NAS-leveranciers bieden verschrikkelijk veel functionaliteit, maar met al die opties en mogelijkheden gaat er weleens iets mis en dat wil je absoluut niet bij een NAS. Je moet kunnen vertrouwen op een NAS, daar staan immers belangrijke gegevens op.

Een NAS is zo’n apparaat dat het gewoon moet doen, dag en nacht, en dat liefst jarenlang. Het liefst wil je er zo weinig mogelijk aandacht aan te besteden, anders dan het gewone gebruik. Toch verdient ook een NAS periodiek wat aandacht en onderhoud. Problemen met een NAS worden vaak te laat gezien en nog later opgelost. Terwijl de meeste problemen eenvoudig te voorkomen zijn.

Defecte schijf detecteren

Hoewel een NAS vooral betrouwbaar moet zijn, weet je van de schijven in het apparaat zeker dat die ooit zullen falen. Elke harde schijf heeft namelijk een beperkte levensduur. Op papier zou het vele jaren moeten duren voordat de eerste schrijffout optreedt, maar het kán altijd eerder misgaan. Een NAS probeert het risico op dataverlies door een defecte schijf te verlagen met RAID-technologie (Redundant Array of Independent Disks). Hierbij worden meerdere losse schijven samengevoegd tot één grote opslagruimte waar de bestanden zo op staan weggeschreven dat ook als er een schijf stuk gaat, er geen data verloren zijn.

Wat te doen als er een schijf defect is, hangt eigenlijk af van het aantal schijven en de gekozen RAID-versie. Het meest logisch bij twee schijven is RAID 1, bij vier schijven en meer RAID 5 of hoger.

Krijg je signalen dat een schijf stuk is of fouten maakt, log dan in op de NAS. Klik op het icoontje Opslagbeheer op het bureaublad. Hier zie je de status van het systeem en wordt ook duidelijk aangegeven welke schijf defect is. De gezonde schijven worden groen gemarkeerd, de schijf met de problemen rood of als deze helemaal niet meer herkend wordt, zelfs als leeg. De NAS laat als waarschuwing ook een geluidssignaal horen.

Defecte schijf vervangen

Als je weet welke schijf defect is, is het tijd deze te vervangen en daarna de opslag te herstellen. Ga via Opslagbeheer / HDD/SSD naar de defecte schijf en klik op Actie / Schijf deactiveren. Bevestig de actie en voer als bevestiging het administrator-wachtwoord in. De schijf wordt nu uit de RAID-configuratie gehaald, maar zowel de opslagpool als het volume zijn in een instabiele status. Zolang dit het geval is, zijn de gegevens op de NAS niet veilig.

De volgende actie is daarom de defecte schijf te vervangen door een nieuw exemplaar met minimaal dezelfde opslagcapaciteit als de schijf die je vervangt. Haal de juiste schijf uit de NAS en plaats de nieuwe schijf. Wacht even tot de NAS de schijf heeft herkend. Klik dan op Beschikbare schijven beheren en daarna Opslagpool repareren. Selecteer de opslagpool, de nieuwe schijf en bevestig telkens de keuze. De schijf zal al snel groen worden, maar als je klikt op Opslagpool zie je dat het herstelwerk nog volop bezig is. Afhankelijk van het aantal schijven, de grootte van de schijven en de hoeveelheid gegevens op de schijven kan de hele herstelactie wel een hele dag en zelfs nog langer duren.

Meldingen ontvangen

Een fout zoals een defecte schijf komt zelden onverwacht. Vaak zijn er al wel signalen dat een schijf minder goed presteert, of lees- of schrijffouten maakt voordat die fataal worden. Door tijdig te reageren, voorkom je dan echte problemen. Het probleem is alleen dat een NAS tot het type apparaten behoort dat je na de configuratie ‘ergens’ neerzet om buiten zicht zijn werk te laten doen. Voorkom dat je de signalen mist die een NAS wel degelijk afgeeft door systeemmeldingen via e-mail te ontvangen. Ga naar Configuratiescherm / Melding en configureer eerst onder het kopje E-mail de optie E-mail afzender. Dat kan je eigen mailprovider zijn, maar ook Gmail en Outlook worden standaard ondersteunt. Stel daarna via Profielen ontvangers / Toevoegen in op welk mailadres je de systeemmeldingen wilt ontvangen; voeg dat account toe. Een andere optie is kiezen voor Synology Account, dan handelt de NAS het verder af.

Test of alles goed is geconfigureerd en je de meldingen van het type Critical of Warning ontvangt via Test-e-mail verzenden.

Heeft mail niet jouw voorkeur, ga dan naar het tabblad Pushservice. Daar kun je een mobiele telefoon of browser koppelen om melden naartoe te sturen. Op het tabblad Gebeurtenissen zie je welke meldingen verstuurd worden en dit eventueel ook aanpassen.

Geen back-up van de NAS

Een veelgemaakte fout is denken dat een NAS zelf een back-up is, maar dat is het niet! Een NAS is gewoon een plek om gegevens te bewaren en die gegevens hebben dus evengoed een back-up nodig. Synology biedt hiervoor de app Hyper Backup. Je installeert het vanuit het Package Center. Met Hyper Backup kun je de gegevens op de NAS of een deel daarvan, back-uppen naar een externe usb-schijf, een tweede NAS of naar de cloud. De werking is rechttoe rechtaan, waarbij je eerst selecteert wat je wilt back-uppen en daarna waar je het naartoe wilt back-uppen. Dit laatste kan dus een externe usb-schijf zijn, een andere NAS of de cloud.

Bij cloud zet Synology de eigen C2-cloud graag bovenaan, maar er zijn voldoende andere opties zoals Dropbox, Google Drive, Strato HiDrive of Microsoft Azure. Bedenk wel, een NAS bevat al snel meer gegevens dan er in een doorsnee cloudaccount past, en bovendien is opslaan en herstellen vanuit de cloud traag. Een externe schijf of tweede NAS heeft dus al snel de voorkeur.

Alle keuzes die je maakt, kun je daarna als back-uptaak bewaren en er bovendien nog de back-upsoftware zelf aan toevoegen. Bij Back-upinstellingen geef je aan wanneer je de back-up wilt maken en bij Rotatie-instellingen na hoeveel versies een oude back-up mag worden verwijderd om plek te maken voor een nieuwe. Daarmee is de back-uptaak klaar en wordt deze automatisch door de NAS conform opgave uitgevoerd. Een geruststellende gedachte!

Lees ook: Van hot naar her: Met GoodSync back-up je je data naar meerdere locaties

Geheugentekort

Een veelvoorkomend NAS-probleem is geheugentekort, met als gevolg dat de NAS traag wordt. De oorzaak is bijna altijd dat er te veel packages/apps geïnstalleerd en actief zijn, waardoor er geen geheugen meer vrij is. De meest voor de hand liggende oplossing is het geheugen uitbreiden of vervangen, maar bij een NAS is dit lastiger dan bij een pc of notebook. Allereerst is er het probleem dat zeker bij goedkopere modellen het geheugen vaak zit vastgesoldeerd; vervangen is dan geen optie. Fabrikanten plaatsen helaas maar zelden een vrij slot om extra geheugen bij te plaatsen. Een configuratie met RAM-sloten waar je modules in en uit kunt halen, zie je eigenlijk alleen bij de duurdere NAS-modellen.

Verwacht je veel packages/apps te gaan installeren, en misschien ook containers of virtuele machines te draaien op de NAS, koop dan een model standaard veel geheugen en let er daarnaast op dat het geheugen uitbreidbaar is. Is het geheugen wel uit te breiden, zoek dan op de site van de fabrikant naar de specificaties van het model NAS dat je hebt én naar de compatibiliteitslijst. Daarop staan geheugenmodules die bewezen hebben goed samen te werken met de verdere hardware in jouw NAS.

Overigens kan traagheid ook andere oorzaken hebben dan een geheugentekort. Onderzoek daarom altijd (voordat je investeert in meer geheugen) de gezondheid van de schijven en de bronnen die op de NAS beschikbaar zijn. Ingelogd op de NAS vind je in het hoofdmenu van de NAS modules als Broncontrole of Resource Monitor. Laat deze enige tijd open staan en monitor het gebruik van het geheugen, het netwerk en de cpu. Onderzoek welk van deze beschikbare bronnen echt overbelast is, het uitbreiden van het geheugen is alleen zinvol als het geheugen ook echt volop gebruikt wordt.

Veiliger zonder admin

Een belangrijke stap bij het voorkomen van problemen, is het gebruik van een andere naam dan admin, voor het account met de hoogste rechten. En daaraan gekoppeld, het uitschakelen van het admin-account zelf. Heb je de NAS recent geïnstalleerd, dan is dit mogelijk al bij de installatie geregeld. Controleer via Configuratiescherm / Gebruiker en groep of het admin-account gedeactiveerd is. Is het dat niet het geval, maak dan via Maken / Gebruiker maken een nieuw account aan en maak het lid van de groep Administrators. Noteer de naam en het wachtwoord op een veilige plek, en klik rechtsboven op het poppetje en kies Afmelden. Log weer in met het nieuwe administrator-account en deactiveer daarna alsnog het (oude) admin-account via Configuratiescherm / Gebruiker en groep. Klik op het admin-account, druk op de knop Bewerken en zet een vinkje voor Dit account deactiveren. Sla je wijziging tot slot op.

Veiliger met 2FA

Een tweede maatregel om beveiligingsproblemen te voorkomen, is alleen nog inloggen met tweefactorauthenticatie (2FA). Dit kan in combinatie met elke willekeurige 2FA-app van bijvoorbeeld Google of Microsoft, maar Synology heeft ook de eigen Secure SignIn-app in de appstores van Android en iOS.

Om 2FA te activeren, klik je rechtsboven op het icoontje van het poppetje en kies je Persoonlijk / Beveiliging. Schakel over naar Tweefactorauthenticatie en kies dan je voorkeursmethode. Wil je inloggen door een code over te nemen vanuit Google Authenticator, Microsoft Authenticator of Synology Secure SignIn, kies dan Verificatiecode (OTP). Wil je de 2FA liever bevestigen via een melding, kies dan Approve sign-in. Deze laatste vereist dat je een Synology-account gebruikt en de Synology Secure SignIn-app gebruikt.

Downtime voorkomen

Zeg NAS en (bijna) iedereen denkt RAID. RAID is inderdaad een prachtige techniek om in een NAS met meerdere schijven een grote opslagruimte te creëren, die bovendien de gegevens beschermt tegen hardwarefalen. Maar RAID heeft ook nadelen: de technologie is complex en gaat altijd ten koste van een flink deel van de mogelijke opslagruimte. Bij RAID 1 is dat zelfs 50% en bij RAID 5 evengoed nog 25%.

In de kringen van opslagexperts gaan weleens discussies of RAID het wel ‘waard’ is. Tegenstanders vragen zich af of gebruikers niet zouden moeten overwegen om gewoon vaker te back-uppen en de NAS zonder RAID in te richten. Het gebruik van RAID is immers niet verplicht en back-ups laat zich met tools zoals Synology Hyper Backup eenvoudig automatiseren, compleet met versiebeheer en retenties.

Ook op de redactie van ID.nl voeren we deze discussie incidenteel. Ten dele is het appels met peren vergelijken: RAID verkort zoveel mogelijk de downtime (hoe snel je weer operationeel bent na hardwarefalen) en back-ups beschermen tegen dataverlies. De meesten van ons vinden het geen of-of-situatie, maar een en-en: én RAID én back-ups. Wij vinden eigenlijk dat alleen gevorderde gebruikers die echt snappen wat de mogelijke risico’s zijn, zouden kunnen overwegen om geen RAID te gebruiken. Beginnende gebruikers zijn wellicht beter af om de standaardinstellingen bij het installeren van hun NAS te volgen.

RAID toch beëindigen?

Heb je de NAS geconfigureerd met RAID en overweeg je toch daarmee te willen stoppen? Misschien omdat het je niet uitmaakt dat het langer duurt om weer toegang te krijgen tot je bestanden? Controleer sowieso eerst of je echt vaak genoeg back-ups maakt. En test je back-ups ook gedurende een langere tijd terwijl de RAID nog intact is. Heb je de herstelprocedure weleens helemaal doorlopen?  

Pas als je zeker weet dat het werken zonder RAID jou past en dat jouw back-ups goed werken, ben je klaar voor de volgende stap. Stoppen met RAID betekent namelijk dat alle schijven nieuw ingedeeld worden en dus dat alle gegevens op de NAS verloren gaan! Je moet dus meerdere back-ups hebben voor je die stap kunt zetten. Ben je zover, beslis dan of je de hele NAS wilt resetten naar fabrieksinstellingen (zie kader ‘NAS als nieuw’) en vanaf het begin wilt beginnen, of dat je alleen de opslag wilt verwijderen.

Dat laatste kan de beste optie zijn wanneer je bijvoorbeeld meerdere opslagpools hebt. Dan hoef je namelijk alleen de pool met de bewuste RAID te worden verwijderd. Dit kan in het onderdeel Opslagbeheer. Selecteer daar de juiste Opslagpool of Volume, en klik op de drie puntjes rechts. Kies dan RAID-type wijzigen of Verwijderen, en vervolg de acties. Nogmaals: doe dit alleen wanneer je zeker weet dat alle bestanden en gegevens die op de NAS staan bij deze actie niet verloren gaan.

Gegevens kwijt? Misschien krijg je ze nog terug ! Terug van weggewist: met deze tools herstel je verloren gewaande data

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.