooi oledscherm

Het 14inch-aanraakscherm is voorzien van een oledpaneel met een resolutie van 2880 x 1800 pixels. Er wordt een hoge verversingssnelheid van 120 Hz ondersteund die volgens Windows dynamisch kan worden aangepast tussen 48 en 120 Hz (VRR) om energie te besparen. Een beetje vreemd is dat je handmatig alleen uit 48 of 120 Hz kunt kiezen. Buiten die eigenaardigheid om heeft de laptop een uitstekend scherm met goede kleuren en een indrukwekkend contrast. De maximale helderheid is voor binnen meer dan genoeg, maar er zijn (dure) laptops die meer schermhelderheid bieden. Wel ondersteunt het scherm HDR waarbij de piekhelderheid wat hoger ligt dan de algemene schermhelderheid. Het paneel is glanzend afgewerkt met Gorilla Glass 3.

©Jeroen Boer - ID.nl

Die afwerking is niet voor niks, want de laptop heeft een aanraakscherm en kun je ook als tablet gebruiken. Het omklappen van het scherm naar de tabletmodus gaat soepel en ook als tablet voelt het geheel solide. Het scharnier is stijf genoeg om te voorkomen dat het scherm in de tabletmodus klappert, iets dat je soms wel eens ziet op dit soort convertibles. Het platte en goed gevulde toetsenbord blijkt in de tabletmodus juist erg prettig te zijn, want hiermee heeft je tablet een vlakke achterkant waardoor je het apparaat fijn kunt vasthouden. We hebben het niet kunnen testen, maar het scherm is compatibel met een optionele stylus die je magnetisch aan de behuizing kunt plakken. Deze HP 700 pen kost 100 euro en komt uiteraard vooral in de tabletmodus van pas. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Boven het scherm heeft HP een 5megapixel-camera geplaatst. Behalve in Full HD kan de camera ook filmen in 1440p. De beelden zijn prima en je bent altijd duidelijk in beeld tijdens een videogesprek. Handig is dat HP de webcam heeft voorzien van een ingebouwd schuifje. Je kunt dankzij een patroontje ook duidelijk zien of het schuifje gesloten is. De camera is geschikt voor biometrisch inloggen via Windows Hello. Dat is direct je enige biometrische mogelijkheid, want een vingerafdrukscanner ontbreekt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Uitstekende prestaties

De Intel Core Ultra 7 258V is een mobiele processor met in totaal acht cores waarvan vier volwaardige en vier energiezuinige cores. Uiteraard is dit vergeleken met processors met een hoger energieverbruik geen heel indrukwekkende processor, maar voor een laptop is dit wel een krachtige chip. De laptop zet dan ook een uitstekende score neer van 6822 punten in PCMark 10. Ook de scores in Cinebench R23 zijn met een single-core-score van 1841 en een multi-core-score van 10372 punten uitstekend. Het verval bij langdurige belasting blijft beperkt. Tijdens alledaagse werkzaamheden als surfen en het bewerken van documenten doet de koeling stil zijn werk. Als je de laptop zwaardere taken laat uitvoeren, hoor je de koeling wel aanslaan. 

Het is geen verrassing, want dit is niet de eerste laptop met deze cpu die we testen, maar de Intel Arc 140V is een capabele geïntegreerde gpu. In 3DMark Time Spy scoort deze laptop 4457 punten en dat betekent dat wat oudere spellen prima speelbaar zijn. Zo halen we in Shadow of the Tomb Raider op de voorinstelling lowest gemiddeld 69 fps terwijl als we AI-upscaler XeSS inschakelen dat 84 fps wordt. Zelf op de voorinstelling High in combinatie met XeSS halen we een speelbare 60 fps. Je kunt een hoop spellen spelen als je de grafische instellingen wat beperkt.

De accu met een capaciteit van 59 Wh biedt een uitstekende werktijd. In onze test houdt de laptop het maar liefst 15 uur uit en dat is in lijn met wat HP zelf opgeeft. De ssd is een exemplaar van Samsung dat goed presteert. De maximale lees- en schrijfsnelheden bedragen een uitstekende 5012,20 en 3284,23 MB/s. Belangrijker is hoe de ssd presteert tijdens werkzaamheden met veel bewerkingen op kleine bestanden tegelijkertijd. In de Quick System drive Benchmark van PCMark 10 die precies dat test, haalt de ssd een snelheid van 273,04 MB/s. Dat is op zich geen slechte score, maar er zijn tegenwoordig ssd's die hier een veelvoud van scoren.

Conclusie

De HP OmniBook X Flip 14 is een fraaie laptop voorzien van krachtige hardware die je kunt gebruiken als laptop én als tablet. Voor een compacte laptop heeft de OmniBook X Flip 14 opvallend veel aansluitingen: we kunnen ons niet voorstellen dat je met tweemaal usb-c, tweemaal usb en HDMI iets tekort zult komen. Helemaal perfect is de OmniBook X Flip 14 echter niet, want het volledig vlakke toetsenbord met weinig ruimte tussen de toetsen vinden we niet heel fijn tikken. Ook is de behuizing erg gevoelig voor vingerafdrukken, waardoor de fraai ontworpen laptop er al snel wat smoezelig uitziet.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ga je op vakantie maar wil je toch weten wat er bij je voordeur gebeurt? Een slimme deurbel laat je ook als je niet thuis bent zien wie er voor de deur staat. Wij vonden een vijftal betaalbare exemplaren.

Met een slimme deurbel krijg je een seintje als er iemand aanbelt en kun je vaak ook terugzien wie er voor de deur heeft gestaan. Je kunt daarbij kiezen om de video's lokaal op te slaan, maar de hier besproken deurbellen bieden ook online opslag. En dat is handig, want zo kun je ook tijdens je vakantie in de gaten houden welke (ongenode) gasten er voor de deur staan.

D230S1

Wat handig is aan de Tapo D230S1, is dat hij wordt geleverd met een compacte gong die tevens functioneert als een internet tussenpunt. Hierin kun je een microSD-kaart plaatsen voor lokale opslag van videobeelden, wat betekent dat een abonnement voor cloudopslag niet strikt noodzakelijk is om beelden te bewaren. Mocht je toch liever de flexibiliteit van cloudopslag hebben, dan biedt TP-Link hiervoor een optionele dienst aan. De installatie is over het algemeen eenvoudig en hij werkt op een batterij, wat veel vrijheid geeft qua plaatsing zonder gedoe met bedrading. De beeldkwaliteit is voldoende voor het dagelijks gebruik en de deurbel is uitgerust met slimme detectiefuncties om je op de hoogte te stellen van activiteit voor je deur. Dit maakt het een goede keuze voor wie een complete set zoekt zonder direct vast te zitten aan maandelijkse kosten voor opslag.

Ring Video Doorbell Wired

De Ring Video Doorbell Wired is een van de meest budgetvriendelijke opties van Ring. Deze deurbel sluit je bedraad aan op je bestaande deurbelbedrading, Dit betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over het opladen van batterijen of het leegraken ervan. De deurbel biedt 1080p HD-video en tweeweg-communicatie, zodat je met de bijbehorende app kunt praten met wie er voor de deur staat. Een belangrijk punt om te overwegen bij de Ring Video Doorbell Wired is dat voor de meeste functionaliteiten, waaronder het opslaan en terugkijken van videobeelden, een Ring Protect-abonnement nodig is. Zonder dit abonnement zijn de mogelijkheden vrij beperkt tot livebeeld en notificaties.

Arlo Essential 2 2K Video Doorbell

Deze draadloze videodeurbel van Arlo heeft focus op scherpe beeldkwaliteit en gebruiksgemak. De Arlo Essential 2 filmt in 2K resolutie, waardoor je een beter beeld krijgt dan met de meeste Full-HD-camera's. Een opvallend kenmerk is de 180 graden kijkhoek en de 1:1 beeldverhouding, waardoor je een volledig 'hoofd-tot-teen' beeld krijgt van je bezoekers en pakketjes op de grond. De installatie is bijzonder makkelijk en geheel draadloos. Voor het opslaan van opgenomen videobeelden maakt Arlo gebruik van een cloudgebaseerd systeem, waar je wel een abonnement voor nodig hebt.

Xiaomi Smart Doorbell 3

Ook deze deurbel filmt in 2K resolutie en heeft een indrukwekkende kijkhoek van 180 graden, waardoor je een breed overzicht krijgt van wat er voor je deur gebeurt. Een van de handige eigenschappen is de meegeleverde gong die ook functioneert als basisstation. Deze gong is uitgerust met een interne opslag van 64 GB, wat voldoende is voor de meeste gebruikers en maakt het overbodig om een apart cloudabonnement te nemen, iets wat overigens wel mogelijk is. De deurbel heeft een ingebouwde batterij die lang meegaat en is eenvoudig te installeren. Ook beschikt hij over AI-gestuurde persoonsdetectie, wat helpt om valse meldingen te verminderen.

Imou Doorbell 2S Kit

De Imou Doorbell 2S Kit is een draadloze videodeurbel met nachtfunctie Imou biedt een optionele cloudopslagdienst, maar je kunt de video's ook lokaal opslaan. De deurbel werkt op een ingebouwde, oplaadbare batterij, wat de installatie zeer eenvoudig maakt omdat je geen bedrading nodig hebt. De AI-gestuurde persoonsdetectie zorgt ervoor dat je geen ongewenste meldingen van beweging krijgt, dus niet bij elke langslopende kat.