Netgear domineert al sinds de opkomst van wifi-mesh-systemen de markt met hun topmodel wifi-mesh-systeem. Met de onlangs gelanceerde Netgear Orbi RBKE96x belooft de routerfabrikant dat weer te doen. Netgear verlegt de lat wat technische specificaties betreft, maar dat geldt ook voor de prijs: met een prijskaartje van 1699 euro voor een set van 3 is de RBKE96x duur speelgoed. Maar wat levert dat je op?

Het topmodel Orbi valt op meerdere manieren op, de Netgear Orbi RBK95x is de enige quad-band-oplossing in een markt vol dualband- en tri-band-systemen, wat betekent dat dit wifi-mesh-systeem een complete extra netwerkband aan boord heeft om nog beter met grotere hoeveelheden devices om te gaan. Netgear claimt dat zelfs 16 videostreams geen probleem moet zijn. Hij ondersteunt ook de laatste wifi 6E-standaard waarmee je met wifi 6E-clients nog hogere snelheden behaalt via die 6GHz-band. Ook is het de enige oplossing met een 10 gigabit wan-aansluiting voor ultra snelle internetverbindingen, plus elke satelliet heeft een 2,5 gigabit lan-aansluiting voor iedereen met een extra snel thuisnetwerk.

Dergelijke high-end features zijn mooi, maar zijn enkel zinvolle investeringen als je zelf ook daadwerkelijk meerdere 6E-clients en een multi-gig netwerk of internetverbinding in huis hebt en dat is momenteel enkel het geval bij echte netwerk fanaten. Alle techniek vereist ook ruimte, wat de Netgear Orbi RBKE96x met zijn 28,5 x 19 x 8,5 cm per satelliet ook één van de grootste units maakt. De kwaliteit van het materiaal en afwerking is echter wel een klasse boven de meeste alternatieven en het design vinden we ook erg geslaagd.

Software en Installatie

Als Mesh bouwer van het eerste uur heeft Netgear hun installatie en software-ervaring uitstekend in orde. Installatie is rapper gepiept dan bij de meeste anderen, of je nu enkel een telefoon wilt gebruiken of liever met een pc werkt. Zoals je van een mesh-oplossing verwacht, is geen technische kennis vereist en de app wijst zichzelf. Zaken als het opzetten van een gastnetwerk is eenvoudig en ook de opties voor ouders zijn prima doordacht en goed te volgen. Denk aan het makkelijk pauzeren van de verbinding of per profiel zaken als online time of activiteit te monitoren.

Helaas heeft Netgear besloten om sommige features achter een paywall te parkeren. De uitgebreide beveiligingsfeatures van Bitdefender vereisen een abonnement, al zal de tech-savvy doelgroep van deze set dat vermoedelijk niet nodig hebben. Ook de geavanceerdere familie-opties zitten achter een (ander) abonnement. We vinden het een sterk punt dat Netgear verder dan alle anderen gaat met hun opties voor ouders, met fijne controle over internetgebruik per device of per kind, inclusief uitgebreide logs over wat ze precies uitspoken en zelfs een rewards-app voor goed internet gedrag, maar het voelt zuur dat je daar weer 70 euro per jaar voor bij mag tikken bovenop de al forse aanschafsprijs.

Testprotocol

Voor 2022 is ons testprotocol volledig herzien op een nieuwe locatie. Data van dit jaar kan dan ook niet vergeleken worden met de data van 2021 en ervoor. De testlocatie betreft een jong vrijstaand woonhuis waarbij geen sprake is van storing vanuit WiFi verbindingen uit de buurt. De vloeren zijn echter wel van beton wat een uitdaging vormt voor routers en mesh oplossingen. We testen over drie woonlagen. 

We testen met twee computers voorzien van de laatste WiFi 6E clients, deze verbinden via draadloos met het te testen Mesh Systeem, waarop we een multi-Gigabit server hebben aangesloten. Dit legt de bottleneck bij het te testen product. (Let op: de meeste routers, switches en computers zijn beperkt tot 1 Gigabit, de hogere snelheden die je in sommige van onze testen ziet zijn enkel haalbaar met multi-gigabit apparatuur. Ook Mesh oplossingen zonder 2,5 Gbit of 10 Gbit LAN poort zullen tot deze 1 Gigabit worden beperkt).

We hebben gekozen voor drie specifieke testscenarios. Test 1 richt zich puur op de haalbare snelheid cq capaciteit van de antennes van elke individuele unit; met onze laptops op enkele meters van- en met direct zicht op de hoofdunit op een kastje in de woonkamer. Dit is dus tevens wat je grofweg mag verwachten wanneer je kiest om een satelliet elders in huis wél bedraad aan te sluiten, bijvoorbeeld als je op één locatie in huis echt de maximale snelheid wilt zien op je laptop.

Voor test 2 en 3 richten we ons specifiek op de Mesh prestaties en de kwaliteit van de verbinding tussen de satellieten onderling. We plaatsen een tweede satelliet in de hal één verdieping hoger.  Voor test 2 testen we de twee devices in de nabijheid van deze tweede satelliet, hierdoor zien we vooral wat de onderliggende backhaul van een Mesh Systeem in huis heeft.

Voor Test 3 nemen we beide laptops wederom één verdieping hoger en testen we wederom via de satelliet op de eerste verdieping. Hier leunen we dus zowel op de backhaul van het mesh systeem, als de signaalsterkte per satelliet op iets langere afstand en met hinder van muren en plafond.

Prestaties

Gezien de extreme prijs hadden we niets anders mogen verwachten, maar de RBKE96x maakt desondanks indruk met gemiddeld de beste prestaties van 12 verschillende premium tri-band-mesh-systemen die we via ons nieuwe protocol hebben getest. Met een gemiddelde snelheid van 1856 Megabyte per seconde laat hij de Asus ET12 (1815 Mbit/s) net voor zich, en zelfs op de eerste verdieping via één hop weten we nog bijna één gigabit (939 Mbit/s) aan data door te voeren; dat is 17 procent meer dan de nummer twee (801 Mbit/s), en bijna 50 procent sneller dan het vorige topmodel: de RBK85x (654 Mbit/s). We vermoeden dat de zeldzame vierde band hier goed tot zijn recht komt: de RBKE96x houdt zo twee rappe banden om de clients van data te voorzien, en heeft er nog twee vrij voor de backhaul.

Op de tweede verdieping moet de RBKE96x (556 Mbit/s gemiddeld) de ET12 (585 Mbit/s) net voor zich laten. Het is echter aannemelijk dat de extra (quad) band een duidelijker voordeel behaalt zodra je een groter aantal machines intensief aan het werk zet.

Conclusie

De Netgear Orbi RBKE96x is de meest indrukwekkende mesh-oplossing van dit moment; aantrekkelijke kastjes, multi-gigabit wan- en lan-poorten, Quad-Band met wifi 6E-ondersteuning, plus een fijne appervaring. Hij biedt het meest complete plaatje van dit moment, wat betekent dat als deze set je wifi-problematiek niet oplost er écht niets anders opzit dan kabels te laten trekken. De prijs is er echter ook naar, want 1699 euro uitgeven voor een meshoplossing is niet iets wat wij zo maar even zullen aanraden; je betaalt al snel twee keer zo veel als voor een set die enkele tientallen procenten minder presteert. De ultieme Orbi is er dan wederom ook enkel weer voor de gebruiker die gewoon het beste wilt en het niet uitmaakt wat iets kost.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.